Skip to main content

Full text of "Nederlandsche bibliographie van kerkgeschiedenis"

See other formats 


Google 



This is a digital copy of a book that was prcscrvod for gcncrations on library shclvcs bcforc it was carcfully scannod by Google as part of a project 

to make the world's books discoverablc onlinc. 

It has survived long enough for the copyright to cxpirc and the book to enter the public domain. A public domain book is one that was never subject 

to copyright or whose legal copyright term has expired. Whether a book is in the public domain may vary country to country. Public domain books 

are our gateways to the past, representing a wealth of history, culture and knowledge that's often difficult to discover. 

Marks, notations and other marginalia present in the original volume will appear in this file - a reminder of this book's long journey from the 

publisher to a library and fmally to you. 

Usage guidelines 

Google is proud to partner with libraries to digitize public domain materials and make them widely accessible. Public domain books belong to the 
public and we are merely their custodians. Nevertheless, this work is expensive, so in order to keep providing this resource, we have taken steps to 
prevent abuse by commercial parties, including placing lechnical restrictions on automated querying. 
We also ask that you: 

+ Make non-commercial use of the files We designed Google Book Search for use by individuals, and we request that you use these files for 
personal, non-commercial purposes. 

+ Refrainfivm automated querying Do nol send aulomated queries of any sort to Google's system: If you are conducting research on machine 
translation, optical character recognition or other areas where access to a laige amount of text is helpful, please contact us. We encourage the 
use of public domain materials for these purposes and may be able to help. 

+ Maintain attributionTht GoogXt "watermark" you see on each file is essential for informingpeopleabout this project and helping them find 
additional materials through Google Book Search. Please do not remove it. 

+ Keep it legal Whatever your use, remember that you are responsible for ensuring that what you are doing is legal. Do not assume that just 
because we believe a book is in the public domain for users in the United States, that the work is also in the public domain for users in other 
countiies. Whether a book is still in copyright varies from country to country, and we can'l offer guidance on whether any specific use of 
any specific book is allowed. Please do not assume that a book's appearance in Google Book Search means it can be used in any manner 
anywhere in the world. Copyright infringement liabili^ can be quite severe. 

About Google Book Search 

Google's mission is to organize the world's information and to make it universally accessible and useful. Google Book Search helps readers 
discover the world's books while helping authors and publishers reach new audiences. You can search through the full icxi of this book on the web 

at |http: //books. google .com/l 



Google 



Dit is ccn digitale kopie van een boek dat al generaties lang op bibliothcckpl anken heeft gestaan, maar nu zorgvuldig is gescand door Google. Dat 

doen we omdat we alle boeken ter wereld online beschikbaar willen maken. 

Dit boek is na oud dat het auteursrecht erop is verlopen, zodat het boek nu deel uitmaakt van het publieke domein. Een boek dat tot het publieke 

domein behoort, is een boek dat nooit onder het auteursrecht is gevallen, of waarvan de wettelijke auteursrecht termijn is verlopen. Het kan per land 

verschillen of een boek tot het publieke domein behoort. Boeken in het publieke domein zijn een stem uit het verleden. Ze vormen een bron van 

geschiedenis, cultuur en kennis die anders moeilijk te verkrijgen zou zijn. 

Aantekeningen, opmerkingen en andere kanttekeningen die in het origineel stonden, worden weergegeven in dit bestand, als herinnering aan de 

lange reis die het boek heeft gemaakt van uitgever naar bibliotheek, en uiteindelijk naar u. 

Richtlijnen voor gebruik 

Google werkt samen met bibliotheken om materiaal uit het publieke domein te digitaliseren, zodat het voor iedereen beschikbaar wordt. Boeken 
uit het publieke domein behoren toe aan het publiek; wij bewaren ze alleen. Dit is echter een kostbaar proces. Om deze dienst te kunnen blijven 
leveren, hebben we maatregelen genomen om misbruik door commerciële partijen te voorkomen, zoals het plaatsen van technische beperkingen op 
automaüsch zoeken. 
Verder vragen we u het volgende: 

+ Gebruik de bestanden alleen voor niet-commerciële doeleinden We hebben Zoeken naar boeken met Google ontworpen voor gebruik door 
individuen. We vragen u deze bestanden alleen te gebruiken voor persoonlijke en niet -commerciële doeleinden. 

+ Voer geen geautomatiseerde zoekopdrachten uit Stuur geen geautomatiseerde zoekopdrachten naar het systeem van Google. Als u onderzoek 
doet naar computervertalingen, optische tekenherkenning of andere wetenschapsgebieden waarbij u toegang nodig heeft tot grote hoeveelhe- 
den tekst, kunt u contact met ons opnemen. We raden u aan hiervoor materiaal uit het publieke domein te gebruiken, en kunnen u misschien 
hiermee van dienst zijn. 

+ Laat de eigendomsverklaring staan Het "watermerk" van Google dat u onder aan elk bestand ziet, dient om mensen informatie over het 
project te geven, en ze te helpen extra materiaal te vinden met Zoeken naar boeken met Google. Verwijder dit watermerk niet. 

+ Houd u aan de wet Wat u ook doet, houd er rekening mee dat u er zelf verantwoordelijk voor bent dat alles wat u doet legaal is. U kunt er 
niet van uitgaan dat wanneer een werk beschikbaar lijkt te zijn voor het publieke domein in de Verenigde Staten, het ook publiek domein is 
voor gebniikers in andere landen. Of er nog auteursrecht op een boek mst, verschilt per land. We kunnen u niet vertellen wat u in uw geval 
met een bepaald boek mag doen. Neem niet zomaar aan dat u een boek overal ter wereld op allerlei manieren kunt gebruiken, wanneer het 
eenmaal in Zoeken naar boeken met Google staat. De wettelijke aansprakelijkheid voor auteursrechten is behoorlijk streng. 

Informatie over Zoeken naar boeken met Google 

Het doel van Google is om alle informaüe wereldwijd toegankelijk en bruikbaar te maken. Zoeken naar boeken met Google helpt lezers boeken uit 
allerlei landen te ontdekken, en helpt auteurs en ui tgevers om een nieuw leespubliek te bereiken. U kunt de volledige tekst van dit boek doorzoeken 

op het web via |http: //books .google .coml 






r». 






BIJDRAGEN 



TOT EBNE 



NEDERLANDSCHE BIBLIOGRAPHIE, 



UITGEGEVEN DOOR HET 



FREDERIK MULLER-FONDS. 



DERDE DEEL. 



KERKGESCHIEDENIS 



BEWERKT DOOR 



D^ W. P. C. KNUTTEL. 



^^ 



AMSTERDAM, 
FREDERIK MULLER EN COMP. 

1889, 




NEDERLAISCHE BfflLIO&RAPHIE 



VAN 



KERKGESCHIEDENIS 



DOOR 



Dr. W. P. C. Knuttel. 



AMSTERDAM, 

FREDERIK MULLER EN COMP. 

1889. 



.-; \ 



- \ 



/ - 



f 



liKURUKT TKR ZlMl>-IIOI.LANUSCIIE IJÜKK- KN IIANnKI.SDKl'KKKKlI. 



Aan 



Dr. M. F. A. G. CAMPBELL, 

Bibliothecaris der Koninklijke Bibliotheek , 



UIT HOOGACHTING EN VRIENDSCHAP 



opgedragen 



DOOR 



ZIJNEN LEERLING 

W. P. C. KNUTTEL 



VOORBERICHT. 



Overbodig zal het wel niet zijn eenige mededeelingen over de wijze van 
bewerking bij de samenstelling dezer Bibliographie gevolgd , te laten vooraf- 
gaan. Allereerst komen hierbij in aanmerking de door het Frederik-Muller- 
fonds gestelde eischen. Het programma verlangt geschriften door Nederlanders 
geschreven — onverschillig in welke taal — of in het Nederlandsch 
vertaald. Ten opzichte van werken van Zuid-Nederlanders, wordt gevraagd 
opneming van al het vóór den aanvang der zeventiende eeuw geschrevene, 
en van wat later het licht zag, vermelding van de boeken in het Nederlandsch 
verschenen. Van de te beschrijven boeken eischt het programma opgave 
van formaat, aantal bladzijden — althans van de werken vóór i/cx) 
gedrukt — , platen en kaarten. In de tweede plaats trad de vraag op den 
voorgrond welke boeken in een Bibliographie van Kerkgeschiedenis een plaats 
moeten vinden. De grenzen zijn hier niet volstrekt zuiver te trekken. Al 
wat met de kerk in verband staat of gestaan heeft, behoort in zeker 
opzicht tot hare geschiedenis. Ik heb gemeend mij te moeten bepalen tot 
de geschiedenis der kerk in engeren zin, dat wil zeggen tot de lotgevallen 
der kerk in het algemeen en die harer afdeelingen in verschillende landen 
en plaatsen, terwijl ook een plaats is gegeven aan de levensbeschrijvingen 
van kerkelijke personen. Vooral deze laatste afdeeling heeft een groote 



VIII 

uitgebreidheid gekregen. Men zal hier geschriften aantreffen welker weten- 
schappelijke waarde gering is en levensbeschrijvingen van personen, wier 
lotgevallen slechts voor een beperkten kring van belang waren. Ik acht 
het echter niet de taak van den Bibliograaf om uit te maken welke 
personen van grooten invloed zijn geweest op de geschiedenis der kerk en 
evenmin om kritiek uit te oefenen over de wetenschappelijke waarde der 
boeken. Daarbij is het wellicht niet onbelangrijk dat men hier een overzicht 
ontvangt van de talrijke heiltgen-levens in onze taal ter perse gelegd. De 
geschiedenis van liturgie of ritus is niet opgenomen, evenmin als de historie 
der leerstellingen, al moest een plaats worden ingeruimd voor geschriften, 
gewijd aan twisten uit leerstellig verschil voortgesproten. Een niet gering 
bezwaar was gelegen in de bijzonderheid dat in vroegeren tijd — en destijds 
niet alleen — kerkhistorische werken een sterk polemisch karakter hadden. 
Men schreef de geschiedenis der kerk, niet alleen om der geschiedenis wil, 
maar met een bepaald doel, hetzij «om de waarheid van den christelijken 
godsdienst te bewijzen, hetzij om aan te toonen dat de paus de antichrist 
is, enz. enz. Dit maakt het voor den bibliograaf bij uitstek moeielijk de 
grens tusschen geschiedenis en polemiek zuiver te trekken. In dit opzicht 
heb ik gemeend te moeten opnemen al die geschriften, welke in de eerste 
plaats een verhaal willen geven van een bepaald feit of van een reeks van 
gebeurtenissen, al is dit verhaal ook zeer partijdig gekleurd. Toch staat 
men hier telkens voor de vraag: opnemen of niet? Ik kan niet beslissen 
of het antwoord altijd juist is uitgevallen. Wellicht zouden anderen boeken 
hebben opgenomen , die ik gemeend heb te moeten weglaten , of omgekeerd 
een plaats ontzegd hebben aan geschriften, welke hier zijn opgenomen. In 
elk geval geeft het tot dusverre geschrevene slechts den maatstaf aan bij 
het bewerken dezer bibliographie gevolgd. Treft men titels aan, welke 
niet in het hier beschreven kader schijnen te passen, men beschouwe hen 
als de uitzonderingen , die den regel bevestigen. Het zou , bijvoorbeeld , 
kunnen bevreemden dat de testamenten van martelaren hier opgenomen 
zijn, daar deze geschriften eerder tot de stichtelijke lectuur gerekend moeten 
worden. Toen ik in Februari 1887 in de gelegenheid was in de bibliotheek 
der universiteit te Gent een uit de voornaamste boekerijen van Europa 
bijeengebrachte verzameling martelaars-boeken te beschrijven , maakte de 
Heer Arnold er mij terecht opmerkzaam op, dat vele dezer testamenten 
bijzonderheden bevatten over de lotgevallen der martelaars, welke elders 
te vergeefs worden gezocht. Daarom zijn al die — trouwens niet talrijke — 
boekjes hier opgenomen. Overdrukken zijn weggelaten, wijl zij hier niet 



IX 

thuis behooren, te meer daar in het Repertorium der Verhandelingen en 
bijdragen^ betreffende de geschiedenis des Vaderlands y in mengelwerken 
en tijdschriften verschenen ^ door R. Fruin enz. Leiden, E. J. Brill. 1863. 
(Met Supplementen van 1872 en 1884), de opstellen van kerkhistorischen 
aard, in tijdschriften voorkomende, vermeld zijn. Ook zijn niet beschreven 
romans of gedichten aan onderwerpen uit de kerkgeschiedenis gewijd of 
preeken en lijkredenen. Voor de beide laatsten is een uitzondering gemaakt , 
voor zooverre aanteekeningen , of bijvoegsels en bijlagen hen voor de 
geschiedenis van belang doen zijn. 

Bij de bewerking is de alfabetische volgorde in acht genomen. Werken 
van denzclfden schrijver zijn in chronologische orde beschreven. Geschriften 
zonder naam van den schrijver, of waar die naam slechts met enkele letters 
is aangeduid , zijn op het eerste onverbogen zelfstandig naamwoord geplaatst. 
Een uitzondering is gemaakt voor plakkaten of resoluties, die eiken titel 
missen, en die op het aanvangswoord^ zijn vermeld. Het groote aantal 
geschriften op het woord Leven voorkomende maakte het wenschelijk voor 
dezen een afzonderlijke volgorde aan te nemen. Zij zijn hier dus beschreven 
alfabetisch naar de namen der personen, wier biographie zij behelzen. Uit 
den aard der zaak kan ik de verantwoordelijkheid voor de juistheid der 
titels slechts op mij nemen voor de boeken, die ik in handen heb gehad. 
Van de overigen — met een ' gemerkt — heb ik aangegeven aan welke 
bron de titel is ontleend. De mogelijkheid is niet uitgesloten, dat zulke 
geschriften in het systematisch register niet altijd de juiste plaats hebben 
gekregen. Waar ik in boekenlijsten of elders titels vermeld vond, welker 
volledigheid zeer veel te wenschen overliet, b.v. waar noch drukplaats of 
drukker, noch jaar of formaat waren aangegeven, heb ik gemeend die 
niet te moeten opnemen. Vooral de boekenlijst van van Abkoude leerde 
mij dat die onvolledigheid dikwijls op een dwaalspoor brengt. 

Achter de titels der boeken vindt men met enkele letters aangeduid in 
welke bibliotheek zij aanwezig zijn; het lijstje van afkortingen vindt men 
tegenover blz. i. 

Over het systematisch register kan ik met een enkel woord ter toelichting 
volstaan. Het spreekt van zelve, dat verschillende boeken in meerdere 
afdeelingen zijn ondergebracht. De zoogenaamde voorloopers der Hervor- 
ming vindt men in de Biographie van Katholieken. Vóór het Protestantisme 
kan men toch moeielijk van Protestanten spreken , al stemden de hier 
bedoelde personen in vele opzichten overeen met hen, die later den naam 
van Protestanten verkregen. Daarenboven wordt het hier weer moeielijk 



uit te maken, wie al dan niet tot die voorloopers gerekend moeten wor- 
den. Boeken en geschriften, welke betrekking hebben op kerkelijke woe- 
lingen door een bepaald persoon veroorzaakt, b.v. betreffende de Labadie, 
Balth. Bekker enz. vindt men bij de Biographie. Aan het register gaat een 
overzicht van het bij de indeeling gevolgde systeem vooraf, terwijl men 
achter dit voorwoord een lijst vindt der boeken, in de aanteekeningen bij 
de titels verkort aangehaald. 

Helaas I kon een supplement niet achterwege blijven. Niet alleen toch 
heb ik getracht tot het einde toe bij te houden wat op het gebied der 
kerkgeschiedenis van de pers kwam, maar onder het afdrukken kwamen 
mij nog titels onder de oogen, welke in deze Bibliographie niet mochten 
ontbreken, terwijl enkele aanvullingen gewenscht waren. Toch ben ik ten 
volle overtuigd dat ook thans dit werk op geen volledigheid aanspraak kan 
maken. Men houde in het oog dat volledigheid bij een werk als hetgeen 
thans aan bibliografen en aan hen die in de kerkgeschiedenis belangstellen, 
wordt aangeboden, wel zeer gewenscht, maar zoo ooit dan zeer moeielijk 
te bereiken is. Voor mededecling van ontbrekende boeken houd ik mij 
aanbevolen. 

Een boek als deze Bibliographie kan niet worden samengesteld zonder 
de hulp van anderen. Het is mij dan ook bijzonder aangenaam hier te 
mogen verklaren, dat die hulp mij in ruime mate is verleend. Mijne 
betrekking aan de Koninklijke Bibliotheek stelde mij in staat mijn voordeel 
te doen met hetgeen deze rijk voorziene boekerij op het gebied der kerk- 
geschiedenis bevat; als ambtenaar aan genoemde bibliotheek acht ik het 
minder gepast hier uit te weiden over het vele, dat ik ook weder voor 
dezen arbeid aan de omvangrijke kennis en bekende hulpvaardigheid van 
Dr. M. F. A. G. Campbell verschuldigd ben. De bibliothecarissen der 
universiteiten te Leiden, Utrecht en Amsterdam, Dr. W, N. du Rieu, 
wijlen Df. P. A. Tiele en Dr. H. C. Rogge , zoowel als het overige personeel 
dier boekerijen, Prof. J. G. de Hoop Scheffer, de Heer A. Bleeker, pastoor 
J. van Hel voort S. J. te Amsterdam, Dr. Th. C. L. Wijnmalen, Bibliothecaris 
van het Kon. Instituut voor de taal-, land- en volkenkunde van Neder- 
landsch Indië, de firma's Martinus Nijhoff te \s-Gravenhage , E. J. Brill te 
Leiden en J. L. Beijers te Utrecht , hebben mij herhaaldelijk op welwillende 
wijze voortgeholpen. Ook in België ondervond ik de meest mogelijke 
medewerking. Aan den Heer Jules Petit, conservator aan de Kon. Biblio- 
theek te Brussel en aan de eerwaarde paters Bollandisten aldaar, evenals 
aan prof. R. Reusens te Leuven en vooral aan de Heeren Ferd. Vander 



XI 

Haeghen en Th. J. I. Arnold te Gent, ben ik veel verplicht. Hoogst aan- 
genaam en nuttig was mij de medewerking der Heeren Martinus Nijhoff 
en P. A. M. Boele van Hensbroek, die mij bij de correctie der drukproeven 
ter zijde stonden en mij in de gelegenheid stelden menige aanvulling en 
verbetering in mijn werk aan te brengen. Aan al de genoemden betuig 
ik hier mijn dank met den wensch, dat deze Bibliographie hun somtijds 
van dienst zal kunnen zijn en zij daardoor eenige vergoeding mogen vinden 
voor de moeite, welke zij zich voor mij hebben willen getroosten. 

W. P. C. KNUTTEL. 
's-Graveniiage, Maart 1889. 



VERKLARING DER AANHALINGEN. 



Aa. (van der), Biographisch Woordenboek der Nederlanden. Haarlem, J. J. 
Brederode. 1852 — 1878. 

Abkoude (Joh. van), Naam Register of verzaameling van Nederduylsche 
boeken, die sedert de jaren 1640 tot 1741 zijn uytgekoraen etc. Leiden. 1743. 
Aanhangsel en vervolg. Aid. 1745. — Tweede Aanhangsel of Vervolg. Aid. 1750. 
— Derde Aanhangsel of Vervolg. Aid. 1754. — Vierde Aanhangsel of Vervolg. 
Aid. 1756. in-4*. 

Adversaria (Bibliographische), 'sGravenh., Mart. Nijhoff, 1874. v.v. 

AiTZEMA (L. van), Saaken van Staet en Oorlogh. 's Gravenhage ^/iz. , 1669 — 1685. 

Alliijone (S. Austin), Critical Dictionary of English Literature, and Britishand 
American Authors. London, 1853 — 1871. 

Backer (A. de) , Bibliothèque des écrivains de la Compagnie de Jésus. Nouvelle 
édition. Liege. Paris. 1869 — 1876. 

Barbier (A. A.), Dictionnaire des Ouvrages anonymes.. 3"»«' Edition. Paris. 
1872 — 79. 

Baudartiüs (W.), Memoryen ofte Gort Verhael der Gedenck-weerdichste Ghe- 
schiedenissen. Arnhem, Zutphen, 1624 — 1625, 

BiBLioGRAPHiE (Nederl.), zie Visser (de). 

BiBLiOGRAPHiE (Vlaemsche), of lijst der Nederduitsche boeken van 1830 tot 1855 
in België uitgegeven. Gent. 1857. Dl. IL (Vervolg) 1867. Dl. III (1856— 1867), 
Gent. 1868. 

BiBLiOTHECA Belgica , BibHographie générale des Pays-Bas par Ferd. Vander 
Haeghen, lli. J. I. Arnold et R. Vanden Berghe. 

BoR (P.) , Oorsprongk, Begin en Vervolgh der Nederl. Oorlogen. Amst. 1679 — 1684. 

Brandt (G.), Historie der Reformatie. Amsterdam en Rotterdam, 167 1 — 1704. 

Brinkman (C. L.), Alphabetische Naamlijst van Boeken, plaat- en kaartwerken, 
die gedurende de jaren 1833 tot en met 1849 in Nederland uitgegeven of her- 
drukt zijn. Amsterdam C. L. Brinkman. 1858. — Brinkman's Catalogus der 
boeken, plaat- en kaartwerken. 1850 — 1882. Vergel. op Visser (de). 

Brunei (J. C), Manuel du libraire et de Tamateur des livres. 5«- lló. Paris. 
1860 — 65. 

Campbell (M. F. A. G.), Annales de la typographie Néerlandaise du 15«- siècle. 
La Haye. 1874. 

DiRKS (Serv,), Histoire littéraire et bibliographique des Frères Mineurs de TOb- 
servance de St. Fran^ois. Anvers, (1885). 

DooRNiNCK (J. I. van), Vermomde en Naamlooze Schrijvers. Leiden, E. J. Brill. 
1883— 1885. 

Ebert (F. A.), Allgem. bibliographisches Lexicon. Leipzig. 1821 — 30. 

Foppens (J. F.), Bibliotheca Belgica. Bruxellis. 1739. 



VERKLARING DER AANHALINGEN. Xfll 

GoETHALS (J. V.), Lectures relatives ^ Thistoire des sciences. Bruxelles, 1837 — 38. 

Graesse (J. G. T.), Trésor de livres rares et precieux. Dresden. 1859 — 1869. 

Hain (Lud.), Repertorium bibliogiaphicum in quo libri omnes ab arte typograph. 
inventa usque ad a. 1500 typis expressi recensentur. Stuttg. 1826 — 1838. 

HoLTROP (J. W.), Monuments typographiques des Pays-Bas au XV«- siècle. La- 
Haye, Mart. Nijhoff. 1868. 

LowNDES (W. T.), The Bibliographer's Manual of Englishliterature. Newedition 
revised. London. 1857 — 1864. 

Mes (G.), I>e Katholieke Pers in Nederland. 1853 — 1887. Maastricht. 1887 — 1888. 

MoLL (W.), Kerkgeschiedenis van Nederland vóór de Hervorming. Arnhem, 
1864 — 1869. 

Naamlijst, zie Visser (de). 

NiCERON (J. ?.), Mémoires pour servir a Thistoire des Hommes illustres dans la 
république des lettres. Paris. 1727 — 45. 

P. d, w, z. Petit (Louis D.), Bibliotheek van Nederlandsche Pamfletten. Verza- 
melingen van de Bibl. van J. Thysius en de Bibliotheek der Rijks-Universiteit te 
leiden, 's Gravenhage , Martinus Nijhoff. 1882 — 1884. 

Panzer (G. W.), Annales Typographici. Norembergae. 1793 — 1803, 

Paquot (J. N.), Mémoires pour servir a Thistoire littéraire des 1 7 Provinces des 
Pays Bas. Louvain. 1765 — 1770. 

QuÉRARD (J. M.), La France littéraire ou dictionnaire bibliographique des savants 
etc. pendant les iS^- et i9«- siecles. Paris. 1827 — 64. 

Rogge (H. C), Beschrijvende Catalogus der Pamfletten-Verzameling van de 
Boekerij der Remonstr. Kerk te Amsterdam. Amsterdam. '1862 — 1865, 

ScHEFFER (J. G. DE Hoop), Geschicdenis der Kerkhervorming, in Nederland. 
Amsterdam. 1873. 

ScHLEijER (C. H,), zie Visser (de). 

Sepp (Chr.), Bibliotheek van Nederlandsche Kerkgeschiedschrijvers. Leiden, 
E. J. Brill. 1886. 

Someren (J. F. van). Beschrijvende Catalogus van gegraveerde portretten van 
Nederlanders. Dl. L Amsterdam, Fr. Muller en Comp. 1888. 

SoMMERvoGEL (C.) , Dictionnaire des ouvrages anonymes et pseudonymes publiés 
par des religieux de la Compagnie de Jésus. Paris. 1884. 

T. d. «/. 2. TiELE (P. A.), Bibliotheek van Nederlandsche Pamfletten. Amsterdam, 
Fr Muller. 1858— 1861. 

Vanderhaeghen (Ferd.), Bibliographie Gantoise. Gand. 1858 — 1869. 

Visser (S. de), Naamlijst van uitgekomen boeken, kaarten, prentwerken enz. 
(1790 — 1818) *s Gravenhage , 1793 enz. — Vervolgen: Naamlijst ///«, (1819 — 1848). 
Amst., C. L. Schleijer en C. L. Schleijer en zoon. — Alphabeiische Naamlijst van 
Boeken, Landkaarten en verder in den boekhandel voorkomende artikels, 1849 — 
1855. Amst., C. L. Brinkman. — Nederl. Bibliographie, Lijst van nieuw verschenen 
boeken, kaarten enz. 1856 — 1889. 'sGravenh., Mart. Nijhoff. (1865 en 1866 
'sGrav., Mart Nijhoff en Utrecht, J. L. Beijers; 1865 — 1886, Utrecht J. L.Beijers.) 

W. d, w, z. Wulp (J. K. van der). Catalogus van de Tractaten, Pamfletten 
enz... van Isaac Meplman. Amsterdam. 1866 — 1868. 

Willems (Alph.) , Les Elzevier. Histoire et Annales typographiques. Bruxelles. 1880. 

Wind (S. de). Bibliotheek der Nederlandsche Geschieiischrijvers. Middelburg, 
1831— 1835. 



VERKLARING DER VERKORTINGEN. 



U. B. B. = Bibliotheek der Bollandisten te Brussel. 

B. D. A. = * » Doopsgezinden te Amsterdam. 

B. (v. R. ^ » * (lemeente te Rotterdam. 

B. K. A. = » » Fr. Xaverius-kerk of Krijtl)erg te Amsterdam. 

B. K. I. = * van het Kon. Instituut voor Taal-, I^aiuI- en Volkenkunde van 

Nederl, Indië te 's-Gravenhage. 
B. L. = » » A. M. Ledeboer, verkocht te I-^iden door de (irma BriB, 

8 Oct. éfiz, 1888. 

= « » het Luthersch Seminarie te Amsterdam (in de Universiteits- 

bibliotheek). 

= * * de Maatschappij van Nederl. Letterkunde te Leiden. 

= » der Remonstranten te Amstenlnm (in de Universiteits-biblidtheek.) 

= » » Universiteit te Amstenlam 

= » » » » Gent. 

= M » » » Groningen. 

= » » » » Jena. 

= » * 3t » loeiden. 

= * * » » Ix;uven. 

^ » * * » Straatsburg. 

= » » » • Stuttgart 

^ * > » » Utrecht 

= » j» Waalsche Kerk te leiden. 

^ Catalogus der Auctie Hofst. de (Jroot, Boers en Romer. (Beijers , Utrecht, 
Oktober 1887.) 

= Koninklijke Bibliotheek te *s-( iravenhage. 

= * » » Brussel. 

^ * » * Berlijn. 

= » > » Copenhagen. 

= Magazijn van de tirma Martinus Nijhoff te *s-( iravenhage-. 

= Provinciale Bibliotheek van Friesland. 

= Stads Bibliotheek te Antwerpen. 

=s j» » * Hamburg. 

=r Bibliotheek Hiysius te loeiden. 



B. 


L. 


A. 


B. 


L. 


U 


B. 


R. 


A. 


B. 


U. 


A. 


B. 


U. 


G. 


B. 


U. 


Gr. 


B. 


TT 


J. 


B. 


TT 


L. 


B. 




Leuv 


B. 


L'« 


Str. 


B. 


\* • 


Stu. 


B. 


U. 


U. 


B. 


w. 


L. 


G. 


B. 


R. 


K. 


B. 




K. 


B. 


B. 


K. 


B. 


Be. 


K. 


B. 


C. 


M. 


M. 


. N. 


Pr. 


B. 


F. 


St 


B. 


A. 


St. 


B. 


H. 


Th 


. L 


• 



BIBLIOGRAPHIE. 



A. 



Aa (P. J. B. C. Robidé van der). 
zie Kalender. 

Aa (P. J. B. K. Simon van der), 

Pred. te Purmerend. 

Adelbold, bisschop van Utrecht. 
Akad. proefschrift. Gron.^ F. van 
Wicheren, Hz. (1862). in-S*. (B. U. A.) 

Aanmerkingen Over de wreede 
vervolging die de Gereformeerde Kerke 
van Vrankryk lijdt, en Over 't beleidt 
en handelingen van de laatste verga- 
dering der Geestelijkheit van dat Ko- 
ninkrijk. Neffens een onderzoek over 
de gewaande lasteringen, waar over 
de Geestelikheit aan de Koning klaagt 
in hare tweezydige Geloofs-belydenis. 
Na de Fransche Druk, met het laatste 
Edict des Konings, tot vernietiging 
van *t Edict van Nantes, met ver- 
scheyde aanmerkingen over het zelve, 
en veele merkwaardige gevallen ; nef- 
fens een Brief aan d' Afgevallene Gere- 
formeerden , door een Predikant aan 
hen geschreven , vermeerdert. Uyt het 
Fransch vertaalt. Z. n, v.pL env, dr. 
1685. in-i2». (XXXVI) en 226 blz. 
(B. W. L.) 

Aanmerkingen Over het Verhaal 
Van het eerste Begin en Opkomen 
der Rynsburgers .... Den tweeden 
Druk, vermeerdert, met een Byvoeg- 
sel. Rotterdam, Is. Naeranus, 1672. 
in-4*. 56 blz. (B. L. L.) 

Door J. Oud aan. V6ór het bijvoegsel een 
hoU. gedicht door den schr. onderteekend. — 
|e Dr. van hetzelfde jaar. Vergel. Verhaei , . . Van 
hit eerste Begin enz. 



♦Aanteekeningen (Oorspronke- 
lijke) betrekkelijk de oude, ware gere- 
formeerde gemeente te Kampen, in 
de jaren 161 8 en 16(9. Kampen, 
K. van Hulst. 1841. in-8". 

Rogge, Catal. Remonstr, II. blz. 6i. — Door 
Jurr. Moulin. 

Aantekening van eenige voor- 
name zaken in het Synode van Suid- 
Holland, Ao. 1731. te Dordrecht 
gehouden voorgevallen. Z. adres in- 
4». (K. B.) 

♦Aantekeningen (Geschiedkun- 
dige), betreffende de Abtdij de la 

Trappe, en den strengen Leefregel, 
voormaals door de Geestelijken dezer 
Orde gevolgd. Waarbij gevoegd is een 
Heldenbrief , of Bespiegeling van een 
Christen Wijsgeer over hetzelfde On- 
derwerp. Naar het Fransch van den 
Heer Du B***. Rotterdam. N. Cornel. 
1794. in-8". 

De Visser ,^ Naamlijst. II. 46. — Bij den- 
zelfden ook in 't fransch. 

Aartsbisschop (De) van Keulen, 

Clemens August vrijheer van Droste 
tot Vischering, beschouwd in zijne 
beginselen en zijnen opstand tegen de 
wetten. Uit echte staatsstukken opge- 
maakt en door schriftelijke bewijzen 
bevestigd .... Naar het Hoogduitsch. 
Zalt-Bommel, Joh. Noman en Zoon. 
1838. in-8». (B. L. L.) 

A. B. C. D. E. zie : Begryp (Cort) 
van de Mirakelen. 

Abelly (L.). 

*Leven van den H, Vincentius-a- 



ABERNETHI— ACQUOY. 



Paulo, Stichter en eerste overste van 
de Congregatie der missie en van de 
dochters van liefdadigheid. Uit het 
fransch door N. A. Janssen. 'sHer- 
togenbosch, G. Mosman, 1864 — 1865. 
in-8". 3 dln. 

Neder L Bibliogr, 1865. blz. 81. — Oorspr.: 
Vie de Saint Vincent de Paul, Paris. 1843. ^' 
8*. 2 dln. ; 1854. m-8*. 2 dln.; 1864. in-S*. 2 dln. 

Abernethi. (Th.) 

Wonderlycke Historye Vande Paep- 
sche Regeringhe in Groot Bretaignen, 
Insonderheyt in Schotlandt. In welcke 
seer vreemde, wonderlijcke, ende noyt 
van te vooren ghehoorde dingen wor- 
den verhaelt . . . Beschreven door . . . 
voor desen gheweest Jesuijt, ende 
vanden Paus ende sijne Cardinalen 
uyt-ghesonden naer Schotlandt, om 
die Natie te bekeeren .... Over-ghe- 
set uit de Schotse . . . tale . . . Ghe- 
druckt [s. adres] . . . 1639. in-4*. 7 
bladen. (B. U. G.) 

Met voorrede v. d. vert. 

Ablaing van Giessenburg (Mr. 

W. J. Baron D*), geb. 1812. Referendaris 
b. h. Ministerie v. Binuenl. Zaken; Secretaris 
V. d. Hoogen Raad van Adel. 

De Duitsche Orde, of beknopte 
geschiedenis , indeeling en statuten der 
broeders van het duitsche huis van 
St. Marie van Jerusalem . . . *s Gra- 
venhage, M. Nijhoff. 1857. ^^"8*. 
(K. B.) 

Met lithografie tegenover den titel. 

AbRESCH (P.), 1736— 1812. Hoogleeraar 
te Groningen. 

'De vexationibus Christianorum sub 
imperatoribus. Groningae, 1776. in-4*. 

Vergel, Sepp. blz, 102, 

ACCORD Ende Overcompste ghe- 
maect bijden vijf Ecclesien, Magi- 
straet... ende die vande Gherefor- 
meerde Religie, binnen der Stadt 
Vtrecht om Rust, Vrede ende Een- 
dracht te houden onder de Ghemeente 
der selver Stadt, soo wel van dien 
als dander Religie, sijnde ghepubli- 
ceert den vijfthiensten Junij, Anno 



M.D.LXXDC. Ghedruct t' Vtrecht, 
By . . . C. Henricksz. z. j. (1579). in- 
4*. 12 blz. (K. B.) 

Afgedrukt bij Bor, II. 70 — fj. Hiervan zijn drie 
druld:en bekend, in spelling verschillende, zie 
b.v. W. 424 en 425. 

ACCOORT of Verdragh, Gemaeckt 
tusschen den H. van Savoyen, ter 
eenre, Ende de Waldensen.., ter 
andre zijde Den Augustij 1655. 
Mitsgaders eenige Aenmerckinge op 
't selve. Gedruckt nae het Translaet 
uyt het Frangois 1655. in-4*. 12 blz. 
(K. B.) 

Andere vert. dan Tractaet van Amnistie, 

ACQUOY (J. G. R.), geb. 1829. Hoog. 
leeraar te Leiden. 

Gerardi Magni Epistolae XIV e 
codice regio Hagano nunc primum 
editae et perpetua annotatione, qua 
melius et ipse et tempora ejus cognos- 
cantur, instructae . . . \dissertatio inau" 
guralis\ Amstelodami , H. W. Mooy. 
1857. in-8*. (K. B.) 

Blz. 44 — 48: De haereticae pravitatis inqui- 
sitione, Gerardi Magni aetate et paulo post in 
patria nostra vigente. 

Jan van Venray Qohannes Cepo- 
rinus) en de wording en vestiging der 
Hervormde Gemeente te Zalt-Bom- 
mel , . . . 's Hertogenbosch, G. H. van 
der Schuyt. 1873. in-8*. (K. B.) 

Met tal van bijlagen en register. 

Het klooster te Windesheim en zijn 
invloed . . . Uitgegeven door het Pro- 
vinciaal Utrechtsch Genootschap van 
kunsten en wetenschappen. Utrecht, 
Gebr. van der Post 1875 — '88a in- 
8*. 3 dln. (K. B.) 

Met goud bekroond antwoord op de prijs- 
vraag: «Het klooster te Windesheim bij Zwolle 
en zijne bewoners, met aanwijzing van den 
invloed^ welken dit gesticht op de algemeene, 
inzonderheid op de zedelijke beschaving heeft 
uitgeoefend.» Dl. III bevat blz. i — 232 : Aan- 
hangsel, bevattende eene lijst van al de kloos- 
ters , die vroeger of later tot het kapittel van 
Windesheim hebben behoord, benevens een 
kort overzicht van hunne geschiedenis en eene 
opgave van literatuur betreffende elk hunner 
in het bijzonder. Blz. 233 — 333: Bijlagen, bli. 
335—424: Register. 



ACQUOY— ACTA. 



Het nut der beoefening van de ge- 
schiedenis der Hervormde Kerk in 
Nederland. Rede , gehouden op Dins- 
dag, 28 Mei 1878 .. . Leiden, E. J. 
Brill. 1878. in.8*. (B. L. L.) 

Kerkgeschiedenis en geschiedenis 
van het Christendom. Rede gehou- 
den ... 7 December 1881. . . . Leiden, 
E. J. Brill. 1882. in-8r (B. L. L.) 

Zie ook op : Archief; Ge- 



schiedenis der christelijke kerk; Ka- 
lender. 

AcTA Concilii Provincialis Came- 
racensis. Praesidente . . . Maximiliano 
a Bergis . . . Cum caeremonijs et ora- 
tionibus, quae in illo habitae faerunt. 
Antverpiae, G. Silvius. 1566. Cum 
privilegio regis. in-4*. (I), 46 en (3) 
bladen. (K. B. B.) 

Herdrukt : Acta Concilii . . . EtUtio nova de 
jussH ,,, y. Th. de Bryas ArchUpiscopi Ducis 
Cameracensis, . . Montibus. Vidua S. de ïk Roche. 
1686. in-g». 166 blz. (K. B. B.) 

ACTA et Decreta Synodi Cleri Ro- 
mano-Catholici Provinciae Ultrajec- 
tensis, in sacello ecclesiae parochialis 
Sanctae Gertrudis, Ultrajecti, cele- 
bratae: Mense Septembri 1763. — 
Z, n. v.pLenv. dr, 1764. in-4*. (K. B.) 

Acta van de synode der leden van de Oad- 
Blsschoppelyke Clerezie, uitgegeven door Dopac 
de Bellegarde {Barbier ^Vf. 1 138 b.) en te Parijs 
gedmkt Vooral gaat een brevis kistoria ecclesiae 
Ultrajectinae^ ab editore concinnata. Blz. 217 — 
219: Epistola Synodi Provincialis Ultrajectensis^ 
ad summum Poniificem, Daarachter volgt in het 
exemplaar der iC B., met afzonderlijke pagi- 
neering en signatuur, in twee kolommen ge- 
dmkt: Epistola Encyclica Ad Illustrissimos 
praecipuarum Ecclesiae catholicae Sedium Ar^ 
chUpiscofos et Episcopos , Quê nota fiunt eis 
Acta Concilii Ultrajecti habiti mense Septembri 
176^^ ondeiteekend door den aartsbisschop en 
beide bisschoppen der Oade Clerezie. — EKe in- 
4*. uitgave mist op den titel tnsschen Decreta 
en Synodi het woord: Secundae^ dat wel ver- 
meld staat op den titel van den druk in- 12*., 
welke aldas laidt: Acta et Decreta Secundae 
Synodi Provinciae Ultrajectensis , In Sacello 
Ecclesiae Parochialis Sanctae Gertrudis , Ultra' 
iecti^ celebratae. Die XI 11. Septembris 17^. Ul- 
trajecti^ Sumptibus Societatis 1764. in- 12*. (K. B.) 
Te Panjs gedrnkt evenals de volgende fransche 
▼ertaliog. De inhond is dezelfde als die van de 



vorige uitgaaf .behalve dat de daar aan het einde 
voorkomende Encyclica hier ontbreekt , evenals 
in den franschen dmk: Actes et Decrets du II, 
Concile Provinciale cC Utrecht, Tenu Ie ij Sep- 
tembre 17 ój^ dans la Chapelle de P Eg lis e Pa- 
roissiale de Sainte Gertrude^ a Utrecht. Utr. 
Aux dépens de la Compagnie .^ ^7^4» in-i2*. 
(K. B.) — Holl. vert: Verhandelingen en Be- 
sluiten van de Kerkvergaaderinge der Rooms- 
katolyke Kleretye van het Uittregtse, en onder- 
hoorige Bisdommen , in de Kapelle der Parochie 
Kerke van de heilige Gertrudis te Uittregt in 
Herfstmaand .^ des yaars 17^ gehouden. Uit het 
Latyn vertaald door K. F. D. R., Pr. 1765. in-8«. 
(K. B. B.). Aan 't begin en 't einde een holl. 
gedicht, onderteekend : I. B. Pr. Inhoud als de 
eerst vermelde lat. dr. 

Acta et decreta Synodi dioecesanae 
Cameracensis, praesidente. . . Roberto 
de Croy, Episcopo et Duce Came- 
racensi... celebratae anno... 1550 
mense Octob. Item, Antiqua statuta 
synodalia Cameracensis dioecesis ab 
eadem synodo recognita , adiectisque 
moderationibus, correctionibus et ad- 
ditionibus reformata. His adiuncta 
est formula reformationis per Caesa- 
ream maiestatê statibus Ecclesiasticis 
in Comitiis Augustanis, ad delibe- 
randQ proposita , et ab eisdem recepta 
et probata. Parisiis, M. David. 1551. 
in-4*. (XXIV). en 210 blz. (K. B. B.) 

Met wapens in hootsneê, voorrede, lat. ge- 
dichten en inhoudsopgave. Herdruk: Decreta 
Synodi. . . Editio nova de jussu ... y. Th. de 
Bryas , Arehiepiscopi Ducis Cameracensis . . . 
Montibus. Vidua S. de la Roche. 1686. in-8*. 
(XVI) en 200 blz. (K. B. B.) 

*ACTA et decreta synodi provincialis 
Ultrajectensis, Inchoatae 24Sept. 1865 
.... et 4 Oct. ejusdem anni conclusae ; 
Praesidente in ea R"**. . . Domino 
Joanne Zwijsen. Gestel St. Michaëlis, 
ex typographia dioecesis Buscoducen- 
sis.. . 1865. in-8". 

NederL Bibliogr. 1868. blz. 17. 

Acta et Scripta Synodalia Dordra- 
cena Ministrorum R«monstrantium in 
Foederato Belgio. Herder-Wiici ex 
ofiicina typographi Synodalis, 1620. 
in-4*. (XVI) en 212, (II) en 370, 
(II) en 348 blz. (K. B.) 

Oj^edragen cAcademiis et Ecclesiis Christi- 



ACTA. 



anis»; met uitvoerige voorrede. liet boek is in 
drie deelen gesplitst \* , Scrifta Remonstrantium 
durante Synodo Nationali Dardracena consig' 
nata ei exhibita. 2*. Scrip ta Remonstrantium 
dogmatica^ quibus froposuerunt^ explicarunt et 
defenderunt Sententiam suam super quinque de 
praedestinatione eique annexis Capitibus , exhibita 
iilusirium ordd. generalium nobilissimis delegatis 
ad Synodum Dordracenam,"^*, Articulus tertius 
et quartus de gratia Dei in Conversione hominis. 

*ACTA et Statuta primae synodi Bre- 
danensis. Primae etc, [als het volgende^ 
a. 1867. {waar en welk formaat?) 

AfeSy Katk, pers. blz. 2. 

*AcTA et Statuta primae synodi 
Harlemensis. a. 1867. Primae ^/r. (a/j 
het volgende^ Harlemi. Hospitii S, Ja- 
cobi. 1867? formaat f 

Mes^ Kath. pers. blz. 2. 

'ACTA et Statuta synodi Diocesanae 
Buscoducensis. Primae post rest itu tam 
in Neerlandia hierarchiam ecclesiam, 
(j/r), a. 1867. Gestel St. Michaelis. (/<?r- 
maat?) 

Mes^ Kath. pers. blz. 2. 

*ACTA et Statuta synodi Diocesanae 
Ruraemundensis, a. 1867. Primae ^'/r. 
{als boven,) Rurem. Vid. A. Welsch. 
i867(?) formaat? 

Mes, Kath. pers. blz. 2. 

AcTA Ofte Handelinghen Des Na- 
tionalen Synodi , Inden Name onses 
Heeren Jesu Christi Ghehouden door 
authoriteyt der Hoogh: Mogh: Hee- 
ren Staten Generael des Vereenighden 
Nederlandts, Tot Dordrecht, Anno 
161 8 ende 16 19. Hier comen oock 
by de volle Oordeelen vandevijf Ar- 
tijckelen. Tot Dordrecht, Is. lansz. 
Canin. 1621. in-4°. (L VIII), 438, 352, 
424 en (30) blz. (K. B.) 

Aan de keerzijde van den titel: Extract uyt 
de Prrinlegie : daarna de toespraak der Staten 
Generaal aan de ^Alonarchen ende Coninghen 
der Christenheydt. Den doorluchtighsten Princcn.^ 
Graven^ Steden ende Magistraten-h ; dan de af- 
beelding van de Synode; vervolgens de « ^(^<»r- 
reden aende G her e/or meerde Kercken Christin. 
De niet gennmmerde bladzijden aan het einde 
bevatten: ii Oordeel ende uyt-sprake^ met den 
Eedt van approbatie ^ 7'an het Synode Nationael^ 
der Ghere/ormeerde Kercken Tan Vranckrijcky 
ghehouden tot Alez in de Cei'enes^ besloten ende 



gearresteert den 6, October 1620. Over het Sy- 
node Nationael der Ghereformeerde Kercken 
vande vereenighde Nederlanden ^ ghehouden tot 
Dyr dr echts in den Jare 161 8 en 16 rg. Nopende 
de vijf Artyckelen , inde sehue Kercke ghedeba- 
teert. Daarachter uitvoerige registers. Eene andere 
druk is : Acta ofte Handelinghen (enz. als boven) 
Dordrecht, Is. Iz. Canin. 1621. in-fol*. (LIV), 
384, (U) en 288, 384 en (14) blz. (K, B.) In- 
bond als boven. Hierbij een fraaie dubbele 
gravure van de Synode. — *Acta of handelingen 
enz. . . Hier komen ook bij de itolle oordeelen van 
de Vyf Artikelen en de Post- Acta of Nahande- 
tingen. In de tegenwoordige spelling naar de 
oorspronkelyke Nederduitsche uitgave onder toe- 
zicht van y, H. Donner en S, A. van den 
Hoorn. Leiden, D. Donner. 1882 — in-8*. 
(Nederl. Bibliogr. 1882. blz. 73.) De latijnsche 
uitgaaf zie op Acta Synodi Nationalis , de fran- 
sche op Actes. 

Acta Synodalia of gearresteerde 
. Kerken-ordeningen van Zeelandt, Van 
de Jaren 1591. 1620 en 1638 uitge- 
geven, ingevolge de Resolutie van 
de . . . Heeren Gecommitteerde Raa- 
den van Zeelandt, vanden 13. Februari 
1755. Middelb., L. en J. Bakker^ 
1755. in-4». (K. B.) 

Met het wapen van Zeeland op den titeL 
Vooraf gaat de Resolutie van 13 Febr. 1755. 

Acta Synodalia, Ofte Originele 
Notulen Gehouden binnen Amster- 
dam , ter Vergadering van het Extra- 
ordinaire Synodus, geconstitueert by 
de ondergeschrevene Gedeputeerden 
van die onderling met de Amster- 
damse Geassocieerde Luthersche Ge- 
meenten, in dese Verecnigde Nederlan- 
den. Op Dingsdag den 20* Augustus 
& seqq. A". 1709. Amst. P. de Coup. 
1709. in-fol^ (B. L. A.) 

Door den scriba Synodi geteekend en geze- 
geld met het zegel der Amst gemeente. 

Acta Synodi Nationalis, In nomine 
Domini nostri Jesu Christi , Autoritate 
D. D. Ordinum Generalium foederati 
Belgii Provinciarum , Dordrecht! ha- 
bitae Anno 161 8 et 16 19. Accedunt 
Plenissima, de Quinque Articulis, 
Theologorum ludicia. Dordrechti, Is. 
loannides Caninius, 1620. in-4% (Lil), 
408, 328, ea 410 blz. (K. B.) 

Op den titel het wa]>en van Dordrecht Vooraf 



ACTA — ACTEN. 



S 



gaat een toespraak van de Staten Generaal aan 
de verschillende reges, principes, comités, ci- 
vitates en magistratns ; dan het privilege. Aan 
de keerzijde van het laatste de bekende hont- 
sneê met de afbeelding der Synode. Daarna 
volgt de Praefaiio Ad Reformatas ChrisH Ec- 
cUsias ; vervolgens de Index. De Acta^ de yu- 
dicia Theologorum exterorum en de yudicia 
Tkeologorum Provincialium hebben elk afzon- 
derlijke pagineering. Andere uitgaven : Acta Sy- 
nodi (enz. als boven). Dordrechii, Is. loannides 
Caninins, 1620. m-fol«. (XXXVIII) ,352, 276, 324 
en (4) blz. Met het wapen van Dordrecht op 
den titel; de index is hier aan het einde. (K. B.) 

Acta Synodi (enz. als boven). Lagd. Batav. 
Typis Is. Elzevirii, . . . Societatis Dordrechtanae 
snmptibas, 1620. in-fol*. (XL), 360 , 252, 292 
en (2) blz. Met Privilege en drukkersmerk van 
Elzevier; de index staat hier vooraan. (K. B.) 

Acia Synodi (als boven) . , . Acccdunt pienis- 
sima^ ae Quinque Articulis, tam Exterorum 
quam Provincialium Theologorum ludicia. Ac- 
cessit in calce index cum rerum turn verborum 
Locorumque communium in hoc opere conten- 
iorum locupletissimus, IIanoz*iae ^ Impensis Ege- 
noiphi Emmelii^ 1620. in-4*. (L VI), 858 en (44), 
424 (niet 454) blz. (K. B.) 

Vergel: Acta ofte Handelinghen en Actes, 

AcTA Synodi Nationalis . . . Autho- 
ritate . . . Ordinum (jeneralium Foe- 
derati Belgii Provinciarum, Dordrecht! 
Habitae. Anno 16 18 et 16 19. Post 
dimissionem Theologorum Exterorum, 
vulgo Post- Acta. Hagae-Comitis , H. 
a Wouw. 1668. in-4». 52 blz. (K. B.) 

Deze Post-acta waren eerst later teruggevonden 
en werden na aitgegeven naar het exemplaar 
geschreven door Festns Hommias, Secretaris der 
Synode. Zie de vertaling op Handelingen en 
Kerken' Ordeningen. 

Acta Vande Handelinge der Die- 
naren , zijnde by de Broederschap in 
het Landt ghenomineert, ënde by 
een gheroepen. Aenghevanghen den 
xxvj"^. Mey 1624. Ghedruckt . . . 
1625. in-4*. 12 blz. (B. U. A.) 

Acta Van de Handelinge der Re- 
monstransche Dienaren, Synde by 
hare Broederschap in het Landt ge- 
nomineert ende by een geropen : Als 
oock Eenige korte Bedenckingen over 
de selve Acten, waer in gespeurt 
wert de groote lossigheyt ende on- 
eenigheyt tusschen de Remonstranten 
in het stuck der Christelijcke Religie. 
Mitsgaders Hare loose t'samen-kop- 



pelingh .... 's Graven-haghe, A.Meu- 
ris. 1626. in-4*. 48 blz. (K. B.) 

Tegen de Bedenckingen verscheen: Acta van 
Eenige Remonstrantsche Dienaren, 

AcTA Van Eenige Remonstrantsche 
Dienaren , Verantwoordt Tegen sekere 
Bedenckingen over de selve Acte on- 
langhs uyt-ghegheven. z, adres, 1626. 
in.4*. 56 blz. (K. B.) 

Door N. Grevinchoven. Tegen het voor- 
gaande. 

AcTA visitationis dioecesis daven- 
triensis ab Aegidio de Monte factae 
1 5 7 1 . (Uitgegeven door de Vereeniging 
tot beoefening van Overijsselsch recht 
en geschiedenis.) Zwolle, Erven J. J. 
Tijl. 1886— 1887. (vel I— 15.) in-8'. 

Acte van Resolutie vande . . . Sta- 
ten van Hollandt ende West- Vrieslandt 
over de Kerckelycke swaricheden . . . 
Mitsgaders de uytsprake van syne 
Excellentie den Prince van Oragnien 
over 'tselve \beide Dec. lójó]. Met 
het gheene daer op gevolght is,soo 
by de . . . Ghecommitteerde van Am- 
sterdam , ende by die van 't Synodus 
van Noort-Hollandt tot Enckhuysen 
ghehouden. [Maart — April lóji.] z. 
adres, 163 1. ^n-4^ 16 blz. (K. B.) 

Belangrijke verzameling stukken. 

ACTEN der algemeene vergadering 
Van de Geestelijckheyt Van Vranck- 
ryck des jaers, 1682. Rakende de 
Religie. Vertaelt. Na de Copie, Tot 
Parys, by Fr. LeAnard . . 16S2, Aan 
het slot: Men vintse te koop tot Am- 
sterdam, by J. Stichter;... in-i2*. 
48 blz. (B. U. A.) 

Over de bekeering der Hervormden. Oorspr. : 
Actes de r Assemblee génerale du der gé de Franc e 
de 1682^ concernant la religion. Paris, F. Léo- 
nard, 1682. in-4*. 

AcTEN ofte Handelingen van de 
Noord-Hollandsche Synodus, gehou- 
den binnen Edam en Alcmaar , Anno 
1691 en 1692. Rakende Dr. Balthazar 
Bekker, en syn Boek de Betoverde 
Wereld, met alle de Documenten 



ACTES — ADRIAENSENS. 



daar toe behoorende , waar onder ook 
eenige, die in het Synodale Acten- 
Boek niet en staan uyt-gedrukt ; met 
een Voor-reden , strekkende tot weder- 
legging van Dr. Bekkers Remon- 
strantie en verdere Exceptien tegen 
de Competentie van de Synodus. Ene- 
huysen, J. Dz. Kuyper. 1692. in-4*. 
(LX) en 102 blz. (K. B.) 

Aan de keerzijde v. d. tit: Vyt-gegeven op 
speciale ordre en last Van de Laatste Synodus 
Door H, van Olpken, H, Sibersma^y. Ruücius, 
P, Jacobi, y, Clapmuts^ predikanten te Alk- 
maar , Amsterdam . Haarlem , Enkhuizen en 
Edam; geteekend door P. Jacobi. 

[ACTES des Réunions annuelles des 
Députés de nos Églises , ou Rapports 
de Ia Commission Wallonne concer- 
nant les Réunions consécutives.] s.n. 
V, pi. en V. dr, 1816.... in-fol*. 
(B. W. L.) 

De eerste stukken hadden geen titel ^ sedert 
1857 uitgegeven als: Rapport de la Commission 
Wallonne au sujet de la Réunion . , . etc. 

AcTES du Synode National , Tenu 
a Dordrecht, l'An 1618 et 1619. En- 
semble les Jugemens tant des Theolo- 
giens Estrangers que de ceux des 
Provinces Unies des Païs Bas, sur les 
poincts de doctrine y debattus et 
controverss. Mis en Frangois par R. 
I. de Neree . . . Avec des Tables et 
Indices des noms et des matieres 
generales qui y sont contenues. Ley- 
den, Is. Elsevir. 1624. in-4*. 3 dln. 
(LXXVI) en 618, (VIII) en 332, (Vni), 
356 en (2) blz. (B. R. A.) 

Ieder deel is van een voorrede voorzien. Dl. 
II heeft op den titel het jaartal 1622. De ver- 
taling is voorzien van een «Attestation» van 
J. Poly ander, D. Heinsius, A. Waleus, D. de 
Cologne, A. Thysius, F. Hommius en I. de 
Laet. Het eerste deel is door den vertaler op- 
gedragen aan de Staten Generaal, het tweede 
aan prins Maurits, het derde aan G. de Coligny. 
Vergel. Acta. 

AcTES (Cinq) Importans du Con- 
sistoire de l'Eglise Vualonne de Mid- 
del bourg. Z, adres en z. j, (1667) 
in.4«. 8 blz. (B. Th. L.) 

Vooral over de Labadie. 



AdAMI. (C.) gest. 1721. Pred. te Bierum, 
daarna te Appingadam, waar hij ook Rector 
der school was. 

Naamlyste der Predikanten In de 
Provincie van Stadt Groningen en 
Ommelanden t*Sedertde Reductie. Met 
tusschen ingevoegde Aantekeningen 
van den voorgaanden toestant van 
zommige plaatzen. En een Voorbe- 
rigty Behelzende een Verhaal van 
eenige Kerkelyke zaaken voor en naa 
de Reformatie in dezelve Provinde 
voorgevallen .... tot aan 't jaar 1721. 
Nu met eenige nieuwe Aantekeningen 
verrykt, en vervolgt tot op 't einde 
van... 1730. Gron., Wed. J. van 
Velzen. (1730.) in-S*. (B. U. A) 

Na de opdracht volgt een voorrede van den 
bezorger van dezen tweeden druk. De 3e dr. 
«Nu met een Byvoegzel vermeerdert tot het jaar 
1745». Groningen, J. Bolt 1745. in-8*. (K. B.) 

ADDISON. (C. G.) 

Geschiedenis der Tempelridders 
door .... Naar den tweeden druk 
uit het engelsch vertaald door Mr. C. 
J. Zweerts. Amsterdam, P. N. van 
Kampen. 1843. in-8*. 2 d. (K. B.) 

Met gegrav. tit. — Oorspr: I/istory of tkt 
Knights Templars, !• en 7.* dr. London. I&|J. 

Adriaens (Jacob). 

Kort verhael, Aen deGhemeynte, 
ofte menichte des volcks ; behelsende, 
het gene ontrent sijn beroepinge tot 
Leeraer , verval in *t leven , endc ver- 
soeck sijnder Attestatie, soo binnen 
Middelburgh , als te Amsterdam , des- 
wegen is voorgevallen: zijnde een 
waerachtigh bericht van hetghepas- 
seerde .... Siet d' Inhoudt tegen de 
Tijtel .... Amsterdam, Gedrucktvoor 
den Autheur, 1661. in-4*. (IV) en 
44 blz. (B. R. A.) 

Met voorrede en een aantal bewijsstukken. 

ADRIAENSENS (ADRIAEN), geb. c. 1530, 
gest. 1581. Jezniet. 

Van des cloosters leuen oorspronck 
ende voortsganck. Van ouer duysent 
Jaren voor Christus gheboorte tot 
hedens daechs toe . . . (Met drukkers- 
merk op den tit) Louen, Hieronymus 



ADRIANI— AFBEELDINGHE. 



Welle. I S70. in-8*. 64 bladen (B. U. G.) 

Hiervan bestaat ook een nitgave in-4*. van 
hetzelfde jaar, bij denzelfden. 28 bladen. (B. U. G.) 

ADRIANI (B. J.), geb. 1823, Pred. te Am- 
sterdam. 
Zie: Geloofsgetuigen, 

AdRIANI (H.), Pastoor van het St. Elisa- 
beth-gasthais te Antwerpen. 

Legende oft d'leven , wercken, doot 
ende miraculen ons . . . Heeren lesv 
Christi, ende vande . • . Maghet Maria, 
ende alle Grodts . . . Heylighen. Eerst 
vergadert uyt diuersche schrijuers der 
H. Catholijcker Kercken , door . . , 
Ende nu in desen derden druck ver- 
meerdert . . . by last en toedoen van 
H. Avbert Ie Mire . . . Antwerpen , 
H. Verdussen , 1609. Met Gratie ende 
Priuilegie van 8 Jaren, in-fol". (IV), 
46, 398 en (2) bladen. (B. K. A.) 

Met gegrav. lit., approbatie en voorrede, 2 
kopergravuren en tal van houtsneden tnsschen 
den tekst. 

Zie ook op Baronius. 

'Aduertissement bijde goede ende 
ghetrauwe ondersaten ende inwoon- 
deren der C. M. Erfnederlanden ge- 
daen , aende Gouuerneurs ende Staten 
derseluer landen, van tghene datsij- 
lieden verstaen ende versuecken ge- 
ordonneert te worden op tstuck vander 
Religie {ged. 12 Juni). 1566. in-i2'. 
16 blz. (B. U. G.) 

Waarschijnlijk van een der geheime Antwer- 
sche drokkerijen afkomstig.Zie v. d. W. n*. 122. 

Advertissement Vande Staten van 
Henegouwe van hunlieder antwoorde 
op de Requeste versoeckende liberteyt 
van Religie ende exercitie van dien. 
\gedagt, 18 Juli}j^ Z. n. v. pi, en v. 
dr. 1578. in.4^. 8 blz. (K. B.) 

Afgedmkt bij Bor. /, ggi — gqS' — Een andere 
dr. in spelling verschillende bij v. d. W. n*. 371. 
Fr. nitgave, gedagt. 17 Jnli: V advertissement 
et resfonce des estats de Haynault sur la re- 
queste f akte pour la liberte de la Religion^ et 
rexercice d'icelle. 1578. in-4«. 8 blz. (K. B.) 
Vergel. Sufflicatie ijy8 tnSupplicatie [tweede], 

'Aentekening van eenige voorna- 
me zaken in het synode van S. Holland, 



A*. 1731 te Dordrecht gehouden, 
voorgevallen, in-8". 

Aangaande prof. Lampe. Hogge^ CataL II, 
2e st, öIm, 28, 

Aerssen (J. H. M.). 
Zie: Segur [A. de). 

Afbeeldingen en Levensbeschry- 
vingen van eenige voorname Personen, 
Waar onder eenige der eerste Her- 
vormers , die ten kosten van goed en 
bloed den waaren godsdienst hebben 
tragten voort te planten. Andere , 
die zig door haare uitmuntende ge- 
leertheit eenen onsterffelyken lof en 
naam hebben verkregen. Met 23 Por- 
traiten voorzien, welke in het Koper 
gebragt zyn, door ... A. van der 
Laan. Leeuwarden, A. Ferwerda. 1755. 
in-8*. (M. M. N.) 

Met titelpr., voorwoord v. d. aitgev. en de 
portretten en levensbeschrijvingen van Beren- 
garios, Wicklef, Hass, H. van Praag, Zischko, 
Coster, Bracciolini, L. Valla, Th. a Kempis, 
Gaza, Pontanas, Gansfoort, Agricola, Savona- 
rola, Zwingli, Lother, Calvijn, Melanchthon, 
Cranmer, Lipsius, Beza, Erasmus, Bembo. 

Afbeeldinghe des Synodi Natio- 
nael , Met de sidt plaetsen der E. E. 
Hooch M. H. H. Staten Generael, 
als in Heemsche ende uyt Heemsche 
Professoren ende Predicanten , gehou- 
den binnen Dordrecht An. 161 8... 
Ghedruckt voor Niclaes Geelkerck, 
Rott, of Leiden] z. j. in-4', 12 blz. 
(K. B.) 

O. d. tit. een groote kopergravure, een af- 
beelding der Synode met aanwijzing der zit- 
plaatsen. Met voorrede. Aan 't einde een opgaaf 
der gedaagde Remonstranten. Herdr. met het- 
zelfde adres ; hierin wordt C. Niellius als 14'* ge- 
daagde genoemd. Vergel. Namen (De) Der 
Edelen enz. en: Naem-register Van alle de 
gkecommitteerde. 

Afbeeldinghe van d*eerste eeuwe 
der societeyt Jesu voor ooghen ghestelt 
doordeduyts-Nederlantsche Provincie 
der selver Societeyt. T'Antwerpen , 
inde Plantiinsche Druckerie. 1640. 
in-4*. (XVI) en 712 blz. (K. B.) 

Met gegrav. tit. naar een teekening van A. 
Diepenbeke en vele gegraveerde afbeeldingen 
tusschen den tekst. Deze holl. vert werd bewerkt 



8 



AFFERDEN — ALDENDORP. 



door A. Poirters S. J.,^ tevens de dichter vmn 
de meeste holl. gedichten; de overigen zijn door 
hem herzien. — Het oorspr. lat. werk is : /wtf^o 
primi saeculi socUtatis yesu a Pr<n'incia Flan- 
dro-Be/^üa eiusdem SocUtatis repraesentata. Amt- 
verpiae^ ex officina Plantiniana . . . 1640. in fol*. 
(VIII), 952 en (22) blz. (K. B.) Met door C. 
Gallaeus gegrav. tit naar een teekening van I*h. 
Fruitiers. De hoofdbewerker isj. Bollandus, S. J. 
terwijl er lat. gedichten in voor komen van de 
paters Hosschios en Wallios. 

AFFERDEN (VAN), 1625- 1653. 
Zie Verhad (Een kort) Van den Oorspronck. 

Afgheschevt Van weghen de Hee- 
ren Staten van Gelrelant den Kercken- 
dienaren der selver Lantschap ghe- 
gheven [f Febr\ Amhem , J. Janssen. 
16 17. in 4*. 8 blz. (K. B.) 

By BaudartiMS^ B. /-V, /. Andere dr. Arnhim^ 
By lan lansz, 1617. in-4». (K. B.> en Xa de 
Copye^ Tot Arn/umt, by fan yanssen, 1617. in-4*. 
(K. B.) 

AF-GHESCHE\'T(Eerste ende tweede), 
Van weghen de Heeren Staten van 
Gelrelant den Kercken-dienaren der 
selver Lantschap ghegheven. Amstel- 
redam, J. Janssen. 1617. in-4*. 8 blz. 
(K. B.) 

Het tweede Af-gkéscJUrt (i2 Juli) bij Baw 
dartius^ B. IX, /j f. 

AFHAKKER (AEG. of JlLUS). 

Zie: Theodotus (Sa/,). 

Aflesinghe tot Schoonhoven den 
22. December. Ghedruckt tol Am- 
sterdam by Broer lansz. s,j\ een blad 
in plano. (K. B.) 

Verbod vau de geheime vergaderingen der 
Remonstranten. Bij Baudartius^ B. X. 9^. 

Afscheydt Den Predicanten van 
Nimmeghen ghegheven by den Raedt 
der-zelver Stede, enz, [S April 16 jS.\ 
s. n. V, pL en z, j\ een blad in-fol*. 
(K. B.) 

Andere dr. : A/scJkerdt By dem JC, E. Kaedt 
dfr S/adt Ximme^kem gke^erem acm den Pre- 
dnamtcn der seher Staat in-fol», ^K. B.) 

A. G. L. R. G. 
Zie: SteeU (/?.). 

A. J, V. K, P. 
Zie: RhnaHii (F/,), 



A1.BERGENSIA. Stukken betrekkelijk 
het klooster Albergen. Zwolle, Erven 
J. J. Tijl. 1878. in-8*. (K. B.) 

Grootendeels bestaande uit het Chronicon 
Albergense , geschreven door den prior Johannes 
van ll)chein (1520— 1525). — Uii gegeven door 
de Vereen iging tot beoefening van Oveiijsselsch 
regt en geschiedenis. 

ALBERTI (G. W.), PMd. te Ttandere bij 
Hameien. 

Brieven van . . . over den te^jen- 
woordigen toestand van den godsdienst 
en de weetenschappen in Grootbrit- 
tannien. Uit het Hoogduitsch vertaald. 
Utrecht, A. van Paddenburg. 1765 — 
69. in.8*. 4 dhi. (B. U. U.) 

DL I met opdracht en voorrede, de overige 
deelen elk met voorrede, DL IV met drie aan- 
hangsels en register. — Oorspr: Brief e heir. 
den neuesten Zustand der Religion u. Wisstmsch, 
in Grosbritanien, Hannover, Richter. 1764. in- 
8*. 4 dln. 

Historie der Kwakers, hunne leer- 
stellingen, leerwyze, zeden en ge- 
bruiken of vierde aanhangsel op de 
brieven van Dr. G. W. Alberti . . . 
over den tegenwoordigen toestand van 
den Godsdienst en de weetenschappen 
in Grootbrittannien. Uit het Hoog- 
duitsch vertaald. Utrecht, A. van 
Paddenburg en J. M. van Vloten. 1779. 
in-S*. (B. U. U.) 

Met voorrede en aankamgtel, — Waarschijnlijk 
vert van : Xackrurkie vpn der Reiigion m. Geer, 
d. QnëJter. Hannover, Richter. 1750. in-8*. 

ALDENDORP (G. VAN). 

Wydt-loopiger Verhael, van de 
beklaeglycke onlusten : Die , onder de 
Vlaemsche Doops-gesinden binnen 
Utrecht, insonderheyt in den jare 
1661. sijn voorgevallen. Dienende, 
Ten deele tot nader op-lossinge ; ten 
deele tot wederlegginge , Van 't soo- 
genaemde Kort Verhael^ Van Robbert 
van Hoochvelt en sijne Mede-standers. 
Benevens een Antwoort , Op de VUL 
poi neten van beschuldiginge ; En De 
soo genaemde Advijsen, derfiuyten- 
mannen. t'Samen gestelt: door Goris 
van Aldendorp, Arent van Heuven, 
Joannes Andries, Willem vanBfauridc 



ALEGIANI — ^ALPHEN. 



Utrecht, W. Clerck. 1662. in-4*. 
(XXVIII), 142 en (2) biz. (B. D. A.) 

Met uitvoerige voorrede. Vergel. Iloogveldt 
{R. van), 

Alegiani (J. B.). 

Kort Begiyp van het wonderbaer 
Leven , van . . . Benedictus Josephus 
Labre, Geboren den 26 Meert 1748 . . . 
gestorven . . . den 16 April 1783. Uyt 
het Italiaensch overgezet, uyt de 
Schriften van .... Volgens de copye 
van Roomen. Antwerpen, C. M. 
Spanoghe. 1785. in- 12". (B. K. A.) 

Met portret in houtsneê en opdracht v. d. schr. 
Andere dr. of andere vertaling: Nieuw Leven 
van en*. . . Gent , J. F. van der Schaeren. 1 786. 
in-S*. Zie Vanderhaeghen,^ IV. no. 6s2J. 

ALEMBERT (D'), 1 717— 1783. 

De uitroeijing der Jesuiten in Vrank- 
ryk. Door een onpartijdig Schrijver, 
(De Heer . . .), Uit het Fransch ver- 
taald. Rott, R. Arrenberg. 1765. in- 
8*. (K. B.) 

Oorspr. : Sur la destruction des Jesuites en 
Framce. Par un Auteur desinteresse, 1765. in-8». 

ALEWIJNSZ (HENRICK), gest 1569. 
Martelaar. 

Veel schone grondige leeringhen 
wt des Heeren woort . . . door Hen- 
riek Alewijnsz, tot Middelborch ge- 
uangen om de waerheyt , die hy oock 
metten doot ende bloede stantuastich 
betuycht ende bezegelt heeft, Anno 
1 569. Den 9. Febr. . . . Ghedruckt . . . 
1581. in-i6». 64 bladen. (B. D. A.) 

Aan het einde «twee Liedekens». Waar- 
schijnlijk gedrukt door G. Rooman te Haarlem. 
Een latere druk heeft op den titel: Tot Hoorn 
hy Sacharias CorneUsz,,^ en aan het slot als druk- 
jaar 161 1. in-i6*. 112 bladen. (B. D. A.) --« 
Een ander geschr. van dezen martelaar: Ren 
imdtrlijck Adieu, Testament en sorchuuldighe 
ondentfijsinge wt der H. Schrift, , . (Am?t) N. 
Biestkens. 1578. in-8*. 16 bladen (B. U. G.) 

Algiani (J. B.). 
Zie: Alegiani, 

ALLARD (H. J.), geb. 1830. Jezuiet. 

Pater Adrianus Poirters ; S. J. Een 
historisch-letterkundige schets . . . Ver- 
meerderde Uitgave. Amsterdam, C. L. 
van Langenhuysen. 1871. in-S'. (K. B.) 

Met lithogr. tegenover den tit en bijlagen. 



*De H. Jacobus Lacops, een der 
19 Martelaars van Gorcum. 's Bosch, 
W. van Gulick. 1872. in.8».(?) 

Mes^ Kath, pers. blz. 12. 

*Pater Adrianus Cosijns. Een hist. 
letterk. schets. Met genealogische ta- 
bellen. Verm. uitg. Amsterdam, C. L. 
van Langenhuysen. 1874. in-8*.(?) 

J/(fj, A'ath, pers. blz. 12. 

*Antonius van Gils en de kerkelijke 
gebeurtenissen van zijn tijd. *s Her- 
togenbosch, G. Mosmans. 1876. in-8'. 

Brinkman*s Catalogus, blz. 30. 

De St. Franciscus Xaverius-kerk of 
de Krijtberg te Amsterdam. Een be- 
knopte geschiedenis van de kerk en 
't kerkgebouw van dien naam . . . 
Maastricht, Drukkerij der St Paulus- 
vereeniging. (1883.) in 8*. (K. B.) 

Geschiedenis der Jezuïeten-statie te Amsterdam. 
Alpen (H. S. van), Pred. te Stolberg. 

Letterkundige geschiedenis van den 
Heidelbergschen Katechismus, of be- 
knopte geschiedenis der Hervorminge 
in den Paltz, Zwitzerland, Holland, 
Engeland, Duitschland, Polen, en 
Hongarijen . . . Uit het Hoogduitsch 
vertaald. Gorinchem , J. van der Wal. 
1804 — 1805. in-8'. 2 dln. 

Met voorrede, waarin opgaaf der bronnen. 

• ■ 

Oorspr. : Offentl. Katechisationen nebst Predig- 
tenentwür/en üher den Heidelb, Katechismus, 
Franlcf., Heermann. 1796^1800. Met het Aan- 
hangsel of 3*« band in-8«. 3 dln. Dl. III Afd. 2: 
Geschichte und Literatur des Heidelberger Ka- 
techismus, 

Alphen (M. W. L. van), Hoofd- 

commies bij het departement van Financien. 

Nieuw kerkelijk handboek, om- 
vattende al de door den staat ge- 
subsidieerde Protestantsche Kerkge- 
nootschappen. Met voorkennis van 
het Departement van Financien uit 
officieele bronnen zamengesteld en 
van aanteekeningen voorzien. . . . Ge- 
drukt bij C. Blommendaal, 'sGra- 
venhage. 1878. in-8'. (K. B.) 

In 1 879 verscheen Nieuw kerkelijk handboek , . . 
eerste vervolg^ hopende van i yunij' i8f8 tot 
en met ji December i8y8, Gedr, bij Gebr, Ciunta 



10 



ALPHEN— ANKER. 



étAlhani^ *s Gr ar, 1879, iu 1880: Tweede rrr- 
t>olg hopende van i yanuarij i8jg tot en met 
jr December 18 jg^ bij denzelfden, in 1881: 
Nieuw kerkelijk handboek omimttende enz. . . en 
het christelijk gereformeerd Kerkgenootschap . . . 
Derde vervolg tevens ingerigt als compleet do- 
mines boekje. Niet in den handel^ bij denzelfden. 
Het volgende jaar gedrukt ter Z.-Hol1. Boek- 
en Handelsdrukkerij. Sedert ziet elk jaar een 
deel het licht 

Alphen (H. Simons van). 
Zie: Cave (W,\ 

ALsoo men dagelijckx bevint^Ti^. 
[ Bepaling efi der regeering van Utrecht 
op het verblijf van priesters , mon- 
niken en andere geordenden in de stad, 
JT Jan. lójó.] Onderaan: Utrecht, 
A. van Herwijck. 1636. in-plano. 
(B. U. G.) 

Herdrukt als: Pvblicatie vande Magistraet tot 
Vtrecht,, ghedaen op den elfden yanuarij, lójó. 
Over de vreemde yesuiten , Priesters^ Afonicken , . . 
l^oor Copye uyt-g heg heven Ende ghedruckt naer 
het autetitijcque Placcaet... 1636. in-4*. 2 bla- 
den. (B. U. G.) In: Gr, Utrechts Placaetboek^ 
ÏII, 468. 

Alt ING of Altingius (H.), Hoog- 

leeraar te Groningen. 

Zie : Wilhelmius ( W). 

AlTING (MENSO), 1541— i6i7.Predikant. 
Zie : Bericht {Gründtluker . . .) Van der Euang. 
Reformation. 

ALTING (A. S. CARPENTIER), Pred. 
te Kolmschate, Dokkum, Hoorn en Padang. 

Beelden en typen uit de christelijke 
wereld. (Vrij gevolgd naar August 
Werner\s Helden der Christlichen 
Kirche.) Met ongeveer honderd platen 
en portretten. Haarlem , Kruseman en 
Tjeenk Willink. 1876. in-8^ 2 st. 

Met aanteekeningen — Nieuwe Uitgaaf: Haar- 
lem, H. D. Tjeenk Willink. 1878. in-8». 

Alting (J. A. Carpentier). 
Zie: Lüders {G. A,), 

Alwoerden (H. v.). 

Historie van Michael Servetusden 
Spanjaart: Bestaande in een omstan- 
dig Verhaal van zyn gansche Leven, 
geschreve Boeken en ongel ukkigen 
Doot . . . Uit de Latynsche en andere 
Talen verduischt . . . Met de noodige 
aanmerkingen, bijvoegselen enz, Rot- 



terdam, J. D. Beman. 1729. in-4*. 
(K. B.) 

Met portret van Servet De vertaler van Scr- 
vels De Trinitatis Erroribus op den titel van 
de Hollandsche vertaling met de letters R. T. 
aangeduid^ wordt hier ten onrechte Tellier ge- 
noemd. De man heette Reinier Telle of Reg- 
nerus Vitellius. — Oorspr. : I/istoria Michaelis. 
Serveti. Quam praeside y, L, Moskemio, , . /«- 
blice exponit ...//. ab Allwoerden. Helmstaidii, 
(1727.) in-4». 

Ai^OO myn Hceren Schout, Bur- 
ghermeesteren, ende Schepenen deser 
Stede enz. [Waarschuwing der Rot- 
terdamsche Regeering tegett het be- 
zo e kef i van de verboden vergaderingen 
der Remonstranten. 2 Aug. lóip,] 
z. n, V. pL en z, /. een blad in- plano. 
(K. B.) 

Zie over de aanleiding dezer waarschuwing 
Brandt, IU. jg^-^f. 

Amersfoordt (Dr. H.), 1796— 1843. 
Zie: Heijdeti {IV. van der). 

AmMANNUS (TOBIAS D'), Pred. te Ove- 
sande en Dryeweghen in Goesland. 

Zie: Crespin [7.). 

AMSHOFF (M. A.), 1801— 1874. Pred. te 
Hall, Huisen, Franeker en Groningen. 

Leesboek over de bijbelsche en 
kerkelijke geschiedenissen, door M A. 
Amshoff, C. P. L. Rutgers, enE.J. 
Diest Lorgion. Groningen, M. Smit. 
1853—54- ïn-i2«. 3 dln. (K. B.) 

Anathematizatio et revocatio fra- 
tris Jacobi praepositi, olim prioris 
Fratrum Heremitarum Sancti Augus- 
tiniy Opidi Antuerpiensis. Errores 
Reuocati Per dominum Hermannum 
Gerardi In Ciuitate Traiectense. (Met 
houtsnec op den titel. Aan het einde :) 
Impressum Antuerpie... Per meGuiel- 
mum Vorsterman. Anno 1522. in-4*. 
14 blz. ongenummerd. (B. U. G.) 

Andreae (D. J.). 
Zie: Kalender. 

Andries (J.). 

Zie: Aldendorp (G. van). 

Anker (S. van den), geb. 1822. Jemiet 

Leven van den H. Stanislaus Kostka, 



ANNALEN — ARCHIEF. 



II 



van de sociëteit van Jezus . . . Kerkelijk 
goedgekeurd. Amsterdam, C. L. van 
Langenhuysen. 1868. in- 12". (B.K. A.) 

Met portret, voorrede en 2 bijlagen. 

Zie ook op Cepari. 

•Annalen der Afrikaansche Mis- 
siën. Uitgegeven geheel ten voordeele 
der Missiën van Msgr. Lavigerie. Rot- 
terdam, De Bont en Zoon. 1884 — 
1887. in-8*. (?) 

Mut Kath, pers, blz. 274. 

"Annalen van het genootschap tot 
voortplanting des geloofs, brieven van 
bisschoppen en missionnarissen. Me- 
chelen , Hanicq. {daarna H. Dessain.) 
van? tot? in-i2'. 

Vlaemschc Bibliogr. I, 193 en III, 216. 

Anneken. 

Zie: Testament 

Anneken van Rotterdam, Marte- 
lares. 

Zie: Haute {Soetken van den), 

Anthing (F. L.). 

Mededeelingen omtrent de Evan- 
gelisatie in het Westelijk gedeelte van 
Java. . . Amsterdam, Höveker&Zoon. 
1881. in-8*. (K. B.) 

Met bijlagen. 

ANTiQUlTEVTENCNederlantsche) met 
de bekeeringhe van eenighe der selue 
landen tot het kersten ghelooue, deur 
S. Willebrordus . . . T'Hantwerpen , 
G. Bellerus. 1613. in-8'. (VIII) en 112 
blz. (K. B.) 

De opdracht aan burgemeester en schepenen 
van Antwerpen is onderteekend door den schrij- 
ver: Richardas Verstegan as. Uittreksel — 
ofschoon met eenige toevoegsels — van het werk 
van den zelfden schrijver: A Restitution of 
decayed Intelligence in Antiquilies concerning 
th€ most noble and renowned English Nation^ 
in 1604 te Antwerpen uitgegeven en dat her- 
haaldelijk zoowel te Antwerpen als te Londen 
herdrukt werd. Het hollandsche boekjen, voorzien 
van een titelgravure en eenige gegrav. afbeel- 
dingen tusschen den tekst, wordt als zeer be- 
langrijk geroemd. Na de opdracht cd inhouds- 
opgave een lat. gedicht van G. Schurmanuus^ 
vervolgens 2 holl. gedichtjes v. d. schr. Aan 't 
slot de approbatie. 

AntwooRDE Der Dienaren des 



Woordts ende Ouderlinghen der Ker- 
cken van Hollandt . . . onlancks ver- 
gadert gheweest zijnde tot Haerlem : 
Aen ... de Staten desseluen Landts : 
Op de Remonstrantie by de Oueric- 
heyt van Leyden, . . aengaende 't 
verhandelde der Dienaren des Woordts 
end' Ouderlinghen derNederlandtsche 
Kercken in het Synodus tot Middel- 
burch, etc. . . . Tot Delf, A. Henricxz. 
1582. in-4'. 40 blz. (K. B.) 

Een andere dr. v. 1582. bij P. n». 330. Her- 
drukt : Antwoorde . . . Gkedr, by Meinardus van 
Dreunen, nae de Copye tot Delft, By Aeib, Hen- 
ricxz. IJ82. in-4». 42 blz. (B. U. G.) Deze boek- 
drukker was van 1659 — 1685 te Utrecht werk- 
zaam. — Vergel. yustifcatie des magistraets en 
Remonstrance of Vertoogh. 

Apocalypsis insigniumaliquothae- 
resiarcharum. 
Zie: Grouwelen, 

ApPELIUS (L.), Waalsch Predikant 
Zie: Naamlijst der heeren Predikanten. 

Aprilbeweging (De). Een histo- 
rische studie. Amsterdam, P. N. van 
Kampen. 1854. in-8'. (B. L. L.) 

Door D. Koorders. 

Archief voor de geschiedenis der 
oude Hollandsche zending. Utrecht, 
C. van Bentum. 1884— 1887. in-8". 
4 dln. (K. B.) 

Uitgegeven door J. A. Grothe. Dl. I: Aan- 
teekeningen uit de acta der provinciale Synoden 
van Noord-Holland. Dl. II: Aanteekeoiogen uit 
verschillende synodale en classicale acta. Dl. 
III: Formosa, 1628— 1643. Dl. IV: Formosa, 
1643 — 1661 en register op de 4 deelen. 

Archief voor de Geschiedenis van 
het Aartsbisdom Utrecht. Bijdragen 
verzameld en uitgegeven op last en 
onder toezicht van . . . den aartsbis- 
schop. Utrecht , Wed. J. R. van Ros- 
sum. 1875— 1886. in-8*. 14 dln. (K.B.) 

Elk deel met uitvoerig register. Wordt voort- 
gezet. 

Archief voor Kerkelijke Greschie- 
denis inzonderheid van Nederland. 
Verzameld door N. C. Kist en H.J. 
Royaards. Leyden, S. en I. Lucht- 
mans. 1 829 — 1 849. in-8'. 20 dln. (K. B.) 



12 



ARCHIEF— ARNOLD. 



Dl. XII— XX hebben als dubbelen tit. : Neder- 
landsch Archief voor Kerkelijke Geschiedenis. 

Dl. XI — XX bevatten registers. Vervolgen zijn : 

Nieuw Archief voor Kerkelijke Geschiedenis 
inzonderheid van Nederland, Verzameld door 
N. C\ Kist en //. J. Royaards. Schiedam , H. A. 
M. Roelaots. 1852—54. in-8». 2 dln. (K. B.) 

Kerkhistorisch Archief verzameld door N, C, 
Kisten IV. Afoll. Amsterdam, P. N. van Kampen. 
1857— 1866. in-8». 4 dln. (K. B.) Dl. IV bevat 
registers. 

Studiën en bijdragen op het gebied der His- 
torische theologie y verzameld door W. Mali en 
y. G. de Hoop Scheffer. Amsterdam, G. L. Funke. 
1870— 1880. in-8». 4 dln. (K. B.) 

Archief voor Nederlandsche Kerk- 
geschiedenis, onder redactie van J. G. R. 
Acquoy, H. C. Rogge en Aem. W. 
Wybrands. 'sGravenhage, Martinus 
Nijhoff. 1885— 1887. >n-8*. 2 dln. 
(K. B.) 

Vier aflev. vormen een deeL Twee deelen 
zijn verschenen; wordt voortgezet. 

ARCHIER (A.), geb. 1815. Advokaat. 

De Sociëteit van Jezus, van hare 
stichting of tot op onzen tijd , Histo- 
rische Schets. Naar het Fransch van . . . 
Sittard, J. K. Alberts. z, j\ (1856.) 
in- 12*. (B. K. A.) 

Met voorbericht v. d. vert. en voorrede. Ver- 
taald door P. Opdenoordt S. J. Oorspr. : La 
Compagnie de yesus depuissafondationjusqua 
nos jours. Esquisse historique, Rouen. 1855. 
in-l2». 

Archieven der Ridderlijke Duit- 
sche Orde, Balie van Utrecht,... 
met medewerking van . . . Mr. P. Ver 
Loren van Themaat in orde gebragt, 
uitgegeven en geschiedkundig toege- 
licht door Jhr. J. J. De Geer tot 
Oudegein. Utrecht, Kemink en Zoon. 
1871. in-4-. 2 dln. (K. B.) 

Dl. I met 2«" titel : Monutnenta Ordinis Mili- 
tiae I/ospifalis Theutonicorum yerosolimitani 
Baliviae Traiectcnsis. Edidit y. y. de Geer ab 
Oudegein. Met opdracht aan Willem III, por- 
tretten, facsimiles, afbeeldingen van kasteelen, 
huizen en kerken der orde, der zegels ^ enz. 
Aan 't slot van Dl. II het register. 

Arcke des Verbondts van *t Nieuw 
Testament, ofte Miraeckeleuse His- 
torie van onse L. Vrouwe van Neder- 
Waver met de mirakelen ende gebeden 
tot de H. Maeget . . . Brussel , J. vande 
Velde. (1721.) in-8». (K. B. B.) 



Met gravure van Fred. Bouttats, opdracht, 
voorrede en approbaties. 

Arcones (A. L. de). 
Zie: Lucas (-^.). 

Arend (J. P.), i 796-1855. 
Zie: Castro (A. de), 

Arentsz (J.). 

Zie: Werf^J, R. vander). 

ArMINIüS, 1560— 1609. Hoogleerajff te 
Leideo. 

Zie : Brieven van verscheyde . . . Mannen. 

Arnaud (A.). 

tPleidoy Van Mr. . . . Advocaet int 
Parlement . . . Voor d* Vniversiteyt van 
Parijs Eysschersse, Tegens de Jesuiten 
Verweerders. Wtgesproken den xij. 
en xiij. Julij 1 594. voorden Hove vant 
Parlement binnen Parijs. Waer in der 
Jesuiten bederiTelickeaenslagcn» tegens 
Staten, Coningen, en Conincrijcken, 
tot vorderingvandespaensche Monar- 
chie ontdect werden. Wt het Franchoys, 
ghedruct binnen Parijs, trouwelick 
overgheset. . . Door loost Byl. 's Gra- 
venhage, A. Henrics. 1594. Met Pri- 
vilegie , . . voor 2 Jaer. in-8*. 45 en 
(2) bladen. (B. Th. L.) 

Oorspr.: Plaidoyé de Af. A. Amcnüd . . ,pour 
r Universitc de Paris . . . contre les yesuites . . . 
Paris, M. Patisson. 1594. in-8*. Hiervan bestaat 
behalve andere lat vertalingen er een van Fr. 
Junius : Oratio.. . A. Amaldi. . . Pro Vnivtrsitate 
Parisiensi Actrice; contra lesuitas reos, etc... 
Latina facta et missa ad S, P. Q, Vi/mensem 
ab Cl. V.F.y.... Lugd. Batav., L. Elzevir. 1595. 
in-8». 80 en 16 blz. (B. U. G.) 

Arnauld (A.). 
Zie: Artiaud. 

ArNOLD (GODFR.), 1666-1714. 

Waare afbeelding der eerste Chris- 
tenen . . . Uyt het Hoogduytsch ver- 
taald door W. Séwel. Met kopere 
Plaaten vercierd. Amsterdam, J. v. 
Hardenberg, B. Visscher, en J. v. 
Nieuweveen. 1 700 — 1 70 1 . in-fol*. 2 dln. 
(K. B.) 

(oorspr.: Die erste Liebe^ das ist wakre Ab- 
bildung der ersten Christen, tögö. 

Historie der Kerken en Ketteren . . . 
tot . . . 1688 ... In het Neederduyts 



ARNOLDUS— ARTYCKELEN. 



13 



vertaald. Vercierd met verscheyde 
Koopere Plaaten Door . . . Romeyn 
de Hooghe. Dl. I en II : Amsterdam, 
Seb. Petzold. 1701. Dl. III: Amster- 
dam en Groningen^ P. en E. de Visser. 
1729. in fol'. 3 dln. (K. B.) 

Behalve de titelpr. bevatten Deel I en II dertig 
kopergravuren van Romeyn de Hooghe. Achier 
den titel van Dl. I een gegrav. portret van 
Frederik , Koning van Pruisen door G. Bellou. 
Oorspr. : Unparteiische Kirckeu- und Ketter' 
historie, Franckf. 1699. in-fol*. 2 dln. Herhaal- 
delijk herdrukt 

Arnoldus (Broeder). 
TLeven van de H. Angela van Fo- 
ligno. Doornik, Casterman. in- 12". 

Vlatmscke Bibliogr, I. blz. 51. 

Arrest Van den Raedt van Staten 
des Konings, Medebrengende Vernie- 
tinge en suppressie van de Academie 
van de Gereformeerde Religie tot 
Sedan. Gegeven tot Versailles, den 
9 dag van July, 1681. [Z. adres\ 
in.4*. 4 blz. (B. U. G.) 

Oorspr.: Arrêt du Conseil cCEtat, pour Pex- 
tinction et suppression du College ou Accuiemie 
cU ceux de la religion prétendue réformée établis 
a Sedan. Du 9 Juillet 1681, 

Articles Du Clergé de France, 
a ceux de la Religion Reformée pour 
accorder les deux Religions. Par ordre 
de sa Majeste Tres Chrétiene. Arty- 
kelen Door deFransche Geestelijkheyt 
voorgestelt , Aen die van de Gerefor- 
meerde Religie. Om de twee Religiën 
te vereenigen. Uit last van Sijne . . . 
Majesteit. Amsterdam, J. Balthasar. 
1673. in.4*. 8 blz. (B. W. L.) 

Articles Du Sermens d'abjuration, 
que les Reformés de France sont 
obligés de faire en entrant dans 
TEglise Romaine. Artykelen van Den 
Eed van Afsweeringe, dewelcker»^. 
Z. adres. (1685.) in-4*. 8 blz. (K. B.) 

Fr. en holl. — Andere dr. T. 8165. Eenigs- 
zins verschillend hiervan zijn: Belydenisse des 
Geloof s ende Formulier van de Abjuratie ^welcke 
de soo genoemde nieuwliicks Bekeerde in Vranryck 
(sic) moeten onder teec kenen. Anno 1685. in-4*. 
(K. B.) en Artyckelen vanden Eedt van Af- 
sweeringe^ De dewelke (sic) die van (sic) Gere- 
formeerde Religie in Yrankijk (s\c) genootsoekt 



(sic) sijn te doen; als sy tot de Roomse Kerik 
overkomen, in-4». 4 blz. (K. B.) 

Articvlen Ghemaeckt Van den 
Coninck van Vranckryck Met die Van 
de Ghereformeerde Religie, [/p Oct,] 
Nae de Copye TotParys, Ghedruckt 
by D. du Val. 1622. in-4-. 8 blz. (K. B.) 

Een andere dr. heeft *t adres : Utrecht, J. Amelisz. 
1622. 3 Dec. (T. 1909). — Oorspr.: Articles 
Faites par Ie Rov de France^ Avec ceux de la 
Religion Reformée. Selon la Copye faicte A Paris .^ 
D, du Val. 1622. in-4*. 8 blz. (K. B.) in den 
Mercure franfois.^ VIII (i622>) 837 — ^44. 

ArticüLEN Tegen deGrereformeerde 
In Vranckryck. Parys den 3 Augustus 
[1685.] Zonder afz. tiL in-4'. 4 blz. 
(K. B.) 

Blz. 3 en 4 : Gedenk-dichty Van de Miraake- 
leuze . . . Getond'7oording , welke God . . .gedaan 
heeft f aan Neefje Tjeerds... tot Harlingen^ 
op den 1$ Juni löSj, Oude styl^ ondertee- 
kend: II. T. 

Articulen Tot satisfactie aan de 
Eerw. Classis van Amsterdam, Van 
D**. Balthasar Bekker, Overgeleverd 
den 22 January 1692. Wegens syn 
uytgegeven Boek, genaamd de Be- 
toverde Wereld. Amsterdam, G. Bor- 
stius. 1692. in-4'. 12 blz. (K. B.) 

Officiëele uitgave oplost van de classis. Andere 
dr.: 7^ot Amsterdam. i6g2. in-4». 12 blz. (K. B.) 
De handteekening van den scriba van de classis 
is hier gedrukt, in 't vorige geschreven en: 
Articulen enz . . . z. afz. tit of adres. In beide 
laatste drukken is ook aan 't slot afgedrukt de 
Resolutie der Classis op de Articulen. Nog: 
Leuwarden, H. Nauta. 1682 (sic), in-8*. 14 blz. 
{Bibliographie van v. d. Linde n*. 31). 

Artikelen tot satisfactie, Van de. . . 
Kerkenraad van Zwolle, Voorgestelt 
aan Dn. Fred; van Leenhof, En by 
syn R ondertekent. Wegens syn uit- 
gegeven Boeken , genaamt den Hemel 
op Aarden , desselfs Opheldering , en 
Korte Andwoord. Zwolle, G. Tyde- 
man. 1704. in-4'. (K. B.) 

Uitgegeven op last van den Kerkeraad. 

Artyckelen (De) ende besluyten 
der Inquisitie van Spaegnien , om die 
vande Nederlanden te overvallen ende 
verhinderen. \geelagL 16 Feir,] z. n. 



'4 



ARTIJCKELEN — AYSiESZ. 



V. pi., V. dr. en s. j. (1568.) m-4*. 
4 biz. (K. B.) 

De K. B. bezit 3 <^rukken, onderling in spel- 
ling verschillende. 

ARTIJCKELEN (Particuliere), ghe- 
trocken uyt die Generaele, die den 
Coninck aen die vande Grereformeerde 
Religie heeft toe-gelaten , die welcke 
zyne Majesteyt niet en heeft ghewilt, 
inde voorschreven Grenerale begrepen 
te wesen, nocht int Edict... ghe- 
geven te Nantes in April, En niet- 
temin door zyne Majesteyt toe-ghe- 
stemt, datse gantschelijck vollbracht . . . 
sullen worden . . . Ghetranslateert uyt 
de Fransoysche . . . tale , desen XXXI. 
Decembri. 1598. Ghedruckt, Anno 
1599. in-4". 16 blz. (K. B.) 

Afgedrukt bij B€noU^ Ilisi. der Refor malie 
in Vrankryk (Authentieke Stukken achter Dl. 
I. blz. 48 vv.). Oorspr.: Articles par tic ulier s ^ 
ex tr aids des generaux^ que Ie roy a acrordez 
a ceux de ia religion pretendue reformée etc. 
inS». 

ASSINK CaLKOEN (J. M.), I>red. te 
Sloterdijk. 

Specimen historico-theologicum Ge- 

orgii Cassandri vitae atque operuni 

narrationem cxhibcns. [DissertJtiau- 

gur, TrajcctJ], . . Amst., H. W. Mooij. 

1859. in-8*. (B. U. U.) 

Zie ook Geschiedenis d, chr, 

kerk en Kalender, 

ATHENAGORAS, Atheensche wysgeer. 

Apologia vel Legatio, vel potius 
Supplicatio pro Christianis: ad Im- 
peratores Antoninum et Commodum. 
A. Suffrido Petro Leouardiense ... in 
Latinum ex Graeco translata , et justis 
commentariis illustrata: adiectis etiam 
castigationibus eiusdem, quibus textus 
graecus a mendisplurimisrepurgatur . . 
Coloniae, Apud haeredes A. Birck- 
manni. 1567. in-8^ (VIII) en 396 
blz. (K. B.) 

De commentaar van Suiïridus Petrus loopt van 
blz. 88 — 372 en geeft o. a. een overzicht van 
de reden van den haat tegen de Christenen en 
de eerste vervolgingen. 

An ESTATIEN (Publycke) En andere 



Extracten en Brieven, Dienende Tot 
bewijs van de leere, het leven en 
handel van Monsr. Jean de Labadie. 
Amsterdam, J. van denBei^h. 1669. 
in.4*. (XVin) en 70 blz, (K. B.) 

AUGUSTI (Dr. J. C. W.). 

Over het Aartsbisdom Utrecht Naar 
het hoogd. van . . . Utrecht, J. G. 
Andriessen. 1838. in-8*. (M. M. N.) 

Oorspr. : Ueber d. Bedeuhmg des Ertbisthums 
Utrecht. ICóln. /<^^^. Afzonderlijk afgedrukt uit: 
Rkein, Provintial BlStter, 

AUGUSTINUS, de laude Hieronymi. 
Zie: Hieronyfnus. 

AVSPICIVM Synodi Nationalis Ec- 
clesiarum Reformatarum Belgicanim, 
quae celebratur Dordrechti, Ann. 1618 
et 16 19. Cum Nomenclatore Depu- 
tatorum ad hanc Synodum. Dordrechti, 
J. Berewüut, 1619. in-4*. 32 blz. (K.B.) 

De Nomenclator is een lat uitgaaf van 't 
Naem- register (zie aldaar), zonder de fout in *t 
lijstje der gedaagden, en was in 1618 ree^s 
verschenen als: Nomenciator Synodi Nationalis 
Ecclesiarvm Reformatartfni Belgitarvm^ quae 
celebratur Dordrechti, Anno 161 8, Dordrecht! , 
J. Berewour. 1618. in-4». ï6 blz. (B. U. L.) 

AUSSEMS (N. A. A.), Franciskaner. 

De H.H. Petrus Baptista en zyne 
gezellen, eerste martelaars van Japan, 
gekruisigd te Nangasaki, den 5 Fe- 

bruarij 1 597. bewerkt door 

's Bosch, P. N. Verhoeven. 1862. in- 
12*. (B. K. A.) 

Met lithogr., approbatie, voorrede en 2 bij- 
voegsels : het eerste geeft een lijst der Francis- 
canen, die van 161 7 tot 1634 in Japan voor het 
geloof gestorven zijn, het tweede een dei^lijke 
lijst van de Jezuïeten van 1617 tot 1645. — ** ^''•• 
's Bosch , G. Mosmans. 1863. (J/f/, Kath,pers. 
blz. 17.) 

A. V. H. 

Zie: Leven v. d. H. Gudila. 

AVSSESZ. (REVTSE), gest.i574.Doops. 
gezind Martelaar. 

Sommige belijdingen , schriftlijckc 
sentbrieuen , ende Christelicke verma- 
ningen, Gheschreuen door Reytse 
Aysseszoon, van Oldeboom (leggende 
geuangen binnen Leeuwerden) .... 
Welcke gheuangen corts volghende 



AZEVEDO — BaHRING. 



15 



daer na om tghetuychenisse Jesu 
Christi, ter seluer stede zijn leuen 
gelaten . . . heeft Anno 1574. den 23. 
April. Noch is hier achter by geset 
eenen sentbrief . . . aenden seluen 
gheuangen . . . Z. n, v, pL eii 



z, j. in-i6*. 95 bladen (B. L. L.) 

Waarschijnlijk in 1577 gedrukt, blijkens een 
handschriftelijke aanteekening. Aan het slot ver- 
schillende liedekens. Waarschijnlijk ie Haarlem 
bij G. Rooman uitgekomen. Zie Bihl. Belg. i. v. 



AZEVEDO (G. D. DE). 
Zie : Begryp (Kort). 



B. 



Baan (J. van der), geb. 1808. Hoofd- 
onderwijzer te Zaamslag. 

'Kerkelijke geschiedenis van de her- 
vormde gemeenten in de classis Goes, 
in den vorm van geschiedkundige 
naamlijsten der predikanten bij die 
gemeenten. . . Goes, L. de Fouw. 
1868—70. in-8*. 

BrinkmafCs Catalogus^ blz. 68. Slechts de 
eerste afdeeling verscheen, gewijd aan *s Heer- 
Arendskerke en Baarsdorp. 

BaCCI (P. J.), Presbyter Congregat. OraL 
te Arezzo. 

Zie : Leven . . . van Ph. Nerius. 

BaCHIENE (W. A.), 1712— 1783. Herv. 
Pred. en Hoogleeraar in de Sterren- en Aard- 
rijkskunde te Maastricht. 

Kerkelijke Geographie der veree- 
nigde Nederlanden: In zich behel- 
zende, eene Beschryvinge , van den 
staat der Synoden, Klassen en Ge- 
meenten, Der Hervormde Kerke, in 
ons Vaderland, met veele byzonder- 
heden: uit echte Stukken verzameld, 
en, benevens [13] daartoe behoorende 
Landkaarten, In het licht gebracht .... 
Amsterdam^ D. Onder de Linden, 
1768 — 1773. in-8'. 4 stukken (K. B.j 

De opdracht aan den griffier H. Fagel in 
het 4'* st; elk stuk met uitvoerige alfabetische 
registers. — Hiervan latere uitgaven o. a. in 
1791. 5 dln. (Vermeld in Bodel Nyenhuis^ To' 
pograpk. Lijst n*. 124.) 

Nieuwe Kerkelijke Geographiesche 
Zak- en reis atlas, der Vereenigde 
Nederlanden. Als mede der Landen 
der Generaliteit , ingericht naar de 
Kerkelyke verdeeling dezer Landen, 
in Synoden, benevens derzelver on- 
derhoorige Klassen .... Amsterdam , 
D. Onder de Linden en zoon, 1780. 



Met Privilegie van ... de . . . Staaten 
van Holland en Westvriesland, in-4". 
obl. (B. U. L.) 

Onder dezen tit. zijn 14 kaarten van verschil- 
lend formaat bijeen gebracht. Zij schijnen eerst 
op verschillende tijden te zijn uitgegeven. ledere 
kaart heeft het adres, sommige met een ilnik- 
jaar (1768, 1770, 1771), de meeste zonder. 
Zij zijn tusschen 1764 en 1771 gegrav. door 
J. van Jagen. Ten slotte 2 kaarten van Duitsch- 
land en Frankrijk^ welke hier niet bijbehoren 

Backhusius (T. W.). 

Acta Zegeri Bernardi Van Espen . . . 
Paschasii item Quesnellii et Christiani 
Erkelii circa missionem hollandicam , 
variaque huc spectantia, magnam par- 
tem anecdota. Ab anno 1703 ad 
1731 ... Editio nova, emendata. Ac- 
cessit disquisitio historico-critica de 
gemino opusculo, circa Jura Belga- 
rum, quod viro Clar. Petro Stock- 
mans adscribitur. Mechliniac, P. J. 
Hanicq. 1827. in- 12". (B. U. L.) 

Met voorrede van den uitgever X . . . en ap- 
probatie. Vert : Verhaal van hetgene Z. B. van 
Espen ... als ook Christiaan van Erkel en 
Paschasius Quesnel betrekkelijk de Nederlandsche 
zending verrigt hebben . . . Een bijdrage tot de 
geschiedenis der Utrechische kerk» Uit het latijn 
door F, y. nan Vree» Utrecht, J. R. van Rossum. 
1836. in-i2*. (B. U. L.) Met voorwoord van J.G. 
Wenuekendonk en uitvoerige inleiding van den 
vertaler betreffende de geschiedenis der katho- 
lieken in Nederland na de Hervorming. 

BAERLE (K. van), 1584—1648. 

Zie: Vale, 
Baeten (J.). 

Zie: Verzameling ent. 
BaHLER (P. B.). 

Zie: Guido de Bris. 

BaHRING (B.). 

Thomas van Kempen , prediker van 



i6 



BAILLIU— BANNINGH. 



de navolging van Christus en zijne 
tijdgenooten . . . Uit het Hoogduitsch. 
Amst. H. Höveker. 1863 — 1866. in- 
8«. (K. B.) 

Stuk 1 en 2 in 1863 verschenen, waren ver- 
taald door J. G. Verhoeff, van stuk 3 en 4 is 
K. F. Creutzberg de vertaler. Hel boek l>cvat 
een uitslaande chromolith. prent en is uitgeg. 
door de Ver. ter bevord. v. christ. lectuur. . . 
Oorspr.: Thomas von Kempen^ der Prediger 
dfr Nackfolge Chris/i. Nach seinem üuszeren 
und inneren Leben dargestellt. Berlin. 1849. in-8*. 

Bailliu Schepenen ende Mannen 
van Schielant enz, (Nader plakkaat 
tot bevestiging van het vorige tegen 
overtredingen^ als te Zevenhuizen 
waren voorgevallen^ 26 Juli 1616,) 
Z, n. V. dr, een blad in-fol". (K. B.) 

Bij Baudartius^ B, F///, 31. — Vergel. 
Placcaet {Van Bailliuw enz.) 

BATRD (R.), geb. 1798. 

Kerkelijke geschiedenis, kerkelijke 
statistiek en godsdienstig leven der 
Vereenigde Staten van Noord-Ame- 
rika . . . Naar de hoogduitsche uitgave 
van K. Brandes bewerkt door A. W. 
van den Worm. Met eene voorrede 
van N. C. Kist. Schoonhoven, S. E. 
van Nooten. 1846 — 49. in-8". 2 dln. 
(K. B.) 

Oorspr.: A Vinu of Kelighn in America.^ 
Glasgow. 1842. in-8*.^ duitsche bewerking : A7r- 
chengeschichie ^ KirchL Sta lis tik n. religioses 
Leben der Vereinigten Staafen 7: Nordamerika, 
Nach dem Engl hearheitet von K. Brandes, 
Mit e, Vonu, 7>. A, Neander. Berlin , G. Reinier. 
1845. in-8*. 

Bakker (G.). 

Zie: Staat der Doopsgezinde enz. 

Balance Ontrent de Kerck en 
Politie binnen Utrecht, 't Zedert de 
Reformatie , tot desen tegenwoordigen 
tiidt toe. Voor Erasmus van Rotter- 
dam, 1660. in-4*. 48 blz. (K. B.) 

Voor de kerkgeschiedenis niet onbelangrijk 
overzicht van 1555 — 1660. 

Balcanqual (W.). 
Zie: Hales (J.), 

'Balling (Den), of waer verhael 
van het ballingschap, de onheilen, 
ontsnapping en redding van den eerw. 



heer de Bay en andere geestelyken 
van Belgien in 1798 en 1799. Gent, 
Rousseau-Warrie. in-i8*. 

V/aemsrhe Bibliogr,^ L 193. 

•Ballingschap der belgische pries- 
ters naer de Fransche Guyanne, ten 
jare 1798 en 1799. Eerste deel, be- 
helzende de vervoering op het schip 
de Bayonnaise. Tweede deel, behel- 
zende de vervoering op het schip de 
Charente. Poperinge, Duclos-Visage. 
1863. 

Vlaemsche Bibliogr.^ V\, 21 6. 

'Ballingschap van den eerw. heer 
de Bay naer de fransche Guyane in 
Zuid-America , ten jare 1798. Brugge, 
F. de Pachtere. 1837. in-8*. 

Vlaemsche Bihliogr.^ L 51. 

Ballingschap van den eerw. heer 
Petrus Franciscus Heindryckx en van 
verscheide andere priesters, naer de 
eilanden Oléron en Ré, ten jare 1798, 
gevolgd van de naemlyst der banne- 
lingen. Poperinghe, Duclos-Visage. 
1860. in-8*. (B. U. Leuv.) 

Met approbatie. 

Balthazar Bekker in Franeker. 
Een portret uit de zeventiende eeuw. 
Groningen, H. R. Roelfsema. 1848. 
in-8*. (K. B.) 

Met gelith. tit. — De voorrede is ondeilee- 
kend: G. L-n, d. w. z. : Groningen, Diest 
Lorgion. 

BANNINGH Q.), Doopsge». leeraar te 
Wormer en Jisp. 

Eenvoudig Verhaal Van de Pro- 
ceduuren gepleeght, in de Water- 
landse Doopsgesinde Gemeentens tot 
Wormer en Jisp , Over het doen op- 
houden van een haarer Leeraaren in 
sijn Predikdienst, door een gepreten- 
deert besluyt genomen, op den 2. 
April 1698, van vier voornaame 
Leeraaren. Namen tlyk: Engel Arentsz 
van Dorregeest, Dr. Harmanus Schijn, 
Louweris Jansz Louwen, Harmen 
Reyntjes, Veroorsaakt door het zoo 
genaamde nieuw gevoelen der Gees- 



BARBIERS— BASELIUS. 



17 



ten, Engelen ende Duyvelen. Met de 
disputatien en voorvallen soo alse in 
deselve z}m geschiet, na waarheyd 

verhaalt door Den tweeden 

druk verbeetert. Amsterdam , A. van 
Damme. 1698. in-4*. 44blz. (B. D. A.) 

1*^ dr. met hetzelfde adres. 1698. in-4*. 44 
blz. (K. B.) 

Barbiers (W. F.). 

Zie: Matthesius (M. .9.). 

Barkey (Nic). 
Zie: Nüscheler (/^). 

BARLANDUS(H.), geb. 1482 of 1488. 
gest. c. 1 542. Hoogleeraar inde Welsprekendheid. 

Traiectensium Episcoporum Cata- 
logus ' et eorum res gestaé. Franco- 
furti, J. Wechelus. 1585. in 8'. iio 
blz. (K. B.). 

Met drakkersmerk op den titel en aan het 
einde. Het boeksken is zeer onbeduidend. — 
Ofschoon met afzonderlijken titel en paginee- 
ring is dit boek niet afzonderlijk uitgegeven. 
Het maakt deel uit van : Hadriani Barlandi 
Comitum hts tor ia et ie ones: cum seleciis scholijs 
ad Lectoris lucem, Eiusdem Barlandi Caroli 
BurgunMae Ducis vila. Item Ultraiectensium 
Episcoporum Catalogus et res gestae. Eiusdem 
argumenti libellus Gerardo Noviomago auctore, 
Francof. 1585. in-8*. — Een in-fol*. uitgave 
was in 1584 te Leiden verschenen bij Chr. 
Plantijn. — De naamlijst van Barlandus is ook 
afgedrukt door Scriverius \i\.z\]xï Batatt, Illustr. 
p. 3*— 21* 

BARLOW (W.), gest. 161 3. achtereenvol- 
gens bisschop te Rochester en te Lincoln. 

De Summe ende Substantie vande 
Conferentie de welcke syne .... Ma- 
jesteyt van Groot Britannien belieft 
heeft te houden met de Heeren, 
Bischoppen ende andere van sijn 
Clergie . . . den 14. Januarij 1603 ... 
Overgheset uyt de Engelsche Copie, 
ghedruckt tot London . . . Anno 1604. 
Leyden, G. Basson, 1612. in-4^ 48 
blz. (K. B.) 

Oorspr: The Summe and Substance of the 
Conference ,^ which^ it pleased his,,, Majestie to 
have Vfith the Lords Bishops, . , by W,B, London,^ 
y. Wonder, 1604, in-4». lo 1605 en 1638 herdrukt 

Barnaud (Nic). 

Zie: Philadelphus (Eus.). 

. BAROmUS (C), 1538— 1607. Kardmaal. 

t*Roomsch Martelaren-boeck , Naer 



den heysch vanden nieuwen Calen- 
gier ende waerheyt der Kercklijcker 
Historiën : Beschreuen deur . . . Waer 
by oock ghestelt zijn de Heylighen 
die inden laesten Roomschen druck 
by ghevoecht zijn: Met sommighe 
van desen Lande. Overgheset Door 
H, Adriani. . . Antwerpen, H. Ver- 
dussen. 1600. Met Gratie ende Pri- 
uilegie van acht Jaren. in-4'. (VIII), 
222 en (2) blz. (G. B. R.) 

Met gravure o. d. tit. en voorrede v. d. vert. 
Waarschijnlijk verkorte \tT\,\zxï Martyrologium 
Romanum cum notls C, Baronii. Romae. 1586. 
in-fol». — 2«' dr.: Antw. Plantijn. 1589. in-fol». 
Zie ook op Martelaren-Boeck, 

Barraut (F.). 

Zie: Missie (Wonderbaere ende gheluckighe) 
BARTLETT (W. H.). 1809-1854. 

De Pelgrim- Vaders of Puriteinen, 
stichters van Nieuw Engeland^ naar 
het engelsch .... bewerkt met aan- 
teekeningen en oorspronkelijke bij- 
lagen, uit de beste engelsche en 
nederlandsche bronnen getrokken , 
door E. B. Swalue . . . Leiden , P. H. 
van den Heuvel. 1859. in- 8". (K. B.) 

Met een plaat van A. Pleijsier. Bijlage i : De 
eerste gemeente der Puriteinen in Nederland te 
Amsterdam. Bijl. 2 : De gemeente der Puriteinen 
te Leiden , onder de leiding van John Robinson. 
Bijl. 3: Eenige bijzonderheden omtrent William 
Brewster en de vestiging der gemeente in 
Amerika. — Bewerking van: The Pilgrim 
faihers; or^ The Founders of New England in 
the reign of James the First, By W. H. Bartlett. 
H ith illustrations, London, A. Hall, Virtne and 
C«. 1853. in-8*. (K. B.) 

BASELIUS (J.), 1623— i66i.Pred.te Kerk- 
werve op het eiland Schouwen. 

J. B.. SulpitiusBelgicus,sivehistoria 
religionis^ instauratae, corruptae et 
reformatae in Belgio et a Belgis k 
nato Christo ad annum 1 500. Lugd. 
Batav. , D. Lopez de Haro. 1656. 
in. 1 2*. (XXXVI), 320 en (4) blz. (K. B.) 

Met drukkersmerk der Elzevirs o. d. tit., 
maar door S. Mathys te Leiden gedrukt. Zie 
Willems ^ n». 1685. — Na een opdracht aan het 
stadsbestuur van Bergen-op-Zoom en een voorre- 
de volgen eenige latijnsche gedichten. Blz.270— 
276: Elegia de Waldensibus door R. HoflFerus. 
Blz. 277 V. v. de Documenten. Het geschrift 
beantwoordt weinig aan den titel, zie Moll^ 
I, XXV. — Het werd in i739inhethol1andsch 



i8 



BASNAGE— BAUR. 



"igegeven achter Boxhorn^ NederL Hist (Zie 
aldaar) met een voorrede van Leydekker. 

BASNAGE (J.)» 1653— 1723. Sedert 1685 
in Holland, van 1691 af pred. te Rotterdam, 
van 1709 in den Haag. 

Histoire de Ia religion des églises 
reformées. Dans laquelle on voit Ia 
succession de leur eglise, Ia perpétuité 
de leur foy, principalement depuis 
Ie Vin. siècle; Tétablissement de la 
Réformation ; Ia perseverance dans les 
mêmes Dogmes depuis la Réforma- 
tion jusqu'a present. Avecune Histoire 
de l'origine et du progres des progres 
des principales erreurs de TEglise 
Romaine. Pour servir de réponse a 
Thistoire des variations des églises 
Protestantes, par . . . Bossuet. Rott., A. 
Acher. 1690. in-S». 2dln. (XXIV) en 
540 , en 608 blz. (K. B ) 

Een zeer vermeerderde en verbeterde herdmk 
zag in 1721 te Rotterdam het licht in 5 deelen 
in-8*. (B. W. L.) en in 1725 eveneens te Rotter- 
dam in 2 deelen in-4*. (K. B.) Dit werk vormt 
het vierde gedeelte van V Histoire de Véglise 
depuis yesus Christus^ dat dezelfde auteur in 
1699 te Rott in het licht gaf. 

Dissertationeshistorico-theologicae, 
I. De Haeresi ApoIIinaris. II. De variis 
Athanasio supposititiis operibus. IIL 
Adversus Simonium. IV. Item Divi 
Chrysostomi Epistola ad Caesarium . . . 
Rott., P. V. d. Slaart. 1694. in-8*. 
(K. B.) 

Herdr. van Divi Chysostomi efistola ad Cae- 
sarium monachum , cui adjunctae sunt tres efi- 
tolicae dissertationes etc. . . . Rott., 168 7. in-8*, 

BASNAGIUS (S.), 1638— 1721. Waalsch 
Pred. te Zutphen. 

De rebus sacris et Ecclesiasticis 
exercitationes historico-criticae. In 
quibus Cardinalis Baronii Annales^ 
ab Anno Christi XXXV, in quo Casau- 
bonus desiit, expenduntur: Tum et 
multa Adversus Bellarminum , Light- 
footum , Pagium, et alios discutiuntur ; 
plurimique Historiae et Chronologiae 
errores emendantur. Ultrajecti, Ex 
officina Guill. vande Water. 1692. in- 
4». (XLVI), 697 en (i 5) blz. (B. U. G.) 

Met opdracht aan bestuurders van graafschap 
en stad Zutphen. — Herdr. in 171 7. 



BaTELIER (J.)> gett 1672. Remonstr. pred. 
in den Haag. 

Zie: Brief inhoudende en Verhatl van un 
Disputatie. 

BAUDARTIUS (GUIL.)» i565-id40.Pred. 

te Kampen, Lisse en Zutpfaüm. 

Memoryen ofte Cort Verhael Der 
Gedenck-weerdichste so kercklicke als 
werltlicke Gheschiedenissen van Ne- 
derland, Vranckrijck, Hooghduytsch- 
land, Groot Britannyen, Hispanyen 
Italyen, Hungaryen, Bohemen, Sa- 
voyen, Sevenburghen endeTurkyen, 
Van... 1603, tot... 1624. Beschreven 
door . . . Tweedde Editie grootelicx 
vermeerdert . . . Tot Arnhem, . . . by 
J. Jansz. Anno 1624. in-fol'. 2 dln. Dl. 
I: (XX), 230 {niet 320), 50, 55,81 
(«ƒ>/ 83), 112, 207, 136 en 148 blz. 
Dl.: II. (IV), 69, 163,223,184,(24), 
134 en (6) blz. (K. B.) 

Dl. I. met door A. Poel gegrav. portret 
van B., gegrav. tit. en 25 poitretten. DL IL 
21 portretten. Dl L met voorrede, holl. ge- 
dichten van S. Damman, G. de Bouma| J. 
Revius, G. Silvanus, Z. Heyns, en A. L V. 
A., lat. gedichten v. G. Wilkins Sileuns, 
J. A. B. I^anberg en P. Gakel; Dl. IL met 
registers achter het 15e en achter het i6e 
boek. Andere exemplaren van dezen zelfden 
drak hebben het adres : Tot Zutphen By Andries 
Janss. van Aelst. .. i6a\. De !• dr. is: Memo' 
rien^ ofte Kort Verhael der Ghedenckweerdighste 
geschiedenisse Van Nederlandt endt Vremekc' 
ryck (sic) frincipalijek : Als oock van Hoogk' 
duytschland enz. . . . Van . . . t6t2 (dacr htt... 
Em. van Meteren g heiaten heeft) tot,,. 1620, 

Beschreuen door Eerste editie. Arnhem, 

. Jansi. 1620. in-4». (V.), 478 (479) en (7) 
larlen (K. B. waar de laatste 7 bL ontbreken.) 
Met gegrav. tit., opdracht a. d. St. Gen., lijst 
v. d. leden der St. Gen. en v.d. Raad v. State, 
voorrede en een lat gedicht van G. WiUdns, 
aan het slot de drakfonten en register* De ie 
editie looj.t van 161 2 tot 1620, de 2e. van 1603 tot 
1624. In de laatste wordt van de jaren 1603 
tot 161 1 slechts de kerkelijke geschiedenis 
medegedeeld, daar v. Meteren de poUtidce gesch. 
geschreven had. 

— Zie ook op {Couet J,). 
BaUR (A.), Pred. te Sontheim. 

Maarten Luther in zijn leven en 
ontwikkeling geschetst door . . . Uit 
het Hoogduitsch vertaald door Dr. J, 
Hartog . . . Utrecht, Kemink en roon. 
1879. in-8*. (M. M. K) 



\ 



BAUR — BECiUS, 



19 



Met voorbericht v. cL vert — Oorspr. : Martin 
LutAer, Ein LtbensbUd, Tiibingen, Fnes. 1879. 
in-S*. 

BAÜR (F. CH.), 1792— 1860. Hoogleer- 
aar te Tübingen. 

Het Christendom en de christelijke 
kerk der drie eerste eeuwen ... In 
het Nederlandsch overgezet door H. 
A. Gillot Utrecht, L. E. Bosch en 
zoon. 1867. in-8'. (K B.) 

Jrg. 1867 V. d. Nieuwe Theol. Bibl. — Met 
voorrede van den vertaler. — Oorspr.: Das 
Christenthum und die Christliche Kirche der 
drei ersten Jahrhunderte, Tübingen, L. F, Fues. 
1853. in-8». 

BAVEGEM (J. B. van), geb. 1801. Pas- 
toor te Zwijndrecht bij Antwerpen. 

Het Martelaarsboek der Belgische 
Geestelijkheid tijdens den inval en 
het bestuur der fransche Jacobijnen 
in ons vaderland van 1792 tot 1802, 
benevens de marteldood van eenige 
fransche geestelijken, die eene schuil- 
plaats in België gezocht hadden , 
door . . . Borgerhout , Peeters- Van 
den Bemden. 1872 — 1873. in-8'. 6 
dln. (B. U. Leuv.) 

Met opdracht, voorrede en approbatie. 

Beantwoordinge (Viervoudige) 
Van Beswaamissen , voorgesteld aan 
Balthasar Bekker . . . Over sijn Boek, 
genaamd De Betoverde Weereld. 
Zynde L Extracten , door Gecommit- 
teerden des Kerkenraads, met de 
korte Aantekeningen van den Auteur, 
die tot mondelinge Conferentie hadden 
mogen dienen. II. De XIII. Artykelen, 
hem eerst van den Kerkenraad, en 
daarna van de Classis voorgesteld: 
met sijn Antwoord op de selve, en 
ene Acte van Satisfactie daar by van 
hem aangeboden. III. De VI. Onder- 
handelingen der Gecommitteerden van 
de Classis , met den Auteur gehouden^ 
behelsende de voornaamste Beswaar- 
nissen tegen het gemelde Boek; en 
syne Antwoorden op een ieder van 
deselve. IV. ly Artykelen van Satis- 
factie, hem laatst van de Synodus tot 
Alkmaar voorgehouden , met sijn 
Antwoord naderhand daar op gesteld. 



Amsterdam , D. van den Dalen. 1692. 
in.4*. (XIV), 74, 108 en (2) blz. (K. B.) 

Met voorrede met handteekening van Bekker. 

Beaüchamp (A. de). 

Geschiedenis van de rampen en 
gevangenschap van Pius den VII , 
onder de regering van Napoleon 
Buonaparte; Voorafgegaan en gevolgd 
van eene juiste beschrijving der voor- 
naamste gebeurtenissen in het leven 
van dien Opperpriester , van zijne ge- 
boorte af, tot zijn terugkomst binnen 
Rome in het jaar 1814. Met allede 
bewijsstukken , bevattende zijne reizen 
in Frankrijk, zijne briefwisseling en 
verdere belangrijke zaken. Gevolgd 
naar het Fransch van .... Nieuwe 
Uitgave. Breda , W. van Bergen en 
Comp. 1823. in-8*. (B. K. A.) 

Met opdracht v. d. vert en voorrede. Blz. 
143 — 309 bewijsstukken. i« dr.: Breda, F. B. 
Hollingerus Pypery. 1815. in-8*. — Oorspr.: 
Ilistoire des malheurs et de la captiuité de Pie 
VII , sous Buonaparte, Paris, Leprieur. 1814 
of 1815. in-12». 

BEAUFILS (P. W.), 1674— I757.jezuiet. 

*Leven der heylige moeder Joanna- 
Francisca Fremiot de Chantal .... 
door .... Gend, J. J. L. Rousseau. 
1842. in-i2'. 

Herdr. aldaar, 1852. Vanderhaeghen^ V. n». 
10043 en 10 114. — Oorspr.: La vie delabien- 
heureuse Afere yeanne-Franfoise Fremiot de 
Chantal; Fondatrice . , . de la Visitation Sainte 
Marie.., Annessi, J. B. Burdet. 1751. in-i2*. 

Beaufort (Jhr. W. H. de), geb. 

1845. Lid v. d. Tweede Kamer d. St Gen. 

De verhouding van den staat tot 
de verschillende Kerkgenootschappen 
in de republiek der vereenigde Ne- 
derlanden 1581 — 1795. Academisch 
proefschrift... Utrecht, Kemink en 
zoon. 1868. in-8'. (K. B.) 

Beca (J. de). 
Zie: Beka, 

Becelaere (A. van). 
Zie: Pellico (Silvio), 

Becius. 

Zie: Copye van de Remonstrantie. 



20 



BECKER— BEGINSEL. 



BECKER (A. de), rastoor. 

Kort Verhael van het Mirakuleus 
Beeld van Maria Ter Nood , genaemd 
O. L. V. van Merchten, uitgegeven 
door .... Brussel, J. Vandereydt. 
1855. in- 12». (B. B. B.) 

Met approbatie, houtsneé en voorrede. 

BECKER (F. R. DE), geb. 1823. pastoor 
te Droogenbosch- 

*Korte levensbeschryving van den 
gelukzaligen Joannes Berchmans . . . 
Leuven, Van Linthout. 1864. in- 12". 

Vlaemsche Bihihgr,. III, 48. 

Beda, 674-735. 

Het Leven van den H. Martelaer 
Justus, een negen-jarigh Kint. Be- 
schreven door .... Antwerpen, A. 
Everaerts. z. j, in- 12". (B. B. B.) 

Beek (J. A. van), Oud-kath. pastoor 
te Rotterdam. 

Overzicht van de geschiedenis der 
Hollandsche Kerk sedert de invoering 
der Hervorming en de oprichting van 
het aartsbisdom van Utrecht en van 
de bisdommen van Haarlem en De- 
venter, onder paus Paulus IV. 12 
Mei 1559. Derde vermeerderde en 
verbeterde uitgave bewerkt door . . . 
en H. J. Hooykaas. Rotterdam, A. 
Eeltjes. 1886. in-fol*. (B. U. U.) 

Beelen (T. T. H.). 

De Bisschoppen van Utrecht en 
hun politiek bestaan. Historische 
schets . . . Amsterdam , A. H. van 
Gorcum. 1855. »n-8*. (B. L. L.) 

BEETS (NIC), geb. 1814. Hoogleeraar 
te Utrecht. 

De Aeneae Sylvii, qui postea Pius 
Papa Secundus, morum mentisque 
mutationis rationibus. [Diss. inaugur. 
Lugd. Bat.] Harlemi, Haeredes F. 
Bohn. 1839. in-8^ (K. B.) 

Leven en karakter van Johannes 
Henricus van der Palm . . . Leyden , 
D, du Mortier en zoon. 1842. in-8". 
(K. B.) 

Met portret van v. d. P. gegrav. d. J. P. Lange 



naar een schilderij Yan C. H. Hodges ; met vele 
bijlagen, waaronder facsimile en lijst der werken 
van V. d. P. 

De Martelaren. Vaderlandsche her- 
innering aan de Hervormde gemeente 
bij de viering van den gedenkd^^ 
der Hervorming. . . Utrecht, Kemink 
en zoon. 1867. in-8'. (B. U. U.) 

Zie ook: Gesehiedenis der christ kerk. 

Beghinsel (Het) oft Oorspronck 
Vande Orden onser L. Vrouwen, 
Ghenoempt Annvntiaten. Met den 
Reghel der seluer Orden. Inde Neder- 
duytsche tale ghestelt deur F. G. S. 
Noch is hier by ghevo^ht een cort 
verhael vande principaelste Priuile- 
gien, Gratiën, ende AfHaeten, der 
seluer Orden ghegundt. Loven, J. 
Maes. 16 14. in-8^ 64 biz. (K. B. B.) 

Met approbatie. — Latere dr. : Het beginsel 
enz, . .. in de nedei'duytscfu taele ghestelt deur 
F, Guillelmus Spoelbereh enz. . . Loven^ B. Maes. 
1615. ia-i2». (Servnis Dirks^ blz. 156.) 

•Beghinsel (Het) oft Oorspronck 
Vande Orden Onser L. Vrauwe, 
ghenaemt Annvntiaten. Noch is hier 
by ghevoeght een kort verhael vande 
principaelste Privilegiën, Gratiën, ende 
Aflaeten, de selve Orden ghegunt 
Nieuwelijcx in 't licht ghebrocht door 
de Annuntiaten van Ghendt. Ghendt, 
Weduwe ende Hoirs van Jan vanden 
Kerchove. z, j, in-i2*. 24 blz. 

Over de stichting van verschillende kloosters. 
Vanderkaeghen ^ II. n*. 1026. 

Beginsel (Het) en voortganck 
der geschillen, scheuringen, en ver- 
deeltheden onder de gene die Doops- 
gesinden Genoemt worden, In dese 
laetste Eleuwe ... tot . . . 161 5. Ge- 
trouwelyck beschreven door J. H. V. 
P. N. Ende nu door J. K. J. H. 
D. K. F. in 't licht gegeven. Hier is 
noch achter aen gevoeght een Extract 
uyt seecker Boeck, geschreven van 
de Munstersche Oproermakers , han- 
delende van de mirakelen die te 
Munster onder haer geschiet zijn. 
Amsterdam, T. Houthaak. 1658. in-4*. 
(VI) en 74 blz. (B. D. A.) 



BEGRYP. 



21 



Door Ca rel van Gent Met Yoorrede. Door 
J. Chr. Jehring in 't duitsch vertaald en in 
1720 te Jena uitgegeven. 

Begriip (Kort) des levens van den 
H. Liborius bisschop, besonderen 
Patroon tegen de pynen van Steen 
endeGraueel. . . Antwerpen, J. Mesens. 
1659. in-S*. (XIV), 150 en (2) blz. 
(B. U. G.) 

Met opdracht v.d. schr. Petrus de Louw e, 
Priester, en met approbatie. 

Begryp (Kort) der geschiedenis 
van het mirakuleus beeld van O. L. 
Vrouw van Hanswyck, eertydsbuyten, 
nu binnen Mechelen , of verhael van 
deszelfs oorsprong , eerdienst, wónder- 
daden en bezondere plechtigheden; 
By een vergaederd uyt de werken 
van . . . Petrus Croon . . . P. Sire . . . 
en uyt andere geloofweerdige Schry- 
vers of Authentieke bewyzen ... in 
druk gegeven . . . door eenen vyf-en- 
zeventig-jaerigen oog-getuygen .... 
Mechelen, J. F. Gils... 1838. in-8". 
(B. U. G.) 

Door J. Schaeffer, Kanunnik en archivaris 
van het aartsbisdom. 

Begryp (Kort) der historie ofte 
leuen van den geluk-zaligen Bernardus 
a Corleone, leeken-broeder , van het 
orden der Minder-broeders Capucie- 
nen, Getrocken uyt het Proces zynder 
Beatificatie... Cortryck,J. De Langhe. 
1768. in-i2». (B. U. G.) 

Begryp (Kort) der Historie Van 
het . . . Mirakeleus Beeld van O. L. 
Vrouwe van Troost, Rustende tot 
Vilvoorden in de Kerke der Carmeli- 
terssen. Antwerpen, J. E. Parys. z. j\ 
in-8*. (K. B. B.) 

Met opdracht en approbatie. 

•Begryp (Kort) der kerkelyke ge- 
schiedenis, sedert de dood van den 
H. Petrus tot Leo XII, door eenen 
priester. Rousselaere, van Hee. in-I2^ 

Vlaemschc Bibliogr.^ I. 193. 

Begryp (Kort) der levens van den 



H. Trudo, Apostel van Haspengouwe, 
Stigter van het hier voorens Abdye, 
en bezonderen Patroon der Stad St. 
Truyden, en van den H. Eucherius 
Bisschop van Orleans. Getrokken uyt 
verscheyde Oude en geloofweerdige 
Schry vers, als Donatus, Stephelinus 
Surius, enz. St. Truyden , J. B. Smits. 
1 806. Met Approbatie, in- 1 2*, (B. B. B.) 

Met voorrede. 

Begryp (Kort) der Mirakelen . . . 
Geschied door de voorspraeke van 
de . . . Moeder Gods Maria geviert 
binnen Scherpenheuvel . . . Door eenen 
Priester van de Congregatie der zelver 
Plaetse. Overgezet uyt de Fransche 
Taele. Turnhout, P. Corbuls. z, j, 
in.i2*. (B. U. G.) 

Begryp (Kort) des Levens ende 
der deughden vande weerdighe Joanna 
van Randenraedt geestelycke dochter 
Onder de Bestieringhe der Societeyt 
Jesu. Door eenen Priester der selve 
Societeyt. Antwerpe , A. Graet. 1690. 
in-8». (X), 351 en (3) blz. (K. B. B.) 

Met door L. A. Ie Pouire gegrav. portret 
opdracht, voorrede en approbatie. 

Begryp (Cort) vande ghevange- 
nisse, pynen ende glorieuse doodt 
der saeligher Martelaeren van Gorcom 
Uyt Estius ende meer andere Schry vers 
ghetrocken Door eenen Minder-broe- 
der Recollect deser Nederlantsche 
Provincie. Antwerpen, P. Bellerus. 
1676. Superiorum Permissu. in-i2'. 
(XIV) en 92 blz. (K. B. B.) 

Met opdracht v. d. schr. C. Wouters, Guar- 
diaan v. h. Convent der Minder-broeders Re- 
collecten te Brussel. 

Begryp (Kort) van de historie, 
ende oorspronck der Capelle, ende 
Kercke van onse Lieve Vrouwe 
Ter Muylen , gelegen in de parochie 
ende baronie van Liede-kercken. 
Van het Miraculeus Beeldt Der . . . 
Maghet . . . Maria het weick aldaer 
ge-eert wordt enz . . . Brussel, C. de 
Vos. (1758.) Met Approbatie. (K. B. B.) 



22 



BBGRYP. 



Met gravure vao het beeld door H. Emme- 
rechts. 

Begryp (Kort) van de Historie en 
Mirakelen van Onze Lieve Vrouwe 
Van Dadizeele opgedragen aen Z. H. 
J. J. Faict , bisschop van Brugge door 
L. Gervoson . . . ten jare 1 866. Twaelf- 
de uitgaef. Brussel, H. Goemaere. 
1866. in-8*. (B. B. B.) 

Gervoson is de uitgever, niet de schr. De 
voorrede leert, dat de i* dr. is van i6i 8 ^achter- 
eenvolgens herdrukt in 1670, 1729, 1763 [van 
den 5de dr. *t jaar niet vermeld] ^ 181 5, [7e dr. 
jaar niet vermeld] , 1837, 1^45 1 1851 en 1860. — 
De 14e dr.: Brussel, H. Goemaere. 1875. in-8*. 
(B. B. B.) 

Begryp (Kort) van de Historie, 
van het oud vermaert miraculeus beeld 
van Onse Lieve Vrouwe van Troost, 
Rustende tot Vilvoorden in de Kcrcke 
der Carmeliterssen. Getrocken uyt de 
Historiën, daer af in het lanck ge- 
maeckt van diversche Auteurs. Met 
permissie van d'Oversten. Brussel , G. 
Pauwels. (1683.) ini2'. 93en(3)blz. 
(B. B. B.) 

Met gravure, berijmde opdracht en voorwoord. 

'Begryp (Cort) Vande Mirakelen, 
Gheschiedt door ende aen aen het 
Beeldt des H. Patriarchs Dominici 
Wt den Hemel ghebracht door de 
H. Moeder Godts Inde Kercke der 
Predic-Heeren Te Soriano. Ghendt, 
S. Manilius. 1649. in- 12". (XXXIl), 
Ï93 en (3) blz. 

Door Ch. Myleman. — Vaftdirhaegk^n^W, 
n*. 1163. — Tweeden Drurk. Ghendt, B. 
Manilius. 1672. in-i2». (XXIV), 156 en (4) blz. 
Vander ha eg kctty \\. n*. 1249. 

Begryp (Cort) van de Mirakelen, 
oft Wonder-wercken , Gheschiet door 
't ghebruyck Des ghewyet Broodts, 
ende door T'aenroepen van den H. 
Noot helper S. Nicolaus Tolentyn 
Priester van S. Augustijns Eremytsche 
Ordre. By een vergadert door A. B. 
C. D. E. Ghendt, B. Pauwels. 1644. 
in.i2*. (XXXII), 250 en (16) blz. 
(B. U. G.) 

Met approbaties van Nov.-Dec. 1 641, opdracht, 
tafel enz. 



Begryp (Kort) Van het ghenedat 
gheschreven wordt door de Patres 
van de Societeyt Jesv, met brievdl 
van . . . M. DC. XXVIL Aengaendcdc 
Koninckrijcken van Japonien. Naor 
de Copije^ ghedruckt in 't Spaenach 
tot Madrid By A, Parra. Anno 1629. 
\Aan V eind\ : Antwerpen , H. Acrts- 
sens. 1629. in-8*. 16 blz. (B. ü, G.) 

'Begryp (Kort) van het leven, de 
dood , wonderheden en weldaden van 
de . . . zalige Margareta van Loven. 
Elfde druk. Leuven, Van Linthout. 
185 1. in-i2'. 

Vlaemsche Bibliogr,y II. 44. 

•Begryp (Kort) van het Leven, 
Deugden en Mirakels, van den hey- 
ligen Petrus Regolatus van het Orden 
der Minder-Broeders, geseyt Obser- 
vanten Gestelt onder het getal der 
Heyligen door .... Benedictus den 
XIV. Op den 29. Junius 1746.... 
Ghendt, M. de Goesin. . . . (i747-) 
in-i2'. 

Vanderhaeghtn ^ IIL n*. 2949. Met appro- 
batie van I Mei 1747. 

Begryp (Kort) van het Leven, 
Deughden, en Mirakelen van de H. 
Margarita van Cortona Van de Derde 
Orden van . . . Franciscus . . . Ghetroc- 
ken uyt het Leven beschreven door 
haeren Biechtvader Pater Juncta, en 
een andere tot Roomen uyt-ghegeven. 
Door eenen Minderbroeder Recollect. 
Met Approbatie. Ghendt, J. Eton. 
1728. in-8'. 

•Begryp (Kort) van het leven ende 
mirakelen van de salige Michelina 
Weduwe van den derden Regel van 
den Heyligen Vader Franciscus Saligh 
verklaert door . . . Clemens den >QI. 
den 24. April 1737. (Gent, M. de 
Goesin. 1738.) in-i2*. 

Vanderhaeghen, III n». 2929. — Met appro- 
batie van Mei 1738. 

Begryp (Kort) van het Leven ende 
Mirakelen Van den Heylighen Hya- 
cinthor, Confessoor der Predick-heeren 



BBGRYP. 



23 



Ordre. Grooten Favariet van . . . Maria, 
Toevlucht ende vertrooster van alle 
siecke ende mistroostighe menschen. 
Brvssel, G. Scheybels. 1641. in-i2*. 
130 blz. (K. B. B.) 

TBegryp (Kort) van het leven en 
deugden van de Heylige Coleta 
Ervormster van het Order van de 
heylige Clara. Gend , J. Gimblet. z.j. 
(178 1.) in-i2*. 

Vanderhaeghen , IV. n». 6693. Met approbatie 
van 28 Oct. 1781. Nog een Kort begryp van 
hit leiten . . . van de salige Coleta . . . Gent, P. 
F. de Goesin. 1759. in-i2*.bij Vanderhaeghen^ 
VI. n». 13226 en Gent, C. P. de Goesin. 1825. 
in-ia*. Vanderhaeghen^ VI. n». 13672. 

Begr\T (Kort) van het Leven ende 
Miraktlen van den saligen Mattheus 
van Girgenten Bisschop der selve 
Stad, En Religieus van het Sera- 
phinsch Order der Minder-broeders 
Observanten. Getrokken uyt het 
Authentieq Proces van syne Beati- 
ficatie . . . Gendt, Wed. M. de Goesin. 
(1768.) in. 12*. (K. B. B.) 

Met approbatie van 29 Maart 1768. 

•Begryp (Kort) van het leven van 
den H. Adrianus. Gent, J. J. Rous- 
seau. z. j. in i8*. 

Vanderhaeghen^ V, n*. 10205. 

*Begryp (Kort) van het leven van 
den heiligen Carolus-Borromeus , by- 
zondere patroon der stad Loven. 
Leuven, Van Linthout en Van de 
Zande. 1838. in-i8*. 

Vlaemsche Bibüogr., II. 44. 

•Begr\t (Kort) Van het Leven van 
den H. Livinus Bisschop ende Mar- 
telaer» patroon van Gendt. Ghendt, 
P. de Goesin. 1719. in- 16". 

Vanderhaeghen^ VI. n*. 12970. 

'Begrvt (Kort) van het leven van 
den H. Paus Pius den V. met de 
beschrijvinghe van de triomphe die 
vertoont sal worden in den solemnelen 
Ommeganck. Ghendt, A. en M. Graet. 
171 3. (formaat?), 

Vanderhaeghen^ IIL n*. 2317* 



Begryp (Kort) van het stigtende 
leven van den H. Leonardus , als ook 
van het broederschap en aflaeten van 
den zelven, Wiens Reliquien rusten 
in de Kerke van Peuthy, by Vil- 
voorden. Brussel, P. van Gindertaelen. 
18 17. in- 12*. (B. B. B.) 

Met approbatie en voorrede. 

'Begryp (Kort) van het Uytmun- 
tende . . . Leven en Mirakelen van 
den Gelukzaligen . . . Bernardus van 
Offida . . . Guardiaen van het Order 
der Minder-Broeders van S. Francis- 
cus, gezeyd Capucinen . . . Derden 
Druk. Gend, F. J. Bogaert. z,j\ in-8". 

Vanderhaeghen^ V. n*. 81 17. 

Begryp (Kort) van het wonder- 
baer leven en miraekelen van den 
heyligen Macharius . . . Die besonder- 
lyk tot Gend , en andere Plaetsen van 
Vlaenderen en Nederland geviert word. 
Getrokken en by een vergaedert uyt 
verscheyde geloofweerdige Schryvers 
uyt de eygene Officien van de . . . 
Cathedrale Kerk van S. Baefs tot 
Gend, ende uyt andere oude Schrif- 
ten ... . Gend , Wed', van Michiel de 
Goesin. z.j\ (c. 1767.) in-8'. (B. U. G.) 

Met approbatie en voorrede. — Hiervan be- 
staat een herdruk bij de Wed. M. de Goesin 
evenieer zonder jaar. (Zie: Vanderhaeghen^ III. 
n*. 3391). Herdruk van: Kort Begryp van het 
wonderbaer leven en mirakelen van den H, 
Macharius. Gend, P. de Goesin. 1735. in-8»; 
de opdracht is onderteekend door den schr.: 
Winand- de-St Henri. (zie Vandei haeghen^ 
111. n». 2689, terwijl aldaar n*. 2887 en VI, 
n*. 13286 nog drukken z. datum van P. de 
Goesin en diens weduwe vermeld zijn.) 

Begryp (Kort) Van het wonderlijck 
Leven van den H. Joannes Capistranus 
Confesseur Van de Orden der Min- 
der-broeders, met den Oorsprongh 
en Instellinge van het Broederschap. . . 
Door eenen Minder broeder Recollect. 
Antwerpen, G. Berbie. 1758. in-i2'. 
(B. B. B.) 

Met gegrav. portret en wapen, opdracht, 
voorrede en approbatie. — Vroegere dr. : Ant- 
werpen, H. Thuillier. 1695. in-i2*. {Servais 
Dirks, blz. 295.) 



24 



BEGRYP— BEKKER. 



•Begryp (Kort) van 't leven van 
den H. Rumoldus. Brussel. (1775.) 
in-S*. 

Door G, D. d e A z e v e '1 o. Zie : v, Doorninck^ 
II. n». 387. 

Begryp (Kort) van 't leven vande 
vijf Heyligen : Isidorvs, Ignativs, Xave- 
rivs, Teresia, ende Philippvs Nerivs 
.... Overgheset uyt d'Italiaensche 
copye, ghedruckt tot Roemen, 1622. 
Door G. V. S. C. V. A. Metsekere 
Aflaten . . . Hantwerpen, C. Verschue- 
ren. 1626. in-8'. 16 blz. (K. B.) 

Begryp (Cort) van 't wonderlyck 
leven der Salighe Maghet ende Suster 
vanden derden Reghel der penitentie 
van S. Dominicvs Rosa de S^*. Maria 
nu Solemnelijclc Ghebeatifizeert . . . 
Antwerpen, J. Mesens. 1668. in-i2*. 
24 blz. (B. B. B.) 

•Begryp (Cort) van T Wonderlyck 
Leven Des H. Seraphinschen Vader 
Franciscus. Antwerpen, A. van Brakcl. 
1647 en 1650. in- 12*. 2 dln. 

Servais Dirks^ blz. 194 en 195. Dl. I met 31 
kopergrav. van van den Enden: Dl. II heeft 
o. d- tit. nog: Met een cort begryp vande 
vruchten ende Zielwinninghe die de Seraf kin- 
SC hen Ordre inde vier deelen des IVerelts ghedaen 
heeft ende noch doet. Bezonderlyck i'ande bc" 
keeringhe vande Niewive IVerelt, Verga edert door 
eenen P, der Minder-broeders tot Brussel n. U 
Paul Weerts. Met gravares van Dannoot en 
opdracht aan ridder F. de Marselaer, barge- 
meester van Bmssel. 

'Begryp (Cort) Van *t wonderlijck 
Leven ende gheluckigh Sterven der 
Enghelsche Maghet S. Aldegondis 
Abdisse ende Patronisse van Mau- 
beuse. Ende oock van de Prochie 
van Deurle . . . Ghendt, J. Danckaert. 
z. j\ in-i2'. 48 blz. 

Vanderhaeghen ^ II. n«. 1765. Met opdracht 
onderteekend: Ae, V, Z. 

BEKA (J. de.), Kannnnik te Utrecht. 

Joannes de Beka ... et Wilhelmus 
Heda ... de Episcopis Ultraiectinis , 
recogniti et notis historicis illustrati 
ab A. Buchelio . . . Accedunt L. 
Hortensii . . . Secessionum Ultraiecti- 
narum libri , et SuiTridi Petri • . . Ap- 



pendix ad Historiani Ultrajectinam. 
Ultraiecti, J. a Doorn. 1643. infol*. 
(XX), 173 (!»/>/: 198) en (15). (IV), 
332, 12 en (32), (Vni), 180 en 

(32) blz. (K. B.) 

Met titelpr. Het boek werd na den dood van 
Buchelius door Lapptus van Waveren in *t licht 
gegeven. Beka, Heda en Hortensins beginnen 
allen met afz. tit en pagin. Na een griekach 
vers van A. Aemilius en de opdracht van den 
drukke r volgen Lat. gedichten op Bnchelios van 
Anna Maria k Schunnan, A. Vorstios, C. 
Barlaeus, J. Nellesteyn en N. Hamd. Daarna 
een lijst met de holl. namen van de in den 
tekst in 't lat genoemde plaatsen, rivieren enz.; 
dan een kaartje: Diotcesis et ditic traiectensis 
antiqua iuxta tabulas et diplomaia Jormata z. 
naam van grav. De 3 stukken zijn allen voorzien 
van opdrachten en voorreden der schrijvers 
en aan het slot van uitvoerige registers. Aan*t 
eind van stnk I vindt men een lat gedicht ter 
verheerlijking van Utrecht, achter stuk II 
een dergelijk van Gerardus Listrius en achter 
de praefatio van Hortensins is een lat gedicht 
van Th. Dousa over den herdruk van Beka, 
Heda en Hortensius. — De iste dr. van Beka 
is van 1611 : Chroniconjohannis dtBtka . ,, conti' 
nens res gestas episcoporvm sedis VUraiectinae 
et Comitum Ilollandiae a Christo nato usque 
ad, . . tS4S' Expletum porro appendice, deducta 
ad,.. IS74' Auctor e Suffrido Petri,,, B, 
Furmerius . . . recensuit et notis illustravit, 
Franequerae, R. Doyema, i6ii. in-4*. (VIÜX 
1S9 en (3) blz. (K. B. B.) Met opdracht van 
Furmerius aan Willem Lodewijk van Nassaa en 
de Staten van Friesland en opdracht van Beka, 
daarna het Chronicon met Appendix. Ten slotte 
een woord van Frrmerias tot den lezer. — De 
2e dr.: Historia Vetervm Episc^pontm Vltraie^ 
timae SediSy et ComiH>ni HoUandiae explicata 
Chronico Johannis de Bcca ... Et,,, Historia 
Guiihelmi Hedae,,, auctor is nunquam editi^ 
completa Appendice , . . auctor e Suffrido Petri. . . 
Bernardo Furmerio . . , recensente,^ et notis iUu- 
strante, Franequerae, R. Doyema. 1612. in-4*« 
(VIII) en 426 blz. (K. B.) Het eerste gedeelte 
tf van denzelfden inhoud als de dr. van 161 1, 
maar verschilt b. v. : in dien van 161 1 is de 
opdracht met cursief letter gedrukt — Het 
werk van Beka is in den aanvang der 15e 
eeuw in *t holl. vertaald en met vele bijvoeg- 
sels voorzien. Deze 7oogen. c vermeerderde • 
Beka is afgedrukt in Matthaei Veteris aevi 
analecta. in-8». Dl. V of in-4». Dl. III. Dr. 
Af, F, A. G, Campbell heeft in Nijhoffs Bih 
dragen, VI. 181 v.v. de vertaling aangevnld 
met het slot — dat in de uitgave van Matthaeos 
ontbreekt — naar een handschrift der K. B. 
Een oude fransche vert. vermeldt van Wijn,^ 
Huistittend Leven .^ I. 311. Zie ook Dodt van 
Flensburg in den Vriend des Vaderlands,^ Vul. 
(1834) blz. 407. 

BEKKER (R), 1634— 1698. Pred, te Oos- 



BEKKER — BBNNINK JANSSONIUS. 



25 



terlittens, Franeker, Loenen, Weesp en Am- 
sterdam. 

Kort Beright van . . . Aangaande 
alle de Schriften, Welke over sijn 
Boek de Betoverde Weereld Enen 
tijd lang heen en weder verwisseld 
zijn Franeker, L. Strik. 1692. in-4'. 
72 blz. (K. B.) 

Met voorrede, daaronder de handteekening 
van den schr. — De tweede Dntk^ met enige 
stukken vermeerderd, Amsterdam, D. vanden 
Dalen. z. j. in-4*. 80 blz. (K. B.) De naam 
van B. onder de voorrede is hier gedrukt 

Bekkers (B.) Naakt Verhaal Van 
alle de Kerkelike Handelingen , Voor- 
gevallen In den Kerken raad en de 
Classis van Amsterdam, alsmede in 
de Synoden van Noord-holland , tse- 
dert den 31. May 1691. tot den 21. 
Aug. 1692. Na vervolg des tijds uit 
de eigene Acten en bygevoegde stuk- 
ken der voornoemde Kerklike Ver- 
gaderingen tsaamgesteld, en met Aan- 
tekeningen van den Auteur over 
verscheidene omstandigheden breder 
verklaard. Amsterdam, D. vanden 
Dalen. 1692. in-4*. (XII), 80, 40 en 
78 blz. (K. B.) 

Voorrede met de handteekening van den schr. 



Zie ook: Homius (C). 



BELKUM (K. van), Godsdienst-Onder- 
wijzer. 

De Kerken onder het kruis. Schet- 
sen en beelden uit de Geschiedenis 
der Fransche Protestantsche Kerk . . . 
Leeuwarden, U. Proost. 1857. in-8'. 
(B. W. L.) 

Zie ook: Mart. Luther, 

BEMMEL (A. J. van). Pastoor te Ka- 
bauw. 

'Levens der Heiligen op eiken dag 
van het jaar. Utrecht. 1863. in-8'. (?) 
2 dln. 

Afes^ Kath. pers, blz. 23. 

Zie ook op Chantrel^ DumaXj 

Lajand (-E). 

BENAVIDES (A. de), Minderbroeder. 

Reqveste Oft Verhael D'welck . . . 



Pater . . . Joannes de Santander Com- 
missarius Generael der Minder-broe- 
ders Orden van Indien presenteert aen. . 
Philippus den IV. Door .... Waer 
in ghehandelt wort van de . . . Be- 
keeringhen ende nieuwe ontdeckin- 
ghen, door t'middel van de Patres 
deser Seraphischer Orden . . . Met 
oorlof ghedruckt. Tot Madrid inde 
Conincklijcke Druckerije. 1630. Hant- 
werpen, Guill. Lesteens. 163 1. in-8". 
(Vni) en 86 blz. (B. U. Leuv.) 

Met voorrede v. d. vert. Fr. Palndanns, 
Provinciaal der Minoriten en met approbatie. 

Beneden (L. van), Pastoor te Laken. 

Historie vande kercke van Christus 
gewydt, Beelt, draet, ende machtighe 
wercken vande . , . Moeder Godts 
Maria te Laken , bij Brussel . . . 
Bruessel, H. Anthoon. 1624. in-8*. 
(VIII) en 279 [280] blz. (B. U. G.) 

Met gravure op den titel. Met voorreden, 
privilege en approbatie. 

Het Leven vande . . . Heylighe 
Vrovwe Anna . . . Beschreuen door . . . 
Hier zyn bygevoecht de regulen ende 
Litanien van het broederschap van 
Jesus Maria, Anna opgherecht te Bo- 
telaer inde Baronie van Rode. Brvssel, 
J. van Meerbeek. 1628. in 8*. (XVI) 
en 352 blz. (B. B. B.) 

Met opdracht, voorrede en approbatie. 

Bennink Janssoniüs (R.), 1817— 

1872. Pred. te Roderwolde, Arnhem en 'sGra- 
venhage. 

Specimen de Romano-Catholico- 
rum, qui vulgo Jansenistae dicuntur, 
historiaet principiis. . . . (Akad, proef- 
schrift). Groningae , P. van Zweeden. 
(1841.) in.8*. (K. B.) 

De eerste openbare prediking der 
Hervormden bij en in 's Gravenhage, 
in Augustus 1566, herdacht voorde 
gemeente in de groote kerk te 's Gra- 
venhage, den 12*" Augustus 1866, 
met geschiedkundige aanteekeningen. 
... 's Gravenhage, M. J. Visser. 1866. 
in-8«. (B. L. L.) 

4 



26 



BENOIST— BERGSMA. 



Geschiedenis der Oud-Roomsch- 
katholieke Kerk in Nederland. Bij- 
drage tot de kennis van den tegen- 
woordigen strijd in de Roomsch- 
kathülieke Kerk ... 's Gravenhage , 
M. J. Visser. 1870. in-8». (K. B.) 

Met aanteekeningen. 

BENOIST (ElIE), geb. te Parijs in 1640, 
wordt Da de herroepiog van het Edikt van 
Nantes derde Waalsche predikant te Delft, 
waar hij in 1728 sterft • 

Historie der gereformeerde Kerken 
van Vrankryk: Vervattende het begin 
en den voortgang der Reformatie, 
begonnen met het jaar 15 17 en by- 
zonderlyk de Historie sedert het ver- 
lenen van 't Edict van Nantes . . in . . 
1 599 . . . Mitsgaders een naauwkeurig 
Verhaal van alle de verbrekingen, 
trouwloosheden , Geweldenaryen en 
vervolgingen , welken de gereformeer- 
den soo voor als na 't Vernietigen 
van 't gemelde Edict door Koning 
Lodewijk de XIV. geleden hebben. 
Met byvoeging van alle de gedenk- 
waardigste Edicten, Declaratien, en 
andere authentyke Stukken daar toe 
behoorende. Verciert met zeer curi- 
euze Kopere Platen. Amst., J. ten 
Hoorn. 1696. in-fol". 4dln. 2 b. (XLIV), 
288, 56 en (8); (XX), 376, 56 en (8); 
(XXVI), 400, (8), 130 en (2); 552, 
131 en (9) blz. (K. B.) 

Met opdracht van den uitgever van Comelis 
Valckenier., schepen en raad der stad Amster- 
dam. De tiielpr. is geteekenddoorj. Luykenen 
gegrav. door A. Hal weg; achter de opdracht 
volgt een berijmde verklaring van de titelpr. 
door A. Bogaert. Behalve de in beide deelen 
voorkomende titelpr. bevat Dl. I een portret 
van koning Hendrik IV en zes uitslaande koper- 
gravures, waarvan drie door Jan en Caspcr 
Luyken en drie door Jan Luyken; Dl. II een 
fraai portret van Lodewijk XIV (evenals dat 
van Hendrik IV zonder naam van graveur) en 
acht uitslaande gravures van Jan Luyken. — 
Dit werk was eerst van 1693 tot 1695 bij A. 
Beman te Delft in het fransch verschenen onder 
den titel: Histoire de fêdit de Nantes , contenant 
les choses les plus remarquables qui se sant 
fassêes en France avant et afres sapublication .... 
jusgues a Védit de revocation en Octobre 168^, 
(3 deelen, 5 boekdeelen in-4*); het werk ver- 
scheen anoniem . de opdracht aan de ConseUlers 
defiitez des Etats de Ilollande et de West-Frise 



was onderteekend : B, Af. A. D. Het lokte een 
tegenschrift uit van pater Thomasset, getiteld: 
Traite historique et dogmatique des édits (Paris. 
1703), waartegen Benoist een mémoire schreef 
in de Nouvelles de la republique des lettres^ 
Oct 1705. Het werk van Benoist wordt voonü 
ook geroemd wegens de talrijke oorspronkelijke 
stukken, welke er in opgenomen zijn. 

BERCHEM (L. VAN). 

Zie: Haemstede {A. C. van). 
Berck of Berk (L. van den). 

Zie: BerJk. 

Berends (M. B.). 
Zie: Bouhours, 

Berg (A. van den), 1733-1807. Pred. 

te Arnhem. 

Levensberichten van J. F. Martinet. 
. . . Amsterdam, J. Allart. 1796. in-8*. 
(K. B.) 

Met portret van M. op den titel , een gia y iu e 
V. L. Portman naar een teekening van A. Boys 
en aanteekeningen. 

BERGH (W. van den), Predikant. 
Zie: Boitwsteenen, 

BERGHEGGE (F.) , Jezuïet. 
Zie: Verslag eener reis. 

BERGMANN (A.), 1835- 1874. 

Philips van Marnix van St. Alde- 
gonde. Plundering der hoofdkerk van 
Lier. Een geschiedkundig punt to^e- 
licht... Lier, E. J. van Mol. z,j. 
(1857.) in.8». (K. B.) 

Marnix wordt hier gezuiverd van den blaam, 
zich te Lier aan beeldstonnerij te hebben 
schuldig gemaakt. 

BERGMANN (H. A.). 

Monita Secreta, of geheime onder- 
rigtingen voor het genootschap van 
Jezus. Met een woord ter toelichting, 
aan de geschiedenis en de instelling 
der orde ontleend. Naar de tweede 
Erfortsche uitgave . . . Amsterdam , 
Weytingh en van der Haart 1853. 
in.8-. (B. L. L.) 

Waarschijnlijk vert van : H. A. Bergwumn^ 
Die geheimen Instmctionen fur die Geseüsckaft 
Jesti . . . vorgeführt im lat. Urtexte umd deut' 
scher Uebersetzung. Erfurt, Hennigs u Hopf. 
1853. in-S». 

BERGSMA (J. J.). 

Specimen historico-theolog^um de 



BERICHT — BERICHTEN. 



27 



Commissariis Politicis sive delegatis 
summi imperii ad Synodes ecclesiae 
reformatae in nostra patria. . . Trajecti 
ad Rhenum, Kemink etfilius. 1857. 
ing». (K. B.) 

Zie ook: WAÜe {7.). 

Bericht (Grondich) Der onder- 
handelingen tusschen, die men een 
deel der Vlaemscher Ghemeynten 
noemt : Ende der Bevredichder Broe- 
derschap, ghevolcht op hare uyt- 
biedinghe tot Vrede, allen Vrede- 
lievenden tot Dienste. Ghestelt in een 
t'samensprekinghe tusschen Menich 
Goet Hert , ende Grondich Bericht . . . 
Amstelredam, J. Theunisz. -8^./. in-8*, 
35 bladen (B. D. A.) 

'Bericht en Aanmerkingen van, 
en op het voorgevallene tusschen Do. 
Aitton , nevens den . . . Kerkenraad 
van de Nederl. Geref. Gemeente der 
Stad Zwolle, en Lambert Linthorst. 
Zwolle, S. Clement en zoon. 1792. 
in8». 

de Visser f Naamlijst. I. 191. 

'Bericht uit Engeland, wegens 
den tegenwoordigen Toestand van den 
Protestantschen Godsdienst in Frank- 
rijk. Amsterdam, J. Weppelman. 
1803. in- 8*. 

de Visser, Naamlijst, lil. 417. 

Bericht van de Generale Kerklyke 
vergadering der Gemeente, toegedaan 
de Onveranderde Augsburgsche Ge- 
loofsbelydenis, in Amsterdam, aan 
het onzydig Publyk, betreffende de 
Onlusten, thans in haare Gemeente 
plaats hebbende. Op last van die 
Vergadering Gedrukt. Amsterdam, 
J. Stranden 1791. in-8*. (K. B.) 

'Bericht (Historischer) van den 
Strijdt en Handel des H. Auentmaels, 
durch de Predicher tho Embden , mit 
voorrede C. Pezelii. Bremen. 1590. 
in- 12*. 

BibL Adversaria^ V. 238. 

Bericht (Cort) Van de Redenen 



Om de welcke de Heeren Burghe- 
meesteren, Raden ende Vroetschappen 
der stede Rotterdam Cornelium Ge- 
selium ghetrouw Dienaer Jesu Christi 
niet alleen van zijnen Dienst gede- 
porteert, maer daer en boven oock 
wt hare stadt hebben doen leyden . . . 
Mitsgaders Cornelii Geselii Teghen- 
bericht op de selve redenen enz , . . 
Anno 161 2. in-4*. 22 blz. (K. B.) 

In 't zelfde jaar verscheea een compresser 
herdruk. (T. n». 1020.) 

Bericht (Gründtlicker Warhaflti- 
ger) Van der Euangelischen Refor- 
mation , der Christlicken Kercken tho 
Embden vnd in Ostfrieszlandt , Van 
1520. beth vp den hüdigen dach: 
Sampt korter Eijnnering van der 
Lehre vnd Kerckenordnung, daran 
sick de Christlicke Gemene gcmelter 
Stadt holdet . . . Gestellet Dorch de 
samptlicke Dener Christi vnde ordent- 
licke Prediger des Hilligen Euangelions 
darsüluest . . . Bremen , B. Petersz. 
1594. in-8*. 455 en (17), 182 en (2) 
blz. (B. L. L.) 

De hoofdopsteller is Menso Alting. 
De genoemde Korte Bekendteniise der Christ- 
Heken Lehre volgt met nieuwen tit, pagin. en 
signat. 

Bericht (Kort), Van eenige by- 
sondere voorvallen ontrent het Beroep 
gedaen tot Middelburgh, Op den 
Persoon van D. Wilhelmus Momma^ 
Professor Thcologiae in den Ham. 
Den Inhoudt staet op de volgende 
Pagina. Gedruckt [z, n. v. pL) 1676. 
in-4«. 18 en 28 blz. (K. B.) 

Verzameling stukken over de beroeping van 
Mom ma; van het GersX^s: Remonstrantie Van de 
meeste Predikanten . . . van Middelburg , Over- 
gelez'ert aen den Kerkenraei aldaer ^ den 7 
Martius i&ió. een afr. dr. bij T. n». 7500. 

Zie ook : Berigt, 

Berichten betreflfende de nieuwe 
Hervormers in Duitschland. Naar het 
Hoogduitsch. Utrecht, W. van IJzer- 
worst. 1791. in-8". 4 st. (B. U. L.) 

Vertaald uit het Maandschrift: Die neuesten 
Religions begebenheiten mit unpartijdischen (sic) 



28 



BERICHTEN— BERIGTEN. 



Anmerkungen^ sedert 1778, toegeschreven aan 
Prof. H. M. G. Koester te Giessen. 

'Berichten van de Zendingen der 
Evangelische Broeder-gemeente onder 
de Heidenen, (en inzonderheid van 
derzelver Zendingen in de Colonien 
van ons Gemeenebest.) 2^yt, Uitge- 
geeven door de Sociteit der Broeders, 
tot uitbreiding van het Evangelie, 
1798 — 1799. in-8". 4 st. 

de Visser,^ Naamlijst, II, 423, 467 , 495. lil, 29. 
BERICHT-SCHRIbTEN VOOr het Hof 

van Romen, wegens den staat van 
den Christelyken Godsdienst in China ; 
nevens het Raadbesluit van . . . Paus 
Clemens den XI. over de Chineesche 
Godsdienstigheden : en het Bevel van 
. . . Kardinaal de Tournon rakende 
dezelve zaak. z, adres, 1709. in-4". 
(K. B.) 

De 6 berichten , elk met a&. pagineerui$>: en 
signatuur , werden in *t fransch uitgegeven door 
de oversten van de Kweekschool voor de Oost- 
Indische zendingen te Parijs. Met afz. titel, 
pagineering en signatuur volgt : Stukken rakende 
de naak der Godsdienstigheden of Plegtelykheden 
van China ^ waarbij de o. (^. lit. genoemde 
stukken. Vergel. op Mauritius, 

Berigt (Beknopt Historisch) aan- 
gaande de Hervormde Gemeente op 
het Roetgen. Een Dorp in het Hertog- 
dom Gulik, by Stolberg, Aken 
en Monjoye gelegen. Uit het Hoog- 
duitsch vertaald. Maastrigt^H. Land- 
meter. z, j\ {einde 18* eetizv,) in-4". 
(K. B.) 

Berigt (Laatste) aangaande De 
voorgevalle Troubles by de Luyther- 
sche Gemeente tot Ny megen Met byge- 
voegde stukken en bewysen , ter ont- 
dekking der Waarheyd, door een 
goed Vriend van de Heer Martfeldt, 
Met Syn Ed: bewilliging in 't Ligt 
gegeven Gedrukt voor den Autheur 
en gratis te bekoomen. Nymegen, A. 
van Goor. 1754. in-4". (K. B.) 

Berigt (Kort en beknopt) van 
den tegenwoordigen Staat der Evan- 
gelische Broeder-Uniteit toegedaan de 



Augsburgse Confessie. Uit het hoog- 
duitsch vertaald. Zeist, D. Weber. 
1777. in-S*. (B. L. L.) 

opgesteld door A. G. Spangenberg. Vat. 
van Ilislor. Nachrichtvon der gegenw&rt. Ver- 
fassung der evangel. Bruderunit!it,\11\.\xir%*, 
2e dr.: 1771. 3e.: 1786. 

Berigt (Kort) van het gene in 
het Christelyk Synode van Stadt en 
Lande... 1742. beslotenis, Wegens 
het Boek van D. W. Schortinghuis 
Genaemt het Innig Christendom ge- 
staltelyk en bevindelyk voorgesteU etc. 
etc. Uitgegeven door de E. E. I>e 
putati Synodi Groninganae. Gronin- 
gen, H. Spandaw. 1742. in-4*. (K. B.) 

Meerdere officieele stukken met voorbericht 
der genoemde Deputati. 

Berigt (Historisch) Van het voor- 
gevallene tusschen eenige Leden Van 
den Rotterdamschen Kerkenraad, By 
gelegenheit der laatste Verkiezing van 
Ouderlingen en Diakonen, Met alle 
de Stukken daar toe dienende. Rot- 
terdam, R. Arrenberg. 1758. in-8*. 
(K. B.) 

Berigt wegens het Zendeling^e- 
nootschap der Baptisten in Engeland, 
en Ontwerp ter bevordering van des- 
zelfs belangen in de Nederlanden.^. 
I». V. pi. (1821.) in-8». (B. D. A.) 

*Berigten aangaande de uitbreiding 
van Gods Koningrijk op aarde. 3*. 
dl. met portret van den zendeling 
Williams. Utrecht, Kemink en zoon. 
1849. in-8». 

Brinkman,^ Naamlijst, 1849. blz. 12. 

BERIGTEN (Naauwkeurige) Nopens 
de Grondvesting des Christendoms 
onder de Heidenen op de Kust van 
Choromandel en Malabaar, door de 
Deensche Missionarissen op Tranque- 
bar . . . Uit het Hoogduitsch Vertaalt, 
En verciert met een Kaart en de 
noodige Plaaten. Eerste Deel, Met 
Eene uitvoerige Historische Voorrede 
. . . door H. Velse . . . Midsgaders een 
Loifelyk Opstel van de Engelsche 



BERIGTEN — BERTHOLET. 



29 



Societeyt, De propaganda üde in 
partibus Transmarinis.. 'sGravenhage, 
D. V. Luncnburg en M. Gaillard. en 
Dl. II. P. van Os. 1739-68. inS». 2 dln. 
(B. U. U.) 

Ondtr de kaart leest men: naar Mrs. de 
Visie et Brut en la Martiniere, De platen 
bestaan uit een gravure achter den titel en een 
portret van den missionaris Ziegenbalg. Met 
opdracht en privilegie. Dl. II. : Behelzende een 
net Dag' Verhaal van V Begin der Zending in 
170S lot het einde van . . . 17 18. Uit het Hoog- 
duitsch vertaalt, in ordre gebragt^ met de 
moedige Aanmerkingen en met eene Voorrede 
voorzien^ door O, H, Ruperti. zonder platen, 
maar met een aantal bijlagen. 

Berigten uit de heiden- wereld , 
uitgegeven door het Zendeling-ge- 
nootschap te Zeist ... Z, n, v, pi, 
en V. dr. 1835. enz. in-8'. (K. B.) 

Met kaartjes; wordt voortgezet. 

Berigten van de Utrechtsche Zen- 
dingsvereeniging , . . . Utrecht, Kemink 
en zoon. 1860. enz. in-8'. (K. B.) 

Wordl voortgezet 

Berk (L. van den), gest 1886. Min- 

derbroeder. 

'Marteldood van Pater Servatius 
Vinck te Maastricht. Sint-Truiden, 
Van West-Pluymers. 1866. in-8*.(?) 

Mes , Kath. pers, blz. 24. 

*De H. Godefridus van Mervel. 
Gent, Hemelsoet. 1881. in-8".(?) 

Mes^ Kath, pers, blz. 24. 

Zie ook op FrematU. 

BERKUM (H. V.), 1814— 1870. Pred. te 
Walsum, Stiens en Nieuw-Beerta. 

De Labadie en de Labadisten, eene 
bladzijde uit de geschiedenis der Ne- 
derlandsche Hervormde Kerk. . . Sneek, 
van Druten en Bleeker. 185 1. in-8*. 
2 dln. (B. L. A.) 

Met lithogr. en voorrede. 

Kerkelijke geschiedenis van Nieuw- 
Beerta ; eene feestgave bij gelegenheid 
van de inwijding der nieuwe kerk 
aldaar . . . (Niet in den handel.) Sneek, 
van Druten en Bleeker. 1856. in-8". 
(K. B.) 

Zie ook op: Thiele (H.). 



BERNAERTS (Th.), Kanunnik te Cou- 
denberch. 

Soeten Wyngaert-ranck, oft Miraec- 
kelen O. L. Vrouwe Moeder der Soe- 
ticheyt. Eerst voorgestaen in de Ca- 
thedrale Kercke S. Jans tot 'sHerto- 
ghen-bosch ende nu vluchtich tot 
Brussel ... In begryp getrocken uyt 
de Originele Briefven door Brus- 
sel , H. A. Velpius. 1665. in-8*. (VHI) 
en 252 blz. (K. B. B.) 

Met opdracht, voorwoord, holl, gedicht van 
J. B. M. en appiobatie. 

BERNHARDI (J. L.). 
Zie: Gebeurtenissen, 

Beroepbrief oft BuUe Ons H. 
vaders Paulus de derde. . . Paus van 
Romen, om het generael Concilie te 
Trenten te houden. 1542. in-8'. 2i 
blz. ongenummerd. (B. U. G.) 

Beroerte (Amsterdamsche), Dat 
is, Vvaerachtigh Verhael, van den 
Oproer die Paesch-maendagh lest- 
leden binnen Amsterdam is voor- 
ghevallen. Met Een Aenspraeck, 
principaelick aen de Predicanten van 
Amsterdam, ontdeckende den oor- 
spronck vande selve beroerte. Ghe- 
druckt {z. adres). Anno 1626. in-4". 
62 blz. (K. B.) 

Door Nic. Grevinchoven. 

Berthaumier. 

*Het leven van den H. Franciscus 
van Assisi, stichter der Serafijnsche 
Orde. (1182 — 1226.) Herzien en aan- 
bevolen door Pater Raphaël. In het Ne- 
derlandsch overgebracht door Theod. 
van Opmeer. Amsterdam, T. H. J. 
Bekker. 1883. in.8'. 

Neder l, Bibliogr. 1883. blz. 57. — Oorspr. 
Vie de saint Frangois d As sis e. . . Revue et com- 
plétée par Ie . , . P. Raphael, Nouz>elle Edition, 
Tours. 1880. in-i2». 

BERTHOLKT, Jeruiet. 

'Levensschets van de heilige Juliana 
en de gelukzalige Eva . . . Verkort 
naer het Fransch van . . . Hasselt , 
Milis. 1846. in-I2^ 



30 



BBRZE — BBSCIIRIJVINGE. 



Vlaemsche Bibliogr. IL 42. — Oorspr. Vie 
de Sainte JuUenne et de la bienheureuse Eve . . . 
Liege. 1846. in-i8*. 

BERZE (G.), Jezuïet 
Zie: Epistolae Induae, 

Beschouwing (Geschiedkundige) 
der Monnikenorden en Kloosters naar 
het Hoogduitsch bewerkt door J. C. 
A. Sander .... Haarlem , Erven F. 
Bohn. 1822. in-8*. 2 dln. (B. L. A.) 

Uit de voorrede blijkt dat dit boek een be- 
werking is van: Die Aföncherey ^oder geschkht- 
liche Darstelluftg der Klosterwelt und ihres 
Geistes^ Stuttg. 1818 — 20. in-S*. 3 dln., welks 
schr. de voorrede onderteekende met C. J. W . . . . 
(d. i. C. J. Weber.) — Met door P. Velijn 
gegrav. tit. naar een teekening van G. J. Mi- 
chaelis. 

Beschriivinge (De) Van den Ghe- 
schiedenissen inder Religiën saken 
toeghedragen. 

Zie: Description. 

Beschryving (Korte) der Kerk van 
Vilvoorden, haren oorsprong , altaers, 
koorgestoelte , schilderyen , zerken , 
beelden, broederschappen, enz. vol- 
gens de bestaende schriften , bezorgd 
door F. V. D. B. Mechelen, A. Steen- 
ackers-Klerx. 1856. in-8». (B. B. B.) 

Met drie platen en approbatie. F. V. D. B. 
«Pastoor derzelve kerk» is F. V. D. Brande. 

•Beschrvving van de opligting en 
wegvoering van . . . Pius VII, Paus 
van Roomen. Z, n. v, pl.^ v. dr. en 
z. j. in-8». 

AnnaUs du Comité Flamand de France^ IV. 
p. 427. 

Beschryving van Kevelaer, met 
de Opkomste en Voortgang der De- 
votie tot de . . Moeder Gods Maria 
aldaer. Door C. H. Vermeerdert met 
de H. Misse en Litanie van ons L. 
Vrouw. Nieuwe Uitgaef. 1835. ^^^ 
Goedkeuring ... te koop . . . (bij) J. 
W. van den Wyenbergh in Kevelaer. 
in- 12». (B. U. L.) 

De approbatie is van 10 Juni 1792, waar- 
schijnlijk hel jaar der eerste uitgaaf. Tegenover 
den tit. een gravure van het Maria-beeld. — 
Die !• dr. : Gelder, iyg2. hi-8». in de Bihl. 
Aehersaria^ V. 266. 



Beschryvinge der duysent^aerige 
Jubel-feest Der Martelie van den hey* 
ligen . . . Rumoldus Apostel ende 
Patroon van Mechelen. Aldaer geviert 
in . . . 1775. Verciert met kopere 
plaeten. Mechelen, J. Fr. van der 
Eist. z. /. in-4». (K. B. B.) 

Met voorrede, approbatie en een uitslaande 
kopergravure van G. Herreijns. 

Beschryvinge der Negen-hondert- 
jaerige Jubel-feest van den H. Rumol- 
dus, Bisschop ende Martelaer, mits- 
gaders Apostel ende Patroon van 
Mechelen , aldaer geviert in. . . 1680. 
Waer by gevoegt zyn verscheyde 
Stucken , alsdan ter dier oorsaecl^ in 
het licht gegeven. Mechelen, J. F. 
van der Eist. 1774. in-4*. (K. B.B.) 

De verschillende boekjens in 1680 over het 
leven en het jubilee van den H. Rumoldus uit- 
gegeven., volgen hier allen met afz. titel en 
pagineering en signatuur. De Toorrede beval 
een lijst dier geschriften. 

Beschrijvinge (Waerachtighe) Des 
. . . Proces gehouden tot Surseetqghen 
Martijn van Voysin, Borger... tot 
Basel, om de belijdenisse desEvanghe- 
lij, waer door hy veroordeelt is ghe- 
worden, om metten sweerde onthooft 
ende daer na int vuyr verbrant te 
worden : . . . Ende dit alles den derden 
Octobris 1608. naden ouden stijl. Met 
noch een . . . Sermoon vande eere 
Marie, ende voornemelick Jesu Christi 
. . . door J. J. Grynaeus . . . overge- 
sedt. Door Joh. Coitsium . . . Arn- 
hem, J. Janszen. 1608. in-4*. lóblz. 
(K. B.) 

De schr. s.^.beschrijvingexs Gabriel Herman 
Schoolmeester inde Duytsche Sckole tot Bem^ 
als die dit alles gesicn ende ghehoort heeft. 

Beschryvinge ende beginsel van 
TClooster Waelwyck gekend te Ant- 
werpen onder den naem van Spinsters. 
Naer een handschrift der XVIII* eeuw. 
Nr. 37. Antwerpen, J. E. Buschmann. 
1859. in-8*. (K. B. B.) 

Beschrijvinge (Waerachtige), ende 
inhoudt der Articulen, betreflfende 



BESCHRYVINGE. 



31 



de ware Christelicke Reformatie na 
f gebruyc der Kercken Godes, en sijns 
Godltcken woorts by den . . . Lant- 
Grave van Hessen over sijn Landen 
gbedaen. Ende . . . ghesonden aen 
den . . . Vorst van Holsten. Vyt de 
Overlantschetale... overgheset. Hoorn, 
W. Andriessz. 1608. in- 8". 8 blz. 
(B. U. G.) 

Met voorr«»de. 

BESCHRYVINGE (Naukeurige) Van 
de aangelegentheid der Conclaven 
Behelsende de Manieren en Hande- 
lingen van de Cardinalen, En der 
vordere Conclavisten , In het zelve; 
de Brigues, en heimelijke verrigtinge 
aldaar; de manier en toetredinge tot 
het verkiesen van een Paus , Haarder 
Krooninge, Cavalcade, en Uitvaarden, 
met alle de seltsaamheden en plegte- 
lijkheid, daar omtrent gebruikelijk: 
mitsgaders 't Leven en Sterven, van 
Innocentius de XII. Zijnde mede in 
dit Werk, de laatste Sittinge der 
Conclave van de nu overleden Paus 
omstanding beschreven. Verrijkt met 
Kopere Plaaten. Utrecht, A. Schouten. 
1701, in-4». (VIII) en 68 blz. (B. U. G.) 

Met titelpr. door J. van Vinnen , 2 gravures 
en voorrede. Door A. Schouten. Zie: 7/. 
Doornincky II, »•. S3^- 

Beschrijuinge (Warachtighe) van 
den Standt der Religiën , ende t'ghe- 
meyne weluaren onder den Coninghen 
van Francriick Henrico de tweede, 
Francisco de tweede, ende Carolo 
de neghende gheschiet. VVt den 
FranclK))^sche in Nederlantsche tale , 
door eenen liefhebber der waerheyt 
ouergheset . . . Anno 1 567. 20. Octob. 
in-8-. (XXIV), 686 {niet 692) en (8) 
blz. (B. U. G.) 

Aan de keerzijde ▼. d. tit. een lat en holl. 
gedicht, vervolgens voorrede van den vertaler 
met register. Aan het einde een TotdenLeser^ 
een firansch gedicht, een hollandsch Tot den 
drie Staten van Nederlant en eeu lijstje van 
drukfouten; in zeven boeken verdeeld. Hoogst- 
waarschijnlijk de vertaling van: Commentaires 
de rétat de la religion et république sotts Henri 
et Franfois seconds et Charles netevieme, dhnsé 



en sept livres. z. n. v.pl. 1565. in-8*. Er bestaan 
verschillende uitgaven van 1565 ; Secousse 
(Notes sur les Mémoires des Conde ,, I. 51) kende 
er zelfs 5, De schr. is P. de la Place. Het 
werd in 1566 met den naam des schrijvers 
herdmkt als : Histoire de mon temps, z. n. v. pi. 
1566. \ïi'i6* . y, Lelong ^ Bibl. hist. de la France^ 
I» 379 2egt er van: «C*est THistoire de ce 
temps-Ul, la plns instractive; el Ie est écrlte 
agreablement, et par nn Aateor bien informé 
de ce qa*il rapporte.» 

Beschrijvinge (De Rechte) van 
de Processie, tot Uytrecht Op den 
2. Juny 1673. z. I». V. pi, en z, j\ 
een blad in plano. (K. B.) 

Veigel. Verhael van de Processie, 

BESCHRYVINGE van de Ry-bende 
ofte Cavalcade, verciert met prael- 
waegens die zal uytgevoert worden 
door de jonkheyd van het gymnasium 
der Societeyt Jesu , ter oorsaeke van 
het vier-honderd-jaerig Jubilé, van 
het alderheyligste Sacrament van 
Mirakel. Binnen Brussel den 16 en 
29 Julii 1770. Brussel, J. Vanden 
Berghen. (1770.) in-4*. (K. B.) 

Met 5 uitslaande gravures z. n. v. gravenr. 

BESCHRYVINGE van de vreugde- 
teeckenen De welcke op den 3. Mey 
1749 sullen geschieden in het Ses- 
hondert-jaerig Jubilé van het Heylig 
Bloedt onses Saligmaeckers het welck 
rust in de stad Brugghe in Vlaen- 
deren. Verciert met schoone Kopere 
Plaeten. Brugghe, A. Wydts. 1749. 
Met privilegie. inS». (K. B. B.) 

Met opdracht, voorrede en 6 uitslaande gra- 
vures van B. Verschoot. 

BESCHRYVINGE (Korte) Van het . . . 
Beeldt van Onse Lieve Vrouwe ten 
Vogelen-sangh. Rustende in hare 
Capelle . . . binnen Brussel : Als mede 
van des selfs Treffelyck Broederschap . . . 
door P. F. J. D. B. Minderbroeder. 
Brussel , Fr. t'Serstevens . . 1752. Met 
Approbatien. in-i2*. (K. B. .B) 

Met gravure en voorrede. Schr. is J. de 
Boeck. 

BESCHRYVINGE (Korte) van het 
voorgevallene Te Romen, voor,by, 



32 



BESCHRY VINGE — BESCHRIJVINGHE. 



cn na het afsterven van . . . Paus 
Clemens de XIII**. En eenige byzon- 
derheeden, geduurende de Vergade- 
ring in het Conclave , ter verkiezinge 
van eenen Nieuwen Paus. Benevens 
een verklaring der VII Konst-platen. 
Amst., H. de Wit. ( 1 769.) in-fol*. (K. B.) 

Met titelpr. gegrav. door H. Eland naar een 
teekeDiog van J. Goeree. Tegen over den gegrav. 
tit de cVerklaaring der Tytel-plaat», berijmd 
en onderteekend : Omnia orta Occidunt. Op den 
tweeden tit. een gravure van J. C. Philips. Van 
de zeven gegrav. platen missen vier den naam 
van den graveur; de drie overige dragen de 
namen van H. Eland, J. de Later. J. V. Via- 
nen. — Bij den zelfden nitgever zag ook een 
fransche editie het licht: Cour /e Description 
de ce qui s'est passé a Home avant , pendant et 
apres la mort du Pape Clement XIII ^ enz. 

(1769.) 

Beschryvinge van het zevenhon- 
derdjaerig Jubilé van den heyligen 
Macarius, bezonderen patroon tegen 
de peste, Het welk gevicrt zal 
worden binnen de stad van Gend . . . 
Te beginnen met den 30. Mey tot 
den 15. Juny 1767, met devoordere 
Uytlegginge van de Plechtigheden, 

Calvacade enz Alles vercierd met 

kopere Plaeten. Tot Gend , By Jan 
Meyer... s. j, (1767.) in-4". (K. B.) 

Van de 15 kopergravaren zijn twee zonder 
naam. Van de 13 overige zijn ii uitslaande 
platen. De eerste is onderteekend : F. Heijlbrouck 
fecit Gtindai'i, de laatste P. IV. F, terwijl de 
overige den naam van den graveur aldus ver- 
melden y. L, IVauters fils fecit aqua forti of 
J. L. Wautere f, aqua forti. Vert. van Des- 
cription du juhile de sept eens ans de S. Afacaire 
enz.... Gend, T. Meyer. in-4». Van de holl. 
bestaat een volksuitgaaf in-8*. (Zie Vander- 
haeghen, III. n». 3858. 

'Beschryvinge van 't doorluch- 
tigste mirakel geschied totPoperinghe, 

den 14 Maerte 1479, Duynkerke, 

N. Weins. 1760. in- 12". 

Anna les du Comité Flamand de Frame, II. 
p. s6r. 

'Besci irtj vingen (Naauwkeu rige) 
van het Klooster, of Priester, Mon- 
nike en Nonnetjes leven, en al de 
Ordens der Roomsche Geestelijke en 
Waereldlijke, zedert haare Stichting, 
tot op onzen tijd, met alle deszelfs 



Afbeeldingen in 18 Plaatjens. Am- 
sterdam , C Groenewoud. 1794. in-24*. 

De Visser, Naamlijst. II. 50. Hetzelfde ook 
gr. in-8*. 

Beschryvinghe vande Fondatie 
ende gheleghentheydt van het Cloos- 
ter vande H. H. Dryvuldigheyt, ghe- 
naemt S. Hertoginne-dael , by Avder- 
ghem. z, n. v. pi, en z. j\ in-4*. 
(K. B. B.) 

BESCHRIJVINGHE (Corte), Vanden 
Oorspronck ende voortganck der 
droevighe oneenicheden ende scha- 
delijcke scheuringen . . . inde Euan- 
gelische Kercken van Duytslandt^ 
aenghericht, . . . Hier wordt noch by- 
gevoecht een Cort Verhael vande 
groote on-eenicheyt endeswarichedcn, 
cortelinghe in onse HoUantsche Ker- 
cken op-gheresen. Wtghegheven door 
N. J. R. Na de Copie, Tot Schie- 
dam, By Adriaen G>melisz. van 
Delf. 161 2. in.4». 20 blz. (B. U. G.) 

Afzonderlijke uitgaaf van de voorrede van 
Sohnitu, Een treff. Oratii, met bijvocpscl dat 
ook weder afzonderlijk *t licht zag ; zie Verkoel 
{Corf) van de grote oneenickeyt. 

BESCHRIJVINGHE (Waerachtighe) , 
Vande treffelijcke ende vermaerde 
Disputatie, Ghehouden tot Poissi in 
den Jare 1561. Ter presentie van 
Koninck Karel de neghende, deKo- 
ninck van Navarre, de Koninginnen, 
Princen van den bloede , ende andere 
Princen ende Heeren, in grooten 
ghetale. Tusschen de Cardinalen van 
Lorayne ende Toumoy , ende de Pre- 
laten ter eener, ende Theodorum 
Bezam, Petrus Martyr ende syne 
mede-hulpers ter ander zijden. Over 
het verschil vande Merck-teeckenen 
der Kerck, ende de Leere des hey- 
lighen Avontmaels. Ghetrouwelijck 
overgheset uyt de Fransoysche tale. 
{Met titelvignet:) Delf, A. Gerritz. 
1610. in-4*. 92 blz. (K. B.) 

Met voorrede van den vertaler. 

BESCHRIJVINGHE (Een corte) van 
een jonghe Dochter die tot Brussel 



BESCHRYVINGHE — BEUNINGEN. 



33 



levendich ghedolven is om het Woordt 
des Heeren, int Jaer 1597. Noch is 
hier by gevoecht een Liedeken , ghe- 
maeckt van de selve jonge dochter, 
die genaemt was Anneken Wtenhove, 
ende men singhet op de voyse: lek 
ben niet als de Pluyme, etc. Noch 
een nieu Liedeken, op de doodt ende 
begraeffenisse van Wilhelmus van 
Nassou . . . Noch is hier by gevoecht 
een seer schoon Liedeken van Chris- 
toffel Fabritius . . . Op de Wijse : 
Van den 44. Psalm . . . Ghedruct int 
Jaer, 1610. in.4«. 8 biz. (B. Th. L.) 

Het eerstgenoemde Liedeken was met enkele 
-srijzigingen reeds vioeger (1597?) in plano ge- 
drukt: Een nieu Liedeken van een Jonge Dochter^ 
die binnen Breussel levendich gedolven is enz. 
(K. B.) Een ander vlugschrift: De Vyt-spraecke 
van Anna vyt den Hove . . . Bezchreuen door 
y. Viuerium . . . Leyden , By Christoffel Guyot... 
1598. in-4». 8 blz. (K. B.) geeft niet — zooals 
de tit doet vermoeden — de gesch. of 't von- 
nis der martelares, maar de schr. laat haren 
geest tegen den vrede met Spanje getuigen. 

BeschrVvinghe , van het ghene 
datter gheschiet is binnen de Stadt 
Aick-maer, alwaer zy den Kercken- 
Raedt verjaeght hebben, den 8. Martij, 
Anno 16 19. Met noch een verclaeringhe 
van het rumoer, t'welck gheschiet 
is binnen de Stadt Horen . . . den 
achsten . . . Maert, Anno 16 19. Nae 
de Copye tot Horen, By R. Claesz, 
ende W. Harmensz. 16 19. in-4". 4 blz. 
(K. B.) 

Andere drukken: Na de Copije tot Hoorn, 
Ende nu tot Amsterdam, voor A. Leendertsz. 
Anno lóig. in-4». 4 blz. (v. d. W. n«. 1657); 
Na de Copye van Horen ^ By L. Hendricks* 
dê Wees ende Af. Hendricksz Glasemaker, (te 
Amst.) z-j. in-4*. 4 blz. (K. B.); Naedecoppye 
tot Horen. Nu t' Hantwerpen , by Abr. Verhoeven. 
z. j. Zie : Rogge , Gesch. der Remonstr. bit. 60. 

Beschrijvinghe (Een Corte) , vant 
Ghene datter in Enghelant is ghepas- 
seert int Parlement aengaende de Jesu- 
wjten, hoe ende in wat manieren 
datse uyt het voornoemde Konincrijck 
syn uytghebannen . . . Als oock een 
seeckere Beschrijvinghe van het won- 
derlijcke Miraeckel . . . over de Stadt 
Straesburgh, . • Mitsgaders de vremde 



avonture van sekere Boots- ghesellen... 
Na de Copy van Middelborgh , voor 
H. Popma. 1622. in-4". 4(?) blz. (K. B.) 

Beschrijvinghe van tghene sich 
tot Wtrecht heeft toegedragen. 

Zie : Verhael (Cort) Van al tghené 
binnen Utrecht enz. 

Besluiten (Synodale) der Christe- 
lijk Afgescheidene Gereformeerde 
Kerk in Nederland, van 1836 — 1857: 
bijeenverzameld en van een algemeen 
register voorzien door D. J. van der 
Werp. Kampen, S. van Velzen. Jz. 
1859. (M, M. N.) 

Met voorrede. 

Besluyt Van de Vereenichde 
Vlaamsche, Vriessche en Hoochduit- 
sche Gemeente, in hare gewoonlijke 
Vergader- plaats, eend rachtel ijk op den 
3 Augusti 1664 binnen Amsterdam 
genomen; Mitsgaders een Vertooch, 
Van eenige Broederen, der zelver 
Gemeente aan hare mede-Broederen , 
rakende 't voorgaande Besluit. Am- 
sterdam, J. Rieuwertsz. 1664. in-4". 
16 blz. (B. U. G.) 

Over de scheuring in de gemeente. 

Bestemming (Rome's) of de Ge- 
schiedenis en de Lotwisselingen van 
Rome, met betrekking tot- en in 
verband met de politieke souvereini- 
teit der Pausen van af den H. Petrus 
— eersten Paus — tot op onze dagen, 
Uit het Italiaansch der Civilta Catto- 
lica. Door N. A. Janssen. Kerkelijk 
goedgekeurd. Maastricht, St. Paulus- 
drukkerij. 1884. in-8*. (B. U. A.) 

BETS (P. V.), geb. 1822. Pastoor te Neer- 

linter. 

'Levens van den heiligen Joseph 
en van den heiligen Antonius van 
Padua. Tienen, wed. Merckx-Mertens. 
1866. in- 12°. 

Vlaemsche Bibliogr., lï. 46. 

BEUNINGEN (W. VAN), geb. 181 1. Pred. 
te Rouveen en te Ameide en Tieuhoven. 

Het Geestelijk Kantoor van Delft. 
Eene bijdrage tot de geschiedenis der 

5 



34 



BEWEGINGEN —BEZOEK. 



geestelijke goederen en van den vroe- 
geren kerkdijken toestand van onder- 
scheidene gemeenten in een gedeelte 
van Holland, met eenige onuitgegeven 
staatsstukken daartoe betrekkelijk . . . 
Arnhem, D. A. Thiemc. 1870. in-8^ 
(B. U. U.) 

Met voorrede en bijlagen. 

BEWEGINGEN (De) in de Neder- 
landsche Hervormde Kerk, in de jaren 
1833 tot 1839. Uit de bronnen, en 
met inlassching der voornaamste 
actestukken, verhaald door X. In 
het Hoogduitsch uitgegeven door J. 
C. L Gieseler . . . Met de voor- en 
slotrede des hoogduitschen uitgevers, 
en eenige bijvoegselen des schrijvers, 
vooral dienende tot voortzetting van 
het verhaal tot in 1841. Rotterdam, 
Van der Meer en Verbruggen. 1841. 
in.8°. (B. U. L.) 

Het duitsche werk : Die Vnruhen in d. nieder- 
Idnd. — reform. Kirche wdhrend d. y. rSjj — 
i8jg. A. d. Queïlen geschópft und mit Einfü- 
gting d. 7'orzïtgl. Ac/en-Sti'éi'ke dargest. 7'. -V. 
Ilerausgeg. Ton J. C. L, Gieseler. Hamburg. 
1840. in-8». (B. U. A.) (iieseler beweert in de 
voorrede, dat het werk uit het hoUandsch ver- 
taald werd; anderen meenen, dat G. zelf aan 
de samenstelling niet vreemd is, teruijl prof. 
L. G. Pareau als zegsman van G. werd genoemd. 

Beworp (Een cleyn) Des Leuens 
ende Miraeckelen van den H. Thomas 
van Villa-Nova gheseyt den Aelmoes- 
senier . . . Artsch-bisschop van Valen- 
cen . . . Ghetrocken Wt de Historie . . . 
van ... B. Michiel Salon . . . endc 
verduytscht door B. A. B. alle beyde 
van de selfste S. Augustyns Orden. 
Brussel, J. Pepermans. 1621. in-8". 
(VIII), 166 en (2) blz. (B. U. G.) 

Met opdracht aan «Jonck- vrouwe J. (juillel- 
mina Hembiese». 

Bewijs (Naader) en bygevoegde 
Aanmerkingen, wegens Eenige Kort 
gemelde Saekcn, in het Hollands 
Katholyk Martelaars-boek, Met de 
Levens der Hollandse Heyligen, en 
christen oudheden. Antwerpen, P. 
vander Meersche. 1701. in-8^ (B. B. B.) 

BeIJ (B. de), Pred. te Chicago. 



Stemmen uit de Hollandsch-gere- 
formeerde Kerk in de Vereenigde 
Staten van Amerika door B. de Beij 
en A. Zwemer . . . Groningen , G. J. 
Reits. 1871. in-8". (G. B. R.) 

( Geschiedenis der genoemde Kerk met voor- 
rede. 

BEIJL (A. DE), Minderbroeder RccoUect 

Zie: Vaulx (P, de), 

Beijschlag (W.). 

Frans Wilhelm Traugott Beyschlag, 
een vroeg ontslapen dienaar van den 
Heer. Een christelijk levensbeeld uit 
onzen tijd . . . Uit het Hoogduitsch. 
Steenwijk, Nikolaas ten Brink. 1865. 
in.8^ 2 dln. (K. B.) 

Oorspr. : Aus dem Lehen eines Frütn'ollendeten^ 
des e7>angei. Pfarrers F. W. T. Beyschlag. 
Ein christl. Lebensbild aus der Gegenwart. Ber- 
lin. 1858 — 59. in-8». 2 dln.; 2« dr. 1861 — 62, 
3« dr. 1864. 

BEZA (Th.), 1519— 1605. Hervormer. 

t' Leven ende Doot van : . . M. Jan 
Calvin , Beschreven door , Be- 
grijpende int corte t' verhael van 
t'ghene dat hy heeft gedaen in zijn 
leven. Nieu ende getrouwelijck ver- 
duytscht, door M. E Delf, J. 

Andriesz. 1614. in-4". (Il) en 78 blz. 
(K. B.) 

Met lijst der werken van Calvijn. In *t voor- 
woord van «Den Drucker» wordt gesproken 
van 0twee ofte drie voorgaende dmcken» die 
uitverkocht waren. Deze nieuwe dr. vond zijn 
oorzaak in «verschevden Laster-schriften . . , 
daer mede datmen soeckt den vromen ... M. 
Jan Calvin sijn naem ende faem te schand- 
vlecken». Herdr: Amsterdam ^ G. Dirkx Booner. 
lójo. in-8«. 120 (niet 122) bl/.. (B. U. Leuv.) 
Mei gegrav. ],ortret v. Calvijn o. d. tit. Aan 
het slot: f Amsterdam y Gkedrucht by Baltus de 
Wild. Anno lójo. Waarschijnlijk de vert van : 
Discours de Af. Th. de Besze contenant en bref 
rhistoire de la vie et mort de maistre yean 
Calvin, z. adres. 1564. in-8». 

Zie : Philadelphus (Eus.). 



'Bezoek van Nicolaes, Keizer van 
Rusland, aen Z. H. Gregorius XVI, 
in december 1845 met aenteekeningen 
der vervolgingen van den Rus tegen 
de Catholyken. Antwerpen , van Aar- 
sen. in-8^ 

Vlaemsche Bibliogr., I, 193. 



BICHON VAN IJSSELMüNDE — BLESDIKIUS. 



35 



BiCHON VAN YSSELMONDE (M.). 
Zie: Herinnering aan een Martelaar. 

BlE (J. DE), Jezuiet. 

'Leven van . . . Claudius de la Co- 
lombière, S. J., eersten openbaren 
verkondiger der godsvrucht tot het 
Heihg Hart van Jesus. 's Hertogen- 
bosch, W. van Gulick. 1883. in-8". 

Neder L Bibliogr..^ 1883. blz, 49. 
BiLDERDIJK (W.). 

Zie: Merle d^Aubigné, 

BiLIUS (E.), Cantor der PredikheercD. 

Legende der Levens, ende gedenck- 
weerdige Daden van de voornaemste 
Heylige, Salige, ende Lof-weerdige 
Maeghden ende Weduwen: Susters 
vanden Derden-regel der penitentie 
van S. Dominicus . . . Antwerpen , C. 
Woons. 1660. in-4". (II), 476 en (4) 
blz. (B. B. B.) 

Aan 't ex. der B. B. B. ontbreekt de titel, 
deze is afgeschreven uit de approbatie. 

BiLSEN (N. van), Dominicaan, prior v. 
h. klooster te Mechelen. 

Het Leven van den H. Paus Pius 
den V, van het heylig order der 
Predick-heeren. . . Door. . . Antwerpen, 
P. Jouret. 17 12. Met Approbatie, in- 
\2\ (K. B. B.) 

Met door Causé gegrav. portret en voorrede. 

BINGHAM (J.), Pred. van Headbom Worthy 
bij Winchester. 

Origines Ecclesiasticae : of, Oud- 
heden Vande Kristelyke Kerk, In 
Twee Boeken: Waar van het eerste 
handelt van de Kristenen in 't ge- 
meen; van hunne verscheidene Naa- 
men , en Onderscheid : Als mede van 
de Trappen der Geloofs-Onderwyze- 
lingen, Leeken, en Geestelyken. En 
het tweede een byzonder Bericht 
geeft van de verscheidene Hoogere 
Ordens en Bedieningen der Geestely- 
ken in de eerste Kristen-Kerk. In *t 
Engelsch beschreeven door . . . En . . . 
vertaalt door S. vander Pijl ... die 
'er ook eenige noodige Aanmerkingen 
in zyne Voor-reede aan den Leezer, 



bygevoegt heeft. Delft , A. Voorstad. 
171 1. in-8», (B. U. U.) 

Met opdrachten, voorbericht v. d. schr., en 
lat. gedicht van M. van Oostee. — In 17 16 
verscheen: Kerkelyke Oudheden of Staat en 
Kerkregeering van 7 eerste Christendom. Zynde 
een korte Beschri/ifing van V Christendom in 
V gemeen .^ en van de verscheidene Naamen en 
Staaten der eerste Christenen in 't byzonder 
enz. . . door ... y. Bingham . . . Met Aanteke- 
ningen opgehcldert ; en met eenige Byvoegzels 
vermeerdert.^ door N. N. I^eyden , Chr» Verwey. 
17 16. Met voorbericht van den uitgever. Behalve 
het voorwerk is het boek hetzelfde als het boven 
beschrevene. Echter zijn hier (van af blz. 544) 
aanteekeningen en bijvoegsels aan toegevoegd. 
Aan *t eind de bladwijzer. — Oorspr. : Origines 
Ecclesiasticae : or the Antiquities of the Chris- 
tian Church. Lond. 1708 — 1722. in-8*. 2 dln. 
Verkort : Ecclesiae primitivae notitia , or a Sum- 
mary of Christian Antiquities by A. Blackmore. 
IJ 22. in-8». 2 dln. 

BiNSBERGEN (J. F. VAN), geb. 1808. 
Pred. te Schore en Vlake , en te den Hoek bij 
Axel. 

Korte geschiedenis der Kerken en 
gemeente van Schore en Vlake. Uit- 
gegeven ten behoeve der diaconie- 
armen , bij gelegenheid van het 225 
jarig bestaan der gemeente. Zierikzee, 
J. van de Velde Olivier. 1845. in-8^ 
(K. B.) 

BiSCHOFF* (O.). 

Zie: Lesturgeon (A. L,). 

BLANCHARD (M.), Kaïh. priester. 

Beknopt Historisch Begrip van 
het' Leven en het opperpriesterschap 
van Pius VI . . . Uit het fransch ver- 
taald. Amsterdam, F. J. van Tet- 
roode. 1801. in-8". (B. K. A). 

Met portret van Pius VI en voorrede v. d. 
vert. — Oorspr.: Precis historique de la vie et 
du pontificat de Pie VI. Londres. 1800. in-i2*. 

BLESDIKIUS (NiC.) , eigenlijk A^/V. Meyn- 
derts.^ geb. te Blesdijke, schoonzoon en leerling 
van David Joris, later Herv. Pred. in de Paltz. 

Historia Vitae, doctrinae, ac rerum 
gestarum Davidis Georgii Haeresi- 
archae . . . Nunc primum prodit in 
lucem ex Musaeo Jacobi Revii. Daven- 
triae, N. Costius. 1642. in-8". (VIII) 
en 190 blz. (B. U. L.) 

Met opdracht van J. Revius. 



36 



BLOCK— BOECK. 



Block (de). 

'Levensschets van den gelukzaligen 
Petrus Canisius. Brugge. 1865. (/c/r- 
tnaat?) 

Vlaemsche Bibliogr,^ III. 48. 
BLONDEEL (V. J.) 

Beschryving der stad Utrecht, 
Behelzende derzelver Opkomst, en 
voornaamste Lotgevallen , Mitsgaders 
de opvolging der Bisschoppen tot 
het einde der twaalfde eeuwe. Benevens 
eene verhandeling over de vyf Colle- 
giale Kerken, voornamelyk, die van 
S. Marten en S. Salvador . . . Met 
Platen. Utrecht, H. Besseling. 1757. 
in-S». (B. L. L.) 

Met door J. C. Philips gegrav. tit, 2 gravures 
van R. Blokhuysen, 2 kaarteu en register. 

BLONDEL (D), 1591— 1655. Hoogleeraar 
te Amsterdam. 

Familier esclaircissement de la 
question si une femme a esté assise 
au Siege Papal de Rome entre Leon 
IV, et Benoist III. Amst, J. Blaeu. 
1647. ^^ ^*- lïo blz. (K. B.) 

De gestelde vraag werd ontkennend beant- 
woord. 2« dr. 1649. (B. U. G.) HoU. vert: 
Verklaring van V 7' er schil Of een Vrou in de 
fauzeiyke Sloel van Romen gereten heeft enz . . . 
Door y. //. G, vertaalt. Amst. by T. Houthaak^ 
voor Klaas Franz.^ lójo. in-8» (VIII), 86 en 
(2) blz. (B. U. G.) Lat. vert : De Joanna Pafissa ; 
srtfe Famosae Quaestionis ^ An foemina ulla 
inter Leonem IV ^ et Benedictum III, Romanos 
Pontifices ^ media sederit ^ ovaKfto'tQ. Amst., J. 
Blaeu. 1657. in-8». (B. U. G.) 

Actes Authentiqucs des Eglises 
Réformées De France, Germanie, 
Grande Bretaigne, Pologne, Hongrie, 
Pais Bas, etc. Touchant la paix et 
charité fraternelle, que tous les ser- 
viteurs de Dieu doivent sainctement 
entretenir avec les Protestants qui 
ont quelque diversité, soit d'expres- 
sion, soit de methode, soit mesme 
de sentiment;... Amst., J. Blaeu. 
1655. in.4'. (XII) en 88 blz. (B. R. A.) 

Opgedragen aan de Waalsche synode den 
14 April 1655 te Amsterdam vergaderd. 

Blijdesteyn. 

Zie: Gorter {D, S,). 



B. M. A. D. 
Zie: Benoist. 

BOCKENBERGIUS (P. CORNELISSO- 

NIUS), 1548 — 161 7. geschiedschrijver van Hol- 
land en Zeeland. 

Catalogus , et brevis historia ponti- 
ficum Ultraiectensium. Item; Cata- 
logus, et brevis historia antistitum 
EIgmondanorum. Lugd. Batav., J. 
Paetsius , 1 586. in-8'. (5CXVIII) en 100 
blz. (K. B.) 

Bode (JAC. de), Kath. Priester. 

Cort Begryp van het Leven ende 
Mirakelen van den H. Veronus, Be- 
lyder, Patroon der Stad ende Vry- 
heyd van Lembeke . . . welken Hey- 
ligen besonderlyk aenroepen word, 
tegen de Hoofd-pyn, Kortsen etc, 
en andere besondere Siektens. . . Ver- 
gadert uyt verschyde auteurs , door . . . 
ende vermeerdert , door ... N. F. 
Houwens ... nu in druk gebragt 
door ... C. L. Luycx . • . Brussel , 
A. D'ours. 1792. in-S». (B. B. B.) 

Met gegrav. portret en approbatie. 

BOECK (Dit) I wort genaemt: Het 
offer des Heeren , | om het inhout van 
sommighe opgeof | ferde kinderen 
Grods : de welcke voort |ghebracht heb- 
ben wt den goeden schat | haers her- 
ten, Belydingen, Sendtbrie | uen en 
Testamenten , de welcke sy met | den 
monde beleden, ende metten bloede | 
bezeghelt hebben. Tot troost ende 
ver I sterckinge der slachschaepkens 
Christi | die totter doot gheschicl zijn, 
etis. . . . Item dit Boexken is verchiert 
met I veel schoone aenwysinghen, de 
welcke | 00c mede op de letter en 
veersse | ghestelt zijn. (.^^^mA^/^Vr^;) 
Ghedrucc (j/V) int Jaer. 1562. {bij N. 
Biestkens te Emdenf) in-i6*. 288 
bladen, waarvan de eerste en ile laat- 
ste twee niet genummerd. (Bibl. v. prof. 
Doedes te Utrecht.) 

Eerste dr. van dit Doopsgezind Martelaars- 
boek. Na de voorrede volgen berichten over, 
vonnissen, testamenten, belijdoiissen enz. van 
de volgende martelaars: Stephanns, M. SaÜer, 



BOECK. 



37 



Annekeo ^ Jan Claesz, Elisabet, Hans van Over- 
damme, Hans Keescooper, Jeronimus Segersz, 
Lijsken (vrouw v. d. voorg.), Peter Bruynen, 
Jan de oude cleercooper, Peter van Weruick, 
Adriaen Cornelisz, Jooskint, Claes de Praet, 
Jorian Simonsz, Jacqaes, Claesken, Adriaen 
Pan, Hans de Vette. Hans vander Maes, Lenaert 
Plouier, Gielis Bemaerts. Dan volgt het: Be- 
sluyt en daarna de Tafel. In de latere uitgaven 
vindt men op den titel het Liedeboecxken ver- 
meld, dat achter die drukken gevonden wordt. 
Achter den (door mij gebruikten) eersten dr. 
viodt men dat Liedeboekske ook, ofschoon het 
in 1563 gedrukt is. Het heeft afz. tit, signatuur 
en pagineering. De titel luidt: Een Liedt- \ 
boecxken, tr acterende \ van den Offer des Heer en , 
int welcke \ oude en de nieuwe Liedekens wt ver- \ 
scheyden copyen vergadert zijn^ om hy | het 
Offer boeck gheuoecht te worden^ \ want het van 
eender mat er yen ruert^ \ als van verraden y van- 
ghen ende doo- \ den aenghaende der Slachschaep- 
kens I Christi^ die de stemme haers Herders \ 
jfesu Christi getrouwelyck ghe- \ hoorsaem zijn 
gkeweest I totter doodt \ toe. \ Item hier is een 
Regis ter ken achter \ by gemaect, om elck Liede- 
ken I opnijnFoHumte \ vinden \ (Aan het einde:) 
Ghedruct int Jaer. ijój. in-i6». 72 bladen, 
eerste en laatste niet genummerd. 

Andere uitgaven: 

2*. Een 2e dr. van het jaar 1566 is thans 
in het bezit der B. U. G. De titel ontbreekt groo- 
tendeels. Het is een dr. in- 16*. 286 en (2), 20, 
71 en (i) bladen. Het ie en 3e stuk zijn een 
herdruk^ het 2e st. is nieuw. 

3». Dit Boec wort genoemt: Het Offer des 
Heer en . . . Noch so zijn hier achter by ghedaen 
sommighe Belydinghen, Item noch soo is hier 
by ghedaen een Liedeboecxken^ tracterende van 
hei Offer des Heeren, (Daar achter met nieuwe 
pagineering maar doorloopende signatuur het 
Liedeboek. Aan het einde daarvan:) Ghedruckt 
int Jaer 1567. (door N. Biestkens te Emden?) 
in-i6*. 220 en (i) en 55 bladen. (Bibl. v. prof. 
Doedes.) 

Hier zijn bijgevoegd berichten aangaande Jan 
Geeitsz en Mayken Boosers. 

4*. Dit boec wort genoemt enz Noch zijn 

hier by ghedaen veel Liedekens , Belijdinghen^ 
én Brieuen, die noyt in druc en zijn geweest.^ 
Item^ noch is hier by ghedaen een Liedtboecxken, 
tracterende van het Offer des Heeren, Ghe- 
druct.,, 1570. (Door N. Biestkens te Emden?) 
in-i6*. 279 en (i); 54 en(i)bladen. (B. D. A.) 
Het Liedboek heeft afz. pagineering maar door- 
loopende signatuur. 

Behalve de Liedekens zijn hier nog bijge- 
voegd: blad 190: Noch een Belijding he van 
Claesken , bl. 233 : Noch een brief (van Jan 
Geertsz) aen zijn bekenden. Verder berichten 
enz. aangaande Weynken Claes dochter van 
Monickendam, Fije en Eelke, Peter Witses, 
Willem droochscheerder, M. Gielis Mathijsz, 
Clement Henricksz. 

5*. Dit Boec (enz. titel als 't voorg.) . . . Ghe- 
druct .. . 1578. in-i6«. 277 en (i)j 56 en (i) 
bladen. (K. B.) 



De inhoud van het Offer is gelijk het voox^ 
gaande. 

6*. Dit Boec (enz. In plaats van de toevoeg- 
sels op den titel [Noch zijn hier by ghedaen 
enz.] wordt op den tit. een drukkersmerk van 
een onbekenden drukker gevonden, evenzoo 
op den tit. van het Liedboek. Daaronder :) Ghe- 
druckt.». 1578 (Aan het eind van het Lied- 
boek:) Voleynt den vijf sten Nouembris .^ Anno 
1578... in-i6». 275 en (i); 59 en (i) bladen. 
(B. U. G.) 

De volgorde is niet dezelfde als bij de voorg. 
drukken. Hier zijn bijgevoegd berichten aan- 
gaande Hendrick Verstralen en Mayken Deynoots. 

7*. Dit Boec wort genaemt: (en«. Titel als 
4*.)... Ghedruckt... 1580. in-i6». 279 en(i); 
55 bladen. (B. D. A.) 

lahoud als 40. 

8*. Dit Boeck enz. (als 't voorg.)... Amstel- 
redam , Willem Janssz. Buys , z. j. (1590.) in-i6». 
306 bladen. (Bibl. v. Prof. Doedes.) 

Het Liedboek heeft afz. tit. maar doorloop, 
pag. ; op den titel het drukjaar 1590. 

Inhoud als ó**. 

9'. Dit Boeck enz . . . Hier is noch by geuoecht 
van sommige vrienden opgeoffert.^ so tot Ant- 
werpen ^ als te Gent en tot Yperen tsedert 
dé iare fjyó. tot de iare isg2, die noyt in 
druc en zyn geweest. (Met het drukkersmerk van 
J. E. Cloppenburch te Amst) Ghedruckt . . . 
1591. in-i6». 308, (2); en? bladen ['t slot ont- 
breekt]. (Bibl. V. Prof. Doedes.) 

Inhoud als 't voorg. met berichten overjoos 
Meulenaer en Mattheus Panten. Het Liedboek, 
met afz. tit. en pag. maar doorioopende sign.,, 
heeft hetzelfde drukkersmerk maar het jaar- 
tal 1589. 

10®. Dit boeck (enz . . . Titel als 8*.). . . Am* 
stelredam, Willem Jansz, Buys. 1595. in-i6*. 
306 bladen. (B. D. A.) 

Inhoud als het voorg. 

!!•. Dit Byeck enz... Harlinghsn , Peter 
Sebastiaenszoon. i^gg. in-8». 228 en (i); 59 
bladen. (K. B.) 

Inhoud als het voorg. 

BOECK (J. DE), gest. 1775. Minderbroeder. 

'Het leven, wondere deugden, en 
schoone mirakelen van de S. Joanna 
de Valois, Koninginne van Vrank- 
rijk , . . . Fondatersse van het Orden 
der Annuntiaten. Door... Brussel, 
t'Serstevens. 1752. [formaat?) 

Servais Dirks, h\i. 394. 

Beschryvinge van het oudt en mi- 
rakeleus beeldt Van O. L. Vrouwe 
van Maestricht, Patroonersse der Stadt, 
Onder den Tytel der Zee-Sterre ; Al- 
daer rustende in de Kercke der... Min- 
derbroeders. . . Als mede van des selfs 
Oudt en Treffelyck Broederschap. . . 



38 



BOECK — BOERAVE. 



In Twee Deelen verdeylt , Door Poësie 
verlicht. Beschreven door . . . Brussel, 
Fr. t^Serstevens. (1753.) Met Appro- 
batie. in-8*. (K. B. B.) 

Met titelgravure , opdracht en voorwoord. 

Korte beschryvinge van de Capelle, 
broederschap, aflaeten, ende leven 
Van de Heylige Moeder Anna .... 
door .... Brussel , Fr. t'Serstevens. 
1760. Met Approbatie, in-8". (B. B. B.) 

Met gravure van C. J. Bisschop, opdrachten 
voorrede. 

Heylig Leven , wondere deugden , 
en schoone mirakelen Van ... Pr. 
Josephus Van Cupertino. Uyt het 
Order der . . . Minder-broeders Con- 
ventuaelen van den H. Vader Fran- 
ciscus . . . Waer achter by gevoegt is 
het Leven van . . . Pater Theodoricus 
van Munster, Uyt de Order der . . . 
Minderbroeders Observanten, die in 
Nederland met veele wonderheden 
heeft uitgeschenen. Uyt verscheyde 
Schryvers by een vergaedert door . . . 
Brussel, Fr. t'Serstevens. 1768. Met 
approbatien. in•8^ (K. B. B.) 

Met gegrav. portret v. d. heiligen J. v. C, op- 
dracht, voorrede en approbaties. 

Vier-honderd-jaerig Jubilé van het. . 
Sacrament van Mirakel . . . inde . . . 
Kercke van de H. H. Michael en 
Gudula , binnen . . . Brussel . . . door . . . 
Brussel, J. Vanden Berghen. 1770. 
in-8^ (K. B.) 

Met tal van gravures tusschen den tekst en 
een uitslaande plaat. 

Zie ook: Beschryvinge van 

het . . . Beeldt. 

BOECXKEN (In dit teghenwoordighe) 
zyn veel schone ende lieflijcke brie- 
uen van eenen genaemt Jacob de 
Keersmaker die hy wt zynder ge- 
uanckenisse gesonden heeft, de weicke 
tot Brugge leuendich is verbrant. Int 
Jaer. 1569. den 10. Junij. Noch is hier 
achter by gheset een disputatie tus- 
schen Jacob K. ende B. Comelis . . . 
Gedruckt int Jaer... 1584 in-I6^ 



1 84 bladen ongenummerd. (B. D. A.) 

BOEKE (J.). 

Zie: Halbertsma (7. H), 

BOKKE (M. H). 

Zie: Leven van J. Williams. 

BOEKENOOGEN (J. G.) , Doopsgezind 
I^eeraar te Wormer en Jisp. 

De oorsprong des Avondmaals. 
Bijdrage tot de geschiedenis van den 
oud apostolischen tijd. \Akad, proef- 
schrift,] Amst. , L. van Bakkenes 
en Cie. 1883. in-8". (B. U. A.) 

BOELES JR. (P.), 1820-1857. Pred. te 
Pingjum. 

Het tweehonderd vijftig jarig be- 
staan der Hervormde Gemeente te 
Noorddijk , gevierd op den gedenkdag 
der Hervorming, 2 November 1845 . . . 
Leerrede met aanteekeningen, bijlagen 
en eene plaat. Groningen, R. J. Schier- 
beek. 1846. in-8°. (K. B.) 

De zeer uitvoerige historische aanteekeningen 
beslaan blz. 23 — 86. De vier bijlagen geven de 
namen der predikanten met biographische bij- 
zonderheden , die der hervormde schoolmeesters, 
der kerkeraads-leden en der kerkvoogden. 

Zie ook: Nieiitz. 

BOENER (J.), Mimlerbroedcr. 

Delineatio historica Fratrum Mino- 
rum Provinciae Germaniae Inferioris 
a Geusiis in odium fidei crudeliter 
occisorum... Historische Af-beeldinghe 
der Minder-broeders vande Neder- 
landtsche Provincie, die om 't Ghe- 
loof wreedelijck vande Geusen ghe- 
doodt zijn . . . Antverpiae, B. Moretus. 
1635. ^n-4^ (VIII) en 44 blz. (K. B.) 

Twintig fraaie kopergravures zonder naam 
van graveur. Bij elke gravure wordt op dezelfde 
bladzijde de tekst gevonden in twee kolommen 
gedrukt, rechts hoUandsch, links lalijn. Met 
latijnsche oi^dracht aan de Minderbroeders «in 
Comitijs Prouincialibus Mechliniae congregatis» 
en hollandsche opdracht aan Agnês Boener, echt- 
genoote van P. Coix, stad- houder van Dalen- 
broeck. 

Zie ook op Figueren* 

BOERAVE (M.), Pred. te Medemblik. 

Zie: Flacius Illyricus, 



BOERO— BOLSEC. 



39 



BOëRO (J.), Jezuïet. 

'Geschiedverhaal van het leven en 
den dood der drie H. Japansche Mar- 
telaren van de Sociëteit van Jezus: 
Paulus Miki, Joannes de Goto en 
Jakobus Kisai. Naar 't Italiaansch 
door A. Duffels. Amsterdam, C. L. 
van Langenhuysen. 1863. in-8".(?) 

Afes^ Kath, fers. blz. 29. — Oorspr. : Isioria 
della vita e del vtartirio dei S. S, Giafponesi 
Paolo Michi^ G. Soan de Goto e Giac. Chisai, 
Roma. 1862. in-S». 

Het leven van . . . Petrus Canisius, 
Priester uit de Sociëteit van Jesus . . . 
Uit het italiaansch vertaald door een 
R. K. Priester, 's Hertogen bosch , P. 
N. Verhoeven. 1865. in-8^ (B. K. A.) 

Met portret van P. C. , voorrede v. d. schr. en 
approbatie. 

'Leven van . . . Joannes de Britto , 
uit het italiaensch. Antwerpen, van 
Dieren. in-I8^ 

Vlaemsche Bibliogr., I. blz. 51. 

BOEYE (A. DE), 1571— 1650. Jezuiet. 

Levens der gehovder Persoonen 
die heylighlyck geleeft hebben, al- 
hoe-wel sy noch niet al in *t ghetal 
der Heylighen gestelt en zyn. Ver- 
gadert ende verkort door.. Antwerpen, 
J. Cnobbaert. 1631. in-4^ (XVI), 686 
{niet 696) en (46) blz. (K. B. B.) 

Met gegrav. tit., opdracht, voorrede en aan 
't slot registers, approbatie en privilege. 

Cort Verhael Van 't wonderlijck 
Leven der Enghelsche Maeght S. 
Aldegonde, abdisse en patronersse 
van Mabevge, als noch van Mespclaer: 
Daer haer H. Reliquien zijn rustende, 
alwaer sy . . . besocht wordt , teghen 
Peste, Kancker, Kortsse, Hooft-pijn, 
en alle swerende vyer. Ghetrocken 
uyt verscheyde schrijvers door .... 
Antwerpen, A. van Brakel. 1659. 
in-i2*. (VI) en 58 blz. (B. B. B.) 

Met opdracht van 5 Mei 1 645, approbatie en 
13 gravures. — Herdr. : Dendermonde, T. J. 
Du Caju. z. j. in-i2*. en: Aelst, A. Bijl. 1866. 
in-l2«. 

Zie ook op: Martelaren-Boeck ; Mas- 

triUus (M.J. 



BOGAERTS, Priester. 

'Levensschets van den H. Nicolaus 
van Tolentyn. Antwerpen, van Aarsen. 
in- 12°. 

Vlaemsche Bibliogr,, I. blz. 51. 
BOHL (Mr. J.), geb. 1836. 

*Pius VII en zijn tijd. Geschied- 
kundige tafereelen. Rotterdam , G. W. 
van Belle. 1861. in-8^ (f) 2 dln. 

Mes, Kath. fers. blz. 30. 

BöiiM (Charles J. F.). 

Wat zijn toch de zoogenaamde 
Irviogianen? Naar het Hoogduitsch. . . 
Rott, E. H. Tassemeijer. 1865. in-8^ 
(B. L. A.) 

Oorspr. : Das Zeichen tinserer Zeit oder : Ant- 
wort au/ die F rag e: Was sind die sogenannten 
Irvingianen fïtr Leute, Berlin. 1860. in-8'. 

BOLLANDUS (J.), 1596— 1665. Jezuiet. 
Zie : AJlteeldinghe imn dierste eeuwe. 

BoLSEC (Hieronymus Hermes), 

Geneesheer te Lyon. 

Historie. Van het leuen , manieren 
Wercken, Leeringe, en die doot van 
Jan Caluijn, wijlen ouerste Minister 
van Geneven door . . . Toegeschreuen 
den E. Aertsbisschop en Graue vander 
Kercke van Lyons, ende Primaet van 
Vrancrijck. Nv eerst wtê Franschoijs- 
sche in onser Nederlantsche sprake 
ouergeset. by.M. H. Van B. Alnoch 
hier by ghevoecht zeeckere aenwij- 
singë op die canten dat egeen copijen 
en syn houdende . . . Gheprent Tsher- 
togenbossche ... by Jan Scheffer. 
Anno 1581. in-8^ 128 blz. onge- 
nummerd. (K. B.) 

Met opdracht, voorrede, kerkel. goedkeuring 
en fraai versierde initialen. — Herdrukt: Loven, 
B. Maes. 1631. iu-8». (X), 115 en (3) blz. (B. 
K. A.) Dit werkje is een vertaling van //. //. 
Bolsec^ Histoire de la vie , mocurs , actes , doctrine 
constance el tnort de ycan Cah>in. Paris ^ Mallat. 
IS77- oï Paris y Chaudiere. 1378, in-S^. Her- 
drukt: Lyon. 1577, in 1578 en in 1664 (deze 
dr. met 't leven van de Labadie.). Bolsec schreef 
ook een leven van Heza (Parijs, 1582. in-8'.); 
beide levens zijn herdrukt te Gcnève in 1835. 
in-8». — Een lat. vert.: De Joaunis Calvini... 
vita ... is gedrukt te Keulen 1580. in-8". (K. 15.), 
1584 en 1632; Parys, 1585; een duitsche vert. 
Keulen, 1581. in-8». Het boekje is herdrukt in 
Archives curicuses de V Histoire de Franc e .^ I 
Série^ Tom. V, 



40 



BÜNAR — BORCHT. 



BONAR (A. A.). 

*Het leven en de nagelatene ge- 
schriftenvan Robert Murray M'Cheyne, 
in leven herder en leeraar te Dundee. 
Uit het Engelsch vertaald. Met ecne 
voorrede van J. J. L. ten Kate. Arnhem, 
J. W. Swaen. 1856. in 8°. 

Neder l, Bibliogr.^ 1856. blz. 29. — 2e. Dr. 
bij denz. 1859. Nederl, Bibliogr.^ 1859. blz. loi, 
1860. blz. 5. 

BONAVENTURA. 

Legende van Sinte Franciscus. — 
Die legende ende dat leuen der 
heyligher maget sinte claren. Ant- 
werpen, Ger. Leeu. 1491. in-8^ 190 
bladen met gothische letters gedrukt. 
(K. B.) 

Blad I. recto: «Die legende van Sinte fran- 
ciscus». Blad 2. recto: «Hier beghint sinte 
franciscus leuen alsoe | alst die eersamighe 
vader sinte bonauentue | ra vergadert en be- 
screuen heeft.» Blad 51. recto: «Die legende 
en dat leuen der | heyligher maget sinte claren | » 
Blad 189. verso: «Hier eyndet dat heylighe 
leuen | onser alder liefster moeder sinte | claren: 
met Sommighen mirake- | len daer inne ge- 
toghen I Gheprent tantwerpen bi my Ge | raert 
leeu Int iaer ons heerè M. | cccc. en xcj. den 
xxviij. dach in Ju- | nio.» Blad 190. recto 
het drukkersmerk. Behalve dit en de versierde 
hoofdletters heeft dit boek nog twee houtsneden^ 
n. 1. op den titel een afbeelding van den H. 
Franciscus en blad 190. verso eene van de H. 
Clara. — Een latere vert. is: Leven van Sinte 
Franrhcus door . . . overgheset door Br. C. 
Thielmans . . . Loven, J. vanden Bogaerd. 1598. 
in-4'. (Servais Dirks, p. 158.) 

Bonelij (J. B.), gest. 1638. jezuiet. 

Zie: Brieven van Japonien. 
BONGAERTS (P. G.), Jezuiet. 

De St. Teresia-kerk , weleer de 
koninklijke kapel van Spanje. Hare 
geschiedenis , in verband met de lot- 
gevallen der katholieke godsdienst 
en de werkzaamheden der sociëteit 
van Jesus, in en om 's-Gravenhage... 
Tot aandenken aan de feestelijke her- 
innering van den 25'**° verjaardag harer 
inwijding, gevierd den i5denOctober 
1866. 's Gravenhage , T. C. B. ten 
Hagen. 1866. in.8^ (K. B.) 

Met 2 pi. en i uitslaande lijst der geestelijk- 
heid der 4 R. K. Kerken van 's Gravenhage, 
van 1605— 1866. 



BONIFACIUS. 

'Leven en historie, beschreven door 
den Heyligen . . . van den H. Livinus , 
Arts-Bisschop van Schot-landt , Mar- 
telaer, Apostel van Vlaenderen en 
Patroon der Prochie van St. Li evens 
Essche . . . Gendt, S. Somers. 1762. 
in-8'. 

Vander haeghai, IV. n». 4823. 
BONIFACIUS (AURELIUS). 

Cort ende bondich Verhael Van 
de Arminiaensche Factie, ende hare 
schadelijcke vruchten, dienstich om 
van hooges ende lages standts gelesen 
ende wel betracht te worden. Door... 
Hoorn, M. Gerbrantsz. 1628. in-4". 
ïo blz. (K. B.) 

Kort eenzijdig verhaal der Remonst twisten, 
vooral met het oog op hetgeen in 1628 te 
Amsterdam voorviel. Vermeerderde herdruk: 
Cort ende bondich Verhael enz . . . Hier achter 
is by ghe7foeght Een Missri>e van P. V. H. aen 
de . , . S/aten Generael ende . . . den Prince van 
Orangien, nopende de saecke 7'an Amsterdam : 
Beneffens de Arminiaensche Placcaten van 
Schielandi^ Vtrecht^ ende Amsteiredamme. Nae 
de Copie van Hoorn, By Af. Gerbrandts*. 1629. 
in-4*'. 32 blz. (K. B.) De Pensionaris van Haar- 
lem, De Glarges, werd voor den schrijver 
gehouden. 

Boon (A.). 

Dissertatio theologtca de duplici 
principio , unde in ecclesia emendanda 
exierunt saec. XVI. reformatores .... 
Groningae, W. Zuidema. (1839.) in-8*. 
(K. B.) 

BOR (S.) , Pred. te Zeist. 

Zie: Cave (W,), 

BORCHT (J. VAN DER), Minderbroeder. 

Kort begryp van de gheboorte, 
af koniste leven en wondere daeden 
van den Heylighen Antontus a Padua 
Minder-broeder. Met eenighe Ghebe- 
den . . . Uyt verscheyde en gheloof- 
baere Schrijvers by een vergadert. 
Door .... Op-ghedraghen aen den 
selven Heylighen. Antwerpen , J. 
Woons. 1678. Saperiorum pennissu. 
in-8^ 192, 112 en(i6)blz.{G. B. R,) 

De approbaties en *t privilege zijn van 1675. 
Met voorrede. Met afz. tit., pagin. en signatuur 



BORN — BOSMAN. 



41 



begint: Inleydinghe tot de Novene , ,, ter eer en 
van . . . Antonivs a Padva , Midts-gaders Een 
korte verklaringhe van het Mirakeleus Hespen' 
sorU^ ghemaeckt door den heylighen Bonaven- 
tura^ Waer in begrepen ujn de wondere daden 
vanden selven . . Antonms . . Antwerpen , y, 
fVoons, /67Ó. Met voorrede. — By Servais 
Dirksy blz. 293 de verkorte titels van een dr. 
van i676(??); bij denzelfden een te Tongeren, 
bij J. G. Peeters. z. j. (2e helft 19e eeuw.) 

BORN (W.) , Karthuizer. 
Zie: Historie v. d. H. Moeder Anna. 

BORRI (CHR.), gest. 1632. Jezuiet. 

Historie van eene nieuwe Seyn- 
dinghe door de paters der Sodeteyt 
Jesu in 't ryck van Cocincina. In 't 
Italiaens gheschreven . . . Ende ver- 
du)rtscht Door P. Jacobus Susius der 
selve Societeyt. Loven, Wede. van 
H. Haestens. 1632. in-S". (VIII) en 
204 [moet zijn 198] blz. (B. U. G.) 

Met opdrachten van vertaler en schrijver. 
Oorspr. : Relatione della nuova Missione delii 
P. P, della Comfagnia di Giesu al Regno della 
Cocincina, Roma, F. Corbelletti. 1631. in-8«. 

BORSIUS (J.). 

Dissertatio theologica inauguralis, 
de primorum hominum Christianorum 
vita privata. \Akad, proefschrift.] . . . 
Lugd. Batav., Haak et Socii. 1825. 
in-4*. (B. U. A.) 

BoRSSUM Waalkes (G. H. V.). 

De kerkelijke toestand van het Dorp 
Huizum voor de Hervorming, aange- 
wezen meestal uit onuitgegevene stuk- 
ken. . . Leeuw., H. Kuipers. 1875. 
in-S». (B. U. A.) 

Met een aantal bijlagen. 

Bosch (T.) der Eremyten ende 
Eremytinnen van Aegypten ende Pa- 
lestinen met figuren van A. Blom- 
maert , in coper ghesneden door Boe- 
tius a Bolswert. Met cort verhael van 
eens yders leven ghetrocken uyt het 
Vaders-Boeck . . . Hantwerpen , Hier. 
Verdussen. 1619. in-4*. (K. B.) 

In twee af deelingen gesplitst, elk 25 platen — 
ieder met een bladzijde bijschrift ^ bevattende, 
en evenzoo beide een titelpr. Het geheel telt 
dus 52 platen. Met het Vader s-boeck is de holL 
vertaling bedoeld van Ofus yeronimi; vitas 
samctorum frimorum ac heremitarum,., complec^ 
temt. Zie op Hieronymus, 



Bosch (L. E.), 1792— 1865. 

Iets over Paus Adriaan VT. De 
afkomst en eene korte levensschets 
van dien Utrechtenaar. Utrecht, L. 
E. Bosch. 1835. in-8*. Eerste stuk. 
(K. B.). 

Met bijlagen, grootendeels: Geschiedkundige 
getuigenissen omtrent Adrianus VI, Paus van 
Rome. Niet verder verschenen. 

Bosch Q. de). 

•Over den staat der christenheid 
vooral in de oostersche Kerk, ten 
tijde der opkomst van Mohammed. 
Haarlem. 1785. in-4'*. 

M, Nijhof, CataL Il8 n«. 364. Afz.(?) uit- 
gaaf van Dl. V. der Verhandelingen raakende 
den natuurlijken en geopenbaarden godsdienst^ 
uitgegeeven door Teylers Godgeleerd Genoot^ 
schap, 

BosE (J. H.). 

Waarachtig Relaas Van de geree- 
sene onlusten in het Luthersche Con- 
sistorie van 's Gravenhaage , In de 
maanden Junius en Julius 1734 .... 
(*s Graavenhaage , A. de Groot. 1734.) 
in-4*. (K. B.) 

Hiertegen werd in *t licht gegeven : Omstan- 
dig' Verhaal Van het gepasseerde in de Consis- 
torie der Evangelisch- Lutherse Gemeente in 
's Grcn'enhage t In de Maand yuny en den 
i yuly 17^4. Tegens het Uitgegevene Boekje 
van y II, Bose , , , Opgestelt door Sei'en Lee- 
den , Van den voorschra'en Kerkenraad .... 
V Gravenhagey H, Sterzenbach, tyj4, in-4*. 
(K. B.) 

BöSKEN Q. H.). 

Ter nagedachtenis van F. C. van 
den Ham in leven Doctor in de God- 
geleerdheid, Evangeliedienaar bij de 
Nederduitsch-Hervormde gemeente te 
Utrecht. . . . Utrecht, Kemink en zoon. 
1863. in-8«. (B. U. U.) 

Bosman (A.), een mirakel dat ge- 
schiede int iaer . . . 1433 , . . . inden 
lande van Cleve. Delf in Hollant. 
z. n. V. dr, (Chr. Snellaeri) en z,j\ 
in-4". 30 bladen met gothische letters 
gedrukt. (K. B.) 

Wegens de geheele afwezighei'1 van monni- 
kenletters moet dit boekjen vóór 1490 gedrukt 
zijn. Blad i. recto «Van arent bosman». Daar- 

6 



42 



BOSSCI ï AERTS — BOÜHOÜRS. 



onder een houtsneé. Blad 2. recto: «Hier begint 
een mirakel dat geschiede int | iaer ös herë 
M. cccc. en xxxiij. in die maêt no | uêber in eë 
dorp gehete meyeric inde ISde va | Iceue (sic) 
bi een stadt genaët doesborch. | ». Blad 30. recto, 
drie laatste regels: «samë die vad* die sone 
die heilige geest | . A. M. E. N. | Gheprendt tot 
delf in HoUant I ». Een andere druk hiervan is : 

Antwerpen, Ii. Eckert van Hombergh. z. j. 
(na 1500), in-4*. 25 bladen met gothische letters 
gedrukt. (K. B.). 

Blad I. recto met zeer groote letters: «Arent 
bosma». Daaronder een houtsneê, welke ook 
blad 1. verso gevonden wordt. Blad i. verso 
onder de houtsneê: «Hier begint een mirakel 
dat geschiede, int iaer | ons heren. M. cccc. eiï 
xxxiij. in die maent no- | uember. in een dorp 
ghehetë meyerick inden lan- | de van cleue bi 
een stadt genaemt duysborch. | Capiltel. I.»» 
Blad 25. verso twee laatste regels: «Gheprent 
tantwerpë, Binnêdie camerpoorte | By mij Hen- 
ric eckert van homberch | t. Daar genoemde 
drukker tot 1500 in Delft werkzaam was, kan 
deze druk niet vroeger dan 1501 *t licht hebben 
gezien» In de Bibliotheek te Lübek schijnt een 
Haarlemsche editie van dit lioek te zijn. Zie 
Camfbeil^ n». 357. 

BOSSCHAERTS (WHXTBRORDUS), Mon- 
nik te Tongerloo. 

Atarpt^xt de primis veteris Frisiae 
Apostolis. Mechliniae, TypisR.Jaye. 
1650. in-4^ (LVni) en 604 blz. (K. B.) 

Met veel geleerdheid en scherpzinnigheid ge- 
schreven. Zie : Afo//y I. p. XXlt. noot 4. 

Bossche (H. Fr. van den). 

Zie: Wachtendonck {J, van), 

Bossche (P. van den), Pnorvande 
Guilielmijnen te Aalst. 

Het Leven van Sinte Gvilielmvs 
Hertoghe van Aqvitanien Ende Grave 
Van Poictiers, Instelder der ordene 

vandeGuilielmynen. Vergadert By 

Brussel, J. Van Meerbeeck. 1627. in- 
I2«. (XXVIII), 315 en (15) blz. 
(B. K. A.) 

Met gegrav. portret, opdracht en voorrede. 
Aan 't slot een opgave van de kloosters der 
orde en approbatie. 

Bossers (A.). 

Leven van den H. Alphonsus de 
Liguori, Bisschop van St Agatha 
der Gothen en Stichter van de Con- 
gregatie des allerheiligsten Verlos- 
sers . . . St. Michiels-Gestel, Boekdruk- 
kerij van het Bisdom van 's Bosch. 
1856. inï2^ 2 dln. (B. K. A.) 



Met portret en voorwoord. Een (door P. J. 
Kronenburg omgewerkte) uitgave : *s BoscK, W. 
V. Gulick. 1878. (Affs, Aa/A. pers, blz. 143.) 

— ^ Zie ook op: Geschiedenis der Kath. 
Missie. 

Bosveld (P.) , Predikant te Dordrecht. 

Tijdmeter of beknopte tijdlijst der 
gewijde geschiedenis van Abrahams 
geboorte tot aan het einde der eerste 
christen-eeuw, met de bijlagen daar- 
toe betrekkelijk. Dordrecht, Blussé 
en van Braam. 18 18 — 19. in-8*. 4dln. 

Het eerste deel bevat den Tijdmeter, het 
tweede deel handelt over de tijdrekening der 
Egyptenaren, het derde over de oudheid der 
Perken, van Zoroaster, en zijne schriften en 
het vierde behelst tal van kleinere verhande- 
lingen. 

Bots (P. M.), R. Kath. Priester. 

De oude kloosters en abdijen van 
het tegenwoordige Bisdom Haarlem, 
in alphabetische volgorde , met korte 
toelichtingen. Kerkelijk goedgekeurd. 
Rijsenburg, Petit en Co. 1882. in-8^. 
(K. B.) 

In het voorbericht een opgave der gebruikte 
bronnen. 

BOTTENS (F.), gest. 171 7. Minderbroeder. 

'Het Leven Van De S. Isabella, 
Suster vanden Heylighcn Ludovicus 
Coninck van Vranckrijck, Fondatersse 
der Clarissen Urbanisten, Maghet. 
Byeen vergadert door .... Ghendt , 
Hoirs van M. Graet 1693. in-i2*. 
96 blz. 

Senmis Dirks , blz. 359; Vander haeghen,^ II. 
n». 1441. 

BOTTERMAN (E.). 

Zie: Floris (G,). 

BOUnOURS (D.), 1628— 1702. J«uiet 

'Het leven van den Heiligen Igna- 
tius .... door .... Uit het fransch 
vertaald door M. B. Berends. *sGra- 
venhage, Gebr. Langenhuysen. 1827. 
in- 12*. 

Herdr. van dezelfde (?) vert: *J/ef leven enz. 
(z. naam v. vertaler) . • . Tweede druk, 's Gra- 
venhage, A. P. van Langenhuysen. 1845. in- 
12». — Andere vert.: * Leven van den ff. Ig- 
natius . . . door . . . Uyt het fransch verlaeld, 
Oifcrzien door J. ff, J. , , R. C, P, Mechrien, 
P. J. Hanicq. 1842. m-i8*. 2 dln. Oorspr. : Vie 



POUHOURS— BOWER. 



43 



di Saini Ignace . . . Paris. 1679. in-4*. Her- 
haaldelijk herdrukt. Zie de Backer^ I. 812 en 813. 

'Leven van den H. Franciscus 
Xaverius , apostel der Indien en van 
Japonië. 1853. in-8«. (?). 

Mes t Kath. pers, blz. 35. — Andere (?) vert. : 
Leven van den H, Franciscus Xaverrvs . , . 
Apostel der Indien en van Japonien door . . . 
Uit het Fransch vertaeld. Tweede druk op nieuw 
overzien, Antwerpen, iSss- in-S^. Oorspr.: La 
vie de S. Francais Xavier. . . . Paris. 1682. 
in-4*. Herhaaldelijk herdrukt. 

BOUILLE (P.), 1576— 1641. Jezuiet. 

Den Oorsproncic ende Mirakelen 
van Onse Lieve Vrovwe Van Foye 
by Dinant ; In t'Francoijs beschreven 
deur . , . ende vertaelt . . . deur J, 
Svsivs . . . Loven , H. van Hastens. 
1624. in-S*. (X) en 96 blz. (K. B. B.) 

Met approbatie. A, de Beuker^ Bibl. des 
Ecriv, de la Comp, de Jésus. I. 819 meldt 3 
fr. geschriften v. P. Bouille over dit onderwerp, 
zonder dat het duidelijk is, welk het oorspr. 
V. d. hier beschreven vertaling is. 

Bouix (D.). 

Historie der zes en twintig Marte- 
laren van Japonie te Nangasaqui ge- 
kruist den vyfden February 1 597 . . . 
Uit het fransch vertaeld door eenen 
Monnik van Cistercienser-orde. Brus- 
sel, HGoemaere. 1862. in-i2".(K.B.B.) 

Met approbatie en opdracht Oorspr.: ///>- 
toire des 26 martyrs du Japon crucifics a Ncm- 
gasaqui Ie j fevrier ijqj avec un apergu hiS' 
torique sur les chrétiens du Japon depuis cette 
époque jusqu^a nos jours. Paris. 1862. in-8*. 

BOUIX (M.), Jezuiet. 

Zie: Teresa van Jesus, 

BOULANGÉ (F.). 

*Leven en openbaringen van de 
eerweerdige Margareta Maria Ala- 
coque . . . Door . . . Gend, J. J. L. 
Rousseau. 1860. in- 12*. 

Vert door De Winter — Vandcrhaeghen^ 
V. n*. loi 58. — Oorspr.: Vie de .., Marguerite 
Marie Alacoque , , , Le Mans. 1847. in-12*. 

BOUMAN (H.), 1789—1864. Hoogleeraar 
te Utrecht. 

Jodocus Heringa Eliza's zoon, als 
voorstander van het vaderland en 
deszelfs heilzame instellingen, gelijk 
mede in eenige andere betrekkingen, 



geschetst. Een redevoering , met aan- 
teekeningen en bijvoegsels. . . Utrecht, 
J. G. van Terveen en zoon. 1840. 
in-8*. (K. B.) 

Met portret van Heringa. 

Memoria Joannis Clarisse, theologi... 
Trajecti ad Rhenum , C. v, d. Port Jr. 
1850. in-8«. (K. B.) 

Met opgaaf van de geschriften van C. en 
uitvoerigen index. 

Bout Q). 

Zie: T Merg van de Historiën, 

BOUWSTEENEN. Tijdschrift voor 
inwendige zending onder redactie van 
L. Heldring , met medewerking van 
Dr. Mr. W. van den Bergh, Dr. A. 
W. Bronsveld, Dr. F. van Gheel 
Gildemeester, Ds. C.F. Gronemeijer, 
Ds. D. J. C. Heldring, Ds. H. V. 
Hogerzeil , Dr. S. S. de Koe , J. van 
't Lindenhout, T. M, Looman, Ds. 
H. Pierson, Ds. L. C. Schuller tot 
Peursum. Utrecht, C, H. E. Breijer. 
1882. enz. in-8". (K. B.) 

Jaarlijks verschijnen 6 afleveringen, welke 
een deel vormen. 

BOWER (A.), geb. 1686, werd Jezuiet, 
hoogleeraar te Rome, Fermo en Macerata, 
tevens Raad der Inqmsitie aldaar, vlucht in 
1726 naar Engeland, bekeert zich tot de en- 
gelsche kerk, verzoent zich nog eens voor korten 
tijd met de Jezuïeten en sterft 1766. 

Historie der Pausen . . . uyt het 
Engelsch vertaald door Jan Brak. 
Amsterdam, S. J. Baalde. 1752 — 
1768. in-4'. 7 dln. (K. B.) 

Het engelsche werk: History of the Fopes 
zag in Londen van 1748 — 1766 het licht. Brak 
stierf na de voltooiing van de vertaling van 
Dl. V. en o. d. tit. van de beide laatste deelen 
(in 1767 en 1768 uitgegeven) vindt men niet 
zijn naam maar: cuitgegeeven door Johannes 
Florentius Martinet.! Intusschen waren Deel 
I — V herdrukt Van het door mij gebruikte ex. 
is Dl. I een 3de dr. {1768), en Dl. II— V een 
2e dr. (Dl. II— IV. 1768, Dl. V. 1769.) Alle 
deelen hebben o. d. tit. een gravure van J. C. 
Philips. Dl. I heeft nog een afzonderlijke 
eveneens door J. C. Philips ontwori)en en gegrav. 
titelpr. met een berijmde verklaring der alle- 
gorische voorstelling door J. Brak. In Dl. VII. 
is een alfabetische naamlijst der pausen met een 
opgaaf van de jaren hunner regeering. Dit werk 
gaf aanleiding tot tal van twistschriSen. 

Vergel. : Verdediging, 



44 



BOXHORN— BRAGllT. 



BOXHORN (M. ZUERIS VAN), 1612— 
1653. Hoogleeraar te I^den. 

Nederlantsche Historie. Eerste boeck, 
behelsende De eerste veranderingen 
in de Godsdienst ende leere, neffen 
de harde vervolgingen daer over ont- 
staen in de Nederlanden, voor ende 
tot de tijden toe van Keiser Karel 
de Viifde. Leyden, C. Banheining. 
1649. in-4«. (XVI) en 216 blz. (K. B.) 

JFaquot, de Wind^ MoU en van der Aa 
spreken van een eersten druk van 1644* Men 
schijnt hier met een drukfout te doen te hebben, 
welke door den een begaan, door de overigen 
nageschreven is. Niet alleen toch dat ik dieu druk 
nergens vond en dat in den druk van 1649 
niets van een vroegere uitgaaf is vermeld , maar 
de opdracht aan de Staten Generaal is van 1 
Aug. 1649. — Het werkje geeft een schets der 
kerkelijke geschiedenis van Nedeiland tut aan 
het jaar 1500 en moet met veel omzichtigheid 
gebruikt worden. Het verhaal over de vervol- 
ging te Atrecht, de zoogenaamde Vauderie 
ttArras is — volgens de Wind^ — bijna woorde- 
lijk overgenomen uit het verhaal van J. de Clerc. 
Het boek ademt een zeer vijandigen geest tegen 
de katholieke geestelijkheid. — Latere dr.: 
Nederlandiche Historie behelsende de Staat van 
de Nederlandsche Kerk voor de Hemorming ^ 
mitsgaders de eerste Veranderingen in den 
Godsdienst en leere enz . . . Hier is öygei'oeght 
den Nederlandschen Sulpitius van Jacobus 
Baselius . . . vermeerdert met een voorreden . . • 
door M. Leydekker . . . Met kopere Platen ver- 
cierd. Utrecht, H. Ribbius. 170a in-8». (XLVIII), 
320 en (14); (II), 393 en (13) blz. (B. L. L.) 
Met 12 door C. Luyken gegrav. platen, waar- 
van 4 uitslaande. — Tweede Druk. Amsterdam, 
J. Rotterdam. 1739. in-8«. (XLVIII), 320 en 
(16); 394 en (12) blz. (K. B.> van der Aa 
noemt nog een dr. van 1753. Vergel. op Baselius. 

Brabander (?) (J. Iz.). 

'Historie van de waere afkomst, 
van het leven ende leere der Waldensen, 
Albigensen, Hussiten en Wiclefiten, 
door . . . 1740. in-8*. 

F. Muller^ Catal. Theol. i8s7^ n». 5577. 

Bracht (Thielem. J. van) , 1625— 

1664. Doopsgez. Pred. te Dordrecht. 

Het bloedigh tooneel der Doops- 
gesindc, den weereloose Christenen. 
Die , om het getuygenisse Jesu . . . 
geleden hebben, en gedood t zijn, 
van Christi tijdt af, tot desc onse 
laetste tijden toe. Mitsgaders , Een bc- 
schrijvinge des H. Doops, ende andere 
stucken van den Godsdienst, door 



alle de selve tijden geoeflTent. Be- 
grepen in Twee Boecken. Zynde een 
vei^ootinge van den voorgaenden 
Martelaers-Spiegel , uyt vele geloof- 
weerdige Chronijcken , Memorien , 
Getuygenissen , etc. Door T. J. V. B. 

tMet drukkersmerk]. Dordrecht, J. 
Jraat, Voor J. Savry. 1660. in-fol'. 
2 dln. (CXVUI) en 418; (XXIV), 
887 en (29) blz. (K. B.) 

Het voorwerk van Dl. I heeft een opdracht 
«Aen Godt ...» een woord t Aen Myne beminde 
Vrienden en Mede-genooten ...» voluit onder- 
teekend, cAenspraecke tot den Lesers in 't 
gemeyn • ; c Kort begryp van het . . . Werck • ; 
c Indachttghmaeckinge . . . Van de ware Kercke 
Godts ...» en « Van de ongoddelijcke en on- 
ware Kercke •; drie gedichten en register. DL 
II voorwerk: cAen myne beminde Vrienden...» 
en «Voorreden, tot den Leser». Aan *t slot een 
« Gebedt voor de Wereltlijcke Overheydt » ; 
register en twee disputaties n. 1. tusschenjacob 
Keersgieter [d. i. J, Rore] en Broer Comelis 
en tusschen Herman Vleckwijck en Broer Cor- 
nelis. Nieuwe dr.: 

Het Bloedig Tooneel^ of Matttlaers Spiegel 
der Doops-gesinde of Weereloose Christenen ^ >•* 
Door T, y, F. Braght, Dem Tweeden Druk, 
Bysonder vermeerdert met veele Auteniijke Stuc- 
ken , en over de hondert curieuse Konstplateun 
Amsterdam, H. Sweerts, J. ten Hoorn, J. Bonman, 
en D. van den Dalen — 1685. in-fol*. 3 dln. 
(LU), 412 en (4); (XII), 840 en (8) bk. 
(B. U. G.) 

Voor den gedr. een gegrav. tit. geteekend 
door L. Van der Vinne, gegrav. door D. Pen- 
ning. Dl. I met 49, DU II met 54 kopeigraviires 
van J. Luiken. 
Vertalingen: 

Der Blutige Schau- Plat% oderMartyrer Spiegel 
der TauffsGcsinnten oder Wehrlosen-Christen, 
Die. . . getödtet worden .^ bis.,, tóóo, Vormals... 
in Holldndischer Sprach heraus gegeben van T. 
J. V. Braght. Nun aber sorgfdltigst . . . über- 
settt . . . Epfrata in Pensyhanien^ Drueks und 
Verlags der Bruderschafft.^ 1748 (—1749.) 
in-fol». 2 dln. (B. D. A.) 

Der Blutige Schau-Platt (enz.)... Nachmdrts 

von der Bruderschaft %u Ephrata in Pensyk^O" 

nien ins Deutsche gebracht und daselbst gedrmcki 

worden. Anno 1748. Nunmehro von der ver- 

einigten Bruderschaft in Europa noch oHger 

Vebersetzung . , . au/s neue %um Druck befcrdert, 

lm Verlag der vereinigten Bruderschaft» 1780. 

in-fol*. 2 dln. (B. U. Str.) Sommige ex. hebben 

het adres: lMrmasens,J. F. Seelig. 1 780. (B.D. A.) 

Der Blutige Schau- Plat%... Zweyte America- 

nische Auftage. Lancaster: (Pennsylvamen), . , 

bey y. lihrenfried. 1814. in-fol*. 3 dln. (B. D. A.) 

Der blutige Schauplatz . . • Nun aber sorg- 

fdltig überscfzt und %um vierten Mede ans Licht 

gebracht. Eikhar t^ Indiana».. yok, F. Funk 



BRAHE— BRANDT. 



45 



fÊMd Brudir, 1870. in-4*. 2 dln. (B. D. A.) 
A Martyrology of the Churches of Chris t, 
commonly caiied Baptists^ during the era of 
ihi reformation. Translated from the dutch of 
T. y. Van Braghi, Edited for The Hans er d 
KnoUys Society^ by E, B. UnderhilL London, 
J. Haadon and son, 1853. in-8*. 2 (?) dln. 
(B. D. A.) Het jaartal is dat van Dl. IL Zie 
ook op Lusken (y,) 

Tegenschrift: Van de Gronden der Alennistery. 
Oft€ Waerschouwinght Over V Bloed- tooneel 
der Doopsgesistden van Thielemann yanst van 
Bracht^ Door Chr. Schotanus, Leeuw., P. Az. 
van Tongheren, 1671. in-i2*. (B. D. A.) 

BRAHE (J. J.). 

Zie: Vrij (F. de). 
Brak (Jan). 

Zie: Bawer (^.). 

BRAKEL (W. a), Pred. te Leeuwarden. 

Zie: Koelman (7.). 

BRANDE (F. V. D.) , Pastoor te Vil- 
voorden. 

Zie: Beschrijving der Kerk v. Vilvoorde. 

Brandes (K.). 
Zie: Baird. 

Brandsma (F.). 
Zie: Sjoerds (F.). 

Brandt (G.), 1626— 1685. Remonsir. 

pred. te Nieawkoop, Hoorn en Amsterdam. 

Kort Verhaal Van de Reformatie 
En Oorlog tegen Spanje In, en on- 
trent de Nederlanden Tot den Jare 
MDC. Uyt verscheyde geloofwaardige 
Historiën, en Authentyque stukken. . . 
by een gestelt. Den vierden druk. 
Met het Chronyxke der Nederlandsche 
geschiedenisse , zedert het Jaar 1600, 
tot . . . 1700. Met Koperen platen. 
Utrecht, P. vander Veer en J. Servaas 
Bosch. 1730. in-8*. (B. U. U.) 

Vóór den gedrukten tit., waarop de naam van 
B. niet gevonden wordt, een door J.Tiedeman 
geteekende en door Gouwen gegrav. titel : /Tort 
verhaal van de deformatie door G. Brand. Na 
den tit^ berijmde uitlegging v. d. titelpr. door 
L^ Schouten, voorrede v. d. drukker, lat. ge- 
dicht vmn F. Hesselius, holl. gedichten van K. 
Boon en L. Burgvliet Met vele kantteekeningen 
— die de waaMe van deze drooge kroniek ver- 
hoogen, daar zij de bronnen aangeven -— en 
aan 't slot een lijst der geraadpleegde schrijvers. 
Na het register volgt met afz. tit., pagin. en 
signatuur het Onpartvdig Chronvxken . . Den 
vyfden Druk met titelpr., voorrede v. d. druk- 



ker en register. Het door mij gebruikte ex. 
(M. M. N.) heeft de volgendegravures,n. 1. het 
Kort Verhaal: portretten van Menno Simons 
(door Nachtegaal) en van Oldenbarnevelt (door 
P. v. Gunst); het Chronyxken : uitslaande prent 
(dood V. Oldenbarnevelt), triomfkar met prins 
Maurits, portretten van Willem II, C. en J. de 
Witt (beide door P. v. Gunst), 't standbeeld van 
Erasmus, portretten van Vondel (gesch. door 
P. de Koning, gegrav. door P. v. Gunst)^ van 
G. Brandt (door Musscher, gegrav. door P. v. 
Gunst) en portret van Willem III. — Het Kort 
Verhaal was eerst afz. in 1657 verschenen. — 
2e dr. met het Chronyxken 1658; 3edr. : Rot- 
terdam, P. van der Veer. (1699.) in-8«. (VIII), 
232 en 24; 240 en (12) blz. (K. B.) De 3e 
dr. heeft slechts 5 portretten n. 1. Kort Verhaal 
die van Brandt en Oldenbarnevelt, beide door 
V. Gunst; 't Chronyxken die van C. en J. de 
Witt en Willem III. V Chronyxken wordt ge- 
zegd door Brandt tot 1658 bewerkt en door 
anderen vervolgd te zijn. 

Verhaal van de Reformatie , In en 
ontrent de Nederlanden. Met eenige 
aantekeningen en Aanmerkingen. 
Door. . . Amst, J. Rieuwertsz. 1663. 
in-8*. (XXXII), 722, 98 en (90) blz. 
(K. B.) 

Met door P. Philippe gegrav. tit. en vijf por- 
tretten, van welke drie H. Bary als graveur 
vermelden. Na de opdracht aan C. Cloeck volgt 
een Aan den Leezer, Het verhaal beslaat 722 
bladzijden en geeft een nauwkeurig verslag van 
de geschiedenis der Hervorming is ons vader- 
land tot 1573; het is herdrukt als eerste deel 
van de Historie der Reformatie. Na het verhaal 
volgen de Aanteehcningen^ en daarna de opgave 
der gebruikte boeken en het zeer uitvoerig 
register. 

Historie der Reformatie , en andere 
Kerkelyke geschiedenissen , in en 
ontrent de Nederlanden. Met eenige 
Aentekeningen en Aenmerkingen. Dl. 
I en II : Amst., J. Rieuwertsz. en H. en 
D. Boom. 167 ï en 1674. Dl. III en IV : 
Rott., B. Bos. 1704. in-4*. 4 dln. Dl. I : 
(XXXII), 848, 56 en (56); Dl. II: 
(XXVIII) , 996 en (48) ; Dl. III : (VIII), 
990 {(de nummers 755 — 756 komen 
tiveemaal^ 749— 7 54 driemaal voor) 
en (46); Dl. IV: (II), iiï6 en (32) 
blz. (K. B.) 

Alle deelen zijn van uitvoerige registers voor • 
zien. Dl. I telt, behalve een titelpr. van Roraeyn 
de Hooghe, negen portretten, van welke vijf 
Zv naam van graveur, drie door H. Bary en een 
door A. Zylvelt. Dl. ü acht i>ortretten, zes 



46 



BRANDT. 



z. naam van graveur en twee door J. de Visscher; 
Dl. in een fraai portret van Brandt gegrav. 
door P. van Gunst , naar een schilderij van M. 
Musscher, een afbeelding van de Synode van 
Dordrecht, twee portretten z. naam van graveur 
en een door P. Sluyter. Dl. IV vier portretten , 
drie gegrav. door P. Sluyter, van welke 't 
portret van Vossius naar een schilderij van 
^ndrart en een portret gegrav. door J. de 
Leeuw. — Dl. I werd in 1677 herdrukt; de 
eerste en tweede druk verschillen niet In 1787 
verscheen: Historie der reformatie . . . door G, 
Brandt. Op nieuw overzien en met eenige aen- 
teekeningen vermeerderd door IJsbr, van Hamels- 
vet d. Derde druk^ met nieuwe plaeten en por- 
traiten. Amst, W. Holtrop. 1787. in-8*. De 
platen zijn zeer leelijk: alleen de eerste twee 
deelen zijn verschenen. — 

Het geheele werk bestaat uit 61 boeken en 
loopt lot 1623. Het eerste in 1671 verschenen 
deel was voorzien van een octrooi voor 15 jaren, 
uit naam der Staten van Holland door J. de 
Witt afgegeven. Dit deel is eigenlijk een zeer 
vermeerderde herdruk van het Verkaal van de 
Rejormatie van 1663: het is opgedragen aan 
Komelis Kloek en is voorzien van een voorrede. 
Was dit eerste deel zeer gunstig ontvangen, 
geheel anders was het lot van deel II, waarin 
de gebeurtenissen van 1600 tot het einde van 
1618 worden verhaald. Het was opgedragen 
aan de gereformeerde predikanten en leeraars 
en verwekte bij de rechtzinnigen een storm van 
verontwaardiging. De Amsterdamsche predikant 
Ilenricus Ruyl schreef er tegen: G, Brandts 
Stoute Gei'eynstheyt en lief deloose geest ver toontin 
sijn Boeck genaemt de Historie der Reformatie. 
Amst., J. Someren. 1676. in-4*. (K. B.), waarin 
hevig op Brandt gescholden werd. In heUelfde 
jaar gaf deze daartegen in het licht: G. Brandts 
Verantivoording ter saeke van sijne Historie 
der Reformatie tegen de beschuldigingen van 
D, Henricus Rulaeus. Amst., in-4*., waarop Ds. 
Ruyl weder antwoordde met : Verdediginge van 
de waerheydt sijner beschuldigingen tegen de 
Historie der Reformatie z'an G Brandt, Amst, 
1676. iu-4«. (K. B.) Beide geschriften van Ruyl 
zijn zeldzaam. — Intusschen had de Noord - 
HoUandsche synode zich tot de Staten van 
Holland gewend met het verzoek , dat het boek 
verboden, het octrooi ingetrokken en het ver- 
schijnen van het volgende deel verhinderd zou 
woiden. Dit werkte slechts uit, dat bij missive 
van 17 Juli 1677 namens de Staten aan Brandt 
kennis werd gegeven, dat het octrooi ingetrokken 
werd en hij zich bij het schrijven van de vol- 
gende deelen van alle «aanstootelijkheit» had 
te onthouden. De laatste twee deelen zijn eerst 
lang na des schrijvers dood door zijn zoon, 
Johannes Brandt, predikant te Amsterdam, in 
1704 uitgegeven. liet derde deel heeft zijne 
geschiedenis gehad. Op blz. 419 was oorspron- 
kelijk een siH)tvers, in 16 19 op de deuren der 
Synode aangeplakt, afgedrukt Dit hekeldicht; 
Triumphe van den Gereformeerden Duivel 
onder sijne Synode vergadert tot Dordrecht is 
te vinden: Navorsclur, VI. blz. 10 en bij G, 



Af, C, Loeff, De Neder l, KerkgeschUdschrifver 
G. Brandt f blz. 55. Exemplaren van het oorspr. 
zijn niet bekend. Onder het drukken nu heeft 
men — om welke reden dan ook (zie Loejf 
a, w. blz. 55 — 57) — de blz. 419 en 420 er 
uitgelicht en door een ander blad vervangen. 
Dat verbeterblad eindigt op blz. 419 met de 
woorden : « seer schamper • , laat dan de grootste 
helft dier bladzijde onbedrukt, om blz. 420 
midden in het verhaal voort te gaan, maar 
met het opschrift: Vervolg van het XXXVIII, 
boek. Er zijn nog exemplaren met de oorspr. 
bladzijden 419 en 420; in anderen heeft het 
verbeterblad later weer plaats gemaakt voor het 
blad met het spotdicht; m sommige exemplaren 
is het verbeterblad op zijne plaats gebleven en 
heeft men het blad met het vers er naast ge- 
legd. Het oorspronkelijke blad met het vers is 
zeer zeldzaam; er bestaan van dit blad ver- 
schillende drukken, zoodat het waarschijnlijk 
spoedig is nagedrukt. De verschillen tusschen 
die verschillende drukken zijn beschreven iVtfZ'. 
VIII, 364 en 365, IX. 40. — Het verschijnen 
van het derde en vierde deel gaf op nieuw tot 
strijd aanleiding. In 1705 verscheen het eerste 
deel van J. Ley dekker s Eer e z'an de Nationale 
Synode van Dordregt . . . voorgestaan en be- 
vestigd , tegen de beschuldinge van G. Brandy 
in sijn Historie der Reformatie. Amst, Is. 
Stokman. in-4«. 2 dln. 1705 en 1707 (K. B.) 
J. Brandt schreef tegen het eerste deel een ver- 
antwoording. Achter dat stuk, welks titel in 
zijn geheel volgt, vindt men ook het antwoord 
van G. Brandt aan H. Ruyl (zie boven). De 
op den titel genoemde strijdschriften tusschen 
J. Brandt en A. Moonen hadden hun ontstaan 
te danken aan het portret van G. Brandt vóór 
het derde deel der Historie der Reformatie ge- 
plaatst. J. Brandt had daaronder te goeder trouw 
een vierregelig versje van A. Moonen laten 
afdrukken, waarin G. Brandt verheerlijkt wordt 
Moonen — voor zijn reputatie bij de recht- 
zinnigen bevreesd — kwam daar tegen op (Zie : 
Loeff, a. 70, blz. 57 — 59.). De volledige titel luidt: 
y, Brandts Verantwoording Van de Historie 
der Reformatie van . ,, G, Brandt , tegens de 
Beschuldigingen van y. Leidekker . . . IVaar 
achter gevoeg t is ^ (7. Brandts Verantwoording 
tegen D, H. Rulaeus , . . Neffens eenige bria^en 
en gedichten , ter gelegenheit der uitgevimge deser 
Historie gnvisselt tusschen ... A, Moonen . . . 
en y. Brandt» Amst., P. Visser. 1705. in-4*. 

Van de Historie der Reformatie zagen de 
volgende vertaline^en het licht: 

Histoire abregce de la Reformation des Pays» 
BaSt traduit e du Hollandais de G» Brandt,\jk 
Haye, P. Gosse. 1726. in- 12*. 3 dln. (K. B.) 
— Met uitvoerige voorrede , waarin een overzicht 
wordt gegeven van de voorreden, door Brmndt 
voor de verschillende deelen geplaatst. 

An abridgment of G, Brandts History of 
the Rclormation in the Low-Countries ; con- 
taining All that is Curious in that most Valuable 
Work, London, sold by R. Knoplock^ andW. 
and L Innes. 1725. in-8*. 2 dln. — Met «Pre- 
face by the Auihor of this Abridgment» onder- 



BRANDT— BRES. 



47 



teekend: Muhael de la Roche . . . Een volledige 
eogelsche vertaling : The History of the Refor- 
matton,,* Faithfully trans lated/r om the Original 
LoW'Dutch, Londen, T. Wood for T. Childe. 
1720— 1723. in-fol». 4 dln. (B. ü. L.) werd 
volgens Foppens^ ü, 345 door R. Cumberland 
bezorgd. 

De meentng dat Pelt in zijn Artikel Arminius 
in Hertog* s Realencyclofadie {y^ druk) een 
duitsche vertaling met aanteekeningen van 
Mosheim zou vermelden, door Loeff^ a.w, blz. 
62 noot I. medegedeeld, berust op een mis- 
verstand. Pelt schreef: «sein (n. 1. Arminius) 
Leben haben Kaspar Brandt, ein Sohn des 
Verfassers der berUhmteu historie der reformatie 
(1724, mit Anm. v. L. v. Mosheim, 1725) und 
Petrus Bertius . . . beschrieben.» Het tusschen 
haakjes geplaatste ziet niet op de Hist. der Re f 
maar op K. Brandts biografie van Arminius, 
waarvan werkelijk in 1725 een tweede druk 
met aanteekeningen van Mosheim verscheen. 

Brandt (G.) de jonge. 
Zie: Heylin {P.). 

Brandt (J.), Pred. te Amsterdam. 

Zie: Brandt (6^.), 

BRANS (J, H.), Oud-ouderling te leiden. 

Kerkelijk Register der Predikanten, 
welke in de XI Classen , van de Sy- 
nodus van Zuid-Holland, van . . . 1702, 
tot... 1801, en dus in eene volle 
eeuwe zijn beroepen. Verroepen of 
overleden. Kunnende dienen tot vol- 
maaking van het Kerkelyk Register 
van Soermans van de Reformatie af, 
gebragt tot het jaar 1702 .... Rot- 
terdam , Leiden en Sneek, Cornel, 
van Thoir en van Gorcum. 1802, in- 
8*. (B. U. A.) 

Met opdracht, voorrede en alfabetisch re- 
gister. 

Brant (Kaspar), 1653— 1696. Remon- 

strantsch Predikant te Amsterdam. 

Historia vitae Jacobi Arminii . . . 
Accedunt H. Grotii, et Dom. Baudii 
in Arminii obitum Epicedia. Amstel.^ 
M. Schagenius. 1724. in-8*. (K. B.) 

Met gegrav. portret van Arminius door J. C. 
Philips, waaronder acht Latijnsche dichtregelen 
door L. Reael. G. Brant voorzag het werlc van 
een opdracht aan de Remonstr. predikanten L. 
Drost te Haarlem en G. van Zonhoven te Lei- 
den en van een voorrede. — Een andere druk is : 
Historia vitae yacobi Arminii, Auctore Casparo 
Brantio. Editie multo correctior. yo, Laur, 
Moshemius . . . praefationem notasque addidit. 



Bmnsvigae^ P» G, Meyerus. iy2$. in-S^. (B. 
R. A.) Met portret van A. door J, G, 5>chmidt, 
evenwel met het latijnsche gedicht — Een 
engelsche vertaling verscheen in 1854: Thelife 
of yames Arminius . . . translatedfrom the latin 
of Gaspar Brandt ... by y. Guthrie. London, 
War d and Go. etc. in-8*. (B. R. A.), evenzeer met 
portret en voorrede van den vertaler. 

Brants Holtzapffel (Chr. van), 

Luth. Pred. te Deventer. 

Zie: Paauw {A,), 

Brauer (J. H.). 

'Geschiedenis van BartholomeusZie- 
genbalg en zijne mede-zendelingen te 
Trankebar in Oost-Indie. Eene bij- 
drage tot de geschiedenis van de be- 
keering der Heidenen, naar het Hoog- 
duitsch. Groningen, R. J. Schierbeek Jr. 
1843. in-I2^ 

Schleijer.^ Naamlijst, XI. 468. — Oorspr:Z)/> 
Heidenboten Priedrichs TV, von Ddnemark. I, 
Barth, Ziegenbalg u. seine Mitarbeiter in Tran- 
kebar. Altona. 1837. (n*. 2 v. Beitidge zur Ge- 
schichte der Heidenbekehrung.) 

Brave (J.). 

Zie: Geschiedenis der christelijke kerk. 

Bray (Guido de). 

Zie : Bres ; Historie ende ghesciedenissc ; 
Procedures ; Remonstrance et supplicotion. 

Bredie (L. G.). 

Woordenboek der Kerkelijke ge- 
schiedenis. Amsterdam, C. G. Sulpke. 
1826—28. in-8^ 3 dln. (K. B.) 

Letters A — ^J ; meer is niet versclienen. 

Zie ook op Schott (H.); Spiftler 

IL. T.) 

BREEN (G. van), Pred. te Beverwijk. 

Zie: Gillis (P.). 
Brem (C). 

Zie : Newlon {%). 

Bres (Guydo de), 1522— 1567. Prot. 

Martelaar. 

De Wortel, Den Oorspronck, Ende 
Het Fondament der Wederdooperen, 
oft Herdooperen van onsen tijde. Met 
ouervloedige wederlegginghe derson- 
derlincste argumenten, door de welcke 
sy ghewoon zijn de Gemeynte . . te 
beroeren . . Alles in drie Boecken tsa- 
men ghestelt ende vergadert door . . . 
Anno 1565, Ende nu wt der Fran- 



48 



BRETSCHNEIDER— BRIEF. 



choyscher talen . • . ouerghesct , Door 
J. D. R. Ghedruckt Anno 1570... 
in.8*. 388 bladen. (B. D. A.) 

Met drukkersmerk van J. Canin te Dordrecht 
Vooraf gaat een Sendhrief aen de Ghemeynte 
Chris/i door den schr. — Herdrukken : Amstel' 
rfdant, hy y. E, Cloppenburgh. ij8j, in-S^. 

(Zie : Ca tal. Serrure^ II. n«. 2185) — ; Ende 

nu vf ederom ouersien, ende met drie bequame 
Ta/els verryckt, Amstelredam , J. Euersz. Clop- 
penburgh. 1589. in-8«. 388 en (12) bladen (B. 
U. U.), aan *t einde de registers en daarna 
Ghedruckt / Haerlem , By my Gillis Rooman . . 
tj;8g — / en: Alles van nieus o7'ersien, met 
verscheyden Annotatien ende bequame Registers 
verryckt, Amstelredam, J. Evertsz. Cloppenburch. 
1608. in-4«. 346 en (10) bladen (B. D. A.). Van 
't oorspr. : La racine^ fondement des anabaptistes^ 
07f rebaptiset vermeldt Dr. I^ngeraad {Guido 
de Bray. Zierikzee. 1884. blz. 162) 4 uit- 
gaven: een van 1565, in-8*. een van 1565 
bij Abel Clémence (in-8».?), een van 1589 te 
Straatsburg (in-8*.?) en een van 1595. bij Pierre de 
S. André (waarschijnlijk te Genève) in-8*.(?)(B. 
U. L.) 

BRETSCHNEIDER (K. G.). 

De Kerkhervorming in Duitschland, 
naar haren aard en hare waarde ge- 
schiedkundig geschetst... Vrij naar 
het Hoogduitsch. Utrecht, Van Dorp 
& Heringa. 1844, in-8*. (B. L. A.) 

Met voorrede van den vertaler J, P, de A'eij- 
ter: — Oorspr: Die deutsche Re/ormation der 
A'irche, nach ihrem Wesen und ihren Werthe 
kis tor, dargestellt, Leipzig. 1844. ii^S*. 

Breydel (N.). 

'Breviarium (Oft) Kort Begryp Van 
Het Leven Vande H. Maghet en Mar- 
telaresse Barbara, Besonder Patronesse 
vande Biechte, mitsgaders teghen de 
Peste ende onvoorsienighe doot . . , 
By een vergadert in dry Deelen , Door 
.... Ghendt, M. Graet. 1658. in-i2*. 
(XXXII), 178 en (6) blz. 

Met 'gegrav. tit., 3 gravures, opdracht eu tafel. 
Vander haeghcn, II. n*. 1331. \\tx^x\ Het la^en 
en mirakelen van de h. maget en martelaresse 
Bar bar a. {Gent, P, F. II. de Goesin. 1761.) 
in-l2*. Zie Vanderhaeghen, III. n». 4127. 

Brief (Sekere) Inhoudende Een 
kort Verhael van sommige God- vruch- 
tige Propoosten Die . . Johannes Vten- 
bogaert, in sijn uyterste gesproken 
heeft : Daer op hy den iiij. Septemb . . . 
1644 . . in den Heere is ontslapen . . 



Rotterdam, J. Naeranus. 1644. in-4*. 
12 blz. (K. B.) 

Waarschijnlijk door J. Batelier, oudsten 
Remonstr. pred. in den Haag. Achteraan een 
lat gedicht van W, de Groot. 

Brief (Circulaire) Van de . . . Ker- 
ken-raad van Rotterdam, Aan de 
Kerken-raden van de Steden in Zuyd- 
Holland^ en in de andere Nederland- 
sche Provintien aan de Kerken-raad 
van een Stad der selver. Gedrukt na 
de Copye, tot Uytrecht byde Wed. 
van W. Clerck. 1692. in-4". 8 blz. 
(K. B.) 

Vroegere , oors, r.(?) dr: Circulaire Brief Van 
de . . Kerken-raad van Rotterdam , geschrez'en 
aan de Respectrve Kerken^raden van Zuyd ende 
Noord Holland enz. z. adres. in-4*. 4 blz, (K. B.) 

Brief Van de Leeraren der Euan- 
gelysche Kercken In de Valleyen van 
Piedmont Aan de Leeraren der Euan- 
gelyscher Kercken in Nederland. 
Mitsgaders Eenige geschriften daar 
toe behoorende, Ende inde selven 
Een Verhaal der boose konstenarijen 
van het Hof tot Turyn tegens Gem. 
Kercken . . . Utrecht , H. Versteegh.^ 
1663. in-4*. 24 blz. (K. B.) 

De brief was oorspronkelijk in *t latijn gesteld. 

Brief (Jaerlijcken) van Japonien 
Van het Jaer 1624 Aen . . . P. Mvtivs 
Vitellescvs Generael vande Societeyt 
Jesv. Van Hondert, en vijf ensestich 
Martelaers die int selue iaer, op 
verscheyde manieren , . . . ghestoruen 
sijn. Mechelen , H. Jaye. 1628. in-8*. 
(VUI) en 232 blz. (B. U. Leuv.) 

Met opdracht en approbatie ; aan *t slot onder- 
teekend: yan Roi% Giram, 

Brief, Van een Protestant in 
Switserlant, gheschreven aeneensyn 
speciael vriend woonendein Hollant, 
inhoudende een Warachtigh Verhael 
Van een deel vande Barbarysche 
wreetheyt ghedaen . . . tegen de arme 
Gereformeerde Kercken inde Valleye 
van Piedmont. Eerste Deel. 's Graven- 
hage, H. Hondius. 1655. in*4\ Sblz. 
(K. B.) 

Vert. van: Lettre d*un Suisse Protestant e> 



BRIEF — BRIEVEN. 



49 



crite a un sun Amy en Nollande, Contenant 
un veritable recii enz. ... La Haye , H. Hon- 
dius. 1655. m-4*. 10 biz. (K. B.) 

Brief Van een Vrient aen een 
Vrient, Geschreven uyt Berlijn den 
8 April 1687. Over de tegenwoordige 
toestant van het Protestants Wesen 
in Hongaryen. \z, afz, tit, en z, 
adrfs.] in-4*. 4 blz. (B. U. G.) 

Brief, Van seeker Frans Heer, 
Geschreeven uyt Cadix Den 17 April 
1687. Behelsende, hoe dat die van 
de Gereformeerde Religie uyt Vrank- 
rijk na de Eylanden van Ameria wer- 
den toegevoert, en aldaar tot slaven 
verkogt. Rotterdam, H. de Graef. 
1687. in.4*. 6 blz. (B. W. L.) 

Twee nadrukken : Na de Copye tot Rotterdam, 
in-4«. 4 blz. (B. U. G.) en: 2 blz. in-fol». (B. 
U. G.) 

Brief-Bericht Van de laatste Uit- 
gang der Arme Waldensen , door last 
des Hertogs van Savoye, uit hare 
Valeyen van Piemont, over Geneve, 
na Switzerland: in September 1698 
door een voornaam Oog-getuyge ge- 
schreven. Uit het Frans vertaald, [z. 
afz. tit. en z. adres,] in-8^. 8 blz. 
(K. B.) 

Onderteekend: P, P. W. 

Briefwisseling tusschen het Hof 

van Rome en het Nederlandsch gou- 
vernement, over de wederinvoering 
der bisschoppelijke Hiërarchie in ons 
vaderland. Volgens de oorspronkelijke 
in het fransch gestelde stukken , mede- 
gedeeld door de Staats-Courant van 
28 April, getrouw vertaald. Tweede 
druk. Amsterdam, Lintvelt. 1853. 
in-8*. (B. L. L.) 

I dr. in 1853. 

Briev Van de . . Kerkenraad van 
Utrecht Aan de . . Kerkenraad van 
Amsterdam, Daar toe tendeerende 
dat de Auteur van het Boek, de 
Betoverde Wereld genaam t, niet weder- 
om tot de bedieninge van het Pre- 
dik-ampt in de Gereformeerde Kerke 
mach werden to^elaten. Rotterdam, 



R. van Doesburg. 1692. in•4^ 8 blz. 
(K. B.) 

Andere dr. z. afz. titel, en aan ^t eind: 
f Amsterdam , Gedrukt na de Copy van yohannes 
Da Ie. in-4*. 4 blz. (K. B.) en: Amsterdam , By 
y. Boekholt, z. j. Naer de Copie van Utrecht. 
in-4*. 8 blz. (K. B.); Amsterdam, ByJ.Dalé^ 
z. j. Naer de Copie van Vtrecht. in-4*. 8 blz. 
(K. B.); Amsterdam , A. Dirksz Oossaan. z. j. 
Gedruckt na de Copy tot Utrecht, in-4*. 6 blz. 
(K. B.) 

'Brieven der belgische en andere 
geloofszendelingen in Noord-Amerika. 
Gent, Van Ryckegem-Lepère. in-32^ 
3 dln. 

Vlaemsche Bibliogr., I. 193. 

Brieven (Opene) , ghegeven tot 
Parijs den twee en twintigsten . . . Maij. 
Inhoudende de wille ende uyterlijcke 
meyninghe des Coninghs op de uyt- 
voeringhe ende onderhoudinge vant 
Edict van Nantes . . Wtghekondight 
inden Hove van Parlement tot Rouaen 
den achtentwintighsten May 16 10. 
Rouaen , Martin Ie Mesgissier. 1610... 
Ende nu By M. Colijn. (-^wj/.) 1610. 
in-4*. 4 blz. (K. B.) 

o. d. tit. een wapen. Andere dr.: T. n*.844 
en P. n». 884. 

Brieuen (Sommige) ofte Belijdin- 
gen, geschreuen vanjoos deTollenaer, 
gheuangen om de eewighe Waerheyt, 
ende het getuychenisse Jesu Christi, 
die hy met den Doot betuycht ende 
bezegelt heeft binnen der stadt van 
Gent in Vlaenderen, Aldaer hy ver- 
worcht is, . . 1 589. . . Harlinghen , 
Peter Sebastiaenszoon. 1599. in-8^ 
16 bladen ongenummerd. (B. D. A.) 

Brieven over het Munniks-wezen, 
van eenen Catholyken Pastoor aan 
zynen vriend. Waarin . . . aangetoond 
wordt, dat de onkunde en het by- 
geloof derzelver oorsprong alleenlijk 
aan de Munniken hebben dank te 
weeten. Naar den Tweeden Druk uit 
het Hoogduitsch vertaald. Te Am- 
sterdam, Wed. Loveringh en Allart. 
1775. Jn-8". (K. B.) 

Oorspr.(?): Brief e über d. Afónchswesen von 
einem Kath. Pfarrer. Zürich,Orell.in-8». 1787. 
(N.B. wellicht een latere dr. v. h. oorspr.) 



50 



BRIEVEN— BRINK. 



Brieven Van de Evangelische 
Cantons Van Switserlant aen de H. 
Staten Generael [^o April,] Van de 
H. Staten Generael Aen de Evange- 
lische Cantons in Switserlant: Ende 
van de Protector van Engelant Aen 
de H. Staten Generael [2j Mei,] Mits- 
gaders een Waerachtich Verhael Vande 
Vervolginge ende Massacre ghedaen 
over de Gereformeerden inde Valeyen 
van Piedmont etc. -sr. adres, 1655, 
in.4«. I2(?) blz. (K. B.) 

De 3 eerste stukken in 't latijn en holl.; 
alleen de holl. vertaling zonder het verhaal bij 
V. d. W. n». 3518. 

Brieven Van de Protestanten Van 
Vranckryk, Die alles ter oorsaeck 
van het Euangelium verlaten hebben, 
Aen alle andere Protestanten , Euan- 
gelische, ende Broeders in Jesu Christo. 
Met eenen bysonderen Brief Aen Pro- 
testantsche Koningen , . ende Magis- 
traten . . uyt de France . . Tale over- 
gebracht. Door Mr. J. V. Ravesteyn. . . 
Dordrecht, S. Onder de Linde. 1686. 
in.8^ (IV) en 132 blz. (B. W. L.) 

Met voorwoord v. d. vert. — Oorspr. : Lettres 
des protestans de France qui ont tout abandonnè 
pour la eau se de f Evangile a tous les au tres 

protestans htangcliques auec une lettre par- 

ttculière aux rots . . . pr:>testants, Schr. is C 1. 
Brousson. (Zie Ilaag^ La France Prot. 2e 
éd. waar geen vroegere dr. voorkomt dan van 
1688. in.i2».) 

Brieuen (Opene) Vande Verkla- 
ringhe des Konincks \uan Frankrijk^ 
Nopende die vande vermeynde Ghe- 
reformeerde Religie. Afghekondicht te 
Rouaen in 't Parlement den 7. Junij, 
A". 1621. Na de Copy Tot Rouaen, 
By M. de Mesgissier. 162 1. in-4". 8 
blz. (K. B.) 

Bij Baudartius ^ B. XIII. 136 v.v.; *t fr. oorspr. 
in den Afercure franfois^ VII (l 621). 354— 60. 
Andere dr. in spelling verschillende T.n». 1824. 
Andere vertaling : Verclaringhe des Conincx van 
Vranckryck , By dewelcke alle Lnwoonders ende 
andere persoonen die nu ter tijdt zijn inde Ste- 
den van Roe helle ende S. Jan ctAngely, ende 
alle de gheene die de seh'e sullen fcKforiseren 
verclaert luerden te begaen Crimen laesae Ma- 
jestatis ; met be^'cl aen alle Ondersaten vande 
ghepretendeerde gereformeerde Religie, datsy sul- 
len protesteren van gheensins te sullen tunhanghen 



de Vergaderinghe vande voorst, Stadt RochelU . , 
sonder expres consent van sijne Majesteyt, Nae 
de Copy enz... 1621. in -4*. 8 blz. (K. B.)Nog 
een andere dr.: Verklaringhe Des Komnckx 
enz. in-4*. 8 blz. (K. B.) 

Brieven Van eenige Kerkenraden 
buyten de Provintie van Holland, 
Namen tlijk Van 't . . Classis van Wal- 
cheren , vande . . Kerkenraden van 
Middelburg, Utrecht, Leeuwaarden, 
Groningen, Aen de.. Kerkenraad 
van Rotterdam, Tot antwoord op 
haren Circulaire Brief, rakende de 
sake van Dr. B. Bekker. Rotterdam, 
R. van Doesburg. 1692. in-4*. 16 blz. 
(K. B.) 

Brieven (Onuitgegeven) van eenige 
Paters der Sociëteit van Jesus , Mis- 
sionarissen in China , van de XVII** en 
XVIII** eeuw, met aanteekeningen , 
door P, Visschers. Arnhem , Jos. Witz. 
1857. >n-8». (B. U. G.) 

Brieven (Jaerlücksche) van Japo- 
nien Der jaren 1625. 1626. 1627. 
Aen . . P. Mutius Vitellescus Generael 
der Societeyt Jesu. Antwerpen, J. 
Cnobbaert. 1632. in-8*. (X), 390 [d. i. 
388] en (2) blz. (B. U. G.) 

De opdracht is onderteekend door y, Susius 
S. J. — (oorspr.: Lettere annut del Ciapf*one 
degf. anni /62J, 1626, 1627. Al., Padre,, 
Af, Vitelleschi. Roma et Milano, F. Ghisolft. 
1632. in-8». Schrijvers zijn de Jezuïeten J. B. 
Bonelli, P. Moreion eu Chr. Fereira. 

Brieven van verscheyde Vermaerde 
en Geleerde Mannen deser eeuwe: 
Voornamelyk van Jacobus Arminius, 
J. Uytenbogaert, Hugo de Groot, 
S. Episcopius, N. Grevinchovius , C. 
Niellius, etc. Waer in Veelderhande 
hoochwichtige Theologische materien 
en saecken, Den stand der kercken 
betreffende , verhandelt werden. Noyt 
voor desen gedruckt. Amsterdam , J. 
Rieuwertsz. 1662. in-8'. (XVI), 96 
en 480 blz. (B. L. L.) 

Uitgegeven Aooxvan LimborcA, m^\ooneée» 

Brink (J. ten), geb. 1834, Hoogleeraar 
te Leiden. 

Specimen historico-ethico-theologi- 
cum de Diderico Volckertsen Coom- 



BROCK — BROUSSON. 



51 



hert, scriptore ethico. Pars prior 
introitum et biographiam exhibens . . . 
[AJkad. Proefschrift?^ Trajecti ad 
Rhenum, Post Uiterweer & soc. 1860. 
in-8«. (K. B.) 

Brock (G. W. H.) 

Zie: Martelaren [De.). 

Broederschap (De Remonstrant- 

sche). Overzigt van haren tegenwoor- 
digen staat (I en II). Amsterdam, 
C. A. Spin en zoon. 1845. (en 1856). 
in-8*. 2 st (Bibl. Dr. Rogge. Amst.) 

BrOEDERSEN (NiC.) , Kanunnik en Pas- 
loor te Delft. 

Quinque tractatus historici de rebus 
Metropoli tanae Ecclesiae UI traject i nae. 
Tractatu primo demonstratur Capitu- 
lum Cathedrale Metropolitanae Ec- 
clesiae Ultraj. huc usque perdurare. 
Tractatu secundo probatur, quod 
idem illud Capitulum jure eligendi 
suos Archiepiscoposgaudeat. Tractatu 
tertio ostenditur, quod huc usque 
Ecclesia Ultr. per proprios suos 
Archiepiscopos recta sit. Tractatu 
quarto confirmatur, quod in eadem 
Ecclesia ordo Hierarchicus semper 
fuerit observatus. Tractatu quinto 
refertur, quid a morte ... D. F. 
Schenckii Archiepiscopi Ultrajectini 
(1580.) Curiales Romani , Loyolistae, 
sivi Clerici Societatis , atque Religiosi 
mendicantes in his Ecclesiis egerint, 
quantumque ad subvertendum ordinem 
Hierarchicum laboraverint. in-4^ 2 
dln. (K. B.) 

Dit is de algemeene titel. Het eerste stuk 
verscheen in 1729 te Delft by B. v. Hulzen; 
de vier overige zagen eerst in 1763 elk met 
uitvoerigen afzonderlijken titel te Utrecht bij W. 
V. d. Weijde het licht Het eerste is vooral ge- 
richt tegen C. Hoynck's Historia Ecclesiae Ul- 
tr ajectinae ; men vindt derhalve achter het 
eigenlijk tractaat, behalve een appendix monu- 
mentorum , een aanhangsel met den titel : Nota* 
iiones in historiam Ecclesiae Ultrajectinae ediiam 
a C. P, Hojink, etc, quantum attinet ad capituli 
Ultrajectini continuationem y etc. Het geheel e 
werk strekt tot verdediging der rechten van 
de Oude Bisschoppelijke Clerezij. Het vijfde 
traktaat schijnt ook afzonderlijk te zijn uitge- 
geven. Althans men vindt exemplaien, waar 



op den titel het cijfer V achter Tractatus His- 
toricus is weggelaten. Overigens is titel en 
inhoud volkomen hetzelfde. 

Broes (W.), 1766— 1858. Pred. te Voor- 
schoten, Zutfen, leiden en Amsterdam. 

De engelsche hervormde Kerk , be- 
nevens haren invloed op onze Neder- 
landsche^ van den tijd der hervorming 
aan. Delft, Wed. J. Allart. 1825, 
in-8«. 2 dln. (K. B.) 

De kerk en de staat in wederzijd- 
sche betrekking volgens de geschiede- 
nis. Amst., J, van der Heij en zoon. 
1830—32. in-8". 4 dln. 5 stukken. 
(B. U. A.) 

Dl. IV ook met den tit. : «De kerk en de 
staat in wederzijdsche betrekking^ bijzonder 
in de Nederlanden en in Noord- Amerika, het 
eene land met het andere vei^elekeii.» 

Zie ook op: Onderzoek. 

Bronsveld (A. W.), geb. 1839. Pred. 

te Utrecht. 

Oorzaken der verbreiding van het 
Rationalisme in ons land, sinds de 
laatste jaren der vorige eeuw. Akade- 
misch proefschrift . . . Rotterdam, E. 
H. Tassemeijer. 1862. in-8». (K. B.) 

Schetsen uit het godsdienstig en 
kerkelijk leven in de vorige eeuw . . . 
Amsterdam , B. van der Land (Firma 
H. J. van Kesteren en Co.). 1873. 
in-8«. (K. B.) 

Zie ook op: Bouwsteenen ; Geloojsge- 

tuigen; Jüngst {Joh.}, 

Brot (A.). 

Het Klooster der Jezuiten te Rome. 
Vrij naar het Fransch van . . . Tiel , 
C. Campagne, 1848. in 8^ (B. U. U.) 

Brousson (Cl.). 

Kort verhaal Van de Wonderen, 
Die God in de Cevennes, en in het 
lage Languedok in Vrankryk doet, 
tot onderrigting en vertroosting van 
syn verwoeste kerk. Alwaar men van 
de geene die God . . . heeft verwekt 
in dese laatste tyden, om hetEuan- 
gelium te prediken spreekt ; alsmede 
van het Martelaarschap , hetwelke een 



52 



BROÜSSON — BRUGMAN. 



groot getal van dese Dienaren Gods 
geleden hebben . . . Uyt het Fransch 
vertaald, door een Liefhebber van 
Waarheyd en Deugd... Delft, A. 
Beman. 1695. in-8^ (X) en 102 blz. 
(B. W. L.) 

Met voorrede v. d. vert. — Oorspr. Relation 
sommaire des meri'eilles que Dieufait en France 
dans les Cei'ennes et dans Ie bas Languedoc ^ 
pour Vhistruction et la consolation de son Eglise 
desolce. 1694. in- 12*. 

Zie ook op : Briei'en z'an de Protestanten ; 

Toestand der Gereformeerden, 

Brouwer (P. W.), Pred. te Maassluis. 

Korte schets van de geschiedenis 
der Hervorming voorgedragen in eene 
godsdienstigeredevoeringteMaassluis, 
op den 2<^®" November 181 7. Benevens 
de Feestzangen . . . Delft, P. de Groot, 
z. j. in-S». (B. W. L.) 

Brouwer (Th.), Kath. priester. 

Zie: Ravignan (De), 

Brouwers (A). 

'Geschiedenis der Katholieke Kerk. 
Kerkrade, M. Alberts. 1886. in-8^ (?) 

Mes , Kath, pers, blz. 42. 

Brucherus J. Cz. (H. H.), 1724— 

1797. Pred. en Rector te Appingadam. 

Gedenkboek van Stad en Lande; 
in zig behelzende ene naamlijst van 
de predikanten dezer provincie, sedert 
1 594 tot 1 792, met enige aantekeningen 
en kerkelyke bijzonderheden ; nevens 
een bericht aangaande het christendom 
alhier , eerst onder het Pausdom enz ; 
als mede ene historie van de Her- 
vormde Kerk en schooien in dit ge- 
west; met enige bijzonderheden van 
'slands Hogeschool, de bezorgers, 
en . hoogleeraars . . . Groningen , Nic. 
Veenkampenzoon. 1792. in-8". (K. B.) 

Met voorrede en register. 

Geschiedenis van de opkomst der 
Kerkhervorming in de provincie Gro- 
ningen, tot aan het jaar 1594; ge- 
volgd door de geschiedenis van de 
vestiging der Kerkhervorming in 
dezelfde provincie, tot aan de Natio- 
nale Synode van Dordrecht in 1618 



en 16 19; uit echte stukken zamen* 
gesteld. Gron., J. Oomkens. 182 1. 
in.8^ (K. B.) 

Als bijlagen zijn afgedrukt de kerkordening 
der Stad Groningeo van 1538, hernieuwd 12 
Mei 1558, Kerkorde der stad Groningen van 
16 Sept 1594 en de Kerkorde voor de Omme- 
landen van 27 Febr. 1595. 

Brugman (Jou.), gest. 1473. 

Vita Lydwinae de Schiedam. 
Sciedammis, z, n, v. drukker. 1498. 
in-4^ 1 24 bladen met gothische letters 
gedrukt. (K. B.) 

Blad 1. recto: twee houtsneden met de in- 
schriften: «Vita. I Lijdwi | ne | brugnüL 1 . Schie- 
dam. I InHoIlandia | » Blad i. verso: cPrologus 
in vitam al me virginis. Lijdwine. | Et hec est 
translatio tercia i^er venerabilem patrem | fratrem 
Johahem Brugman. Anno. domini. M*. | CCCC**. 
Lvi*. pro tnc conuêtus fratrü minor, apud | 
andomarum (sic) lectore cóposita. Incipit feli- 
citer.» Blad 123. verso : « CP Hoc opus dei fanëte 
gra expletum sciediïmis. Anno | M*., CCCC*. 
xcviij*. Ad indiuidue trinitatis honorë | necnö 
almev*ginisLijdwiêsciedamitepcipueimpssü | » 
Blad 124. verso: twee houtsneden; daarboven: 
«Vita alme virginis lijdwine. de Schiedam.» 
In de onderste houtsneê (het wapen van .Schie- 
dam): «Schiedam. | In HoUandia | .» X^etran- 
latio tercia is werkelijk de derde door B. aan 
het leven van Lidwina gewijd. De eerste werd 
in 1483 te Keulen gedrukt; de Bollandisten 
bezaten een exemplaar van dit boekske^ dat 
volgens hun beweren te Leuven herdrukt is, 
althans in de Acta Sanetorum^ April, II, 268 
lezen wij : « Prodiit autem Coloniae primum anno 
MCCCCLXXXIII; acbienniopostLovaniirecusa^ 
iu Musaeo noslro servatur.» Overigens is van 
dien I^uvenschen druk niets bekend. Later werd 
het geschrift van Johannes Gerlacus (zie Leven 
van Liedwy) hem toegezonden, om het in het 
latijn te vertalen. Hieraan werd gehoor gegeven en 
het genoemde werk als hoofdbron gevolgd, 
toch is de tweede bewerking van Lidwina's 
leven door Brugman, een zelfstandig werk ge- 
worden , waarbij den schrijver vooral van dienst 
waren de hem door Johaunes Wouters, Lidwina*s 
biechtvader, verschafte mededeelingen. Zijn werk 
is als Prior Vita afgedrukt in de Acta SanctO' 
rum. April, TI^ zjo-^joè en is op zijn beart 
weder omgeteerkt door Thomas \ Kempis (op- 
genomen in zijne Opera omnia,^ uitgegeven door 
Sommatius.). De derde en uitvoerigste biografie 
van Lidwina door Brugman is de boven beschre- 
vene, <loor hem in 1456 voltooide, welke hij 
op ver/oek van vele vereerders en geholpen 
door de schriftelijke mededeelingen van den bo- 
vengenoemden Johannes Wouters vervaardigde. 
De Schiedamsche druk {Campbell, n* 383 en 
2*. Supplement^ p. 12) is versierd met 36 
houtsneden, welke volgens de Acta Sanctorum 



BRUIN — BRÜYNINCX. 



53 



ontleend sijn aan twintig schilderijen uit Lid wina's 
Kapel in de Kerk te Schiedam. De biografie is 
als Vita Posterior afgedrukt in de ActaSanct. 
April, IL soj-^jéts. Uitvoerig is over het ge- 
schrift gehfuideld in de genoemde Acta SancL 
April, //. 26Q en 2yo, waaraan voor een deel 
ook MoU^ yoh. Brugman, II, iji — ij8 zijne 
mededeelingen ontleende. Ter aangehaalder 
plaatae vronlen door de Bollandisten ook de 
vertalingen vermeld, waaronder die van H, 
Rosweydus in zijn : Het Leven der II, Maeghden, 
Antw. 1626. Latere hoU. vert: Hetwonderlyck 
leven vande ,,, h. maghet Lydtvina . . . door. , . 
Nu over-gheset , , , door L J. Priester der 
Societeyt Jesu* Antwerpen, Wed. en erfgen. v. 
T. Cnobbaert. 1657. in-8«. (XII), 206 en (14) 
blz. (K. B.) Oe vertaler is L. Jacobi. Zie deze 
vertaling ook op Spieghel der Maeghden. — 
Fmnsclw vert : La Vie Admirable ... de , , , 
Saincte Lydvmne . . . par , , . Reduit en meilleur 
ordre, . . par ,,, L, Svrir'S . . . De nouueau . . . 
mise du Latin en Franfois . . . par VV. Caovli, 
... Dooay, B. Bellere. 1601. (B. U. G.) 

Bruin (Claas) , 1671— 1731. 

Korte ochets van het leeven en 
sterven der Martelaaren, getrokken 
uit de geschiedenissen van . . J. Gy- 
sius. Beginnende met den kruisdood 
van . . Jesus Christus , en eindigende 
met de vervolging in Piemont. Ver- 
rykt met honderd een en vyftig af- 
drukzels van kopere plaaten^ en ver- 
meerdert met zo veele byschriften. . . 
Amsterdam, J. Blom. 1719. in-4*. 
(K. B. B.) 

Met voorrede, holL gedichten , tafel enz. Over 
het adres is een strook met het jaar 1720 geplakt 

Zie ook op: Ilaemstede, 



BRUINSES (A. G.). 

Tafereelen uit de geschiedenis van 
de stichting en vestiging der Christe- 
lijke Kerk, door... Groningen, C. 
M. van Bolhuis Hoitsema. 1849. in- 
8-. (G. B. R.) 

Met opdracht v. d. schr. — Als Aanhangsel 
verscheen: Schetsen uit het Christelijk leven in 
de drie eerste eeuwen der Kerk, Bij denzelfden. 
1849. in-8*. 

BRUMUND (H. A. G.), Pred. te Am- 
sterdam. 

Zie : Brumtmd {9, F. G.). 

BRUMUND (J. f. G.), 18 14— 1863. Pre- 
dikant te Soerabaja. 

Berigten omtrent de evangelisatie 
van Java, medegedeeld door .... Uit- 



gegeven door H. A. G. Brumund. 
Amst, J. van der Hey en zoon. 1854, 
in-8^ (K. B.) 

Met uitvoerige inleiding van den uitgever. 

BRUN (],). 
Zie: Godsdienst. 

BRUNEEL (B.), RecollecL 
Zie: Leven v. d, H. Franciscus Xaverius. 

BRUNNER (A.). 

Korte Legende, Ofte beschryvinge 
van de Levens ende Martyrie der 
Heyligen Voor 't geheelejaer: Maen- 
delijck af-gedeelt, en met fijne Platen 
verciert. Eerst in 't Latijn beschreven 
door .... en nu . . over-geset, door 

F. V. A Antwerpen , J. Stichter 

en Fr. van Metelen. 1687. in-i2*. 2 
dln. (X), 14, 480 en (12); (IV), 442 
en (10) blz. (K. B. B.) 

Met opdracht , voorrede en approbatie. 
BRUNNER (S.). 

Clemens Maria Hoffbauer , en zijn 
tijd. Bijdrage tot de kerkelijke geschie- 
denis van 1780 — 1820... Uit het 
Hoogduitsch. Amsterdam , C. L. van 
Langenhuysen. 1861. in-8'. (B. K. A.) 

Met portret van II. eu voorrede v. d. vert, 
Mr. y. A. N. TroT'aglino. — Oorspr.: Clemens 
Maria Hoffbauer und seine Zeit, Miniaturen 
%ur Kirchengeschichte von lySo bis 1820. Wien. 
1858. in-8». 

Brutel de la Rivière (G. J.), 

geb. 1855. Pred. te Houtrijk en Polanen. 

Het leven van Hermannus Moded, 
een der eerste calvinistische predikers 
in ons vaderland. Academisch proef- 
schrift . . . Haarlem , Erven F. Bohn. 
1879. in-8*. (K. B.) 

Bruvn (C. A. L. vanTroosten- 

BURG de) , Pred. in üost-lndie en daarna te 
Erichem. 

De Hervormde kerk in Nederlandsch 
Oost-Indië onder de Oost-Indische 
Compagnie (1602 — 179S). Door. . . . 
Arnhem , H. A Tjeenk Willink. 1884. 
in-8'. (K. B.) 

Met voorrede , inleiding en uitvoerige registers. 

Bruynincx (Hans). 

Zie: Protocol. 



54 



BUCHANAN — ^BUNGENER. 



BüCHANAN (Cl.). 

Onderzoekingen naar den toestand 
des Christendoms in Azië; benevens 
eenige Berigten aangaande de over- 
zettingen der H. Schrift in de Oos- 
tersche talen , door .... Volgens de 
Negende Uitgave uit het Engelsch 
vertaald, en met eenige Aanteeke- 
ningen vermeerderd door J. Werninck. 
Haarlem en Rotterdam, A. Loosjes, Pz. 
en J. van Baaien. 1 8 14. in-8". (M. M. N.) 

Oorspr.: Christian Researches in Asia, I^q- 
doQ. 181 1. in-8*.; 5de ed. 1812. 

BUCK (V. DE), Jezuïet 

Zie : Geschiedenis der zalige Maegd ; Hillegeer 
(70* Gesch. V. d. H. Ursula ; Historie vao de 
Hertogelijke Kerk; Historie van O. L. V. ten 
Kerselaar : Leiden van den H. Jacobus I>acops ; 
Lei'cns der Heiligen Anna enz. 

BUDDINGH (D.), 1800—1874. Onder- 
wijzer , later leeraar en bibliothecaris der Kon. 
Akad. te Delft. 

Mirakel-geloof en Mirakelen in de 
Nederlanden. Historisch-letterku ndige 
proeve, naar aanleiding van het vijfde 
eeuwfeest van het H. Sacrament van 
Mirakel te Amsterdam; 5 Maart 1845. 
'sGrav., H. C. Suzan, CHz. 1845. 
in-8». (K. B.) 

Met tal van aanteekeningen , bijlagen en bij- 
voegsels. 

De Kerk, school en wetenschap 
in de Vereenigde Staten van Noord- 
Amerika . . . Utrecht, Kemink en zoon. 
1852—53. in-8*. 3 stukken. (B. L. L.) 

Ieder st. heeft afz. tit., het eerste: De Her- 
vormde , Hollandsche Kerk in de Vereen, St. v. 
N. Amerika. 

'Een paar bladen uit de geschie- 
denis der kerkhervorming in de 
Nederlanden, benevens een Dietsch 
gedicht van Jacob van Maerlant, 
Willem van Hillegaertsberch en Jacob 
van Oestvoren. Dordrecht , H. R. van 
Elk. 1855. in-8«. 

Brinkman , Naamlijst. 1855. blz. 18. 

'Eist onder het patronaat van St. 
Marten. Amsterdam. 1860. in-8*. 

Af. Nijhojr, Catal. 203 n». 660. 

Zie ook: Dowling (y.). 



BUDDINGH (S. A.), 181 1— 1869. Pred. 
te Batavia. 

Proeve eener chronologisch-histo- 
rische schets van de Lotgevallen der 
Protestantsche Kerk in Nederlands 
Oostindië, van 161 5 tot 1857... 
Arnhem, G. W. van der Wiel. 1857. 
in-8«. (B. U. A.) 

Met voorrede. 

Naamlijst der Predikanten in Neer- 
lands Oost-Indie, van 161 5 tot 1857; 
benevens van die te Ceylon, van 1623 
tot 1807; — van die te Choromandel, 
van 1625 tot 1784; — van die te 
Malabaar, van 1663 tot 1751; — 
van die te Malakka van 16 18 tot 
1822; — van die te Formosa, van 
6127 {lees\ 1627) tot 1659, — en 
aan de Kaap de Goede Hoop, van 
1665 tot 1790; zoomede van de 
zendeling-leeraren in Ned. Oost-Indie, 
van 18 14 tot 1857. Zonder afz. 
titel y z. n. V. pi, en v. dr. en z. j. 
in.8^ (B. U. A.) 

BuECKELius (Joh.). 

Historiën ende mirakelen gheschiet 
tot Aerlen by Helmont door het 
aenroepen van Ons L. Vrou. Met 
schoone disputatien door . . . T'ser- 
togenbossche By A. Scheffer, 16 14. 
in-8«. (XXII) en 256 blz. (K. B.) 

Met gegrav. tit., voorrede en approbatie. 

BÜHRMANN (F. C.) , gcb. 1830. Boek- 
handelaar. 

De Dordtsche Synode en de gods- 
diensttwisten in het begin der 1 7* eeuw. 
Amsterdam, F. C. Bührmann. 1881. 
in-8^ afl. 1—4. 

Bulletin de la Commission peur 
rhistoire des Églises Wallonnes. La 
Haye, Martinus Nijhoff. 1885 — 1887. 
in.8«. Dl. I en U. (K. B.) 

Wordt voortgeret. Elke twee jaar verschijnt 
een deel van 4 afl. 

BUNGENER (F.). 

*Kalvijn. Zijn leven, zijn werk en 
zijne geschriften. Naar het Fransch. 



BURBURE — BUSCH. 



55 



Met een woord tot inleiding van J. 
P. Hasebroek, Amsterdam. D. B. 
Centen. 1863 in-8*. 

NidtrL Bibliogr,, 1862. blz. 162 .. . Volks 
(nituwe titel') uitgave. 1867. iq-8*. {S^ed, BibL 
1867 blz. 10). — Oorspr.: Calvin, sa vie, son 
oeuvre et ses êcrits. Paris. 1862. in-i2*. 

BüRBURE (Leo de). 

Zie: Ommegangen. 
BURGMEIJER (J.J.), Past. te Warmond. 

Kerkelijk Nederland. Jaarboek voor 
Katholijken, door... 's Hertogenbosch, 
Gebr. Verhoeven. 1 847 — 1 8 56. in- 1 2^ 
10 dln. (Dl HII. K. B.) 

Jaarg. 1847 bevat portret van Pius IX,jaarg. 
1^9 een afbeelding van het Seminarie te War- 
mond. — Sedert 1852 door J. H. Wensing. 

BURKHARD (J. G.). 

'Volledige Geschiedenis der Metho- 
disten in Engeland ; uit geloofwaardige 
Bronnen. Benevens de Levensbe- 
schrijvingen van derzelver beide Stich- 
ters J. Wesleij en G. Whitefeld. Uit 
het Hoogduitsch Vertaald door G. 
H. Reiche. Amsterdam , J. Weppel- 
man. 1802 — 1805. in-8'. 2 stukken. 

De Visser, Naamlijst. III. 293; IV. 117. — 
Oorspr. : Geschichte der Methodisten in England. 
Nilrnberg. 1795. in-8*. 2 dln. 

BüRKHARDT (C. H. A.). 

Zie: Martin. 

BURMANNUS (C), 1696— 1755. Schepen 
en burgemeester van Utrecht. 

Hadrianus VI. Sive analecta his- 
torica de Hadriano Sexto Trajectino, 
Papa Romano. Collegit, edidit, et 
notas adjecit C. Burmannus. Trajecti 
ad Rhenum, J. k Poolsum. 1727. 
in-4*. (K. B.) 

Met titelgravure van J. Goeree en tegenover 
den titel een allegorische prent met onderschrift: 
y. Wandelaar inv. et fecit. — Na de opdracht 
aan de regeering der stad Utrecht en een prae- 
latio volgen de inhoudsopgave en een lat 
gedicht aan C. Burman door A. A. v. Toll. 
]>uiimchter een uitslaand portret van Paus Adriaan 
door J. Wandelaar, gegrav. d. J. Houbraken. 
— Het boek bevat zeer belangrijk en onmis- 
baar materieel voor de kennis van paus Adriaan 
VL Blz. 1—82: VitaHadriamVIyva, denBe- 
nediktijner Gerardus Moringus; blz. 83. — 140: 
Viia Hadriani VI van bisschop P.Joviu8;bl2. 
141 — 152: Conelave Hadriani VI; blz. 153— 



244: Blasii Ortiiii Itinerarium Hadriani VI, 
ac ipsius Pontificatus eventus^ waarin zijne reis 
naar Rome beschreven en zijn eerste hervor- 
mingen vermeld worden. Blz. 321 — ^441 bevatten: 
Illustriora Hadriani VI, Elogia et hreves 7'itae 
ejus descriptiones; het zijn er 3 1 , onder welke 
van J. Arminius , Miraeus , Barlaeus en Brandt. 
Blz. 441 — 508 geven Hadriani VI et aliorum 
ad eum Epistolae. — Achter blz. 80 een uit- 
slaande plaat, de tombe van paus Adriaan 
voorstellende. Aan het slot een uitvoerig register. 

Burmannus (Fr.). 

Oratio, de Persecutione Diocletianea, 
ejusque Exitu gloriosissimo. Habita, 
AD. III. Kal. Apr. i7i9...Traj. ad 
Rh., Guil. vande Water. 1719. in-4^ 
(B. U. A.) 

BURNET (G.), 1643— 1715. Bisschop van 
Salisbury. 

Kort-begryp van de historie der 
reformatie van de kerk van Enge- 
land ... in 't Nederduytsch gebragt 
door W™, Sevvel. Met kopere Plaaten 
vercierd. Amst., Weduwe van St, 
Swart. 1689— 1690. in•8^ 2 dln. (K. B.) 

Dl. I is van 1690; Dl. II van 1689. Behalve 
de titelpr. zijn al de platen portretten, z. n. 
van graveur. — Oorspr.: The Abridgement of 
the History of the Reformation of the Church 
of England» Lond. 1682. in-8*. 

BU.SCH (J.). 
Zie: Buschius, 

BUSCH (M.). 

De Mormonen. Een overzigt van 
het ontstaan^ de inrigting en geloofs- 
leer dezer sekte . . . Uit het Hoog- 
duitsch. Amst, H. W. Mooij, 1856. 
in-8^ (B. U. A.) 

Met inleidend woord van den vertaler. Oorspr, : 
Die Mormonen, Jhr Prophet , ihr Staat und 
ihr Glattbe. (Dl. VIII van : Com'ersations — und 
Reisebibliothek, Leipzig. 1855 — 56. in-8».) 

BUSCH (W.). 

Beknopte geschiedenis der christe- 
lijke Kerk , . . . Naar den derden 
hoogduitschen druk. Amst., ten Brink 
en de Vries. Utrecht, H. M. v. Dorp. 
1840. in-8*. (K. B.) 

Vertaald door J, y» v. Toorenenbergen, Zie 
V, Doorninck, i. v. Geschiedenis. — Oorspr.: 
Kurtgefaszte Geschichte der chr. Kirche. — ie 
dr. 1823. j/^ verb. u. vermehrte Aufl. : Hannover. 
1838. in 8*. 



56 



BUSCH KEISER — BUTLER. 



BUSCH KEISER (J.), Precl. te Mensin- 
gaweer. 

Zie: Sackreuter (K, L,), 

BUSCHIUS (J.), Kanunnik te Windes- 
heim. 

Chronicon Canonicorum Regularium 
ordinis S. Augustini Capituli Windese- 
mensis . . . Accedit Chronicon Montis 
S. Agnetis Auctore Thoma a Kcmpis... 
nunc primum in lucem edita una cum 
Viridiciis Kempensibus Heriberti Ros- 
weydi Soc. Jesu pro libro de Imita- 
tione Christi. Antverpiae , P. et J. 
Belleri. 162 1. in-8^ (XXIV) en 620; 
(IV), IS4 en (38); 128 blz. (K. B.) 

De drie o. d. tit. genoemde geschriften hebben 
allen afz. tit. en pagineering, maarde signatuur van 
de beide eerste loopt door. De pagineering is 
zeer slordig en herhaalde malen zijn eenige 
nummers overgeslagen. Aan den uilvoerigen 
titel gaat een kortere vooraf: Chronicon IVin^ 
desemense et montis S. Agnetis. De uitgever 
Ros^veyde veranderde de volgorde der door 
Busch geschreven werken. In de uitgave van 
1621 is die nu de volgende: Opdracht van 
Rosweyde aan Paulus Schoof, Generaal der 
Reguliere Kanunniken ; « Elogium » van Busch 
door Trithemius, waarin Busch ten onrechte 
Amoldus genoemd wordt; na ditu v. Proiogus • 
van Busch en de tituii capitulorum volgt als 
Liber i het boek de origine modernae de^fotionis 
in 1464 te Sulta voltooid p. i — 216, daar achter 
p. 217 — 245: epistola de 7,'ita et fassione Domini 
nas tri Jesu Christi, et ai ijs deuotis exercitijs^ 
sectindum quae fratres et laici in Windesem se 
solen t ex er c er e ^ a feu toni co in Latinum f er 
Uhri huius editorein translata. Dan volgt p. 
247 — 636 als liber II. Chronici Canonicorum 
regularium, de viris illustrihus de Windesem 
liber, tusschen 1455 en 1459 geschreven. Aan 
het slot van het Chronicon S. Agnetis vindt 
men : Index rerum memorahilium , quae in his 
Chronicis continentur , ac simul Personarum , 
quae in Windesem aut Monte S. Agnetis , aut 
alibi vitae sanctitate aut doctrina, aut praeemi' 
nentia status floruerunt. Achter de Vindiciae 
Kempens es volgen nog vitae van JoanneSy 
Thomas en Gobelinus de JCempis. Zie: y. G. 
H. Acquoy , Het klooster te Windesheim , /. 
3i2. iw. — Herdruk van het Chronicon : Joannis 
Buschii Chronicon Windesemense ad optimos 
codices manuscriptos recognoi'it et edidit P. y. 
Af. Lurasco. Amst., C. L. van Langenhuysen. 
1882 (?) formaat? {Mes^ Kath, /^j. blz. 51) en 
Des Augustinerpropstes yohannes Busch ChrO" 
nicon Windeshemense und Liber de reforma- 
tione monasteriorum. Ilerausgegeben von der 
Historischen Commission der Pro7nnz Sachsen^ 
Bearbeitet von Dr, Karl Grube. Halle, 1886. 
in-8». (K. B.) 



BUSSELIUS (H.), Pastoor te Exaide. 

'Crvx Rediviva Cort verhaal van 
den eersten oorspronck, van twee 
miraculeuse Crucifixen, berustende in 
de Prochie Kercke . . van Exarde . . 
Beschreven door . . . Editio altera et 
correctior. Ghendt, Joos Doorns. 1634. 
in-8'. 59 en (i) blz. 

De approbatie is van 16 Juli 1621 (jaarv. d. 
isten dr.). Latere drukken : Ghendt, B. Manilius. 
1665. in-i2». en (5de dr.): Gend, Wed. P. F. 
De Ooesin. z. j. in-8*. — De dr. van 166$ 
noemt den schr. Brusselius. Zie : Vander kaeghen, 
IL n». 1214 en VI, n». 1239$ en 15027. 

BUSSINGH (J. W.), Pred. te Delfshaven. 

Drangredenen tot 's Heeren lof, by 
een plegtige Jubelreden, Uit burger- 
lyke en vooral kerklyke voorrechten 
geschiedkundig afgeleidt; en, op het 
Tweede Eeuwgetyde van den open- 
baren Hervormden godsdienst tot 

opwekking voorgestelt, aan de Her- 
vormde Gemeinte tot Delfshaaven... 
Met aantekeningen en bylagen. Delft, 
A. Sterck. 1774, in-8*. (B. U. L.) 

Met gravure o. d. tit., opdracht, voorrede, 2 
holl. gedichten van O. Porjeerc en J. de Vos, 
en lat. gedicht van J. W. Bussingh Jr. 

BUSSINGII (J. W.), 1761— 1836. Pred. 
te Vinkeveen, Monster, Gorinchem, Gouda; 
aldaar afgezet. 

Memorie van den predikant .... 
over zijne rematie, en die van, nu 
wijlen, zijnen ambtgenoot, Ds. D.J. 
Metske, als predikanten van Gouda. 
Met Bijlagen. Derde druk. Rotterdam, 
J. Hof hout en zoon. 1 796. in-8*. (K. B.) 

Dezelfde gaf over dezelfde zaak nog nit: 
Aenhangnel tot mijne Memorie: of Tegenheritkt 
op zeker geschrift, getij teld: Bericht ent. enu 
van P. T, Couperus^ y. A. Smit en J, ée 
Visscher, predikanten te Gouda . . . Rotterdam, 
y. Hof hout en uoon. Benevens De twee P^hT' 
traiten van de Predd: Metske en BttssiMgh. 
in-8». (K. B.) en Brief van den Predikanl% 
W. Bussingh, over nijne r emotie ent. ent. te 
Gouda oen y. H. van der Palm.. Tmtdt 
druk. Rotterdam, y. Hofkout en to9n. iy^> 
in.8». (K. B.) 

Butler (Alban). 

'Levensbeschrijving van heiligen, 
kerkvaders en martelaren. Goedkoope 
uitgave. N*. i — 6. Naar hetFransch. 



BUYS— BY. 



57 



Met kerkelijke goedkeuring. Rijsen- 
burg, Petit & Co. 1864. in-8^ 

Nederl. Bibliogr.^ 1864. blz. 34. Waarschijnlijk 
verkorte bewerking van: Vies des f er es ^ mar- 
tyrs et autres principaux sainis, Ottvrage tra- 
duit libremeut ae Panglais par Vabbé Godescard. 
NotiZ'elle êd. Besangon. 1844. in-8». 10 dln. — 
Volledige (?) vert. : Lei' erts der //. H. Vaders^ 
der martelaren en der andere voorname Heiligen. 
Gent, Vereecken. in-i2'. 8 dln. {Vlaemsche 
Bibliogr,.^ I. blz. 51.) 

'Levens der Heiligen voor alle 
de dagen des jaers, vermeerderd 
met de levens van verscheide heiligen 
van Belgien. Grent, Poelman, in- 12®. 
2 dln. 

Vlaemsche Bibliogr., I. blz. 51. 

BUYS Q. A.) , Oud-hoofdonder wijzer. 

Leven van den heiligen Franciscus 
van Sales, apostel van Chablais, bis- 
schop en prins van Geneve en Lee- 
raar van de Katholieke Kerk; naar 
de verkorte uitgaaf van . . Hamon. . 
tot een beknopter volksboek bewerkt 
door .... Gent, H. Vander Schelden. 
1883. in.8*. (K. B. B.) 

Met approbatie. 

BUIJS (?.), 1787— 1853. Kath. Priester, 
President v. h. Semenarie te Amersfoort 

Noodige Bijlagen, tot het Werk 
van . . J. Bramer , over het Jansenis- 
mus; ter aanwijzing en wederlegging 
der veelvuldige onnaauwkeurigheden ; 
hatelijke aantijgingen , ongerijmde 
stellingen, enz. daarin voorkomende ... 
Rott., Cornel & O. 1824. in-8». 2 dln. 
(K. B.) 

Verdediging der Oud-bisschoppelijke Clerezy. 

Rome en Utrecht, of korte schets 
van den oorsprong, voortgang en 
tegenwoordigen staat hunner drie 
hoofd-geschillen . . . Tweede herziene 
Druk. Amst, H. ten Oever. 1 864. in- 
8*. (B. U. A.) 

iste Dr.: 1844; ^^ 2e dr. bevat een voorbe- 
richt V. d. uitgever, waarin een korte levens- 
schets van den schrijver. 

Zie ook op: P. B, 

BUYSER (L. DE). 
Zie : Verklaringe van den Droevigen Handel. 



BUYSLING (J.) , Pater in 't klooster int 
Geyn. 

Oorspronck , Beginsel ende Voort 
ganck, Voorders wat Fundateurs, 
Overste en Regeerders da ttet convent 
int Geyn buyten Utrecht gehadt heeft, 
byeenvergadert , . . . Uitgegeven door 
Prof. L. G Visscher. Utrecht, N. van 
der Monde. 1843. in-8'. (B. L. L.) 

Met voorrede van den uitgever. 

By de Coninghinne Proclamatie, 
waermede belast wort het procederen 
teghen Jesuiten en weireltsche Pries- 
ters, Midtsgaders tegen de gene die 
de selue Herberghen, Onderhouden 
oft voorstaen. Gepubliceert den XVen 
November 1602 stilo nouo. Ouerghe- 
sedt wt den Enghelschen . . sprake. 
Middelburgh, R. Schilders. 1602. in- 
4*. 12 blz. (B. U. G.) 

By den Coninck [Jakobus I], Elen 
Proclamatie omme de behoorlijcke 
executie van alle voorgaende Wetten 
tegen de Paepse Refusanten . . . Ende 
mede , dat alle Papen ende Jesuyten 
uyten Lande op seeckeren dach sul- 
len vertrecken . . Amstelredam , P. 
Aertsz. van Ravensteyn, nae de Copye 
Ghedruckt tot Londen , By R. Barker. 
1610. in.4». 8 blz. (K. B.) 

Andere drukken: Rotterdam, M. Bastiaens; 
en: Amst., G. Hz. van Breughel, na de copye 
tot Middelb-, by R. Schilders (zie T. n». 846 
en 847, en vergel. v. d. W. n*. 1197-) Een 
andere vertaling v. h. oorspr. is: By den Co- 
ninck Proclamatie . . ghedaen teghen alle Pries- 
ters , yesuiten ende andere derghelijcke ^ Dat sy 
haer sullen hebben te vertrecken uyt desen Co- 
nincrijcke van Groot Bretagnien . . Oz>ergheset 
uyt den Enghelschen by P, S. Middelb.^ P. Schil- 
ders . , 1610. in-8». 16 blz. (v. d. W. n». 1199.) 

By den Coningh [van Engeland.]. 
Proclamatie, Belastende alle Jesuyten, 
Semenarisen {sic) etc. uyt den Lande 
te vertrecken [6 Met.]. Nae de Copye 
Gedruckt tot Londen by B. Norton, 
ende J. Bill . . 1624. in-4'. 4 blz. 
(B. U. G.) 

By den Keyser Placcaet en edict 
tegêt concept en voomemö der Ana- 
baptisten , en andere quaetwillige [ƒ/ 

8 



58 



BIJDRAGEN — CAFMEIJER. 



Dec, J54i\ Men vintse te coope, in . . 
Bruessel . . By . . Marck martês, en 
Tantwerpen . . ten huyse van Jacob 
van Liesueldt. \Aa7i het sloti\ Ghe- 
prent Tantwerpen . . ten huyse van 
Jacob van Liesueldt. in-4®. 8 blz. 
(B. U. G.) 

Met *t keizerlijk wapen o. d. tiL 

Bijdragen tot de geschiedenis der 
Evang. Luthersche Kerk in de Neder- 
landen, verzameld door J. C. Schultz 
Jacobi en F. J. Domela Nieuwenhuis. 
Utrecht, Van Paddenburg & Comp. 
1839— 1845. i" 8". 7 stukken. (K. B.) 

Hierin o. a. de geschiedenis der Luthersche 
gemeenten te Utrecht, Amersfoort, Kuilenburg, 
Thiel, Leerdam, Woerden, Leiden, Middelburg, 
Vlissingen, Veere, Groede, Alkmaar, Leeuwar- 
den, Zierikzee, Goes, Batavia. 

Bijdragen tot de geschiedenis van 
het huishoudenlijke der Gereformeerde 
Kerken in Zuidholland, begrepen in 
eenige authentique stukken, rakende 
het gebruik van consulenten by de 
beroepingen van Predikanten te Rhyn- 
saterwoude. Uitgegeven door . . . H. 
Kluit. Leyden , A. en J. Honkoop. 
18 10. in•8^ (K. B.) 

Bijdragen tot de Kerkelijke Ge- 
schiedenis van Duitschland in de 



XlXe eeuw, of het zoogenaamde Roode 
Boek. Uit het Hoogduitsch vertaald. 
Amsterdam, C. L. van Langenhuysen. 
1838. in-8*. (B. K. A.) 

Met voorbericht v. d. vert., voorrede, inlei- 
ding en aan het slot met nieuwe pagineeriiig: 
Theologische Beoordecling m'er den zin der Apos- 
tolische Breve van Paus Pius VI Tl, . . betrek- 
kelijk de gemengde htnoelijken. — Oorspr: Bei- 
trdge zur Kirchengeschichte d. rg Jahrh. in 
Deutschland^ oder üh d. neueslen Kirchl. Ver- 
hdltnisse daselhst. Augsburg. 1835. in-8». 

Bijdragen (Doopsgezinde). Uitge- 
geven onder redactie van D. Harting 
en P. Cool. 1 861. Amsterdam, Fred. 
Muller, in-8'. (K. B.) 

De eerste vijf jaargangen bij F. Mullfr; 1866 
verscheen niet; 1867 — 1870 te Leeuwarden bij 
H. Kuipers; 1871 verscheen niet; 1872- 1880 
Leeuw., H. Kuipers en Amst, G. L. Funke; 
»edert 1881: Lei*'en, E. J. BriU. Van 1870 af is 
Prof. y. G. de Hoop Scheffer de redacteur. — 
Het tweede gedeelte van eiken jaargang bevat 
opgaven aangaande de gemeenten, predikan- 
ten enz. 

Bijdragen voor de geschiedenis 
van het Bisdom van Haarlem. Haar- 
lem, A. B. van den Heuvel. 1873 — 
1887. in-8». 14 dln. (K. B.) 

Wurdt voortgezet. 

Bijl (Joost). 

Zie: Arfiaud. 



c. 



Caan (H. J.). 

Zie: Recucil. 

CABELJAU (P.), 1610-1668. Pred. en 
Regent v. h. Staten-college te Leiden. 

Catholiick Mcmory-boeck der Gere- 
formeerde, Gcstclt tci^en het Roomsch- 
Memoryboeck der Paus gesindc . . . 
Zynde een volkomen wcdcrlegginghe 
van het Memory bocck van Turano 
Vekiti . . . Waer toe behoort Kort Be- 
grijp van het Vervolgh, Leven ende 
Handelingen van alle de Bisschoppen , 
ofte Pausen van Romen. Leyden, P. 
Leffen. 1661. in 4^ 2 dln. (XXIV), 683 
en ^21); (XII), 894 [;//>/ 966] en (20) 
blz. (B. D. A.) 



Met tiielpr. door P. Philippe, opdrachten, 
voorrede en registers. 

Ca EN EN (C.) , Kanunnik en Hoogleenuir 
te Averboode. 

Zie : Historie . . . van onze lieve vrouw. 

CaFMEIJER (P. de), Kanunnik der 
Collegiale Kerk van de HH. Michiel en Gudula. 

Hooghweirdighe Historie van het 
alder- heylighste Sacrament van Mi- 
rakel ffe Brussel] . . . Eersten Druck. 
Brussel, G. de Backer. 1720. in-8'. 
(K. B.) 

Met 20 gravures van Karrewijn naar schilde- 
rijen in de St. Gudule te Brussel. — Een nieuwe 
uitgaaf verscheen te Brussel in 1735 ^'j ^• 
Stryckwant enz. (B. B. B.) In dien druk (met 
twee vervolgen) vindt men leer vele gravures, 



CAMPBELL— CASTRO. 



59 



sommige zonder naam van graveur, anderen 
met dien van Karrewijn of van Kiofll; eenige 
naar schilderijen van P. Pery of Thibaut. ^rr^«- 
berg noemt een Amsterdamschen dr. "van 1770. 
in-4». — Fransche uitgaaf zie: Caial. Hulthem 
n». 25572. 

Campbell (J.). 

Zie: Werninck (^.). 

CAMPEN (A. W. van) , Pred. te Opper- 

Zie: Kritzler {H)\ Vaugkan{R.). 

Canones, et Decreta Sacri Concilii 
Provincialis Cameracensis, Praesidente 
Maximiliano a Bergis, Archiepiscopo, 
et Duce Cameracensi . . . His adieci- 
mvs acta, sev ordinem rei gestae, 
ac caeremonias ^ et orationes , quae in 
illo habitae fuerunt. Antverpiae, G. 
Silvius. 1566. Cvm privilegie regis. 
in-4-. (VI) en 37 bladen (K. B. B.) 

Herdrukt : Canones </ decreta . . . Editio nova 
de jussu .,. y. TA. de Bryas Archiepiscopi Ducis 
Cameracensis. . . Montibus, Vidua S. de la Roche. 
1686. in-8». (K. B. B.) 

Canones Synodi Nationalis Dor- 
dracenae ofte Oordeel des Synodi 
Nationalis der Gereformeerde Kercken 
van de Vereenigde Nederlanden : ghe- 
houden binnen Dordrecht, inden Jare 
161 8. ende 1619 . . . Over de Bekende 
Vijf Hooft-stucken der Leere . . . Uit- 
ghesproken op den 6. May 16 19. 
Uytgegeven door , en met eene Voor- 
reden van W. van Irhoven . . . Tweede 
Druk. Utrecht , G. T. van Paddenburg 
en zoon. 1788. in.8». (B. U. U.) 

iste dr.: Utrecht^ J. H. Vonk van Lynden. 
1752. in-8». 

Capefigue (M.). 
'De Jezuïtenorde en haar stichter. 
Grond trekken uit het leven des H. 
Ignatius; beknopt verhaal van het 
bestaan der sociëteit , zoowel vóór als 
na de opheffing en herstelling, ge- 
volgd door eene lijst van bijna zeven 
honderd schrijvers, predikers en andere 
harer leden, die zich beroemd gemaakt 
hebben, met de jaartallen hunner 
geboorte en van hun overlijden, 



onder toezicht van een Nederlandsch 
priester der sociëteit, bewerkt naar 
het Fransch. Amsterdam , C. L. van 
Langenhuysen. 1868. in-8®. 

Neder l. Bibliogr., 186S. blz. 10. 

Capellus (L.). 
Zie: Honiius (G.). 

Capuc YN (De) van Schotland. Zyndc 
Een wonderbare en geluckige Zending 
Naer Engeland en Schotland. Of *t 
leven Van ... F. Archangelus , Capu 
cyn, en Apostolich Zendeling ; Voor- 
maels Georgius, Graef van Lesley. 
Antwerpen, J. van Soest. 1701. in-8®. 
(B. K. A.) 

Met titelgravure, met voorrede en appro- 
batie. — Vergel. Missie (Wonderbaere ende 
gheluckighe)^ waar een andere vert. gevonden 
wordt 

Caraccioli (L. A.). 

Zie: Leven van L. Ricci. 

CaRTAGENA ( JOANNES de), Spaansch 
Karmeliet. 

Bewys des outheyts der orden 
vande H. Moeder Godts Maria des 
Berghs Carmeli. Beschreuen intLatyn 
door . . . Ouergeset in Nederlantsche 
tale door Gaspar Rinckens. Supprior 
der Carmeliten binnen Antwerpen 
162 1 T'Antwerpen By C. Verschuren. 
in-i2'. (XXII) en 290 [moet zijn 2%^] 
blz. (B. U. G.) 

Met gegrav. tit., voorrede v, d. vert. en appro- 
baties. — Het werk van y. de Cartagena, de 
antiquitatc ordinis Carmelitarum is niet afz. 
uitgegeven, maar afgedrukt in: De Ortu ei 
progressu , ac Viris Illitstribus Ordinis , .. de 
Monte Carmelo Tractatus Joannis 7'rithemii... 
Auberti Mitaei .. . et Joannis de Carthagena.., 
Coloniae, J. Kalckoven. 1643. iQ-i2*. 

Carter (John Mc). 

Geschiedenis der Nederduitsche Ge- 
reformeerde Kerk in Zuid- Afrika . . . 
Amsterdam, Höveker en zoon. 1880. 
in.8«. (K. B.) 

Met een plaat. 

Castro (Don A. de). 

Geschiedenis der Spaansche Protes- 
tanten en van hunne vervolging door 
Filips II. Vertaald uit het spaansch . . 



6o 



CATALOGVE— CATE. 



door J. P. Arend. Amst., P. N. v. 
Kampen. 1854. in 8*. (K. B.) 

Het oorspr. spaansche werk : Historia de los 
protestantes cspanoUs was in 1851 te Cadix 
uitgekomen; eenige weken te voren had een 
engelsche vertaling het licht gezien. De hoU. 
vertaler zegt in zijne voorrede van den schr. : 
«Hij heeft zijn verhaal grootendeels uit oor- 
spronkelijke, nog ongebruikte bronnen geput, 
en is, over het geheel met veel oordeel te werk 
gegaanu» 

'Catalogve Ende vervolgh van 
alle de principaelste Reformatevrs ofte 
Voor-Loopers Des grooten Anti- 
christ , Die van Christus tijden tot . . . 
1661. toe uyt den put des afgronts 
van tydt tot tydt opghekomen sijn, 
om de alghemeyne Catholijcke Kercke 
(soo sy sottelijck meynden) te refor- 
meren, doch al te vergheefs, waer 
in dat seer kort ende bondich aen- 
ghewesen wort, in welck Jaer ende 
onder wat Paus ende Keyser dat elck 
Monster vanden naeture [sic) sijn 
nieuw-ghereformeerde kraem heeft be- 
ginnen voor te stellen , met een klaere 
onderscheydinghe wat dat el eken 
Hooft-aerts-ketter in 't bysonder ghe- 
leert heeft. . Ghendt, M. Graet. 1663. 
in-4^ (XXVIII) en 80 blz. 

Met gravure (de abdij van Grimberghe), op- 
dracht en 2 holl. gedichten van A. J. D. (A.J. 
D^Hanins). «On trouve dans ce traite desnotes 
intéressantes , au point de vue de la doctrine 
religieuse, sur les priucipaux reformateurs , tels 
que Jean de Leyden, Menno Symons, David 
Joris etc.» {Vander ha f g ken ^ II. n*. 1350,) 

CATE (S. H. ten), geb. 1831. 

Het Vaticaansche Concilie in de 
jaren 1869 en 1870.. Zwolle, Van 
Hoogstraten & Gorter. 1872. in-8*. 

Met voorrede. 

Zie ook: Mühlfeld (7.) en 

Rau [H.). 

CaTE (S. BLAUPOT ten), geb. 1805. 
Doopsgez. Leeraar te Akkrum en 2^n'.lam O. Z. ; 
lid van de 2e Kamer der St. Gen.; inspecteur 
V. h. onderwijs in Groningen. 

Geschiedenis der Doopsgezinden in 
Friesland. Van derzelver ontstaan tot 
dezen tijd, uit oorspronkelijke stuk- 
ken en egte berigten opgemaakt. 



Leeuwarden, W. EekhoflF. 1839. ^i^-S'. 
(K. B.) 

Met 19 bijlagen, bestaande uit ongedrukte 
stukken, uittreksels uit handschriften of zeld- 
zame boeken; aan het einde een schetskaartje 
van Friesland, gelithographeerd door C. Brantsma. 

Geschiedenis der Doopsgezinden in 
Groningen, Overijssel en Oost-Fries- 
land. Van derzelver ontstaan tot dezen 
tijd, uit oorspronkelijke stukken en 
echte berigten opgemaakt. Met Bij- 
lagen en Kaarten. Leeuwarden, W. 
Eekhoff en Groningen , J. B. Wolters. 
1842. in-8^ 2 dln. (K. B.) 

Dl. I bevat een kaart van Groningen en Oost- 
Friesland, Dl. n van Overijssel, beide met het 
oog op daar bestaan hebbende of nog bestaande 
Doopsgezinde gemeenten. De bijlagen van Dl. 
I bevatten o. a. een lijst der uitgaven van de 
werken van Dirk Philips; oorspronkelijke stuk- 
ken betreffende de eerste scheuring onder de 
Doopsgezinden ; stukken over volgende twisten ; 
stukken betrekkelijk de sociëteit der Oude- 
Vlamingen te Groningen enz.. Die van Dl. Il 
geven de Groningsche plakkaten tegen de Doops- 
gezinden; extrakten uit vonnissen, te Zwolle 
gewezen ; onuitgegeven stukken over de Doops- 
gezinden in Twenthe enz 

Gedachten over de getals-vermin- 
dering bij de Doopsgezinden in Ne- 
derland; naar aanleiding der schets 
van . . J. H. Halbertsma : Over de 
herkomst der Doopsgezinden . . . Am- 
sterdam, Fr. Muller. 1844. in-8'. 
(B. L. L.) 

Geschiedkundig onderzoek naarden 
Waldenzischen oorsprong van de Ne- 
derlandsche Doopsgezinden . . Am- 
sterdam, Fr. Muller. 1844. in-8'. 
(B. L. L.) 

Geschiedenis der Doopsgezinden 
in Holland, Zeeland, Utrecht en 
Gelderland. Van derzelver ontstaan 
tot op dezen tijd, uit oorspronke- 
lijke en echte berigten opgemaakt. 
Amst, P. N.v. Kampen. 1847. in-8". 
2 dln. (K. B.) 

Met veertien bijlagen. Bijlage VI van DU 
11. handelt over : Eenige berigten over de ge- 
meenten in Noord-Braband , Maastricht, Cleef, 
Emmerik, Goch, Rees, Crefeld, Neuwied, 
Frederikstad, Hamburg en Altona. — Dl. L 
bevat 2 kaartjes geteekend door H. Redingen 
gelithogr. door J. E. Schoevers Az., het eerste 



CATS — CAVE. 



6l 



van de provincies Holland en Zeeland, het 
tweede van Utrecht en Gelderland. Dl. II behelst 
2 bladen facsimiles der handteekeningen vau 
(40) beroemde Doopsgezinden en een uitvoerig 
r^^ter. 

Zie ook: Gorter [D. S,}. 

CATS (JACOB) , Licentiaat in de rechten. 

Cort Verhael Van een Nieuw Ver- 
schil, In *t begin van dit Jaer binnen 
Bergen op Zoom , Om de Catholyke 
Plebanye, Tusschen De Muniken ende 
de Weerelsche Priesters . . . Keulen , 
Audiiax van der Cappen. i7ii.in-4'. 
(B. U. G.) 

CATTENBURCH (AdR. a), 1664— 1743. 
'Hoogleeraar te Amsterdam. 

Bibliotheca Scriptorum Remon- 
strantium , Cui Subjunctum est Speci- 
men Controversiarum inter Remon- 
strantes Et Socinum ejusque Asseclas^ 
Exhibitum Ipsissimis Scriptorum 
verbis. Amst., B. Lakeman. 1728. 
in-8-. (K. B.) 

Op den titel een gravure van J. C. Philips. 
Met voorrede van den schrijver. Het Specimen 
heeft doorloopende signatuur, maar afzonder- 
lijke pagineering en begint ook met een 
voorreae. 

Causa Ecclesiae Ultrajectinae his- 
torice exposita per Enarrationem 
brevem, praefationis loco praemissam: 
juridice coniirmata per duas Scrip- 
tiones, quarum alteri titulus Casus 
positiOy alteri Dissertatio^ etc. Cano- 
nice promota per legitimarti Episcopi 
electionem, Confirmationis Pontificiae 
petitionem, etc. Delfphis, H. van 
Rhyn. (1721?) in-4*. (B. U. U.) 

Inhoud: Ilistoria brevis, praefationis loco 
praemissa; Casus posiiio, de jure Ecclesiae 
Traject.; Dissertatio de misero stata Ecclesiae 
Ultraj. Epistola I (et II) Capituli Ultr. ad Sum. 
PoDtif ; Memoriale breve, de statu et Juribus 
Eccl. Traj.; Epist. lil. Capituli ad Sum. Ponti f.; 
Epistola Comelii Steenoven, Electi Ultr. ad 
Sum. Pontif.; Epistola IV (et V) Capituli ad 
Sani. Pontif.; Epistola Capituli Ultr. ad... 
Episcopos; Epistola Capituli Ultr. ad . . . Cardi- 
nales. — De meeste stukken met afz. pag. en 
signatuur. 

CaUWE (Fr.) , gest 1679. Minderbroeder- 
recollect. 

Het Leven . . . van Sr. Francoyse 



Clara van S. Lieven Religieuse van 
de derde Orden van S. Francoys In 
het Clooster vande Poenitenten op S. 
Pieters, neffens Ghendt. By een ver- 
gadert uyt gheloofweerdighe schriften 
van de... Moeder des selven Cloosters, 
ende andere treffelijcke Religieusen, 
. . . door . . . Duynkercken , J. Wyns. 
1677. in-8^, 454 en (10) blz. (B. U. 
Leuv.) 

Behalve den gegrav. achter den gedr. tit. 7 
gravures, geteekend door van Loijbos, gegrav. 
door Fred. Bouitats. Met protestatie, opdracht, 
voorrede en holl. gedicht van V. J. Louvrier. 
Aan 't slot de tafel en approbatie. — 3« dr. : 
Ghendt, L. de Clerck. \t\Q.\i\r%^ . {Vanderhae- 
ghen, lil. n». 4.) 

Cave (W.), 1637-1713. 

Het eerste Christendom, of de Gods- 
dienst der oude Christenen, In de 
eerste eeuwen des Euangeliums. In 
drie Deelen . . . Na de derde Engelsche 
druk vertaalt door S. Bor . . . Met 
een Voor-reeden van . . . H. Wits . . . 
Utrecht, F. Halma. 1692. in-8^ (LVIII), 
649 en (49) blz. (B. D. A.) 

Met tiielpr. van J. V. D. Avele, opdracht 
V. d. vert., voorrede van H. Wits, opdracht 
V. d. schr., voorrede, holl. gedichten van F. 
Halma en P. G. Bor. Aan 't slot register. — 
Vierde druk. Naukeurig overgesien . . . Af e/ eene 
nieuwe Voorreden . . . door //, Simons Tan 
Alphen . . . Af et kopere Platen verder t. Amster- 
dam, R. en G. Wetetein. 1 724. in-8». (K.B.B.) 
Met de titelpr., voorrede van v. A., opdracht en 
voorrede v. d. schr., uitvoerige registers en 6 
uitslaande gravures van C. Luiken — Vyfde 
druk . . met de,,. Voorredens der . . . Professoren 
II. Wits . .. en II. S. van Alphen . . . Met nieuwe 
Konst' Platen. Dordrecht, A. Blussé en zoon. 
1778. in-8». 2 dln. (K. B. B.) Met 8 gravures 
vau L. Brasser 

Oorspr. : Primitri>e Christianity or the Peli- 
gion of the ancient Christians . • . Lond. 1672, 
i673\ 1675, 1682, 1702, 1714, in-8».; 1677 
in-fol». 

Kerkelyke Oudheden, of Beschrij- 
ving van het leven, bedrijf ^^^ .. . 
der voornaamste Vaderen, Die ge- 
bloeyd hebben in de Vierde Eeuw... 
Uyt het Engels vertaald door S. Bor. 
Utrecht, Fr. Halma, en W. vande 
Water. 1698. in-foK (VIII) en 726 
blz. (K. B.) 



62 



CAVE — CEPARI. 



Behalve een door J. v. Vianen gegrav. titelpr. 
en eenige kleinere afbeeldingen tusschen den 
tekst, 9 gravures van P. Sluyier naar teeke- 
ningen van J. Goeree. Oorspr. : EccUiiastica^ 
or the Uistory ... of the most eminent Fathers 
... in the ^th. Centary. Lond. 1683. in-fol». 

Apostolische Oudheden , Of Het 
Leven . . . der . . . Apostelen , Euan- 
gelisten, en oude Vaderen, Tot het 
eynde van de Vierde Eeuw , . . Uyt 
het Engelsch , naar den vijfden Druk 
vertaald , door S. Bor . . . Uy tgegeven 
Met een Voorreden , enz, . . . door 
H. Wits. Utrecht, Fr. Halma en W. 
vande Water. 1698. in-fol'. 2 dln. 
(XIV) , 48 , (XII) en 370 blz. Dl. II 
[met gewijzigden titel) : (X) en 376 
blz. (K. B.) 

Met 37 gravures van P. Sluyter naar teeke- 
ningen van J, Goeree. — Oorspr.: Apostolici 
or the Lii'es etc. of those who wfure contem- 
porary withy or immediately succeeded^ the Afost" 
les etc. — Load. 1677, ^^82, 1716 etc. in-fol». 

Caytan (L. A.). 

Zie : Vader. 
CECIL (R.), 1 748-1810. 

*Levensbijzonderheden van . . . John 
Newton, laatst Predikant bij dever- 
eenigde Gemeenten van St Marij 
Woolnoth en St. Marij Woolchurch. 
Naar de derde uitgave, uit het En- 
gelsch vertaald door A. Goedkoop... 
Rotterdam, N. Cornel. 18 16. in-8*. 
2 st. 

De Visser ,^ Naamlijst^ VI, 217 en 241. 
Celerier , Hoogleeraar te Genève. 

De kerkhervorming te Genève, in 
Tafereelen. Naar het fransch van . . . 
uitgegeven door P. Hofstede de Groot. 
Groningen, M. Smit. 1853. in-i2'. 
(K. B.) 

De ver.aling is door een ander bezorgd en 
door Hofst. de Groot nagezien. — Oorspr.: 
Le jubiU de la réformation, Histoire d'autrefois. 
Genève. 1835. in-i2». 

CEPARI (V.), geb. c. 1564, gest. 1631. 
Jezuiet. 

Het Leven Vanden Salighen Lo- 
dewyck Gonzaga, Religieus der So- 
cieteyt Jesv . . . Vyt dry Italiaensche 
Boecken door .... ende verduytscht 



door . . L. de Fraye . . Antwerpen , 
G. van Wolsschaten en H. Aertssen. 
16 15. Met Gratie ende Priuilegie. in- 
8*. (XXXII), 538 en (6) blz. (B. B. B.) 

Met door J. Collaert gegrav. portret, op' 
drachten en voorrede. — Oorspr.: Vitadelheato 
Luigi Gonuaga ... In Roma, L. Zannetti. 1606. 
in-4». Herhaaldelijk herdrukt en vermeerderd. 
Zie: de Backer , I. 1161. 

'Leven van den H. Aloysius de 
Gonzaga . . . Gemaekt . . door . . in 
het fransch overgezet door M. Cal- 
pin . . en volgens hem in het neder- 
duyts gebragt. Door E. W. V. D.J. 
Tweeden druk. Antwerpen , J. J. Jans- 
sens. 1828. in-i2'. 

Met approbatie van 1826 (jaar v. d. isten 
dr.?) — 3e dr.: Antwerpen 1854. m-8». {de 
Backer^ l. 1162). 

Het Leven van den H. Aloysius 
van Gonzaga, van de sociëteit van 
Jesus. Naar het italiaansch door . . . 
en de Fransché vertaling van . . Cal- 
pin, door J. V. D. L. Voorafgegaan 
door eene oefening op de zes zonda- 
gen voor het feest van den H. Aloy- 
sius. Tweede druk. 's Gravenhage , 
Gebr. J. en H. van Langenhuysen. 
1847. in-i2'. (B. K. A) 

Met voorrede en inhoudsopgave, iste dr. zon- 
der jaar. 

'Leven van den H. Aloysius Gon- 
zaga , op nieuw in het vlaemsch ver- 
taeld , uit het italiaensch, door eenen . . 
priester. S. Nikolaes, Londrien. 1856. 
in.8*. (?) 

Vlaemsche Bihliogr., L blz. 52. ld. bij den- 
zelfden. 1853. Vlaemschi Bibliogr,^ II. 42. 

Leven van den H. Aloysius van 
Gonzaga , Beschermheilige der Katho- 
licke Jeugd. Naar de italiaansche uit- 
gave van . . . bewerkt door S. van 
den Anker, Pr. Amsterdam, C. L. 
van Langenhuysen. 1861. in-8*. (B. 
B. B.) 

Met portret, approbatie en voorrede. — 3e 
dr.: 1877. 

Het leven van Joannes Berchmans 
Neder-lander , Religieus der Societeyt 
Jesu^ beschreven in *t italiaensch, 



CEPARI— CHANTREL, 



63 



door . . . ende verduytscht , door P. 
Jacobus Susius... Antwerpen, Wed. 
V. Hier. Verdussen. 1745. Met Ap- 
probatie. in-8». (B. K. A.) 

Met opdracht, zendbrief v. d. schr., regis- 
ters en portret v. Be.-chmans. — Oorspr. : Vita 
di Güpvanni Berchmans Fhmmingo Religioso 
della Compagnia di Giesu, Roma, l'Erede 
di B. Zanetti. 1627. in-4*. Herhaaldelijk her- 
drukt. Zie A. de Backer, L 1162. 

Leven van... J. Berchmans, be- 
lijder, van de sociëteit van Jesus, 
door . . . Naar den laatsten . . druk 
voor Nederlanders bewerkt door S. 
van den Anker S. J. Amsterdam, 
C. L. van Langenhuysen. 1866. in- 
12*. (B. K. A.) 

Met portret van J. B., voorrede, approbatie 
CU 3 bijlagen De laatste italiaansche dr. : Roma^ 
iSój. in-8». 

'Leven van de H. Maria-Magdalena 
de Pazzis . . door . . Naer de fransche 
vertaling van den E. Heer Prau. 
Gend, J. J. L. Rousseau. 1856. in 1 8". 

VerL door De Winter. Zie: Vander haeghen, 
V. n». 10 141. Oorspr.: Vita della Serafica Verg, 
S. Maria Madelenade Patni Fiorentina. . , Roma, 
1669. in-4». De oudste fr. vert,: Vie de Ste. Marie 
Magdeleine de Pazni, Lyon. 1837. ia-i2». 

CERIZIERS (R.DE), i6o3-.i662.Jezuiet. 

Het Leven Van de Heylighe Ne- 
derlantsche Susanna, ofte Grenoveva, 
Huys-vrouwe van den . . Palatyn Si- 
fridus . . Gemaekt in 't Fransch door. . . 
en vertaelt in 't Nederduyts door... 
C. van den Houcke.. Antwerpen, 
A. P. Colpyn. 1758 Met Approbatie. 
in-8*. (B. B. B.) 

Met voorrede. Het oorspr. werd tallooze malen 
gedrukt; ie dr.: L'innocence reconnue, ou Vie 
de Sainte Genevirve de Brabant. Paris , . . dan : 
Rennes, 1634. in- 12*. De BacJker, II. 2\onoemi 
nog de volgende uitgaven der holl. bewerking: 
Ypre, Ph. de Lobel. 2. j. in-8*.; Ghendt, C. 
Meyer, 1713. in-i2*.; Antwerpen, J. TTiys. z. j. 
^approbatie van 6 Febr. 1743) in-8*.; Antwer- 
pen, F. J. Rymers. z. j. (approbatie 6 Febr. 
1743)1 Antwerpen, P. J. Rymers. I770.in-I2*.; 
Gent, 1783. in-i2». Vander haeghen, IV. n*. 
7908 vermeldt een uitgave: Gent, P. A. Kimpe. 
z. j. in-8». en: V, n*. 8773: Gend, J. C. van 
Poemel. z. j. in- 8*. De Annales du Comité 
Fiamand de France^ II. p. 361 en IV. p. 424 
▼ennelden nog drukken met het adres: Duyn- 



kercke, P. Weens. z. j. in-4». en: Dunkerque^ 
y. O. Laurenz. 7.. j in-4*. 

CERQUEIRA (L.), 1552— 1614. Jezuïet. 
Zie: Historie van Ses Glorieuse Mar.elaren. 

Cerri (U.). 
Zie: Steele (/?.). 

C. H. 

Zie: Beschri/tfing, 
ChALIPPE (C), Minderbroeder. 

'Leven van den heiligen Franciscus 
van Assisen, insteller van het order 
der Minderbroeders, van dit van de 
heilige Clara , en van het derde order 
van Boetveerdigheid. Uit het Fransch 
vertaeld door J. Hulpiau . . . Gent, 
A. Rousseau en zusters. 1858. {for- 
maat?) 

Vlaemsche Bibliogr.y III. 47. 

Chalippe (P.). 

*Leven van den H. Franciscus van 
Assisien. Gent, J. B. Rousseau. in-i2*. 
2 dln. 

Vlaemsche Bibliogr.y I. blz. 52. 

ChALLONER (R.), 1691— 1781. Bisschop 
van Debra, Apost Vicaris van Londen. 

Geschiedverhaal der geloofsvervol- 
ging en marteling in Engeland , door 
Priesters en leeken van beide kunne, 
sedert 1574 tot 1684, ondergaan... 
Arnhem, J. Witz. 1853 — 54. in-8', 
2 dln. (B. K. A.) 

Met het voorwoord v. d. duitsche vertaling en 
voorrede, waarbij een naamlijst der priesters 
en leeken, die sedert 1577 tot aan het eiode 
der regeering van koningin Elisabeth ter dood 
zijn gebracht' — Oorspr. : Memoirs of Mis- 
sionary Priests and other Catholics of both 
sexes, that have suffer ed death in England on 
religious accounts^ from the year ijy7 l^ 1684. 
Manchester. 1803. 

Chantrel (J.). 

De Pastoor van Ars. Levensschets 
van Joannes Baptista Maria Viannay, 
in geur van heiligheid overleden 4 
Aug. 1859 . . . Naar het Fransch 
door A. J. van Bemmel . . . ^s Bosch, 
P. N. Verhoeven. (1859.) in-i6'. 
(B. K. A.) 

Met portret van Viannay en voorrede. 2e dr. 
(?): 1859. {G. Mes^ Kath. Pers. blz. 23) — 



64 



CHANTREL — CHRONYCKE. 



Oorspr.: Le Curc (t Ars Notice biographique 
sur Jean Baptiste Marie Viannay . . . Paris, 
1859. in-32». 

Levens der Pausen , . . . Vrij ver- 
taald en bewerkt door J. H. Wensing. 
Utrecht, Wed. J. R. van Rossum. 
1864— 1871. in•8^ 20 dln. (B.KA.) 

Oorspr. : Ilistoire populaire des papes. Paris. 
1860—62. in-i8». 24 dln. 

Chevallier (M. J.). 
Zie: Milner [J), 

Chevallier (R. A.). 

Specimen historico-juridicum inau- 
gurale, de vexationibus, quas Chris- 
tiani , sub quibusdam imperatoribus, 
perfessi fuerunt, ex L. Julia Maiestatis 
maxime derivandis . . . Groningae , T. 
Spoormaker et P. Doekema. 1776. 
in-4^ (B. D. A.) 

CnOQUET (H.). 

*De heylighen ende salighe in Ne- 
derlandt van het oorden der predick- 
heeren. Uit het latijn vert. en ver- 
meerd. door L.Janssenboy. Antwerpen. 
1644. in-8'. 

M. Nijhoff, Catal. ii8n*.92l. — Het oorspr. 
latijn: Sancti Belgii Ordinis Praedicatorum. 
Duaci. 1618. in-i2». 

Chrlstianus Sincerus. 

*Brieven van . . . , waarin gevonden 
wordt, eene volledige en naauwkeu- 
rige opgaaf van alle de Stukken, 
Relatief tot de suspensie en demissie 
van de meerderheid der Amsteldam- 
sche Hervormde Predikanten, en de 
redenen en motiven voor het weigeren 
van het onbepaald afleggen der Be- 
lofte, gevorderd door het Provintiaal 
Bestuur van Holland, in 1796. Be- 
nevens de beoordeeling der Beden- 
kingen, hier over gemaakt, met de 
daartoe behoorende Bijlagen. Uitge- 
geeven onder de Zinspreuk: Uwe be- 
scheidenheid zij alle Menschen bekend ; 
waaragter gevonden word: de Publi- 
catie van den 17 Februarij, 1797, 
van den Raad der Gemeente te Am- 
steldam, waarin ook aan die Predi- 
kanten , het houden van Grodsdienstige 



Bijeenkomsten verboden . . wordt . . 
(1797.) in.8*. 

De Visser t Naamlijst, IL 370. 
ChRISTOFFEL (R.), Hooglceraar. 

*Het leven van Huldrich Zwingli. 
Bewerkt onder toezigt van Prof. Dr. 
K. R. Hagenbach. Uit het Hoog- 
duitsch. Utrecht, W. F. Dannenfelscr. 
1859. ''^•8'. 

Neder l. Bibliogr., 1860. blz. 66. — Oorspr.: 
Huldreich Zwingli. Leben und ausgewdhlte 
Schriften. Elberfcld. 1857. in-8». (Dl. I van: 
Leben und ausgnvdhlte Schriften der Vdter und 
Bcgründer der refor mirten K'irche.) 

ChRISTOFFELS (A. f.), geb. 1843. 

Paus Adriaan VI . . . {Akad, Proef- 
schrift,) Amst, Loman, Kirbergen 
en van Kesteren. (187 1.) in-8*. (B. 
U. A.) 

Christophilos. 

Irvingianen en Darbysten, wat zij 
zijn en wat zij willen. Een beknopt 
antwoord op vele vragen . . 's Gra- 
venhage, M. J. Visser. 1867. in-8*. 
(B. U. U.) 

Door CE. van Koetsveld. 

Chronyck der Waldensen, Dat 
is : Verhael van de opkoomste , Leere 
en leven; als mede van de veelvul- 
dige vervolgingen der Euangelische 
Christenen, die Waldensen genaemt 
worden. Beginnende met het 1 160. 
tot het 1655. Jaer toe. In 't Hoogh- 
duytsch beschreven door . . D. S. 
Piofessor der stadt Zurich. En nu., 
vertaelt: Amsterdam, C. de Bruyn 
voor Chr. Luycken, 1656. in-i2*. 
(XII), 370 en (2) blz. (K. B.) 

Met voorrede. De schr. is de hoogleer. D. 
Sudermann. 

Chronycke ofte Beschryvingre van 
de stadt Antwerpen, De Bekeeringe 
ende Voorgnnck {sic) in de waere 
Catholycke Religie, het Fonderen der 
Abdyën , met het oprechten van CIoos- 
ters, als oock wanneet (sic) de selve 
sijn in de Stadt gekomen, als mede 
van alle de Roomsche Pausen, Bis- 
schoppen, Abten , de Heere Aelmoes- 



CHRON VKJE — CLAGH-BRIEF. 



65 



senirrs (sic), de Heere Capel-meesters 
van het Alderheylighste en van de 
H. Moeder Godts . . met meer andere 
Rariteyten, etc. Antwerpen, J. Fr. 
de Roveroy. 17s2.ini 2*. 5 st. (B. L. L.) 

Dit werkje bestaat uit 5 stukken, allen met 
aiz. tit. en signat. maar toch bij elkander be- 
hoorende. St. II. heeft tot tit: Cronycke ofte 
Besckryitmge van Antwerpen, Vemattende alle 
de geschiedenissen , Trottdelen, Ophopen^ Aen- 
tochten^ Belegeringen enz. St. III: Cronycke 
enz. . . Haer Beginsel^ Vergrootinge ende de 
Principaele Bedieninge der sehe Stede^ als van 
de . . Marck Craeven^ . . Ampt-Mans, . . Borger» 
Meesteren enz. St. IV : Chronycke enz. . . Ver- 
vattende alle de Beldt-stormeryen, Heyligh' 
schenderyen, Plunderinge van Kercken enz. St. 
V: Chronycke ofte Beschryvinge beheslende {s\c) 
de generale concilien mitsgaders Den voortganck 
der Beldt-stormeryen door het geheel Ncderlant^ 
mei de wreede vervolging e der Catholycke^ soo 
Geestelycke als Werelycke enz. Elk st. begint 
met een holl. gedicht In een zelfde bandje met 
deze 5 st. vond ik z. afz. tit maar met afz. 
signat: Chronycke ofte corte Beschryz'inge Van 
de Vervoeringe van het H. Jluys van Loretien 
enz. Aan 't einde daarvan (Sign. F. verso): 
Ven*olgh der Chronycke ofte Beschryvinge van 
de Stadt Antwerpen, Als van het Opvolgen der 
Roomsche Pausen^ Bisschoppen, Abten enz, . . 
Vytgeget'en in het Jaer 17^2. 

Chronykje (Antwerpsch) in het 
welk zeer veele en elders te vergeefsch 
gezogte geschiedenissen, sedert den 
jare 1500. tot het jaar 1574. Zoo in 
die toen zoo zeer vermaarde Koop- 
stad , als de andere steden van Neder- 
land, En wel Byzonderlyk op het 
Stuk der GeloofsHervorminge voor- 
gevallen , omstandig zyn Beschreeven. 
Door F. G. V. En thans Naar des- 
zelfs aldaar ontdekte Handschrift, 
voor de eerstemaal in 't licht gebracht. 
Leyden, P. vander Eyk. 1743. in-4*. 
(K. B.) 

Door den kanunnik Fr. G. U 1 1 e ns ; de even- 
min genoemde uitgever, die een voorrede voor 
't werk plaatste, is Fr. van Mieris. — Een 
herdruk naar het weergevonden handschrift ver- 
scheen in 1843 : Chronycke van Antiver pen 
Sedert het jaar ijoo tot ijyj ; gevolgd van eene 
heschryving van de historie en het landt van 
Brabant, Sedert het jaer jr vóór J. C, tot 
Ij6j ma y. C. volgens een onuitgcgri'en hand- 
schrift van de XV Ie eeuw met facsimile van 
het H. S. Antwerpen, J, P. van Dieren en Cie. 
i84S. in-S^. (K. B.) Met gravure ('t standbeeld 
▼aa AWa). Deze druk mist de voorrede van 
1 743 nuuur geeft den tekst zuiverder weer. Aan 



*t einde de onuitgegeven gesch. (zie den tit.) 
met opschrift: Proemium sive Prologus. 

C. H. V. V. 

Zie: Esquisse. 
CiCARELLA. 

Zie: Platina, 

CiVARRON (PH. de). 

'De Spaansche inquisitie getoetst 
in hare grondbeginselen naar histo- 
rische documenten. Naar het Fransch. 
Amsterdam, H. A. van Gorcum. 1853, 
in-8^ 

Brinkman^ Naamlijst. 1853. blz. 24. 

Clachte der Ghemeyntc tot Oude- 
water , Der ghener die houden by de 
oude Religie. Aen de , . . Staten van 
Hollandt ende West-Frieslandt, die- 
nende tot weder-legginghe vande 
valscheden , die haer naghegeven wor- 
den in 't boeck uytghegeven onder 
den name Ontdeckinghe van den op- 
roerighen gheest enz, , Vytghegheven 
by een Lief-hebber der Waerheyt. . 
Ghedruckt . . . . 1618. in-4'. 40 blz. 
(K. B.) 

Vergel. op Ontdeckingfu. 
CLAESSENS (P.), Kanunnik te Mechelen. 

Geschiedenis der Martelaren van 
Gorkum die in 1 572 voor het Roomsch- 
Katholiek geloof gestorven zijn. . . 
Mechelen, J. Ryckmans-van Deuren. 
1867. in-8*. (B. B. B.) 

Met voorrede eu approbatie. 

*Leven van den eerbiedwaardigen 
Clemens Maria Hofbauer. Met ver- 
gunning des schrijvers uit het Fransch 
vertaald, 's Bosch, W. van Gulick, 
1877. in-8». 

Mes, Kath. pers, blz. 51. 

Clagh-brief vande.. Staten 'sLants 
Utrecht [gedag t, 2S Juni i66ó\, Aen 
de . . Staten van Hollandt en West- 
Vrieslant , En desselfs Gecom : Raden, 
Wegens d'oproerige Predicanten bin- 
nen derselver Stede, en hoe sy by- 
stant van Krijghs-volck versoecken. 
Item Eenen Brief of antwoorde van 
de . . Staten van Hollandt [gedagt. 
7 Juli 1660] . . . Delft , voor J. Pool. 
1660. in-4^ 8 blz. (K. B.) 



66 



CLARISSE — COBBETT. 



Met bericht van *t geen daarna gebeurde. 
Vergel. Misswen vande Staten imn Vtrecht, 

CLARISSE (J.), 1770— 1846. Hoogleeraar 
te Leiden. 

Zie : Hagenbach (K, R.) ; Müfischer 
[IV); Ullmann (C). 

CLAUDE (J.), fransch predikant 
Zie: Klagten. 

Clemens (Fr.). 

Het leven en de daden van M. 
Luther. Een volksleesboek. Naar het 
Hoogduitsch . . . Amst, C. L. Brink- 
man. . 1844, in-8'. (B. L. A.) 

Blijkens een aanteekening op het door mij 
gebruikte exemplaar is J. C. Loch (J. C. Lo' 
fHaft?^ de vertaler... — (^orspr. : Leben Dr, 
Mart. Luthers. {fVohi/eihte Bihlioth. ï. Ham- 
hnji^. 1S40.) 

Clerck (J. de). 
Zie: Clericus. 

Clercq (J. L. De). 

Zie: Levensschets. 

Clercq (L. de), 1597—1652. jezuiet. 

De historie van den H. Livinvs 
arts-bisschop van Schotlandt Martelaer 
ende Apostel van Vlaenderen Patroon 
van Ghendt. Wt den H. Bonifacius . . 
die zyn leuen beschreuen heeft, en wt 
andere verscheyden Autheuren verga- 
dert: nu van nieuws ouersien, ver- 
betert, en vermeerdert, door... Ghendt, 
J. vanden Kerchoue. 1648. in-12". 85 
en (II) blz. (K. B B) 

Met opgaaf der bronnen en approbatie van 
22 Oct. 1621. Herdruk ^2l\\ De Historie Vanden 
IL Li7>im's Aerts-Bischop Van Schotlandt . . . 
door L. D. C. Clhendt, J. vande Kerchovc. 
1622. in-i2». Met ap|>robatie en kopergravure. 
(ï^anderhaeghen, II. n*. 756.). Latere dr: Gent, 
E. A. t'Servrancx. 1801. in-i2». ( Vanderhaei^^hen.^ 
VI. n«. 13688.) 

Clericus (J.). 

Historia ecclesiastica duorum pri- 
morum a Christo nato saeculorum, e 
veteribus monumentis depromta. . , 
Amst., D. Mortier. 17 16. in-4^ (K. B.) 

Met voorrede en uitvoerig register. — Latere 
uitgave: Kditio prima, ca que unica ^ at tarnen 
Accessionibus Correctionibusque ipsius Auctoris 
no7'issi»ie illustrata et emendata. Amstelodami^ 



D, Mortier, tytó edita nunc vero venalit exstans 
Hagae-Comitis Apud y, Neaulme, 17 4S» w»-^*. 
(K. B. B.) Aan de voorrede gaan de addenda 
en emendanda vooraf. 

Kerkelyke oudheden van de derde 
en vierde eeuw : of levensbeschryving 
der Kerkvaderen, Klemens van Alexan- 
drye, Cyprianus de Martelaer , Euse- 
bius de Historie-schryver der Kerke, 
en Gregorius de Nazianzener, nevens 
de christen-dichter Prudentius. . . Uit 
het Fransch byéén gebragt en ver- 
taeld. Tweede uitgaave. Amst., F. de 
Kruyff en A. vander Kroe. Utrecht, 
J. S. Schoonhoven. 1764. in-8*. (B. 
R. A.) 

Met voorrede van den vertaler. De levens- 
beschryvingen zijn ontleend aan Le Clerc's 
Bibliotkèque Unii'erselle , waarin zij verspreid 
voorkomen; op verzoek van den verl. plaatste 
de schrijver een voorrede voor deze afzonder- 
lijke uitgave. Vóór den gedrukten titel is een 
gegrav. titelpr. (geteekend en gegrav. door J. C. 
Philips), waaronder: In Amsterdam, by Is. 
Tirion 1728, Dit jaar 1728 is dat van den 
isten dr,, welke dezen titel heeft: Levensbt- 
schryi'ing der Kerki^adtren Clemens den Alexan- 
driner, Thascius Cyprianus , Eusebius van Ce- 
sar ea , Gregorius den Nazianzener ,^ als mede 
van Aurelius Prudentius, Weleer in ^t Fransch 
beschrei'en door J. Le Clerc, En nu in V Neder- 
duitsch vertaalt. Arasterdam, Is. Tirion. 1728. 
in-8*. (K. B. B.) Met gegrav. tit. en gravure 
op den gedrukten tit., beide van J. C. Philips; 
met voorwoord van schr. en vert. en blad- 
wijzer, 

ClOUX (A. P. A. du), Pred. te 'sGre- 
venduin Capelle. 
Zie: Strijd. 

V^a i-<. %3. V • V • 

Zie: Ortu (De). 

C. M 

Zie: Le^'cn der H. Odrada. 

COBBETT (W.), 1 762-1835. 

Greschiedkundige brieven over de 
Protestantsche Hervorming in Enge- 
land en Ierland. Door .... Met aan- 
teekeningen en eene narede van den 
vertaler aan zijne Protestantsche en 
Katholijke landgenooten. Utrecht, A. 
Schikhoff. 1826. in.8*. (K. B.) 

( ofschoon de schr. op den titel cEen Engelsch 
I^otestant» wordt genoemd, is dit boek niet 



COBBIN — COLLIN DE PLANCY. 



^ 



gunstig voor het Protestantisme. Dit kan ook 
blijken uit het feit, dat in het Katholieke 
Leuven een fransche venaling het licht zag. 
Het engelsche werk was in 1824 te Londen 
gedrukt m. d. tit: A history of the Protestant 
•Ref or matton* t in England and Ir eland ; Sho- 
wtng koio that event kas impaverished and de- 
graded the main body of the Peofle in those 
Countries, In a series of letters, addressed to all 
sensièle and just Englishmen. Het boek heeft 
zeer de aandacht getrokken. Voor de hoUand- 
sche vertaling is afgedrukt de «Voorrede van 
de Parijsche Uitgave» en de «r Voorrede van de 
fransche uitgave te Leuven». Aan de laatste is 
het volgende ontleend : «Van dit werk zijn reeds 
meer dan veertig duizend exemplaren in En- 
geland verkocht; ook eenige duizende afdruk- 
ken in Amerika; eene Italiaansche vertaling is 
er te Rome van verschenen; eene Fransche 
vertaling door den Heer Cobbett zelven ver- 
vaardigd, werd te Londen uitgegeven ; te Parijs 
b dezelve herdrukt geworden, zoo ook te Aalst». 
Twee andere fransche vertaliDgen vermeldt 
Quérard, La France Littéraire^ IL 2J2, 

COBBIN (J.). 

Geschiedkundige beschouwing der 
Hervormde Kerk van Frankrijk , van 
derzelver oorsprong af aan tot op den 
t^enwoordigen tijd, met eenige aan- 
teekeningen als bijlagen. Door.. Uit het 
Engelsch. Dordrecht, P. v. Braam en 
A. Blussé en zoon. 18 17. in-8'. (K. B.) 

Oorspr.: Reformed Church of France, Lond* 
1816. in-8*. 

COCHELET (A.). 

Zie: Lipsius, 

COCK (H. DE). 

'Hendrik de Cock, eerste afgeschei- 
den predikant in Nederland , be- 
schouwd in leven en werkzaamheid. 
Eene bijdrage tot regt verstand van 
de kerkelijke afscheiding. Kampen, 
S. van Velzen Jr. 1859 — 1864. in-8*. 
2 dln. 

Neder l. Bibliogr,, 1859. blz. 50; 1860. blz. 
ao, 82; 1861. blz. 18; 1864. blz. 114. — 2e 
herziene dr.: Delfzijl, Jan Haan. 1886. in-8". 

Kort overzicht van de geschiedenis 
der Christelijk Afgescheidene Gere- 
formeerde Kerk tot op den tegen- 
woordigen tijd... Derde druk. Kampen, 
S. van Velzen Jr. 1867. in- 12*. (B. 
U. U.) 

iste dr, 186$. 



Het ontstaan der Christelijke Ge- 
reformeerde Kerk , haar strijd en hare 
verdere geschiedenis. . . . Groningen , 
' G. J. Reits. 1873. in 8*. (B. U. U.) 

iste stuk: De Afscheiding in het Noorden 
van ons land, 

COCQ (H. DE). 

*De Botti , of vervolging der pries- 
ters tijdens de Fransche omwenteling 
van 1793. St. Truiden, H. deCocq. 
1861. in-i8'. 

Vlaemsche Bihliogr.^ III. 216. 

Codex diplomaticus Bergensis> of 
oorkonden en bescheiden van de kerk, 
het kapittel en de gemeente St. Odi- 
liënberg , uitgegeven en bewerkt door 
M. Willemsen, Dl. I. Roermond , J. J. 
Romen en zonen. 1886. in-8". (K. B.) 

Met opdracht en uitslaande plaat. 

Colenbrander (B. W.), geb. 1836. 

Pred. te Engelum, Wijnaldum , Dragten, Nieuw 
Beerta en Herwen. 

Beknopte geschiedenis van het 
Christendom. Dl. I. Arnhem , K van 
der Zande. 1888. in-8^ (K. B.) 

Met voorbericht en register. 

COLL (C. VAN). 
Zie: Gesch. der Kath. Missie. 

COLLET, priester. 

*Leven van den H. Vincentius a 
Paulo ... uit het fransch , door P. D. 
Cracco. Doornik, Casterman. 1850 
{1856?) in- 1 8". en: Rousselaere, van Hee. 

Vlaemsche Bihliogr.,^ I blz. 52. ld.: Zelfde 
adres. 1S58. in-i8'. Vlaemsche Bibliogr,^ III. 47. — 
Oorspr. : Vie de saint Vincent de Paul. Toumai. 
1856. in-i2». 

*Leven van den H. Joannes a Cruce, 
naer het fransch. Doornik, Casterman. 
1854. in-i8'. 

Vlaemsche Bibliogr., I. blz. 52. — Oorspr. : 
Vie de saint fean de la Croix. Toumai. 1852. 
in-i8». 

COLLINDEPLANCY(J.A.S.,)geb. 1793. 

*Het leven en de gevoelens der 
voornaamste Jezuiten, in alphabetische 
orde, kortelijk voorgesteld. Naar den 
vierden druk, uit het Fransch. De- 
venter, A. J. van den Sigtenhorst 
1828. kl. in-8^ 



68 



COLÜMBA — CONFERENTIE. 



Schieijer, Nawnlijst. VIII. 388. — Oorspr. jP): 
Biographie filtoresque des yésuites , au Notkes 
abregêes , théologiques et hisforiques sur les yé- 
suites cclebres. Paris. 1826. iii-32». 

COLUMBA (WiLH.) , Pred. te Morra en 
Lioessens. 

Naamlyst der . . . Predikanten , Die 
onder 't ressort van de E. Classis 
van Dokkum, Zedertde Reformatie, 
gedient hebben. Geschreven door . . . 
Met aanmerkingen vermeerdert en 
uitgegeven door wylen A. G. Dreas. . . 
Leeuwarden, P. Koumans. 1766. in- 
%\ (K. B.) 

Met voorrede en register. 
COLVIUS (A.). 

Zie: Servita {P.). 

COMMUN (J. F.), 1802— 1858. Kath. 
priester. 

Historisch Bewys over het leven 
van den Heyligen . . Bonifacius . . . 
gewezenen Bisschop van Lausanne . . 
overleden . . . 1260; als ook over den 
geest en zeden der dertiende eeuw. . . 
Brussel, We. J. J. Vanderborght. 1837. 
in-I2^ (B. B. B.) 

Met voorrede. 

Zie ook: Le7*ensbeschrij7''ing. 

Compendium der Kerkelyke Wet- 
ten van Vriesland, gcëxtraheert uit 
's Lands en Sijnodale Resolutien enz. 
Tweede Druk. Geheel verbeterd, tot 
den jaare 1771 aangevuld, en met 
een volledig Register voorzien. Als 
mede de Kerken-ordeningen der Ge- 
reformeerde Nederlandsche Kerken , 
in de Nationaale Sijnoden gemaakt; 
benevens die door de Provinciën van 
Gelderland , Holland , Zeeland en 
Utrecht aangenoomen en in bijzon- 
deren Vergaderingen bepaalt, enz. 
Leeuwarden, H. A. de Chalmot. 1771. 
in.8^ (B. U. U.) 

Met voorbericht v. d. drukker, bladwijzer en 
Bericht van Ds. C. Nauta, Canonicus. Hierin 
de Handelingen der Synoden van Emden, 1571 ; 
Dordrecht, 1574 en 1578; Middelburg, 1581 ; 
den Haag, 1586; Middell)urg, 1591 ; de Kerken- 
ordeningen van 1586, 1590, 1591, 1618 en 
1619. De Kerkenordeningen worden door een 
voorbericht van C. Nauta en uitvoerige voorrede 



voorafgegaan. In 1776 verscheen bij den zelfden: 
Vertfolg van het Compendium, — Blijkens de 
voorrede is de iste dr. van 1757. 

CONCILIVM Provinciale Cameracense 
in Oppido Montis Hannoniae habitvm 
anno . . 1586. Praesidentibus . . J. Fr. 
Bonhomio Episcopo et Comité Ver- 
cellensi nuncioque apostolico cum 
potestate Legati de latere , ac L. de 
Berlaymont Archiepiscopo et Duce 
Cameracensi . . . Adiunctae sunt ali- 
quot constitutiones Pontificiae, et 
edictum Regium de huius ConcÜij 
decretis obseruandis. Additum est 
etiam Concilium prouinciale primum 
Cameracense, quod in hoc illiusfre- 
quens fiat mentio. Montibus Hanno- 
niae. C. Michael. 1587. Cvm privilegio 
regiae Ma***, in-4'. (XII), 112, 52; 
(VIII) , 68 en (4) blz. (K. B. B.) 

De Constitutiones en Canones . . primi Concilii 
beginnen met afz. pagineering en signatuur, de 
laatste ook met afz. tit.. Herdrukt: Montibus, 
Typis Vidue S. de laRoche. 1686. iu.8».(XVI), 
ï7^ (6), 32 en 32 blz. (K. B. B.) 

CoNCORDATA et Decreta a sacra 
congregatione de propaganda fide 
Diversis temporibus edita pro bono 
regimine Missionum Foederati Belgii. 
Verdragpunten en Ordonnantien door 
de H. Vergadering Van de voort- 
plantinge des Greloofs tot een heilzame 
bestieringe der Zendelingen van 't 
Vereenigde Nederland op verschelde 
tyden gemaakt. Na deCopy gedrukt te 
Rome. \6f)^,z. adres. I703.in-4\(K.B.) 

Latijn en hoUandsclu Verzameling stukken 
vai) 1624 — 1692. 

Conferentie gehouden den eersten 
Novembris 161 5. ten huyse van Sa- 
muel Godin Ouderlingh, tusschen 
Thomas Maurois Predicant ter eenre , 
ende ses Lidtmaten van de Walsche 
Kercke tot Amsterdam ter anderer 
zijde. Z, n, v. pL en v. dr, 161 5. 
in-4^ 4 blz. (B. W. L.) 

O. a. over de schorsing van Ds. S. Goulart. 

Conferentie (Schriftelicke) , ge- 
hovden in *s Gravenhaghe inden Jare 
161 1. tusschen sommighe Kercken- 



CONFERENTIE— COOL. 



69 



dienaren : Aengaende de Godlicke 
Praedestinatie metten aencleven van 
dien. Ter Ordonnantie vande . . Sta- 
ten van Hollandt ende West-Vrieslandt 
Ghedruckt. . . 's Graven-hage , H. Ja- 
cobsz. 161 2. in-4'. (Il) en 440 blz. 
(K. B.) 

Uitgegeven door J. Wtenbogaerl. — Hierin 
ook de RemoMstfantie van i6io, de Contra- 
Remonstrantie en de Advyzen van beide partijen 
over de beste middelen tot slechting der ge- 
rezen geschillen. In ditzelfde jaar verscheen nog 
een uitgave in spelling en druk verschillende 
(K. B. Verg. T. n». 99$). Latere drukken bij 
denzelfden, 161 4. (II) en 440 blz. (K. B.) en 
1617. (U) en 440 blz. (K. B.) Vergel.^ Copye 
vanJe Remonstrantie, 

Conferentie (Schriftelicke), ghe- 

hovden tot DelfF, den 26en ende 27en 
Februarij 1 6 1 3 . tusschen ses Kercken- 
dienaren Om te beramen eenighe be- 
quaeme middelen , waer door de swa- 
richeden, voor eenige Jaren inde 
Kercken hier te Lande ontstaen . . 
af-gedaen . . . soude connen werden. . . 
Delf, J. Andriesz. 161 3. in-4'. (II) en 
38 blz. (K. B.) 

De 6 predikanten zijn IVtenbogaert, Grevinc- 
koven, van der Barre, Bogardus ^ Becius en 
Festus Hommius. Aan 't einde het oordeel van 
Pareus over Arminius en Vorstius. — In *t 
zelfde jaar zagen bij denzelfden 3 drukken het 
licht) in S}>elling verschillende. Een latere dr. 
is die bij K. Fransz te Amst in 1614. 

Conferentie (Schriftelicke) Tus- 
schen de Kercken-Dienaren des Vor- 
stendoms Geldre ende Graef-schap 
Zutphen^ Aenghevanghen Anno 161 7. 
ende in hare Provinciale Synode in 
Junio ende Julio Anno 16 18. volbracht : 
Aengaende de vijff Artijculen metten 
ghevolghe van dien. Hier is noch by- 
ghedaen eene Voor-reden vervatende 
den oorspronck ende voort gangh der 
Kerckelijcke swaricheden. Delf, J, 
Andriesz. 1618. in-4*. (XXIV) en 72 
blz. (K. B.) 

CONFESSIO. Een schoone Bekente- 
nisse eens vromen endeGodtureesende 
Christen . . . Mit corte ende doch war- 
achtighe aenwijsinghe hoe dat hy zijn 
gelooue door die cracht Grodts tot 



Geulen aenden Rijn. Anno 15 58. den 
5 Martij, volstandich met zijnen bloede 
betuycht heeft. . . Item hier is noch by 
gheuoecht een Boecxken van de Ver- 
ryssenisse des Lichaems, met een 
schoon Liedeken int eynde, dwelck 
noyt in drucke en heeft gheweest. 
Ghedruckt.. 1579. in- 12®. 139 en 
(28) bladen. (B. D. A.) 

De Confessie is van Thomas van Im- 
bioeck. Op de Confessie volgen met afz. tit., 
maar doorloop, pag. en sign. : *Een nieuwe 
Li f deken ^ 7wn eenen Drucker gheselie^ Thomas 
Imbroeck . . . » ; *een . . . Boecxken, met een schoon 
liedeken int eynde, tr acterende van die Verrij- 

senisse des Lichaems. .* ; * Eenen Sendtbrief ^ 

aen die Huysvroutve van y. den S. die welcke 
tot Antwerpen gheuanghen lach,, ende heeft da er 
naer om V Ghetuychenisse der Waerheyt atdaer 
haer Leuen ghelaten. Gheschreuen door Dierick 
Phlips ...»,• MVan g heboden ,^ ofte Insettinghen 
ende Leer ing he der Menschen^wateenyeghelijck 
Bisschop ende Paus heeft opghebrachtoftinghe* 
sedt . . Uier achter is noch by gheuoecht een 
Liedeken van ij. Vrienden opgeoffert te Lonnen 
in Enghelant. Int iaer rj^j . . .». In de K. B. 
is een incompl. ex. der confessie van 1565. 
in-i6». 

Het oorspr. duitsche boekje is getii. : Con* 
fessio. Ein schone bekantnusn eines . . . Christen, 
Sampt etlichen sendbriefen , vnd Chris tliche 
Ermanungen ausn heyliger schrijft. . . Mit kitrt- 
tem . . anueigung wie er seinen glauben . . (zu 
Cölln am Reyn) Anno ijjS. den j, Mertz . . 
ffiit seinem blut bezeuget hatt, . . . z. d. v pi. 
en z. j. (K. B. Be.) 

Confirmatie der Conincklijcker 
Maicsteyt . . . vande Ordinacie en Edict 
des Keysers Kaerle die V. Tot ex- 
tirpatie der sectë, en cóseruatie va 
onse oude oprechte geloeue, ende 
Catholicxsche Religie, in zijnen erff- 
nederlanden. . . [20 Aug, ijjó.] Ge- 
print te Louen , bij Seruaes van Sas- 
sen. . . Met Gratie en preuilegie . . 
1556. in September, in-4". 30 blz. 
(K. B.) 

Met 't kon. wapen o. d. tit. Bekrachtiging 
en uitbreiding van de ordonnantie van 25 Sept. 
1550 (zie: Ordonnantie). Hiervan een fransche 
uitgaaf met hetzelfde adres: Confrmation du 
Roy . . de lordonnance et edict de Lempereur . . 
Pour lextirpation des sec fes. enz. in-4*. (K. B.) 

CONRADI (P.). 
Zie: Hervorming (De). 

COOL (P.), geb. 1807. Doopsgez. pred. te 
Purmerend en te Harlingen. 



70 



CÜOLHAES — COPIE. 



De stichting der Nieuwe Doopsge- 
zinde Kerk te Harlingen. Redenen 
en geschiedkundige mededeel ingen 
daartoe betrekkelijk. . . . Harlingen , 
J. F. V. Behrns. 1858. in.8^ (B. D. A.) 

Zie ook: Bijdragen \ Gorter (Z?. .9.). 



COOLHAES (C), 1534— 1615. Pred. te 
Deventer, Essen, Montzenheim , Gorinchcm 
1573, leiden 1574. 

Breeder bericht van die scheuringe 
der Kercken Christi tot Leyden , ende 
den negen questien die rechte voort 
heen ende weder om ghedraghen, 
ende na eens yegelijcken goetduncken 
werden geinterpreteert, welcke de 
selue zijn, en tot wat eyndedieghe- 
stelt , en door wien sy in yeder mans 
handen zijn ghecomen , oock by wien 
het staet dat dese scheure tot deser 
tijt toe niet is gheheelt worden, etc. 
Door . . . Ghedruct \z, adres\ . . 1580. 
in-4^ 34 bladen. (B. Th. L.) 

Hierin de stukken op den twist betrekking 
hebbende. Vervolg van de Afologia van Cool- 
haes. 

Een cort vvarachtich verhael Van 
tsorgelicke vyer, der .... oneenicheyt, 
in Religions saken, ontsteecken zijn- 
de in Hollandt Anno 1574. Door 
wien het selve ontsteecken, ende 
smoockende gheleghen heeft tot ... 
1579. Door wien, ende wat plaetsen 
in Hollandt, tselve opgheblasen , 
dattet brandende gheworden is enz . . . 
Geschreven van . . . Leyden , J. Bou- 
wenszoon. 1610. in-4®. 210 blz. (B. 
Th. L.) 

opgedragen aan de Staten v, Holl. 

COORNIIERT (D. Vz.), 1522— 1590. 
Notaris te Haarlem. 

Vande Leydtsche disputatie war- 
achtich verhael. Roerende die merck- 
tekenen vande Kercke, oock cf der 
Ghereformeerden die ware Kercke sy 
dan niet. So die in Aprili 1578. tot 
Leyden was begonnen tusschen twee 
Predicanten vande genaemde Ghere- 
formeerde Religie tesamen tegen D. 
V. Coornhert nu eerst in druck ghe- 
geuen tot waerheydts kennisse door . . . 



Gedruct [-s:. adres\ in Augusto. 1583. 
in-4'. 34 bladen (B. U. G.) 

Met opdracht aan de regeering van Leiden 
en voorrede, {lerdr.: Anno Domüto (sic.) i6oy, 
in-4». 113 en (i) blz. (B. R. A.) Blz. 109 — 113 
een toevoegsel: Vande Zendtnge der Predi- 
canten. — In Coornherfs Werken, lil. 155 w. 

— — Zie ook op: Disputatie; Justificatie: 
Remonstrance, 

CoPlA (Authentique) van de Gra- 
vamina Welke eenige Luytersche Gre- 
meentens in deze Nederlanden in de 
voorledeneSynodis hebben gedefereert, 
Beneuens de Authentique Synodale 
Resolutien, Daar over in de voorsz. 
SynoJle genomen, binnen Amsterdam, 
den 26 Junii, et seqq. Ten dienst 
van de voornoemde Gemeentens ge- 
drukt voor eenige Liefhebbers der 
zelve. En zijn te bekoomen, Tot Am- 
sterdam, By J. Olchers. 1691. in-4*. 
(II) en 28 blz. (B. ü. G.) 

COPIA van twee Remonstrantien , 
Eene van de Ghedeputeerden der Sy- 
noden van Zuydt ende Noort-Hol- 
landt in Martio 1627 overgegeven 
aen de . . Staten van Hollandt .... 
De andere, van de Dienaren des 
Goddelijcken Woorts, ende Ouder- 
lingen der Gemeynte tot Amstelredam 
in Aprili 1627 overgegeven aen de . . . 
Burgemeesteren. . . Sprekende tegen de 
vrye oeffeninge van den Gepreten- 
deerden Godsdienst der Remonstrant- 
sche factie: Mitsgaders oock verva- 
tende eene noodige verwerpinge van 
hare geveynsde presentatien tot vre- 
dehandelinge met de Gereformeerde 
Kercken. Hoorn, Voor M. Gerbrantsz. 
z. j\ in-4*. 26 blz. (K. B.) 

Het tweede st is afzonderlijk gedrukt. TXei 
Remonstrantie Aen de EE. Heeren enx. 

CoPlE \van een Request der Z.-HoU^ 
Synode] , Aen de . . Heere (sic) Sta- 
ten van Hollandt . , , z. adres. 1630. 
in-4^ 4 biz. (K. B.) 

Verzoek tot het tegengaan van de vergade- 
ringen der Remonstranten. 

CoPlE de la lettre escripte par Ie 
seigneur de Brederode, tant en son 



COHE. 



71 



nom, que au nom des Gentilzhom- 
mes confederez, du VIIP de Fe- 
urier XVc. Soixante sept: Ensemble 
des deux requestes y joinctes : Et de 
la responce sur ce donnée au dict 
Seigneur de Brederode, par la Du- 
cesse de Parme etc. Regente, Auec 
Preuilege de son Alteze. Bruxelles^ 
M. de Hamont. 1567. in-4'. 20 blz. 
(K. B.) 

Inhoud: i*. Biief van Brederode; 2*. (Derde) 
Reqoest der Edelen aan de Landvoogdes; 3*. 
Request der Hervormden aan de Edelen; 4*. 
Antwoord van de Landvoogdes. 

In *t oorspr. in Te Water ^ Ver hond der 
Edelen^ IV ^ 2Sj—2yj, — Andere dr. uit het 
zelfde jaar met andere spelling en letter bij 
T. n». 72. 

COPIE. Dela Requeste presentée 
a la Ducesse de Parme etc. Regente : 
Le cincquiesme jour D'auril XVc. 
Soixantecincq, auant Pasques. Par plu- 
sieurs Gentilzhommes de pardega. 
Sur Ic fait de L^inquisition et l'exe- 
cution des Placcars de la Religion 
catholicque. Ensemble de TAppostille 
donnée par son Alteze sur ladicte 
Requeste. . . Auecq Preuilege de son 
Alteze. Bruxelles, Michiel de hamont. 
1566. in-4*. 8 blz. (K. B.) 

Met *t koninklijk wapen op den titel. Afge- 
drukt o, a. in: Groen van Prinsterer, Archlves 
(tOrange^ ie Série. II. 80—85. Holl. vert.: Copye 
fade Requeste ghepresenteert aen de Hertoghinne 
7>an Parma etc. Regente^ Opten 7'ijfsten dach van 
AprU enz. . . Wt de Franchohcke . . . Tale . . . 
ghitranslateert. Met PriuUegie van keure Hooc- 
h^yt, Bruessele, M. van Hamont. 1566. in-4*. 
8 blz. (B. U. G.) Vergel. Propositie ende 
Requeste en Remonstrance, 

CoPlE. De par Lempereur [ordott- 
fiantie tegen de ketterij^ ged, 22 
Sept. rS40,] Aan het einde : Imprimé 
en Anuers sur le Pont de la cham- 
bre a lenseigne de Lescu Dartoys 
[d. i, by Jacob van Liesveldt], aux 
despens de Mare Martin, bourgeois 
et libraire de la ville de Bruxelles. 
z.j. (1540.) in-4'. 12 blz. (K. B.) 

Vergel.: Ordinantien van 4 Oct. 1540, de 
uitgaaf van 1544 en Tplaccaat 18 Dec. 1544. 

COPIE. De quelques Articles, tou- 
chant Tuniformité de la doctrine des 



Ministres refugiez et de ceux de ces 
Provinces, resolus au Synode des 
Eglises Walonnes des Provinces Unies, 
assemblé a Rotterdam, le 24, d'Avril, 
etc. 1686. — Copye Van eenige Arti- 
culen enz. . . e afz. tit. en z, adres, 
in-4-. 16 blz. (B. Th. L.) 

Fransch en holl. Blz. 4-— 15 de namen en 
standplaatsen der 189 gevluchte predikanten. 

CüPlE des lettres patentes en forme 
d'assevrance que la Ducesse de Parme, 
Regente etc. a donné aux Gentilz- 
hommes confederez, ayans presenté 
la Requeste, au mois d'Auril .... 
Ensemble des Reuersalles desdictsz 
Gentilzhommes. Et aussi des Lettres 
closes escriptes par son Alteze pour 
le mesme effect aux Consaulx et 
principalles Villes de pardega. . . . 
Auec Preuilege de son Alteze. Im- 
primé . . . Bruxelles, par Michiel de 
Hamont. 1566. in-4". '2 blz. (K.B.) 

Met 't koninklijk wapen op den titel. Naar 
aanleiding van het smeekschrift der edelen. In 
't holl. by Bor. I. gö^gS. Vergel. Copie De 
la Requeste en Propositie, 

COPIE. Remonstrantie van eenige 
Kercken-Dienaren der Christelijcke 
Grereformeerde Religie, de Gedepu- 
teerden des Zuydt- enNoordt-Hollandt- 
schen Synodi,... aen de.. Staeten 
van Hollandt . . . , aengaende de ver- 
gaderingen en by-eenkomsten van de 
Socinianen, en 't drucken en verkoo- 
pen der seluer Boecken. Mitsgaders, 
Een antwoort of Advijs der Profes- 
soren der H. Theologie . . tot Ley- 
den, aen de.. Staten van Hollandt 
[? April^ . . En 't Placaet van de . . 
Staten van Hollandt . . tegens de voor- 
noemde Socinianen gepubliceert [/p 
Sept\ Gedruckt buyten den Haegh, 
Voor L. Jansz. 1653. in-4'. 8 blz. 
(K. B.) 

Het Plakkaat in: Gr, Placcaatb. II. 2405. 

COPIE van den Brief des Conings 
van Groot Britannien, gheschreven 
aen de . . Staten Generael . . . Waar 
in hy sijn Advijs nopende het different 
tusschen de Remonstranten ende Con- 



72 



COPIE. 



tra-Remonstranten over-schrijft. . Ghe- 
druckt anno i6i 3. in-4'. 4 blz. (K. B.) 

Van dezen brief bestaan twee vertalingen van 
't zelfde jaar: De bovenstaande en Ciypye van 
Eentn Urieff enz. (T. n». 1078). De laatste bij 
Batidaert. B. V. bh. 2. 

COPIE Van de Synodale Sententie, 
Over de Kercken-zaecken tot Haerlem. 
Besloten ende uyt-gesproken inden 
Synode tot Enchvysen, Op den 2. 
Novemb. 1618. in-4*. 4 blz. (B. U. G.) 

Onderteckend: A. a Doreslaer Siriha Synodi, 

COPIE Van de Vriendelijcke Con- 
ferentie, . . . gehouden tot Lypsigh 
op der Evangelischen ende proteste- 
renden Cheur , Vorsten ende Standen 
Convents-dagh in *t Jaer 1631. Tus- 
schen dry voornaemste Cheur-Saxische, 
der Lutterische Confessie, ende dry 
Cheur-Brandenburgsche, ende Vorstel. 
Hessische der Grereformeerde Religie 
toegedane Theologen. Daer beneffens 
oock vele andere Theologen van bey- 
der partien. Waer in de Proef geno- 
men . . . wordt om tot een Broeder- 
lijckeChristelijckeUnie ende eenigheyt 
te geraken ... in onse Nederlantsche 
Tale getrouwelijcken overgeset. . . Am- 
stelredam, S. Saccus, 1632. in-4'. 
(VIII) en 92 blz. (K. B.) 

Op blz. 29 begiut met nieuwen tit., maar met 
doorlooj.ende j agineering en signatuur de Con- 
fessie van Augsburg. 

COPIE Van het Placcaet van d' 
Inquisitie ghemaeckt ende ghepubli- 
ceert byden nieuwen Bisschop van 
Luyck \Ernst^ hertog van Beijeren\ 
Midtsgaders een Christelijcke Waer- 
schouwinghe aende Inwoonders des 
Landts van Luyck, ende alle andere 
goedthertighen \gedagt. 20 April], 
T' Hantwerpen, J. Troyens. 1582. 
in-4*. 8 blz. (K. B.) 

Op den titel het pauselijk wapen : in het schild 
staat geschreven: «d* Inquisitie vnn Luyck». 

COPIE Van Requesten van de goede 
gehoorsame Burgeren ende Gemeente 
deser Stede Amstelredamme, . . . [aan\ 
Burgemeesteren enz, . . Placcaet ge- 



volght op de voorgaende eerste Re- 
queste, gepubliceert 1628. Requeste 
van de dolerende Burgeren aen de 
El. E. Heeren over het Publiceren van 
*t Placcaet. Requeste van de Predi- 
canten ende Ouderlingen der gere- 
formeerde Ghemeente , aen de. . . . 
Burgemeesteren enz, . Requeste, van- 
de West-Indische Compaignie . . aen . . 
Princc Frederick Henrick . . Requeste 
van de Burgerije ende Negotianten 
ofte Koopluyden van Amsterdam, 
aen . . . den Prince van Oraignien. 
z, adres. Anno 1628. in-4*. 14 Wz. 
(K. B.) 

De Requesten hadden ten doel aan de Re- 
monstranten het houden van vergaderingen te 
doen verbieden. 

COPIE van sekeren Brief uyt Dord- 
recht, Van een Goet Patriot, Aen 
een Lief-hebber gheschreven, waer in 
verhaelt wordt 'tghene op de inley- 
dinghe van het Nationale Synode 
binnen Dordrecht ghehouden, den 
13. Novembris 16 18 ende op naer- 
volghende daghen is ghepasseert . . . 
[Leideti, J. Marcus] 1618. in-4*. 8 
blz. (K. B.) 

CoPiE Vant derde Request, Over- 
ghelevert byde Predicanten diemen 
Contra-Remonstranten noemt , ter 
Vergaderinghe vande . . Staten van 
Hollant en West-Vrieslandt. Daer by 
ghcvoecht is Seeckere Consideratie 
dienende tot Vrede ende vereeni- 
ginghe der Ghemoederen in ons lieve 
Vaderland t. z. adres. 1628. in-4*. '6 
blz. (K. B.) 

De Consideratie is van J. WtenbogaerL 

COPIE Van twee Brieven uytge- 
sonden van de . . . Staten van Hol- 
land ... in Majo 1627. aen de Ma- 
gistraten van de Steden, ende oock 
alle Ooffïcieren [sic) om gepubliceert 
te werden. Waer by die selvige ge- 
last werden ordre te stellen, dat de 
Placcaten . . teghens het inkomen van 
uytgebannen Predicanten, ende t^{sic) 
houden van Conventiculen der Re- 



COPIEN — COPYE. 



73 



xnonstranten , sonder eenige conni- 
ventie mogen geexecuteert werden, 
's Graven- Hage, A. Meuris. 1627. in-4'. 
8 blz. (K. B.) 

Zie ook op Copye, 



COPIEN (Twee) d'Eerste , Van een 
Remonstrantie, by de ghedeputeerden 
van de zuyd ende noord- Hofland tsche 
Synode, op de laetste Daghvaert 
overghegheven aende . . Staten van 
HoUant, etc. tot beswaernisse van de 
Remonstrantsche predicanten. d'An- 
dere, Van eene Veranwoordinghe 
(sic) voor de zelve predicanten, oock 
aen hare Ed. Mog. ter zelver Dagh- 
vaert overghelevert in handen van- 
den H. Pensionaris Duick. z, adres. 
1626. in-4'. 16 blz. (K. B.) 

Den tweeden Druck z. adres. 1626. in-4*. 
16 blz. (K. B.) 

COPPENS (J. A.), R. K. Priester en 
Rector te Handel. 

Nieuwe beschrijving van het Bis- 
dom van 's Hertogenbosch , naar aan- 
leiding van het Katholijk Meijerijsch 
Memorieboek van A. van Gils. , . . 
's Hertogenb., J. F. Demelinne. 1840 — 
44. in-8'. 4 dln. 5 st. (B. U. A.) 

Met voorrede van den schr. Aan het einde 
van Deel I een uitslaande plaat met de wapens 
en handteekeningen der Bisschoppen. 

COPIJE der Onderhandelingen tot 
vereeniging van de Waterlandze — 
en Vriesse Doopsgezinde gemeentens 
in Hoorn. in-4'. H blz. (B. D. A.) 

4 Brieven der friesche gemeente namens den 
Kerkeraad onderteekend: P. Adriaansz Hout- 
iuyn en 4 brieven der Waterlandsche gemeente. 
De stokken zijn van 7 Dec. 1727 tot 9 Jan. 
1728. 

CoPIJE. In substantie soo vande 
Arreste ofte Vonnis gegheven in 't 
Parlement van Parijs, op den 23. 
Decembris 1611. teghens den Jesuwi- 
ten y als vande conclusien van . . den 
Procureur Generael vanden Koninck. . . 
z. adres. 1612. in-4'. 4 blz. (K. B.) 

CoPYE. Provisioneel Placcaet. By . . 
den Gouverneur^ mitsgaders de eerste 



ende andere Raden vanden Hove van 
Hollandt, Zeelandt ende Westvries- 
landt , ghemaeckt teghens den genen 
diemen Remonstranten noemt, van niet 
te maeken inden Haghe, eenige by- 
een-comsten [20 Dec. i6t8\ . 's Gra- 
ven-Hage, A. Meuris. 161 8. in-4'. 8 
blz. (K. B.) 

Bij Baudartius , B. X. 8g. Andere dr.: Co' 
pye. Placcaet, . . A, Alntris , z. j. een blad in- 
fol». (K. B.) en Placcaet . . Amsterdam , Br. 
Janst. . . 1618. een blad in-fol*. (K. B.) 

Copye (Autentyke) Van de Arti- 
culen Die van het Eerwaarde Con- 
sistorie van Amsterdam den 23 Aug. 
1691. opgestelt zijn , Om voor te hou- 
den aen D'. B. Bekker. En de aen- 
bieding die D'. B. Bekker daar op 
gedaan heeft den 30 Augusti 1691. 
Amsterdam, G. Borstius. (1691.) in- 
4*. 8 blz. (K. B.) 

Andere dr. : Autentyke Copye enz. . . z. afz. 
tit in-4». 8 ^^' 0^' ^O ï^icr is aan toegevoegd 
Eenige trouwloose Extracten uyt Dr, Beckers 
Beto7'erde Weereld, Tweede Deel. Daarbeneffens 
de Extracte uyt de Synode, gehouden den lo 
Augusti rógi. tot Edam^ Rakende Dr. Bekkers 
Betoverde Weereld en een 12-regelig versje 
Aan de Heer Bekker, 

Copye van deArticulenende nieuwe 
Besluytingen der Inqvisitie van Span- 
gien, Ingestelt over eenige groote 
Personagiê in Brabant, Vlaenderen, 
etc. Besloten inde Stadt Madrid , den 
14. Julij. 1634. Getranslateert naede 
Spaensche Copye. Gedruckt \z. adres,\ 
1634. in4'. 4 blz. (B. Th. L.) 

Copye Vande Remonstrantie die 
opt eynde der mondelijcke conferentie 
den . . Heeren Staten is overghelevert 
by de ses Predikanten, die van de 
Gecommitteerde, uyt de respective 
Classen van Hollant ende West-vries- 
lant ghedeputeert waren ^ om met de 
Remonstranten in Conferentie te tre- 
den: Welcke Remonstrantie inden 
druck vande andere schriften der Con- 
ferentie isnaerghelaten, oftvergheten.. 
z. n. v.pl. en v. dr, 1612. in-4'. 4 
blz. (K. B.) 

10 



74 



COPYE— COKNELY. 



In 't licht gegeven door Be ei as; afgedrakt 
bij Baudartius /, jo — f/. Andere dr. van het- 
zelfde jaar T. n». 998. Vergel. Conferentie 
(Schriftelicke). — Hiertegen verscheen J. Wten- 
bogaerts Cort Bericht. (Zie T. n». 999.) 

COPYE Vande Requeste der Die- 
naren, Der Gedeputeerde van de 
Synode Der Geünieerde Proventien 
{sic) Over ghegeven den 26. Sep- 
tember, 1630. Aende . . . Staten Ge- 
nerael. z, adres, 1630. in-4'. 8 blz. 
(K. B.) 

Andere exx. van dezen dr. hebben 't adres: 
Tot Ilaeriem , Voor Adr. Rooman, . töjo. — 
Andere dr. : Copie . . . Pro7'ini'ien enz. z. adres. 
1630. in-4». 8 blz (K. B.) 

COPVE van het Edict Der herroe- 
ping van het Edict van Nantes , zoo- 
danigh als het opgesteld was door 
den Raad van Conscientie enz, [Sept. 
lóSj.] z, afz. tit. in-4*. 8 blz. (K. B.) 

üorspr. : Copie de PEdit de Kei'ocation de 
VEdit de Nantes ,^ tel qiiii (n*oit cté dressé par 
Ie Conseil de Conscience etc. z. afz. titel. — 
Andere vert.: Copie van V Edict van Weder' 
roeping e van V Edict 7'an Nantes enz. in-4*. 
8 blz. (T. n». 8170.) 

CoPYE van 't Request Gepresen- 
teert Aen Den Koning, Door de Ge- 
deputeerde van de Gereformeerde 
Kerken. . . van Poitou , in . . Augusto, 
168 1. Waer inne in 't kort te sien 
is een waer en oprecht verhael der 
ongehoorde overlasten en gewelde- 
narijen, diemen tegens haer in 't 
werck stelt, om haer daer door te 
dwingen van Gods dienst te veran- 
deren, [z. afz, tit, en z, adres,] in- 
4*. 4 blz. (B. U. G.) 

CoPYE Van XII. Artijckelen, By 
de Heeren Burger-meesteren ende 
Vroedtschap der Stadt Uytrecht; ofte 
hare Commissarisen, Aen de Dienaren 
van de Vlaemsche Gemeynte Voor- 
gehouden , om te beantwoorden : 
Met Jaa of Neen. Tot Uytrecht , Chr. 
Leer. 1665. in-4'. (B. D. A.) 

COPYEN (Authentycke) der Resolu- 
tien, van de . . . Burgermeesteren ende 
Vroedschap der Stad Utrecht. Ende 
de wedersijtse ondertekeninge van de 



Doops-gesinde Leeraren en Diakonen 
tot Vtrecht. . . Utrecht, J. van Doeyen- 
burgh. 1665. in plano. (B. D. A.) 

CoPYEN van eenighe Reqvesten, 
Wt name ende van wegen De Re- 
monstransgesinde Leeraren ende Ghe- 
meenten^ Aen de . . Staten van Hol- 
landt ende West-Friesland, overge- 
geven in Julio. . . 1626. Spreeckende 
om vrye oeffeninghe hares Godsdiensts: 
Midtsgaders oock vervatende Presen- 
tatie tot Vrede-handelinge met hare 
Partijen, z, adres. 1626. in-4*. (VIII) 
en 28 blz. (K. B.) 

In de uitvoerige voorrede wordt het gebeurde 
met deze requesten verhaald. Steller is J. W t e n- 
bogaert 

COQUEREL Jr. (A). 

Jean Calas en zijn huisgezin. Ge- 
schiedkundige Studie naar de oor- 
spronkelijke bescheiden bewerkt . . . 
Nieuwe uitgaaf. Amsterdam, K. H. 
Schadd. 1863. in-S*. (K, B.) 

iste dr. in de Evangeliscki Bibliothtek 1863. » 
Oorspr.: Jean Calas et sa familie. Paris. 1857. 
2e éd. Pwis. 1870. 

COQUEREL (C), 1797— 1851. 

De Kerken der woestijn, of ge- 
schiedenis van de verdrukking der 
Protestanten in Frankrijk, van het 
einde der regering van Lodewijk 
XrV tot op de fransche omwenteling, 
meerendeels naar oorspronkelijke en 
onuitgegevene stukken bewerkt Met 
eenige verkorting uit het fransch ver- 
taald. Groningen, M. Smit. 1844 — ^4^- 
in-8*. 2 dln. (K. B.) 

Oorspr.: Histoire des Eglises du disert cJke* 
les protestants de Freatce enz. Paris. 1841. tn-8*. 2 
dln. Hoofdbron voor de samenstelling was het 
Archief van den predikant Rabaut — thans 
onder de berusting van dé Société dt tkistoire 
du Protestantisme francais — bestaande uit de 
akten der proviuciale of nationale synoden, 
officieel e bneven en verzoekschriften, verdedi- 
gings-geschriften , lijsten van ter wiUe vmn het 
geloof veroordeelden, enz. — De vertaler, die 
het Voorberigt onderteekende is C. H. v. 
Herwerden Hz. 

CORNELY (P. R.). 

'De gelukzalige Petrus Faber, 
priester der Sociëteit van Jezus. Vrij 



CX)RPUT — CRAMER. 



75 



naar 't Hoogduitsch *s Bosch, W. van 
Gulick. 1873. in-8*. 

Brinkmans Catalogus , blz. 265. — Oorspr. : 
Liben des seligen Petrus Faber, Freiburg. i. Br. 
1873, ia-8«. 

CORPUT (ABR. van DE), 1599—1670. 
Flred. te Giessen — Nieuwkerk. 

Het Leven , ende Dood , van . . . 
Philips Melanchthön, Behelsende met 
eenen de gedenck-weerdighste saken 
soo in de Kercke als Politye voor 
gevallen, van . . 1520, tot . . 1560, 
in Duytsch-Land , ende de aen-gren- 
sende Provintien. Mitsgaders de tien- 
jarige ende seer wreede gevangenisse 
van sijn Schoon-sone D. Caspar 
Peucerus . . . Amsterdam , A. Wolf 
ganck. 1662. inS'. (XXIV), 828 en 
(18) blz. (B. U. G.) 

Met opdracht, voorrede, registers en 9 ge- 
grar. portretten van Hervormers. De gedr. tit. 
mist den naam v. d. schr. De gegrav. tit luidt: 
Het Leven en de Dood van Philips Melanthon 
met het verhael vande Reformatie der Kercken 
in Duytschland door Abraham vande Corfmt. 
— 2e dr. Amst., Is. Tirion. 1728. in 8». (K. B. B.) 
De gegrav. tit is van den graveur J. Veen- 
hnisen. Nieuwe titel-uitgave, 1764. (Zie v. d. Aa.) 
Het 2e genoemde stuk is in 1697 afzonderlijk 
uitgegeven. 

CORTE (J. B. DE), 181 1— 1873. R.-K 
Priester, Professor in het klein Semenarie te 
Ronsselaere. 

Den Dagboek der Heylige, behel- 
zende een kort begrijp van de léevens 
der heylige, en kortbondige medita- 
tien voor al de dagen van het jaer . . 
Rousselaere, D. Vanhee, 1842. in- 12'. 
2 dln. (B. K A.) 

Met voorrede, alfabetische naamlij.st der 
heiligen en approbatie. 

CÖSTERIUS (H.), gest 1618. pastoor te 
Antwerpen, later kanunnik te Brussel. 

Zie: Heynshelmans, 

COSTBRIUS (J.) , Priester te Oudenaarden. 

Institutio necessaria deexitu Aegypti 
et fuga Babylonis; id est, de egressu 
Catholiconim e civitatibus haeretico- 
rum Juramentis et Edictis, varioque 
inevitabili contagio pollutis. Duaci, 
J. Bogardus. 1 580. in-8'. 80 blz. (K, B.) 



COUET (J.), gest 1608. Predikant 

T'saemen-sprekinge Gehouden te 
Nancy, tusschen eenen Docteur der 
Jesuiten ende eenen Capuchiner Mo- 
nic aen d'eene, ende twee Dienaeren 
des Goddelijcken Woorts aen d'ander 
sijde. Inde tegen woord icheyt van de 
Suster des Conincx van Vrancrijck, 
des Hertogen van Lottheringe, ende 
anderer Persoonen. In de Francoysche 
spraeke beschreven door .... Hier is 
noch by-gevoecht Een waerachtich 
verhael vande T'saemenspre-kinghe 
ghehouden te Fontainebleau den vier- 
den dach in Meye An. 1600. tusschen 
Philips de Mornay Heere van Plessis, 
ende Jacques Bisschop van Eureux, 
in de tegenwoordicheyt des Conincx 
van Vrancrijck. Tot Deventer By J. 
Eversz. Cloppenborch. 1600. in-8*. 
(XII), 202 en (2) blz. (K. B.) 

Vooraf gaat de opdracht v. d. drukker aan 
de ridderschap en steden van Overijssel; daar- 
na een voorrede van den vertaler, onderteekend 
W, B^ d. i. Willem Baudart Eerstgenoemd 
gesprek had plaats tusschen den Jezuiet Co- 
melet, den Capucyner «Broer Bsprit« en de 
predikanten Couet en de Touche. — Het tweede 
gesprek begint met afzonderlijken titel, maar 
heeft doorloopende pagineering en signatuur. 
Met den bisschop van Evreux is Kardinaal 
Perron bedoeld. Dat tweede gesprek heeft even- 
zeer een voorrede, maar niet onderteekend. 
Oorspr.: La conférence faicte a Nancy entre 
un docteur yésuite accompagnê dun capuchin 
et deux ministres de Dieu. . Basle. 1600. in-8» 

COÜSSEMAKER (IGN. DE), Jezuiet. 

Zie: Reynier (P,). 

COU WERVEN (N. VAN). 

Zie: Sterre (J, Chr, v. d.). 

CRAANDIJK J), geb. 1834. Doopsgez. 
pred. te Bome, Rotterdam en Haarlem. 

'Het Nederlandsch zendelinggenoot- 
schap in zijn willen en werken ge- 
schetst. Rotterdam, M. Wijt en zonen. 
1869. in-8'. 

2e dr. bij denzelfden. 1869. — Nederl. Bi- 
bliogr.^ 1869. blz. 70. 

Cracco (P. D.). 

Zie : Collet; Leven v. P. Fourrier. 

CRAMER (A. M.), geb. 1805. Doopsge- 
zind Leeraar te Huizinga, Middelburg en Vlis- 
singen. 



76 



CRAMER — CRESPIN. 



Het leven en de verrigtingen van 
Menno Simons , voorafgegaan door 
eene inleidende verhandeling over den 
oorsprong en de opkomst der Doops- 
gezinden, voornamelijk in de Ne- 
derlanden. Amst, J. Muller. 1837. 
in 8*. (K. B.) 

Met portret van Menno Simons, gegrav. door 
J. P. Lange. 

Zie ook: Halher ts ma {J, IL). 

Cramer (J. A.). 

Zie: Schróckh (^. J/.). 

Cramer (J W.). 

Zie: Méinoire, 

Cramer (W.) 

Mémoire sur les sociétés secrètes 
Protestantes dans les Pays Bas. Amst., 
C. L. V. Langenhuysen. 1852. in 8*. 
(K. B.) 

De kath. schrijver deelt een en ander mede 
over de protestantsche genootschappen Unitas, 
Phykctérion , Christelijk Hulpbetoon enz. — 
Blz. 11^ bevat: Signes s eer ets de la societc 
Phylacterion, 

Cramer van Baumgarten (G. 

J. F.), Pred. te Middelbert. 

Zie: M'Crie (Th,). 

Cramerus (E. W.). 
Zie: Koecher (J. Chr.), 

CRASSET (J.) , 1618— 1692. Jezuiet. 

*Leven van de H. Catharina van 
Bolonje; uit de Bollandisten overgezet. 
Doornik, Casterman. 1855. in-i2*. 

Vlaemsihe Bibliogr., I. blz. 52. 

Craywinckel (J. L. van), 1609— 

1679. Kanunnik Norbertyn te Tongerloo. 

De Triumpherende Suyverheyt. Het 
leven, martelie ende mirakelen van 
de H. Maeghdt ende Martelersse 
Dympna Dochter van den Coninck 
van Irlandt , Patronersse van . . Geel. 
Den tweeden Druck, verbetert ende 
vermeerdert met veele Kurieuse Histo- 
riën ende Levens van Neder-landtsche 
Maeghdekens . . . Mechelen, R. Jaye. 
1658. in-8*. (VIII), 512 en (16) blz. 
(B. U. G.) 

Met opdracht, tafel en approbaties. — De 



iste dr. verscheen te Antwerpen bij }. B. Car- 
stiaenssens. (1652.) in- 12». 80 blz. (B. B. B.) 

Legende der levens, ende ghedenck- 
weerdighe daeden van de voor-naem- 
ste heylighe, salighe ende lof-weer- 
dighe Persoonen soo mans als vrou- 
wen, die inde witte ordre van den 
H. Norbertus . . . wtgheschenen heb- 
ben .... Dl. I : Mechelen , R. Jaye. 
1664. Dl. II: Antwerpen, G. van 
Wolsschaten. 1665. in-4». 2 dln. (XXIV) 
en 752, {XX) en 874 blz. (K. B.) 

In beide deelen gaat een gegrav. aan den 
gedrukten titel vooraf en volgt na den laatsten 
een groot wapen. In Dl. I. na de opdracht aan 
A. Ursino, abt van Tongerloo een : Waerschou- 
winghe tot den User ^ de kerkelijke approbatie 
en vervolgens twee gedichten ter eere vanden 
sclir», het eersle een naam-vers van G. Zeebot , 
het tweede van A. Poirters S. J. Dl. IL heeft 
een opdracht aan J. Hrocnata Crils, abt van 
Tongerloo, laiijnsche gedichten van Eustachius 
de Pomreux Du Sart en G. Wolsschatius, een 
waer SC houwing he t hollandsche gedichten van 
A. Poirters S. J. en G. Wolsschatitts en de 
kerkel. goedk. De levens volgen kalenderge- 
wij/e en ieder deel heeft aan 'tslot een tafel. 

Het leven manieren ende doot van 
de glorieuse martelaeren Adrianus 
ende Jacobus Canonicken Regulieren 
van onse Lieve Vrouwe te Middel- 
borgh . . . van het gheselschap der 
19. Martelaeren van Gorcum. Uy- 
trecht. Voor Arn, vanden Eynden. 
1677. in-8*. (XVI) en 88 blz. (K. B.) 

Met een ge^jrav. prent tegenover den titel. 
CRELLIüS (J.), 1590-1633. 

Zie: Fausti Socini letfen, 

CRESPIN (J), gest. 1572. Boekdrukker 
te Gene .e. 

Den Staet der Kercken, mitsga- 
ders de regieringe ende menschelicke 
insettingen der Pausen. En oock de 
bysonderste geschiedenissen dewel- 
cke . . . over den geheelen Aertbodem, 
gebeurt zijn : . , . vanden tijde Christi 
af, tot den tegenwoordigen toe. Waer 
in ... . voor oogen gestelt wort, hoe . . 
God syne Kercke tegen alle Kettere 
en vyanden van zijn H. Woort, be 
schermt . . . heeft ... nu eerst 
nieuws overgeset wt de Franchoysch^- 




CREUTZBERG — CROONENBORCH. 



11 



tale . . Door Tobiam d' Ammannum . . . 
Item, noch is hier achter by ge- 
voeght een Tractaet vanden Gods- 
dienst en republijcke der Joden, t'sedert 
de wedercoemste wt de Babylonische 
gevangenisse , tot óp de laetste ver- 
woestinge van Jenisalem. Met Previ- 
legie . . . voor 6 jaren. Berghen op 
Tjooxn, J. Jansz. Canin: 1606. in-4*. 
(XXXII), 608; (VI), 106 en (6) blz. 
(B. U. U.) 

Vooraf de voorrede, opdracht a. d. Staten- 
Geu. van Anthony Molckeman en Lambrecht 
▼an Overbunden, die zich de personen noemen, 
die den herdruk van tEstat de CEglise en de 
▼ertaling bezorgd hebben. Daarna voorwoord 
▼an Crespin, verschillende registers en een Tot 
den Ckristelicken Leser, Het traktaat Den Staet 
der Joden volgt met afz. tit.,pag. eu signatuur. 
Vooraf een voorrede van Paulus Eber, aan 't 
eind het register. — Oot&^r.: Veslat de T Eglise 
az>ec les discours des tems defuis les apostres 
jusqu^h present, Genève. 1562. in-8*. laterever- 
meerderde drukken: Genève, 1564. in-8*. ; 
Strasbourg, 1567. in-i2*.; Bergen- op- Zoom , 
1605. inn4*. 

CREUTZBERG (K. F.), geb. i840.Pred. 
te Arnhem. 

Zie: Bdhring. 

CrOESE of CROESIUS (G.), 1642— 
1710. Pred. te IJperen en Alblas. 

Historia Quakeriana, Sive de vulgo 
dictis Quakeris, Ab ortu illorum usque 
ad recèns natum schisma, libri III .. . 
Amst., H. et Vidua Th. Boom. 1695. 
in-8». (XVI) en 582 blz. (K. B.) 

Met opdracht aan Nic. Witseu en latijnsch 
gedicht van A. Reeland. In 1696 zag een 
£ditio Secunda, Tndice locupletior te Amsterdam 
het licht zonder naam van drukker. (K. B ) 

Zie ook : Verhael van 't wonderlycke . , 

Leven. 

Croese Gerardsz. (H.). 

Kerkelyk Register der Predikanten : 
Die sedert de Kerkhervorminge tot . . 
1 737. DeGereformeerdeNederduitsche 
Gemeente te Amsterdam bedient heb- 
ben: Behelzende hunne Geboortens, 
Studiën , Standplaatsen , Afsterven , 
Schriften, en andere Byzonderheden. 
Den Tweede Druk, verbeetert, en 
vermeerdert met een Lyst van alle 
de Beroepene, die geexcuseert zyn, 



of de beroepinge hebben afgeslagen . . 
Amst, J. ten Houten. 1737. in-8'. 
(B. U. A.) 

Met voorrede. De iste dr. was z. naam v. d. 
auteur iu 1732 verschenen. (B. U. L.) — In 
1751 zag hij denzelfden uitgever het licht: De 
derde druk Verbeetert ,^ Vermeerdert en Vet- 
volgt tot aan . . . //j*/. (B. U. A.) In de voor- 
rede meldt de schr. dat de beide vorige druk- 
ken uitverkocht zijn, en dat thans bij dezen 
3en dr. voor het eerst zijn naam o. d. tit. prijkt. 
Die naam was echter reeds voluit op 't door 
mij gebruikte ex» van deu 2en dr. te lezen. — 
Een nietrrue Uytgaave (4e dr.) . . . Door den 

Aucteur ven»olgt tot aan nS9' ^^ ^^' veele 

Byvoegselen vermeerdert en veróeetert(}i.\J. A.) 
werd waarschijnlijk in *t genoemde jaar 1759 
bezorgd door Wed. H. van Koeten en J, de 
Cerff te Amsterdam, in-8». Nog latere drukken 
zijn: Kerkelijk Register euz. . . na den dood van 
den Aucteur vervolgt tot in het Jaar ijyS, 
A/fist., H, Dideriks. z. j. iu-S». (B. U. G.) en: 
Kerkelyk Register enz. . . na den dood van den 
Aucteur verz'olgt tot in het Jaar lygs, Amst.y 
H. Diederiks. z. j. in-8». (K. B.) 

CROISET, Jezuiet. 

*Leven van den heiligen Aloysius. 
Turnhout, Glénisson en Van Ge- 
nechten. {Jaar en formaat?) 

Vlaemsche Bibliogr., II. 42. — ld.: Doornik, 
Casterman. in-i8*. VI. Bibliogr., III. 47. 

'Levensschets van de gelukzalige 
Maria Margaretha Alacoque. Uit het 
fransch vertaald, 's Bosch , G. Mos- 
mans. 1880. kl. in-8'. 

Vorige dr.: 1875. Mes.^ Kafh. pers. hli, ^6. — 
Oorspr.: La Vie de la bienhenreuse Marguerite 
Marie religieus e de la visitaiion Sa in te Marie. 
Paris. 1864. in-i8«. 

Crookshank (W.). 
Zie : Neal (D.). 

Croon Jr. (J.). 

Zie: Naamrol der Predikanten. 

CROONENBORCH (M.), gest.1684.Min- 
derbroeder-RecoUect. 

Het Ryck-deughdigh leven van de. . 
Maghet Suster Agnes Maria Huyn 
van Amstenraedt, ende Van eenighe 
andere, de welcke in eene uyt-nemende 
Religieuse Volmaecktheydt hebben 
uyt-gheschenen in de Kloosters van 
Venlo ende Loven der Orden van 
Onse-Lieve- Vrouwe, ghenoemt Annun- 
tiaten . . . Beschreuen Door. . . Brussel, 



78 



CUMMING — DAELBMANS. 



J. vande Velde. 1673. Superiorum 
permissu. in-8*. {XVI), 392 en (8) 
blz. (B. B. B.) 

Met opdracht, voorrede en door R. Collin 
gegrav. portret. 

CUMMlNG (J.). 

Zie: Eddy [D. C). 
CUNO (F. W.). 

Zie: Ver kaal van het leven [van] Guido de 
Brés. 

CURTHS (K.). 

De Bartholomeus-nacht van het 
jaar 1 572 , beschouwd in deszelfs aan- 
leiding en gevolgen voor de godsdienst 
der Hervormden in Frankrijk . . . Uit 
het Hoogduitsch vertaald en met aan- 
merkingen voorzien door W. N. Mun- 
ting. . . Dordrecht, F. Boekee. 1827. 
in-8*. (B. W. L.) 

Met aanhangsel. — Oorspr. : DU Bartholo- 
mdus-Nachi IS72. Ein Fragment aus d. Ge- 
schicht e d, Vorteit Frankreichs. Leipzig. 18 14. 
in-8*. 

CURTMANN (W. J. G.). 

*De geschiedenis der Christelijke 
Kerk , van af hare grondvesting tot 
aan het ontstaan van den aflaat, in 
tafereelen geschetst. Naar het Hoog- 
duitsch. Arnhem en Amsterdam, H. 
B. Breijer en G. W. Tielkemeijer. 
1854. in 8". 

Brinkman, Naamlijst. 1854, blz. 25. 
CUVELIER (J.)» Je^uiet. 

Het leven van den zaligen Fran- 
ciscus van Hieronymo, Priester der 
Societeyt Jesu . . den elfsten Mey 1806, 
gelukzalig verklaerd . . Uyt de . . ge- 
denkschriften van P. Carolus Stradiotti 
en van P. Longaro Degli Oddi . . 



verzaemeld .... en gedrukt te Keulen 
in . . 1 809. Uyt de hoogduytsche tael . . 
overgesteld, Door C. Smet. Brussel, 
P. J. de Haes. 1810. in-8*. (B. U. G.) 

Met door G. Jacowick gegrav. portret v. Fr. 
van Hieronymo. Herdr.: Gent, Wed. A. B. Steven. 
1816. in-i8*. — Oorspr.: Kur%gefasste Leiens- 
geschichtt des seligen Franciscus von Hieronymo, 
o. s. w. . . . Cöln. 1809. in-8". 

CüYCK Qan Wouterszoon van), 

Martelaar. 

Sommige belijdinghen , schrifUijcke 
Sentbrieuen, ende Testamenten ge- 
schreuen door Jan Wouterszoon van 
Cuyck , gheuangen liggende tot Dord- 
recht, de welcke aldaer omt getuy- 
chenisse Christi zijn leuen heef ge- 
laten y ende heeft zijn siele God op- 
geoffert den. 28. Meert. Anno. 1572. 
Met noch eenen brief van een vrouwe, 
die oock aldaer geuangen lach , ghe- 
sonden aen haeren man. Met noch 
eenen brief van haren man aen haer 
ghesonden. Ghedruckt... 1579. ^^' 
i6». 88 bladen. (B. D. A.) 

De eerste brief geeft verslag choe dat hy 
gheexamineert ende ghepijnighet is». De be- 
doelde vrouw is «Ariaenken Jans dochter, van 
muelenaers graef , die . . haer leuen heelt ghe- 
laeten, tot Dordrecht in Hollant, In het iaer 
1572. Den 28 Meert». Aan het einde twee liedjes. 

C. V. S. A. 

Zie : Sichetn {C. van). 

Cyrillus, de miraculis Hieronymi. 
Zie: Hieronymus. 

CZERSKI (J.). 

De Afval der Duitsch-Katholijken 
van de Roomsche Hof kerk . . Does- 
borgh, A. F. H, van Tr. de Bruijn. 
1845. inS-. (B. U. U.) 



D. 



DABERT (J.) , Vicaris-generaal van Vi- 
viers; later bisschop van Pcrigueux. 

'Levensgeschiedenis van den H. 
Thomas van Villanova, bijgenaamd 
de Aalmoezenier, Aartsbisschop van 
Valencia in Spanje. Uit het Fransch 
door een R.'K. Pr. Amsterdam, C. 



L. van Langenhuysen. 1855. [for- 
maat?) 

Mes, Kath, pers, blx. 57. — Oorspr.: His^ 
toire de saint Thomas de Villeneuve , , . Lyon 
1853. in-8»., 2e éd. 1855. 

DaELEMANS (J.), geb. 1816. Onder- 
pastoor te Uccle, later pastoor van Sint Gene- 
sius Rhode. 



DAGBOEK— DATHENÜS. 



79 



Uccle, Maria's Dorp, bewezen uit 
echte oorkonden, gevolgd van eenige 
geschiedkundige verhalen die plaets 
betreffende, door . . . Brussel, G. Adri- 
aens. 1858. in-8'. (B. B. B.) 

Met approbatie, opdracht, hoU. gedicht en 
▼oonrede. Kerkelijke geschiedenis der plaats. 

Dagboek der roomsche heiligen. 
Bestaande in Driehonderd agt en zestig 
Afbeeldingen der Heiligen, in ^t 
koper gebragt door . . . Jan Goerée. 
Mit^aders Derselver Levensbeschry- 
ving, gevolgt naar die, welke in 't 
licht gekomen zyn, met goedkeuring 
der Sorbonne, in Vrankryk, en an- 
dere Roomsch-Catholyke Schryvers, 
en versierd met een vier regelig vaers 
onder ieder Plaatje: Waar by ge- 
voegd zyn de andere Heiligen van 
ieder Dag, by zommige Roomsch- 
Catholyke Gemeentens gevierd wor- 
dende; benevens de plechtigheden 
der oude Grieken en Romeinen op 
die dagen. In vier deelen. Amst., H. 
Gartman, z,j. in-8'. (B. U. A) 

Met titelprent gegrar. door C. F. Fritsch en 
het adres: Amst, H. de Wit De vier deelen 
hebben afzonderlijke titels, maar doorloopende 
pAgineering en signatuur. Dl. I. vermeldt als 
nitgerer H. de Wit, DU II. diens weduwe, Dl. 
IIL en IV. H. Gartman. 

*DaG£N (Gedenkwaardige) in het 
leven van Z. H. Pins CC. Amsterdam, 
C. L. van Langenhuysen. 1876. in-8*. 
Met portret. 

Brmkmofu Ca tal,, blz. 279. 

Dagh-vervolgh (Pertinent) Wat 
omtrent D*. Wilhelmus Momma by 
sijne Hoogheyt in de Vergaderinge 
van de Stalen van Zeelandt is on- 
dernomen. Middelburg den 13. De- 
cember [167^. Onderaan: t' Amster- 
dam by A. E. V. P. gedrukt, i bl. 
in-fol». (B. U. G.) 

Met wapen van 2^land. 

Dalrymple (D.). 

De tweede oorzaaken welke Mr. 
Gibbon heeft gesteld voor den spoe- 
digen voortgang van het Christen- 
dom ; . . . onderzogt. Uit het Engelsch 



Vertaald. Utrecht, W. van Ijzerworst. 
1793. in-8*. (B. U. U.) 

Oorspr. : Inquiry into the Secondary Causes 
which Mr. Gtbhon kas assigned for the rapid 
Progress of Christianity, Ediab. 1 768. [volgens 
Lawndes y 1786 volgens Ailibone.'] in-4».; 2e 
dr. Edinb. 1808. in-S*. 

Dalton (H.). 
'De evangelische beweging in Spanje. 
Reisindrukken. Vertaald naar het 
Hoogduitsch . . Met een woord tot 
aanbeveling van Dr. J. J. van Ooster- 
zee, Amsterdam, H. de Hoogh en 
Co. 1873. in.8*. 

Nederl. BibUogr,, 1873. Wr. 18. — Oorspr.: 
Die evangelische Bewegung in Sfanien, Reise- 
eindrücke. Wiesbaden. 1872. in-8*. 

Johannes a Lasco. Bijdrage tot de 
Hervormings-geschiedenis van Polen, 
van Duitschland en van Engeland . . 
Uit het Hoogduitsch vertaald door 
P. C. van Oosterzee. Utrecht, Ke- 
mink en zoon. 1885. in-8'. (K. B.) 

Met register der persoonsnamen. Uitgegev. 
in de Godgeleerde Bibliotheek, — Oorspr.: Jo- 
hannes a Lasco, Beitrag titr Reformationsge^ 
schichte Polens^ Deutschlands und Englands, 
Gotha, Perthes. 1881. in-8«. 

Dam van Brakel (W. van). 

'Lotgevallen van Heer Fulco en 
de Abdij van Bern. Met portretten 
en teekeningen. *s-Hertogenbosch, 
Gebr. Muller. 1857. i^^-^'. 

Brinkmans Catal., blz. 281. 
DaNCKAERTS (SEB.), Pred. te AnilK)iiia. 

Historisch Ende grondich Verhael, 
Vanden Standt des Christendoms int 
quartier van Amboina, mitsgaders 
vande hoope ende apparentie eenigher 
Reformatie ende beternisse van dien . . . 
's Graven haghe, Aert Meuris . . . . 
162 1. in-4". (IV) en 30 blz. (B. U. A.) 

Met opdracht aan de Staten-Generaal. 

DANKELMAN (B.), geb. 1836 Kath. 
priester. 

*Het leven van den H. Joannes 
Chrysostomus. Arnhem, J. Witz. 1863. 
in-8". 

Mesy Kath. pers, blz, 57. 

Dathenus (P.). 

Zie: Montanus {R. G.). 



8o 



DAUNOU— DECLARATIE. 



DAUNOU (C. P. R). 
Zie: Proeve over de wereldlyke magt 

Daurignac (J. M. S.). 

Geschiedenis van den H. Aloisius 
van Gonzaga . . . Uit het fransch ver- 
taald door een lid van 't Gezelschap 
Jezus. Gent, C. Poelman. 1877. in-8*. 
(B. B. B.) 

Met ap)>robatie. — Oorspr. : Ilistoire de Saint 
Louis de Gontague. Paris. 1864.; 2e éd. 1872. 

DAVID (J.), 1 801 -1866. Hoogleeraar te 
I^uven. 

Geschiedenis van St. Albertus van 
Leuven , bisschop van Luik . . . Leu- 
ven, Vanlinthout en Vandenzande. 
1843. in 8«. (B. U. U.) 

Aan *t slot eenige oorkonden. — 2e verm. 
dr.: Autw. 1845. in-8». Fr. vertaling: Ilistoire 
de Saint Alhert de Loui'ain, Tra duit du Fla- 
mand, Toumai, Casterman. 1848. in-12*. 

Davidts. 

Zie: Ribadeneira, 

Decisie, By de Staten 's Landts 
van Vtrecht gedaen. Rakende den 
XXXVije articule van de Kercken- 
ordre, beraemt inde Nationale Sy- 
node, tot Dordrecht, anno 161 8. 
ende 16 19. gehouden .... Utrecht, 
A. van Paddenburgh. 1660. Met Pri- 
vilegie. in-4'. 6 blz. (K. B.) 

Oedagt. 24 Juli. Met het wapen van Utrecht 
o. d. tit. . — In: Gr, Utrechts Flacaetboeky 

Decker (P. de). 

Zie: Levensbeschrifi'ing, 

DECKERS (J), Biechtvader te Scherpen- 
heuvel. 

Wonderdadig beeld van Onze- 
Lieve- Vrouw van Scherpenheuvel , 
weldoenster van het menschdom sedert 
vijf eeuwen, oorsprong en voortgang 
der godvrucht tot deze Wydvermaer- 
de Bedevaert . . . Loven, C. J. Fon- 
teyn. 1859. Jn 8». (K. B. B.) 

Met lithographies, opdracht en approbatie. 
DECKERS (P. G. L.), geb. 1834. Priester. 

'De martelaars van Gorkum, naar 
Estius waarachtige historie afgeschetst 
door . . . Antwerpen, J. B. van Roey. 
1867. in- 12". 



In hetzelfde jaar herdrukt VUumsche Bibliogr,^ 
m. 49. 

*Flores en Spinola, of beknopte 
beschrijving der marteldood dier ge- 
loofszendelingen in Japan. Antwer- 
pen, Van Roey. 1867. in-8*. 

Bihliogr, nationale, L 371. 

Leven en Eerdienst van den hei- 
ligen ridder Gummarus. Bescherm- 
heilige der stad Lier en bijzonderen 
Patroon der gesletenheid of gebor- 
stenheid; naar Theobald en andere 
geloofwaardige schrijvers, met aan- 
belangende stukken rakende het ka- 
pittel door Gummarus gesticht, de 
collegiale kerk ter zijner eeregebouwd, 
de stad Lier gestadig door hem be^ 
schermd, de wonderen door zijne 
tusschenkomst geschied, de verken- 
ningen zijner Reliquiën, enz. enz., 
door... Lier, L. Taymans — Nezy. 
(1870.) in-8«. (K. B. B.) 

Met approbatie, opdracht, voorwoord ea 
gravure. 

Declaratie der Ghereformeerde 
Kercken, ens. 

Zie: Verclaringhe Gedaen, 

Declaratie des Koninghs, Con- 
cernerende sijne Onderdanen van de 
Gereformeerde Religie. Gegeven tot 
Versailles den 17. Juny 1681. en ge- 
registreert in *t Parlement den 8. July 
aenvolgende. [-ar. adres\ in-4*. 4 blz. 
(B. U. G.) 

Oorspr. : Declaration du roi, portani que lts 
enfants de la religion fretendue réformie pout' 
ront se com'ertir a f^ge de seft ans, et dé/en' 
ses a ceux de ladite religion de faire elever 
ieurs enfants dans les pays etrangers. (17 Juni 
1681.) 

Declaratie des Konings, Rakende 
de Saken dewelke moeten werdei 
geobserveert bij die van de gepreten- 
deerde Gereformeerde Religie ... ge 
registreert in *t Hof des Parlament 
op den 23 December, 1666. Na 
Copie, Gedruckt tot Roüen, bij J 
Viret . . . ^. adres. (1666.) in-4'. 8 b^ z 
(K. B.) 

Declaratie Vanden Koningh 



DECLARATIE— DESCRIPTION. 



8c 



Engelandt, etc. Aengaende de Kercke- 
lijcke ordre, soo Syn Majesteyt or- 
donneert in Engelandt ende inde 
Dominie van Wales geobser veert te 
worden. Vyt het Engels overgeset. 
In *s Gravenhage , A. Vlacq. 1660. 
in.4'. 16 blz. (K. B.) 

Gedagt: 25 Üct 1660. In 't oorspr. in; The 
Parliamentary I/istory, IV. 131 — 141. 

Declaratie van sijne F. D. van 
Osnabrugge, Bruynswijk en Lunen- 
burg etc. ten behoeve van de Fransse 
Gereformeerde , die om de Religie uyt 
Vrankryk vluchtigsyn. f21 Nov, 168^.] 
s. adres, in-fol". een blad. (B. U. G.) 

Declaration sommaire dv faict 
de ceux de Vallencienne. z, adres, 
I 566. in-S*. 8 blz. (K. B.) 

«Dit is hoogstwaarschijnlijk de justiticatton , 
(li«; twee dagen voor dat de stad «rebel* werd 
verklaard, door Michel Herlin Sr. en vijf of 
ze^i anderen aan Ph. de Wingle is overgegeven, 
om ze ter hand te stellen aan De Villers of 
dgmond, door wier bemiddeling de Landvoogdes 
er kennis van zou kunnen nemen». (Z/t//^^;v7<7r/, 

Guido de Bray, blz. LXII noot 2. Afgedrukt 

aWaar bl/. CXI— CXIV.) 

Decreta et Statvta Synodi Pro- 
vincialis Mechliniensis, dievndecima 
Mensis Jvnii anni millesimi , quingcn- 
^esimi , septuagesimi . . . inchoatae, et 
feima quarta die mensis Julij cius- 
<^em anni conclusae ; Praesidentc . . 
M. Rythouio Episcopo Yprensi . . . 
nomine et loco . . A. Pcrrenot , Ar- 
chiepiscopi Mechliniensis . . Cardinalis 
Granuellani. Antwerpiae, Chr. Plan- 
^inus. 1571. in-S*. 80 blz. (K. B.B.) 

Degerickx (E). 

Zie: Lacordaire {H. D). 

DEINSE (A. van), 1764— 1829. Predikant. 
Zie: Leven van Th. Cranmer: Kedrt>oerins[en ; 
^ttd (A.). ' ^ 

PELACROIX. 

Levensbeschryving van . . Dion. 
Aug. Affre , aertsbisschop van Parys . . 
^^r., Gend, J. J. L. Rousseau. 
^ ï^^S. in-g». 



Vander haeg hen t V. n». loo8$. — * Stichtende 
leifen en dood van Mgr, Affre . . . Naer het 
Fransch door J, B, Ih G. Hasselt, P. K. Milis. 
1848. in-i6«. De vert. is J. B. De Grove. 
Vtaemsche BiHiogr.^ II. 42. 

Deleen (W.). 

Zie: Sleidanus (!},). 
Delix)N (C). 

Zie: Verhaal {Historisch), 

Delprat (G. H. M.), 1791^1871. 

Waalsch pred. te I^euwarden en Koiierdam en 
schoolopziener." 

Verhandeling over de Broederschap 
van G. Groote en over den invloed 
der fraterhuizen op den wetenschap- 
pelijken en godsdienstigen toestand , 
voornamelijk van de Nederlanden na 
de veertiende eeuw , . . . . Tweede 
vermeerderde en verbeterde druk. 
Arnhem, Is. An. NijhoflF en zoon. 
1856. in 8^ (B. R. A.) 

De iste dr. was in 1830 als door het Prov, 
Utr, Genootschap bekroonde verhandeling ver- 
schenen. Nu de^e uitverkocht en een 2e dr. 
gewenscht geworden was, had de schr. zijn 
geschrift geheel omgewerkt. — Met voorrede, 
uitvoerige inhoudsopgave, bijlagen en «Naam- 
lijst van personen, van welke in dit werk eenig 
berigt gegeven wordt.» Duitsche vertaling van 
den isten dr.: Die Bruderschaft des gemein- 
samen Lehcns, Ein Beitrag zur Geschichte der 
KirchCs Litteratnr it. Pddagogik d. 14, /j, //. 
16. Jahrh. Deutsch bearb. u, mit Zusatzen ti, 
ein .hthang,., v. G. Mohnike. Leipisig. 1840. 
gr. in-8». 

Zie ook op: Geschiedenis der chr. kerk ; 

Zschokke {!/,}. 

Denaise (P.). 
Zie: Lipsius, 

DERMOüT (I. J.), 1777— 1867. Pred, te 
's Gravenhage. 

Zie op: Redevoeringen; IJpeij, 

DESCRIPTION (La) de l'Estat suc- 
ces et occurrences, aduenues au Pais 
bas au faict de la Religion. Le pre- 
mier livre,.. Imprimé en Aougst. 
1569. in-8°. (XVI), 364 en (2) blz. 
(K. B.) 

Dit beroemde geschrift van den Antwerpschen 
oud-pensionnaris en secretaris van prins Willem 
L, Mr. Jacob vanWesembeeck, is niet kom- 
pleet. De schr. had het plan een w erk in drie deelen 
m 't fransch, vlaamsch^ duitsch en latijn uit te 

II 



82 



DESIRANT— DHANIS. 



geven; het is echter bij dit eerste deel geble- 
ven. Er is over getwist welke uitgaaf den voor- 
rang verdient, de fransche of de gelijktijdig 
verschenen hoUandsche. Hoogstwaarschijnlijk 
is de laatste de vertaling en zijn beide te Keu- 
len gedrukt. De inquisitie in de Nederlanden 
deed al het mogelijke om de verspreiding van 
de vertaling tegen te gaan. De heerC.Rahlen- 
beck {Mcmuires de Jacqucs de IVesenbeke, iSjg) 
deelt mede, dat er hem slechts drie exemplaren 
van bekend zijn. Ik geef hier den titel volgens 
een vierde exemplaar uit onze Kon. Bibliotheek 
(een vijfde B. L. A,): De Beschrihinge Van 
den Gheschiedenissen inder Religiën saken toC' 
ghedragen in den Nederlanden, Deerste Boeck^ 
Begriifende , Den Sta ei ^ i'oortganck ende ge' 
legentheden der Religiën soo die aldaer sedert 
den yaere y ijoo, gebeurt zijn^ ende besonder e 
sedert dat Conini Philips de tweede daer gere- 
geert heeft mitsgaders hoe dat na vele swaricht' 
den de veranderinghe inder Religiën inden yare^ 
ij66. is toeghecomen ende eyntelijck bijder Otter' 
heyt gedoocht ende toegelaten^ met een breeder 
7.>erhael van tgene binnen den seluen Jaere in' 
den Nederlanden toeghecomen is. Ghedruckt in 
Augusto , fjjg. (lees 1569.) in-8». (XVI) en 
400 biz. vK. B.) 

In 1616 was dit boekje reeds zoo zeldzaam 
geworden, dat Isaac Schilders iQ\txgte{%o\tT?\ 
naar een hoUandsch exemplaar zocht. Daarom 
besloot hij het op nieuw uit het fransch te ver- 
talen, welke vertaling te Breda bij Isaac Schil' 
ders en te Middelburg : 7'oor Jdriaen vanden 
Vri'ere , Boea'erkoofer in het jaar 1616 werd 
uitgegeven met eenigszins gewijzigden titel; 
Beschryi'inghe Vanden Staet ende voortganck 
der Religie in Neder lant, . . . 7'an , . . ijoo afft 
ende principalick . . inde Jaren ijój ende /s66, 
Beschra^en int FranchoiSy door J/r. Jacob7'an 
VVesembeeck . . Ende nu in onse Nederlantsche 
tale oifergheset. Breda , Is. Schilders. 16/6, en 
de andere: Middelb^'rgh., Voor Adriaen 7'anden 
Vi7'ere. 1616. beide in-4«. (VI) en 188 blz. 
(K. B.) Men heeft hier slechts met een druk 
te doen met twee verschillende titels. Daarbij 
schijnen de exemplaren met Breda op den titel 
de oudste te zijn. althans daar leest men blz. 2 
reg. 5 V. b. : Soo heeft my goet ende noodich 
ghedocht /' 7'oorschrcuen li erck in onse moeder- 
lijtke te doen o7'ersct/en , wat in de Middelburg- 
sche exemplaren verbeterd is door voorschreuen 
af te korten tot voorsz en achter moederli/cke 
het ontbrekende tale in te voegen. De Descrip- 
tion is herdrukt door C. Rahlenbeck in de 
Mémoires de Jacijucs de IVesenbeke. Brux. 1859. 
iu-8». (K. B.) 

DESIRANT , Augustijner. 
Zie: Il is tor ia de rel)us, 

Desmarets (J.). 

*Het Leven Ende Wercken Vande 
Salighe Catharina Van Genua, Nieuwe 
UytGhevinghe Door . . Ende over- 
gheset uyt het Fransch . . . door P. 



C. R. Ghendt, Hoirs van Jan van- 
den Kerchove. 1679. in-8'. (XVl), 
173 en (7) blz. 

Met opdracht, door J. Van den Sadde ge- 
grav. portret, approbatie en tafel. De apptt>ba- 
ties voor de fransche uitgaven zijn van I597 
en 1661. Vander haeg hen t II. u*. 963. 

Deürme (J. van). 

Schets eener geschiedenis derAb^ 
dijen van St. Baafs en St. Pieters te 
Gent of oorsprong, ontwikkeling 1 
voor- en rampspoeden en afschaffing 
dier gestichten naar de boste oor- 
konden van een groot getal geschied- 
schrijvers bijeenverzameld door . . . 
Gent, H. L. Stepman. 1883. in-8*. 
(B. U. G.) 

Met afbeelding v. h. zegel van de abdij van 
St. Pieter , voorwoord , gedicht van K. Delmatte 
en bijlage. 

Deijll (W. S. Chr.). 

Het Chiliasme ten tijde der Her- 
vorming. Academisch proefschrift... 
Amsterdam, Höveker en zoon. 1872. 
in.8». (K. B.) 

DEYNOOT (F.), geb. 1821. Jezuiet. 

'De gelukzalige Joannes Berchmans^ 
leven, deugden en wonderen, mc^ 
den pauselijken brief zijner zaligvec-- 
klaring. Naar het Fransch door Dw-, 
J. Renier Snieders. Turnhout, Vue^s- 
Van der Beuren. 1866. in- 16°. 

/ 'laemsche Bibliogr., III. 48. Oorspr.: Le Bi^jn* 
heureux Jean Berchmans ^ jö 77V,etc. BruxelTI <s 
et Taris. 1865. in-i2». Bij de Hacker ,\\\.2\ ,3/^, 
wordt niet deze druk v. d. vert. vermeld, %»^«1 
een te Brussel en te *s Hertogenbosch, 1866 co 
een tweede uitgaef z. j. Ook in het duitsch «a 
engelsch veriaald. 

DHANIS (M. C. H.), Kanunnik te Me- 
chelen^ secretaris van het Aartsbisdom. 

Opkomst en bloei van het Chris- 
tendom in Mechelen, of merkweer- 
dige voorvallen rakende de stad en 
de kerk van Mechelen , alsook de 
doorluchtige mannen die uit haren 
schoot zijn voortgesproten, van het 
begin der aenkondiging van het H. 
Geloof in deze streken, tot op onze 
dagen toe. Verzameld . . door .... 
Eerste boekdeel. Behelzende de ge> 



DIEPENBEEK — DITTELBACH. 



83 



ienis van Mechelen, van haren 
t>ng af y tot de opregting van 
ertsbisdom. Versierd met menig- 
« platen. Mechelen, A. Steen- 
hKIerx. 1857. in-8». (K. B. B.) 

ipprobatie en voorwoord. Achteraan chro- 
nie lijst van de geschiedenis van Mechelen, 
U der heeren van Mechelen, geslachts- 
r Beithouten, voogden van Mechelen, 
I omtrent het kerkbestuur, de bisschoppen 
imeryk; de proosten te Mechelen, de 
9 aldaar, het burgerlijk bestuur enz. 
1. Il verscheen slechts blz. i — 96; de 
sijn niet verschenen. 

;PENBEEK (J. VAN). 
Naamlijst der Predikanten. 

>DATI (J.). 

: Sandis (E,). 

LKS (SeRV.), geb. 1825. Minderbroe- 
»llect. 

ven van den Heiligen Antonius 
?adua . . . door . . . Gent, C. J. 
'ckegem. 1853. in-8*. 

fr. vertaling verscheen het volgende jaar 
tzelfden. Vander ha eg hen ^ V. n*. 10363 
,68. — 2e dr. v, h. oorspr.: Gent, He- 
en 's Bosch. VV. van Gulick. 1867. 
tTiM. fers, blz. 62.) 

Heilige Trudo van Serckinghe. 
bijdrage tot de kerkelijke ge- 
lenis van ons vaderland in de 
ie eeuw. Hasselt, P. F. Milis. 

in-i8*. 

'. 1883. Mes, Kath. pers. blz. 62. 

PUTACIE (Een suuerlicke ende 
choone). Welcke gheschiet is in 
laghe in Hollant, tusschen die 
meesters ende eenéChristelijcken 
er ghenaemt Jan van Woorden, 
• gheuanghen ende oock verbrant. 
ce questien al wel ghenoteert 
rest zijn van eenen wel gheleer- 
nan. Anno duysent vijfhondert 
Den vijfthienden dach Septem- 
[z. adres en z, j,] in-8'. 39 
I niet gepag. (B. L. L.) 

:hr. is Guil. Gnapheus alias W. de 
r. Blz. E. V. verso begint onderaan «Want 
len verlangt hebben om nieuwe tijdinghe 
en» enz. Dit laatste stuk is niet meer 
hand van Gnapheus , maar waarschijnlijk 
^gend blad, kort na den dood van Pis- 



torius verschenen. Gedrukt te Emden doorNic. 
van Oldenborch tusschen 1525 en 1529. Vergel. 
Bibl, Belgtca i. v. Gnapheus en de Hoop Scheffer, 
Geseh. der Kerkhen\ bh, jóo en jór. Andere 
drukken: 

Een suyueriicke ende seer schoone Disputacie,,, 
geuangen ... de X7'. dach Septembris enz. z. 
adres. in-8*. 48 bladen niet gepag. (K. B.) 
Gedrukt door E. Mierdmanste Emden, c. 1556. 

Een suyuerlicke ende seer schoone DtsputaXie, 
Welcke geschiet is in den Hage enz. z. adres 
en z. j. in-8^. 40 bladen niet gepag. (K. B.) 
Wellicht gedrukt te Wesel by A. van Hasselt. 

Een suyuerlijcke ende seer schoone Disputatie.., 
Delft, A. Henricxz. 1578. in-8*. 40 bladen niet 
gepag. (K, B.) 

Een uittreksel hiervan in de Bijdragen v. 
vadert, gtsch. door R. Frnin, Niemve Reeks, 
VI (1870), blz. 361—364. 

DiSPVTATiE over den Catechismus 
van Heydelbergh , openbaarlijck voor 
den Volcke ghehouden op *t Hof van 
s' Graven-Hage in Hollandt. Anno 
1 583 . . . Tusschen Dirck Volckaertsz. 
Coornhart: ende Saravia D. inde Theo- 
logie, gheassisteert met Arent Cor- 
nelisz ende andere Predicanten. Ghe- 
druckt ter Goude, J. Tournay. Anno 
16 17. in-4'. 124 blz. (K. B.) 

Belangrijke verzameling stukken, eerst door 
Coumhert in 't licht gegeven nadat de tegen- 
partij een c Wederlegginghe» had laten drukken. 
In C's Werken {Colom, te Amst. lójo.) III. 
429 — 461. 

Dissel (S. van), geb. 1806. Pred. te 

Katwijk, hulppr. te Amst., pred. te Curagaoen 
te Paramaribo. 

Eenige bijzonderheden betreffende 
de christelijke hervormde gemeente 
te Paramaribo ... *s Gravenhage , J. 
Brunt Dz. 1877. in-8*. (B. U. U.) 

DiTTELBACH (P.), gew. pred. te Nen- 
dorp in Oost-Friesland. 

Verval en val der Labadisten, of 
Derselver Leydinge, en wyse van 
doen in haare Huys-houdinge, en 
Kerk-formering, als ook haren op- 
en nedergang, in hare Coloniën of 
volk-plantingen , nader ontdekt. Voor- 
namelik, Derselver Leere en Leydinge 
omtrent het Christelyk Huwelik, uyt- 
gehaalt en tegengesproken. Alles in 
3 Brieven . . . Amsterdam , D. vanden 
Dalen. 1692. in-4'. (VIII) en 140 blz. 
(K. B.) 



84 



DIUISIO— DOUWES. 



Met opdracht aan C. Dankei mao, geb. ba- 
nmesse de Moorjaan. 

^-^ Zie ook: Verhaal van de Kerk-scheu- 
ringe. 

DlUlSlO (Totivs Belgicae Vrbium, 
Abbatiarum , Collegiorum), ad oppri- 
mëdum per nouos episcopos Euan- 
gelium , Romae sub Paulo IIII. Pon. 
M. Anno 1558 definita, authore Fran- 
cisco Sonnio Theologo Louaniensi. 
Autographo curiae Romanae additae 
sunt Censurae, quibus docetur ex 
hoc vno fonte natas esse totius Bel- 
gicae calamitates. \z, n, v,pl, en v.dr,\ 
Anno M. D. LXX. in 8". (XXVIII) en 
284 blz. (K. B.) 

Met lat. gedicht, praefatiu en epilogus. Vol- 
gens een aanteekeniug op een ex. li. U. L. zou 
II. Geldorpius de schr. zijn. 

DOEDES (J. I.), geb. 181 7. Hüogleeraar 
te Utrecht. 

Losse bladen uit de geschiedenis 
van de invoering der Kerkhervorming 
in Nederland. Herinneringen voor het 
Nederlandsche volk uit de jaren 
1521 — 1581. Utrecht, Kemink en 
zoon. 1853. in- 12". (K. B.) 

Ter nagedachtenis van Dr. J. J. 
van Oosterzee . . . Met een gelitho- 
grapheerd Portret. Utrecht, J. van 
Drutcn. 1883. in.8». (K. B.) 

Zie ook: Wylie (J. A). 

DoiN (G. T.). 

Zie: Museum. 
DOMIJNS (J.), van Mechelen, Kath. priester. 

Divi Archipraesvlis, Christiqve mar- 
tyris Rumoldi , Machlinicnsium prae- 
sidis siue tutelaris eximij vita. Abs. . . 
latinitate donata . . . Cvm pracvilegio. 
Ikuxcllac, M. Hamontanus. 1569. 
in 8°. 60 blz. (K. B. B.) 

Met houtsneó a. d. keerzijde v. d. tit., op- 
drachten en voorrede. 

DONEAU (H.). 

Zie: Eusebitis Philadclphus, 

Donker Cürtius (H. II.). 

Zi e : Rede^'oerhii^en. 

DONNER J. H.). 
Zie: Acta Ofte Ilandelinghen ; Dijkstra {!/.). 



DONTECLOCK (R.). 
Zie: Kercken-ordeuingiun ; Lipsius, 

DORIGNV, pater. 

'Leven van den eerw. Pater Cani- 
sius, van de soc. Jesu. S. Nikolaes, 
Rukaert. z, /. in-i8*. 

Vlaemsehe Bihliogr, I. blz. 53. 
DöRING (M.). 

Geschiedenis der voornaamste mon- 
niken-orden. Uit het Hoogduitsch. 
Met eene voorrede van P. van der 
Willigen. Tiel, C. Campagne. 1832. 
in.8*. (K. B.) 

C^orspr.: Gesekickte der ifornehmsten Aróneks- 
orden. Dresden. 1828. iu-8*. 2 dlo. 

DORI.ANDUS (P.), (rest. 1507. Prior van 
het Kanhuizer klooster te Zeelhem bij Diest. 

P. Dorlandi . . . Chronicon Cartu- 
siense: in quo de viris sui ordinis 
illustribus, rebusque in eodem prac- 
clare gestis, nee non et admiranda 
plurimarum Cartusiarum constructione 
scite pertractatur. Ante annos quiden^ 
centum ab auctore conscriptum, nun 
autem primo è latebris erutum, ai 
selectarum quarundam adiection< 
Notarum illu.stratum, publicoquebont 
promulgatum. Studio Thcodori Pc 
traei. Coloniae Agrippinae, P. Ch 
linus. 1608. in-8*. (XXIV) en 4^- 
blz. (K. B.) 

Met nieuwen titel, afzonderlijke pagineeriHKT 
en signatuur volgt dan : Notat sen eluddatio\ 
hrer'es in hos septem P. Dorlandi Chronici Ci 
tusiensis lihros. Aut'fore Th. Pelraeo» Campe. 
Met hetzelfde adres en jaartal, 168 en (4) 
Reide stukken zijn door Petraeus van een 
dracht aan leden zijner orde voorzien. Het eei~ ^ 
heefl ook opdracht van D. met nog een bi 
van D., approbatie enz. 

DOSITHEUS, pater. 

"Leven van den H. Joannes h Cru 
Gent, J. B. Rou.sseau. s. j\ in-i2*. 

Vlaemsehe Bibliogr.^ T. blr. 53. 

DOUWES JR. (J.), geb. 1816. Pred - 
l^ens. 

Het leven en werken van Dr. V 
liam Carey, Evangcliebode ondei" ^^ 
Heidenen in Bengalen. Voor Ned^' 
landsche lezers bewerkt. . Uitgegcv^*^ 




DOUWES — DROGO. 



8S 



ten voordeele van het Nederlandsche 
Zendelini^enootschap. Groningen, J. 
B. Woltcrs. 1856. in-8". (K. B.) 

Stemmen en getuigenissen uit het 
leven der Hervormde Kerk, naar aan- 
leiding van de Gereformeerde Con- 
ferentie, gehouden te Emden den 
22 en 23 Juny 1859,... Groningen, 
ƒ. Oomkens Jzoon. 1860. in-8'. (K. B.) 

DOWLING {],). 

Geschiedenis der Koomsche Kerk, 
inzonderheid ook in de Nederlanden , 
van het begin der Pauselijke verdor- 
venheden tot op den tegenwoordigen 
tijd. Naar het Engelsch van . . . door 
D. Buddingh. Dordrecht, H. R. van 
Elk. 1854—56. in-S*. 3 din. (B. U. U.) 

Elk deel met voorrede en ItthografiëD. — 
Oorspr. : IFistory of Romanismfrom the earfUst 
(ormpHons of Christianity to the present time. 
New-York. 1845. »n-8». 

DOIJER (ASS.), 1758— 1838. Doopsgez. 
pred. te Crefeld en te Zwolle. 

Hulde aan Chrysostomus. Zwolle, 
O. van Stégeren, later Hk. Asz. Doijer. 
M ^15—1822. in.8». drie stukken. (B. 
" 1. A.) 

Het eerste stuk bezat een levensschets en 
vertaaMe homilie van Chrysostomus; het 
t'^^^eede en derde stuk zijn bijna geheel gewijd 
E*~=an vertalingen van homilicn enz. van Chry- 
*«:^«ïtomus. 

DRAKENBORCII (A.), 1684-1748. Hoog- 
^^S'^raar te Utrecht. 

Zie: Heussen {H, F, van). 

^ DREAS (A. G.), Pred. te Ee en Eng- 
*^ "5 erum. 

Zie: Columba. 

Dresselhuis (J. ab Utrecht), 

59—1862. Pred. te Hoofdplaat en te Wol- 
rlsdijk. 

Twee leerredenen, ter inwijding 
n eene nieuwe gemeente en kerk 
Wilhelminadorp , en ter bevestiging 
n eenen jongen leeraar. . . Groes , 
-. Kleeuwens en zoon. 1841. in-8", 
L. L.) 

^et de geschiedenis der gemeente. 

De Waalsche gemeenten in Zeeland, 
^^ü^or en na de herroeping van het 



( 



edict van Nantes. Eene bijdrage tot 
de Geschiedenis van de Hervormde 
Kerk in de Nederlanden. . . . Bergen 
op Zoom, J. C. Verkouteren. 1848. 
in-8-, (K. B.) 

Aan het einde: Naamlijst der predikanten 
die bij de Waalsche en Fransch-Duitsche Ge- 
meenten in Zeeland dienst hebben gedaan, 

Zie ook op: Gemeente. 

DRIESSEN (ANT.), Hoogleeraar te Gro- 
ningen. 

De Ketterye Van de Apostolische 
Eeuw In 't ware ligt gezet uit de 
Apostolische Brieven. Alle ten dien 
einde kortelijk toegeligt, Ter Gele- 
gentheid van de tegenwoordige be- 
wegingen wegens de Herrnhutters en 
Andere. Ook Nuttige en nodige Op- 
heldering van enige Waarheden, ter 
gelegentheid van 't Boekje Eenzame 
Ziels-meditatien enz. . . Groningen , 
B. Greydanus en Chr. Gard i neer. 1739. 
in.8». (B. U. U.) 

Met voorrede. 

DROGO , monnik., later bisschop van Te- 
rouanen. 

'Het Leven ende doot van den H. 
confcsseur St. Winnocus , religieus en 
abt in de orden van St. Bencdictus, 
patron der stede nu St. Winnox Ber- 
ghen ghcnaemt, eerst beschreuen in 
het latyn door .... Overghestclt door 
H. O. V. . . Den derden druck. Duyn- 
kcrcke, A. F. Van Ursel. 1712. in-8^ 

De vertaler is //. O. Ven»lake. De 4e dr. 
met den naam v. d. vertaler voluit geschreven : 
Duynkercke, X, JVeens, 1757. in-l2». Beide dr. 
in Annales du Comité Flamand de France. 
I. ]>. 296 en 299. 

'Kort begryp des levens van de 
H. Godelieve Maget ende Martela- 
resse. Getrokken uyt de Latyn schc 
Beschryvinge van . . . agtcrvolgt met 
de Miraekelen uytgeschenen door de 
voorsprake van de H. Godelieve. 
Gendt, Fr. Bernaert 1746. in 8". 

VatiderhacKhen^ III. n». 3982. Vergel. L. 
J. V. R. 

D. S. 

Zie: Chronyck, 



86 



DUBOTS— DUPAC DE BELLEGARDE. 



DUBOIS (P.), priester. 

'Napoleon I en de Kerk, naer de 
geschiedschryversCantu , Rohrbacher, 
Artaud , Thiers enz. . . Brussel , W. 
Adriaens. 1861. in-i2". 

Vlaemsche Bibliogr.^ III. 216. 

DUCLOS (A.), geb.i 841. Onder-secretaris 
van het bisdom Brugge. 

Veurne's Beschermheiligen, dat is 
't leven en de mirakelen van de Hei- 
lige Maagd Sinte Wolburge en van 
hare broeders S. Willebald, Bisschop 
van Eichstad, en S. Wunebald Abt 
van Heidenheim , alsook de geschie- 
denis van hunne Reliquien te Veurne, 
uitgegeven ter gelegenheid van den 
duizendjarigen jubilé, door. . . Brugge, 
L. B. Herreboudt en zoon. 1870. in- 
8«. (B. B. B.) 

Met approbatie, 2 kaartjes, i facsimile in 
kleurendruk, een plaatje en talrijke aanteeke- 
ningeu. 

Duffels (A.), jezuiet. 

Het leven van den gelukzaligen 
martelaar Carolus Spinola, van de 
sociëteit van Jesus . . . Met twee pla- 
ten, 's Hertogenbosch, G. Mosmans. 
1868. in-i2». (B. K. A.) 

Aan *t einde: Naamlijst van 205 zalige Mar- 
telaren, volgens de orde, waarin hun martel- 
dood plaats had. 

Zie ook op Bo'éro (y.). 

DUKER (A. C). 

Disquisitio historico-theologica de 
pugna Voetium inter et Cartesium . . . 
Dissert. acad. Lugduni-Batavorum , 
D. Noothoven van Goor. 1861. in-8". 
(B. L. L.) 

Zie ook op : Geschiedenis der chr. kerk. 

DULLER (E.). 

Geschiedenis der Jezuiten. Door . . 
Uit het Hoogduitsch voor het Ne- 
derlandsche Volk vertaald. Utrecht, 
C. van der Post Jr., 1843. in- 12°. 
(K. B.) 

Oorspr. : Geschichte der Jesuiten, Leip/ig, 
1840. in-16». (Dl. VI van Gischiihts-Dihliothek 
fürs Vo/k.) 

DUMAX (V. A), gel). 1827. 

Merkwaardige voorvallen uit het 



leven van Pius IX, verhaald door . . . , 
Sekretaris van Mgr. I>e Segur, voor- 
malig auditeur van de Rota te Rome. 
Naar het fransch door A. J. van Bem- 
mel. 's Bosch, P. N. Verhoeven, 1 860. 
in- 12». (B. K. A.) 

Oorspr.: Kéciis anecdotiques sur Pie IX. 
Paris. 1860. in-i2». 

DUMBAR (G.), 1681— 1744. Secretaris 
van Deventer. 

Het Kerkelyk en Wereltlyk De- 
venter, Behelzende eene uitvoerige 
beschryving van stats Oirsprong, 
Verscheide Benaemingen, Gel^ent- 
heit, Oud en Nieu Beslag enz. . . . 
Mitsgaders Van haere Burgeren en 
Inwooneren, Oude en Nieuwe Re- 
geringsform enz, . . . Als ook een om- 
standigh verhael Der Beurtenissen 
van Oude tyden af . . . Uit echte Be- 
zegelde Brieven, Kloosterschrïften 
enz. . . door . . . Met Koperen Platen 
verciert. Dl. I. Arnhem, J. Chr. Nebc. 
1752. Dl. II. Deventer, L. Leemhorst 
1788. infol". 2 dln. (K. B.) 

De ie dr. v. Dl. I had te Deventer in 1732 
het licht gezien. Deze 2e dr. met opdracht (v. 
16 Mei 1731), aenspraek tot den leter^ lat. ge- 
dichten V. J. A. Koëll, D. A. Koëll, G. ten Cate, 
een hoU. gedicht^ lof redenen van Det'enter , 
let ter keer en van De^fenter , door J. Houbrakeu 
gegrav. portret v. Dumbar, geschilderd door 
Palthe, kopergravures v. J. van Sasse en blad- 
wijzer. Dl. II door D's kleinzoon uitgegeven 
heeft voorrede v. dien uitgever en bladwijzer. 
Het Iwek, een gew. stadsbeschrijving, is ter 
wille V. d. tit hier opgenomen. 

DuPAC DE Bellegarde, 171 7— 

1 789. Kanunnik, brengt een groot deel van zijn 
leven in Holland door, waar hij sterft. 

Histoire abrégée de Péglise mé- 
tropolitaine d'Utrecht, principalement 
depuis la rcvolution arrivée dans les 
VII Provinces - Unies des Pays-Bas 
sous Philippe II jusqu'a present. U- 
trecht, Vander Weyde. 1765.10-12". 
(K. B.) 

De schr., wiens naam op den isten dr. niet 
vermeld is., schaart zich aan de zijde der zoo- 
gen. Jansenisten. Zijn boek is zeer belan^jk, 
ook wegens de door hem gebruikte ongedrukte 
bronnen. — In 1770 zag een 2e dr. het licht. 
— Onder de door den schr. nagelaten papieren 
werd een verbeterd en vermeerderd exemplaar 



DURER— EDICT, 



87 



gevonden, voortgezet tot 1784. Dit ver- 
scheen in 1852 als 3e dr. bij J. A. van 
Woestenberg te Utrecht, (in-8*.; De tiiel is de- 
zelfde, behalve dat jusqu^a present veranderd is 
in fusqü'a Pan 1784 en er bijgevoegd: Troi- 
süttu idition corrigée et augmentce far tauteur, 
spêciaiement Ju redt des princifaux événemcnts 
Jepuis ty6(3. (K. B.) 

— ^ Zie ook: Acta et Decreta Synodi Cleri 
R. Cath. 

DURER (H.) , Luth. Pred. te Haarlem. 

Grondig Bericht, Van de Tegen- 
woordige Onlusten In de Lutersche 
Gemeente tot Haerlqm, Derselver Be- 
ginselen en Voortgang, oockdaerin 
gepleegde Proceduren . . . door . . . 
Haerlem, Gredruckt voorden Autheur.. 
1683. in-4*. 20 blz. (B. U. G.) 

Hiertegen verscheen: Waerachtig Tegen-he- 
richt f Op het Ongegronde- Bericht van Do, H, 
Durer ^ Wegens de onlusten der Luterse Ge- 



meente tot Haerlem. door J. A, B. Benn>ens 
oock de Notulen,^ Gehouden in des sel/s Ge- 
meente . . . Gedruckt tot Haerlem , voo" den 
Autheur,,. . . 1683. in-4*. (II) en 44 blz. (B. U. G.) 
Met Inleiding. 

DUYRCANTIUS (A.). 

Zie: Hasenmüller (E.), 

DUIJS (P.) f Godsdienstonderwijzer. 
Zie : Woordenboek. 

DWINGLO (B.). 
Zie : Oorspronck. 

Dijkstra (H.). 

Cham's Zonen. De zending in West- 
Afrika geschetst. . . Met een woord 
vooraf van den zendingsdirector J. 
H. Donner. Geillustreerd met Platen 
en een kaart in kleurendruk. Leiden, 
D. Donner. 1885. in-8°. (K. B.) 



E. 



Eddy (D. C). 

^Heldinnen der Zendingszaak. Schet- 
sen van uitstekende vrouwelijke zen- 
delingen, in het licht gegeven door 
John Cumming. [Uit het Engelsch]. 
Zutphen, A. E. C. van Someren. 
1852. in-8". 

Brinkman.^ Naamlijst. 1852. blz. 31. — Niemoe 
goedkoope uitgave.^ bij denzelfden. 1855. Brink- 
man. Naamlijst. 1855. blz. 28. — üorspr.: 
Ileroines of the Missionary Enterprise. Boston. 
1850. in- 16*. 

Edickt ende Mandaet des aerts 
Bisschops ende Keur- Vorst tot Cuelen, 
Verhalende die oorsaeck, ende Ern- 
stich voornemen dwelck hy heeft tot 
Invoeringhe des Euangeliums ende 
ReligioAs Vrede, Ghepublicheert tot 
Bonn. int Jaer . . MD.Lxxxiij \iy Jan\ 
Ghedrvckt T'Hantwerpen . . P. Braeck- 
velt. 1583. in.4». 8 blz. (K. B.) 

O. d« tit. de wapens v. d. Keurvorst en der 
stad Keulen; o. d. laatste blz. het rijkswapen. 
Afgedrukt bij Bor.^ 11, 360. vv. 

Edict Des Koninghs \yan Frank- 
rijk\ Verbiedende eenige Publike 
Öefïeninge vande gepretendeerde Ge- 
reformeerde Religie in sijn Rijck te 



doen. Geregistreert inde Kamer der 
Vacatien . . 22. October I685. Over- 
geset na de Copie , gedruckt tot Pa- 
rijs, By J. Langlois, z. adres . . . 1685. 
in-4». 8 blz. (K. B.) 

Oorspr.: Edit du Roy^ Portant d^fenses de 
faire aucun Exercice publicq de la Keligion 
pretendue Reformé.^ dans son Royaumc . . Sui- 
vant la Copie. A Paris, J. I^nglois. 1615. iii-4*. 
8 blz, (K. B.> Andere vert. : Edict van den 
Koning van Vrankryck, inhoudende het 7'erbodt 
enz. z. afz. tit. in-4". 4 blz. (K. B.): Edict van 
den h'oningh 7uin Vranckryk , verbiedende te 
doen enz... na de Copye . . tot Parys . by Er. 
Muguet. 1685. in-4". (v. d. W. »•. 6045) en 
Gebod des A'onings^ inhoudende de i'crboden 
enz. in-4". (v. d. W. n*. 6046.) 

Edict Ofte Placcaet. Van de Sten- 
den des Marquisats van Moravien, . . 
waer by de Secte der Jesvyten uyt 
den selven Lande werden ghepro- 
schribeert ende ghebannen ; . . vanden 
6. May, 1619. Mitsgaders Ghelijcke 
Edict der Evangelische Stenden des 
Coninckrijcks van Hungarien, jeghens 
de Jesvyten; vanden 16. May, 1619. 
*s Graven-Hagc, A. Mcuris. 1619. 
in.4°. 8 blz. (K. B.) 

Edict van den Coninck ]pan Frank- 



88 



EDICT— EER. 



rijk] y dienende tot oprechtinge van 
cenc versekerde ruste, int stuc vade 
Catholijcksche , Apostolische, ende 
Roomsche Religie, ende tot vereenin- 
ge van zijn Catholijcxsche Ondersaten 
met zijne Mat. ende wtroedinghe 
vande scheuringhen ende Ketterijen 
deur al zijn Rijcke ende Landen van 
zijnder ghehoorsaemheyt. Ghepubli- 
ceert . . tot Rouanen, den xix. dach 
vanjulius. 1588. Dordrecht, J. Canin. 
1588. in.4». 8 blz. (B. U. G.) 

üorspr. : EJict du Roy poitr f establissenient 
ifvn asscire repos lUffaict de la ReUghn Cat/io- 
lin/ue.,. Delf, A. Ilenry. 1588. in-4». 12 blz. 
(K. IJ.) 

Edict Van sijn Cheurvorstelycke 
Doorlugtigheyt Van Brandenburg, 
Bchelsende Alle de Gerechtigheden, 
Vrydommen en Privilegiën dewelcke . . 
sijne . . Doorl. aen de Franse vande 
Gereformeerde Religie, die haer in 
sijne Staten sullen komen te ncder- 
setten, accorderen sal. Gegeven tot 
Potsdam den 29. October 1685. 'sGra- 
vcnhage, P. Hagen. 1685. in-4°.(K.B.) 

Nadrukken in 168$. T. n». 8174 en n*. 8175. 
Fransche uitgave: Edit De Sa Serenifé Electo- 
rale de Brandcbourg etc, . . Donnc a Potsdam 
Il 2g Üctobre róSj, La lïaye, J. ScheUus. 1685. 
(v. d. W. n*. 6047.) Herdrukt z. adres. 

'Edicten (Eenigc Keijserlijke, Ko- 
ninglijkc, Keurvorstelijke en andere), 
en Placcaten, aangaande en tegen 
de Hernhutters gestatucert, en gepu- 
bliceert. Amsterdam , H. Vieroot. 
1749. in-4^ 

7'. Abkoudc. 1. 4e stuk. blz. (49). 

EEGIIEN JR. (C. P. van), Doopsgez. 
Pred. te Medemblik en te Aardenburg. 

Adriaan van Eeghcn, Doopsgezind 
Leeraar te Middelburg. 1655 — 1709. 
Eene historische studie . . . Niet in den 
handel. Amsterdam, A. Rössing. 
1886. in.8». (K. B.) 

Met tal van aanteekeningen. 

EEKIIOFK (W.), geb. 1809. Archivaris 
van Leeuwarden. 

Beknopte geschiedenis van het voor- 
malige Sint Anna-leen, in de kerk 



van Oldehove te Leeuwarden. Eene 
bijdrage tot de geschiedenis van de 
geestelijke goederen in Friesland. Uit 
vele oorspronkelijke stukken bewerkt 
en op last van het Stedelijk Bestuur 
uitgegeven door . . . {Leeuwarden.) L. 
Schierbeek. 1860. in-8». (K. B.) 

Eer (Amstelredams) ende opcomen 
door de denckwaerdighe mirakelen 
aldaer geschied aen ende door het 
H. Sacrament des Altaers Anno 1 345. 
T'Antwerpen By Hendrick Aertssens, 
1639. Door Boetius a Bolswert. in-8*. 
(XVI) en 304 blz. (K B.) 

De schrijver is Leouardus Marius, Pas- 
toor te Amsterdam eo Overste van het Begijn- 
hof. Behalve den gegrav. tit. prijkt het boek 
nog met i6 gravures van B. a Bolsweit, waarvan 
eenigen aan de teeken pen van Rubens worden toe- 
geschreven, aan wien het geschrift is opgedragen. 
Na de approbatie van 3 Oct. 1638 volgen tafel, op- 
dracht en voorrede. — Er bestaan hiervan ver- 
schillende nadrukken. Men kan den oorspr. 
druk herkennen aan de foutieve pagineering 
van blz. 61 en 303, die daar 77 en 343 zijn 
genummerd. De nadrukken — allen met het- 
zelfde adres — zijn de volgende: De eerste 
(K. B.) heeft de genoemde fouten verbeterd, 
maar even als de oorspr. druk blz. 304 ge- 
nummerd: 204. De cul-de-lampe aan het etnde 
verschilt van dien in den oorspr. druk; in bei- 
den zijn de laiijnsche en hoU. versjes onder 
de platen gegraveerd. Een andere nadruk mist 
de hoUandsche versjes, terwijl de meeste gra- 
vures minder fraai en omgekeerd zijn, zoodat 
wat in den oorspr. druk rechts stond , hier links 
is komen te staan. Nog een andere nadnik 
heeft een cul-de lampe onder de opdracht, ter- 
wijl de latijnsche versjes in de plaat gegraveerd, 
maar de hoUandsche er onder gedrukt zijn. 

Eer (Amsterdams) en Opkomst^ 
door middel der gezegende Hervor- 
niing» geschied in den jaare 1578. 
Aangetoond in een verhaal van 
'sLands en Stads geschiedenissen. 
Van de eerste Tijden, tot op het 
tegenwoordige Twee-honderd jaarige 
jubilé , Uit de beste en Geloof-waar- 
digste Historie-schrijvers. Verrijkt met 
aanmerkingen. . . Amsterdam,}. Kok. 
1778. in.8». (B. U. A.) 

Op den titel een gravure van Jan Fokke. 
Met ongeteekend voorbericht. Door Jacobus 
Kok. Zie 7an Doorninck. i. v. 



90 



EIXENDORF — EMMIÜS. 



gcsien hoe alle sorten van menschen, 
macchdctiy ghehoude-lieden ende we- 
duwen moeten leuen. Ende princi- 
palijck hoe wonderlijc Sinte Begga 
in alderley deuchden ende gaven heeft 
uytgesteken. . . Antwerpen , H. Ver- 
dussen. 1631. in-8'. (XIV), 557 [moet 
zijn 457] en (7) blz. (B. U. G.) 

Met gravure tegenover den lit. Met opdracht 
en approbaties. 

Onder hel afdrukken vond ik nog vermeld 
als door Elias van Sinte Teresa uitgegeven: 
* Het Leven van . . . Anna de S. Bartholomaeo , 
ongeschoeyde Carmelitersse. Hetwelcksy se/ver . . . 
hee/l beschrei>en ende nu uyt het Spaensch in't 
Nederlantsch is ot'ergheset, in twee boecken vet' 
deylt^ wfgheghe7>en door . . . IC/ias van S. Teresa.. 
Antwerpen, H. Aerissens, 1632. in-S'. Met por- 
tret. (Ca/a/. Bibl, d'Aftvers. 2d. Suppi. p. 150. 
n». 10453.) 

Zie ook op: Teresa van yesus, 

Ellendorf (J.). 

De zedelecr en staatkunde der Je- 
suiten , uit de schriften van de voor- 
naamste theologen hunner orde op- 
gemaakt. Met de noodige bekorting . . 
vertaald door L. A. C. Reigersberg. 
Groningen, A. L. Scholtens. 1841. 
in-8°. (K. B.) 

Oorspr. : Die Moral u. Politik d, Jesidten 
nach d. Schriften d, i'orzïigl. theolog. Autoren 
dies. Ordens. Darmsiadt. 1840. in-8*. 

De betrekking van de Spaansche 
kerk tot den stoel van Rome, van 
de stichting dier kerk tot dcntegen- 
woordigen tijd, een geschied- kerkelijk- 
regtskundig onderzoek, naar het Hoog- 
duitsch van . . . door den schrijver 
der Wederlegging van de Grondstel- 
lingen der Roomsch-Katholieke Kerk. 
Amsterdam, J. M. E. Meijer. 1844. 
inS». (K. B.) 

Met voorreden van vert. en schr. en aantee- 
keningen. — Oorspr.: Die Stellting der spani- 
schen Kirrhe zum Kom. Stuhie 7'on Anbeginn 
ihrer Gründung bis auf die neueste Zeit. Darm- 
stadt. 1843. in-S*. 

ELSEN (G. V. D.), Kanunnik regulier 
in de abdij van Bern. 

Zie: Gerlacus, 

ELSNER (J.), Pred. te Berlijn. 

Nieuwste beschryving van de griek- 
sqhe Christenen in Turkyen , volgens 



het geloofwaardig Verhaal van . . 
Athanasius Dorostamus, archiman- 
driet des Patriarchs te Constantino- 
polen, Met Plaaten. Van hem zelve 
geteekendt, Opgestelt, verklaart en 
bevestigt met nieuwe Getuigenissen 
der voornaamste Berichten en eigene 

Aanmerkengen , door Uit het 

Hoogduitsch overgezet door W. H. 
Fabricius... Tweede uitgaave. (AmsL,) 
Fr. de Kruyff. 1761. in-8». (B. U. A.) 

Tegenover den titel het portret van den ge- 
noemden archimandriet, gegrav. door F. v. 
Bleyswyck ; de andere platen zonder naam van 
graveur. Met voorrede van den vert., opdracht 
en voorrede van den schr. Aan het slot uitvoe- 
rige registers. De ie dr., z. portret: Leyden, 

A. Kallewier. 1743. in-8*. (B. L. L.), heeft ook 
een opdracht van den uitgever: — Oorspr.: 
Beschreibung der grieckischen Christen in d. 
Türkei. Berlin. 1737. in-8». 2 dln. Vervolg en 
aanhangsel: 1747. 2e dr. 1757. 

EMDRE (S. van), Pred. te Hoornaar, 
later te Wageningen. 

Historisch berigt van alle de ge- 
zintheden, die, buiten onze gerefor- 
meerde kerk, in ons vaderland vryheid 
van openbaare godsdienstoefening 
hebben, waar in kortelyk derzelver 
leerstukken en kerkelyke plegtigheden 
worden opgegeven. . Tweede druk , 
met eenige byvoegzelen vermeerderd. 
Utrecht, H. van Otterloo. 1786. in- 
8-. (B. L. L.) 

iste dr.: Utrecht, H. v. Otterloo. 1784. (K. 

B. B.) Met o{)dracht en voorrede. 

EMMIUS (U.), 1547— 1625. Hüogleeraar 
te Groningen. 

Mensonis Altingii . . Vita, Descripta 
Per . . . Nunc primum edita ex auto- 
grapho. Et Litterae. Accedunt H. 
Altingii . . Historia de ecclesiis Pala- 
tinis Ex autographo emendata et 
aucta: Nee non A. M. Isinck brevis 
historia de reformatione in urbe Gro- 
ninga et Omlandia: Item U. Emmii.. 
Vita Per N. Mulerium . . . Cura A. 
M. Isinck. . Sumptibus Editoris. 1728. 
Prostant Groningae,Apud G. Spandaw. 
in.4». (B. U. U.) 

Met opdracht van de weduwe van A. M, 
Isinck en voorrede. 



EMPERIUS— EPISTOLAE. 



9ï 



EMPERIUS (J. F. F.), gest. 1822. Hoog- 
leeimar te Bninswijk. 

De laatste levensdagen van den 
abt Jerusalem. . (Uit het Hoogduitsch) 
Haarlem, C. Plaat. 1791. in-8". (B. 
U. A.) 

Met voorrede v. d. vert. en opdracht van den 
schr. aan Philippine Charlotte, Hertogin- Weduwe 
van Bninswijk en Lunenburg. Oorspr.: yeru- 
saiems Utzte Lebenstage, I^eipzig. 1790. in-8*. 

Enarratio (Succïncta) miraculorü 
quae gloriose operatus est dominus 
per venerabile Sacramentum, in Sa- 
cello sacri loei in Amstelredam^ ex- 
cerpta ex libris et literis per notarios 
etsigilla confirmatis, in quibusmiracula 
ipsa plenius declarantur. Achteraan: 
Excusum Aemstelredam , in Antiquo 
latere, in vico diuae Annae, per me 
Guilielmum Jacobi, sub intersignio 
arcis Angelicae. z,j\ kl. in-8'. 24 blz. 
(K. B.) 

Daar op blz. 8 een besluit van den aartsbis- 
schop van Utrecht van 31 Aug. 1555 vermeld 
is, kan dit boekske niet vóór dien tijd gedrukt 
zijn. De titel is gevat in een lijst van randver- 
sieringen in houtsneé; aan de keerzijde van den 
titel een afbeelding in houtsneé van het mirakel 
(als bij Vitidinghe\ terwijl op de laatste blz. 
het wapen van Am«;terdam gevonden wowlt. 
Vergel. VinMnghe. 

Engelen Jr. (E. van), gest. 1684. 

Remonstr. Pred. te Oorkum en te Utrecht. 

Zie : Hales (%). 

ENGELSMA 0ACOBÜS) , Pred. van 
Gordijk. 

Volglyst van Predikanten, wie, 
waar, wanneer Zedert de.. Hervor- 
minge onder de Classis van de Zeven- 
wouden In Dienst geweest zyn. Vooraf 
gaat een Voorbereidinge, Dienende 
tot opluisteringe zo van de Kerkelyke 
Geschiedenisse in het gemeen , als 
van de Classis van Zevenwouden in 
het byzonder: doormengt Met aan- 
merkelyke Gevallen, en wetenswaar- 
dige Gebeurtenissen . . . Leeuwarden, 
P. Koumans. 1763. in-8". (K. B.) 

Met opdracht, voorrede en lat. gedichten ter 
eere v. d. schr.; aan het einde registers. 

ENS Goh.), Hoogleeraar te Utrecht. 

'Oratio ... de persecutione Juliani. 
Ultrajecti. 1720. in-4". 

Vergel. Se/>/>., hh. loj. 



Zie ook op: Lelong, 



Enschedé (A. J.), geb. 1829. Archivaris 
van Haarlem. 

Geschiedenis der Walsche Kerken 
der fransche Dames-Sociéteit te Haar- 
lem , . . . Haarlem , Joh. Enschedé en 
zonen. 1878. gr. in-8'. (K. B.) 

Met lilhographie. — Afzonderlijke afdruk van 
een opstel in: F. Aiian, Geschiedenis en Be* 
schri/i'ing van Haarlem, Dl. III blz. 23 — 59. 
Aan dezen afdruk is toegevoegd: Noms des Da- 
mes qui ont fait partie de la Soriétê de Haar- 
lem , d'après les comptes de la maison, Ie Iwre 
contenant les noms des habitants de cette inlle 
en 1710^ Ie registre des inhumations et Ie re- 
gistre du (sic) membres de PEglise Wallonne, 

ENTROP (P. J.). 

De Kerkelyke en Joodsche Geschie- 
denissen verkort; Verknogt met zeer 
veele aanmerkelyke waereldlyke ge- 
beurtenissen , Voor zoo verre dezelven 
invloed hebben op de in de Kerke 
voorgevallene Zaaken: Van den be- 
ginne der Waereld tot op deezen 
teegen woord igen tyd. Neevens een 
Lyst der Oostersche en Westerschc 
Keizeren . . . Van Constantyn den 
Grooten, tot de opkomst van Ma- 
hometh . . Amsterdam , P. J. Entrop. 
1762. in-8». (B. U. L.) 

Met opdracht, voorrede en 33gegrav. platen, 
onder een van welke: C, L. ƒ., waarschijnlijk 
Caspar Luycken fecit. — 2de dr. : Utrecht , S. 
de Waal. 1780. in-8». (B. U. U.) met titelprent, 
gegrav. door F. de Hakker en berijmde verkla- 
ring van T. C. T. 

Episcopius (S.). 

Zie: Briei'en van verscheyde . . Mannen. 

Epistolae Indicae, In Qvibvs 
Lvcvlenta Extat Descriptio Rervm 
Nvper In India Orientali praeclarè 
gestarum a Theologissocietatisjesv: 
qui paucis abhinc annis infinita In- 
dorum milia Christo Jesv Christique 
Ecclesiae mirabiliter adiun.xerunt. 
Eivsdem Argvmenti Epistolae com- 
plures breui prodibunt, quae omnes 
bona fide narrant incredibilem Ec- 
clesiae Catholicae apud Indos et non 
ita pridem repartas Insulas propaga- 
tionem : estque historia illa si vlla qui- 
dcm alia, nunc lectu dignissima . . . 



92 



ERDBRTNK— ESTVELïrr. 



Cum Gratia et Priuil. : [Aan het slot:\ 
Dilingae, Apud S. Mayer. 1 563. in-8'. 
96 bladen ongepag. (B. U. G.) 

Behalve de opdracht van J. Agricola bevat 
dit hoek 2 brieven van (lasparus Belga, dot 
is de Nederl. Jezuïet O. Berse of Barsaeus. 
Aan 't slot : Paraenesis , q7»h frvch's ex ki*k's 
UheW leciione sU colligendtts. 

ERDBRINK (G. R.) , Pred. te Zutphen. 

Gützlaflf, de apostel der Chinezen, 
in zijn leven en zijne werkzaamheid 
geschetst . . . Rotterdam , M. Wijt en 
zonen en van der Meer en Verbrug- 
gen. 1850. in-8'. (B. U. A.) 

Met voorrede en Inleiding over den gods- 
dienst der Chineezen en vroegere pogingen tot 
verspreiding van het Christendom in China. 

Erfzonde (Van de). Disputatie 
Tusschen de Predicanten tot Haerlem 
ende D. V. Coornhert. Ter Goude, 
J. Tournay. Anno 16 10. in-4'. 22 
blz. (K. B.) 

Twistgesprek tusschen Coornhert en de pre- 
dikanten. N. van der l.aan en Th. Thomaszoon, 
gehouden 6 Febr. 1579. 

E. S. 

Zie: Levensschets. 

ESQUTSSE historique sur l'ancicnne 
Eglise Catholique dans les Pays-l^s 
en partie traduite du HoUandais par 
C. H. V. V. Paris, A. Johanneau. 
1861. in-8». (K. B.) 

Door pastoor C. II. van Vloot en. 

RSTIUS (W.), geb. te Gorkum 1548. 
gest. 161 3. als kanselier der universiteit te 
Douay. 

Historiae Marlyrvm Gorcomiensi- 
vm, maiori nvmero fratrvm mino- 
rvm; qvi pro fide Catholica a per- 
duellibus interfecti sunt anno .... 
M.D.LXXII, libri qvatvor, Avthore . . . 
Quibus . . . subiuncta est, eodem autho- 
re, appendix de martyrio Guilielmi 
Gaudani, item Minoritae, quod con- 
tigit anno M.D.LXXIII. Habes et 
aliorum quorundam martyria . . . no- 
minatim Cornelij Musij Delfij, Theo- 
logi et poëtae. Dvaci, B. Bellerus. 
1603. in-8'. (XVI) en 302 blz. (K. B.) 

Met approbatie, opdracht aan aartshertog Al- 
bertus, naamlijst der martelaars en fraefatio. 



Herdrukt: Nawn>rci, 1655. m-8». (xxxn) en 
400 blz. (B. U. U.) Het voorwerk ts hier nog 
vermeerderd met verschillende tesHmoitia ten 
gunste van Esttus en tt^admonttio ad lectorem. 
Het werk van E., die bekenden en verwanten 
onder de martelaars had — de guardiaan Nic. 
Piekus was zijn neef — is afgedrukt in de Acta 
Sanc lorum , ad 9 Julii, pag. 754 seq. {niei ad 
10 Julii, zooals de Wind in navolging van /V3>^ 
pens vermeldt) en heeft te Rome veel invloed 
gehad op de zaligverklaring der martdaars. 

VerUhng; Waerachtighe Historie Van de 
Martelaers van Carcom, door .». in onse Duyt- 
sche taele over-gheset deur B. Willem Spoel- 
bergh, Antwerpen, J. Moerentorf. 1604. in-8». 
402 blz. (K. B.) Deze vertaling wat ts 
1772 zeer zeldzaam geworden vergeU IJistorie 
(korte) en Lez>ens der H.H. Martelaars van 
Gorcom. Latere vert.: Historie der Mar telerren 
7'an Gorkum .^ grootendeels Minderbroeders., die 
in .,, /jy2 . . . vermoord üjn • , . Achter deul' 
ve . ., een aanhangsel behelzende de marteiing 
7>an Guilielmus van Gouda enz. . . Uit hei latyn. 
I.«euwarden, J. W. Hoepermans. 1S41. in-l2». 
3 dln. in de ^Kleine Nederl. BibHotheeka (B. 
U. A). Met voorrede van den vcrL H. H., 
waarin een kort levensbericht van Estios. Van- 
der haeghen, V. n*. 8403 vermeldt: De HH. 
Martelaers 7'an Gorcum uit het latyn xfon Es- 
ttus., door A. V. D. K., priester, Gend, J. 
Snoeck. z. j. in-i2». — Andere dr. of andere 
vert: Estius, Geschiedenis der HH, Martelaers 
van Gorcum. Kortrijk, Blanchet in- 12*. Ant- 
werpen, van Dieren. in-l8*. {Vlaemsche Br- 
bliogr.^ I. blz. 53.) Vergl. Deckers (/..) 

Fransche vert.: Histoire 7feritabU des Mar- 
tyrs de Gorcom . . . Comprinse en quatre liures. 
A la fin desquels est adioustee un Appendice 
elc. . . translate de Latin en Francois par Af. 
M. D. L. B. Douay, B. Bellere. 1606. in-8*. 
(XVI), 471 en (9) blz. (K. B. B.) Met opdracht 
V. d. drukker aan «Jacques Blasee, evesque de 
S. Oraer». Latere dr.; Douay, M. Wyon. 1618. 
in-8». (XVIX 471 en (9) blz. (B. U. A.) Met 
opdracht van A. Gambier aan den magistraat 
van Mons, en: Cambray, J. delaRiviere. 1618. 
in-8*. (XVI), 451 en (11) blz. (K. B. R) Met 
opdracht van den drukker aan den mac^raat 
van Cambray. latere vertaling: Histoire veritable 
des Martyrs de Gorcum en Hollande . . . mis a 
mort il Brille^ Ai"72, cn'cc Ie martyre de Gmil 
laume de Goude , ijyj » P^^ ^' Estius.. Lou- 
vain, H. Nempe, 1668. in-8*. Z\e Set-S'mis Dirks., 
h\i. 326, waar B, Lagrange als vert. wordt 
genoemd. 

ESTRK (J F. G.). 

Zie: Historie. 

ESTVELDT (NiC. V.), geb. te Amers« 
foort, gest. 1656. Lid v. d. orde v. St. Franciscus. 

Chronycke, ende gheslacht-boom 
van . . S. Franciscus, Behelsende Sjoie 
gevoor-seyde Komste ter werelt , syn 
Gheboorte, Leven, Doodt, ende Mi- 



ESTVELDT— EÜ9EBIUS. 



93 



rakelen : Insghel)rcx De Levens ende 
he34ighe Daden van syne XII eerste 
Mede-ghesellen , ende LXXII. Disci- 
pelen. Midsgaders het Beghin ende 
Vervolgh van der Minder-broederen 
orden. Als oock van d' andere twee 
Ordens, door den H. Vader in-ghe- 
stelt; met de Levens van de ver- 
maerste ende heylige Persoonen; be- 
neflTens andere lof-weerdigheGheschie- 
denissen der selve Ordens. Getrou- 
welijck bij een vergadert, verduydscht, 
ende in X Boecken bedeylt . . Brussel, 
J. Mommaert. 1656. in-fol». (XXVIII), 
750 en (42) blz. (B. U. G.) 

Met door C. CoUia gegrav. tit. Met opdracht 
aan den H. Franciscus, Tot den User^ Voorrede, 
approbaties, korte bhoudsopgave en registers 
der gebruikte schrijvers. Aan 't einde uitvoerige 
registers. 

R S. V. D. H. 

Zie: Leven v. d. H. Franciscus v. Assisie; 
ld. V. d. H. Bonifiieitts; ld, v. d. H. C. Borro- 
mins; Td, v. d. H. Eligius; ld, v. d. II. Mar- 
tinus. 

E. S. V. D. R. 

Zie: Lei*en v. d. H. Augustinus. 
ETTEN (F. J. P. VAN) , R. Kath. Pastoor. 

Het leven van den H. Willebrord 
of Vestiging van het Christendom in 
Noordelijk Nederland. . Rotterdam', 
P. W. van de Weijer. 1881. in-8'. 
(K. B.) 

Kerkelijk goedgekeurd. Met voorrede, waarin 
opgave der bronnen. 

Beknopt leven van den H. Wille- 
brord, Apostel van Noord-Nederland.. 
Amsterdam, F. H. J. Bekker. 1886. 
in.8*. (K. B.) 

Met approbatie. 

EüBÜLUS (Christophtlus). 

De Pointen Van Nodige Refor- 
matie, Ontrent De Kerk, en Kerke- 
lijke, en Belijders der Grereformeerde 
Kerke van Nederlandt. Beschreven 
in een Brief aan een Vrient . . . Vlis- 
singen, A. van Laaren. 1678. in-8". 
(XL), 737 {niet: 731) en (45) blz. 
(B. U. U.) 

Met voorrede en bladwijzer. 



EUSEBIUS , 267—342. Bisschop van Cae- 
sarea. 

'Die Historie die men heet Eccle- 
siastica. Bescreven door . . . bisschop 
tot Cesarien in Palestina, inhoudende 
tregiment van der Christenheyt , en 
de wonderlycke geschiedenissen van 
vele heylige Martelaren en andersyns, 
beghinnende van den hemeluaert . . 
Christi, totten tyden des keysers 
Theodosii, dat is ontrent.. CCC. XC. 
Eerst ghetranslateert wten Griexsche 
doer den priester Ruffinum. En nu 
(tot ghemeynen oirbore) ouerghesedt 
in onser duytscherspraken.Gheprent. 
M. D. en XXXIII. Tantwerpen in onser 
lieuer vrouwen pant by my Gouaert 
vanderhaghen. in-fol'. 

Catal, Bibl. (tAnvers,^ II. p. 198, n*. 6358. — 
Vergel. den volgenden titel. 

Kerkelyke Geschiedenissen zedert 
den dood van onzen Zaligmaker tot 
aan den volkomen bloeistand van 't 
Kristendom ; . . vertaald en met vele 
Aantekeningen opgehelderd door A. 
A vander Meersch; en verrykt met 
een voorreden van . . Albertus Voget, 
Hoogleeraar . . te Utrecht. Waar ach- 
ter gevoegd is"de Kronyk van den 
schryver, zo verre dezelve het Tyd- 
bestek van 't Werk betreft ; en eenige 
tydrekenkundige aanmerkingen tot 
opheldering van het zelve: doorgaans 
met Kopere Platen en kaarten ver- 
cierd. Amsterdam, F. Houttuyn. 1749. 
in.4". (K. B.) 

Met allegorische titelprent van J. C. Philips 
en berijmde verklaring van R. Blok. Na een 
opdracht van v.d. Meersch aan J. A. baron v. 
Wassenaar en de voorrede van Voget volgt die 
van den vertaler. De Kronyk van Eusebius en 
de tijdrekenkundige aanmerkingen beginnen 
loeide met nieuwe pagineering. Aan het slot 
een uitvoerig register. De platen tusschen den 
tekst zijn van J. Luiken., de kaarten van J. v. 
J. — Oorspr. : Eusebii Pamphili ecclesiasticae 
historiae lih, X etc. Lutet.-Paris.. R. Stephanus. 
1544. in-fol*.; herhaaldelijk herdrukt. — Vergel. 
Historia Kcciesiasiica. 

Zie ook op: Hier ony mus, 

Eusebius Philadelphus. 
Der Francoysen en haerder nage- 
buercn Morghenwecker. Ende is een 



94 



EVERS — EXTRACT. 



sonime van alle het ghene dat den 
ghenoemden Lutheranen oft Huge- 
nooten in Franckerijc wederuaren is, 
2Sedert dë tyt Francisci de I. tot dê 
veerthienstë Jare Caroli de 9. . . door 
Euzebium Philadelphum. Ouergheset 
door Jan Fruytiers. Gedruckt tot 
Dordrecht. 1574. kl.-in-8». (VIII) en 
96 bladen (K. B ) 

De bladzijden zijn niet gepagineerd; de sig- 
naiuur loopt van A tot M. Met drukkersmerk 
van J. Canin. In 1573 was verschenen /^rViA^^//^ 
auqnel sont traitces flusieitrs choses atk'enues 
aux Luthériens et Iluguenofs de ia Franc e: 
ensemble ceriains points et cti'is necessaires ifestre 
sceuz et suhix. Basle, 1573-, waarvan nog in 
hetzelfde jaar een latijnsche vert. het licht zag 
o. d. tit. : Dialogtts quo multa exponunttér qua e 
Lutheranis et I/ugonotis Gallis acciderunt; non- 
nnlla item scitu digna et salutaria consüia ad- 
jecta sunt, Oragniae, A. de Monte. 1573. In 
het jaar 1574 werd dit werkje opnieuw uitge- 
geven, vermeerderd met een nieuwen dialogus : 
het kreeg nu tot titel : Dia log i ah Eusehio Phi- 
ladelpho cosmopolita , in Gallorum et caeterarttm 
nationum gratiam compositi: qiwrttm primus 
aft ipso authore recognitus et auctus ; alter vero 
in lucem nunc primum editus fttit, l£A\mh^ 
1574. in-8». In *t zelfde jaar verscheen een 
fransche vert. o. d. tit.: Le Reveille - matin 
des Franfois et de leurs 7'oisins. Composé par 
Eusi'be Phi/adelphe , cosmopolite^ en forme de 
dialogues. A Edimbourg, IS74- in-8*. Van dit 
fransche geschrift bezorgde Fruytiers de holl. 
vertaling. De eerste zamenspraak zag in 1574 
het licht, de tweede in 1575 onder den titel: 
De tweede Dialogvs. Der Francoysen en haer- 
der nagebtteren Morghen^occker. Ghemaecht door 
Ki'selmnn Philadelph'm. Ch'erghesedt door Jan 
Fruytiers .... Ghedruckt .... Dordrecht .... 
'575- in-8«. 117 eu (i) bladen (B. U. G.) 

Een tijd lang is IJeza voor den schrijver ge- 
houden: maar meer waarschijnlijk is Hugues 
Doneau^ een der eerste en beroemdste hoog- 
leeraren der I^idsche academie de auteur. Vol- 
gens anderen is het N. Bamaud. De liolland- 
sche vert. werd herhaaldelijk herdrukt, in 1588 
bij Canin te Donlrecht. (B. L. L.;, daarna in 
1598 (zie: Catalogus Lelong, blz. 197 en La 
Rue , Geletterd Zeeland, blz. 58) en in 1608 
(B L. L.). De Cat. Lelong maakt nog melding 
van een druk van 1580; prof, Fruin meent dat 
hier wellicht gelezen zal moeten worden: 1588. 
Zie zijn artikel in de Bibliographische Aih'cr- 
saria^ II. 115 vv. en /laag. La France Pro- 
testante, 2e druk, I. col. 843 — 851. 

E. V. , Priester. 

Zie: Labis. 

Evers (J. W. Staats), ^eb. 1828. 

Recht.sgeleenle if Arnhem. 



Johannes Fontanus, Arnhem 's eerste 
predikant [ 1 577 — 161 5] en zijn tijd ... 
Arnhem, K. van der Zande. 1882. 
in-8». (K. B.) 

Met voorwoord. Tegenover den titel het por- 
tret van Fonianus, naar eene gravure van W 
Delff. Aan het slot: Lijst van alle I^redikanten 
der Nederduitsch Hervormde Gemeente te Am- 
hem sedert de Kerkhervorming. 

EvERTSZ (Mr. U. H.). 

Zie: Heijden (W. van der). 

E. V. P. 

Zie: Vrij (F. de). 

E. W. V. D. J. 
Zie: Cepari. 

EWYCK. 

Zie: Roscoe {IV.), 

EwijK (H.). 
Zie: Leuliette. 

Exposé historique de 1'état de 
rÉglise Réformée des Pays-Bas ; pour 
être présenté de la part de la Réu- 
nion Walloane aux Eglises Réformées 
Etrangères, spécialement aux égliscs 
de la France et de la Suisse- Frangaise, 
par la Commission pour les affaires 
des Eglises Wallonnes des Pays-Bas. 
Amsterdam, G. van Tyen et fils. 1855. 
in-8». (K. B.) 

In den, in hetzelfde jaar verschenen, 2en druk 
(K. H.) leest men op de keerzijde van den titel 
aangaande de strekking van dit geschrift: «Cet 
Ex|>osé Historique a été rédigé par la Commis- 
sion Wallonne , pour donner suite a la résolutton 
prise par la Róunion, d'ouvrir une correspon- 
dance fratemelle avec les h^glises Réformées 
de langue fran^aise hors du pays, etdelacom> 
meneer par quelques Communications ten<lant 
^ dissiper Tignorance qui règne chez ces Eglises 
au sujet de Celle de nolre pa/s ». (opgesteld door 
P. y, y. M OU nier ^ Pred. le Amsterdam. 

Extract uit de Handelingen , en 
Behandelingen dersaken van D*. Fre- 
dericus van Leenhof, Predikant te 
Zwolle ; so als die ten overstaen van 
de Heeren Deputaten der Synode 
1704. binnen Steenvvyk gehouden, 
voorgevallen en verhandelt is, en ook 
van de behandelinge van die saak 
in de laatste Christelyke Synode van 
Ovrcryssel , gehouden binnen . . De- 



EXTRACT. 



95 



venter 1705, door ordre en last uit- 
gegeven . . door de Deputaten van 
die laast gemelde Synode . . . Z. afz. 
tit,^ aan V j/t?/; Kampen, D. Oosten- 
dorp. 1706. in-4'. (K. B.) 

Extract \xy\. de Notulen van de . . . 
Staten van Zeelandt, op den 25. 
April 1668. Middelburch, P. van Goe- 
them. 1668. in-4*. 8 blz. (B. U. G.) 

Tegen de I^badie. — Vert.: Kxtraict du 
Kegistres (sic) des . . Esiats de Zeelande , Ce 
2S Avril^ 1668. Touchant Ie Synode et Consis' 
tcire Walon. Middelbourgh , P. de Goetihem. 
1668. in.4*. 8 blz. (B. U. G.) 

Extract Uyt de Notulen van de. . 
Heeren Staten Van Zeelandt, Van 
den 15. November 1668. Nopende 
de saeken vanjean deLabadie, Ende 
de Walsche Kerck Binnen de Stadt 
Middelborch. in-4». 8 blz. (K. B.) 

Extract Uyt de Resolutien vande 
Noort-Hollantsche Synode gehouden 
tot Haerlem in Augusto 1663. Mits- 
gaders: Resolutie Ende verklaringhe 
van . . de Staten van Hollant . . ge- 
nomen den 18 September 1663. tot 
lianthavingh ende bescherminge vande 
Gereformeerde Religie soo die op de 
Synode van Dordrecht Anno 161 8. 
ende 1619. is gearresteert ende pu- 
Wijckelijck in alle Kercken geleert 
wort. Anno 1663. in-4-. 8 blz. (K. B.) 

Extract wyX. de Resolutie van de . . 
Staten van Hollandt . . . genomen . . , 
^^n 25. Mey 1703. z, adres, infol*. 
I blad. (K. B.) 

Tegen de Bul aangaande de suspensie van 
^^de en aanstelling van de Cocq. — In: Gr. 
'*l<icaatb., V. 559. 

Extract uyt de Resolutie van de . . 
Staten van Hollandt . . . genomen op 
Saturdagh den 10. Mey 1704. Z. af 2, 
tit, e. z. adres, een blad. in-fol°. (K. B.) 

Verbod voor kath. priesters om buiten hun 

parochie dienst te doen^ verbanning van Van 

Beest en Adr. van Wtjck enz. Blz. 2 begint: 

ttyren, bij een anderen dr.: Dat wydcrs. — 

In: Gr. Piacaatb.^ V. 561. 

Extract uyt de Resolutien van 
de . . . Staten 's Lands van Utrecht 



Saturni viij° Junij 1695. [Tot hand- 
having van rust ai vrede in de kerk\ 
z, afz. ttL e, z, adres. in-4'. 6 blz. 
(B. U. G.) 

In: Gr. Utr. Placaetb.^ lï. 386. 

Extract wyt Londen, Van den 
20 Januari] 1661. Verhalende al 't geen 
sich ontrent de laetste oproer der 
Quakers toegedragen heeft. Z. n. v, 
dr, en z. j, (1661.) in-plano. (K.B.) 

Extract Uytte Resolutien van 
de . . Staten van Hollandt . . in haer . . 
Vergaderinge genomen op Vrydagh 
den 12. April 1669. Nopende de Per- 
soon van Jean de Labadie. \z adres,] 
in-fol". een blad. (B. U. G.). 

Extract uyttet Register vande 
willekeuren der Stadt Amstelredam , 
geteeckent Letter K. [17 April, 1626.] 
z. adres, in-plano. (K. B) 

Üfficieele dr. van een verbod van de verga- 
deringen der Remonstranten. Andere dr.: /// 
'j Graven-haghe ^ Na e de Copije van Am- 
stelredam .^ hy A. Meurh ^ 1626. in-4*. 4 blz. 
(K. B.) 

Extract van eenige Brieven enz. 

Zie : Wreedheden. 

Extract (Auctentijc) Wt de Pro- 
positie van den Grave van Avaux, 
Extra-ordinaris Ambassadeur . . . van 
Vranckryck; aengaende de Paus-ge- 
sinden hier te Lande. Gedaen in de 
Vergaderinge van de . . Staten Gene- 
rael in s' Graven-hage , den 3 Martij 
1644. Midtsgaders De Resolutie van 
hare Ho: Mogende, den selven dito, 
daer over genomen, ende aen de 
voorsz. Heere Ambassadeur gccom- 
municcert. Dordrecht, J. van der 
Plancke. 1644. in-4*. 8 blz. (K. B.) 

Andere dr.: AuctentijcV-Extt act bij v. d. W. 
n**. 2698: een andere vert. van het eerste stuk 
in: Aitzema^ II. 965, de Resolutie , aldaar //. 
gój en góö. Van *t eerste stuk bestaat een 
oorspr. uitgave: Extrait De f IlarnNguc du 
Comte d* Avaux . . en r AsscmhUe des . . Estats 
Generaux , . Ie j. du mots de Mars, z. adres. 
1644. in-4». 4 blz. (K. B.) Vergel. Verkoel 
(kor/J Aengaende Uversoeck. 

Extract Wt de Resolutien van- 
de .. . Staten van Hollandt ... In 



96 



EXTRACTEN - FAURE. 



haer . . . Vergaderingh genomen, soo 
van den loen Maert alsden 3enjuly 
1653. Ten eersten, Tegen het mis- 
bruyck ende schenden vanden Sab- 
bath, mitsgaders der Bede-dagen. Ten 
tweeden, Tegen 't stricktelijck Exe- 
cuteren vande Placcaten van tijt tot 
tijt tegen de Paus-gesinde, ghe-ema- 
nceet (sü), js. adres. 1653. in-4", 8 
blz. (K. B.) 

De iste resolutie in: Gr. Placaatb.^ WW, "^Xfj. 

Extracten En Clausulae Concer- 
nentes uyt, verscheydene Tractaten, 
Reversalen, Pacten, Patenten ende 
Brieven, volghens deweicke de Chris- 
telijcke Gereformeerde Religie vry 
ende onverhindert, inde Landenvan 
Gulick ende Bergh soude gheoeffent 
werden. Mitsgaders, Aenwysingen van- 
de sware Persecutien ende Vervol- 
ginghen, deweicke de voorsz. Gere- 
formeerde Kercken van . . . 1609 tot 
den 12. Martii 1663 zijn overgheko- 
men, met aenteyckeninghe van tijdt 
en plaetse, wanneer, ende waer de- 
selve zijn voorgevallen, 's Graven- 
hage, Chr. Doll. 1663. in-4'. 12 blz. 
(B. Th. L.) 



EijK (J. J. Sprenger van). 

*Jacob van Heusden . . . Rustend 
Predikant van Hilvarenbeek , in zijn 
verdienstelijk leven geschetst. Met 
aanteckeningen. Rotterdam, van der 
Meer en Verbruggen. 1842. in- 8*. 

Schfeijer, Naamlijst, XI. 308. 

Ganganelli (Paus Clemens XIV) 
in zijn leven en karakter, geschetst 
door . . Met portret. Arnhcoi, Is. An. 
Nijhoff. 1848. in.8«. (M. M. N.) 

Met voorrede, waarin opgaaf der bronoen 
en aauteekeniogen. 

EijK (J. P. Sprenger van). 1777— 

1859. Pred. te Zegveld, Keiliel, Vlaardiugen 
en Rotterdam. 

De Martelaars der Protestantsche 
Kerken van Hongarije, in de zevea- 
tiende eeuw. Gedenkschrift hunner 
hevige vervolging door de Jezuiten , 
voorbeeldige standvastigheid en ein- 
delijke verlossing . . . Dordrecht , H. 
Lagerweij. 1845. in-8'. (B. L. A.) 

Met voorrede, waarin de oudere geschriften 
over dit onderwerp worden besproken en een 
aantal bijlagen, offtciëek stukken, brieven 
enz. 



F. 



FABRICIUS (Chr.), Martelaar. 

Sommighe Seyndtbrieuen Christo- 
phori Smits, de welcke int iaer Vier- 
entsestich, den vierden Octobris t' 
Antwerpen verbrant is, naer zijn 
eyghen handtschrift (ghelijck die in 
der Ouerheyts handen bewaert is) 
trouwelijcken wtgheschreuen , Ende 
om sekere causen int licht ghegheuen. 
{Laatste blz. .•) Ghedruct Thantwer- 
pen, by Jan Verwithaghen, met con- 
sent ende approbatien der heyliger 
Kercken. z. j\ in-8'. 4 bladen. 

Chr. Sffiifs is meer bekend als Chr, Fabri* 
cius. Deze brieven — van welke slechts één 
ex., nl. van de Vu U. G., bekend is — zijn in 
hun geheel afgednikt in de Bibl, Belg, i. v. 
Fabricius. 

FABRICIUS (W. H.). 

Zie: Elsner (J,), 



FAGEL (Fr.), 1585— 1644. Raadsheer in 
den Hoogen Raad. 

Verbael Van 't Verhandelde over 
de Gravamina, Kerckelijcke swaric- 
heden tot Rotterdam, Oudewater, etc. 
In de ZuydtHollandtsche Synode 
ghehouden binnen Schoonhoven in . . 

1630. Inghestelt ende overghelevert 
Aende . . . Staten van HoUandt ende 
West-Vrieslandt, door . . . z. adres, 

163 1. in-4». (II) en 76 blz. (K. B.) 

FaUCOGNEY (Pr. de), Capudjner- 
monnik. 

'Leven van de Heylige Clara, door... 
Gent, J. J. Rousseau. z, j. in-i2*. 

Vanderhaeghen , V. n*. 10207. 
FAURE (J. A.), Predikheer. 

*Leven van den H. Ludovicus 



FEISSER — FIGUEREN. 



97 



Bertrardus, kloosterling van het orden 
der Predikheeren. Door . . . Uit het 
Fransch door de Winter. Grent , J. 
Rousseau. 1861. in-i6'. 

Vlaemsche Bibliogr,^ lü. 49, Oorspr.: VU de 
saint Louis Bertrand,, Nouvelle êdition, Voxis, 
1852. m-i2*. 

Feisser (J. e.). 

Dissertatio historico-theologica inau- 
guralis de vita Basilii Magni, Cae- 
sareae in Cappadocia episcopi. . Gro- 
ningae, W. van Boekeren. (1828.) 
in-S». (K. B.) 

FEITH (J. W. PH.) , Pred. te Heino en 
te Beemster. 

Zie : Naef (F.). 

Felice (G. de). 

'Geschiedenis der Protestanten in 
Frankrijk van de Hervorming tot op 
deze dagen. Naar het Fransch door 
R. A. S. Piccardt. Schiedam , H. A. 
M. Roelants. 1853. in-8". 

Brinkman^ iSjo — 1882 , blz. 367. — Oorspr. : 
Histoire des protestants de France , depuis la 
réformation jusqu^au temps present. Paris. 1850. 
in-8*. Herhaaldelijk herdrukt. 

FELIX (J. W.), geb. 1824. Pred. te Utrecht. 

'De vacature te Zwammerdam. Bij- 
drage tot de kerkgeschiedenis van 
onzen tijd, en tevens antwoord aan 
de predikanten Ham (van Boskoop), 
Moquette (van Rijnsaterwoude), de 
Graaf!* (van Oudshoorn) en Jentink 
(van Nieuwkoop). Utrecht, Kemink 
en zoon. 1867. in- 8'. 

CataL Prov, Bibl. v, Friesl,., II. blz. 838. 
Zie ook op Haemstede, 

FENACOLIUS (Joh.), Pred. te Maassluis. 

Zie: Mornay (Ph. de), 

FEREIRA (CHR.), Jezuiet. 
Zie: Briei'en van Japonien. 

FERIS (A. de), Kath. Priester. 

Cort Begryp des levens Vanden 
Heylighen CasimirusPrince van Polen. 
Door . . . Antwerpen , J. Woons. 1693. 
in-i2'. 118 blz. (B. B. B.) 

Met gravure van A. Goetiers, opdracht en 
approbatie. 



FERNANDEZ(AnT.), 1565— 1642. Jezuiet. 

Copye Van den brief van . . . Over- 
sten van de residentien die de Societeyt 
Jesus is hebbende in 't Keyserrijck 
van Aethiopien, gheschreuen binnen 
de stadt Dancas, hoffvan den Keyser 
der Abyssinen, den 11. Junij 1626. 
van de onthalinghe die den Keyser 
ghedaen heeft aen den Catholijcken 
Patriarch, ende van de bekeeringhe 
van 't selve Rijck tot het Catholijck 
Roomsch ghelooue. Antwerpen, H. 
Aertssens. 1628. in-8*. 14 blz. (B. U. G.) 

Laatste blz.: cDe Spaensche Copie was ge* 
druckt in Madrid, by de weduwe van Louwijs 
Sanchez. 1627». — Oorspr.: Copia de una del 
Padre A. Fernandez . . escrita en Dancas Corte 
del Emperador de los Alexinos en 11 deyunio 
de 626 a SU Procurador . . del recibimiento que 
aquel Emperador hito al Patriarca Catolico , y 
de la reduccion de aquel Imperio a la Iglesia 
Romana, Madrid, por la vidua de L. Sanches. 
1627. in-fol*. 

FEURING (J. J.). 

Alphabetisch Register der Her- 
vormde en andere Protestantsche Ge- 
meenten in het Koningrijk der Neder- 
landen en die der Overzeesche bezit- 
tingen; met aanwijzing van het 
beroepingsregt, getal zielen en lede- 
maten, mitsgaders der leeraren en 
derzelver tractementen uit 's Rijks kas, 
alsmede der Kerkelijke ressorten van 
elk derzelve . . Tweede vermeerderde 
uitgave, 's Gravenhage, K.Führi. 1839. 
in-8». (B. U. L.) 

De ie dr,: 's Gravenhage. 1830. in-8». (K. B.) 

F. G. S. en F. G. S. B. 

Zie: Beghinsel en Historie. 

F. G. V. [d. i. F. G. Ullens.] 

Zie : Chronykje (Antwerpsch). 

FiGUEREN (Waerachtighe ende le- 
vende) van de H. Martelaers van 
Gorcvm. Met een cort verhael van 
hen leven en sterven. S'hertoghen- 
bossche, A. Scheffer. 1623. in-8*. 
(XXIV) en 88 blz. (K. B.) 

Met de gegraveerde portretten van 15 mar- 
ielaars; de tekst is ontleend aan Estius. Met 
opdracht van den schr. J. B o ener. Lat. uit- 
gave: Verae ad vrvum effigies BB, martyrvm 
Gorcomiensivm , qui Brielae , . obiere mor tem . . 

13 



98 



FLACIUS ILLYRICÜS— FLEURY. 



Sytvae - Dvcis^ typis A, Schefferi,,, 162S, 
m*8*. In hetzelfde jaar 1623. twee lat uitgaven 
bij denzelfden, de laatste zeer vermeerderd. Zie 
V. Someren^ Catal, portretten^ blz. 160 en 161. 

Flacius Illyricus (M.). 

Catalogvs ofte Naem-Register der 
Getuygen der Waerhe)^, de welcke 
voor onse eeuwe de Oppermacht 
vande Roomsche Pausen, de verschey- 
den superstitien , dwalingen ende be- 
driegerijen des Pausdoms hebben te- 
gen gesproken. Eerst beschreven . . . 
door M. Flaccum Illyricum. Ende 
naer verscheydenmael verbetert . . . 
en in XX. Boecken verdeelt, door S. 
G. S. . . meest overgeset door Mar- 
cum Boerave . . Die achter bij gevoegt 
heeft een Register vande achtervol- 
ginghe der Roomsche Bisschoppen, 
ende haere voornaemste wercken en 
geschiedenissen. Item een generael 
Register des geheelen wercks. Hoorn, 
M. Grerbrantss {Is, Willemsz.) Dl. I. 
1633. Dl. II. 1632. Met Privilegie 
voor XV Jaeren. infol*. 2 dln. (XXIV) 
en 706; (II), 488, 90 en (26) blz. 
(K. B.) 

Met gegrav. titelpr., privilege gedagt. 8 Maart 
1628, opdracht v. d. drukker, voorreden van 
schr. en vert., approbatie der Theol. fac. te 
Leiden gedagt. 8 Maart 1628 en schrijven van 
S. G. S. Achter Dl. II een Aenhanghsel^ waar- 
na 2 registers. S. G. S. is Simon Goulart, Pred. 
te Geneve, die in 1597 te Lyon een herdruk 
van den Catalogus testium veritatis van Fla- 
cius Illyricus bezorgde. Vroegere dr.: Bosi- 
leae, J. Oporinus. ISS^.; Argentinae [aan 't 
slot: Basileae, J. Oporinus]. 1562. Het werk is 
door Goulart geheel omgewerkt en veranderd. 
De holl. vert werd bezorgd naar den 2e dr. 
(Genève, 1608) van de uitgave van Goulart. 

Flad 0. M.). 

Zie: Waldmeier {T). 

Fleming (R.), gest. 1716. Eng. pred. 

te Leiden, Amsterdam en ten laatste te Londen. 

Sleutel tot de openbaaringe , of 
verhandeling over De opkomst en 
den val des Pausdoms; in zich be- 
helzende voorzeggingen aangaande de 
omwendtelingen in Frankrijk ; het lot 
van deszelfs Koning; het verval der 
pauslyke magt; tevens met de lot- 
gevallen der omgelegene volken; den 



ondergang van het Mohammedaan- 
dom ; de bekeering der Jooden ; de 
herstelling en voleinding aller dingen ; 
e. z. V. Uitgegeven met het b^in 
des jaars 1701. . . Uit het Engelsch. 
Amsterdam, J. Allart. 1794. in-8*. 
(B. U. A.) 

Met titelprent door M. Zurcher gegraveerd, 
en voorbericht van den vertaler. Oorspr. : Rüe 
and Fall op Papacy etc. (in : Discour ses on se- 
veral subjeits. Londen. 1701. in-8*.) Herdr. 
als: Apocalyptual Key, 1793. in-8*. latere dr. 
weder als: Rise and Fall of Papacy^ I^^^ 
1849, 185a 

Fleur Y (Cl.), 1640—1723. Biechtvader 
van Lodewijk XV. 

Aenmerkenswaerdige Geschiedenis- 
sen , Getrokken uyt de geleerde Ker 
kelyke Histori Gremaakt door . , Met 
korte Bemerkingen doormengd: Toe- 
gepast aen de Hollandsche Katholyke 
kerk; Als mede Slaende op de ver- 
schillen van dese Tyden . . , Amster- 
dam, N. Potgieter. 1724. in-8'. (B. 
K. A.) 

Met voorrede en register. De groote Hisloire 
ecclésiastique depuis la naissanre de y. C, door 
pater Fabre voortgezet, was het eerst in 1691 
te Parijs verschenen en werd herhasddelijk her- 
drukt. Zie de volgende titels. 

Kerkelyke Greschiedenissen , waar 
in getoond worden De aanmerkelijk- 
ste zaken , die in de Kerke ... tot 
kort voor de tyden der Hervorminge, 
zijn voorgevallen . . . beschreven , 
Door ... En kortelijk in de Neder- 
duitsche tale vervat . . . Amsterdam, 
R. en G. Wetstein. 1726. in-8'. 2 
dln. (B. K. A.) 

Kerkelyke geschiedenissen ... tot 
kort voor de tyden der Hervorminge.. 
kortelyk in de Nederduitsche tale- 
vervat. Middelburg, P. Gillissen. 1758,^ 
in-8». 2 dln. (K. B.) 

Kort-begryp der Kerkelyke Historie 
van . . Fleury . . Inhoudende alle de 
merkweerdigste Greschiedenissen, be* 
trekkelyk tot de Kerke, sedert des 
zelfs Instelling... Brugge, Fr. van 
Eeck. 1 787 — 1 789. Met Goedkeuring. 
in-8». 16 dln. (K. B. B.) 

Met voorbericht; in DL XVI de tafel. 



FLTER — FORMEY. 



99 



FLIER (A. van der), geh. 1835. Pred. 
Ie Bunschoten, Broek, Zwartsluis, Harlingeo. 

Specimen historico-theologicum de 
Johanne Coccejo anti-scholastico . . . 
Traject! ad Rhenum, Kemink et fi- 
lius. 1859. in-8'. (K. B.) 

FLIER (G. J. van der), geb. 1841. 
Pred. te Eemnes binnen, Heemstede, Delft, 
den Haag. 

Het Darbisme, geschetst en be- 
oordeeld . . Dordrecht, C. Morksjzn. 
1878. in.8*. (K. B.) 

Hiertegen verschenen H. C. Voorhoeve's 
•Briefen over dr. v. d. Flier's Darbisme* ; door 
Dr. V. d. Flier beantwoord met: Het Darbisme 
geoordeeld door de H. Schrift en de geschie- 
denis, (Tevens in antwoord op de vBriezfcn* 
ent, van H, C, Voorhoeve yz,) *s Grav., W. A. 
Beschoor. 1879. ui-8*. (K. B.), wat eigenlijk 
een v er meerderde en omgewerkte herdruk van 
het eerstgenoemd geschrift is. 

Zie ook op: Geloofsgetuigen. 

Florentius Leydanus (F1. van 

Oyen), geb. te leiden, gest 1595 te Meche- 
len. Minderbroeder. 

'Historia passionis novorum in CJer- 
maniae Inferioris provincia constan- 
tissimorum Martyrum Ordinis Sancti 
Francisci ex Observantia : a . . ejus- 
dem Provinciae Ministro collecta; 
sicut ab eis accepit, qui sanctissimo- 
rum Fratrum martyrio adfuerunt, et 
propriis oculis ad finem usque con- 
spexerunt. Cui accedit enarratio mar- 
tyrii aliorum quorumdam ejusdem 
Ordinis Religiosorum in partibus Gal- 
liarum pro fide Christi occisorum. 
Ingolstadii, W. Ederus. 1592. in- 12'. 
95 blz. 

Servais Dirks^ blz. 118. De ie dr. te Napels, 
waarschijnlijk 1581. 

Floris (G ). 

Verhaal van enige Voorvallen Be- 
treffende den E. Domine Eppo Bo- 
terman en de Collesianten : en Gerrit 
en Jacob Floris. Door . . Groningen, 
L. Groenewout. 1735. in-8°. (B. D. A.) 

Met approbatie v. d. theol. fac. te Groningen. 

Het Verhaal van enige Voorvallen 
Betreffende de E. Dom. Botterman 
en de CoU^ianten, en Gerrit en 



Jacob Floris. Opgehelderd door enige 
Aanmerkingen op de Bekendmaking 
van Dom. Eppo Botterman, die open- 
baar aangeplakt is. Door . . . Gro- 
ningen , L. Groenewout en H. Spoor- 
maker. 1735. in-8'. (B. D. A.) 

Met approbatie der theoL fac. te Groningen. 
Tegen ae beide boekjes van G. Floris schreef 
E. Botterman: Het ware afbeeldzel Van een 
Collegiant, I^eawarden, P. Koumans. (1735.) 
in-8*. dat weder verschillende tegenschriften 
uitlokte. 

FOCKENS (H. F. T.), Pred. te Twijzel 
en Koten. 

J. H. van der Palm, Als Bijbel- 
Uitlegger, Redenaar en Schrijver ge- 
kenschetst . . Leiden , D. du Mortier 
en zoon. 1841. in-8'. (K. B.) 

'De nagedachtenis van Lucas Foc- 
kens , in leven oudsten predikant van 
Nederland. Uit nagelaten brieven en 
andere geschriften , verlevendigd voor 
zijne vrienden. Franeker, E. Ippius 
Fockens. 1854 — 55. in-8'. 11 afl. 

Brinkman .^ Naamlijst. 1854. blz. 33. 1855. 
blz. 32. 

Forma inquisitionis Hispanicae in- 
stituta in inferiori Germania Anno 
1550. Impressum Magdeburgae per 
Michaelem Lottherum. 4 Octobris. 
Anno 1550. kl. in-8'. 30 blz. onge- 
nummerd. (K. B.) 

Inhoud : Epistola pii cuiusdam viri scripta 
ex celebri Vrbe inferioris Germaniae .^ de His- 
panica inquisitione. (}edagteekend : Die 16. 
Augusti, Anno ijjo (blz. 3 — 6); Instructio pro 
inquisitoribus. Het onderschrift luidt : Signatum 
Charles et subscriptum , sic ordinatum per suam 
Maiestatem Bruxellis ultima die Afaij, Anno 
iJSO ^f signatum Vorreken. (blz. 7 — 19); Quaes- 
tiones de quibus inquisitores in inferiori Ger- 
mania , Christianos examinant {h\z. 18 — 29). 

FORMEY (J. H. S.), Hoogleeraar te BerUjn. 

Kort begrip der Kerkelijke Historie. 
Uit het Fransch vertaald, en met 
eenige aantekeningen vermeerderd 
door J. De La Fontaine. 'sGraven- 
haage. Wed. O. v. Thol en zoon. 
1763—65. in-i2*. 2 dln. (K. B.) 

2e dr.: Utrecht. 1778. in-8». 2 dln. (B. W.L.) 

Oorspr. : Abrégée de fhistoire ecclésiastique par 

Formey. Amsterdam. 1763. in-i2*. 2 dln. De 

schr. had bij het vervaardigen van dit boek zich 



100 



FÖRSTER— FREMAUT. 



bediend van het Ilisioriae Ecclesiastuae Com- 
pendium., auctor e y. A. Turretino {Geneve , 
ifS4), terwijl zijne aanteekeningen ontleend zijn 
aan P. E. Jablonski^ Institutiones Ilistoriae 
Christianae aniiquioris en Institutiones Ilistoriae 
Christianae recentioris. (Frankf. a/d Oder, 1754 
en 1756.) 

FöRSTER (H.), Vorstbisschop van Hreslau. 

Kardinaal en Vorstbisschop Mel- 
chior van Diepenbrock. Een beeld 
zijns levens, door... Naarde tweede 
uitgave uit het Hoogduitsch. Terborgh, 
R. T. Daamen. 1861. in-8". (B. K. A.) 

Met voorrede v. d. vert., onderteekend : N. V. 
Oorspr. : Cardinal und Fürsthischof Melchior 
von Diepenbrock. Kin Lebensbild. Von seinem 
Nachfolger au/ dem bischöfl. Stuhle. Breslau. 
1859. in-8». 

FORTGENS (M.). 
Zie: Verhaal der Onderhandeling. 

FOVEL (G. M.), geb. 181 6. Priester. 

'De heilige Martelaars van Gorcum. 
Kort en getrouw verhaal van al wat 
zij voor het H. Geloof ter dood toe 
geleden hebben. Gent, J. B. D. He- 
melsoet. 1865. in- 18". 

Vlaemsche Bibliogr., III. 49. 

Fox (G.). 

Zie : Werf {J. R. v. d.). 

Franciscus (De Heilige) van Hie- 
ronymo van het gezelschap van Jezus 
Missionaris van Napels , Levensschets 
en Novene. Brussel, H. Goemaere. 
(1867.) in.8». (B. B. B.) 

FRANQUINET (G. D.), geb. 1826. Pro- 
vinciaal Archivaris van Limburg. 

Beredeneerde Inventaris der Oor- 
konden en Bescheiden van de abdij 
Kloosterrade en van de adellijke vrou- 
wenkloosters Marienthal en Sinnich, 
berustende op *t provinciaal Archief 
van Limburg. Uitgegeven op last der 
Provinciale Staten en bewerkt door. . . 
Maastricht, Ch. Hollman. 1869. in- 
8». (K. B.) 

Dl. I van: Beredeneerde Inventaris der Oor' 
konden en Bescheiden , berustende op */ proz'in- 
ciaal Ar eilief van Limburg. Uitgegeven op last 
der Provinciale Staten. 

Beredeneerde Inventaris der Oor- 
konden en Bescheiden van het Ka- 



pittel van O. L. Vrouwekerk te Maas- 
tricht, berustende op het provinciaal 
Archief van Limburg. Uitgegeven op 
last der Provinciale Staten en bewerkt 
door . . . Maastricht , Ch. Hollman. 
1870. in-8". Dl. I. (K. B.) 

Dl. II van : Beredeneerde Inventaris der Oor' 
konden en Bescheiden berustende op V provin- 
ciaal Archief 7'an Limburg. 

Fraye (L. de). 

Zie: Cepari, 

Frederick Hendrick . . Pr i nee van 
Orangien enz,,, \Publikatie tot strenge 
handhaving van de plakkaten tegen 
de Katholieken f inzonderheid van 
dat van jo Aug. 164.1 ; gedag t, 18 
Dec, i64.2?[0nderaan: 'sGraven-hage, 
Wed. ende Erfgen. van . . H. Jsz. van 
Wouw. 1642. in plano. (K. B.) 

In: Gr. Placceuttb.^ I. 226. 

Frederik Hendrik (Prins). 

Copye van Seeckeren Missive van... 
Ghesonden aende Magistraet der Stadt 
van der Goude. Mitsgaders , Seeckere 
Acte vande President ende Raden 
over Hollandt, Zeelandt ende Vries- 
landt: Teghen de vergaderinghen der 
Remonstrants gesinde. Hier by is ghe- 
voecht de laetste Publicatie by die 
van Amstelredam ghedaen teghen 
de selve Remonstrants-ghesinde. . z. 
adres, 1626. in-4". 8 blz. (K. B.) 

Het laatste afzonderlijk. Zie: Extreut uytUt 
Register. Herdruk : Missive des . . Frederick 
Hendrick enz. . . Als oock de Missiven der . . 
Staten 7'an Hollandt . . den 18 yuiij Anno 1626 
ende den 20 May Anno 1627. z. adres. (Haar- 
lem, A. Rooman. 1627.) in-4*. 16 blz. (K. B.) 

FREM AUT (B.), gest. 1 722. Minderbroeder- 

recollect. 

Den geestelicken Palm-boom 
Elke Maent nieuwe Vruchten gevende 
oft Generale Legende Vande Leven, 
der Heyligen , Saligen , Dienaers en< 
Dienaressen Godts, Uyt de Dry-i 
dige Orden vanden H. . . Francisca«:^^i 
Bestaende in Twaelf Boecken . . B^^g; 
schreven . . door . . Ghendt, Dl. L ^ n 
IV— VI: J. Danckaert, Dl. Hl: I^ jf. 
Graet, DL VU: L. de Clerck, ^K)].' 



FREMAUT— FRUYTIER. 



lOl 



VIII en IX: M. vander Ween, Dl. 
X: F. H. vander Ween, Dl. XI en 
XII: F. en D. vander Ween. 1693 — 
1720. in-4'. 12 dln. (B. B. B.) 

Elk deel loopt over een maand en heeft een 
gravure, meestal geteekend: P. Bouitats. De 
deelen hebben elk opdracht, voorrede en ap- 
probatien. Latere zeer vermeerderde dr. : De 
SerapkUnscke Palmboom , of Levens van de Hei- 
lige en Vermaerde Alannen en Vrouwen uit de 
dry Orden van den ff. Francisctis, Uitgegeven 
en vermeerderd met de levensschetsen der Heiligen 
en Gelukzaligen die na de dood des schryvers 
in het getydenboek geplaetst zyn^ door de Afin- 
derbroeders Recollecten van de Provincie van 
S. Joseph in België, Sint-Truiden, Van West- 
Pluymers. 1861 — 1872. in-8*. 12 dln. uitgegeven 
door pater Z. Vanden Berck, Van de verza- 
meling van Fremaut zagen afzonderlijk het licht : 
De Levens van . . y. Capistranus^ Ènde . . Pa- 
sihalis Baylon, in-8*. en Lenen van de Heilige 

Margareta van Cortona door verbeterd door 

y. H'* (Hulpiau)/r/>j/^r. Gent, J. B. Rousseau. 
1852. in-8*. Vergel. het volgende. 

Bescbryving der Marteldood van . . 
N. Pieck en zyne medegezellen, Mar- 
telaren van Gorcum , volgens . . . Op 
nieuws uitgegeven en vermeerderd 
door . . L. van den Berk. Minder- 
broeder - RecoUect. Gevolgd van eene 
levensschets van Pontus Heuterus, 
ooggetuige der gemelde marteldood, 
met het Gedicht dat hy over dezelve 
gemaekt heeft. Sint-Truiden, Van- 
west-Pluymers. 1866. in-8». (B.B.B.) 

Met approbatie en voorwoord. 'tOorspr. van 
Fremaut schijnt niet afzonderlijk uitgekomen, 
het was wellicht een deel van den Geestelicken 
Palmboom .^ zie *t voorgaande. 

FREMAUTIUS (P.), gest. 1661. Fransch 
pred. te Keulen, later te Emden. 

Een tractaet nopende de Refor- 
matie van de kerke Aenwysende den 
aenvang, voortgang, ende afgang des 
Pausdoms. Neffens de onderdrukkin- 
ge van Gods Gemeinte, hare verlos- 
singe, ende schuldige dankbaerheyt . . 
Eerst uyt gegeven in de France spraeke 
door . . . ende nu door hem in Neer- 
lants overgeset. Embden, D. Hendriks 
van Borckum. Syn ook te koop t' 
Amsterdam by A. Meynars. 1658. 
in-8». (X), 706 en (4) blz. (K. B.) 

Aan de keerzijde v. d. tit een zesregelig ge- 
dicht van A. V, D. B. (Arent vanden Bussche), 



daarna de opdracht, een lat. gedicht van J. P. 
ïlez. en een holl. van A. v. d. Bussche. — Het 
fr. oorspr. was onder den tit.: Traite de la 
réformation et délivrance de VEglise de la ser- 
vitude de Rome in 1657 gedrukt 

Frick Q.). 

Zie: Seckendorf (V, L. a). 

Friedmann (E.). 

De Jezuiten en hun gedrag jegens 
geestelijke en wereldlijke Regenten, 
uit hunne eigene werken en die der 
geloofwaardigste geschied-schrijvers 
opgemaakt; naar het Hoogduitsch 
van . . Amsterdam , J. C. van Keste- 
ren. 1826. in-8^ (K. B. B.) 

Met voorbericht. — Oorspr.: Die yesuiten 
und ihr Benehmen gegen geistl. u. weltl. Re- 
genten. Grimma. 1825. in-8*. 

FrIEDRICH (J.), Hoogleeraar te München. 

Dagboek gehouden tijdens het Va- 
tikaansche Concilie, . . Uit het Hoog- 
duitsch vertaald door G. P. Kits van 
Heyningen . . Met medewerking van 
J. Jongeneel . . Leeuwarden , A. Ak- 
keringa. 1873. in.8». (B. U. U.) 

Mei voorrede van den vert. — Oorspr. : Ta- 
gebuch, Wdhrend des Vaticaniscken Concils ge- 
führt. Nördlingen. 1871. in-8».; 2e dr. 1873. 
in-8». 

FRIZON (N.), Jezuiet. 

'Leven van Joannes Berchmans, 
van de soc. Jesu. Uit het fransch 
vertaald. Gent, Rousseau. ( 1 840?) in- 1 8". 

Vlaemsche Bibliogr., I. blz. 53. Herdr.: 1845. 
zelfde adres. — Oorspr.: La Vie de yean 
Berchmans.,. Nancy. 1706. in-8». Herhaalde- 
lijk herdrukt. 

FRUYTIER Q.), 1659— 1731. Pred. te 
Aardenburg, Dirksland, Vlissingen en Rotter- 
dam. 

Sions Worstelingen of historische 
Samenspraken Over de Verscheide 
en zeer bittere wederwaardigheden 
van Christus Kerke, Met openbare 
en verborgene vyanden I. In de Re- 
formatie. II. Ten tyde der Remon- 
stranten. III. In deze onze dagen . . . 
Rotterdam, J. v. Doesburg. 171 5. 
in 8*. (B. L. L.) 

Met opdracht v. d. schr. aan zijne vrouw en 
kinderen, met voorrede en bladwijzer. 



I02 



FRUYTIERS — GAVIN. 



FRUYTIERS (J.), Requestmeester van 
prins Willem I. 

Zie: Eusebius Philadelphus, 

FRYDAL (F. K.), 1815— 1875. Minder- 
broeder. 

'Geschiedenis der Twee Honderd 
en vijf Martelaers van Japan zalig 
verklaard . . op 7 July 1 867 ; Door . . 
Gent, J. B. D. Hemelsoet. 1867. in-8". 

Seri'QU Dirks^ blz. 413. 

'Leven van de Heilige Maria-Fran- 
cisca der vyf Wonden van . . J. C. 
Maagd der Derde-Orde van den H. 



Franciscus , Heilig verklaard ... op 
29 Juny 1867. Getrokken uit de akten 
der Zaligverklaring, door... Grent, 
Hemelsoet. 1867. in-8", 

Sen>ais Dirks^ blz. 413. 

FURMERIUS (B.) , 1542— 1616. Geschied, 
schrijver van Friesland. 

Zie: Beka, 

F. V. O. C. S. 

Zie: Lti'en v. Anna de Torres. 

Fijne (Paschier de). 

Zie: Verhael van het eerste Begin. 



G. 



Gabbema (S. Abbes), 1628— 1688. 

Kroniekschrijver van Friesland. 

Leevens Bescrijvingen van Sint Wil- 
librord, Sint Bonifaas, Sint Aalberyk. 
Eerste verkondigers des Christenge- 
loofs in Nederduitsland. Beschreeven 
van . . . Met koopere plaaten voorsien. 
Tot Gouda, L. Cloppenburg. 1703. 
in-S». (K. B.) 

Tusschen de levens van Bonifacius en 
Aalberyk is dat van den h. Gregorius, den 
opvolger van Bonifacius, ingevoegd. Dit boekske 
bevat een zestiental gravures, voorstellingen 
uit het leven van Willebrord en Bonifacius, 
«in prent verbeeld door Jacobus Matham.» Het 
komt voor achter: Nederlandse Watendoeden 
of Naukenrige heschrijvinge 7'an alle Water- 
vloeden voorgevallen in Holland ^ enz . . . Be- 
schreeven van S. A. Gabbema . . Hier agter sijn 
bygei'oegt de leevens van Willibrord en Boni- 
faas ,, . Gouda, L. Cloppenburg. 1703. in- 8*. 
(K. B.) De levens hebben afz. tit., pagineering 
en signatuur. Het boek van G. werd herdrukt 
als: S, A. Gabbema, Naeuwkeurige Besckryvin- 
ge der gedenkwaerdigste Watervloeden, . . Hier 
zyn agter by gei' o egt de lez'ens, der eerste Chris ten- 
Geloof s Verkondigers in Nederland,.. *s (ira- 
venhage, E. Boucquet. 1718. in-8«. Hierachter 
de herdruk der levens evenzeer met nieuwen 
titel enz. : Korte Levens Beschryinnge der eerste 
verkondigers des Christen Geloof s In Neder- 
duytsland. . , Met koopere plaaten verciert. 's Gra- 
venhage, E. Boucquet. 1718. in-8». (K. B.) 

Galle (Fr.). 

Zie: Leven . . van . . Ph. Melanchthon. 

Gallois (L.). 

Zie : Llorefite, 

Gamma der Vinen. 
Bloemlezing. Greschiedkundige min- 



der algemeen bekende bijzonderheden, 
betrekkelijk de nationale Synode te 
Dordrecht, gehouden in de jaren 
1618 en 1619. .. Verzameld en be- 
werkt . . door . . Gron., M. Smit. 1835. 
in 12». (B. R. A.) 

Met voor- en narede. Door A- y> Lieuwcs. 

Gaspar Berse of de Nederland- 
sche Franciscus Xaverius. Eene bij- 
drage tot de geschiedenis der Socië- 
teit van Jezus in Indië van 1546 — 
1553. Door W. V. N. Rotterdam, G. 
W. van Belle. 1870. in-8». (K. B.) 

Met portret Door W. van Nieuwenhoff. 
S. J. 

Gassman (J.). 

'Twaalf geloofshelden der christe- 
lijke kerk in de zes eerste eeuwen. 
Utrecht, C. van der Post Jr. , 1855. 
inS^ 

Brinkman, Naamlijst. 1855. blz. 33. 

Gaucheret (J. f.). 

Zie : Historie van de . . maget . . Maria. 

GaUTIER , fransch predikant 
Zie: A'lagfen. 

Gavin (Ant) , geb. te Saragossa c. i 
was eerst kath. priester in Spanje, ging late 
naar Engeland, werd protestant en predi' 
in Engeland en Ierland. 

Historie van de bedriegeryen d 

Priesters, en Monniken in Spanjen . 

Uyt het Frans vertaalt door J.Schoczz 



GEBAUER —GEDENKSCHRIFTEN. 



103 



er. Amst, J. Wolffers. (Dl. II 
Q: A. Strander.) 1727 — 1728. 
3 dln. (K. B.) 

I heeft een opdracht van den vert aan 
laagsche predikanten , een van den schr. 
e prinses van Wales, en een voorrede 
en schr.; Dl. II heeft een opdracht van 
ert aan Jan Rochus van Til, van den 
aan Lord Carteret, en een bericht aan 
xer; Dl. III is door den schr. opgedragen 
en primaat van leriand. en heeft ook een 
de. Elk deel is versierd met acht gra- 
eender naam van graveur. Onder het ge- 
ld wapen boven de opdracht van den 
Deel II leest men: J, C, Philips inv, et 
y2l. — De inhoud heeft niet alleen be- 
ig op Spanje; het grootste gedeelte van 
I bv. is aan de geschiedenis van de pau- 
ewijd. Het engelsche werk in 1726 ver- 
m. o. d. tit. : A master Key to Popery, 
. 3 dln. is volgens Quérard^ La France 
\r€ de vertaling van Histoire des trompe- 
!s pre tres et des moines. Rolt 1708. in-8». 
den pseudoniem: Emiliane gedrukt 
. die engelsche bewerking zag een fran- 
vertaling hel licht als: Passe-partout de 
f romaine ou histoire des tromperies des 
t et des moines en Espagne, trad, de 
lis, Londres, Stephens (Amsterdam). in- 
De ongenoemde vertaler was Fr. M. Ja- 
Q, geb. te Parijs 1670, gest in den Haag 
Ook een duitsche vertaling werd gedrukt 
4, Gaz/in und M. G, d* Emiliane, Lepasse- 
it de réglise romaine: Der Dietrich, dessen 
iU römische Kirche anstait der Schlüssel 
bedient oder die Beirügereien der Pfaffen 
\idnche in Spanien und Italien^ ihre Lieb- 
en etc, Cöln, 1727 — 1728. in-8«. 5 dln., 
relke de laatste twee het werk van d*Emi- 
uitmaken. Hierbij behoort nog een zesde 
dat volgens Graesse gewoonlijk ontbreekt: 
fesuiten und Afönche beij guter Laune. 
Ur sechste und letzte Theil des . . , Passe- 
4t,., Cöln, 1738. 

EBAUER. 

regende van den H. Engelbertus. 
i (sic). 1818. in.I8^ 

/. Adversaria^ V. 274. 

EBEURTENISSEN (De) van het jaar 
;. Bijdrage tot de geschiedenis 
land en kerk. Waarin zijn opge- 
len alle de merkwaardigste voor- 
in , benevens verscheidene authen- 
e stukken , op de gebeurtenissen 
tkking hebbende. Door een Vriend 
Oranje en Nederland. Gorinchem, 
ie Wolff Dz. 1854. in-8». (B. L. L.) 

orj. L. Bernhardi. 

Bbod van den Koning van Vrank- 



ryk. Waar by de Predikanten van de 
Gereformeerde Godsdienst werd ver- 
boden, eenige Rooms-Catholijken in 
hunne Kerken te dulden , of Belijdenis 
van de Gereformeerde Godsdienst te 
laten doen. Neffens een wijdloopige 
Brief over den tegenwoordigen Staat 
der Gereformeerde Kerken in Vrank- 
ryk. Amsterdam, Cl. Schaft. 1683. 
in-I 2*. 72 blz. (B. Th. L.) 

Het 2e st., de brief (bl. 11 — 72), is wellicht 
de vert. van : Lettre sur Pètat présent des églises 
ré/ormées de France. . Au Désert, P. Le Sin- 
cere. 1683. in-i2*. Zie Cat. de P Histoire de 
France, V. p. 706 n*. 472. 

*Gedenkboek der Willemskerk te Ba- 
tavia. Batavia. Parapattan. 1840. in-8". 

M. Nijhjff^ Catal, 203, n». 1484. 

Gedenkboek voor de Lutherschen 
in Nederland, betrekkelijk het derde 
eeuwfeest der Kerkhervorming (Ge- 
vierd den 2den November 18 17). 
Amsterdam, J. H. Möeleman. 1819. 
in 8». (K. B.) 

Behalve een korte levensschets van Luther 
bevat dit boek een opgaaf hoe in de verschil- 
lende Luthersche en Hersteld Luthersche ge- 
meenten in Nederland het derde eeuwfeest der 
hervorming gevierd werd. 

Gedenkschrift der vestiging van 
de Hervormde Godsdienst in Fries- 
land, 31 Maart 1580. Uitgegeven op 
het derde eeuwfeest namens het Co- 
mité door H. J. G. Greebe. Leeuwarden, 
H. Kuipers. 1880. in-8». (B. U. L.) 

Met voorrede en aanhangsel. 

Gedenkschrift van de viering 
van het 2SOJarig bestaan der Remon- 
strantsche Broederschap, te Rotterdam 
op I en 2 Junij 1869. Rotterdam, 
M. Wijt en zonen. 1869. in-8*. (K. B.) 

Met plaat. Inhoud: Verslag van de gedach- 
tenisviering door II. N. van Teutem; Gedenk- 
rede met aanteekeningen door J. Tideman. 

Gedenkschriften. Der Maat- 
schappij van Zendelingschap, tot 
voordplanting van het Evangelij in 
heidensche landen , opgericht binnen 
London, in Herfstmaand . . 1795. Be 
nevens eenige daar toe betrekkelijke 
Leerredenen. Uit het engelsch ver- 



I04 



GEDENKSCHRIFTEN— GELOOFSGETUIGEN. 



taald , door M. van Werkhoven. . 
Dordrecht, A. Blussé en zoon. 1798 — 
1804. in 8^ 5 dln. (K. B. B.) 

Met voorbericht en door H. Roosing gegrav. 
portret 

Gedenkschriften (De) over het 
leven, de schriften en het kerkelijk 
standpunt van Dr. John Owen, met 
welgelijkend portret. Uit het engelsch 
vertaald. Met eene voorrede van . . . 
J. W. Felix. . Heeg, H. Bokma. 1857. 
(B. L.) 

J. Owen, 1616 — 1683, was predikant te Lon- 
den. — Het boek is bewerkt naar het geschrift 
van W Orme: Memoirs of the Life ^ Wriiings 
and Religiotts Connexions of John (hoen. Lon- 
don. 1820. in-8^.; 2d. ed., 1842. in-8». 

Gedenkschriften van hetNeder- 
landsch Zendeling genootschap... Rot- 
terdam. Dl. L: N. Cornel, Dl.II.iCornel 
en van Baaien. 1801 — 1805. in-8". 
2 dln. (K. B.) 

Met door G. Kitsen gegr. titelvignet, daar- 
tegenover een berijmde verklaring van J. V. E. 
Met een uitslaande kaart. 

Gedeputeerde (Die) der Stadt 
Groningen ende Ommelanden doen 
te weten enz, [Tegen de uitoefening 
van den Rath, godsdienst, 6 Mei 
lóop.] By J. vanden Rade. [Gronin- 
gen.] z, j, (1609.) in-fol". een blad. 
(K. B.) 

Geer (B. R. de), Hoogl. te Franeker. 

Verhandeling Over het zedelijk ka- 
rakter der voornaamste Hervormers in 
de zestiende eeuw, en den invloed, wel- 
ke {sic) derzelverzedelijkegrondbegin- 
sels op hetgene zij ondernomen en ver- 
rigt hebben, heeft {sic) uitgeoefend, 
's Gravenhage , de Erven J. Thierry 
en C. Mensing en Zn. 1831. in-8^ 

In : Nieuwe Verhaudelingeti van het genoot- 
schap tot verdediging 7'an de Christel, godsdienst. 

Geer tot Oudegein Qhr. J. J. de). 

Zie: Archiei'en. 

GEESINK (G. H. J. W. J.), Doleerend 
Pred. te Rotterdam. 

Grerard Zerbolt van Zutfen. Aca- 
demisch proefschrift... Amsterdam, 
(C. A. J. Geesink). 1879. in-8». (K. B.) 

Met Bijlagen. 



Calvinisten in Holland, door.. 
Franciscus Junius (1545 — 1602.) — 
Petrus Plancius (1552 — 1622). — Cor- 
nelis Geselius (1583 — 1614). — De 
doleerende Kerk van Rotterdam 
(161 1 — 16 18). Rotterdam,). H. Dunk. 
1887. in-8*. (K. B.) 

Met opdracht, voorrede en drie bijlagen. 

Geheimen (De allergeheimste) der 
Jezuiten Vervat in verschelde oor- 
spronkelyke stukken. Amsterdam, S. 
Schouten. 1727. in-8". (B. U. L.) 

Met voorbericht. 

Gehle (H.). 

Disputatio historico - theologica, de 
Bedae Venerabilis presbyteri Anglo- 
Saxonis, vita et scriptis . . Lugduni- 
Batavorum, J. G. la Lau . . . 1838. 
in-8^ (K. B.) 

Gelder (A. H. van). 

Zie: N^aamlijst der Remonstr. Prof. 

Geldorpius (H.). 

Zie: Divisio, 

'Geloofsbelijders (De), of levens 
van Vlaemsche priesters die tijdens 
de Fransche omwenteling vervolging 
hebben onderstaan voor het geloof. 
Poperinge, Duclos-Visage. 1862. 
in-i8». 

Vlaemsche Bibliogr., IIL 50. 

GeloOFSBEPROEVING en geloofs- 
kracht bij christelijke martelaressen. 
(Niet in den Handel.) Amsterdam, 
P. N. V. Kampen. 1858. in-8». (B, 
D. A.) 

Met een lithogr. Gesch. v. eenige maite- 
lare-:sen aan van Braght ontleend. 

Geloofsgetuigen. Galerij van 
christelijke vrouwen van de eerste 
eeuwen des Christendoms tot op onzen 
tijd onder medewerking van B. J. 
Adriani, Anna, Dr. A. W. Brons- 
veld, Christine, Dr. G. J. van der 
Flier, J. P. Hasebroek, Dr. Ph. J. 
Hoedemaker, G. A. Hoog, P. Huet, 
Johanna , S. S. de Koe, Mevr. Koor- 
ders Boeke , J. Ph. van der Land , 
T. M. Looman, Mr. P. Lijndrajer, 



GELUWE— GENTILLET. 



105 



J. G. D. Martens, P. J. Moeton, J. 
H. L. Roozemeijer , C S. Adama 
van Scheltema , E. César Segers , 
Trijfosa, J. P. G. Westhoff, R F. H. 
Wolf en anderen . . Amsterdam, Hö- 
veker en zoon. 1879 — 1880. in-8". 
3 dln. (K. B.) 

DL I van de eerste christeneeuwen tot de 
Henrorming; Dl. ü, i6de en 17de eeuw; Dl. 
ni, i8de en 19de eeuw. 

GELUWE (AERN. V.), 1604—1675. 

Eerste (tot derde) deel over den 
onverwachten val van het nieuw-ghe- 
reformeerde Babyion. Door de klaere 
ontledinghe van dry verscheyden 
nieuw-ghereformeerdemartelaers boec- 
ken. Antwerpen, J. Cnobbaert. 1656. 
in.4». (LIV) en 426 blz. (K. B.) 

Met tal van gravures zonder vermelding van 
den teekenaar of graveur. Boven de prent tegen- 
over den titel der eerste afdeeling (iedere af- 
deeling heeft een afzonderlijken titel) leest men: 
Afbeeldinge over de ontledinge van dry gere- 
formeerde Martelaers boecken. Het eersten is 
gedruckt tot Dordrecht int Jaer 1608. Het 
tweeden tot Amsterdam int Jaer 1 6^4' Het derde 
oock tot Dordrecht int yaer lóig, door Abram 
Meiimus predikant in Ste. Antonus polder. En- 
dt nu weder leydt door Arnout van Geltave 
beweijsende dat /teerste duysent Jaerge Marte- 
laers niet gereformeert maer Rooms Catolijck 
gestorven sijn, 

Catalogve Ende vervolgh van alle 
de principaelste Reformatevrs ofte 
Voorloopers Des grooten Anti-Christ, 
m£. Ghendt. . . By M. Graet. 1663. in- 
4*. pOCVin) en 80 blz. (B. U. G.) 

Zie den uitvoerigen titel beschreven in deze 
Bibliografie op Catalogve, De daar voorkomen- 
de titel is ontleend aan de Bibliogr, Cantoise 
en mist dus den naam v. d. schr. Later bleek 
mij evenwel, dat van Geluwe de auteur is. 
Zijn naam komt wel niet o. d. titel voor, maar 
de voorrede is door hem onderteekend. 

GELZER (H.) , Hoogleeraar te Berlijn. 

De Hervorming van M Luther, 
beschouwd en beoordeeld ... In het 
Nederduitsch uitgegeven door P. Hof- 
stede de Groot, 's Gravenhage , K. 
Führi. 1854. in-8». (B. L. A.) 

Het werk is meer dan een vertaling; de be- 
werker liet een en ander weg en voegde hier 
en daar wat aan den tekst toe en liet het werk 



van Gelzer door een overzicht van Luthers leven 
voorafgaan. Waarschijnlijk bewerking van: Dr, 
Martin Luther der deutsche Reformator, In 
bildl, Darstellungen von G. JCónig [und] in 
geschichtl. Ümrissen von H. Gelzer, Hamburg. 
1851. in-8». 

Gemeente (De Hervormde) teGoes 
en hare leeraren in 1846; of vier 
gelegenheids leerredenen, door de 
laatsten voor de eerste in dat jaar 
uitgesproken. Benevens eene Naam- 
lijst der Hervormde Predikanten te 
Goes sedert het begin der Hervor- 
ming tot het jaar 1847. Door J. ab 
Utrecht Dresselhuis . . Uitgegeven ten 
voordeele van de diakonie der Ne- 
derduitsche Hervormde Gemeente te 
Goes. Goes, F. Kleeuwens en zoon. 
1847. in-8'. (K. B.) 

Gempt (B. te). 
Zie: Schtnidt (C). 

GENECHTEN (J. van), Pastoor te 
Brussel. 

Zie: Historie v. h. mirak. beeld. 

Gent (Carel van). 

Zie: Beginsel {^Hef). 

Genthe (F. W.). 

*Het leven en werken van Dr. Mar- 
tin Luther. Naar het Hoogduitsch 
bewerkt door J. B. Roll. Amsterdam, 
F. Reim. 1843— -1845. in-8^ 12 afl. 

Schleijer, Naamlijst. XI, 421, 461, XII, 3, 
21, 28, 37, 45, 84, 109 eu 156. — Oorspr.: 
Leben und Wirken Dr. Mart. Luthers im 
Lichte unserer Zeit. Leipzig. 1841 — 1842. in-4*. 

GENTILLET (INN.), Fransch jurist. 

Examen ende Proeve DesConcili- 
ums van Trenten ; Daer by . . . ghe- 
sien ende beproeft werdt, dat dit 
Concilium in veele Poincten ende 
Articnlen reghel-recht contrarie is 
ende strijdet soo wel teghens d'oude 
Concilien ende Canones, als teghens 
d'Authoriteyt vande Con^^. Ma*, van 
Vranckrijcke. Verdeylt in vijf Boec- 
ken. Aen den Coninck van Navarre. 
Eerst in Fransois beschreuen . . . en- 
de nv onlancx . . . overgheset , by W. 
V. N. Delf, By Harmansz. Schinckel. 

14 



ro6 



GERARD — GERLACÜS. 



1589. in-8». 233 en (8) bladen (B. 
U. U.) 

Vooraf de opdracht v. d. schr. aan den Ko- 
ning van Navarre, aan *t eind registers. 't Werk 
van Gentillet was in 1586 in 't fransch en in 
'tlatijn verschenen: Examen concilü Tr Hen tint. 
Geneve, 1586. in-8». Herdr. als Concilü Tri- 
dentini historica relatio et nuilitas, Amberg. 
1615. in-8».; Gorkum. 1678. in-8». Fransch: 
Le bureau du conciie de Trente^ auquel est 
monstré gu'en flusieurs poincts iteluy conciie 
est contraire aux anciens conciles et canons et 
a r autorité du roy. (Geneve.) 1586. in-8». De 
vertaler is Jhr. Willem van Zuylen van 
N ij e V e 1 1. 

Gerard (P. A. f.). 

Over de invoering des Christen- 
doms in Belgien. Brussel, Ferd. Claas- 
sen; Utrecht, Kemink en zoon. 1863. 
in-8*. (B. L. L ) 

GERDES (D.), 1698— 1765. Pred. te Wa- 
geningen. Hoogleeraar te Duisburg en te Gro- 
ningen. 

Introductio in historiam Evangelii 
seculo XVI. passim per Europam 
renovati doctrinaeque reformatae. Ac- 
cedunt varia quibus ipsa historia 
illustratur, monumenta pietatis atque 
rei literariae . . . Groningae, H. Span- 
daw. 1744—49. in-4^ 3 dln. (K.B.) 

Dl. 1 van dit uitnemend werk is opgedragen 
aan W. K. II. Friso en Dl. ni aan Willem IV. 
Het is verrijkt met talrijke portretten zonder 
naam van graveur en enkele gravures in den 
tekst. Achter elk deel vindt men een index 
van de medegedeelde vionumenta, van welke 
het op den titel van Dl. II en III heet: Ut 
flurimum ex mss. erata. 1)1. II en III voeren 
den titel: Historia Ke/ormationis^ sive Annales 
Evangelii saeculo XVI ,, renoz'ati etc. Deel II 
l>ehaüdelt : rcs gestas per omnem Germaniam et 
Helvetiam ah A ij20 isjo. ; Dl. III: Refor- 
viationcm Befgii usque ad A. ijj8. itemque 
Sueciae et Daniae. Voor zooverre het op ons 
vaderland betrekking heeft is Dl. III ook af- 
zonderlijk verschenen o. d. tit.: Origines eccle- 
siarum in Belgio reformatarum siz'C historia 
ecclesiastica Eitangeiii Seculo Decimo Sexto in 
Belgio renovati .^ doctrinaeque reformatae . . us- 
que ad excessum lm per a tot is Caroli quinti . . . 
Gr on., IL Spandaw. I74g. in-4». Deze afzon- 
derlijke druk he^ft de opdracht, maar niet de 
voorrede van Dl. III, daa.ua van Dl. III blz. 
I — 276, dan de Lemmata paragraphorum en 
van de Monumenta N. I — XVU. 

Scrinium antiquarium sive Miscel- 
lanea Groningana nova ad Historiam 
Reformationisecclesiasttcampraecipue 



spectantia. Inseruntur tractatus varii ge- 
neris Epistolae. Orationes. Biographiae 
etsim sive nunquam antea editae, 
sive ita factae rariores ut pro ineditis 
haberi possint. Groningae, H. Span- 
daw; Bremen, G. W. Rump. 1748 — 
1765. in-4'. 16 stukken , 8 dln. (K. B.) 

opgedragen aan de Kon. Akad. van weten- 
schappen te Berlijn , van welke Gerdes — wiens 
naam o. d. tit niet vermeld is — lid was. Ieder 
deel heeft een inhoudsopgave en aan het einde 
van het laatste deel zijn twee Hitvoerige regis- 
ters. Hoogst belangrijke documenten en zeld- 
zame boekjes zijn door den verzamelaar afge- 
drukt. In het Archief der HoU. Gemeente te 
Londen, hem voor geruimen tijd ten gebruike 
afgestaan , zooals hij in de voorrede mededeelt, 
vond hij stukken van prins Willem I, Mamix, 
Edm. Grindallus, M. Bucerus, P. Martyr, J. a 
Lasco, M. Micronius, J. Utenhovius, J. Calvin^ 
Th. Beza, P. Dathenus, G. Wingius, H. Haem- 
stede, Fr. Junius en anderen. 

Historia motuum ecclesiasticorutn 
in civitate Bremensi sub medium 
seculi XVI. ab a. 1547 — 1561 tem- 
pore Alberti Hardenbergii suscitato- 
rum, quam ex authenticis eorum 
temporum monumentis cum impres- 
sis tum MSS fideliter exposuit : . . . 
Groningae et Bremae, H. Spandaw 
et G. W. Rump. 1756. in-4». (B. U. G.) 

Met gegrav. portret v. Hardenbergius tegen- 
over den titel. Afzonderlijke uitgave van het 
eerste stuk in Tom. V. Pars I van het voorgaande. 

Specimen Italiae Reformatae, sive 
observata quaedam ad historiam renati 
in Italia tempore Reformationis euan- 
gelii, una cum syl labo reformatorum 
.Italorum. Lugd. Batav., J. Le Mair 
et C. van Hoogeveen Jun. 1765. in- 
4*. (K. B.) 

Met gravure o. d. tit. en opdracht aan Prins 
Willem V. Toen dit boek het licht zag, was 
Gerdes reeds overleden. E, Hollebeek plaatste 
een voorrede voor het werk , waarin een levens- 
schets van den schrijver gegeven en de lijst 
zijner werken ingevoegd is. De Syllabus refor- 
mator urn loopt van blz. 165 — 354. 

Zie ook op Schelhom (.?. G.), 

Gerlach (P.). 

Zie : Scheffer {% G. de Hoop). 

GERLACUS (Fr.), Kanunnik in de Abdij 
van Beme te Heeswijk. 

De H Kunera. Haar leven, hare 



GERLACÜS— GESCHIEDENIS. 



107 



relekwieën, hare vereering en mira- 
kelen, in het kort beschreven door... 
Kerkelijk goedgekeurd, 's Hertogen- 
bosch, G. Mosmans. 1883. in-8". 
(B. B. B.) 

Met portret De wereldlijke naam v. d. schr. 
is G. van den Eisen. 

Gerlacus (J.). 

Zie : Leven van Liedwy. 

GEROBULUS (J.), gest. 1606. Pred. te 
Delft , Vlissingen, Harlingen, Deventer, Harder- 
wijk, Utrecht. 

Waerachtich verhael, Van den Staet 
der Gereformeerde Kercke, die den 
Sone Gods, binnen Vtrecht door 't 
Evangelium vergadert wert. Midsga- 
ders van alle andere minder dingen^ 
tot hulpe ende onderhoudinge van 
den selven Staet, aldaer gebruycke- 
lijck ende in Train sijnde . . . Vtrecht, 
Jan Willemsz. van Rhenen. . An. 1603. 
in-S*. 116 blz. (K. B.) 

In *t begin der 19de eeuw herdrukt zonder 
opgaaf V. drukker of jaar. (ütr., J. Altheer. 181 2?) 
In 't ex. der K. B. (uit de Bibl. Keuvens) wordt 
m een aanteekening P. van Musschenbroek ge- 
noemd als degeen , die dezen herdruk bezorgde. 

Gerth van Wijk Jz. (J. A.), 

geb. 1836. Pred. te Eemnes binnen, Kampen, 
Groningen, den Haag. 

Specimen historico-theologicum, ex- 
hibens historiam ecclesiae Ultrajec- 
tinae Romano-Catholicae, male Jan- 
senisticae dictae. . Trajecti ad Rhenum, 
L. E. Bosch et filii. 1859. in-8^ (K. B.) 

GERVOSON (L.), Pastoor te Dadezeele. 
Zie: Begryp (Kort) v. d. Hist. v. ü. L. V. 

•Geschiedenis der christelijke kerk. 
I^raneker, E. Ippius Fockens. 1853. 
iii-i2^. 

Brinkman^ Naamlijst, 1853. blz. 36 en 1854, 
tz»lz. 37. 

'Geschiedenis der Christelijke Kerk, 
i n de vroegste Eeuwen , tot op den 
%djd der Kruistogten. Met Platen. Haar- 
lem, Erven F. Bohn. 1839. in-I2^ 

Schleijer^ Naamlijst, XI, 49. — Door Prof. 
^. G. van Kampen. Zie v. Doorninck^ II. 

Geschiedenis der Christelijke Kerk 



in Nederland, in tafereelen , onder 
redactie van B. ter Haar, . . W. Moll ,.. 
en E. B. Swalue. . Met medewerking 
van . . P. Hofstede de Groot , E. J. 
Diest Lorgion, F. J. Domela Nieu- 
wenhuis, J. J. van Ócsterzee, G. de 
Hoop Scheffer , P. J. Veth ; . . J. G. 
R. Acquoy, J. M. Assink Calkoen, 
G. Paris, H. C. Rogge, J. Wiarda 
en H. ter Haar Bz. Met platen. Am- 
sterdam, G. Portielje en zoon. 1864 — 
1869. gr. in-8». 2 dln. (K. B.) 

Rij Dl. II heeft E. B. Swalue opgehouden 
lid der redactie te zijn en is het aantal mede- 
werkers vermeerderd met G. H. M. Delprat, 
A. C. Duker, J. Hartog, A. Kuyper, en H.C. 
Lohr. Het werk bevat elf platen, waarvan tien 
gravures van J. F. C. Reckleben enD. J. Sluyter 
naar teekeningen van V. Bing en B. Wijnveld Jr. 
en een steendruk. 

GESCHlEDENisder ChristelijkeKerk, 
in Tafereelen. Bewerkt door N. Beets, 
J. Brave, P. Hofstede de Groot, B. 
ter Haar, N. C. Kist, W.Moll,F.J. 
Domela Nieuwenhuis, J. J. van Oos- 
terzee, C. W. van der Pot, H. J. 
Royaards , J. Tideman en P. J. Veth. 
Met Platen. Amsterdam , G. Portielje. 
gr. in-8». 5 dln. (K. B.) 

Bij Dl. n behoorden N. Beets, J. Brave en 
J. Tideman niet meer tot de medewerkers , wier 
aantal was vermeerderd met E B. Swalue; bij 
Dl. III en IV komt J. Tideman weder onder 
de bewerkers voor, niet echter bij Dl. V.; 
H. J. Royaards werkt niet meer mede aan Dl. 
IV— V en E. B. Swalue aan Dl. IV. Het werk 
is versierd door tal van gravures van W. F. 
VVehmeijer, D. J. Sluijter, VV. Steelink, J. B. 
T. V, E., F. Molenaar, C. L. v. Kesteren, J. F. 
C. Reckleben naar teekeningen of schilderijen 
van B. Wijnveld, V. Bing, J. F. P. Portielje, 
T. I ïooiberg , H. v. Eyck , l^essing , Palamedes, 
Maes e. a. en een kaart van D. Veelwaard. 

'Geschiedenis der hervorming in 
Ierland, zooals zij beschreven is in 
brieven van graaf Roden aan eenen 
vriend en in andere oorspronkelijke 
geschriften. Amsterdam, H. Höveker. 
1853. in 8". met drie platen. 

Brinkman^ Naamlijst, 1853. blz. 36. 

Geschiedenis (Beknopte) der Ka- 
tholieke Missie in Suriname, door 
een pater Redemptorist. Uitgegeven 



i 



io8 



GESCHIEDENIS. 



ten voordeele dier missie . . Gulpen , 
M. Alberts. 1884. in.8^ (K. B.) 

Met approbaties, portret van Mgr. J. H. Schaap, 
voorrede van K. Al. A. L. WulfingK, uitslaande 
kaart van Suriname en 4 bijlagen. Het boek 
is een zeer verkorte bewerking van een werk 
in handschrift over hetzelfde onderwerp door 
A. Bossers. — Volgens Mes^ Kath^ pers Wz. 88 
is pater C. v. Co 11 de schrijver. 

*Geschiedenis der Martelaers van 
Gorcum. Turnhout, Glénisson en Van 
Genechten. in-8'*. 

Vlaemsche Bibliogr., II. 43. 

Geschiedenis der Mishandelingen 
van Paus Pius de Vilde ; Behelzende 
de Vervoering uit Rome naar Frank- 
ryk, met de verdere Lotgevallen en 
Wederwaardigheden, welke Zijne Hei- 
ligheid te Savona, te Fontainebleau 
en elders ondergaan heeft, tot op 
heden. Amsterdam, E. Maaskamp. 
18 14. in-8*. (B. U. U.) 

Geschiedenis der Pausen. Am- 
sterdam, W. H. Kirberger. 185 1 — 
1854. in-I2^ 4 dln. (B. U. A.) 

Aan het slot van Dl. IV staat tusschen haakjes : 
Naar het Engelsch. 

Geschiedenis (Beknopte) der 
Roomsch-Katholieke Kerk, na de 
Hervorming, van het Protestantsche 
standpunt beschouwd. . Amsterdam^ 
C. L. Brinkman. 1855. in-8*. (B. L. A.) 

Grootendeels uit het duitsch vertaald. Door 
C. l). Viehoff. 

Geschiedenis der tweeMirakuleuse 
Kruisen van Assche, meteenige aen- 
merkingen over het H. Kruis des 
Zaligmakers. Brussel, G. Adriaens. 
1862. in-i2^ (B. U. Leuv.) 

Met opdracht, voorrede en approbatie. 

Geschiedenis der zalige Maegd 
en Martelarers Maria van Woluwe, 
gemeenelijk genoemd Lenneke-Mare, 
en der mirakuleuze Kapel van Onze- 
Lieve- Vrouw waerin zy rust. Brussel, 
C. J. A. Greuse. 1855. in-8^ (B. B. B.) 

Met voorbericht en approbatie. Door V. de 
Buck. S. J. — Tweede verbeterde uitgaaf: 
Brussel, V. DevauxenCie. 1869. in-8». (B.B.B.) 

'Geschiedenis en levensschets van 



de H.H. Martelaars van Gorcum. 
*s Bosch, G. Mosmans Sen. 1879. 
in-8». 

Ates^ Katk. fers^ bk. 88. 

'Geschiedenis en Wijsgeerige Ge- 
denkschriften over Pius den Zesden, 
en deszelfs Pauslijk Bewind, tot zijn 
vertrek uit Rome naa Toscanen: 
Behelzende Merkwaardige Bijzonder- 
heden van zijn huislijk Leven; ver- 
schillen met verscheiden Mogendhe- 
den van Europa; de Oorzaaken der 
Omkering van den Pauslijken troon 
en der Omwenteling te Rome. Alles 
uit de echtste Bronnen. Uit het Fransch. 
Amsterdam, G. Wamars. 1 799 — 1 800. 
in-8". 2 dln. 

De Visser , Naamlijst. III, 82. 

'Geschiedenis (Verkorte Kerke- 
lijke), in drie deelen; eerste deel: 
Tot de kruistogten ; Met Platen. Haar- 
lem, Erven F. Bohn. 1836. in-8*. 

Niet verder verschenen. Schleijer, Naamlijst^ 
X. 234. 

'Geschiedenis (Kerkelijke) van 
Christus geboorte tot onze dagen. 
Uit het fransch A. M. D. G. Gent, 
Vanryckegem. z. j. in-i8*. 

Vanderhaeghen , V. n». 10415. 

'Geschiedenis (Wonderbare) van 
de Heylige Reineldis. Gent, Wed. A. 
J. Vander Scftelden. z. j, in-i2*. 

Vander haeghen, V. n*. 8936. Met approbatie 
van 29 Sept. 1841. 

Geschiedenis (Stichtende) van het 
Leven en van de Relikwiën van den 
H. Hermès, Patroon der stad Ronsse . . 
door eenen Priester van Ronsse. Met - 
Kerkelijke goedkeuring. 1860. Rons.se, ^ 
H. Rynvaen vr. Demalander. in-i2*-^ 
(B. B. B.) 

^Geschiedenis van het Protestant 
tismus in Frankrijk. Amsterdam, W"^ 
R Kirberger. 1854. in-i6'. 2 dln. 

Brinkman^ Naamlijst. 1854. blr. 37. 

Geschiedenis van het zoogenaanrx 
de Jansenismus, en van den strijd 



ÖESCHIEDENIS — GESSNER. 



109 



tusschen hetzelve en het Jezuïtische- 
Ultramontanismus, voornamelijk in 
Frankrijk, sedert het midden, en 
sedert het einde van de XVIIde eeuw 
ook in Nederland gevoerd ; bevatten- 
de inzonderheid de geschiedenis van 
Port-Royal en der Bisschoppelijke 
Klerezie. Volgens de belangrijkste 
geschiedkundige werken en echte be- 
wijsstukken zamengesteld door den 
vertaler der voorlezingen van de fran- 
sche hoogleeraren Michelet en Quinet 
over de Jezuiten. Amsterdam, J. Noor- 
dendorp. 1846 en 1849. iïï-8'. Dl. I. 
en Dl. n. iste stuk. (B. R. A.) 

Beide deelen hebben een voorrede en talrijke 
bijlagen. Niet verder verschenen. Door J. W. 
▼ an der Meer de Wijs. 

'Geschiedenis van Johannes Eliot, 
Evangeliebode der Indianen in Noord- 
Amerika, eene bijdrage tot de ge- 
schiedenis van de bekeering der Hei- 
denen. Rotterdam, M. Wijt en zonen. 
1842. in-8*. 

Schitijer, Naamlijst, XL 349. 

•Geschiedenis van O. L. V. van 
Salette . . Tweede uitgave. Gend , J. 
J. L. Rousseau. 1854. in- 16". 

Vanderhaeghen^ V. n*. 10126. 

'Geschiedenis van Pausin Johanna. 
Utrecht. 1853. in-8'. 

Door H. Melder. v.Doorm'nck.M.Tk*. 1387. 

'Geschiedenisse aengaende t' feyt 
der Religiën , gebeurt t' Antwerpen 
ïnt Jaer van 1566. Ghedruckt . . . 
X567. in-8*. 

V. d. W. n». 151. Wellicht de hoU. uitgave 
i Rectuil des choses (zie aldaar); ik was niet 
de gelegenheid beiden te vergelijken. 



Geschiedenisse (Beknopte), of ver- 
baal van 't voorgevallene , tusschen 
Remonstranten en Contra-Remon- 
tranten : Van de vroegste tyden tot 
... 1772. en wel byzonder in die 
"^/an 1618 en 1619. Zo ten aanzien 
"^wan 't gedrag van Prins Maurits, 
^^Barneveld, enz. als van *t verhandel- 
e op het Dortrechtsche Synode, 



etc. Uit de beste . . Schryvers en egte 
Gedenkstukken opgemaakt, ten dienste 
van 't Algemeen, onder de Zinspreuk : 
Pro Aris et Focis. Amsterdam, J. 
Kok. 1773. in-8*, 2 stukken. (B. R. A.) 

Waarschijnlijk door Jacobus Kok. Zie 
Rogge. /. Afd. 2. bh. j. 

Geschiedverhaal van de opkomst 
en den bloei der Evangelische Lu- 
thersche gemeente, toegedaan der 
onveranderde Augsburgsche Geloofs- 
belijdenis, binnen Arnhem, sedert 
het begin der hervorming , tot op den 
tegenwoordigen tijd: Uit echte stuk- 
ken zamengesteld, door een lid der 
gemeente. Arnhem, J. H. Moeleman 
Jun. 1809. in-8". (B. L. A.) 

Met voorbericht en een lijst der predikanten 
sedert 1648. 

GESELIUS (CORN.), 1572— i6i3.Pred. 
te Strijen, Rotterdam en Edam. 

Onderrichtinge (Corte Vvaerach- 
tighe) ofte Beschrijvinghe , van de 
Proceduren ende Handelinghen der.. 
Burghemeesteren ende Vroetschappen 
der Stadt Rotterdam , ende der Pre- 
dicanten, met sommighe Ouderlin- 
ghen van de Duytsche Kercke aldaer. 
Teghens Cornelivm Greselivm, Dienaer 
der Ghemeente Christi eertijdts tot 
Rotterdam , nu tot Edam. Door den 
selven . . . Ghedruckt Anno 16 14. z. 
adres, in-4^ 144 blz. (K. B.) 

Met een opdracht a. d. St. Gener., gedagt. 
1612. 
Zie ook : Bericht (Cort) Van de Redenen. 

GESSELIUS (T.) , Rector te Utrecht en 
Medic. doctor. 

Historia Sacra et Ecclesiastica Or- 
dine Chronologico ex optimis scrip- 
toribus compendiose digesta, Ab Anno 
Mundi ad annum Christi 1525. .Tra- 
jecti ad Rhenum, G. a Zijll et Th. 
ab Ackersdijck. 1659. in-4". 2 dln. 
Dl. I. (LVI), 730, (16), 36 en (2) blz. ; 
Dl. II: 828 en (20) blz. (B. U. U.) 

Met opdracht a. d. Staten van Utrecht en 
voorrede. Beide deelen hebben indices en ad- 
denda. 

Gessner (G.). 

Het leven van Jan Kasper Lavater, 



IIO 



GESTA-— GIESELER. 



door deszelfs schoonzoon . . Uit het 
Hoogduitsch. Amsterdam, J. Allart. 
1802— 1805. in-8*. 4 dln. (K. B.) 

Met portret en uitvoerig register. — Oorspr. : 
Jk. Ksp, Lcn'aters Lebensbeschreibung. Winter- 
ihur. 1802. in-8». 3 dln. 

Jan Jakob Hess , antistes der kerk 
te Zurich , voorgesteld in eenige om- 
trekken van zijn leven en werkzaam- 
heid. Leiden , Wed. D. du • Saar. 
1830. in.8». (K. B.) 

Met voorbericht van den vertaler (?) W, N. 
Munting. — Oorspr.: Blicke auf d. Leben u. 
Wesen d. verewigten Jh. Jakob Ifesz. Zu- 
rich. 1829. in 8*. 

Gesta abbatum Orti Sancte Marie. 
Gedenkschriften van de Abdij Marien- 
gaarde in Friesland. Naar het te 
Brussel bewaarde Handschrift uitge- 
geven , met Inleiding, Aanteekeningen 
en Register door Aem. W. Wybrands. 
Uitgegeven voor rekening van het 
Friesch Genootschap van Geschied-, 
Oudheid- en Taalkunde. Leeuwarden, 
H. Kuipers. 1879. in-8^ (K.B.) 

Met een lithographie. Het Handschrift bevat 
I». Vita Norberti; 2«. Vila Fretheryci, primi 
abbatis et fundatoris Orti Sancte Marie; 3». 
Vita Siardi, abbatis Orti Sancte Marie; 4*. 
een breuis historia van het klooster; 5*. Li- 
bellus de vita et obitu atque miraculis fratris 
Herimanni Joseph in Steenvelt reconditi; 6*. 
Vita et gesta trium venerabilium abbatum Orti 
Sancte Marie, wSibrandi videlicet et Jarici sixni- 
liter et Ethelgeri. 

Gestel (C. van). 

Zie : Toneel. 

Gevaert (P. J.). 

Zie : Lez'ens der Heyligen. 

G. F. 

Zie : Veri'olging. 

Ghebesoignèerde (T') Dat is 
T'ghene, in sekere heymelijcke ver- 
gaderinghe binnen Rotterdam, by 
eenighe Remonstrantsche Predicanten, 
Ouderlinghen, ende Diaconen, is ver- 
handelt gheworden in Martio deses 
Jacrs 161 9. Met Een bygaende voor- 
reden ofte discours, waer in verthoont 
wort met wat recht eenighe Remon- 
strantsche Predicanten over de voorsz. 
vergaderinghe . . . worden ghemoles- 



teert , ghedachvaert , gheconfineert , 
ende ghebannen. z. n, v. pi. en z.j. 
in-4^ 32 blz. (K. B.) 

Door Nic. Grevinchoven. 

Ghesant (Den) der ghedachtenisse 
vande overvloedigheyt der goddel)^ke 
Goedertierentheyt. Inhoudende t' Le- 
ven van de H. Maeghet Grcertrvydt 
Abdisse der Ordre vanden H. Bene- 
dictus tot Eisleben . . . Overghestelt 
uyt de Latijnsche inde Nederlantsche 
taele door C. D. W. Antwerpen, C. 
Woons. 1655. Met Gratie ende Pri- 
vilegie. in-8». (XXIV), 789 en (11) 
blz. (B. K. A.) 

Met opdracht v. d. drulcker, voorrede voor 
dezen nieuwen dr., ghebedt, getuigenissen aan- 
gaande de H. Geertruid, ivaersckouwmgki , 
approbatie en privilegie; aan *tslot register. 
Herdruk van Leven {Het) van de ff, MagkU 
Geertruyt (zie aldaar). De vert. \& C, de Wittt. 

Gheybels (G.). 
Zie: Janssen (^.). 

GïATTINI (A.). 

Het leven van . . . Alphonsus Maria 
de Liguori, instelder van de Con- 
gregatie van den H. Verlosser en 
bisschop van St. Agatha . . . uyt het 
Italiaensch vertaelt. St. Truyden , J. 
B. Smits. 1823. in- 12». (K. B.) 

Met gegrav. portret van de Liguori. De ve^ 
taling is hier en daar bekort. 

Gibbon (E.^. 

Hoe is het Christendom uitgebreid. 
— Hoe en waarom is het vervolgd? 
door . . . vertaald door H. H. van 
Witzenburg. Groningen, Erven B. van 
der Kamp. (1873.) in-8'. 

Vertaling van Hfdst. XV en XVI van G's, 
DecUne and Fa/l of the Roman Empire xdA 
aanteekeningen. 

Gieseler (J. C. L.). 

Nieuwe Kerkgeschiedenis . . . Uit 
het Hoogduitsch door S. A. J. de 
Ruever Groneman. Utrecht, C. van 
der Post Jr. 1861—64. in.8*. 3 stuk- 
ken. (K. B.) 

St. ie. 2: Van de Reformatie tot den West- 
phaalschen vrede 15 17 — 1648. De tekst me* 
eenige aanteekeningen. — St. 3.: Van den 
Westphaalschen vrede tot den vreie van Pa^js, 



GILDEMEESTER— GIRY. 



III 



1814. Kerkgeschiedenis der achttieDde 
Uit G*s nalatenschap) uitgegeven door 
Redepenning. De 3 stukken vormen ]>I. 
V, (afzonderlijk compleet) van het Leer- 
r Kerkgeschiedenis door J, CL. Gieseier. 
: Lehrbuch der Kirchengeschichte. Nette 
\ Bonn. 1844— 1855. in 8». 6 dln. 
Zie ook op: Bewegingen. 

.DEMEESTER (F. VAN GhEEL) , 

j VGraveuhage. 

Bouwsteenen. 

XES (P.) , Pred. te La Tour. 

•ckelijcke Historie, Vande Ge- 
leerde Kercken, vergadert in 
ie Valeyen van Piedmont, en 
Nagebueren, eertijds genaemt 
snsen . . . Mitsgaders een aan- 
isel , Waar in begreepen is, een 
chtigh en grondigh Verhaal, 
: gene in 't laaste . . Bloed-badt 
lars 1655. voorgevallen en be- 
is, aan de Grereformeerde Kerc- 
^an Piedmont, wat daar voor- 
)p volghde , tot dat de Vreede 
laar gemaackt wierdt. Uyt het 

in 'tNederduyts vertaalt Door 
in Breen, Oudt-Predikant tot 
«rijck. Amsterdam, J. Boursse. 

in.4». (XXVIII), 496 en (44) 
3. L. L.) 

jegrav. titelprent vóór d. tit. Na de o;)- 
V. d. vert., die v. d. schr. Daarna in- 
'gave en 4 holl. gedichten onderteekend 

H. F. Waterloos. Aan 't eind uitvoerige 
1. ten slotte: f Amsterdam , Gedruckt by 
unradus,. lójy. — In 1663 bij den- 

Den tweeden Druck, 'Vermeerdert met 
' na dese grouwelijcke Afoort, in eenighe 

Cei'echten en Strijden voor-gefaUen , 
t is: Als mede een verhael der Moor- 
'm de laetste oz'erz'al. den 14. Februari/' 
hepleeght. in.4«. (XXV1II),524 en (44)blz. 
L.) — Oorspr.: Ilistoire ecdésiastique 
Uses réformees^ recueülie en quelques 
du Piemont et circonvoisines autrefois 

Eglises vaudoises, Genève. 1644. ia-4*. 

LET (R.), Priester. 

Tkdadig leven van den heiligen 
us van Gonzaga . . door . . 
Ie uitgaef. Gent,J. B. Rousseau. 
in-i8». 

ip^robatie van 26 Febr. 1848. Vonder- 
, V. n*. 10694^ waar onder n». 10756 
ave bij denzelfden zonder jaar vermeld is. 

LOT (H A.), Pred. te As>endelft. 

Baur {F. C). 



GiLS (Ant.). 

Zie: Memorieboek, 

GiLSE (J. VAN), Hoogleeraar te Am- 
sterdam. 

'Verspreide opstellen van histori- 
schen inhoud, ter hernieuwde uitgave 
bijeengebracht door P. J. Veth. Am- 
sterdam, P. N. van Kampen. 1860— 
61. in-8'. 2 dln. 

GlLSE (J. VAN), Doopsgez. pred. te Zaan- 
dam en te Groningen. 

Staat van de Doopsgezinde Ge- 
meenten in de Provincie Groningen 
op ultimo December 1875, volgens 
besluit van de Sociëteit der Doops- 
gezinde gemeenten in de provincie 
Groningen , opgemaakt door . . Gro- 
ningen, J. H. Wolters, in-plano. 
(B. D. A.) 

GiRAM (J. ROIZ). 
Zie : Brief van Japonien. 

GiRARDIN (SAINT-MARC). 

Het Pausdom, in zijnen toestand 
op I Januarij 1860.. Amsterdam, 
Gebr. Binger. 1860. in-8». (B. R. A.) 

Oorspr.: De la Situation de la papautê au 
I er janvier j86o. Paris. 1860. in-8*. 

'GiROLAMO Savonarola. Eene 
schets uit de Italiaansche Hervor- 
mings-geschiedenis. Naar het Engelsch 
door B. Glasius. Amsterdam, Ten 
Brink en de Vries. 5851. in-8". 

Brinkman , Naamlijst. 1 85 1 . blz. 34. — We 1- 
licht vertaling van The U/e and times of Giro- 
lamo Sazfonarola ; illustrating the progress of 
the reformation im Italy. Boston. i84i.in-l2*. 
(Door Mrs. George Lee.) 

GiRY (Fr.). 

*Het Leven van den H. Franciscus 
de Paula, stichter van het order der 
Minimen , beschreven door ... en op 
nieuw vertaelt door P. Ant. Lefebvre ... 
uyt den sevensten Franschen druck, 
oversien en merckelyck vermeerdert. 
Brussel, Guill. Cawe. (1738.) in-i2'. 

Catal. Bibl. d'Anz'ers, 2d. Suppl. p. 150, n«. 
10454. 

Zie ook ; Levens van den H. Franciscus 

de Sales, enz. 



112 



GLASER— GNAPHEÜS. 



Glaser (A. f. G.). 
Zie: Roscoe (W,). 

GlASIUS (B.), 1805— 1886. Pred. te Geer- 
tniidenberg. 

Greschiedenis der christelijke kerk 
en godsdienst in de Nederlanden vóór 
het vestigen der Hervorming. Leiden, 
S. en J. Luchtmans. 1833 — 36. in-8*. 

3 dln. (K. B.) 

Geschiedenis der christelijke kerk, 
voor mingeoefenden. Amsterdam , 
Lastdrager en zoon. 1836 — 38. in- 12". 

4 dln. (K. B.) 

Tafereelen uit het leven van Chris- 
tenmartelaars , die zich vóór en na 
de Kerkhervorming voor de zaak 
van waarheid en verlichting hebben 
verdienstelijk gemaakt of opgeofferd, 
vooral in de Nederlanden. Dordrecht, 
H. Lagerweij. 1841 — 47. in-8". afl. 
1—4. ^. U. U.) 

Niet verder verschenen. 

Geschiedenis der christelijke kerk 
en godsdienst in Nederland, na het 
vestigen der Hervorming tot den 
troonsafstand van koning Willem I; 
als leesboek voor den beschaafden 
stand. Amsterdam, J. v. d. Heij en 
zoon. 1842 — 44. in-8*. 3 dln. (K. B.) 

Verhandeling over Erasmus als 
Nederlandsch Kerkhervormer , Be- 
kroond bij het Haagsche Genoot- 
schap tot Verdediging van de Chris- 
telijke Godsdienst, 's Gravenhage , 
Erven Thierry en Mensing. 1850. 
in-8». (K. B.) 

In de Werken van het Genootschap, X. 2e st. 

Schetsen en beelden uit de Neder- 
landsche Hervormings-geschiedenis. 
's Hertogenbosch, Gebr. Muller. 185 1. 
in-8«. (K. B.) 

Inhoud: De bisschop 15 17 — 1524; de Bijbel 
in Nederland; Amsterdam in Mei 1535; de 
staatkunde, de kerk en de waarheid, 1521 — 
*555r ^e kardinaal-aartsbisschop 1558 — 1564; 
eenige maanden uit 1566 en 1567. Blijde uit- 
zigten en schrikkelijke teleurstelling; de redder 
naast God; een avond te Utrecht in 1580. 

Godgeleerd Nederland. Biographisch 



Woordenboek van Nederlandsche 
Godgeleerden ... 's Hertogenbosch , 
Gebr. Muller. 1851—56. in-8*. 3 dln. 
(K. B.) 

Aan het eind van Dl. III een Naschrift en 
daarachter: Aanteekeningeny bijvoegselen ^uver' 
beteringen. 

Galerij van Nederlandsche geloofs- 
helden voor de Evangelie-waarheid; 
door B. Glasius . . en H. M. C. van 
Oosterzee . . Met Platen. Tiel, Gebr. 
Campagne. 1853 en 1854. in-8*. (B. 
U. U.) 

Slechts twee afl. zijn verschenen. 

Geschiedenis der Nationale Synode, 
in 161 8 en 16 19 gehouden te Dord- 
recht, in hare vóórgeschiedenis, han- 
delingen en gevolgen. Leiden, P. 
Engels. 1860—61. in-8'. 2 dln. (K. B.) 

Hiertegen werd uitgegeven: Mr. C. M, van 
der Kemp^ Geschiedenis der nationale Synode 
in 1618 en lórg gehouden te Dordrecht, Vol- 
gens de beschrijving van B, Glasius , naar dt 
waarheid der historie beoordeeld en veroordeeld. 
Rotterdam, van der Meer en Verbruggen. 1860— 
61. in-8». 2 st 

^-<— Zie ook op: Girolamo Savonarola; 
Jaarboehje (Kerkelijk). 

GNAPHEUS (GUIL.) of Willem de Volder, 
1493 — 1568. Rector der lat school in den Haag, 
vlucht om het geloof in 1536, sterft als burge- 
meester van Norden. 

Joannis Pistorii Woerdenatis, Ob 
Euangelicae veritatisassertionem apud 
Hollandos primo omnium exusti , Mar- 
tyrium. Descriptum a Guil. Gnaphaeo 
Hagiensi, tune temporis in eundem 
cum beato Martyre carcerem conjecto. 
Nunc autem e Manuscripto editum a 
Jac. Revio. Lugduni Batavorum, W. 
Christiani Boxius. 1649. ^^'S*. (XVI) 
en 168 blz. (K. B.) 

Vooraf gaan een voorrede van Revius en de 
praefatio v. d. schr. gedagt.: Ex exilio nostro^ 
Kalen. Decemb. Anno ij2g. Een «editio secunda» 
Leiden, V. Leffen, 1650. in-8». (XVI) en 168 
blz. (B. L. A.). Revius beweert ten onrechte 
vnn dit boek dat het «ab auctore editum noa 
fuit». De werkelijke isle dr, is : joannis Pistorii 
a Worden , ob ei>angelicae doctrinae assertionem, 
apud Hollandos primo omnium exusti, uitaper .., 
anno IJ2J conscripta, sed nunc primum aquo^ 
dam pietatis studioso in lucem aedita. Accesserunt 
eiusdem Pistorij congressus disputatorij, cum 



GODART — GOGUEL. 



113 



InqmsitorUms Haeretuae pramtatis heUnti . . . 
Addiia est oratio afologetita , pro captiuo Vuor- 
demate: de tndicto sacerdotibus coelfbatit. Eodem 
GuUelmo Gnapheo . . . authore . . . Anno IS46, 
Aad het einde: Argentorati per VVendelinum 
Rikelhém Anno IJ4Ó, ia-8*. 76 bladen onge- 
pagineerd (K. B. B.). De inhoud is dezelfde als 
van de uitgave van Revius, behalve diens voor- 
rede. Een dr. van 1529 (vermeld dioor de Hoop 
Schtffer, blz. 360 noot 3) schijnt niet te bestaan, 
zooals uit het nunc primum . . aedita van 1546 
kan blijken. Wellicht gaf de datum v. d. voor- 
rede (Kalend. Decemb. Anno ij2g) aanleiding 
tot het vermoeden v. h. bestaan dier uitgave. — 
Het boekje werd op den Index geplaatst — • 
HoU. vertaling: De eerste Hollandscke Mar te- 
laer^ ofte Historie van het Uiden ende de doodt 
aengedaen Jan de Backer^ , . van Woerden . . 
in 's Gravenhage verbrandt^ in . . 1^2^. Eerst 
in '/ Latyn beschreven door , , InU Nederduyts 
vertaelt door yacob VertoeiJ. Leyden, W. Chris- 
tiaens vander Boxe, 1652. in-8*. (XVI) en 200 
blz. (K. B.), met opdracht v. d. vert. aan de 
Stalen v. H0II. en aan de predikanten en voor- 
standers der gemeenten aldaar. Een 2e dr. met 
nieuwen titel: Historie ende Waerachtige Be" 
schryvinghe 7>an het Liiden ende de Doodt aen- 
gedaen Jan de Backer enz. . . Leyden, J. Meyer. 
1657. in-8». (B. L. L.) Nog latere dr.: De 
eerste hollandsche martelaar of geschiedenis van 
het lijden en den dood van Johannes Pistorius^ 
om de belijdenis van de evangelische Waarheid 
in ^s GroTfenhage verbrand in,. 1525. Nitinoe 
uitgave. *s Gravenhage,}. van Golverdinge. 1858. 
in.8». (B. U. G.) 

— Zie ook: Disputacie. 

GODART (A.). 
Zie : Toestant Der Gereformeerden. 

Godsdienst (De) der Hollanders, 
Vertoont in verschelde Brieven, ge- 
schreven door een Amptenaar in 
's Konings Leger, Aen een Leeraar 
ende Professor in de God-geleertheid 
der Stad Berne. Uit de Fransche- 
Taal in het Nederlandsch over-gezet. 

Amsterdam, C. van der Gracht. 1673. 

in.4r 48 blz. (K. B.) 

Met voorwoord van den vert. Oorspr.: La 
Religion des Hollandois,représentèe en plusieurs 
lettres êcrites par un officier de t armee du roy 
a un pasteur . . de Berne. Cologne, P. Marteau. 
1673. in-I 2*. en : Paris, F. Clousier 1673. — 
De schr. is de Zwitsersche officier Stoupe of 
F. S t u p p a. — Hiertegen : Grondig Bericht Van 
de Godsdienst der Hollanders, Strekkende tot 
wederlegging van zeker ongenoemt Schryi'er, die 
in ses Brieven , ,, de Hollanders,^ wegens hun 
Godsdienst , . tracht gehaat te maken . . Nieuwe- 
fyks in de Hoogduitscht{^\€) Taal beschreven,, en 
daar uit vertaalt, Amsteldam, 1674. in-4*. (II) 
en 38 blz. (K. B.) en: La véritable ReUgion 



des Hollandois Avec une Apologie Pour la Re- 
Ugion Des Estats Generaux des Prai>inces Unies, 
Contre Ie Libelle Diffamatoire de Stoupe . . , 
Par yean Brun , Afinistre du Roy des Ar mees., 
Amsterdam, A. Wolfgank. 1675. in-i2». (XL), 
392 en 40 blz. (B. U. G.) 

' Goede (J. de), gest 1738. Remonstr. 
Pred. te Nieuwpoort, Hoorn en Amsterdam. 

Zie: Limborch {Ph. v.), Kort en 
beknopt verhaal. 

GOEREE (J.). 
Zie: Dagboek. 

GOEREE (W.), 1635— 171 1. Boekhan- 
delaar. 

De Kerklyke en weereldlyke His- 
toriën; Uyt d'Aal-Ouwde Aardbe- 
schryving, en Uytgezogte Gedenk- 
penningen opgehelderd, . . . Begonnen 
met de voortbrenging der Eerste en 
Tweede Weereld, Tot op het Nieuwe 
Testament, en van daar tot aan de 
Tyden der Kristen-Keyzeren en Op- 
komst der Pauzelyke Opper-Kerk- 
voogdye in 't Westen en Mahome- 
taandom in 't Oosten. Beneffens veel 
voornaame Kerk-Zaaken , . . . Door- 
gaans met noodige Land-Tafereelen, 
Troni-Beelden, Aal-Ouwde Penningen 
en een Bladwyzer gestoffeerd. Am- 
sterdam, G. en J. Borstius. 1705. 
in.4». (B. L. A.) 

Met voorrede en tal van gravures doorCJoe- 
ree, benevens enkele uitslaande Kaarten van 
G. Drogenham. — De «Tioeeden Drukt Nu 
ge7'olgt na het om'enuilst Exemplaar ^ van 
wylen den Autheur,^ en nooyt te i'ooren in dier- 
voegen uitgegeven gtiueest* verscheen te leyden, 
J. van Abkoude 1730. in-4». (K. B.) Met uit- 
voerig register. — Een nieuwe titeluitgave van 
den eersten druk is: De kerklyke en weerehllyke 
Historie . . Tot Utrecht, W. en J. van Poolsum, 
1707. in-4«. (K. B. B.) Behalve twee onbedui- 
dende afwijkingen in Atui\it\{vet\t voornaame 
Kerk'Zaaken en breedvoerig Bladwyzer) en het 
adres is dit geheel dezelfde dr. als die van 
1705. 

GOETHEM (J. P. van). 
Zie: yubel-galm. 

GOGUEL (C), Pred te Sainte-Susanne. 

Geschiedkundige aanwijzing van 
het onderscheid tusschen de evange- 
lische en Roomsch-Katholieke Kerk. 
Een bekroond prijsschrift . . Uit het 

15 



114 



GOLTZIUS — GORTER. 



fransch vertaald met een voorberigt 
van Ch. G. Montijn. Tiel, C. Cam- 
pagne. 1849. in-8^ (B. U. L.) 

Oorspr. : Les PrincipaUs diffcrences de t Eglisc 
protestante et de Ceglise catholique. Paris. 1848. 
in-i2». 

GOLTZIUS (H.). 
Zie: Historie i'. Br, Cornelis, 

Goor J.Lz. (G. V.), Pred. te Bunschoten. 

De Strijd over den ketterdoop. Akad. 
proefschrift. . . Utrecht , J. J. H. Kem- 
mer. 1872. in.8». (B. U U.) 

GOORIS (J.), gest. 1659. Kanunnik te 
Brugge, later te Anderlecht. 

Het Leuen ende Martelie van den 
Heylighen Graef van Vlaenderen, 
Carolus Bonus, Sone van S. Canutius 
Coninck, ende eerste Maertelaer van 
Denemercken, Wt verscheyde oude 
ende nieuwe gheschreuen ende ghe- 
prente Hystorie-schryuers achterhaelt 
ende by een ghebraght . . . Brugghe, 
Guill. de Neue. Anno 1629. in-4". 
(XII), 146 en (2) blz. (K. B.) 

De eerste, kortere titel heeft: Het Leuen van 
Carolvs den Goeden, daaronder een groote hout- 
sneê — afbeelding van den graaf — en 't adres. 
Met opdracht aan de reg. v^n Brugge, opgaaf 
van de gebruikte schrijvers, privilegie, appro- 
batie en tafel. — Den 7» ij f den Drutk. Antwerpen, 
Weduwe van J. Jacops, 1700. in-4». 93 (waar- 
van 4 niet genummerd) en (3) blz. (K. B. B.) 
Met 7 houtsneden. — Den Sn'ensten Druck, 
Antwerpen, J. van Soest. 1722. in-4». (K. B. B.) — 
I/et L.er'en enz. . . Duynkercke, E. I^urenz. Z. /. 
Hierbij is niet vermeld welke druk. (Annaies 
du Comité Flamand de France^ I. p. 28 j.) 
Ook in het latijn: Vita et Martyrium Caroli 
Boni Flandriae Comitis, Brugis, 1630. in-4». 
{lie JVind^ blz. 406 noot 59.) 

Cort Begryp van het Leven ende 
Mirakelen van den H. Guido, Be- 
lyder besonderen Patroon Tegen den 
Roodcn Loop , quaede siecktens , su- 
biete doodt, ende beschermer van 
het Vee , voor desen in het licht ge- 
geven door ... Nu . . vermeerdert . . 
Brussel, A. D'ours. (1762.) in-8^ 
(B. B. B.) 

Met portret, opdracht, voorrede en approbatie. 
GORCUM QaN van), Jezuïet 

't Bosch Der Eremyten Ende Ere- 



mitinnenVan AEgypten ende Pales- 
tinen, met figuren van Abraham 
Blommaert, door Christophorus k 
Sichem. Met kort verhael van eens 
yders leven , getrocken uyt het Vaders- 
Boeck , door . . . Eerst t' Antwerpen, 
By Jeronymus Verdussen, Nu her- 
druct By P. J. Paets, 1644. in-4'. (X), 
350 en (6) blz. (B. L.) 

De titel in een rand van houtsneden en ver- 
der 85 houtsneden. Met voorrede en aan het 
slot de tafel. Daarachter approbatie van 13 Oct 
161 8. Ook in die approbatie wordt v. G. als 
de schr. genoemd. Niet te verwarren met Bosch 
(Het) der Eremyten. Zie aldaar. 

GORDON (Al.), gest. 1750. 

De leevens van den Paus Alexan- 
der den VI, en van zijn Zoon Caesar 
Borgia. In 't Engelsch beschreven. 
Rotterdam, J. D. Beman. i73i.in-8". 
2 dln. (K. B.) 

De opdracht aan J. G. de Mey, jonkheer van 
Streefkerk is onderteekend door den vertaler y. 
Campo Weyerman, — Elk deel heeft een ge- 
grav. portret tegenover d. tit. Dl. I. dat van 
Alexander VI^ Dl. II. dat van Gesar Horgia; 
op het eerste leest men onderaan: Creite del. 
et SC. — Oorspr.: The Lives of Pope AUx, VI. 
and his son Caesar Borgia etc. London. 1729. 
in-fol». 

GORKOM (G. VAN), geb. 1833. Pred. 
te Eemnes-binnen, Leiden en Amsterdam. 

Specimen theologicum inaugurale 
de Joanne Coccejo, S. Codicis in- 
terprete . . . Trajecti ad Rhenum, Ke- 
mink et filius. 1856. in-8". (K. B.) 

GöRRES (G.). 

De gelukzalige Nikolaes van der 
Flüe, en De Bondgenooten op den 
Stanzer landdag . . . Een tafereel uit 
het einde der vijftiende eeuw. Uit 
het Hoogduitsch vertaeld door J. 
van de Velde. Grent , We. A. J. Van- 
der Schelden, s. j\ (1849.) in-i2*. 
(B. U. G.) 

Gorter (D. S.). 

Godsdienstige lectuur voor Doops- 
gezinden, verzameld door.. Sneek, 
van Dr u ten en Bleeker. 1854 — 58. 
in.8*. 3 dln. (B. D. A.) 

De drie deelen bevatten als bijvoegsel het 
kerknieuws, als zoodanig een vervolg op het 



GOUDSCHAAL — GRÉGOIRB. 



"5 



jaarboekje; rie: Naamlijst der Remonstr, Pro- 
fessoren, Dl. II. (1856) met medewerking van 
S. Blaupot ten Cate, J. de Stoppelaar Blijde- 
tteijn, P. Cool, D. Harting, S. Hoekstra Bz., 
S. Hoekstra, C. Muller. ^C. R. Pekelharing, T. 
W. Venema en anderen^Dl. III. (1658) redactie: 
D. S. Gorter en S. Hoekstra l5z^ met mede- 
werking der laatste zeven behalve T. W. Ve- 
nema. Opgevolgd door ^t Doopsges, Bijdragen, 

GOÜDSCHAAL (U. P.), Predikant te 
Scheemda. 

Gods leidingen met Johannes Cal- 
vijn. Winschoten, P. S. van der 
Scheer. 1850. in-i2*. (K. B.) 

Gods leidingen met Philippus Me- 
lanchthon. Winschoten, P. S. van der 
Scheer. 185 1. in-i2*. (K. B.) 

'Gods leidingen met Maarten Luther. 
Tweede vermeerderde druk. Gronin- 
gen, W. van Boekeren. 185 1. in-i2*. 

Brinkmans Catalogus^ blz. 441. 

*Gods leidingen met Ulrich Zwingli, 
Joh, Calvijn en Philippus Melanch- 
thon. Nieuwe uitgave. Winschoten, 
P. S. van der Scheer. 1853. kl. in-8'. 

Brinkmans Catalogus^ blz. 441. 

*Gods leidingen met Ansgarius, 
den apostel van het noorden. Gro- 
ningen, F. Folkers. 1855. in-8". 

Brinkmans Catalogus,^ blz. 441. 

*Gods leidingen met Ludger, den 
apostel der Friesche Ommelanden van 
Groningen. Groningen, F. Folkers. 
1856. in.8*. 

Brinkmans Catalogus ^ blz, 441. 

Gods leidingen met Johannes Huss . . 
Groningen, J. B. Huber. 1863. in-8*. 
(K. B.) 

Met door A. Weger gegrav. portret. 
GOULART (S.) , Pred. te Geneve. 

Zie : Flacius Illyricus. 

GOVERTSZ (J.). 
Zie: Historie der Martelaren. 

Gratama (M. Schaaf), Advokaat 

^ Groningen. 

'Verhandelingen over het beginsel 
der Kerkhervorming in de zestiende 
^euw . . . Haarlem , Erven Fr. Bohn. 
^832. in-4". 



Dl. XXXI van de Verhandelingen^ rakende 
de natuurlijke en geopenbaarde Godsdienst^ uit- 
gegeven door Teyler^s Godgeleerd Genootschap, 

— — Zie ook: IVeyamann (L.). 

GRAVEZANDE (ADR.'s), 1714— 1787. 
Pred. te Noordwijk aj'z., Asperen, Gorkum en 
Middelburg. 

Twee honderd jarige Gredachtenis 
van het eerste Synode der Neder- 
landsche Kerken onder het Kruis; 
en, zo in, als buiten Nederland, 
allezins verstrooid; gehouden te We- 
sel den 3. November 1568 gevierd 
in eene kerkreden .... Met eenige 
aanteekeningen en bylagen, betref- 
fende persoonen en zaken, welke 
dienen konnen ter opheldering van 
verscheide byzonderheden, behooren- 
de tot de Kerkgeschiedenis van Ne- 
derland , doch inzonderheid van Zee* 
land, en Middelburg, ten tyde der 
Nederlandsche Beroerten, en invoe- 
ringe van de Kerkhervorminge , in 
de XVI. eeuwe. Middelburg, P. 
Gillissen en Wed. M. H. Callenfels. 
1769. in-8». (B. U. A.) 

Met opdracht, voorrede en eenige gedichten 
ter eere van dit geschrift. 

Naam-lyst, van alle de Predikan- 
ten der Nederduitsche Grereformeerde 
Kerke te Middelburg zedert de open- 
bare invoeringe der Kerk-Hervormin- 
ge, Aangevangen den 20 February 
1574, tot op dezen tegen woord igen 
tyd Op 't verzoek van 't Ministerium 
van Middelburg uitgegeven door . . . 
en Aug. van der Sloot, Predikanten 
te Middelburg. Derde Uitgave. Nu 
door den Eerstgenoemden vervolgd 
tot dezen tyd toe. Middelburg, P. 
Gillissen. (1782.) in-8». (B. U. A.) 

Een vroegere druk was in 1758 verschenen. 
In de voorrede van 's Gravezande wordt een 
overzicht gegeven van vroeger gedrukte Mid- 
delburgsche predik anten-1 ij slen. 

Zie ook op: Naamlijst der Predikanten. 

Greebe (H. J. G.). 

Zie: Gedenkschrift, 

Grégoire (H.), 1750-1831. 

Geschiedenis der biechtvaders van 



ii6 



GREGORIUS — GRONDSCHETS. 



keizers, koningen en andere vorsten. 
(Uit het fransch.) Groningen , W. 
Wouters. 1826.. in-8*. 2 din. (K. B.) 

Met talrijke aanleekeningen van den protes- 
tantschen vertaler. — Oorspr. : Histoire des 
confesseurs des empereurs , des rots et tfautres 
princes. Paris. 1824. in-8*. 

Gregorius van Brugghe. 

Zie: Missie {Wonderbaere ende ghclnchighe), 

GREVENSTEIN (H.) , Pred. te Burgwerd 
en Oosteriittens. 

Naamlyst der Predikanten, Die 
zedert de zuiveringe van den Godts- 
dienst tot in den jare 175 1 hetEuan- 
gelium hebben bedient in de Steden 
en Dorpen, welke tot de E. Classis 
van Bolswert en Workum behoren, 
en voormaals behoort hebben. Als 
ook van eenige andere plaatsen on- 
der de E. Classis van Franeker re- 
sorteerende . . . met een korte be- 
schryvinge van die Steden en Dorpen, 
en een volkomen Alphabetisch Re- 
gister der Namen enz. . . . Leeuwar- 
den, P. Koumans. 1751. in-8*. (K. B.) 

Met opdracht, voorrede en holl. gedicht van 
G. van den Burgh. 

Grevinchoven (N.). 

Zie op: Acta van Eenige Remonstr. Diena- 
ren; Beroerte ( Amsterdamsche) ; Brin'en van 
verscheyde.. Mannen; Ghebesoigneerde (T^). 

GREYDANUS (AUS.), gest. 1759. Pred. 
tè Pietersbieirum. 

Naamlyst der Predikanten Die ze- 
dert de Herforming gedient hebben 
in de Classis van Franeker : Met eene 
Voorreede , Meldende de . . Commis- 
sarien , Welke uit het Collegie der . . 
Gedeputeerde Staten van Friesland 
tot de Provinciale Synoden van tyd 
tot tyd zyn afgevaardigt En aan- 
merkingen Over de Naamlysten van 
andere Classen, Uit vele egte Stukken 
by-een-verzamelt door ... En na des- 
zelvs dood, met eenige Vermeerde- 
ringen en een volkomen Register, in 
het licht gegeven door J. H. Leeu- 
warden, P. Koumans... 1761. in-8*. 
(K. B.) 

De opdracht is onderteekend door den uit- 
gever J, Heringa. 



Griesinger (Th.). 

'De jesuiten, volledige geschiede- 
nis hunner openbare en geheime 
werkzaamheid van de stichting der 
orde tot op heden, aan het volk 
verhaald. Naar den tweeden druk uit 
het Hoogduitsch. Leiden, van den 
Heuvell en van Santen. 1873. in-8*. 
2 dln. 

Neder l. Bihfiogr., 1873. blz. 43 en 85. — 
Herdruk: Utrecht, A. H. ten Bokkel Huinink. 
1887. in-8V (jVed. Bibl^ 1887. blz. ia) — 
Oorspr.: Die Jesuiten. Vollstdndige Geschichte 
ikrer o ff enen und geheimen lVirksamkeii,S\xi\X' 
gart. 1866. in-8». 3te Aufl. 1873. «»-8«. 2 dln. 

Grim (E.) , Pred. der Engelsche kerk en 
hoogleeraar te Wesel. 

Pauselicke Heiligheit, Dat is Catho- 
lyck ende authentyck vertoogh, dat 
Johannes, gemeenlick Paus Jutte ge- 
noemt, een vrouwe geweest is; ge- 
nomen uyt meer als hondert paepse 
scribenten, van verscheiden ordre; 
als Pausen, Cardinalen, Elertsbisschop- 
pen, Bisschoppen, Paepen, Monnic- 
ken , Leeken etc. ende volgende Lan- 
den : Hoogh - ende Neder-Duitslandt, 
Italien, Vranckrijcke, Groot Britan- 
nien, Hungarien, Bohemen, Spanien, 
Griekenlandt, Polen, etc... In twee 
Boeken ,.. Wesel , M. Hess. 1635. 
in.4\ (XVI) en 576, (VI) en 500 
blz. (K. B.) 

Dl. I en II zijn beiden van een afzonderlijke 
op'lracht voorzien. Hierbij behoort (en gaat in 
sommige exemplaren vooraf): Cortverkael Van 
de Handelingen tot Rees a*. idiSJ, '** Jumo 
Tusscken den Ptupe Stalenum ende Egbert 
Grim . . Aengaende de Historie van Paus Jo' 
annes , gemeenlick Paus Jutte genaemt, . . Wesel, 
M. Hess. 1635. in-4«. (IV) en 32 bh. (B. U. L.) 

Groen van Prinsterer (G.). 

Zie : Zendelinggenootschap, 

'GRONDSCHETS van de Inrichting* 
der Euang. Broedergemeenten. Uit— 
gegeven met goedkeuring der Directie 
van de Broeder-Uniteit , en met eene 
Voorrede van Prof. H. J. Krom. 
Dordrecht, A. Blussé en zoon. 1794. 
in-S*. 

De Visser t Naamlijst, II. 5. 



GRONEMAN— GROOTE. 



117 



Groneman (S. A. J. de Rüever). 

Diatribe in Johannis Wicliffi, Re- 
formationis prodromi, vitam, inge- 
nium, scripta. [AJkad. proefschrift^ 
Traject! ad Rhenum , R. Natan. 1837. 
in-8-. (K. B.) 

Het Irvingisme. Uit het Hoog- 
duitsch. . . Utrecht, C. van der Post Jr. 
1851. in.8*. (B. U. L.) 

Vooraf een brief v. d. schr., daarna blr. 21 : 

Het Irviugisme, Door J, Stockmeijer^ vert. van : 

JCuru Nachricht über den Irvingismus, Zu- 

m&thst fikr dU evangelischen Gemeinden Baseis, 

Vün y, Stockmeijer . . Basel. 1850. in-8». 

Zie ook op: Gieseler O- C. 



L.); Mattheus Zeil; Royaards {H, 7). 

GRONEMEIJER (C. f.), geb. 1838. Pred. 
te Apeldoorn. 
Zie: Bouwsteenen, 

Groningen (A. P. van), 1798— i86i. 

Pred. te Bleskensgraaf, 's Gravendeel en Rid- 
derkerk. 

Kort verhaal van de invoering der 
Bisdommen in Nederland^ in 1559... 
Haarlem, Erven F. Bohn. 1853. in- 
»•. (K. B.) 

Groot (H. de). 

Zie: Brieven van verscheyde . . Mannen; 
^erhael vande Heeren. 

Groot (J. V. de), predikheer. 

De Pausen. Eene geschiedkundige 
studie. . . Amsterdam , C. L. van Lan- 
Senhuysen. 1872. in-8*. (B. K. A.) 

Met approbatie. 

Het leven van den H. Thomas 

X#an Aquino, kerkleeraar en patroon 

^èr studiën . . . Kerkelijk goedgekeurd. 

XJtrecht, Wed. J. R. van Rossum. 

1882. in-8*. (K. B.) 

Met portret van Thomas. 

Groot (C. P. Hofstede de), 

^loogleeraar te Groningen. 

Honderd jaren uit de Geschiedenis 
^er Hervorming in de Nederlanden, 
(1518-1619). .. Leiden, A. W. Sijt- 
lioff. Z. ƒ (1883.) in.8*. (K. B) 

In hoofdzaak een herdruk van de Hoofd- 
stukken in WylUs Geschiedenis van het Pro- 
testantbme (sie WyUe) aan ons land gewijd. 



Groot (P. Hofstede de), geb. 1802, 

Hoogleeraar te Groningen. 

Hulde aan T. A. Clarisse, Theol. 
Doet. en Prof. te Leiden . . . Gro- 
ningen, W. Zuidema. 1828. in-8*. 
(K. B.) 

Geschiedenis der Broederenkerk te 
Groningen. ELene bijdrage tot de ge- 
schiedenis der Hervorming en der 
Roomschgezinde gemeente in deze 
stad. . . Groningen ,J. Oomkens. 1832. 
in-8«. (K. B.) 

Met tal van aanteekeningen. 

Institutioneshistoriae ecclesiae Chris- 
tianae. In scholarum suarum usum 
breviter delineatae. Groningae, J. 
Oomkens. 1835. >n-8*. (K. B.) 

2e Dr., 1852 bij denzelfden o. d. titel: Li- 
neamenta Historiae Ecclesiae Christianae. 

'De zending in China, volgens 
hetgeen Dr. K Gützlaff, den 18 April 
1850, daarvan te Groningen mede- 
deelde. Groningen, A. L. Scholtens. 
1850. in-8*. 

Brinkman^ Naamlijst. 1850. blz. 48. 

De invoering der pauselijke bis- 
schoppen in Nederland. Herinneringen, 
toelichtingen , mededeelingen en raad- 
gevingen voor Nederlandsche Protes- 
tanten en Catholieken. Een gave op 
het Hervormingsfeest. Groningen, Er- 
ven C. M. van Bolhuis Hoitsema. 
1853. in.8*. (K. B.) 

Johan Wessel Ganzevoort, op het 
negende halve eeuwfeest zijner ge- 
boorte, herdacht... Groningen, P. 
Noordhoff. 1871. in.8*. (B. U. U.) 

Met portret van Wessel. 

De oud-catholieke beweging in het 
licht der Kerkgeschiedenis. Groningen, 
Scholtens en zoon. 1877. in-8". 2st 

Zie ook op: Célerier; Gelzer 

{H,) ; Geschiedenis der chr, kerk ; Lei- 
poldt (W.) ; Roelants {E.) ; Thiele (H.), 

Groote (Geert). 

Gerardi Magni Epistolae enjs. 
Zie op Acquoy, 



Ii8 



GROTE— GUIDO DE BRÉS. 



Grote (L.). 

Wolfgang Musculus en zijn tijd. 
Eene bijdrage tot de geschiedenis 
der Kerkhervorming. Naar het Hoog- 
duitsch . . . door Is. Prins. Amster- 
dam, H. W. Mooij. 1856. in-8«. (B. 
U. A.) 

Met voorbericht van den vert. Oorspr.: Wolf' 
gang Musculus, Ein biographischer Versuch. 
Hamburg. 1855. in-8*. 

Grothe (J. A.). 
Zie: Archief. 

Grottendieck (H. f. W.). 
Zie: Lang (//.). 

Grovwel (Den) Der Verwoestin- 
ghe , Oft Grondich bericht ende ont- 
deckinghe, van de Gronden der 
Spaensche Inqvisitie . . . Hier is oock 
noch by ghevoecht de Spaensche In- 
quisitie, beschreven door R. G. Mon- 
tanvm. s' Gravenhaghe, A. Meuris. 
1621. Met Privilegie, in.4». (XXVni), 
212; (VII), 155 en (2) biz. (K. B. B.) 

Met privilege, opdracht^ voorrede, citaten, 
inhoudsopgave en holl. gedicht. Het boek van 
Montanus (zie op Montanus) volgt met afe. tit., 
pagineering en signatuur. 

Grouwelen der voornaemsteHooft- 
Ketteren, Die voortijts (ende in dese 
leste tijden) soo in Duytslant als in 
Nederland!, hen opgeworpen hebben : 
Haer Leere, leven, begin ende eynde. 
Mitsgaders de Afbeeldinghen Arrius, 
Machometh , Thomas Muncer, Baltha- 
sar Hubmor, Johan Hut, Lodewijck 
Hetser, Melchior Rinck, Melchior 
Hofman , Jan Matthijsz , Johan Beuc- 
kelsz , Bemhaert Knipperdollingh , 
Diederick Sutor, Harmen van Sant, 
David Joris, Hendrick Niclaes, Adam 
Pastor, Michiel Servetus. Naer de 
Copye van Delft, Ghedruckt voor 
Niclaes de Clerck. z, j, {circa 16^2) 
in-S*. 200 blz. (K. B.) 

Met voorrede. 

Van Someren, Ca tal. por Ir et ten , blz. 163^ 
165 vermeldt de volgende uitgaven : Grouwelen 
der voornaemster Hooft-ketteren . . . Leyden, H. 
L. van Haestens ... 1607. in>i2*.; Speculum 
Anabaptistici furoris . . . Lugd. Bat., H. ab 
Haestens. z. j. in-8*.; Apocalypsis insigmum 



aliquot haeresiarckarvm . . . Interprete H, S. F". 
D. M. D. Lugd. Bat, H. ab Haestens.. 1608. 
in 8*.; Gretewel der vomahmsten Haupt- Ket- 
teren . . . Leyden, H. von Haestens . . 1608. in-8*; 
De voornaemste Hooft-ketteren die Aaer in dese 
tyden . . , opgeworpen hebben . . . I^eyden , H. L. 
van Haestens.. 1608. in-8». (K. B.); Grouwe- 
len der 7f oor naem ster Hooft-ketteren . . . Van 
nieus seer verbetert ende vermeerdert; ende daer 
by oock noch ghevoecht de successie van meest 
alle de voorschreven Personagien, Gedruct tot 
Leyden, Anno 162J. By J. Claesx. van Dorp , . 
Voor N. de Clerck ...tot Delft. in-8». 202 blz. 
(B. D. A.) ; Grouwelen enz. . . Naer de copye 
tot Delft .^ enz. . . z. j. in-8*. 

Grove (J. B. de). 

Zie: Delacroix, 
G. R. P. G. 

Zie: Leven v. d. H. Servatius. 

GrUENEISEN (C), 1802— 1878. Hof. 
prediker te Stuttgart. 

Mennonieten en Doopsgezinden in 
Wurttemberg. Naar gedrukte en on- 
gedrukte mededeelingen . . . Amster- 
dam, J. C. Sepp en zoon. 1848. in- 
%\ (B. U. U.) 

Met voorwoord van den vert. C. Sepp, Wel- 
licht vertaling van Abrisz einer Geschichte der 
religiösen Gemeinschaften in Wurttemberg.^ 1841. 

Grundemann (R.). 

Overzicht van het Christelijk Zen- 
dingswerk over de geheele aarde. 
Naar het Hoogduitsch van ... be- 
werkt door P. van Wijk Jr. . . Am- 
sterdam, Höveker en zoon. z, j, in- 
8». (B. U. L.) 

G. T. St. 

Zie: Leven v. Th. a Kempis. 
GUERANGER (Dom). 

'Leven van de H. Cecilia. Gent^ 
Rousseau. in 1 2*. (pok : Doornik , 
Casterman.) 

Zie: Vlaemsche Bibliographie.^ I. 54. 

GuiDO DE Brés opsteller der Ne- 
derlandsche Geloofsbelijdenis, in zijn 
leven en sterven. Benevens eenige 
brieven, kort vóór het ondergaan 
van den marteldood uit de gevan- 
genis aan zijne huisvrouw en moeder 
doorhem geschreven. Naarhetfransch, 
en met eene voorrede en eenige aan- 



GUNNING— H AAGEN. 



tig 



teekeningen voorzien. Amsterdam, H. 
Höveker. 1835. in-8*. (K. B.) 

De voorrede van de vertaling is onderteekend : 
P. B. Bahler. Een 3e dr. r. de voorrede en 
de aanteek. verscheen in 1873 in den Haag bij 
J. van Golverdinge. Het fransche oorspr. is 
gedt: Guy de Bres^ run des reformateurs des 
Pays-Bas, et ses lettres , a sa mère et a sa 
femmi^ peu avant son martyre. Getth'e, chet 
la principaux libraires, 1835. in-8*. (B. U. L,) 

Gunning JR. (J. H.), geb. 1829. Hoog- 

leeraar te Amsterdam. 

J. A. Schuurman, een bode des 
vredes. Herinneringen, der gemeente 
aangeboden . . . (Uitgegeven ten voor- 
deele van het Seminarie te Depok.) 
's Gravenhage, W. A. Beschoor. 1881. 
in-8*. (K. B.) 

Gunst (F.). 

'De bloedgetuigen der Spaansche 
inquisitie. Kerkelijk-historische schets. 
Amsterdam, F. Gunst. 1863. in-8*. 

N^ederl. Bibliogr., 1863. blz. 68. 
GURLITT (J.). 

Zie: Spittler {L. T.). 

GUTHRIE (].). 
Zie : Brant (R.), 

GUTZLAFF (K.), Zendeling. 

Geschiedenis der uitbreiding van 

Christus Koningrijk op aarde, sedert 

de dagen der Kerkhervorming tot op * 

d^n tegenwoordigen tijd; inzonder- 

l^eid met betrekking tot de zende- 

ïiï^gen en zendeling-genootschappen. 

^^t eene landkaart , voorstellende de 

^^Iken, waar de zendeling-genoot- 

^^appen en zendelingen zich be- 

^*nden; alsmede de fac-simile's van 

^^ oostersche talen , waarin de bijbel 

^^eds gedrukt is. . . Rotterdam, Contze 



en Overbroek. z.j. (1829.) in-8*. 2 dln. 
(K. B.) 

leizen langs de kusten van China 
en bezoek op Corea en de Loo- 
choo-eilanden , in 1832 en 33. Be- 
nevens een overzigt van China en 
Siam en van de verrigtingen van de 
Protestantsche Zendelingen in deze 
en aangrenzende landen, door W. 
Ellis, en twee andere historische bij- 
lagen. Rotterdam, M. Wijt en zonen. 
1835. in-8*. 

Brinknians Alphab. Naamlijst, i8jj — ^^49^ 
blz. 253. 

GUIJOT (P. C. G.), 1800-1861. 

Bijdragen tot de Greschiedenis der 
Doop^ezinden te Nymegen, mede 
in zich bevattende de geschiedenis 
der vestiging te Nymegen van de , 
thans nog, aldaar bestaande Doops- 
gezinde Gemeente . . . Nymegen , C. 
A. Vieweg. 1845. in-8*. (Bibl. Ds. 
Hoog. Abbenbroek.) 

Verzameling officieele stukken met aantee- 
keningen en bijlagen. 

Gysbertsz (Reyer). 

De Tyrannije ende Wreedtheden 
der Jappanen . Beschreven door . . . 
voor de Gouverneur Cornelis van 
Nieuwerode, voor de Hollandtsche 
Compagnie. Amstelredam, J. Fz. 
Stam. 1637. in-4*. 26 blz. (K. B.) 

Over de Christenvervolgingen in Japan van 
1622— 1629. — Vergel.: /'. A. Tiele, Mémoire 
bibliographsque sur les journaux des Nai'iga- 
teurs Neerlandais. Amst. 1867. p. 256—260, 

Gyselynck (C. L.). 
Zie: Murri. 

GySIUS (J) , Pred. te Streefkerk. 

Zie: Haemstede (A, C. van). 



H. 



Haafner (J.), 1755—1809. 

Onderzoek naar het nut der zen« 
delingen en zendelings genootschap- 
pen. £ene prijsverhandeling bekroond 
bij Teyler's Godgeleerd Genoot- 
schap. Tweede druk. Amsterdam, J. 



V. d. Hey en zoon. 1823. in 8". (K. B.) 

iste dr. in de Werken van Teylers godge^ 
leerd genootschap. Dl. XXII (Haarlem, J. En- 
schedé en zoenen en J. van Walré. 1807.) 

Haagen ^E. S. van der) , r. k. 

Pastoor te Loosdainen. 



I20 



HA AGEN — H ABETS. 



Levens der Heiligen, Kerkvaders 
en Martelaren . . Vrij gevolgd naar 
het Fransch door . . . Uitgegeven met 
Kerkelijke Goedkeuring, 's Graven- 
hage, A. P. van Langenhuysen. 
1837—45. in.4". 4 dln. (B. K. A.) 

2e dr. bijgewerkt door pastoor J. J. van der 
Horst: 's Gravenhage, Gebr. van I^ogenhuyseo. 
1862. 12 dln. {Mes, Kath, pers, bli. 95.) 

Haakman (A. F.), geb. iSio. jezuiet. 

'Levensschets van Henricus Dio- 
nysius S. J. Apostel van Maastricht. 
Maastricht, Hollman. 1871. in-8". (?) 

Mes, Kath. pers, blz. 96. 

Haar (B. ter), iSoó— iSSo. Hoog- 

leeranr te Utrecht. 

De geschiedenis der Kerkhervor- 
ming in tafereelen. Een leesboek ter 
bevestiging der Protestanten in hun 
christelijk geloof; bekroond en uit- 
gegeven door het Haagsche Genoot- 
schap tot verdediging van de christe- 
lijke godsdienst, 's Gravenhage, Erven 
Thierry en Mensing. 1844 — 45. in-8*. 
2 dln. (K. B.) 

In de reeks Verhandelingen van het Haag- 
sche Cienootschap, Uitgegeven na het vijftig-jarig 
1)estaan. Dl. V. ie en 2e St. In de beide 
deelen leest men aan de keerzijde van den 
eersten titel: Uitgege7'en tta voorgaande visitafte 
en approbatie der theologische faculteit van V 
Rijks Iloogeschool te Leijden. — Een 2e dr. 
verscheen in 1846 te Amsterdam bij S. J, Prins. 
(gr. in-8*. 2 dln.) (K. IV); de 3e in hetzelfde 
jaar bij de Erven S. J. Prins aldaar, (gr. in-8*. 
2 dln.) (H. U. A.); de 4e, vermeerderd en met 
een uitvoerig register voorzien, te Amsterdam 
bij ten Brink en de Vries in 1849. (&r. in-8*. 
2 dln.); de 5e bij dezelfden. (leiden, E. J. 
Brill) in 1854. (K. B.) Deze laatste druk is in 
een deel in-S*, en heeft meer het karakter eener 
volksuitgaaf. In de voorrede zegt de schrijver: 
«Alleen zijn alle aanhalingen en aanteekenin- 
gen weggelaten, die de hier uitgesprokene en 
nedergelegde resultaten voor de vierschaar van 
een wetenscha))pelijk onderzoek zouden moeten 
regtvaardigen.» Daarom is voorden beoefenaar 
der geschiedenis de uitgave in twee deelen te 
verkiezen. In den 5en dr. is ook alles wegge- 
laten wat een zuiver polemische strekking had. 

Oratio de historica religionis Chris- 
tianae indole, hodie nimium spreta, 
haud sine gravissimo damno contem- 
nenda ac negligenda , . . . Accedit 
Academiae fatorum narratio. Trajecti 



ad Rhenum, Kemink et filius. i86o. 
in-8*. (B. U. U.) 

De Historiographie der Kerkge- 
schiedenis geschetst. Utrecht, C. van 
der Post Jr. 1870 — 1873. in-8*. 2 
dln, 3 stukken. (B. U. A.) 

Elk stuk heefi een afzonderlijke voorrede. 
De schr. had het voornemen hieraan toe te 
voegen een Historiographie der Kerkgeschie- 
denis in Nederland, maar heeft deze niet meer 
kunnen voltooien. 

Zie ook op : Geschiedenis d. 



chr, kerk; Klaassen (J. A. y.); Mofi" 
tijn (C G); Perk (Af. A.). 

Haar (H. ter). 

Specimen historico-theologicum Pe- 
tri Datheni vitam exhibens, accedit 
brevis de ejus scriptis, indole ac 
meritis disquisitio. . . Trajecti ad Rhe- 
num, J. D. Nolet et filius. 1858. in- 
S\ (K. B.) 

Zie ook; Geschiedenis der chr. kerk. 

Haaring (H.), Luth. Predikant te Mid- 
delburg. 

Feestrede over het honderdjarig 
bestaan der Evangeliesch-Luthersche 
kerk te Middelburg, gehouden Mei 
1842. Met aanteekeningen en bijla- 
gen. Middelburg, J. C. en W. Al- 
torfier. 1842. in-8*. (K. B.) 

HaBETS (J.), geb. 1829. Kath. priester en . 
archivaris. 

*De laatste vorstin-abdis van hett 
Keizerlijk stift Thom, gevolgd doo^ 
aanteekeningen op den oorsprong 
de regten en den toestand van d 
stift, alsmede, het verhaal eener 
grimsreis naar het H. land ond 
nomen door eenige Limburgse! 
edelen in 1450. Roermond, J. J. 
men. 1872. in.8". 

Neder l, Bibliogr,^ 1872. blz. 43. 

'De genaderijke Kapel van O. i. 
Vrouw aan de Linden bij Thom 
beschreven in haren oorsprong , bloei 
en vooruitgang. Roermond, J.J. Romer v\ 
en zoon. 1875. kl. in-8*. 2e uitgavf^s, 

Brinhmans Catal,^ bU. 467. 




1 1 ABETS — H AEMSTEDE. 



121 



Geschiedenis van het tegenwoordig 
Bisdom Roermond en van de bis- 
dommen, die het in deze gewesten 
zijn voorafg^aan. . Roermond , J. J. 
Romen. (1875.) >n-8*. DL I. (K. B.) 

Dl. L — meer verscheen uiet — is opgedragen 
aan den bisschop van Roermond, J. A. Paredis, 
wiens portret tegenover den titel prijkt; het 
handelt over: Het oude bisdom Tongeren- 
Maastricfat-Luik, tot op het einde der XVIIIde 
eeuw. — Historische schets van het Aartsbisdom 
Keulen. 

De Wederdoopers te Maastricht 
tijdens de regeering van Keizer Karel 
V , gevolgd door aanteekeningen over 
de opkomst der hervorming te Sus- 
teren en omstreken. . Roermond , J. 
J. Romen en zoon. z. j. (1877.) ^^' 
%\ (B. L. L.) 

Haecke (L. van). 

Sinte Godelieve van Ghistel . . . 
Tweede verbeterde uitgave. Brugge, 
K. Beyaert-Storie. 1877. in-8'. (K. 
B. B.) 

Met opdracht en approbatie. — iste dr.: Brugge, 
1870. in-8». (B. B. B.) 

Haefakker (Aeg). 
Zie: Salomon Theodotus. 

HaEMSTEDE (A. C. van), gest. 1562. 
Predikant 

De Gheschiedenisse ende den doodt 
der vromer Martelaren, die om het 
ghetuyghenisse des Euangeh'ums haer 
bloedt ghestort hebben, van den 
tijden Christi af, totten Jare 1559 
toe, by een vergadert op het kortste. 
Door Adrianum Corn. Haemstedium... 
An. 1559. den 18. Marrij {sic), in-4*. 
(XVII), 451 [van 4—454] en (10) 
blz. (K B. B.) 

Vooraf gaan : Vermaning he tot de Ouerheijt; 
ExempUn wt de H, Schriftuere Dat de ghe- 
rechtighen van 't beginsel des 7ueerelts af altijt 
veruoUht zijn gkeioeest; Tot den christelicken 
Leser ; Sommige ghetuyghenissen der heyligher 
Schrift, Aan hel einde: Tot den Leser ; Re- 
gister ; Van de gheloouighe Martelaers het ghe- 
tuyghenisse des En g hels : en: Ghetuygenisse 
Gods tegen de veruolgers der gheloouighen. An- 
dere drukken : 

2«. De geschiedenissen (enz.) . . . , by de welcke 
noch sammighe daer toe ghedaen ende of het 
coriste by een vergadert %yn. Door Adrianum 



Corn, HamsteeUum, (Met een drukkersmerk, dat 
meer op martelaarsboeken gevonden wordt) . . 
Anno 1565. in-4». (XII), 342 en (4) bladen. 
(B. U. U.) 

Het «Ghetuyghenisse des Enghels» en 
«Ghetuyghenisse Gods» zijn hier naar het 
voorwerk gebracht. 
3*. Historiën o/t gheschiedenissen der vromer 
Martelaren . . tot,, ij66, toe, op het cortste by 
een vergadert. Nu anderwerf ouersien^ verbe- 
tert ende vermeerdert Anno ijóó, in-4S 

(XVm), 651 en (9) bk.(Bibl.Dr Sepp.Amst) 
4*» Historiën oft gheschiedenissen (enz.)... 
tot,, rjyg, toe^ op het cortste by een vergadert, 
IVcderom van nieus ouersien, verbetert ende 
veel vermeerdert ., , (Met drukkersmerk van J. 
Canin.) . . Ghedruckt in de Vermaerde Coofstadt 
Dordrecht, ijyg, in-4». (XVI), 626 en (6) blz. 
(K. B. B.) 

Aan de keerzijde v. d. tit. octrooi v. d. 

St. V. Holl. en Zeeland voor 3 jaar voor 

J. Canin. 

5*. Historiën ofte gheschiedenissen (enz.)... 

tot • . ijijg, toe, op het cortste by een vergadert. 

Wederom van nieus ouersien^ verbetert ende 

gecorrigeert .. (Met drukkersmerk van P. Ver- 

haeghen te Dordrecht op den tit.) . . Dordrecht,^ 

Ghedruckt voor Laurens yacQbt , . tot Amstel- 

redam^ AnnOy 1590. in-4». (XVI), 748 en (8) 

blz. Behalve het voorwerk in 2 kolommen 

gedr. (B. L. L.) 

6». De Historiën der vromer Martelaren , . . 
tot desen teghenwoordighen tijdt toe^ op hei 
cortste by een vergadert, Desen laetsten druck 
grootelijcx vermeerdert ^ verbetert ende op nieu 
ghecorrigeert , , (Met drukkersmerk op den tit.) . . 
Enchuysen , Voor Jacob Lenaertssz. Meyn , . . 
iSgS» in-4». (VIII), 424 en (4) bladen. In twee 
kolommen gedr. (K. B.) 

De pagineering is foutief; Van blz. 1-» 
32 zijn de blz. genummerd, van blz. 33 af 
de bladen en de nummering begint dan op 
nieuw met i. Met voorwoord v. d. druk- 
ker, V. 12 Aug. 1593. Aan het einde 2 
registers , een v. d. martelaars en een «Re- 
gister van tghene datter nieu by ghevoecht, 
ende oock van datter in vermeerdert ende 
verbetert is.» 
da, (Zelfde druk met ander drukkersmerk en 
het adres:) Tot Delf, By Bruyn Harmanssz. 
Schinckel, . . Anno ijgs* (K. B.) 

1^. De Historiën (enz. als 't voorg. met druk- 
kersmerk als 6fl) . . Tot Delf By Bruyn Har- 
manssz. SclUnckel^^, Anno ijg8, in-4». (Bibl. 
Prof. Doedes. Utr.) 

Zelfde dr. als \ voorg. met nieuwen tit ; 
de fout in de pagineering is dezelfde. 
8». De Historiën (enz. als 't voorg. met het- 
zelfde drukkersmerk) . . Delf By Bruyn Har- 
manssz. SchincJ^el., , , Anno 1601. in-4*. (B. U. A.) 
Zelfde dr. als 6». met nieuwen titel, 
zelfde foutieve pagineering. 
9*. De Historiën der Vromer Martelaren . . 
tot desen tegenwoordig en tijde toe.^ opt cortste 
by een vergadert, Desen laetsten Druck groo- 
telicx vermeerdert^ met eenighe der voorneemster 

16 



122 



HAEMSTEDE. 



Martelaren^ die wt de Fr ansoy sche ende andere 
Talen ghetrouwelick zijn overgheset: Mitsga- 
ders een cort i/erkael van het ghene in Vranc- 
rijcfc, Engelant^ Schotlant^ Spaignien^ Italien^ 
Duytschlant y ende in des e Nederlanden onder 
de regeringe van diversche Potentaten ende Re- 
geerders geschiet is in Kerckelicke saken: alles 
tot beter verstant ende stichtinge van den Chris- 
telicken Leser, . . . 7'ot Dordrecht^ By Alyraham 
Canin^.,. 1604. in-fol*. (IV), 303 en (2) bla- 
den. (K. B. Stu.) 

Van blz. 1^22 lijn de blz. genummerd 
van blz. 23 af de bladen weer beginnende 
met I. 

Met voorwoord v. d. drukker van 12 
Juni 1604. Aan 't einde twee registers, het 
laatste van de vermeerderingen en verbe- 
teringen. In den tekst 64 houtsneden, waarbij 
dezelfde platen voor verschillende marte- 
laars gebruikt zijn. 
lo*. De Historiën (enz. als 't voorg. Met 
drukkersmerk met devies : Studys immortalitatem 
acquirimus.) . . Tot Dordrecht By Joris Waters.. 
Anno 1608. Voor Jasper Troyen . . Met Pri- 
vilegie^ voor ses Jarcn^ in-fol». (Bibl. Prof. 
Acquoy. Leiden.) 

Herdruk van *t voorg. met hetzelfde aan- 
tal blz. Het voorwoord v. d. dr. is het- 
zelfde, de datum veranderd in 15 Oct. 
1608. Het Privilegie staat op naam van 
Comelia de Swart^ weduwe v. Abr. Canin. 
II*. De Historiën Der vromer Martelaren ,^ 
die om het getuygenis des Euangelij haer bloet 
vergoten hebben: Van Chris ti tijden af, tot 
onsen tijdt toe. Hier by ghevoecht. Het tioeede 
deel der Martelaren : Vervattende ontrent twee 
hondert f ses tic h Martelaren , die noyt in eenighe 
van onse ^ Nederduytsche Martelaerboecken ghe- 
druckt zijn, tot den Jare lóog . . . Dit tweede 
deel: Met Previlegie van de E: //, Staten voor 
sesjaer. f Amsterdam. By Willem Jan sz. Stam,.. 
1609. in-4». 2 dln. (XVI), 792 en (4); (IV), 
204 en (4) blz. (Bibl. Prof. Acquoy. Leiden.) 
Deel I is een nieuwe druk van de editie 
van 1593. De titels van de beide deden 
zijn omgeven door een rand van kopergra- 
vuren. Tusschen den tekst van Dl. I 66 
en van Dl. II 23 houtsneden, verkleinde 
copieën van die der beide voorg. edities. 
Dl. II heeft tot titel: Het Tweede deel der 
Alartelaren. Vervatende Ontrent twee hon- 
dert en sestich Martelaren . . . Meestendeel 
uyt hetgroote Fransoysche Martelaerboeck by 
een vergadert, door Andream Oosterbeeck. 
\\a. (Zelfde druk met adres:) T Amsterdam. 
By Jan Evertsz. Clopfcnburch . . 1609, (Bibl. 
Dr. Gobius du Sart te Abbenbroek). 

11^. (Van Dl. II beslaat een herdruk met 't 
adres:) t' Amstelredam, By Jan Evertsz. Clop- 
penburch, ... 1612. (B. G. R.) 

Inhoud enz. als *t voorg.; toch is dit niet 
slechts een nieuwe titel-uitgave , maar werke- 
lijk een nieuwe dr. Dit blijkt uit 't gebruik van 
andere initialen enz. 

12*. De Historiën der Vromer Martelaren... 
In desen laetsten druck is van nieus byghevoecht 



het tiueede deel Der Martelaren^ in-koudende 
ontrent de twee-hondert volcomen Martelaren.^ 
welcker brieven ende belijdenissen wy oock ten 
vollen hier verhaelt hebben , . . . Behalven ontel- 
Ucke andere^ wiens namen in den Register niet 
begrepen en zijn: Die te voren noyt in eenighe 
Afartelaer-boecken ghedruckt zijn, tot den Jare 
16 12 toe. Als oock de moort van Pa? ijs ^ met 
noch veel andere van de i^oornaemste vervolgin- 
ghen die om de Religie ghesrhiet syn, ghetrou- 
7uelick over-gheset wt de Enghelsche ende Fran- 
coysche Afartelaer-boecken. Nu op een nieu 
onersien^ ende gecorrigeert , by meester Lowijs 
van Berchem. Tot Dordrecht.^ By Joris Waters. 
Anno 161 2. Met Privilegie^ voor ses Jaren, 
in-fol*. 2 dhi* (IV), 305 en (3); (IV), 125 en 
(I) bladen. (Bibl. Prof. Acquoy, L.) 

Dl. I is een herdruk van 9*. met de- 
zelfde platen en op dezelfde wijze genum- 
merd. Het voorwoord v. d. dr. is gedagt. 
I Oct 1612. — Dl. II voorwerk: Privi- 
legie voor 5 jaar, brief van H. Hexham 
aan J. Polyander, voorrede, een 4-regelig 
gedicht (lat. en holl.). Dit 2e dl. — niet 
ie verwarren met 11^. — is versierd met 
50 houtsneden. 
I3*. Nog andere druk. Dordrecht, Joris Wa- 
ters. 161 6. in-fol*. 3 dln. (VIII), 306 [gepagi- 
neerd i — 22 de blz», van daar de bladen te 
beginnen met n«. i]; (I) en 71; (IV), 124 en 

(4) bladen. Titel van Dl. I (Ex. Dr. van Lan- 
geraad) ontbreekt. Dl. II.: De Historiën der 
Vromer Martelaren, Het tweede deel. Verpraten- 
de Ontrent twee hondert en tseventich Marte- 
laren, die noyt in eenige van onse Nederduyt- 
sche Martelaer-boecken ghedruckt zijn: , , . 
Meestendeel uit het Enghels ende Francoysche 
Martelaer-Boeck by een vergadert. Door A, 
Oosterbeeck , . Tot Dordrecht, By Joris Waters, 
Anno 1616, 

Dl. lU. De Historiën — Het derde deel Ver- 
vatende Ontrent twee hondert Marielaren, die 
noyt in eenighe van onse Neder-duytsche Mar- 
telaer-boecken ghedruckt zyn. , . Hier syn noch ^ 
by-ghevoecht seer veel schoone verzfolginghen.^^^ 

so in Spaegnien^ Vranckryck, Halien^ America 

als andere Landen, mitsgaders de Moort van^^s^ 

Parijs . , Tot Dordrecht, By Joris Waters 

Anno 1616. 

14*. De Historiën der Vromer Martelaren 

tot desen teghen^uoordighen tijt ende jare l öz ^ 
toe. Ende dat niet alleen in dese N^cderlandct 
maer oock in Vranckrijck , Engelandt ^ Scho, 
landt^ Spaengien.^ Italien, Duytschlandt^ Atnericr^^ 
ende ander Landen; met vele van hare Brici't^^im 
ende Belijdenissen. Mitsgaders oock de Moo ^^^ 
van Parijs^ de Moort in de Voltaline, em/er^ 
andere strcnghe vervolginghen der Ghelocn^ighcn. ^ 
In desen laefsten druck . . oi'crsicn . . ende 7'dH •% 
drie deelen tot een ghetrocken . . . Mitsgaders "^ 
oock Een cort verhael 7fan het gene^ ^twelck in -^ 
diversche Landen onder de regeeringe van ver- 
se hey den Potentaten ende Regeerders gheschiei is "» 
in Kerckelijcke saken. Door /. S. Tot Dordrecht., - 
By Fr ansoy s Boels. 1633. in-fol*, (VI), 471 en i 

(5) bladen (K. B. (X) 



HAEMSTEDE— IIAES. 



123 



Aan het einde: •Ghedruckt ter Goude, 
bf Jaspar Tournay, lójS'^ Met 132 der 
houtsneden als boven io den tekst en met 
uitvoerige registers. De voorrede is onder- 
teekend: I. S. 
I4i0. Historiën (enz. als 't voorg.) . . . f Am- 
sterdam, By yan Evertsz Cloppenbttrg, Anno 
1634, in-fol». (B. U. G.) 

Het voorg. met nieuwen titel; de laatste 

in een rand van kopergravures geteekeod: 

A. J. Aan het einde : Ghedruckt ter Goude,, 

by jfaspar Tournay, 1633. 

15*. De Historiën (enz. Titel niet gegrav.) . . 

Tot Dordrecht y . . by Hendrick van Esch^ Voor 

Francoys Boels^., 1643. in-fol*. (VI), 471 en 

(5) bladeo. (K. B.) 

Hefdruk van 14* . Aan 't einde: Ge- 

druckt tot Dordrecht, by Hendrick van 

Esch. Int Jaer 1644.» 

i6*. De Historiën (enz.)., tot,, lójj' toe,. 

Mitsgaders oock de Moort van Par ij's ^ de Moor t 

in de Valtoline^ de onghehoorde wreethéydt in 

rjer landt t midtsgaders de schrickelijcke Moordt 

oen de Vaifdoysen in Piemont, en andere ver- 

volginge der gelovigen. Dese laetsten Druck van 

nieuws oversien (enz.) . . f Amsterdam^ Uit de 

Boeck-winkkel van Gerrit Willemst, Doornicky 

1657. in-fol«. (XVI), 475 (moet zijn 473) en (5) 
bladen. (Bibl. v. d. Hr. Rahlenbeck. Brussel.) 

Met 130 houtsneden' als boven. 
I7*. Historie der Martelaren,., In des en 
iaetsten druck op een nieuw neerstelick oversien^ 
T^erèetert, ende veelsins vermeerdert ; ende elck 
e»p sij'n behoor lick jaer en tydt met grooter vlijt 
ende neerstigheyt tusschen gei'oeghty door y. G, 
O. Zijnde met meer dan hondert vijftigh kopere 
platen verciert . , (Met drukkersmerk op den tit.) 
Cedruckt tot Dordrecht, by Jacob Braaf. Voor 
jfacobus Saifry,.. 1657. in-fol*. (XVI), 521 en 
(6) bladen. (Bibl. Dr. Gobius du Sart) 

Met gegrav. vóór den gedr. tit. De gra- 
vures zonder naam v. grav. Op den gegrav. 
tit. wordt J. G. O. genoemd: Joannes 
Gysiu&i pred. te Streefkerk. 
l8*. Historie der Martelaren, (enz.) . , Op 
fiiemvs van duysende mislagen (sic) gesuyi>ert 
en verbetert, In den Briely By M. Feermans , . 

1658. (XII), 583 en (5) bladen. (B. U. U.) 
Inhoud als 't voorg. 

l8tf. Historie der Martelaren,, (enz.) . . . Tot 
Nimnugen, By Andries Hogen-huysen , , 1658. 
(St. B. H.) 

Zelfde dr. als 't voorg. met nieuwen tit 

18^. Historie der Martelaren,^ (enz.)., f Am- 
sterdam., By yan yacobsz. Schipper, , . 1658. 
(Bibl. Prof. Acquoy. Leiden.) 

Zelfde dr. met nieuwen titel. 

I9«. Historie der Martelaren^ (enz.) . . Den 
ttoeeden Druck^ oversien en verbetert, met by 
voeginge van verscheyden deftige platen., meer 
als voor desen gedruckt: mitsgaders eenige, die 
in cT eerste druck qualick zyn gestelt, op haer 
hthoorlicke plaets' gebraght. (Met drukkersmerk.).. 
Dordrecht,, by yacob Braat. Voor yacobus Sa- 
vry,.. 1659. in-fol». (XVT), 532 en (6) bladen. 
(Bibl. Dr. Sepp. Amst.) 



Herdruk van 17*. Met gegrav. en gedr. 
titels; op den eersten wordt het aantal koperen 
platen €meer dan hondert tachtigh» genoemd. 

20*. De Historie der Martelaren., (enz.) . . 
Met meer dan hondert vijftigh kopere platen 
verciert, . . Op nieuws van duysende misslagen 
gesuyvert en verbetert. Tot Amsterdam.^ By de 
IVeduwe van y. y. Schipper.,, 1671. in-fol*. 
(XIIX 494 én (6) bladen. (K. B.) 

Herdruk; inhoud als 't voorg. ; platen als 17*. 

21*. De Historie der Martelaren, (enz.).... 
Dese Druk vermeerdert met een Vervolg, be- 
ginnende met de Ongehoorde Wreetheden ge- 
pleegt ten tyden der Reformatie in Vrankryk ; 
en van ontallyke misstellinge en oude speldinge 
Gezurvert. Nog is hier bygevoegt onder ieder 
Printifer beelding. Een korte schets der Geschie- 
denisse in Dichtmaat, door den Beroemden Ze- 
dedichter, Claas Bruin. Nooit te vooren so Uit- 
gegeven. Te Leyden^ Wede^ van yan van der 
Dcyster, en Hendrik van der Deyster., ï747» 
in-fol». (XIV), 16, 818 en (i2> blz. (K. B.) 

22». De Geschiedenis Der Martelaren, dié om 
de getuigenis der Evangelische waarheid hun 
bloed gestort hebben . . tot . , rójj. Nieuwe, be- 
halve de spelling, onveranderde uitgave. Met 
Platen . . . Kampen,, G, Ph, Zalsman, 1864 (— 
1865.) in-8«. 2 dln. 

Beide deelen met voorwoord v. d. uit- 
gever. Herdruk v. d. uitgave van 1747, 
zonder de opdracht van Haemstede, de 
voorrede van J. S., enz. Met frontisp. 

23 •. Geschiedenis der Martelaren^ Die Om De 
Getuigenis Der Evangelische Waarheid Hun 
Bloed Gestort hebben . . tot ., lójj ; Niet Alleen 
In De Nederlanden enz. . . Met Platen. Nieuioe 
Uitga7fe, Arnhem, y, W. en C. F, Swaan. 1868. 
in-fol». (B. ü. G.) 

Met frontisp. Herdruk der uitgave van 
1671 met voorwoord van D. Molenaar en 
J. W. Felix. Met de 150 gelithograph. 
platen. 

24» . Waarachtige Geschiedenis Der Vrome 
Martelaren En Getrotrtve Bloedgetuigen Van 
yezus Christus, . . Uit verscheidene geloofwaar- 
dige geschiedenissen en publieke acten bijeenver-> 
gaderd. Doesborgh., y. S. Van Schenk Brill. 
in'4». (B. U. G.) 

Volksuitgaaf. 

25*. Geschiedenis Der Martelaren., Die Om 
De Getuigenis Der Evangelische Waarheid Hun 
Bloed Gestort Hebben . . Tot , , lósj' Naar den 
druk van t&ji. Door y. G. O. Vooraf Gaat 
Een Woord Ter Inleiding van Dr. A. Küyper^ 
Doesburg^ y. C. Van Schenk Brill, 1883. in-fol«. 
met 42 platen. 

De uitvoerige beschrijving van al deze uit- 
gaven vindt men in de Bibliotheca Belgica. 

HAES (J. DE), 1685—1723. Koopman te 
Rotterdam, kleinzoon van G. Brandt 

Het leven, van G. Brandt . . . Hier 
by komen, behalven de lof- en lyk- 
dichten op den gemelden Geeraert 



124 



HAGENBACH— HALES. 



Brandt gestelt, nogh eenige brieven 
van vernaemde mannen aenhem,en 
eene verhandeling over de geveinst- 
heit door hem geschreven. *s Graven- 
hage, K. Boucquet 1 740. in-4*. (K. B.) 

Met voorrede van J. Spex. De gedichten zijn 
van K. V. Baerle, R. Anslo, J. Westerbaen^ 
J. Vollenhove^ A. Moonen, D. v. Hoogstraten, 
J. Oudaan, P. Rabus, J. Brédenburg. — Verre- 
weg de meeste der 62 brieven zijn van J. Vol- 
lenhove, enkele van Bruno, C. Huygens, F. 
Martinius, J. Oudaan, W. Sluiter, A. H. HoofV, 
B. Vollenhove, J. Westerbaen en A. Moonen. 

HaGENBACH (K. R.), Hoogleeraar te 
Basel. 

Het wezen en de geschiedenis der 
Hervorming , voornamelijk in Duitsch- 
land en Zwitserland , in verband be- 
schouwd met de verschijnselen van 
onzen tijd. In voorlezingen. Uit het 
Hoogduitsch vertaald. Met eene voor- 
rede van J. Clarisse. Rotterdam, v. d. 
Meer & Verbruggen. 1836. in-8*. 2 
dln. (K. B.) 

Oorspr.: Vorltsungen über l^isen u. Ge- 
schichte der RefarmatioH in Deutschland u, d. 
Sfhweiz. Leipzig. 1834. in8*. 2 dln. 

De Christelijke Kerk in de drie 
eerste eeuwen. Voorlezingen van . . 
Met een Voorberigt van H. Hiebink.. 
Rotterdam, Van der Meer & Ver- 
bruggen. 1853. in-8*. 2 dln. (G. B. R.) 

Met voorreden v, d. schr. en v. den vert 
Oorspr.: DU christUche Kirche der drei ersten 
yahrhunderte. VorUsungen,\jt\'^z\^, 1853. in-8*. 

De Christelijke Kerk in de vierde 
tot de zesde eeuw. Voorlezingen van... 
Rotterdam, Van der Meer en Ver- 
bruggen. 1857. in-8*. 2 dln. (G. B. R.) 

Met voorreden v. d. schr. en den vert J. C. 
Neurdenburg. — Oorspr.: Die christUche Kirche 
vom 4, bis turn 6. yahrhundert, Vorlesungen, 
Leipzig. 1855. in-8». 

Hahn. 

Zie: Marx (Fr.). 

Halbertsma (J. H.), 1789— 1869. 

Doopsgez. leeraar te Rolsward en Deventer. 

De doopsgezinden en hunne her- 
komst. Eene ruwe schets . . . benevens 
eene lijkrede op Prof. P. O. C. Vors- 
selman de Heer, en eenige Kerk- 
redenen van denzelfden schrijver. 



Deventer, J. de Lange. 1843. in-8*. 
(K. B.) 

De ruwe schets beslaat blz. 225 — 409 en heeft 
ten doel de afkomst der Doopsgezinden van 
de Waldenzen aan te toonen. Hiertegen ver- 
scheen: Twee Brieven ter toelichting en toetsing 
der schets van y. II. Halbertsma^ •De Doops- 
getinden en hunnt herkomst», door y, Boeke 
en A. Af. Craniery Leeraren bij de Doopsge- 
zinde Gemeenten te Amsterdam en Middelburg. 
Amst, J. D. Sijbrandi. 1844. in-8*. (K. B.) 

Rinse Posthumus, in leven Kerk- 
leeraar onder de Hervormde Gemeente 
van Waddens en Brantgum . . . Wor- 
kum , H. Brandenburgh en zoon. 1861. 
in i\ (B. U. U.) 

Met aanhangseL 

Hales (John). 

Korte historie van het Synode van 
Dordrecht, Vervatende eenige aen- 
merkelyke en noyt voor-henen ondekte 
bysonderheden : beg^pen in brieven 
van J. Hales en W. Balcanqual, van 
den Koning van Groot-Brittannie ge- 
sonden op de gemelde Synode: Ge- 
schreven aen . . Dudley Carlton . . 
Vertaelt uyt het Engelsch. Ter Goude, 
W. vander Hoeve. 1671. in-i2*. 
(XLVIII), 439 en (17) blz. (K B.) 

Met uitvoerige voorrede v. d. uitgever Fh. 
van Limborch. Rogge, Bibl. d. Remonstr. Geschr. 
h\z. 241 noemt ook E. van Engelen yr. als 
den uitgever, terwijl hij de vertaling der brie- 
ven aan Gos. van Nyendaal toeschrijft. Na de 
voorrede van v. L, die van den uitgever v. d. 
engelschen tekst, Prof. y, Pearson.^Xz. i — 208 
Brieven van Hales; blz. 209—321 brieven van 
Balcanqual; blz. 322 — 382: chandelingen van.*t 
Synodus, aengetekent door.. Balcanqual»; blz. 
385 — 439: «Korte overweginge van hetSjmode 
van Dordrecht Gehaelt uyt de Brieven van . . 
Hales en . . . Balcanqual . . in *t Engelsch be- 
schreven . . door L. Womachitts . . De twede 
Druk». Dit laatste weder met voorrede van den 
uitgever v. Limborch. — Den tweeden druck over— 
sien en verbetert hx) denzelfden 167 i.(K.B.) De- 
drukfouten zijn verbeterd, anders geen verschil. 
Op *t werkje van Womachius: Derde Druck ^ 
Een andere 2e dr. (titeluitgave?) heeft evenzeer 
Den tweeden druck over sien en verbetert en het 
adres: 's-Gravenhage,J,Tongerloo. 1672. (B. U. 
A.) De oorspr. uitgave der brieven vindt men io : 
bolden Remains of. . y, Hales.houdon. 1659, ver- 
meerderde herdruk: London. 1673. in-4*.en:Lon* 
don. 1688. Een lat vertaling: yoannis Halesü 
Ilistoria Concilii Dordraceni, f o. Laur. Moshe* 
mins . . ex anglico sermone latine vertit, variis obser- 
vationibus et viia Halesü auxit. Accedit eiusdem 



HALLET — HANDELINGE. 



Ï25 



dê auctoriiati Concüü Dordraceni paci sacrae 
m^xia comsuUaHo, Hambnrgi. 17S4. in-8*. (K. B). 
Duitsche vertaling: Censur und Historie Des 
£>ordrechiischen Syn^^ So erst izzo aus etUchen 
Schreiben.., J. Hales und,. W. Balcanqual. . 
Aus vorig ter Emgliscken^ und dieses Jahrs auch 
Niederlandischen Edition . . über setzet von D. 
Hartnaccio. Zeitz, J. fkhumann. 1672. in-i2«. 
Met voorrede v. d. vert. — De iste dr. v. h. 
boekje van Womachius was met denzelfden 
tit. verschenen en met 't adres: Na de Engelse 
Copve, Gedruckt tot Londen by W, Leake. Anno 
1601. Vertaelt im U Neder duytsclu, En gedruckt 
tot Amsterdam^ 167a in-4». 24 bU, De voor- 
rede van V. Vh is niet onderteekend. 

HALLBT (F.) , Kath. priester. 

Levensschets van den Heiligen Hu- 
bertus bisschop van Luik en Apostel 
van Ardennen . . door . . Sint-Truiden, 
Vanwest-Pluymers. (1874.) kl. in-8*. 
(B. B. B.) 

Met approbatie. 

Halma (F.). 

Zie: Klagten. 

Hals (J.). 

Zie: Vertoog Wegens. 

Ham (K. G. F. W.), geb. 1835. Pred. 
te Berkenwoude, Boskoop en Middelhamis. 

Zie: Pressensi (E. de). 

Hamaelle (Godefroy de). 

Troyrs epistres de Grodefroy de Ha- 
maelle f natif de niuele en Brabant ; 
Xjc quel Souffrit martyre ... en la 
uile d' Enuers Ie. 23. De Jullet, lan 
1552. Auecq; troys belles chansons 
Faictes par luy mesmes estant en 
prison. Z. «. v. pL e. z. j. (c. 1552.) 
in-8«. 32 bladen. (B. U. G.) 

Eerste brief in *t latijn afgedrukt door Gerdes, 
Origg. ecclesiarum in Beigio re/ormatarum^ on- 
der de monumenta n*. 9 p. 107 seqq. Op den 
titel is de foutieve opgaaf: d Enuers met de 
hand veranderd in : de Tournay. 

HAMELSVELD (IJ. V.), 1743— 1812. 
Hoogleeraar te Utrecht 

Algemeene Kerkelijke geschiedenis, 
der christenen. Met plaaten. Haarlem, 
Fr. Bohn, Leiden, Herdingh. 1799 — 
1817. in-8*. 26 dln. (K. B.) 

De laatste drie deelen zijn door A. IJpeij 
beweikt. Elk deel heeft gewoonlijk twee platen, 
gravures van R. Vinkeles. 



HAMMERICH (F.). 

Zie: Handelingen van den eersten Skandi- 
navischen Kerkdag. 

Handboekje voor de zaken der 
R. C. Eeredienst. 's Gravenhage, Gebr. 
van Langenhuysen. 1846 — 1880. in- 
12*. (B. U. U. Jaarg. i — 23.) 

Van 1876— 18S0 te 'sHertogenb. bijG.Mos- 
mans Sen. 

Handeling (Schriftelyke) tot Chris- 
telijke Vereeniging voorgevallen tus- 
schen een gedeelte der Waterlandt- 
sche Doopsgesinden en de Remon- 
strantsche gemeente tot Rotterdam. 
Na de authentijke stukken gedrukt. 
Rotterdam, C. Jz. den Abt. 1671. 
in-4*. (IV) en 30 blz. (B. D. A.) 

Het voorwoord is onderteekend door deRe- 
monstr. predikanten A. Holthenus^ S. Lans- 
bergitts, G. Vorstius, Chr. Hartsoeker. 

HANDELINGE Der Doops-ghesinde^ 
ghenaemt de Vereenigde Vlaemsche 
en Duytsche Ghemeynte. Gehouden 
te Haerlem, A*. 1649. ^^ Junij. z. 
adres. In 'tjaer 1649. in-4*. 8 blz. 
(B. D. A.) 

Officiëele uitgave. Herdr. met zelfden tit : 
Amsterdam, P. Arentsz. 1664. in-4*. 8 bU. (B. 
D. A.) — Andere dr.: Snyode Der Afennisten, 
Gehouden te Haerlem. A. i64g. den 2j yulij 
(sic.) In 'tjaer 164Q. in-4«. 8 blz. (B. D. A.) 
Hierin worden de afgevaardigden uit Leiden 
niet genoemd. 

HANDELINGE (Die) van der open- 
baerder disputacie, die ghehoudenis 
in Synodo, dats inde vergaderinge 
te Straesburch, teghê Melchior Hoff- 
man, door die predicanten der seluer 
stadt, van vier wtghenomen stucken 
der Christelijcker leeringhen en on- 
derhoudinghe , die met die Grodlike 
scrift gheuesticht ende gbegront staen. 
Teghen die welcke HofTman zyne 
erroren ende dwalinghë voort ghe- 
bracht heeft. Dese Melchior Hoffma 
wort van zijnen iongheren oft aen- 
hangeren, voor den al der grootsten 
propheet ende Apostel wtghegeuen 
enz. . . , z. n. v. pi. en v. dr. Anno 
1533. in-8". 162 blz. ongepagineerd. 
(B. D. A.) 



126 



HANDELINGEN — HANDELINGHE. 



Handelingen der Zuid-Holland- 
sche synode, betreffende de zaak en 
leer der Remonstranten, van het jaar 
1619 — 1805. In het Archief voor Ker- 
kelijke Geschiedenis medegedeeld door 
N. C. Kist. Leiden , S. en J. Lucht- 
mans. 1836. in-8*. (K. B.) 

Met voorrede van prof. Kist en met een uit- 
voerig register van personen en zaken. Dit boek 
is hetzelfde als het Archief voor kerkelijke ge- 
schiedenis — van Kist en Royaards. Dl. VII: 
Voor dat deel is alleen een nieuwe titel ge- 
plaatst Verder verschil is er niet. 

Handelingen des Nationalen Sy- 
Tiodi . . gehouden tot Dordrecht in . . 
ï6i8. en 1619. Na dat de Wtheem- 
sche Theologanten vertrocken waren, 
Gremeynelyck genaemtPost-Acta, ofte 
Na-Handelingen. Vyt de Latijnsche 
in de Nederlandtsche Tale overgeset. 
'sGravenhage, J. Scheltus. 1669. in- 
4». 52 blz. (B. R. A.) 

Uit een kort «Tot den I^rcser» aan de keer- 
zijde van den titel blijkt dat deze post-acta op 
last der Z.-Holl. Synode door de «deputati» 
\V. Schulius^ C. Triglandius, C. Vergeer en P. 
Ilollebeeck in het hoUandsch zijn vertaald; -zij 
waren lang vermist geweest. — Een vroegere 
Vertaling: Pos f- Ac fa ofte Nae-handelingen des 
Nationalen Synodi . . Gehouden . . Tot Dordrecht 
Anno 1618, ende lóig. Hier komen oock by 
eenige Extracten uyt de Actis Synodi Pro7'in' 
cialis Ultrajectinae^ gehouden Anno i6/g. den 
10. Augusti en geeyndicht den i. Septemh. 1620^ 
als mede een Extract van de . . . Staten V Lants 
van (-trecht, van wegen het Jus Patronatus. 
Noyt voor desen in druck gnoeest , , Zutphen, 
n. van Willemsteyn. 1663. in-4«. 38 blz. (K. 
B.) Zie het oorspr. op Acta Synodi en een latere 
holl. dr. op Kerken-Ordeningc. 

Handelingen (Verscheyde) No- 
pende de Zaken van de Gerefor- 
meerden Der Valleyen in Piemont. 
Z. n, V. pi, en v, dr, en z, j, (1664!) 
in-4». 16 blz. (K. B.) 

Handelingen van de Algemeene 
Christelijke Synode der Hervormde 
Kerk in het Koningrijk der Neder- 
landen in . . i8i6( — 1887). 'sGravenr 
hage, 1821 — 1887. in-4*. 49 dln. en 
in.8». 47 dln. (K. B.) 

Gedrukt op de landsdrukkerij van 182 1—7 1863, 
daarna uitgegeven door A. van Hoogstraten en 
zoon. Van af 1854: Handelingen van de Algew. 



Synode der Neder l. /Ierz\ Kerky sedert 1881 : 
Handelingen van de , Me gewone (of huitengew.) 
vergadering van de Alg. Synode enz. Van 1821 — 
1860 in-4*. daarna in 8*. met een deel bijlagen. 
Elk deel met register. Daarenboven afzonder- 
lijke rasters over de jaren 181 6— 1840, 1841 — 
1850, 1851—60, 1861 — 1870. 

Handelingen van den eersten 
Skandinavischen Kerkdag. Koppen- 
hagen Julij 1857. Uitgegeven tenge- 
volge van het besluit van den kerk- 
dag. Door F. Hammerich , . . En uit 
het Noordsch vertaald , door R. C. H. 
Romer. Schoonhoven , S. E. van Noo- 
ten. 1858. in-8*. (K. B.) * 

Handelingen van de opzieners 
der Gremeente Jesu Christi, Vergaderd 
te Amsterdam, den 2den Maaxt en 
volgende dagen. A*. 1 836, Amsterdam, 
H. Höveker; 's Gravefthage , J. van 
Golverdinge. 1836. in-8'. (B. L. L.) 

Synode der Afgescheidenen; met voorpede 
van H. P. Scholte. 

•Handelingen van de Synode der 
Christelijk Afgescheidene Gerefor- 
meerde Kerk in Nederland gehouden.. 
{in) 1854. {enz) Amsterdam, 'Hoog- 
kamer & O. 1854. in-8*. (K. B.) 

1854, 1857 en 1860, Amst^HoogkamerenC*. 
en Kampen, S. v. Velzen Jr.; 1866, 1869 en 
1872. Kampen f S. van Velzen Jr.; 1875, '^77 
en 1882. Kampen, G. Ph. Zalsman; 1879. Delf- 
zyl, J. Haan. {Brinkman" s Catalogus^ blz. 478.) 

HANDELINGHE tusschen de Magis- 
traet der Stadt Haerlefti ende dien 
van den Kerckenraet, by Interventie 
van de Classe van dien quartier , o 
d' Electie van Kerckelijcke persoone 
ende t* beroep van den Predicanter» 
binnen. . . Haerlem, ghevallen in . . 
16 16. Haerlem, A. Roóman. . By e:c- 
presse Ordonnantie van de Heeren 
Burghermeesters, ende Regeerders der 
Stadt Haerlem, Anno 161 7. in-4*. 8 
blz. (K. B) 

Andere dr.:.. Ghedntekt f Haerlem /hy Adr. 
Pooman . . Ende nu C Amstirdam hy JBroer 
Jansz, 16 17. in-4«. 4 blz. (K. B.) Ook aitgé- 
geven als: Vr eed- Ace oor t, Oft HandeUnghe , , . 
Nae de Copie. Ghedruckt fHaerlem,^ hy A, Pao- 
man, 161 7. in-4*. 8 blz. (K. B.) 



HANSEN— HARKENROHT. 



127 



HaNSEN (L.), gcsl. 1685. Predikheer, 
Provinciaal van Engeland. 

Het wonder Leven, de Kostelycke 
doodt, met het Begrijp der Mirakelen, 
etc : van de H. Rosa de S. Maria . . 
Eerst in *t Latijn beschreven door . . . 
In *t Neer-duyts over-gheset door . . 
J. P. Wouters . . Brussel , Ph. Vleu- 
gaert. 1668. Met Gratie en Privilegie. 
in-8*. (X), 492 en (2) en 148 blz. 
(B. K. A.) 

Met portret der heilige gegrav. d. T. v. Mer- 
len; met opdracht, approbatie en voorrede ; het 
Kort ' Begrijp volgt met nieuwe pagineering. -^ 
Oorspr: Vita fniradilis et mors pretiosa , . Kosae 
de S. Maria,, Romae , 1664. in-i2». — Latere 
dr. of verL : Leven van de H. Kosa van Lima . . 
door , , ,GetA^ J. J. L. Rousseau. 1847. in- 12*. 
— Vergel. op IVoutersz, 

Harderwijk (K. J. R. van), 
1822 — 1860. 

Naamlijst en levensbijzonderheden 
der Predikanten, die sedert de Kerk- 
hervorming in de Nederduitsche Her- 
vormde en Waalsche Gemeente te 
Rotterdam tot op dezen tijd in dienst 
geweest zijn. Rotterdam, P. M. Ba- 
zendijk. 1850. in-8». (K. B.) 

Met voorbericht en alfabetisch register der 
predikanten. 

HARDEVELDT (A. V.), gest.1777.Pred. 
te Wijk. 

Een volledige Historie Der zo ge- 
naamde Piëtisten; Aangaande der zel- 
ver Opkomst , Voortgang en Uiteinde, 
van Beide de Protestantsche Hoofdt- 
Kerken. In Duitslandt en Zwitzerlandt 
veroordeelt. Strekkende, zo ten spiegel 
der ware Gereformeerde Kerken in 
Nederlandt, Als ten byzonderen naar- 
richt van alle oprechte Godtvruchti- 
gen . . . Leyden, Z. van Egmont. 1770. 
in.8*. (K. B.) 

Met Approbatie van «De Professoren der 
Godtgeleertheid aan Hollands Hoge Scho1e>. 

Haren (O. Z. van), 1711 of 1713— 

1779- 

Van Japan : met betrekking tot de 
Hollandse Natie, en de Christelyke 
Godsdienst . . Zwolle, S. Clement. 
1775. in.8«. (K. B.) 

In de Vadert, Letteroefeningen van 1766 (Dl. 



Il, 273—282 en 316—333) komt een artikel 
voor: liet gedrag der Hollander en in Jafan, 
met betrekkinge tot den christelyken godsdienst^ 
onderzogt,^ Door den Heer O, Z, van Haren. 
Dit artikel was overgenomen of ontleend aan 
een artikel van denzelfden schrijver in het jfour- 
nal des Savants, De Letteroefeningen geven op : 
Jottrn, d, Sav. Oct, ijój ; maar in de oorspr. 
uitgave in-4*. is van het genoemde artikel niets 
te vinden; wellicht dat het in den nadruk een 
plaats heeft gevonden. Het boven beschreven 
boekjeu is een breedere omwerking van hel 
artikel uit de Let ter oef het eerste gedeelte is 
hetzelfde. I>e mogelijkheid bestaat dat laatst- 
genoemd art. een verkorte vertaling van het fr. 
uit het yourn, d. S. is. Een fr. vert van het 
hier beschreven boekjen is: Recherches histori- 
quts sur rètat de la rcligion chrétienne auya- 
pony relativement a la nation Hollandoise, Tra- 
duites du Hollandois. Londresy et se trouve a 
Paris,, Chez D, C. Couturier pere, 1778. in- 
12». (K. B.) 

HARKENROHT (E. F.), 1670— 1732. 
Pred. te Emden. 

Geschiedenissen, behoorende tot de 
Moeder-kerke in Emden en Oost- 
Friesland . . . Behelzende een naam- 
lijst der leeraars, die de Verbeeterde 
Belijdenisse der Genaden-Leere in de 
Dorpen van 't Emder Amt en de 
Heerlijkheid Risum verkondigd heb- 
ben. . . . Harlingen, Fr. Schotsman. 
1726. in-8«. (B. U. A.) 

Met opdracht aan de regeering van Emden 
en voorrede. Aan het slot een bladwijzer en 
nabericht. 

HARKENROHT (J. I.), 1676— 1736. Pred. 
te Rijzum, Larrelt en Appingadam, 

Enidens Herder staf, Draagende 
De Naamlyst der Predikanten in de 
Nederduitze Gemeente te Emden, ze- 
dert de Reformatie , Aldaar begonnen 
in het jaar 1520, Tot. .. 17 16 Naa 
Rang van Bediening, nevens de Plaats 
en het Jaar, Maand en Dag hunner 
Geboorte , Beroeping , Bevestiging , 
Sterfte en Ouderdom, met Eenige 
Grafschriften . . . Hier agter zijn de 
Acta van 't Eerste Synode der Ne- 
derlandze Kerken te Embden in 't 
jaar 1571 gehouden. Emden, Wede. 
V. E. Tremel , en H. v. Senden, voor 
Enoch Brantgum, 1716. in-8". (K. B.) 

Met opdracht en een hoU. gedicht van G. 
Outhof. — De Acta volgen met aÜE. tit. en pag., 



128 



HARTHOORN^HASE. 



maar doorloopende sign. Tit.: Acia ofte Han- 
Jelinghen der versamelinghe der Nederlanische 
Kercken die onder V Cruyssitten, endeinDuytsch' 
landt, ende Oostvrieslandt verstroeyt zyn^ ge- 
houden tot Etnbden den j Octobris Anno ijyi* 
Volgens de Delfu Druk des jaar s i6i2. Nu 
op Nieuws overgezien en uitgegen'en Door y. 
T. I/arkenroht. Vooraf gaat een aanspraak aan 
'tCaetas van Oostfriesland; dan de Acta; daar- 
na twee liedekens uit AIva*s tijd, het eerste 
van Joh. van Voort; ten slotte een brief van 
£. F. Harkenroht aan J. I. Harkenroht 

HaRTHCX)RN (S. e.), Oud-Zendeling. 

De Evangelische zending enOost- 
Java. Eene kritische bijdrage . . (Met 
een begeleidend schrijven van Dr. A. 
Pierson.) Haarlem, A. C. Kruseman. 
1863. in-8». (K. B.) 

Dit gaf aanleiding tot de volgende geschriften : 

//. C. Voorhoene Jzn., De Evang, zending 
op Oost-yava, Een woord naar aanleiding van 
enz. *s Gravenhage, M. J. Visser, 1864. in-8*. 

G, K. Nieman, Bijdrage tot de geschiedenis 
der verbreiding van het Christendom, Naar aan' 
leiding van het werkje van. S, E, Harthoorn 
enz. Rott., M. Wijt en zonen. 1864. i^'S*. 

y, C. Neurdenburg^ Geschiedenis tegenover 
Kritiek, (A'aar aanleiding van S, E, Hart' 
hoorn^s geschrift enz. .) Rott.. M. Wijt en zonen. 
1864. in-I 2». (K. B.) 

P, yansz, yava*s Zending sveld, beschouwd 
na de beoordeeling door S, E, Harthoorn enz. . 
Amst, H. de Hoogh. 1865. in-8». (K. B.) 

Op enkele dier geschriften antwoordde Hart- 
hoorn met: Oude grieven en nieuwe bewijzen 
ten aanzien van de evangelische zending , . . 
Haarlem, A. C. Kruseman. 1864. in-8*.(K. B.) 

HaRTING (D.), geb. 1817. Doopsgez. 
Pred. te Enkhuizen. 

De Munstersche Furie, of het op- 
roer der Wederdoopers te Munster 
in de jaren 1534 en 1535. Eene ge- 
schiedkundige voorlezing naar aan- 
leiding van Meijerbeer's Prophete . . 
Enkhuizen, J. Over de Linden. 1850. 
in-8«. (B. D. A.) 

Met voorrede. Blz. 41 — 84 aanteekeningen, 

Zie ook op : Bijdragen 

(Doopsgez.) \ Gorter [D. 5.); Schaff 
(Ph). 

Hartman Jzn. (H. G.). 

'De broederschap des gemeenen 
levens, in biographien geschetst. Met 
eene voorrede van Alb. van Toore- 
nenbergen. Zutphen^ W. J. Thieme 
& Co. 1866. in-8". 



NederL Bibliogr^ 1865. blz. 124; l867.blz.4. 

HaRTOG (J.) f geb. 1829. I^oopsgez. pred. 
te Utrecht. 

Zie; Baur (^4.); Geschiedetiis der 
christelijke kerk\ Schmid {Dr. //.). 

Hartsohn (J* H.). 
Zie: Hof manu {Fr. G,). 

Hasaert (G.). 

De uylgangh van G. Hasaert, Uyt 
het Classis van Sevenwolden, In Fries- 
landt. Vervatende de Oordeelen endc 
Sententien over sijn Persoon. . . U)rt- 
gegeven door . . Leeuwarden, L. Cres. 
(1664.) in-4*. (IV) en 48 blz. (K. B.) 

HaSE (K.), Hoogleeraar. 

'Het rijk der wederdoopers. Eene 
bijdrage tot de geschiedenis der chris- 
telijke kerk. Naar het hoogduitsch. 
Amsterdam.]. C.LomanJr. 1854* in-8*. 

Brinkmans Catal. blz. 492. 

De ontwikkeling van het Protestan- 
tisme. Akademische redevoering . . . 
Uit het Hoogduitsch. Kampen, I.M. 
J. van Nes. 1855. '"S*. (B. U. A.) 

Met «een woord van begeleiding» ondertee- 
kend : J. K. — E. — Oorspr. : Die Entwicktlumg 
des Protestantismus. Eine akademische Rede. 
Leipzig. 1855. m-8*. 

Franciscus van Assisi. Een Heili- 
genbeeld. Naar het Hoogduitsch van .. 
door G. W. Stemler.. Rotterdam, 
P. C. Hoog. 1857. in-S*. (M. M. N.) 

Met lithogr., voorrede en aan het einde (bis. 
146 — 198) tal van aanteekenmgen uit de bnm- 
nen. Goedkoope (titel-) uitgave: Utrecht, C.^ 
van der Post Jr. 1861. in-8«. — Oorspr.:— 
Franz von Assisi^ Ein HeiligenbUd. Leipzig^ 
1856. in-8». 

'Geschiedenis der kerk. Een leer — 
boek inzonderheid ten gebruike bi^ 
akademische lessen. Naar de 8e ver- 
beterde uitgave uit het Hoogduitsch 
vertaald door T. C. van der Kulk. 
Uitgegeven in de Godgeleerde Bi- 
bliotheek . . Utrecht, Kemink en zoon. 
i86r. in-8«. 

Nedeil. Bibliogr., i86i. blz. 67. -— Oorspr.: 
Kirchengeschichte. Lehrbuck wufüUkstfitr AhuU' 
mische Vorlesungen. 8te. Aufl. Leipzig. 1858. in-8*. 



HASEBROEK — HAZART. 



129 



OEK (J. P.), geb. 181 2. Pred. 



1. 



ngener (F.); Geloofsgetui- 

[ULLER (E.), Jezuiel, gaat over 
kerk. 

Jesuitici Ordinis, Ofte Ware 
idige Beschrijvinge van de 

Jesu-wijten , ende hare So- 
le geselschap . . . Eerstelijck 
n beschreven door . . . Daer 

de Hoochduytsche . . Over- 
Door M. Leporinus . . Ende 
ouwelijck Over-geset Door 
iyrcantium Amsterdam, J. 
547. in-4*. (VI), 440 en (2) 

;. B.) 

eot en inleiding. De oorspr. lat. 

Hts tor ia yesuitici Ordinis was in 

ckfort a/M gedrukt in-4»., deduit- 

ig van Leporinus, aldaar 1596. 

T (J. L. van), Zendeling. 

boek van een vijf-en-twintig- 
ilingsleven opNieuw-Guinea 
87.) door . . . Utrecht , Ke- 
Zoon. 1888. in-8». (K. B.) 

2RR (M.), Jezuiet. 

van . . . Alph. Rodriguez 
in de Sociëteit van Jezus. . 
door M. Kallen, S. J. Turn- 
lichal-Roosen. 1881. in-8*. 

) 

ïde V. d. vert. en approbatie. 

lANN (J. G. F.). 
vergadering. 

SIUS (ARN.), Karthuizer prior te 

:a relatio duodecim marty- 
sianorum, qui Ruraemundae 
Geldriae Anno 1572 agonem 
iciter compleverunt. Accessit 
exhortatio ad Cartusianos, 
antia disciplinae Regularis, 
solitariae commendatione. 
/. (Keulen.) 1608. kl. in-8*. 
n 78 biz. (K. B.) 

k vindt men hierachter : Innocent ia 
I victrix , sive cominentariolus de 
f et martyrio XVIII cartusianorum 



qui in Anglia sub rege Henrico VIII ob ec- 
clesiae defensionem ac nefarii schismatis detes" 
tationem crudeliter trucidati sunt^ authore Afaur, 
Chancaeo, (Keulen) 1608 kl. in-8*. (XVl?) en 
112 blz. (Daar in het door mij gebruikte ex. 
de titel ontbreekt, schrijf ik dien af uit: Crr<7^//^, 
Trlsor etc, III, 220). Beide boekjes werden in 
1608 te Gent herdrukt In de keulsche uitgaaf 
van het laatst beschrevene vindt men een 
gravure van Johannes l^opoldus, welke dikwijls 
ontbreekt. Van de historica relatio bestaat een 
uitgave in-4«. met deuzelfden titel en op de plaats 
van het adres : Permissu Superiorum r6o8. Het 
is echter een latere herdruk. Dadelijk achter 
den titel volgt een opdracht van den drukker 
P. F. aan Ant. de Backer, waarin het heet dat 
hij een nieuwen druk heeft bezorgd, omdat de 
eerste zoo zeldzaam geworden was. Daarop 
volgt: Compendium vitac venerandi P, Arnoldi 
Ilarensii Carthusiani. Op de lijst der geschriften 
van Havensius leest men (blz. VIII): Historica 
relatio XII, Atartyrum Carthusianorum qui 
Ruraemundae . . . agonem compleiferunt. Libellus 
aureus^ iteratis typis Anno rysj. Bruxellae cum 
pauculis additionibus recusus. Daar de in-4*. 
uitgave vier appendices (blz. 60 — 77) heeft, 
welke in de in-8*. uitgave van 1608 niet voor- 
komen y zal voor het jaartal 1608 op den titel 
1753 gelezen moeten worden. 

Haver (Th. H.), Luth. Pred. te Am- 
sterdam. 

Zie: Paauw {A), 

HAVERKORN van RlJSEWlJK (W. 
H.), Pred. te Delft. 

Zie: Rijsewijk {W. //. Haver- 
kom van) 

HAZART (C), 1617— 1688. Jezuiet 

Kerckelycke Historie van de ghe- 
heele wereldt namelyck vande voor- 
gaende ende teghenwoordigheeevwe... 
Antwerpen , M. Cnobbaert. 1667 — 
1671. in-foR 4 dln. (XXII), 484 [moet 
zijn 500] en (36); (XXII),4o6 [moet zijn 
414] en (26); (XVI), 455 [moet zijn 
459 en (21); (XVIII), 412 [moet zijn 
414 en (24) blz. (B. U. G.) 

Behalve de gegr. titels hebben de deelen 
44' I7i 37 ^^ 19 gravures, velen zonder naam, 
anderen geteekend of gegraveerd door Lamorlet, 
Herregaudts, A Diepenbeke, J. de Lof, J. ab 
Egmont, Lommelin, Fr. Boutats, Gasp. Boutats, 
J. Neeffs en A. Melaer. — Als 5de deel ver- 
scheen: Triomph van de waeracktige Kercke 
ende van de Caiholycke Religie over de Atheisten, 
Mahometanen, Heydenen, Joden, Schismatycken^ 
alle soorten van Ketters, ende Sectarissen, 
Antwerpen, M. Cnobbaert 1673. in-foL 588 blz. 
(Zie: de Boeker^ II, 75.) 

»7 



ï3o 



HAZART — ^liEMEltT. 



Triomph der Pausen van Roomèn 
over alle hare Benyders ende Bestiy- 
ders Met eene volkomen, ende over- 
tuyghende wederlegginghe Van alle 
de lasteringhen, en valscheden van 
de Sectarisen . . Antwerpen , M. Knob- 
baert. 1678 — 168 1. in-fol'. 3 dln. 
(XXn), 452 en (18) ;(X), 430 en (14); 
(VI), 333 K z. 335] en (13) blz. 
(B. U. G.). 

Dl. I voorwerk: Opdracht (lat en holl.), 
kerkel. goedk.,^ volgorde der platen en voorrede. 
In Dl. I: 40, in Dl. II (met nieuwe opdracht): 
41, in Dl. III: 50 kopergravuren. 

Hechem (W. M. van). 
Zie: Opmeer (P,). 

HEDA (W.) , gest. 1525. Kanunnik te 
Utrecht. 

Zie: Beka. 

Heel (W. F. C. J. van), geb. 1836. 

Pred. te Roermond. 

Campegius Vitringa Sr. als god- 
geleerde beschouwd. [Akad. proef- 
schrift\ 's Gravenhage , Gebr. Belin- 
fante. 1865. in-8*. (B. U. A.) 

Heemskerk Az. (J.) , geb. 1818. Mi- 
nister van Staat. 

'Levensschets van Martinus Stuart. 
Amsterdam, M. Costerjz. 1855. in-8*. 

Brinkman t Naamlijst. 1855. blz. 42. 

HEERE (D. de), geb. c. 1607. gest. 
1687. Dominikaan. 
Zie: yaer. 

Heers (L. de), Pastoor te Wmtershoven. 

De levens der heyligen van Win- 
tershoven, mitsgaders een kort ver- 
hael van den opgangh en nedergangh 
der oude stadt Tongeren . . . Hier 
achter is by gevoeght een kort be- 
gryp van de Heylige ende Heyligen 
van 't landt van Luyck, beneffens 
alle de Cathedraele en Collegiaele 
Kercken, Abdyen, Prioorschappen en 
andere Conventen der Religieusen , 
etc. Maestricht, L. Bertus. 171 2. in- 
\2\ (K. B.) 

Met voorrede en approbatie. Het is een her- 
druk; blijkens de approbatie van 25 Sept. 1662 
schijnt de iste dr. van dat jaar te zijn. 



Hein (C. A. W.), Predikant 

'Echte Opgaave en Verhaa 
de Redenen , om welken, en d 
op welke C. A. W. Hein, Pre 
op het Hoogeveen , door . . . 
en Gedeputeerde Staaten der 
schap Drenthe, van zijnen 
ontzet , en hem door . . de S 
van gemelde Landschap, de ] 
ning in het zelve is ontz^: 
licht gegeven, door bovengen 
Predikant, z, adres, ^790. in-} 

S. de Visser^ Naamlijst. L 22. 

Heinsius (J. G.). 

Zie: Vragen. 
HEIRMAN (J. B.) , Kath. Priest« 

De Heilige Ludgerus, Apos 
Saksen Eerste Bisschop van M 
Patroon der Parochiale Kerk va 
door ... Grent, J. en H. va 
Schelden, i Maart 1861. in-i 
U. Leuv.) 

Met lithogr., opdracht en approbatie 

•H FXDEN (De christene) , 
martelaers van het priesterdo 
durende de fransche om wen 
Gent, Rousseau-Warie. 1863. 

Vlaemsche Bihliogr., 1, 193, 

Heldring (D. J. C), Pred.te 

Zie: Bomosteenen. 

Heldring (L.), geb. 1852. i 

Zand voort. 

Zie: Bomosteenen ; Heldring (O, C) 

Heldring (O. G.), 1804—187 

te Hemmen. 

De Nederlandsche Hervormd 
in Indie . . Utrecht, Kemink er 
1855. in 8". (B. U. L.) 

Met 8 bijlagen. 

Heldring (O. G.). Leven < 
beid. Leiden. E. J. Brill. 1881 
2 dln. (K. B.) 

Naar autobiographische aanteekeninj 
O. G. II. bewerkt door zijn zoon L, H 
— Met door v. Kesteren gegrav. portret er 
2e dr. 1882. I dl. 

HEMERT (G. van), Hoogleeiaar 
dikant te Middelburg. 



HENCKENS— HEKSCHENIUS. 



131 



Brief . . aan . . G. Maatschoen . . . 
Betreflfende vooraamentlyk den oor- 
sprong, en betrekkinge der Menno- 
niten of Doopsgezinden in opzigt 
tot de Munsterse en andere oproerige 
Doopsgezinden van die tyden; als 
mede enige byzonderheden tot dezelve 
behoorende; strekkende totantwoort 
op zyn Eerws. aantekeningen, byde 
vemieude, en door Hemzelven ver- 
taalde uitgave van de Geschiedenis 
der Metmoniten^ eertyds in het Latyn 
beschreven door . . . H. Schyn. Mid- 
delburg, H. V. Hoekke. 1744. in-8'. 
(K. B.) 

HENCKENS (C), Priester. 

*De gelukzalige Joannes Berch- 
mans . . Mechelen, E. en J. van Moer. 
1865. in-8*. 

Vlaemsche BibUogr.y III. 50. 

*De martelaars van Gorcum. Me- 
chelen, E. en J. van Moer. 1866. in-i8'. 

Vlaemsche Bibliogr.^ III. 50. 
HENCKENS (J.^ , Redemptorist 

Dc Heilige Cnristina de Wonder- 
bare, maegd, van Sint-Truiden, ge- 
V'olgd van het verhael der vervoering 
^n verheffing harer relikwien, welke 
lieden berusten in de kerk der EE. 
I^aters Redemptoristen, ter plaetse 
gezegd Steenaerty in voornoemde stad. 
iDoor . . . Sint-Truiden, Vanwest- 
ï^luymers. 1863. in-8*. (K. B. B.) 

Met Uthogr. portret, approbatie, voorrede en 
manteekeningen — 2e dr. bij den zelfde. 1869. 
l]i^«. (B. B. B.) 

Hendricksz (Joost). 

Zie: Vrede- HandeUnghe. 

Hendrik Eemkens. In 1562 te 
XJtrecht als Ketter Verbrand. [Aan 
^tslot:] Utrecht, J. D. Doorman. 
(1853.) in-8*. 4 blz. (B. L. L.) 

Uittreksel uit v. Braght, Marteiaers-spiegei, 
^et is een 2e dr., de eerste was evenzeer in 
*^53 verschenen. 

Hengel (W. A. van), 1779— 1871. 

"oogleeraar te Leiden. 

Sint-Nikolaas en het Sint-Nikolaas- 
fe^st. Leiden, S. en J. Luchtmans. 
'»3i. in^*. (B. U. A.) 



Met voorbericht De verhandeling was eerst 
afgedrukt in het Archkf van Kist en Royaards, 
DL m. en nu afzonderlijk uitg^even. 

Memoria Joannis van Voorst, Theo- 
logiae doctoris et professoris in Aca- 
demia Lugduno-Batava . . . Lugduni- 
Batavorum, S. et J. Luchtmans 1834. 
in-8*. (K. B.) 

Met aanteekeningen. 

Meritorum Joannis Henrici van der 
Palm commemoratio brevis. Lectain 
Classe tertia Instituti regii Neerlan- 
dici . . . Lugduni Batavorum, S. et J. 
Luchtmans. 1840. in-8'. (K B.) 

Henke (H. P. K.). 
Zie: Roscoe {W,), 

HENNIN (Q.) , Pastoor te Laken. 
Zie: Oorsprongh van de Kercke van Laken. 

Henrixsz (P.). 

Zie: Werf {7. R. van der). 

Henry (P.). 

Het leven van Johannes Calvijn, 
den grooten hervormer . . . Uit het 
Hoogduitsch vertaald en met aan- 
teekeningen vermeerderd. Ten deele 
bewerkt door wijlen P. J. L. Huët 
Rotterdam, van der Meer & Ver- 
bruggen. 1847. ^^^-8*. 2 dln. (B. W. L.) 

Met voorreden vau vert en schr., portret van 
Kalvijn en bijlagen. Er bestaat een nieuwe 
titel-uitgaaf van 1856 bij dezelfden, waaruit 
blijkt dat dit werk gedeeltelijk door P. J. L. 
Huet en verder door J. Oudijk van Putten be- 
werkt is — Oorspr. : Das Leben yohann Cal- 
vins des grosten Reformators enz. Hamburg. 
1S44. in-8*. 3 dln. 

Henry (P. A.). 

*Het leven van den H. Vincentius 
k Paulo, 's Hertogenbosch , W. van 
Gulick. 1878. in-8'. 

Mes^ Kath. pers. blz. 104. 

HENSCHENIUS (G.), 1600— i68i.Jezuiet, 
geb. te Venray. 

De episcopatu Traiectensi, episco- 
porum regumque Franciae iis coae- 
vorum chronologia, et populis dioecesi 

illi subiectis, Diatriba Ex 

Actis Sanctorum , ab ipso et Joanne 
Bollando . . illustratis. Antverpiae , 



132 



HERBST — HERSTEL. 



J. Meursius. 1653. in-4*. (X), 113 en 
(22) blz. (B. U. A.) 

Met opdracht, voorrede en indices. 

Herbst (F.). 

Leven, denken en werken van 
Johann Kaspar La vaten Naar het 
hoogduitsch van . . . Groningen, C. M. 
van Bolhuis Hoitsema. 1849. in-8'. 
(K. B.) 

Herderschee (J.), geb. 1850. Pred. te 

Borculo. 

Zie: Nippold (K). 

Herderschee Q. Hooijkaas), geb. 
1822. 

Zie: Me/er (O.); Nippold (F.). 

Hergundus (Gangolphus). 

Kort verhael Oft Memorien, van 
den wonderlicken gheschiedenissen, 
aenslaghen, verandering, endeonghe- 
hoorder Tyrannije, deur de Jesviten 
aenghestift ende uytghericht in 't 
Stift ende Stadt Paderborn. In vier 
Boecken verdeylet deur.... Ghedruckt 
[Z. adres.] 1605. in-4'. 62 blz. (B. 
U. G.) 

Met voorrede. 

Heringa Elz. (Prof.) in zijnen 
dagelijkschen omgang. Geschenk aan 
de leerlingen en vrienden van den 
onvergetelijke. Utrecht, K. J. Gieben. 
1846. in.i2«. (K. B.) 

Heringa (J.). 

Zie: Greydanus (A). 

Heringa (S. P.) , geb. 1830. pred. te 

Renesse. 

Ferdinand Christian Baur. Volledig 
en kritiesch overzicht van zijn werk- 
zaamheid op theologiesch gebied . . 
Uitgegeven door Teyler*s godgeleerd 
Genootschap. Haarlem, Erven F. 
Bohn. 1869. in-8«. (K. B.) 

In: Nieuwe Serie, Dl. I. 2e Sluk. 

Herinnering aan een Martelaar 
des geloofs, 30 Mei 1570. Voor re- 
kening van den schrijver ... 's Gra- 
venhage, Gebr. van Cleef. 1870. in-8'. 
(K. B.) 



De martelaar is Adriaan Jansz, pastoor te 
IJsselmonde. Onderteekend M. B(ichon). v. 
IJ(sselmoD'le). Met 2 bijlagen, nl. de Sen- 
tentie over A. Jansz en het: Liedeken van vier 
Pastoren. 

HERK (KORN. VAN). 

Zie: Leydis {Joh. de), 

Herman DE Timmerman, gest 1569. 

Doopsgez. Martelaar. 

Een corte Bekentenisse endegron- 
dighe aenwijsinghe . . dat Grodt, Va 
der , Soon . . een onuerscheyden Godt 
is enz. . . Gedruckt . . 1578. in-i6*. 
16 bladen. (B. Stadt Hamb.) 

Herman de timmerman heette Herman van- 
den Greyn. BI. 13 begint: «Een Liedeken, 
tracterende van sommighe, opgheofferde Kin- 
deren Gods, van den Jare 62 lot den Jare 69. 
binnen Ghent opgheoffert» en handelt over 41 
martelaars in de genoemde jaren te Gent ter 
dood gebracht. Een uitgaaf van 1577 is vermeld 
in : Fr. Muller, Catalogus van . . IIoU. godgel. 
werken.. iSjy. n». 776; de ijverige bewerkers 
van de Bibl. Belg. konden er echter geen ex. van 
te zien krijgen. 

Herman (F. J.), geb. 1828. Pred. te 
Baarn. 

Beschouwing over. de Kloosters in 
Nederland . . . Rotterdam, P. M. Ba- 
zendijk. 1861. in.8«. (B. U. A.) 

Hermans (C. R.), 1805-1869. Rector - 

van liet gymnasium in 's Hertogenbosch. 

Annales Canonicorum Regulariunt»- 
S. Augustini, Ordinis S. Crucis. E»-< 
monumentis authenticis, reverendissi-^ 
mo patre magistro generali, fr. 
van den Wijmelenberg , approbani 
et opitulante, collegit, disposui 
illustravit C. R. Hermans. Silva( 
Ducis, P. Stokvis. 1858. in-i2*. 
dln. (K. B.) 

Met 14. ))ortretten en afbeeldingen vr 912 
kloosters. 

Hermens (J.). 

Zie: Lessurios. 

HERRE (Dom. de), gest. 1687. Domi- 
nikaan. 
Zie: Jaer. 

Herstel van den godsdienst in 
Frankrijk, of verzameling van echte 
en belangrijke stukken, betrekkelijk 
tot die groote gebeurtenis, behelzen* 



HERTOGHE — HEUGLE. 



133 



edevoeringen van den Staats- 
Portalis, van de burgers Simeon, 
a Bonaparte en Jaucourt, be- 
s het concordaat met den paus, 
ond-wetten der onderscheidene 
iensten, enz. Uit het fransch. 
ïn, Gebr. Murray. 1802. in-8*. 

.) 

RTOGHE (P. DE). 

: Sterre {J. Chr. v. d). 

RTUM (H. W. ƒ. VAN), geb. 1836. 
Priester en pastoor te Monnikendam. 

rens der Heiligen voor alle dagen 
aars bewerkt door . . . Geïllus- 
met 365 gravuren, Kerkelijk 
[ekeurd. 's Hertogenbosch , Lut- 
1 Cranenburg. 1873 — 74. in-8". 
. (B. K. A.) 

RTZBERG (G. F.). 

Hervorming in Spanje in onze 
. Rede gehouden door ... Bij 
mheid van het 25-jarig bestaan 
ist-Adolf- Vereeniging in de Prov. 
n. Naar het Hoogduitsch door 

van Lummel. Utrecht, Kemink 
on. 1870. in-8*. (B. U. U.) 

voorrede en aanteekeningen van den 
'. Oorspr. : Die protestantischc Beioegitng 
tien. Vortrag. llalle, 1870. ui-l6». 

iRVORMER (Een) in de katholieke 
uit onze dagen. Levensschets 
en bestuurder van het Bisdom 
anz, vrijheer J. H. van Wes- 
rg. Groningen , P. van Zweeden. 
in.8^ 

rl. Bibliogr,, 1863. blz. 20. 

RVORMlNG(De) van Amsterdam ; 
ïn jare 1578, ih de Kerke en 
Jurgerstaat, ingevoerd, in hare 
aamste omstandigheden beschre- 
als eene stoffe , tot blyde viering 
iet tweede eeuwfeest, dezer ge- 
vaerdige geschiedenis; meteenige 
roegde naam-lijsten der regeering, 
rscheide bijzonderheden van vele 
laame regenten dezer stad. Am- 
im, P. Conradi. 1778. in-8'*. 

«•) 

een titelgravure van Th. Koning, de 



uitdrijving der monniken voorstellende. Voor 
den schrijver wordt de uitgever P. Conradi 
gehouden. 

Herwerden (C. H. van), geb. 1802. 

Pred. te Hontenisse, Deventer en Groningen. 

Commentatio de iis, quaeaCarolo 
Magno, tum ad propagandam reli- 
gionem christianam, tum ad emen- 
dandam ejusdem docendi rationem, 
acta sunt. In certamine literario ci- 
vium Academiarum Belgicarum , . . . 
ex sententia ordinis Theologorum 
Academiae Lugduno-Batavae, prae- 
mio ornata. Lugd. Batav. , S. et J. 
Luchtmans. 1825. in-4". (K. B.) 

Afzonderlijke uitgave van een gedeelte der 
AnnaUs Academiae Lugd.' Baiavae, 1824 — 1825. 

Specimen academicum inaugurale 
de Juliano imperatore, religionis chris- 
tianae hoste, eodemque vindice.. Lug- 
duni Batavorum, J. W. van Leeuwen. 
1827. in-4«. (K. B.) 

Het Aandenken van Hendrik van 
Zutphen, onder zijne landgenooten 
vernieuwd . . . Groningen, J. Oomkens. 
1840, in-8*. (B. U. A.) 

Met opdracht aan A. C. W. Staring en af- 
beelding van het gedenkteeken voor II. v, 
Zutphen tegenover den titel. In 1S45 plaatste 
dezelfde schrijver in het Nederl. Archief voor 
Kerkel. Gesch. Dl. V: Hendrik van Zutphen , 
eene Nalezing op: liet aanden/ten 7>an Hendrik 
van Zutphen, onder zijne landgenooten i'er- 
nietiwd^ welke verhandeling ook afzonderlijk 
verscheen. (Leiden, S. en J. Luchtmans. 1845. 
in-8».) (B. U. A.) 

Een t7veede, ver tneei derde en verbeterde druk. 
Uitgegei'en van wegc de E^utngelische Maat- 
schappij. (Evangel. Bibliotheek.^ 1864. II) ver- 
scheen te Arnhem, hij G. W. v. d. Wiel. 1864. in- 
8». (B. L. L.) 

Herwerden Hz. (C. H. van) , 

Pred. te Beesterzwaag. 

Zie: Coquerel (C). 

HES.SEVELD (P. J. VAN). 

Zie: Nouhuys (//. J. C. van). 

Heugle (J.). 

*Levensbeschryving van den heyli- 
gen Antonius, abt en eremyt, ge- 
volgd door de wonderbare genezin- 
gen door zyne voorspraek bekomen. 
Door . . . IJperen, S. Lafonteyne. 1846. 
in- 1 2'. 



134 



HEUMEN — HEUSSEN. 



Annales du Comité Flamand de France^ I, 

Heumen (H. van). 
Zie: Tardy [H, von), 

HEURNIUS JOAN. FIL. (J.), Pred. in 
Indie. 

De legatione evangelica ad Indos 
capessenda admonitio. Lugd. Batav., 
Ex officina Elzeviriana. 1618. in-8". 
(K. B.) 

Met drukkersmerk o. d. lit Na de opdracht 
aan de Stateu-Geueraal en prins Maurits en 
«rerum Indicarum Curatoribus» volgt een brief 
van prof, J. Polyander aan prof. O. Heumius 
over deze admonitio. — Willem s n*. 142 tee- 
keut hierbij aan: «Cette même édition a été 
remise en vente par Bouaventure et Abraham, 
avec un nouveau frontispice date 1628.» 

Heussen (H. f. van), 1654-1719. 

Katholiek geestelijke, een der hoofden der 
zoogenaamde Jansenisten. 

Batavia sacra, sive Res Gestae apos- 
tolicorum virorum, qui fidem Bata- 
viae primi intulerunt, in duas partes 
divisa. Prima Continet gestaXX. pri- 
morum Praesulum Ultrajectensium . . . 
aliorumque istius aevi patriae Cae- 
litum ex coëvis Scriptoribus de- 
prompta , . . . Reliquorum dein Pon- 
tificum Traj. eorumque Suffraganeo- 
rum, Vicariorumque gesta et Sanc- 
tiones sacras . . ad erectionem usque 
novorum perBelgiumEpiscopatuum.. 
Altera A. F. Schencko orsa, traditis 
Diplomatibus circa limites Sedium, 
Metropolitanae Ultrajectensi Suffra- 
ganearum , habitisque iis in locis 
Conciliis, res gestas, Decreta fidei 
morumque, ac Scripta Praesulum; 
Vicariorum , Pastorum aliorumque , 
una cum recensione Ecclesiarum lo- 
corumque Sacrorum ad nostrum usque 
seculum perducit. Cum typis aeneis. 
Omnia industria ac studio T. S. F. 
H. L. H. S. T. L. P. V. T. Bruxel- 
lis, Fr. Foppens. 17 14. infol". (K. B.) 

Met opdracht en voorwoord van den schr. ; 
uitvoerige registers gaan het werk vooraf. De 
initialen moeten gelezen worden Trajectini 
Suffraganei IJ. L. Ileussenii sac. theol. Licen- 
tiati, Provicarii Ultrajectensis : De 73. gra- 
vures , portretten , afbeeldingen van kerken , 
kloosters enz. zijn meestal zonder naam Tan 



graveur; enkelen dragen den naam ted Bleis- 
wijclc, R. A. Persijn, J. Matham, R. Blockhuijsen. 
Het werk is een rijke bron voor de geschie- 
denis der katholieke kerk in ons vaderland, 
maar moet met omzichtigheid gebruikt worden. 
— Sommige exemplaren dragen het jaar 1754 
op den titel, terwijl behalve Foppens nog lüs 
uitgevers genoemd worden H. en J. Besselmg 
te Utrecht. Het is echter dezelfde druk, zooab 
ook blijken kan uit hetzelfde lijstje van Errata, 
dat in beide exemplaren aan het slot gevonden 
wordt. Voor de hollandsche vertaling sie den 
volgenden titel. 

Historia Episcopatuum foederati 
Belgii; utpote Metropolitani Ultra- 
jectini , nee non suffraganeorum Har- 
lemensis, Daventriensis, Leovardiensis, 
Groningensis et Middelburgensis. In 
qua singulariter eminent provinciarum 
antiquitates , urbium et pagorum in- 
crementa, ecclesiarum, abbatiarum, 
ac coenobiorum origine^, fundatores, 
patroni , jurisdictiones , privilegia , 
jura . . . itemque praesulum, abbatum, 
abbatissarum, rectorum, virorum tum 
ecclesiasticorum, tum politicorum vi- 
tae , gesta , lucubrationes, aliaque . . . 
per H. F. V(an) H(eussen). Sac. 
T(heologiae).L(icentiatum).Vic(arium). 
Tr(ajectensem). . . cum figuris aeneis. 
Lugduni in Batavis, Chr. Vermey. 
17 19. in-fol*. 2 d. (K. B.) 

Met voorrede van den schr. en latijnsch ge- 
dicht van H. de Weerdt. — De 24 g^gra^ — .. 
veerde afbeeldingen van kerken enz. zijn 00^ 
hier zonder naam van graveur. In de aan h 
bisdom Middelburg gewijde afdeeling vin* 
men een kaart en 9. plattegronden 
Zeeuwsche steden. De 14 uitslaande po 
tretten zijn gegraveerd door C. Bloemaeit d 
zoon en vooral door Fr. Bloemaert naar sch 
derijen van A. Bloemaert. De overige 8. portrett 
zijn gravures van T. Bloemaert, van Dijck, 
P. v. Gunst, R. A. Persijn, TTi. Matham n 
schilderijen van O. Wijckersloot, Koets, L. 
Jonge, H. van Vliet, A. v. d. Werf, L. SpwA 
berge, N. Moyaert, en T. Mensinck. — Het wesri* 
is een reproductie van de Baten'ia Setcta, maar 
op uitgebreider schaal en vermeerderd met de 
andere genoemde diocesen. De beschrijving vao 
Deventer is grootendeels een reproductie van 
Liudeborn's Historia stite notitia episeopatats Da-, 
ventr. (Col. Agr. 1670). Zie: AIolL f, Xxiti, 
noot 2. Ook dit werk bevat bij veel voortrefFe- 
lijks vele onnauwkeurigheden. Er bestaan exem- 
plaren met nieuwe titels van 1733 en I755;de 
druk is dezellde. Van de Batm>ia Seura en de 
Historia episcopatuum bezorgde H. van Rijn 
een vertaling, met talrijke belangrijke aantee- 




HEUVEN — HEYNDRICX. 



'35 



Q door hem vermeerderd, welke van 
725 Ie Antwerpen (op de latere dee- 
lt Leiden)^ bij Chr, Vermeij het licht 
18 deelen iu-8*. Het werk heeft geen 
Den titel. De verschillende afdeelingen 
tol litel: Batcnna Sacra, of Kerrelyke 
storie en oudheden van Batavia (3 dln. 
6); Historie ofte beschryving van V 
xhi Bisdom (3 dln. 1719); Oudheden en 
n van fut rechte Zuid-IIolland en van 
d {i d. 171 9); Oudheden en gestichten 
ynland (i d. 1719); Oudheden engestich- 

Delft en Delfland^ mitsgaders van 
nhage (i d. 1720); Oudheden en ge- 
van Kennemerlands Amstelland, Noord- 
en Westvriesland (2 dln. 1721); Oudhe- 
gestichten van Zeeland (2 dln. 1722); 
m en gestichten van Vriesland (2 dln. 
Oudheden en gestichten van Groningen 
ningerland. mitsgaders van het Land 
ent (i d. 1724); Oudheden en gestichten 
bisdom van Dri'enter (2 dln, 1725); de 
aatste deelen uitgekomen bij S. Lucht- 
1 D. Haak te Leiden. Op de eerste drie 
noemt de vertaler zich H. F. R^ op de 
e H. V. R. A.1 deze deelen zijn voor- 
n portretten en afbeeldingen van ker- 

gebouwen aan de latijnsche uitgave 
l. Een tweede uitgave der holland- 
■rtaling zag in 1726 te leiden bij D. 
^. Luchtmans en Joh. A. I^angerak in 
I in-fol*. het licht. De algemeen e titel 
ïer verkort) : Kerkelyke Historie en out- 
rr neven vereenigde pro7fincien ; begree- 
dete byzondere verhandelingen^ Bataz'ia 
. Historie 7>an 't Utrechtsche Bisdom^ . . 
m en gestichten van het rechte Zuid- 
' enz. enz. . . in V Latijn beschren'en 
\ V, H. . . overgeset en met Aanteke- 
opgeheldert door H. V. R. Hierbij komt 
'e Verhandeling van het geld ^ sijn oor- 
enz. . . door F, van Mieris. Versiert 
^ere Plaaten. De gravures zijn als die 

latijnsche uitgaaf. De druk in-8*. is 
Moll.^ a. w. te verkiezen, mits men er bij 
j : Aanhangsel of de Kerkelijke Oudheden 
ierland; Behelsende van Ryns Algemeene 
' op dat werk eenige verbeterde en ver- 
ie Lijsten der Proosten en Dekenen so 
Xfy f kerken van Utrecht, als van West- 
ui, gelyk ook een Brief aan den Heer 

van Papendrecht , Aartspriester van 
f. Utrecht, H. Besseling. 1744. in-8*. 
rijver van dit belangrijke toevoegsel is 
kenborch. 

JVEN (A. VAN). 

: Aldendorp {G, v,). 

! (DiRCK VAN DER). 

rt bericht van . . . ontrent het 
l van d'. Theod. van der Hoe- 
remonstr. pred. te Rotterdam, 
den zoo voor, in, als na het 
beroep . . . benevens een kort 



vertoog daer over gemaekt Mitsga- 
ders een waerachtig verhael derpro- 
ceduren dieswegens gehouden, met 
de . . voorstellen tot wegneming van 
grooten verwydering, vruchteloos aen- 
gewendt; alles met de autent. stuk- 
ken en bewyzen. . Rotterdam, Joh. 
van Doesburg. 1726. in-4'. 

Rogge^ Ca tal. Remonstr, II. 92. 

Heijden (Gasp. v. d.). 

Zie: Protocol, 

Heijden (W. van der), 1595— 1638. 

Jezuiet. 

Verhaal van de verrigtingen der 
Jezuieten in Friesland . . . Uit het latijn 
vertaald en met aanteekeningen voor- 
zien door Dr. H. Amersfoordt en 
Mr. U.A. Everlsz. Leeuwarden,). W. 
Brouwer. 1842. in-8'. (K. B.) 

Heven (H.). 

Zie: Kalender, 

Heylen (A.). 

Zie : Verhandelingen. 

HEYLIN (P.) , Hof-kapelaan van Koning 
Karel I van Engeland. 

Historie van de vyf artikelen : of 
een verklaring van 't gevoelen der 
Westersche Kerken , en in 't bysonder 
van de Kerk van Engelant, in de 
vijf verschilpunten, heedensdaegs over- 
gehaelt onder de naem van Arminia- 
nerye . . . Uit het Engels . . vertaelt 
door Greraardt Brandt , de Jonge . . 
Rotterdam, B. Bos. 1687. in-8". 
(XLVUI), 451 en (13) blz. (B. R. A.) 

Met gegrav. titelpr., opdracht aan Ph. van 
Limborch, voorreden van den vertaler en van 
den schrijver. — Ifet boek is een verdediging 
van het gevoelen der Remonstranten. Oorspr. : 
Historia Quinquarticularis .^ or a historical De- 
claration of the fudgment of the Western Chur- 
ches^ and more particularly of the Church of 
Eng landt on the five controverted points reproa- 
ched with the name of Arminianism. Lond. 1660. 
in-4». 

HEYNDRICX (J.), Kath. priester. 

Het leven Vande wonderbare Maeght 
S. Amelberga, Eene sonderlinghe 
hulpe der ghener, die met den lan- 
ghen evel, ende alderley sieckten 
beladen zijn : Vy t de Latijnsche. . tale 



136 



HEYNEN — HIERONYMUS. 



vertaelt, vermeerdert ende over-al ver- 
rijckt met veel Godtvruchtighe lee- 
ringhen ende gheestelijcke contem- 
platien , door . . Ghendt , A. Sarsan- 
ders. 1625. in-8«. (XXXIV), 435 en 
(27) blz. (K. B. B.) 

Met gegrav. portret , opdracht, 2 lat. gedichten, 
voorrede, tafel en opgaaf der gebruikte schrij- 
vers. Aan *t slot register en approbatie. Naar 
een lat. handschrift uitgegeven. Zie Ar/a Sam- 
lorum Julii. III. 83. Het oorspr. (?) is daar af- 
gedrukt: 90— 1 12. — Als schrijver worden ge- 
noemd (Zie Vanderhac^hen^ II. n*. 1039,) 
'riieodorus, monnik van de abdij van St. I'ieter 
en de II. Radboud. 

Heynen (F. C). 

Schetsen uit de Nederlandsch-In- 
dische Missie. De Kerkelijke statiën 
op Flores ... 's Hertogenbosch-Am- 
sterdam. 1876. in-8«. (B. K. A.) 

Met lithogr. en i)Ortretten. 

Heyningen (L. van). 

Brief van . . aan . . C. de Vries . . 
Benevens Uittrekzel uit zekere Brief 
behelzende eenige voorlopige bijzon- 
derheden rakende de Doopsgezinde 
Gemeente te Utrecht, [z, n, v, pi, e, 
V. dr] 1784. in-8*. (B. D. A.) 

Heijningen (G. P. Kits van), 

geb. 181 7. Pred, te Deventer. 

Zie : Friedrich {J) ; Hoffmann (P. 
L. F); Pape {C. W,) ; [/llmann (C). 

Heynshelmans van Rijthouen 

Historie Van D'outheyt ende den 
voortganck des Heylich , Chfisten , 
Catholijck, Apostolijck, en Room- 
sche ghelooue, in dese Belgische Ne- 
derlanden ghepredickt van d'Apostels 
tijden af, tegen alle nieuwicheyt en 
joncheyt der vremde secten en Ket- 
terijen . . By Meester . . . begost ende 
nu volmaeckt tot.. 1591. By neer- 
stichede van Meester H. Co^erius . . 
Hantwerpen, H. Verdussen. 1591. 
in.8*. 87 bladen. (K. B.) 

Zonder pagineering; de signatuur loopt van 
A. tot L. Met opdracht, voorrede en approbatie. 
Dit zeldzame werkje bevat onder andere bij- 
zonderheden een belangrijke schets van den 
toestand van Vlaanderen in de jaren 1587 en 
1588, welke door andere schrijvers is overge- 



nomen. Zie de Wind ^ blz. 235. — Andere 
exemplaren hebben het adres: Hantwerpen,^ by 
//. IVoufeis. (zie Na^forscher^ XXII. 169.) 

Heijse (J. H. C). 

Zie: Kalender. 

HEYST (D. van), 1802— 1836. Pred. te 
Muiderl)erg, Hazerswoude, Gouda en Leiden. 

Dissertatio theologica inauguralis, 
de Judaeo-Christianismo ejusque vi et 
efficacitate, quam exseruit in rem 
Christianam, seculo primo,... Lug- 
duni Batavorum , Vidua D. du Saar. 
1828. in-4^ (K. B.) 

HEZENMANS (J. C. A.) , geb. 1835. 

*Cornelia. Eenige groepen uit de 
vervolging van Keizer Valeriaan. A*. 
257. Amsterdam, C. L. van Langen- 
hvysen. 1864. in 8". 2 dln. 

Brinkman^s Catal. blz. 523. 

De St. Janskerk te 's Hertogenbosch 
en hare geschiedenis . . 's Hertogen- 
bosch, G. Mosmans. 1866. in-8*. 
(K. B.) 

Opgedragen aan Mgr. J. Zwijsen, aartsbisschop 
van Utrecht en versierd met een photographte 
en drie platen in steendruk. 

Drie abdijen uit de Xlle eeuw. Eene - 
studie, op den aard en de maatschap- — 
pelijke beteekenis der kloosters in d< 
Middeleeuwen, Amsterdam, C. 
van Langenhuysen. 1874. in-8'.(K.B.' 

H. H. 

Zie : Weeghschael, 

HiEBINK (H.) , Directeur van het Zcn< 
lingshuis te Rotterdam. 

Zie: Hagenbach [K.R.); Wallmm 

{7. Q. 

HiERONYMUS. 

Van den leuen der heiligher ^ 
deren inder woestinen hoer leuen 
dende. Ter Goude, Ger. Leeu. i. 
m-ioV. 198 bladen. (K. B.) 

Met gothische letters in twee kolommec3 ge- 
drukt. Blad I recto is door randwerk omg^vfo; 
de eerste kolom begint: tHier beghint siote 
Jheroni- | mus voerspraeck inden eersten | boec 
vanden leuen der heiligher | vaderen Inder 
woestinen hoer Ie juenleydende | Dat prologm. | 
Aan het einde: «Hier eynden die vijf boeken 
van I dat leuen ende conuersacy der heyli | gber 
vaderen. | Volroaect ter goude in hoUantll^ 
mi geraert leeu. Anno MCCCC | ende Ixxx. opsmte 
Barbaren auöt | ». Daaronder het dmkkersmeik. 




HIERONYMUS— HILDEBRAND. 



137 



. VOD den lat. tekst van de Vitae 
Patrum^ verscheen zonder naam 
ts of drukker en zonder jaar, waar- 
Keulen, by Ulrich Zeil omstreeks 
even door L. l/ain^ II, i. f. jj. 
eum Meermanno-Westhrenianum.) 
ken van den holl. tekst zijn de 

Peter van Os. 1490. in-fol». 166 
half-gothische letters in twee ko- 
[rukt (K. B.) Blad i recto: «Dit 
enomet. dat vader boeck. dat in 
s ghehieten Vitas patnf. inhoudende 
n ên legenden der heyligher va- 
a I re leuë in strêgher penitencie 
t hebbë | Ouergheset in goeder ver- 
scer sprake». Aan het einde : «Hier 
ierde deel va desen | boecke van 
ike wercken eiï | goede exem- 
de lerlghen der hei | gher (sic) 
Is die heylige leraer Je | ronim* 
Icë in dë latine ghe- | toghë heeft. 
I goeder vsta I delre duytscer spra- 
heit alre | goeder Kersten mêscen. 
mi I Peter va os In dê iare ös 
: I eiï xc. den eerste dach va den 
onder het drukkersmerk. Behalve 
og drie hout'ineden. De titelprent 
;ld uil twee doorgezaagde stukken 
len uit de Biblia Pauper urn. Het 
(een voorstelling van Pinksteren) 
te van de plaat .?. uit het tweede 
het tweede stuk (de Jakobsladder) 
jk der plaat geleekent .T. evenzeer 
e alfabeth. 

Eckert van Hombergh. 1498. in- 
iden met gothische letters in twee 
ïdrukt. (K. B.) Blad i recto: «Dit 
enoemet. dat vader boeck. dat in 
is ghehieten Vitaspatrü inhoudëde 
en lege 1 den der heiligher vaderë 
; in strêgher penitencie | ouerghe- 
: Ouergeset ï goeder verstadelre 
sprake». Aan het einde: «Ghednict 
lollant Bi mi | Ilenrick eckert va 
iaer os | herè M. cccc. en xcviij». 
e blad verso het drukkersmerk in 
ïhalve dit heeft het boek nog twee 
De eerste (de titelprent) is uitZ»- 
axonia , Boec van den letten . . Jesu 
bij H. Eckert van Homberch.) 1488. 
\ Seversoen. 1511. in-fol». 132 bla- 
:hische letters in twee kolommen 
B.) Blad I recto: «VItaspatrum 
mt dat vader boeck Inhou- | dende 
ende legenden der heiligher vade | 
leuen in strenger penitencie ouer- 
ebben Ende met veel schone exem- 
niracu | len. Dat welc is seer oer- 
ïsen voer alle Kerstë" [ menschen 
ide waerlic Ouergeset in gueder | 
jytscher sprake eiï is aderwerf ge- 
Lan het einde: «Gheprent tot Ley- 
ant Bi mi Jan | seuersoen | Int iaer 
:cccc. ende xi. | Den achstëdach in 
f god van al». Daaronder het druk- 



kersmerk. Met twee groote houtsneden uit Za- 
marché's Le Chevalier déïibéré. (Gouda, Godfr. 
van Os. circa 1486.) Zie Campbell «•. loSj, 
De eerste houtsneê (de titelprent) had in het 
oorspronkelijk tot opschrift: «Comment lermite 
dit a lacteur que Ion lappelle | Entendement, 
et des deuises quilz eurent ensamble». Zie 
lioltrop. pi, /j- {118) fl»). De laatste prent op 
het laatste blad verso heeft in het midden een 
kloosterpoort, waarboven staat : «Cest le cloistre 
de souuenance». Niet vermeld door Panter, 

HiERONYMUS (S.) boeck. Hasselt, 
zonder naam van drukker (Peregrin 
Barmentlo). 1490. 98 bladen met 
gothische letters van twee grootten 
in twee kolommen gedrukt. (K. B.) 

Blad I. recto : «Dyt is sancte Jheroimus boeck.» 
Blad 2. recto: «(H)Ier beghint die Epistele 
des I hillighen Eusebij tot damasi | um biscop 
])ortuens\ En tot | Theodosius senatoer van 
ro I men: Van der doet des glorio | sen con- 
fessoers ende groten leerres Sancti | Jheronimi.» 
Blad 47. verso, kolom 2: «Hier beghint die I 
epistel die sancte Au | gustijn die hilighe le | re 
sende sancto ciril- | lo : die die ander bis- | cop 
van iheruzalem | was. vander erè en | de van- 
der groetheit | des hillighen glorio | sen Jhero- 
nimi. I O hillighe Jheroni | me bidde voer ons.» 
Blad 56. recto: «Hier volghet nu die | epistole 
de Cy rillus | sende Augustino dé | biscop van 
IJponen.» Blad 57. recto: «Hier beghint die | 
Epistel de scrift sauc | te (j/V) Crrillus {sic) 
biscop te I Jheralem {sic) tot sancte | Augustijn 
ene ouer | hillighen leerre. Va | dë miraculê des 
glo I riosen Jheronimi » Blad 97. recto: «Hier 
eindet ende | is wt die Epistole de | sancte Cy- 
rillus die | die anderde biscop | was toe Jhe- 
ruzalë | sende dë hoghen leer | re augustino 
biscop j van yponen. Va dë | miraculen des 
glo- f riosê Jheronimi des | hillighen leerres, | 
Ter eren godes al | mechtich ende synre | ghe- 
benedider moed' | ende des gloriosëje | ronimi 
is dit volein | det toe Hasselt, lut {sic) iaer 
ons herë Mcccc | ende xc. des daghes | na 
nije iaers dach.» Met twee groote houtsneden; 
de tweede stelt Stephanus, patroon van Hasselt 
in Overijssel, voor. Onderaan deze houtsneê zijn 
de wapens van Hasselt en van de familie Bar- 
mentlo aangebracht. 

Dit boek is de vertaling van : Eusebius Pam^ 
philus Caesariensis Epistola ad Damasum de 
morte Hieronymi. — Augustini Epistola de 
lande Hieronymi. — Cyrillus de miraculis Hie- 
ronymi. (Delft, Chr. Snellaert.) 1486. uitvoerig 
beschreven door Campbell n*. 710. 

Zie ook: Bosch (/) der Eremyten, 

HiLDEBRAND (J. Ph.). 

'Relaas van het voorgevallene bij 
Ouderlingen en Diakonen der Her- 
stelde Luth. Gemeente binnen Am 
steldam, van den 9 April tot den 

18 



I3« 



HlLLEGEER— HlPSTEDltlS. 



26 Julij 1797, nopens het Ontwerpen 
eener verbeterde Kerkelijke Ordon- 
nantie, in *t licht gegeven, door... 
bij zijn ontslag als Ouderling. Am- 
sterdam, M. D. Schneider en Comp , 
1797. in-8*. 

De Visser , Naamlijst. II. 383. 
HlLLEGEER Q.), geb. 1805. Jezuïet 

'Stichtende leven van den eerw . . 
pastor J. B. de Clerck. Gent, J. en 
H. V. d. Schelden. 1863. in-i8*. 

Vlaemsche Bibliogr., IIL 50. 

Strijd en zegeprael der Heiligen . . 
Gent, J. en H. van der Schelden. 
Brussel, H. Goemaere. 1864 — 1868. 
in-8^ 12 dln. (B. K. A.) 

Kerkelijk goedgekeurd. 

'Leven van den gelukzaligen Jo- 
annes Berchmans. Met echt afbeeld- 
sel. Gent, J. en H. v. d. Schelden. 
1865. in-i8*. 

3 Uitgaven in 1865, herdr. in 1866. 

'Leven van den gelukzaligen Petrus 
Canisius. Gent, J. en H. van der 
Schelden. 1865. in-i8^ 

'Levens van Gods Heiligen. Gent, 
J. en H. van der Schelden. 1865. 
in- 18". 

Bij het verschijnen van Dl. ÏII der Viaemsche 
Bibliogr. (1868), waren 44 deelen verschenen; 
het werk zou in 72 deelen kompleet zijn. Wel- 
licht behooren sommige der hieronder volgenden 
daarbij. 

'Leven, oefeningen en spreuken 
van den heiligen Ignatius, stichter 
van de sociëteit Jesu. Gent, J en H. 
van der Schelden. 1866. in- 18". 

De/e allen Vlaemsche Bibliogr. Hl. 50 — 51. 

België en zijne Heiligen door . . 
Gent, J. en H. van der Schelden. 
1868—81. in-8*. 4 dln. (B. B. B.) 

Met approbatie, voorrede en uitvoerige tafels 
in Dl. IV en lithographiën. 

Geschiedenis der Marteldood van 
de Heilige Ursala {sic) en hare elfdui- 
zend gezellinnen door... Gent, J. 
en H. van der Schelden. 1868. in- 
I2^ (B. B. B.) 

Volgens het ex. der H. B. B. afkomstig van 
V. de Huck, is deze en niet J. Ilillegeer de 
schr. 



Leven van de Heilige Barbara, 
maagd en martelares . . Gent, J. en 
H. van der Schelden. 1868. ini2*. 
(B. B. B.) 

Leven van de H. Elisabeth we- 
duwe .. . Gent, J. en H. van der 
Schelden. 1868. in.i2*. (B. B. B.) 

Leven van de Heilige Ermelindis 
Maagd . . . Gent , J. en H. van der 
Schelden. 1868. in-i2». (B. B. B.) 

HiNLÓPEN (F. C), Pred. te Haarlem. 

De i8de Junij 1856 en de 28ste 
Junij 1857 ^" ^^^ Anna Paulo wna 
Polder door . . Met eene beknopte 
geschiedenis van de stichting der Her- 
vormde Gemeente aldaar, door J.C. 
de Leeuw . . Met twee afbeeldingen. 
Uitgegeven ten voordeele van het 
fonds tot stichting eener Kerk en 
Pxedikantswoning in die gemeente. 
Haarlem, deerven Loosjes. z.j, (1858.) 
in-8*. (K. B.) 

HiNNEKENS (J.). 

Geschiedenis der Spaensche Inqui-^ 
sitie uit de groote geschiedenis va 
J. A. Llorente. Naer de fransche ver- -^ 
taling uit het Spaensch door... Bnigg^a 
P. C. Popp. z.j. in-8*. (K. B. B.) 

Met lithographiën. Vooraf gaat de redevoerii:^^- 
over de geschiedenis der inquisitie van d^ ^ 
graaf de Ségur. 

HiPSTEDIUS QOH.), Hoogleeraar 
Bremen. 

Grond teikeninge van de 
Godts. Dat is: Korte en ordenteli^ 
beschryvinge vande stigtinge, 
onderhoudinge der H. Kerke , van 
beginne der Wereld af, tot den ei 
der selver toe. Beneflfens Het on 
scheid tusschen d' Ëuangelische 
Paapsche Godtsdienst: Uyt de 
lige Schriftuur, en Kerkelyke IListo- 
rien opgesteld door . . . Uyt het Hoogr. 
duyts vertaald door W. Vos. 's G/a- 
ven-hage, A. Leers. 1679. in-i2» 
(XXXIV), 356 en (16) blz.(G.B.R.j 

Met voorrede v. d. vert — In vragen en 
antwoorden : Oorspr. :(?) Grundrist der heiligm 
Kirche G olies. Starg. 1707. in- 12*. (een litere 
dr.?) 




HISTOIRE — HISTORIA. 



139 



TOIRE abrégée de Téglise me- 
itaine d'Utrecht. 

: Dupac de Bellegarde. 

TOIRE cvrieuse de la vie, de 
mduite, et des vrais sentimens 
r. Jean de Labadie, dont Ie 
et la Reputation , font tant de 
parmy les Gens de bien. La 
Th. Duurcant. 1670. in-i2*. 
Iz. (B. U. L.) 

radvertissement de rimprimeur», waarin 
ieurs des Marets freres, Pasteurs dans 
scs Waloones de Delft, et delaHaye» 
ijvers genoemd worden. Blz. 107 begint 

Refutaiion de la Declaraiion en forme 
ifeste publiée par yean de Labadie^ Pour 

ses desseins ses resolutions Schismatiques 
ont aitiré une juste deposiiion. 

TORI van . . . don Ignatius de 
i van Guipuscoa . . . Insteller 
e Orde der Jezuiten. Met eene 
Beschryvinge van de Grondleg- 
Voortgang en Regeeringe van 
/er Ontzachelyke Heerschap- 
door S. H. D. R. Amsterdam, 
reringh. 1737. in-8". (K. B.) 

voorrede. In *t fransch uitgegeven o. d. 
'stoire de . . Dom Inigo de Guipuscoa. . 
nr de ia Monarchie des Inighistes ; Avec 
escription abrêgée de P Etablissement . . 
. . Monarchie ; Par Ie Sieur Hercule 
ie Selva. Nouvelle cdition augmentée de 
f ton, et de t Histoire Critique de ce fa- 
'hivrage. La Haye, Veuve Ch. Ie Vier. 
1-8*. 2 dln. Volgens y. M. Quérard^ 
iMce Littéraire^ VII. i. v. Quesnel is II. 
ie Selva de pseudoniem van een der 
ers Quesnel van Dieppe. — De HoU. 
tttgave hebben dezelfde titelpr., de eerste 
1. onderschr. en z. naam v. graveur; 
te met fr, onderschrift en dadelijk onder 
it: y. V. Schleij fecit 1736. De ie dr. 
lit van dat jaar. 

rORlA de rebus Ecclesiae Ul- 
snsis, a tempore mutatae reli- 

in Foederato Belgio, monu- 
i autenticis roborata, variisque 
ationibus illustrata. Coloniae 
)inae, Guil. Metternich. Prostant 
Ilis, Apud Fr. Foppens. 1725. 

(K. B.) 

wne vertoevende was paterDesirant, 

orde der Augustijnen^ belast met het 

sllen van een geschiedenis van hetbis- 

in Utrecht, welke een wederlegging 



moest zijn van de ^a/^Tr/Vz 5'itirra. Daartoe kreeg 
hij toegang tot de archieven van de Congregatie 
de Propaganda Fide. Desirant voldeed aan de 
opdracht en gaf aan zijn werk den titel van 
Batavia Vera. Een copie van het handschrift 
werd door den Kardinaal d*Alsace, aartsbisschop 
van Mechelen aan C. Hoynck van Papendrecht 
ter hand gesteld. Deze gebruikte een groot deel 
er van voor de Ilistoria Ecclesiae Ultrafectinae^ 
welke onder zijn naam verschijnen zou. Het 
Hof van Rome, hiervan onderricht, wilde dit 
niet toestaan. De druk van de Historia werd 
verschoven. Intusschen maakte Hoynck een 
verkorte uitgaaf van Desirant's werk gereed, 
welke onder bovenstaanden titel verscheen. Het 
boek is te Brussel door Foppens gedrukt. Een 
halfjaar later verscheen de Historia van Hoynck 
(Zie i. V.) , welke een uitvoeriger omwerking 
van het hier beschreven werk is. De indeeling 
van de eigenlijke Historia is bij beiden dezelfde. 
Zie: GoethalSy Lectures etc. I. 212 en 213. 

Historia Ecclesiastica. Dat is War- 
achtighe Beschrijuinghe aller ouder 
Christelicken Kercken. Ten eersten, 
die Historia Ecclesiastica, Euseby 
Pamphili Caesariensis Elf boecken. 
Ten anderen, die Historia Ecclesiastica 
Tripartita, Sozomeni, Socratis , ende 
Theodoreti twaelf Boecken, Begin- 
nende vande Hemelvaert . . Christi 
aen , totten tijde des Keysers Theo- 
dosi , dat is ontrent . . . CCCC. Oock 
soo wort hier in beschreuen der Mar- 
telaren lijden ende strijdt [volgen nog 
twee regels , waar eenfileet over heen 
is gedrukt,). Tot Dordrecht, Bymy 
Peeter Verhaghen, Anno 1600. in- 
fol*. (XXIV), 490 {niet 488) en (42) 
blz. (B. L.) 

Met houtsnede o. d. tit., voorwoord van den 
drukker, voorrede en inhoudsopgave. Aan het 
slot het register. Herdrukt: Historia Ecclesias- 
tica enz. . . Noch is hier van nieus byghevoeght, 
eenighe Historische ende warachtighe gheschie- 
denissen^ wat de Kercke Gods wedervaren is in 
verscheyden Prainntien^ insonderheyt in Vranck- 
rijck Beginnende . , 1J17. tot . ,. ijs^- Dordrecht, 
P. Verhaghen. 1613. in-fol». (XXIV), 490 en 
36 blz. (K, B. B). Met houtsneê enz. als de 
druk van 1600; het toevoegsel volgt met nieuwe 
pagineering. 

Zie ook op Etisebius, 

Historia Ecclesiastica, I. Een 
Kercken Historie, Inhoudende Een 
ordentlijcke Beschrijvinghe der waer- 
achtigher Apostolischer Kercke, de 
Gemeynte des Nieuwen Testaments, 



I40 



HISTORIE. 



Haer eerste begin , Oorspronck , was- 
dom, Succes ende voortganck inde 
laetste tyden. Met Een tegensettinge 
der ouder Kercke , haer vleeschelijcke 
Religie , . . . . oorspronck , afcomste 
ende Succes, in ende onder den Room- 
schen Rijcke . . uyt ghegheven , door 
J. P. V. M. Haerlem, V. Casteleyn. 
1614. in-8*. 3o2 en (2) blz. (G. B. R.) 

Met voorrede. Door J. Pietersz van der 
Moeien of Vermeulen. 

Historie der Beroerten van En- 
gelandt, Aengaende de veelderley 
Secten, die aldaer in de Kercke Jesu 
Christi zyn ontstaen. . . Dordrecht, 
H. V. Esch. 1647. in-8». (LXIV) en 
224 blz. (K. B.) 

Met holl. gedicht, onderteekend: N«, N*, 
voorrede en opgave der gebruikte engelsche 
bronnen. De schrijver is J, Lydius. In 1649 
zag een herdruk het licht. 

Historie der Christenen, die men... 
Waldensen noemt. 
Zie: Schagen (M.). 

Historie (Korte) der Euangelische 
ballingen, dewelke de Goddelyke 
Voorsienigheit.. uyt het Aarts-Bisdom 
van Saltzburg, geleydt heeft . . . Uyt 
het Hoogduytsch vertaalt doorlsaac 
Le Long. Verciert met 28 Kopere 
Plaaten van 't aanmerkelykste hun- 
ner verdrukkingen enjs^, . . Amsterdam, 
Erven J. Ratelband. 1733. in-8*. 
(K. B.) 

De platen zijn zonder naam van graveur. Met 
voorrede. Vergel. Verhaal van de Verdra'ene 
Ballingen. 

•Historie (Korte) der heilige mar- 
telaers van Gorcum. Brussel, Goe- 
mare. in- 1 6". en Roeselare, Van Hee. 
in-i8«. 

Vlaemsrhe BiöUogr., II. 44. 

Historie der Kercken van Schot- 
landt, Van het begin der Reformatie, 
tot . . . 1667. Als mede de schricke- 
lijcke verdruckingen , die totdatjaer 
toe voorgevallen zijn, en de laetste 
woorden der gener die voor de waer- 
heydt ghestorven zijn. Mitsgaders 
sonderlinge Exempelen van wreetheyt 



aen de Inwoonders van eenigeplaet- 
sen in dat Landt onlanghs geple^ht. 
Rotterdam, J. Borstius. 1668. in-8*. 
(XVI) en 448 blz. (M. M. N.) 

Vertaling uit het engelsch? Met voorrede en 
holl. gedicht «Op de Worstelingen der Schotse 
Kercke». 

'Historie der Ketteren in een 
alphabet. ordre geschikt. Dordrecht. 
1755. in-S*. 

Ff\ Muller^ Catal. Tkeol. 1857. n». 2745. 

*Historie der martelaren in 1597 
tot Nangasacky ghecruyst . . Over- 
gheset uyt het latijn door Vekiti. 
Antwerpen. 1628. in- 12". 

M. Nijhoff, Catal. Ii8. n». 1683. 

Historie der Martelaren ofte waer- 
achtighe Getuygen Jesu Christi die 
d' Evangelische waerheyt in veelderley 
tormenten betuygt ende met haer 
bloet bevesticht hebben sint hetjaer 
1524 tot desen tyt toe waerbyoock 
gevoecht syn haer bekentenissen, dis- - 
putatien ende Schriften . . Gredruckt^ 
tot Haerlem voor Daniel Keyser . . 
hxi\ 1615. in-4*. 3dln. (XXIV), 
392, 160 en (8) blz. (B. D. A.) 

Het 2e en 3e deel hebben geen afz. tit., w 
nieuwe pagineering en sign... Zoogenaamd Ha^^-^ 
lemsch (doopigezind) Martelaarsboek, uitgege 
door Hans de Ries, J. Outerman e. a. Met voo 
en registers. Aan het einde: cTot Haerl 
Ghedruckt by . . Jacob Pauwelsz. Houwae 
Anno 161 5». Met gegrav. tit, waarop tal 
afbeeldingen. Het Haarlemsche Martelaarslrzm^-^j 
ging uit van de Waterlanders. — Een gewijz -^ 
uitgaaf is het zoogen. lloomsche Martelaarslan^^ 
door de Vlamingen (Twisk , Govertsz , S ~^^^ v^ 
Pietersz.) bezorgd; de voorrede is door ^^^ 
andere vervangen. Titel: Historie der wa ^ar4. 
tighe getttygen Jesu Christi enz. . . Gedrticj-j^/fy^ 
Hoorn; voor Zacharias Cornelisz. . . A*. J-óry 
in-4». (XCVI), 845 en (19) blz. (B. D.A0.4afl' 
het einde : Tot Hoorn , Ghedruckt by Jan y©. 
chimsz. Byvanck;... Anno 1617. Na de voo^ 
rede volgt (blz. XLÏ— XCV.) Bckentenisse des 
Gheloofs ^ aan *t slot: Nareden ^ Besluyt tu Re^ 
gister. Met gegrav. titel als boven. — Tweed* 
dr. van 't Hoornsche Martelaarsboek is : Historu. 
Van de Vrome Getuygen enz, . . Nu in des€n 
laetsten druck weder averghesien ende ver meer d^r'^^ 
Tot Hoorn , Voor Zeuharias Cornelist . . /6-^^« 
Aan het einde: Tot Hoorn . . by Isaac IVilUnu^'^" 
1626. Met gegrav. titel als boven. (XXXVI), ^^ 
1012 en (8) blz. (B. D. A.) 

Een herdruk v. h. HaarL Martelaarsboek ^' 




HISTORIE. 



141 



rs Spiegel der Werelose Christenen 
A*, IJ 24. . Gedrukt tot Haerlem. By 
^assckiers van Wesbusch . . löji. Met 
titel, in-fol*. (LVI), 964 en (10) en 
(K. B.) De voorrede beschuldigt de 
lie uitgevers van vervalsching. Hier is 
nnde een Bekentenisse des Gfuloofs, 
i, 1632) toegevoegd. 

'ORIE der mirakuleuze Hostien 
onder den naem van 't Alderh. 
lent van Mirakel , 't welk sedert 
r 1370 te Brussel wort bewaert, 
T van men aldaer alle 5oJae- 
ït Jubel-Jaer viert. Brussel, J. 
en Berghen. 1770. in-8". (K. B.) 

;s en twintig gravures van L. Fruijiiers, 
lar schilderijen in de St. Gudule te 
en een uitslaande houtsnêe. 

'ORIE (De) der oude en nieuwe 
itsche Secte en van derzelver 
egger N. L. Graaf van Zin- 
r enz. Geschetst en beoordeeld, 
•dam, W. Brave. 1802. in-8'. 
L.) 

grav. tit., waarop portret door G. Kitsen. 
Tcde. 

rORiE der Paussen. Uit het 
h vertaald, ie deel. Amsterdam. 
in-8". 

jorrede en aanteekeningen vany. IVa- 
Zie: V. Doorninck^ II. n*. 1660. 

ORIE (Korte) der Pauzen , Van 
aanvang af tot de dood van 
is den Xllde. Handelende van 
er afkomst , tyd der Geboorte, 
!inge en die van hun Sterven 
Vlies uit geloofwaardige Schrif- 
getrokken. . Amsterdam , J. 
md. z, j, (c. 1741.) in-4". (K. 

orbericht en aanhangsel. 

ORIE der Rijnsburgsche Ver- 
g. Rotterdam, J. Burgvlieten 
775. in-8^ (B. U. A.) 

K>rbericht Door Eli as van Nijme- 

ORIE (Onpartydige) des Paus- 
van de eerste grondlegging 
n Stoel van Rome tot aan het 
ie van Trente. Ontworpen Door 
^nootschap van geleerde man- 



nen in Engeland. In *t Hoogduitsch 
in 't licht gebracht door F. E. 
Rambach. Amsterdam, J. Loveringh. 
1772 — 74. in-4'. 3 dln. (K. B.). 

Vooraf gaat een Vertoog over de middelen 
door welke het Pausdom gepoogd heeft, zich 
na de Reformatie staande te houden en de 
Protestanten te verdrukken. Door J. J. Ram- 
bach. Dl. III is vermeerderd met een: Aan- 
hang tel., behelzende de Historie des Pausdoms ^ 
in deeze Nederlanden.^ scderd de ini'oering van 
den Christelijken Godsdienst tot op de Hervor- 
ming , in den Kerk- en Burger-Staat ^ onder 
de Regeering van den Vader des Vaderlands , 
Willem /, Prinse van Oranje. En , met het 
beruchte Brez'e van Paus Klemens den XII .^ 
ter vernietiging van de Orde der yesuiten .^ naar 
het oorspronglyk Latyn vertaald. Nevens eene 
voorrede van y. F. Afartinet. Met uitvoerig 
register. — Vertaling van : Unpartheiische 
Historie des Pafstthums von der ersten Grün" 
dung des Stuhls zu Rom bis au/s Tridentiniscke 
Concilium ; entworpen etc. . herausgegeben [von 
F. E. und J. J. Rambach.]. Magdeburg und I^ip- 
zig. 1769. in-4*. 2 dln. 

Historie (Dye) ende dat leuen 
vanden heijlighen heremijt, ende vrient 
gods sinte Jan van Beuerley in En- 
ghelant gheboren. Ende hoe hi dat 
hof sijns vaders ende die werelt bias- 
phemeerde, die welcke seer wonder- 
lijck ende genoechlijck is om lesen. 
Aan het slot: Gheprint Thant werpen . . 
By my Jacob van Liesuelt . . 1 543. 
Den eersten dach van Augustus, in- 
4«. 32 blz. (K. B.) 

Grootendeels op rijm en met houtsneden 
versierd. 

Historie ende ghesciedenisse van 
de verradelicke gheuangenisse... Chris- 
tophori Fabritij dienaer des Godde- 
licken woords binnen Antwerpen, ende 
Oliuerij Bockij Professeur der Latiin- 
scher sprake in de . . schole van Hey- 
delberch , waer van den eenen tot een 
sieckelicke ende ellendighe verlossin- 
ghe ghecomen is, ende den anderen 
wreedelick vermoort ende ten viere 
op gheoffert. Nu anderwerf verbetert 
ende vermeerdert, z, adres 1565. in-8'. 
(XXXII), 302 en (2) blz. (B. U. Leuv). 

Inhoud, keerzijde v. d. tit: Twee latijnsche 
en een hoU. gedicht ter eere v. Fabricius ; voor- 
rede en tafel. Gesch. en brieven van Fabricius 
en de gesch. v. O. Bock; verzoekschrift aan 



142 



inSTORIE. 



Margaretha van Parma, i. d. 7N0V. 1564; Ont- 
slakhtghe . . Olitterij Bockij en : Besluytinghe 
deser Historiën ; Summa der Historiën Fabritij 
in een liedeken begrepen; sommighe troostelicke 
sendbrieuen . . aen den . . Afarte/aer Fabritium. — 
De geloofwaardigheid der berichten aangaande 
Fabricius (ook wel Smit, Smids, de Smedt, Sme- 
tius, Marissael, Mirissael en Faber genoemd) 
is bestreden. Volgens de Bibl, Belg. is waar- 
schijnlijk de schrijver Joris Wybo alias i[y/- 
vanus of Joris de Vlaming, Calvinistisch 
pred. te Antwerpen, 1560—65. Van den eersten 
druk der Historie van 1564 is geen ex. bekend . 

Andere uitgaven: 

Historie ende geschiedenisse enz.... (Met druk- 
kersmerk op den tit.) /' Hantiuerpen ... by 
Jasper Troyen . , 1582. in-8». (XXVIII) en 279 
blz. (K. B. B.) Van dezen dr. bestaan exx. met 
't adres: Antw., M. Mesens en Antw., N. Sool- 
mans. 

Historie ende gheschiedenisse enz. . (Met druk- 
kersmerk op den lit.) Ghedruckt f Haerlem 
by Gillis Rooman. Ende men vindtse te coope 
f Amstelredam , by Cornelis Claesz. , 1593. in- 
8». 248 blz. (Bibl. Dr. L. A. v. Langeraad). 

Historie ende geschiedenisse enz. . (Met druk- 
kersmerk op den lit) Tot Amstelredam. Gge- 
druckt (sic) by Jan Evertsz. Cloppenburch., . . 
161 1. in-8». 256 blz. (St. B. A.) 

Vertaling : 

Histoire notable de la trahison et emprison- 
nemen t de deux . . . personnages en la ville eCAn- 
uers ; c'est assauoir, de Chtistophle Fabri Mi' 
nistre de la parole de Dieu en ladite ville .^ 
et etOliitier Bouck . . . Reueue\ corrigee et aug- 
mentee pour la seconde fois par son profre 
Au f keur ; depuis traduite de Flamand en Fran- 
fois,^ par Guy de Brés Afinistre . . . A. Leyde. . 
Four Gabriel Pcrin . . 1614. in-S». (XXXII), 
239 en (i) blz. (St. B. A.) 

I)e eerste dr. — waarvan geen ex. bekend 
is — is wellicht van 1565. Zie Bibl. Belg,\.y. 
Histoire. 

Historie ende mirakelen of wel- 
daeden van onse lieve vrouwe van 
Kerselaer. In de Parochie van Edclaer 
onder de Baronnye van Pamel.. Ge- 
drukt voortyts . . . ende naederhand 
in 't licht gebrocht , ende in Capittels 
verdeylt door . . Jean de Merlier. . Als 
nu erdrukt ten tyde van . . A. J. D. 
Carlier, Hoogbailliu der Baronnye 
van Pamel : ende Superintendent der 
voorseyde Cappelle. Audenaerde , P. J. 
Vereecken. Z. j. (1772.) in-8*. (B. 
U. G.) 

Met opdracht van Cnrlier aan den prins van 
Gaveren van 12 Maart 1772. Uit de approbaties 
aan het einde schijnt te blijken dat de istedr. 
is van 1678, de 2e van 1768. 



Historie ende Mirakelen van de.. 
Hostie In . . 1 374. tot Middelburgh 
in Zeelandt in Vleesch verandert, 
van daer naar Ceulen . ende van Geu- 
len naer Loven overgebragt, alwaer 
zy in de Kercke der . . Augustynen . . 
wordt bewaert Loven, J. B. Vander 
Haert. (1774.) in-i2*. (B. U. Leuv.) 

Met houtsneê a. d. keerzijde v. d. tit, aan 't 
einde (hierbij behoorende?) 16 gravures. Met 
approbatie van 3 Febr. 1774. 

Historie (Korte) en Levens der 
SS. Martelaers Van Gorcom Ge- 
trocken uyt de waerachtige beschry- 
ving van hunne Martelie, door... 
Guil. Estius, en andere Nederlandsche 
Historie-Schryvers, ter oorsaeke Van 
hun twee-hondert-jaerig Jubilé in het 
Vlaemsch uitgegeven door*". Loven, 
Drukkerye der Academie. 1772. in- 
8«. (K. B. B.) 

Met voorrede en approbatie. Herdruk: {I^a 
de Copie van Lenden) By y, Coppens en zoon. . 
te 's Bosch z. j. in-i2». (XII) en 132 blz. (K B.) 
Met de approbatie van 1 772. Het boekje is bijna 
geheel aan Estius ontleend. In de voor de 
bibliographie van Estius niet onbelangrijke 
voorrede, leest men: «Men zal verders hicrnog ^ 
bijvoegen, raakende hetzelve, dat na de dood^ 
van den voornoemden G. Estius , gedenkwaardig 
is voorgevallen^ als de VerhefÜDg van hunm 
H.H. Reliquien en Zaligverklaaring, te Room< 
en elders gevierd, als ook, hoe hunnen glorie- 
eusen Feestdag^ jaarlyks in ons Nederland g^^^ 
viert word, etc. etc». — Latere herdruk Te^^ 
oorzaek van de inbrenging van hunne heyl ifa^^ 
Reliquien in de kerk van den H. Nieolaus 
Brussel^ Brussel. J. J. Vanderborght 1832. i^^ 
8*. (K. B. B.) Met nieuwe voorrede en de a^^s 
prubatie van 1772 

•Historie en mirakelen van oa .^^ 
lieve vrouw tot Cortenbosch. St. 'ïnmy^ 
den, J. B. Smits. 1790. in-i2*. 

Door C. C aen en. Zie: 7'. Doorninck. irz. 
n». 1665. 

•Historie Van B. Cornelis Adriaen- 
sen v5 Dordrecht, Mi nrebroeder bin- 
nen die Stadt van Brugghe. Inde 
welcke warachtelic verhaelt wert,de 
Discipline en secrete penitencie of 
geesselinghe, die hy ghebruycte met 
zijn Deuotarigen: de welcke veroor- 
saect hebbë zeer veel wonderlicke 
Sermoenen, die hy te Brugge ge- 



HISTORIE. 



H3 



heeft, teghen den Magistraet 
en teghen die vier Lede des 
/S Vlaenderë : Item tegen het 
;ren vande Generale Staten, 
n die tsamen gheconfederierde 
leden: met noch veel andere 
cke blasphemien teghen Godt 
e natuere: Oock veel bloet- 
lie Sermoenë tegê de Calui- 
Lutherianê en Doopers . . In- 
de ooc twee vermaen brieuen 
:phanus Lindius, anden seluen 
•nelis . . met noch sommighe 
len ende Refereynen tusschen 
moenen begrepen. Ghedruct 
V, Pieter de Clercq] int Jaer 
n-8*. (IV), 271 en (i) bladen. 

porrede van Christianus Neuter. Blad 

Historie^ blad 36—271 dit Sermoenen ; 
lot een bericht Aenden Christelicken 
. een hoU. gedicht. Ik dank deze be- 
\ aan den geleerden bibliograaf Th. J. 
1 te Gent, die de goedheid had mij 
volgende uitgaven die mede te deelen 
iet in den Haag of te Gent zijn en 

opgeteekend vond ; het volgende lijstje 

hoogst waarschijnlijk lang niet kom- 

Historie enz. . Gedruckt tot Delfts Anno 
«•. (VIII) en 250 bladen (K. B. en 
) met houtsneê o. d. til., de geheime 
ï voorstellende. — buyten Noirdwitz. 
•8». 2 dln. (titel v. Dl. I ontbreekt), 
a), 740 {niet 750) en (2) blz. (B. U. G.) 
jnlijk is dit de ie dr. van Dl. II. Dit 
: een portret in houtsneê van Broeder 

lit, holl. gedicht getiteld: Proheme 
urs ; brief van yvsti^s van Vreden- 

Christiaen Neuter; Refereyn. Dan volgt 
waarin gefingeerde Disputaties tusschen 
m Jacob Rore en tusschen Br. C. en 
Vleckwijck. Aan 't slot: Voleynt buy- 
iiuitz den S yunij^ Anno IJ78 en tBe- 

Boi'rJts, *t laatste op rijm. — Amster- 
»r». Ctaesz. 1592; — /dem 1596. (Dl. 
nstelredam y by Cornelis Ctaesz. 1607. 
eft 't adres: Nu ten t7n>ecdenmaet her- 

Albert Bomntmeestcr (Amst.) 1608. in- 
In. Dl.* I (VI) en 230 bladen, Dl. Il 
,62 en (2) blz. (B. U. G.) O. d. tit. v. 

houtsneê, op dien vau Dl. II het por- 
imsterdam, Corn. Lodtiuijcsz van der 
:. j. Dl. I. — Historie enz. Gedrukt 
628. Dl. I. in-8». 384 blz. (B. U. G.) 
rav. tit. waarop een afb*'elding van 
» den preekstoel en een der penitencie. — ^ 

Cciz. . Gedrukt V jaer 1640, Aan *t 
in Dl. II: Tot Hez'enter, By Coenraet 
en . . JÓjg. in-8». 2 dln. 384 en 494 
B.) Beide deelen met gegrav. titel. — 
r/»^ Ahr. Boekhott, 1698. — Historie 



enz.. Na de Copie van Brugge^ f Amsterdam^ 
By Sam. Schoonwald en Ckr. Pelzoïd 17 14. 
in-8». 2 dln. (K. B.) Dl. II met gegrav. titel. — 
De Heer Amold deelde mij nog mede dat Br. 
Cornelis eigenlijk heette Cornelis Adriaensz. 
Brauwer, dat de hoofdopsteller is Hubertus 
Goltzius, waarschijnlijk gehol{)en door Joh. 
Castelius en dat alles in dit boek valsch is. 

Vergel. het artikel van den heer Amold in de 
Dietsche Warande^ Nieuwe Reeks, Dl. II. 

Historie (De), van David Joris 
wt Hollant, des eertz-ketters vvaer- 
achticheyt syns Levens ende vervoe- 
rischen Leer, van der tijdt aen, als 
hy te Basel is comen ; aldaer geleeft : 
Vnde wat sich nae sijnen afsterven 
mit hem, ende synen Verwanten, 
aldaer verloopen heeft. Door eenen 
Eerweerdigen Universiteyt der. . stadt 
Basel . . . beschreuen. Gedruckt voor 
Ige Igesoon,.. tot Harlingen. 1604. 
in.8*. 48 blz. (B. L. L.) 

Met portret in houtsneê van David Joris o. 
d. tit.; en met voorrede. Een vroegere dr. (of 
vroegere vertaling?) vermeld door Dr, A. v. d. 
Linde, David Joris, Bibliografie blz. 64 n*. 
248 n. l. Toe Campen^by P, Vuarnersenz.y — 
Oorspr. : Davidis Georgii Hollandi Haeresiarchae 
uita et Doctrina. , Per rectorem et academiam 
basilien, , conscripta, , Basiliae. 1559. in-4*. ; 
Campis, P. Vuarnerus. 1559. in-4*.; Antverpiae, 
G. Simoen. 1560. in-8". Hiervan bestaan ook 
duitsche en fransche uitgaven. 

Historie van de Hertogelijke Kerk 
van Alsemberg en van 't wonderbeeld 
van Onze-Lieve- Vrouw aldaar be- 
waard. Brussel, F. Vromant. 1869. 
in-8«. (B. B. B.) 

Met gravure, voorbericht onderteekend : V. D. 
B. {V. de Buek?) en aanhangsel, de lijst der 
pastoors van Alsemberg bevattende. 

'Historie van de Heylige Elisabeth 
van Hongarien, hertogin van Thu- 
ringen. Door N"\ Gend, J. J. L. Rous- 
.seau. 1846. in-i2'. 

Verkorte vertaling van het boek van de 
Montalembert. Vanderhaeghen, V. n • . 1 007 1 ^ 

Historie (De) Van de Heylige 
Moeder Anna, Beschryvende haere 
Gehorte, haer Leeven, haere Dood, 
en wonderlyke Mirakelen, Bewezen 
aen haere Dienaeren enz, . Overgezet 
uyt het Latyn . . door W. Bom . . . 
Nieuwen druk. Antwerpen, J. Thys. 
Z. y. in.8-. (B. B. B.) 

Met approbatie van 1631. 



144 



HISTORIE. 



Historie van de., maget.. Maria, 
Onder den By-Naem van Bystant, .. 
in . . Brussel . . met ophelderinge en 
redeneringe over het begin des Christi 
Geloofs in Spagnien, en over het 
Graf van S. Jacob in Gallicien. Brus- 
sel, Fr. T' Serstevens. 1764. in-i2*. 
(K. B.) 

Tegenover den litel een door I^rterham 
gegrav. afbeelding van het beeld van O. L. V. 
van Bijstand (Notre Dame de bon Secours) te 
Brussel. De schrijver is J. F. Gaucheret, 
rector van de Kapel der genoemde heilige. — 
Na blz. 214 met nieuwe pagineering(I — CI.XL) 
maar doorloopende signatuur Ophelderittge der 
Historie van O. L. V. 7'an hystant^ daarna 
approbatie, 12 bewijsstukken en tafel. 

In 1775 verscheen bij denzelfden uitgever: 
Byvoegsels tot de historie 7'an O. L. V. , . van 
Bystant. . ende bo7>en al {Historisch Verhael) 
van den Hondert- Vijftig Jaerigen JubiU, Van 
het begin der Devotie tot de Alderheyligste 
Maget , aldacr met het gen'' des aenkleeft . . door 
den schryi'er der vorige Historie, in-8*. (K.B.) 
Met approbatie. 

Historie vande Mirakelen. . op. . 
Scherpenheuuel. 
Zie: Numan {Ph,), 

'Historie van de mirakelen van 
Onse Lieve Vrauwe binnen de stadt 
van Brouckburgh. Sint-Omaers. 1749. 
in-32*. 

Zie: Annales du Comité Fiamand de France, 
l. p. 302. 

Historie van den tegenwoordigen 
Jubile, ofte de herstellinge van het 
Catholyck Geloof, geviert binnen 
Brussel den 17. Julius 1735. Met het 
gene datter geschiet is terwyl de selve 
Stad was suchtende onder de Heer- 
schappye der Ketters. Als oock de 
Miraculeuse bescherminge van het.. 
Sacrament van Mirakel. Getrocken 
uyt verscheyde autentycke Acten. 
Met Figuren. Brussel, J. van Vlaen- 
deren. 1735. Met Approbatie, in-8'. 
(K. B.) 

Met 4 gravures waarvan 2 uitslaande ; 2 noe- 
men als graveur J. L. Krafft 

Historie (De) van des Heeren 
Jezus Christus Geboorte . . . Sterven 
enz. . . welke jaarlijks wordt verklaart.. 



aan de Gereformeerde Gemeente. . 
in Groningen ... als mede het Re- 
gister der Heeren Predikanten tot op 
deze tydt toe. Groningen, J. Bolt. 
Z, j. [na 1809.] in- 12*. (B. U. L.) 

Met voorrede; het register der predikanten 
heeft afz. pagin. en signat. 

Historie (Korte) van de Synode 
Nationaal, gehouden binnen Dortrecht, 
In de Jaaren 1618 en 1619. Uit Echte 
Gedenkstukken ; en geloofwaardige 
Schry veren, opgemaakt: door den 
Procureur van de Vaderlandsche Kerke. 
Te Arnhem , By Wouter Troost. 1776. 
in-8«. (K. B.) 

De schr. meende de Synode zoowel tegeo 
de Toleranten als tegen de Remonstranten in 
bescherming te moeten nemen; de dmk van 
dit boek was verhaast ten gevolge van het van 
de pers komen van Regenboogs Historie der 
Remonstranten (Zie i. v.). Na het voorbericht 
volgt een zeer uitvoerige Inleiding, waarin het . 
voornaamste behandeld wordt, dat met de Re- - 
monstranten vóór de Synode was voorgevallen, ^ 
terwijl de Narede aan de verdere lotgevallen .« 
der gedaagden gewijd is. 

Historie Van de Vreede Vervol — 
ginge, en Tirannyen Gepleegt aai 
de Gereformeerde in Vrankrijk, Waai 
in kortelijk vertoont werdt, hoe on 
menschelijk de Grereformeerde ii 
Vrankrijk, door de Dragonders 
den vervolgt, getiranniseert, en 01 
't Leven gebragt; en hare Kerkei 
tot Puyn-hoopen gemaakt. De 
vlugtene hoe die in Duytsland, Bi 
denburg en Nederlandt werden ii 
genomen; en met Privilegiën begui 
stigt. Amsterdam , J. ten Hoorn. i68< 
in-8". (VI), 88, 82 en 124 blz. (] 
W. L.) 

Met gegrav. titelprent, voorrede en holl. 
dicht van K. Verlove. 

Historie van de Waldensen • . 
's Gravenhage , M. Uytwerf. 1691.10- 
1 2\ (XVIII.) en 340 blz. (B. D. A.) 

Met voorrede. 

Historie van het alderheylighste 
Sacrament van Mirakel bewaert tot 
Herckenrode. Sedert het Jaer 1317. 
Loven, J. F. van Overbeke. 1773. 
Met Approbatie, in-8*. (B. U. G.) 



HISTORIE. 



145 



Met opdracht aan de abdis en religiensen 
Tan de Abdij van Herckenrode en een lijst 
der abdissen. 

'Historie van het Amsterdamsch 
Mirakel. Amsterdam. 1845. ^ï^'S*. 

Door T. F. G. Est ré. F, Muller, CataL 
TheoL 1857 n». 2085. 

Historie (Een Korte Waerachtige) 
van het . . Feest des . . Lichaems . . 
Jesu Christi Seer statelijck gecelebreert 
binnen... Deventer, op den i.Juny 
1673. . . Gedruckt \z, adres] . . 1673. 
in-4*. 8 blz. (B. U. G.) 

Met gedicht o. d. keerzijde v. d. tit. 

Historie (Korte) Van het gene 
in de Cristenheit zedert de vierde, 
Eew , tot deze tyt is voorgevallen , 
by ockasie, dat de Roomse Bisschop, 
zig heeft verheft, tot algemene Bis- 
schop en zig toegeschreven. D'Op- 
perhoofdigheit ende Onfylbaarheit, 
Waar door hy de Kyzer en Koningen 
Vorsten etc. Als onder haar gebied 
oordeelden te zyn, ... en hoe dit stuk 
word voortgeplant door de Monniken 
en Jesuiten . . . Waar toe word voor- 
gestelt , haar levens gedrag in Vrank- 
ryk , Engeland en Nederlant , etc. tot 
dese tyt toe. . . Met een aanhansel 
ivaax in onderzogt worden, de Schrif- 
voor en tegen het aan te stellen 
een Jesuitsgezinde Vikaris enz,,. 
-^\jnsterdam , Is. Stockmans. . . Z. j. 
vóór 1730) in-4*. (K. B.) 



Historie van het glorievs Martyrie 

an ses-en-twintich eerste Martelaers 

hecruyst in Japonien deur de on- 

heloouighe den 5. Februarij . . 1597. 

^jhetrocken wt de schriften van ghe- 

1 oofweerdighe Schrijuers. . VVtghestelt 

deur F. G. S. B. [Adres a/gesneden^ 

Mje eeuw.] in-8*. 40 blz. (B. U. Leuv.) 

Met approbatie z. jaar. F. G. S. B. of P. G. 
S. B. is volgens v. Doarninck^ /, 475 Willem 
▼an Spoelbergh. 

Historie (De) van het leven ende 
Mirakelen vande.. maghet en marte- 
laresse De H. Alena . . Vertaelt uyt 
den nieuwen Franschen Druck , over- 



sien, verbetert, en vermeerdert. Brus- 
sel, J. J. Boucherie. 1745. Met Per- 
missie ende Approbatie. in-i2*. (K. 
B. B.). 

Met gravure en voorwoord. Hf»t XI geeft 
de geschiedenis v. d. Benedictijner-abdij van 
Vorst en Hfst XII de lijst der abdissen van 
die abdij. — Fransche levens dezer heilige zijn 
Vie de Ste. . . vier ge et martyre, Bruxelies. lóoj, 
in-i2».; Histoire de la vie de,,. Bruxelies. löqy, 
in-32*.; Histoire de la vie et des miracles de, . 
Bruxelies. 1738, in-i2*. 

Historie van het . . miraculeus . . 
Sacrament in de He^e tot Poederle.. 
Antwerpen, J. F. van Soest. (175 1.) 
in-8'. (K. B. B.) 

Met gegrav. wapen, opdracht onderteekend: 
y, van de Wyer,^ voorrede en approbatie. 

Historie van het mirakuleus beeld 
van de.. Maegd Maria, geëerd in 
de kerk van O. L. V. van Finisterrae 
te Brussel, onder den titel van O. L. V. 
Van Goed-Succes door J. V. G. Brus- 
sel, H. Goemaere. 1854. in-i2*. (K. 
B. B.) 

Met gpravure, approbatie en voorrede. Door 
J. van Genechte n, pastoor te Brussel. 

'Historie van O. L. V. ten Ker- 
selaer, binnen de parochie Edelaer 
by Audenaerde. Brussel, Vander- 
borght. 1844. in-i6*. 

Door V. de Buck. — v. Doorninck,, II, n*. 
1685. 

Historie van Onze Lieve Vrouw 
in het Hammeken onder het dorp 
Sempse. Op nieuws opgesteld en 
vermeerderd met merkweerdige by- 
zonderheden. Gevolgd door de Gebe- 
den onder de Misse , het Lof enz. . . 
Mechelen , P. J. Hanicq. . . Met Goed- 
keuring. 1828. in- 12". (B. U. G.) 

Met gravure v. h. beeld door J. B. Leemans. 

'Historie van onze Lieve Vrouw 
van Kevelaer. Gelder. 1792. in-i2*. 

Bibl. Adi'ersaria, V. 266. 

Historie (Niewe ende Waerach- 
tighe) Van Ses Glorievse Martelaers 
Die In Japonien voor het Catholijck 
ghelooue ghedoot zijn in . . 1604 . . 
Ouergheset uyt het Frangoysche in 

19 



146 



HISTORIE— HOEVEN. 



Nederlandtsche, door.. L. Makeblyde.. 
Hantwerpen, H. Verdussen. 1609. 
in-8». 118 blz. (B. U. G.) 

Met approbatie. Het oorspronkelijk Portugeesch 
van L. Cerqueira is: Relacho da mor te que 
sets ckristiios fapbes padeceram pela fé de Chris f o. 
Escrifta e em'iada a El-rei aos 2J de yaneiro 
de 1604. in-4*. (in China gedrukt.) 

Historie (Die) van Sinte barbara 
met die miraculen. Delf. Zonder naam 
van drukker (Chr. Snellaert). 1497. 
in-4". 48 bladen met gothische let- 
ters gedrukt. (K. B.) 

Blad I recto: «Die historie van Sinte bar- 
bara I met die miraculen». Daaronder een hout- 
sneê uit het Passionaal, Delft. 1487. (Zie: Jac. 
de Voragine n*. 6.) Aan het einde : «Hier eyndt 
die legende met die miraculen van | der hey- 
ligher maghet ende raartelaerster christi | 
sinte barbara. Gheprint Te Delf In Hol- | lant. 
Int Jaer ons heren. M. cccc. ende cxvij. (in plaats 
van M. cccc. ende xcvij.) Op het laatste blad 
verso het drukkersmerk (de eenhoorn) met het 
opschrift: Delf In Hollani. Zie Campbell ^Vl^. 966. 

Historie (De Kerckelicke) Verva- 
tende verscheyden gedenckwaerdige 
saecken, in de Christenheyt voorge- 
vallen enz, 

Z\c: Wtenbogaert {y.). 

Historiën der heiligher drie co- 
ninghen. Delf, z, n, v, dr. (Jacob 
Jacobssoon van der Meer en M. 
Yemantszoon), 1479. 14 Meye. in-4". 
72 bladen met gothische letters ge- 
drukt. (K. B.) 

Blad I. verso: «Hier beghinnen die capit- 
tulen vander historiën | der heiligher drie co- 
mnghen | ». Aan 't slot: «Dit boec is voleynt 
te delf in hoUant. Int iaer ös | heren dusent 
vier hondert neghenentseuêtich den I veertien- 
sten dach in die maent van meye | 1")ELF IN 
HOLLANT» Daaronder het wapen van Delft 
De schr. is Johannes, Bisschop van Hildesheim; 
de lat. druk was in 1477 te Keulen bij J. Gul- 
denschaflf verschenen : Johannis , Episc. Ilildes- 
hemiensis , Liher de gestis ar trina iriuffi regum 
translatione. Zie Campbell ii*. 983. 

H. J. W. 

Zie: Rütjes {H, J.). 

H. M. V. D. M. 
Zie: Meijer {H). 

Hoedemaker (Ph. J.). 

Zie: Geloofsgetuigen. 



Hoek (S. van), 1757— iSió. Predikant. 

Zie: Rothe {T,); Sckmid\y.C F.). 

Hoekstra (S.) , geb. 1822. Hoogleeraar 
te Amsterdam. 

Zie: Gorter {D. S,). 

HOESWINCKEL (H. Ph. VAN), Pastoor 
van Duffel. 

Onse L. Vrovwe van Dvffel dat is 
den oorspronck, voortganck ende 
miracvlen van haer miracvlevs beelt 
gevondê binnê de baenderye van 
Dvffel onder Perwex Den 14 Aug. 
A°. 1637. . . door ... IL Druck. Ant- 
werpen, M. Cnobbaert. 1667. in-i2'. 
275 {m'ef: 265) en (9) blz. (B. U. 
Leuv.) 

Met gegrav. tit. van F. Quellinius. Met op- 
dracht, voorrede en approbaties van i8 Mei 
1644 (ie druk) en 1667. 

Hoeve (A. H. van der), geb. 1803. 

Predikant 

Zie: Wimmer (//.). 

Hoeve (G. J. van der), geb. 183 1. 

Pred. te Spanbroek. 

Een christelijk driemanschap ui 
de vierde eeuw... Arnhem, G. W. ^ 
V. d. Wiel. 1865. in-8«. (K. B.) 

Het driemanschap bestaat uit Chrysostomu; 
Ambrosius en Augustinus. — Evangelische B 
bliofheek. 1866. Il 

HoëvELL (W. R. Baron van" 

geb. 181 2. Pred. te Batavia, later IJd 
Tweede Kamer en Lid v. d. Raad van St 

Inwijdingsrede gehouden in 
Nieuw Gebouwde Kerk te Cherib 
op Zondag den 27sten Novem 
1842; voorafgegaan door een 
overzigt van de geschiedenis der c 
telijke gemeente aldaar, door . . 
tavia, Lands-drukkerij. 1843. i 
(M. M. N.) 

Met afbeelding der kerk en voorrede. 

Hoeven (Abrm. des Amorie va.-n 

der), 1 798 — 1855. Hoogleeraar te Amsterda xn. 

Het tweede eeuwfeest van het Se- 
minarium der Remonstranten, te 
Amsterdam op den 28 October 18 Jl34 
plegtig gevierd. Leeuwarden, G. ""^^ 
N. Suringar. 1840. in-8*. (K. B.). 

Met door J. B. Tétar van Elven gegrav. titel. — " 




HOEVEN — HOFMANN. 



147 



Het geschrift is vooral belangrijk door deaan- 
teekeningen op de feestrede, die blz. 75 — 290 
beslaan. 

Hoeven Abr. fil. (Abr. des 

AmORIE van der), 1821— i848.Remonstr. 
pred. te Boskoop en te Utrecht. 

De Joanne Clerico et Philippo a 
Limborch dissertationes duae. Adhi- 
bitis epistolis aliisque scriptis ineditis. 
Scripsit, atque eruditorum virorum 
epistolis nunc primum editis auxit... 
Amstelodami , Fr. Muller. 1843. in- 
8*. (K. B.) 

Twee academische proefschriften, onder boven- 

staanden titel vereenigd in den handel gebracht. 

De beide verhandelingen hebben elk afz. pag^ 

Hof (Het) van Romen. Bestaande 
in desselfs Paus en Kardinalen, Zo 
als het geconstitueert was ten tyde 
van de laatste verkiezinge van Paus 
Benedictus den XIII. op den 29. May 
1724. Met het voorgevallene daar 
omtrent. Benevens de plaatzen van 
eenige harer geboorte , en op recom- 
mandatie, van welke Potentaten zy 
Kardinaal geworden zyn, vervolgens 
den tyd harer promotien , . . . . Waar 
by agter aan gevoegt zyn eenige ge- 
passeerde zaken , wegens den Ridder 
van St, Joris; en de schielyke en 
opmerkende verandering voorgevallen 
aan 't Hof van Spanje, enz. Door 
een voornaam Liefhebber by een 
verzamelt en opgestelt. Amsterdam, 
J. van Septeren. 1724. in-4*. (B. U. A.) 

Met voorrede van den drukker. 

Hofdijk (W. J.), 1816-1888. 

De klooster-orden in Nederland, 
historisch onderzocht en geschetst 
door ... en afgebeeld door D. van 
der Keilen Jr.. Haarlem , A. C. Kru- 
seman. 1865. gr. in-8*. (K. B.) 

Met 32 lithographiën. 

Hoff (t*) vanden Paus. Dat is: 
Een Register van alle Collegien ende 
Vergaderinghen des Roomschcn Le- 
vens. VVt den Italiaenschen ghetrou- 
welijck in 't Nederlands over-gheset. 
Ghedruckt [z. adres,] 1609. in-4". 
14 blz. (M. M. N.) 



Hofferus (R.). 

Zie Baselius, 

HOFFMAN (J. M.) , Pred. te Maassluis. 

Leerrede over Jesajas Voorzegging., 
ter eeuwgetyde van de groote kerk 
op Maassluys... 9. October 1739... 
Hier Vind men een Uitgebreid en 
Geschiedkundig Verhaal van de Op* 
komste. Lotgevallen, en tegenwoor- 
dige gesteltheid van die bloejende 
Plaats en Gemeente, meest opgemaakt 
uit beproefde Handschriften en be- 
scheiden. Met de Bijlagen daar toe 
dienende, 's Gravenhage, Fr. Boucquet. 
1740. in-4*. (B. U. L.) 

Met opdracht en aanspraak van den schr., 
holl. gedichten van J. Schim, H. Schim, A. 
Hoogvliet en J. Spex, 6 bijlagen en een lijst 
der predikanten van 1598 tot 1739. 

HOFFMANN (P. L. F.). 

'De Jezuiten. Geschiedenis en leer 
der Jezuitenorde , eene bijdrage tot 
verklaring der ultramontaansche woe- 
lingen onzer dagen. Naar het Hoog- 
duitsch door G. P. Kits van Heij- 
ningen. Deventer, A. terGunne. 1872. 
in-8». 

Neder i, Bibliogr.^ 1872. blz. 86. — Oorspr.: 
Die yesuiten. Geschkhle und System des yesuiien- 
ordens. Mannheim. 1870. in-o*. 2 dln. 

HOFFMANN (W.) 

'Merkwaardigheden uit de geschie- 
denis van de vestiging en uitbreiding 
des Christendoms in verschillende 
werelddeelen enz, . . Uit het Hoog- 
duitsch vertaald door J. Oudijk van 
Putten. Rotterdam, van der Meeren 
Verbruggen. 1849 — S^- ^^^'S*. 2 st 

Brinkman,^ Naamlijst, 1849. ^^*- 44 en 1 851, 
43. — Herdr. (nieuwe titeluitgave) 1857. 
Nederl. Bibliografie. 1857. blz. 37. 

HOFMANN (Fr. G.). 

Het Leven van den aflaat-prediker 
Dr. Johannes Tetzel. Eene bijdrage 
tot de geschiedenis der Kerkhervor- 
ming en van den aflaat door . . . Zalt- 
Bommel, J. P. Crol. 1846. in-8°. 
(M. M. N.) 

Met voorbericht v. d. vert. H, J. Hartsokn 
en aanhangsel. — Oorspr.: Lebensbeschreibung 



148 



HOFSTEDE— HOOG. 



des Ablastpredigers Dr, Johann Tetel. I^ipzig. 
1S44. in-S*. 

Hofstede (P.), 1716— 1803. Pred. te 

ADJunt) Steenwijk, O.-Zaandam en Rotterdam. 

Oost-Indische Kerkzaken, zoo oude 
als nieuwe; meest alle, uit oorsprong- 
lyke en ongedrukte stukken by een 
versameid, in orde gebragt, en be- 
redeneerd . . . Rotterdam , J. Bosch 
en R. Arrenberg. 1779 — 80. in-8*. 
2 dln. (K. B.) 

Dl. I beantwoordt ontkennend de vraag of 
de kerkeraden in O.-Indië de bevoegdheid heb- 
ben proponenten toe te laten en predikanten te 
ordenen, terwijl Dl. Il veel belangrijks mede- 
deelt over den zendingsarbeid in ludië. Vol- 
gens Sepp. blz. 324 richtte F, G. C. Rütz tegen 
het eerste deel onder den naam Philadelphus 
een bundel Brier^cn. 

HOGEMAN (J.). 

De kerk te Runen. De eerste kerk 
in het Zuidwesten van Drenthe, het 
Noorden van Overijsel en de Oost- 
zijde der Stellingwerven, door .... 
Assen, van Gorcum en Co. (1887.) Met 
een plaat. in-8'. (K. B.) 

HOGERZEIL (H. V.), geb.1838. Pred. 
te Amsterdam. 

Zie: Bouwsteenen. 
HOHLENBERG (M. H.). 

De oorsprong en verdere lotge- 
vallen der christelijke kerk in Hin- 
dostan, enz. tot aan de helft der 
zestiende eeuw. Uit het latijn ver- 
taald en met aanteekeningen en bij- 
lagen vermeerderd door F. C. v. d. 
Meer van Kuffeler. Leyden, H. W. 
Hazenberg en Comp. 1842. in-8*. 
(K. B.) 

De dissertatie van Hohlenberg was in 1822 
te Kopenhagen verschenen onder den titel : 
De originibus et fatis ecclesiae Christianae in 
India orientali, 

HOLLEBEEK (E.). 

Zie: Gerdes (£*.). 

HOMMIUS (FESTüS), Pred. te Leiden. 
Zie: Oordeel des Synodi Nationalis. 

HONERT T.H.Z. (J. VAN DEN), 1693— 
1758. Hoogleeraar te Utrecht en te Leiden. 

Academische redenvoering . . Over 
de Boheemsche en Moravische Kerk, 



Gehouden in . . . 1739 . . . Hier by 
komt desselvs geschiedkundige en 
godgeleerde verhandeling. Waar in 
het gevoelen van de Oude Walden- 
sen, Bohemers en Moraviers, over 
de zaken des Geloovs, niet alleen 
verhaalt, maar ook met de gevoelens 
der geener, die thans in Duytsland, 
in Nederland, en in bijna alle de 
Volkplantingen van ons Gemeene- 
best , zig onder den . . naam van de 
Boheemsche en Moravische Kerk uit- 
geven , vergeleken wordt ... uit het 
Latyn vertaalt door H. Stochius Az. . . 
Ook syn by dese Vertaling, door 
den Schryver gevoegt Twee Neder- 
duytsche Verhandelingen , Betrekkelik 
op deselve Saken. Twede druk , 
Oversien . . en . . vermeerderd. Ley- 
den, S. Luchtmans. 1739. in-4'. (B. 
U. L.) 

Met voorrede en hoU. gedicht van J. Petraeos. 
Achter de verhandeling over de zaken des ge- 
loofs enz. volgt: Aanmerkingen van y, vanden 
Ilonert T.H.Soon op een Gesckrivt, genaamt 
Verklaaring der Herrnhutsche Broeders, Soo 
buiten lysselstein^ als te Amsterdam sig onthouw 
dende^ ter Verantwoordinge van haar zelven . • 
In V Hoogduytsch . . opgestelty en , . overgeset 
door Is. Le Long. Dan volgt met nieuwe paginj 
Verhandeling van Gods eeuwige en onverander" 
like Praedestinatie.^ of voorverordinering en ten 
slotte : Aanmerkingen . . op sekeren Briev^ door . . 
Frederik baron de Watte7fille . . geschreeven aan, . 
B, Ojers . , Over de Redenvoering en andere 
Verhandelingen, die onlangs door denselven y, 
van den Ilonert T.Ht. . . syn uytgegez>en. Oorspr^ 
Oratio inauguralis de Bohemorum et Aforavo- 
rum Ecclesia . . . Accedit dissertatio historico- 
theologica, Qua Veterum Waldensium^ Boke* 
morum et Moravorum, de re fidei^ sententia, 
non enarratur modo , verum etc. . . Lugduni 
Batavonim, S. Luchtmans. 1739. in-4», (M. M. N.) 

HONERT (T. H. VAN DEN). 

Disputatio de Christianorum vexa- 
tione Deciana. {DisserL Acad.) Am- 
stelodami, C. A. Spin. 1838. in-8*. 
(K. B.) 

HOODLEY (B.). 

Zie: SUele (R.). 

Hooft keti EREN(De voornaemste). 

Zie: Grouwelen. 

Hoog (G. A.) , Pred. te Haarlem 
Zie: Geloofsgetuigen. 



HOOG—HORNIÜS. 



149 



j (J. M. J.), Pred. te Abbenbroek. 

Martelaren der Hervorming in 
ind tot 1 566. . . Schiedam , 
A. Roelants. 1885. in.8». (K. B.) 

proefschr. ook met nieuwen tit. inden 
^bracht. 

5EWAL (J.), Pred. te Deventer. 

Moofien (/ï.). 

GSTRATEN (H. L. VAN). 
Naamregister der Predikanten. 

GVELDT of HOOGHVELD (R. 
toopsgez. leeraar te Utrecht. 

Verhael Van 't gene verban* 
'oedt-gevonden , voor-gevallen , 
epasseert is , soo in , ende on- 
e ontbiedinge, als oock inson- 
jt inde By-eenkomste Gehouden 
taent Augustus nieuwen stijl 
Door eenige Mennonisten-Lee- 

die uyt verscheyden buyten- 
n ontboden, ende met besen- 
al-hier gekomen ende vergadert 
^eest , binnen de Stadt Utrecht , 
feven door . . ende eenige sijner 
Broederen. . . Utrecht, W. van 
iburch. 1661. in-4«. (VIII), 87 

blz. (B. D. A.) 

oorrede en register. Vergel. Aldendorp 

t Bericht Van het geene tot 
ht onder de Doops-gesinde is 
vallen, ter occasie van eenige 

haer, die van de gronden 
oops-gesinde Belijdenissen , op 
: haare Vergaderingen in dese 
n worden geduldet, tot Soci- 
che dwalingen, welcke te Leeren 
jeleden word, maer ernstigh 
len , scheenen af te wijeken. En 
eselve haer tot gerustheyt der 
nge, van dese suspicie hebben 
a suyveren , of het Predikampt 
;n. Gestelt door . . Uyt-gegeeven 
een Liefhebber der waarheyt. 
'arden, R. Sydtses, 1669. in- 

blz. (B. D. A.) 

:)RDl!: (Gr. van) , Predikheer. 

iren van den heyligen . . . Tho- 
/"an Aquinen . . In het kort uyt- 



ghegheven. Door . . . Gendt, A. Graet- 
17 18. in-i2'. 

Vanderhaeghen ^ III. n*. 2295. 
HOORENBEEK (J.). 

Zie: Hoornbeeck (y.). 

Hoorn (H. J. E. van). 

Disquisitio historico-dogmatica ex- 
ponens Röellii litem de aeterna ge- 
neratione filii Dei a Patre . . . (Dissert. 
inaug.) Trajecti ad Rhenum, Post 
Uiterweer et soc. 1856. in-8r (K. B.) 

Hoorn (S. A. van dkn). 

Zie: Acta Ofte Handelinghen. 

Hoornbeeck (J.), 1617— 1666. Hoog- 

leeraar te Utrecht ea te Leiden. 

Dissertatio de Consociatione Euan- 
gelica Reformatorum et Augustanae 
Confessionis : Sive de Colloquio Cas- 
sellano Pridem habito d. V. Julii , a. 
1661... Amstelodami , C. Commelinus. 
1663. in-4«. (VIII) en 48 blz. (K.B.) 

Met opdracht aan Anna Maria Schuurman. 

De conversione Indorum et Gen- 
tilium. Libri duo. Accessit Ejusdem 
Vita ab Amico edita. Amstelodami, 
J. Janssonius a Waesberge et Vidua 
El. Weyerstraet. 1669. in-4*. (LIV), 
265 en (15) blz. (B. U. L.) 

Eerst *t leven van Hoornbeek, daarna een 
praefatio van D. Stuartns, van wien ook de 
biografie is, aan *tslot registers. 

Zie ook op Montanus (yl.). 

HOOIJER (C), Emer. Pred. van Zalt- 
Bommel. 

Zie: Kerkordeningen (Oude). 

HOOIJKAAS (H. J.), Oud-kath pastoor 
te Oudewater. 

Zie: Beek (J. A. van), 

HORENBEECK (J. VAN), Domiaikaan. 

Het Leven van den Salighen Hen- 
ricvs Svso Religieus van der Predick- 
Heeren Orden. Beschreven . . door . . 
Antwerpen, H. Aertssens. I627. in- 
8». (XVI), 233 en (5) blz. (B. K. A.) 

Met opdracht, voorrede, approbatie en gegrav. 
portret. 

HORNIÜS (G.), 1627— 1670. Hoogleeraar 
te Leiden. 

Historia ecclesiastica et politica. 
Lugd. Batav. et Roterod., Ex Officina 



rso 



HORST — HORTENSIUS. 



Hackiana. 1665. in-i2«. (XXXVI), 
368 , 72 en (28) blz. (B. U. L.) 

Tit. gegrav. door G. Wingendorp. Opgedragen 
a. d. Paltsgraaf Karel I/odewijk. Met voorrede 
en een lat. gedicht van J. L. Bacherus. Aan 't 
slot de index. — In 1666 verscheen bij dezelfden 
eeu Editio nova^ auctior et emendatior, in-i2*. 
(XXXVI), 442 en (26) blz. (B. U. L.) — Een 
andere Editio no7fa auctior et emendatior met 
dezelfde titelprent etc. heeft het jaartal 1671. 
Lugd. Batav. Ex Officina Hackiana, in-i2». 
(XXXVI), 442 en (26) blz. (B. U. G.) — Een 
derde Editio nova auctior et emendatior met 
dezelfde titelprent en inhoud heeft het adres: 
Gorinchemi, Ex Officina Com. Lever. 1683. 
in-i2». (XXVI), 442 en (34) blz. Aan 't eind: 
Dordrechti, Excudebat N. de Vries. 1683. (K. 
B. B.). — Latere dr.: Historia ecclesiastica^ ilius- 
trata notis et observationibus , quibus fontes 
historiae Antiquitatis aperiuntur^ accedit L. Ca- 
pelli historiae judaicae Compendium , et conti- 
nuatio ad A. usque löSy. Af. Leydecker edidit, 
Lugd. Batav., J. Luchtmans et J. Verbessel. 1687. 
in-i2». (LVI), 600 en 160 blz. (K. B.) De 
laatste 160 blz. het vervolg van Leydecker. — 
van der Aa. i. v. vermeldt nog een dr. Cum 
notis D. Hartnaccii. Lipsiae, 1677. in-i2*. — 
HoU. vertaling: Kerkelyke en wereldlyke His- 
torie . . tot . . 1666. In 't Latijn beschreven door... 
In het Nederduyts vertaalt. Waer aen is by 
gevoeg t de Kerkelyke en wereldlyke Historie, 
sedert . . 1666 tol 1684. Door Balthasar Bekker. . 
Verciert met 20 koopere Platen en Vaersen. 
Den laetsten Druk. Nevens een derde ticrvolg 
tot . . i6g6. Door Af. Leydekker, Amsterdam, 
J. Rotterdam. 1735. »n-8». (B. U. A.) Vooraf 
gaat een voorretle van II., dan volgen zijne 
Historie (394 blz.) en uitvoerig register. Ver- 
volgens met nieuwe pagineering : Hornius'* korte 
en klare inlcydiftge tot een al^cmeyne werelt- 
lycke Historie . . . róód en vet volk^t tot . . . 16S4. 
Door B. B. en I\ S. Daarna met afz. tit, en 
nieuwe pagin. : Kort be^ryp der alge meen e Key- 
kclyke Historiën . zedert . . 1666 . . tot 16S4 door 
B. Bekker. Amst., J. Rotterdam, 1734. (VIII), 
62 en (2) blz. Uit het voorwoord van Bekker 
blijkt dat de hoU. vertaling van ïlomius door 
B. Boekholt werd ter perse gelegd. Ten slotte 
volgt : Verder Vervolg van de Kerkelyke Histo- 
rie . . door Af. Leydekker . , In het Nederduits 
vertaald. Amsterdam, J. Rotterdam. 1734 (II), 
146 en (10) blz. — Latere dr. Amst., J. Rot- 
terdam. 1739. in-8». Volgens 7'an der Aa, i.v. 
is de iste dr. van het eerste gedeelte van 1685 
en van het Verder Venwlg. 1696. — Fransche 
vert. : Abregé de fllisfoire Ecclesiastique etc, . . 
Traduit du Latin de . . Rotterdam, A. Acher. 
1700. in-8". 2 dln. met doorl. pagin. (xc) en 
690 blz. (K. B.) 

Horst (D. G. van der). 

Disputatio de Hussi vita praeser- 
timque illius condemnati causis; — 
(Dissertatio tnaugur,) Amstelodami , 
S. J. Prins. 1837. in-8». (K. B.) 



Zie betere titel Brinkmans Naamlijst, n*. 
39 — 49 "ict verz. v. d. Horst 

Horst (J. J. van der), geb. 1822. 

Kath. Pastoor te Zaandam. 

O. L. Vrouwe van Lourdes. . . 
Met vier platen. Leiden ,• J. W. van 
Leeuwen. 1873. in-8*. (K. B.) 

Met kerkel. goedkeuring. — 2e Vermeerder- 
de dr. bij denzelfden. 1887. in-8». (K. B.) 

De Martelaren van het Coliseum. 
Leiden, J. W. van Leeuwen. 1876. 
in-8». (K. B.) 

Met houtsneé op den titel, daarachter op- 
dracht in kleurendruk. 

Oud en Nieuw Nederlandsche Le- 
genden door . . Leiden , J. W. van 
Leeuwen. 1887. in-8». (K. B.) 

Met opdracht. 

Zie ook op : Hangen (v. d.) ; 

Rütjes {ff. .?.). 

Horrer (Graaf d'). 

Zie : Vervolging, 

HORTENSIUS (L.) van Montfoort., 

Rector der school te Naarden. 

Het Boeck D. Lamberti Hortensii . . 
Van den Oproer der Weder-Doope- 
ren. Eerst in *t Latijn beschreven . . 
ende nu in Nederlandts overgheset. 
Mitsgaeders. Een Voor-reden . . aen 
de . . . Burghemeesteren . . der Stadt 
Amsterdam. Enchuysen, Jacob Le- 
naertsz. Meyn , . . 1624. in-fol». (VIII) 
en 52 blz. (K. B.) 

Met opdracht aan Schout, Burghemeesteren 
ende Raeden van Enkhuizen. onderteekend J. 
M. P. Dan volgt de genoemde voorrede en 
vervolgens een Tot den goedt-willighen Leser. 
Daarin heet het van dit geschiedverhaal «voor 
soo veel tot Amsterdam is gheschiet, overecn- 
comemde {sic) die memorien oft spectaclen 
daer van in schilderye ghepresénteert op den 
Stadtliuyse ende ander plaetsen der selver stede, 
welcker figuren afbeeldinghen mede alhier wer- 
den bygevoecht.» Die gravures zijn 9 in getal 
De schilderijen zijn in 1652 verbrand. — Van 
hetzelfde jaar bestaat ook een zeldzame titel- 
uitgave met het adres : Hoorn, G. Claesz Coster. 
1624. (B. D. A.) Inhoud als die van Enkhuizen. 
— Latere dr.: Amsterdam, J. J. Schipper. 1659. 
in-8*. 168 blz. CB. D. A.) Inhoud als die van 
Enkhuizen , zelfde vertaling. Aan 't slot (bis. 
151 — 168.): Der Htrdoopertn Anslagk op Am- 



HOSPINIANÜS— HOÜTE. 



151 



A^, fSS2. In ^t Latijn beschm>en door 
t van Nieueveen, nu in Nederduitschen 
^teld door C. P, G. Dit latijusch gedicht 
icheoen o. d. rit. : Tvmvltvs Anabaptis- 
» nobÜissimo iotius Hollandiae Emporio 
idamensi nuper exorti descriptio, autore 
mm Niuenio scholae antiquae ibidem 
9rt, Exci'svm Aemstelredami . . per me 
jcobi. z. j. in-4». 10 blz. (B. D. A.). — 
gravures , waarvan 9 verkleiode copieëii 
. van Enkhuizen en 7 betrekking heb- 
Jan van Leiden. — Dezelfde vert., latere 
roeren der Wederdoperen ; geschiet tot 
^am, Munster en in Groeningerlandl. 
met schoone koopere Platen. Amst, S. 
,ts. 1660. in-8». 168 en 12 blz. (K. B.) 
ite 12 blz. hebben tot titel: Oproer in 
gerlandt. In andere exx. is die verhan- 
aan het begin geplaatst. Behalve dit 
^l is deze dr. gelijk aan dien van 1659 
eelfde gravures. — Latere vertaling : 
' Van de Oproeren Der Wederdoofers, 
'allen te Amsterdam , Af unster en in 
ger-^and . . In *t Duyts vertaald en met 
Kopere Plaaten gesiert. Amsterdam, A. 
^beek. 1694. in-8*. (XII) en 162 blz. 
A.) Zonder de opdracht a. h. bestuur 
luizen. Met frontisp. en door A. Bogaert 
e verklaring v. d. titelpr. Zou met de 
1 van 1690, vermeld door G. MeesAz. 
^tus Hortensius als gesehiedschriji'cr, Utr. 
>lz. 45 en 46.) wellicht die van 1660 

zijn? Oorspr.: Tumultuum Anabaptis- 
^iber unus^ autore D. Lamberio Hortensia 
rOo. Basileae, J. Oporinus. 1548. Mense 
>ri, iD-4*. 84 blz. . Een 2e dr. in Schar- 
Tistoricum opus sive scriptores rerum 
\icarum. Basileae, H. Petri. 1574. in-fol*. 
L p. 1305 — 1333; in 1673 herdrukt als 
us Redrvii'us.^ sii^e Rerum Germanicarum 
es varii olim a S. Schardio eollecti. 
Ex. off. 5>eileriana. 1673. in-fol*. (Hor- 

aldaar IL 298 — 314). Latere herdr. : 
sbackii Ilistoria Anabaptistica.^ defactione 
eriensi, anno iS34 ^^ seqq, ad Erasmum 
'amum Epistolae forma anno ijjó de- 
— nunc demum . . , edita opera et str'dio 
rackii . . Accedit Tumultuum Anabap- 
% libei\ Avthore Lamberto Hortensia 
§^8 Basileae editus^ et jam dudum a 
s desideratus. Amst., H. Laurencius. 1637. 
Het werkje van H. volgt daar met afz. 
i pagineering^ maar met doorloopende 
ir. — Een fransche vertaling: Histoire 
abaptistes ou Kelation curicuse de leur 
\ Regne et Rer-olutions, tant en Alle- 

Hollande^ t/u^ Angleterre. elc. . . . Le 
richi de jigures en taille douce. Paris, 
razier. 161 5 (lees: 1695.) in-i2». (X)en 
. (B. D. A.) Met dezelfde platen als de 
n 1694. Als vertaler geldt pater C at rou. 

3PINIANUS (R.), 1547— 1626. Pred. 
:h. 

Boecken, van den Oorspronck 
Voortganck der Monickerije , 



ende aller Monicklijcker ende Ridder- 
Heeren Oorden. Eerstelijck in 't Latijn 
gemaackt, door . . Ende nu . . over- 
ghezet, door A. van Oosterbeeck . . 
Tergovde, J. Migoen. 1609. in-4*. 
(XL), 654, 486 en (r4) blz. (B. U. Gr.) 

Vooraf opdracht v. d. vert. aan prins Mau- 
rits, inhoudsof^gave en register der geraad- 
pleegde schrijvers, aan 't slot registers. Boek 
V begint met nieuwe pagineering en signatuur. 
— Oorspr. : De Monachis seu de origine et 
progressu Monachatus ac Ordinum Aïonastico- 
rum, Equitum militarium tam sacrorum quam 
saecularium omnium. Tigur. 1588. herdrukt 1609. 

HOSSCHIUS (S.), 1596— 1653. Jezuiet. 
Zie : A/'beeldinghe 7>an d" eerste eeuwe. 

HOTTINGER (J. J.). 

Leven en daden van den Zwitser- 
schen Kerkhervormer Ulrich Zwingli. 
Vrij bewerkt naar het Hoogduitsch 
van . . . Amsterdam, G. Portielje. 1844. 
in.8*. (K. B.) 

Met voorrede van den vertaler. — Oorspr.: 
Huid. Zwingli und seine Zeit. ZUrich. 1841— 
1843. in-i6». 

HOUCKE (C. VAN DEN), 1593-1650. 
Jezuiet. 

Zie op: Ceriziers (/?. de). 

HOUÊL (W. H.), Predikant te Numans- 
dorp. 

Vier pastoors martelaars , te 's Gra- 
venhage gedood den 30 Mei 1570, 
na drie eeuwen in herinnering ge- 
bragt . . . Opgedragen aan de Herv. 
Gemeenten te Schagen , de Lier , 
IJssel monde , Poortugaal en Monster. 
Dordrecht, P. K. Braat. 1870. in-8*. 
(B. U. A.) 

Met drie bijlagen. 
HOUTE (SOETKEN VAN DEN). 

Een Testament, ghemaeckt by 
Soetken vanden Houte het welcke 
sy binnen Gendt in Vlaenderen, met 
den doodf beuesticht heeft, Anno 
1560. den xxvij Nouembris:.. Met 
een schoon Liedeken, dat int eynde 
deses Testaments ghestelt is, ghe- 
maect door de selue vrouwe . . . Nu 
op het nieu de aenwijsingen ouer- 
sien, ghecorrigeert, verbetert, ende 



152 



HOUWENS— HUART. 



vermeerdert. Ghedruckt by Nicolaes 
Biestkens. Anno 1579. in-iö*. 23 
bladen. (B. Stadt. Hamb.) 

Tusschen het Testament en het Liedeken 
nog: cEene Sendtbrief gheschreuen wt der lief- 
den.» Andere uitgaven: 

Een Testament enz. . . Hier tukt er noch by 
ghedruckt^ een Testament, dat Ann^ken van 
Rotterdam haren sone Esaiam bestelt heeft den 
14. Januarij, Anno 1539. Met een schoon Lii» 
deken int eynde van elck Testament ghestelt, 
ghemaect door de selue Vrouwen, Tot Delf 
By Aelbrecht Heyndricxz, , . Anno 1586. in-8*. 
16 bladen ongenummerd. (B. U. G.) 

Een Testament enz. . . Noch een testament 
gemaect By Anneken van Rotterdamme: gesonden 
aen karen Soone Esaiam, Hier achter noch by 
ghedruckt een schoone Kinder tucht : hoe alle 
7'rome Ouders haer Kinderen . . sckuldick ende 
gekouden zijn te regeer en. Ghedruckt . . Anno 
1605. in-8". 20 bladen ongenummerd. (BibL E. 
V. Even. Leuven.) 

Een Testament y enz. (als 't vooi^g.) . . Ge- 
druct tot Groningen., 1636. (Aan het slot:) 
Tot Groningen voor Ar ent Jansens . . . 1636. 
in-8*. 20 bladen ongenumm. (B. D. A.) 

Volgens de BibL Belg, gedrukt door 
Thom. Fonteyn te Haarlem. 

Een Testament enz. (als 't voorg. zonder de 
Kindertucht.) Tot Hoorn ^ By Marlen Gerbrantsz^ 
1641. in-8*. 16 bladen ongenummerd. (B. D. A.) 
Herdruk v. d. dr. van 1586. 

Een Testament enz. (als 't voorg.) . . f Am- 
sterdam^ By Michiel de Groot,,. 1679. in-S*» 
16 bladen ongenumm. (B. ü. (J.) 

De K. B. bezit een gedeelte (B-[B. viij]) van 
een onbekenden dr. van circa 1565. Ook is dit 
Testament afgedrukt achter: Uyterste Wille van 
een Moeder Aan haar toekomende Kind . . Den 
tweeden Druk, Met Vaarzen en Koofere Plaaten 
[nl. van Jan Luiken] versiert. Amst., J, van 
Nieuweveen. (1698.) in-8*. (B. D. A.) Dit werkje 
vras oorspronk. in 'tEngelsch verschenen. De 
3e dr. Amst., G. Tielenburg. 1748. (B. D. A.) 

Vertaling : 

Ein Testament ,^ vonn einer frommen Gott 

liebhaberin gemacht^ Soecken von Holtzgenandt 

enz... z. n. v. pi. en z. j. in-8*. (K. B. Berl.) 

Zonder het liedje en z. h. Testament van 

Anneken. 

Hou WENS (N. F.), Pastoor te Lembeke. 

Zie: Bode {J. de). 

HOVE (N. VAN) , Prior der Abdij van 
Duynen. 

Het leven , mirakelen ende wonder- 
lycke vindinghe van het Heyligh ende 
ongheschonden Lichaem van den S. 
Idesbaldus derden abt Van de.. Ab- 
dye van Duynen. Nu binnen de Stadt 
van Brugghe, Met noch een ighe ghe- 
denck-weerdighe Historiën, Beschre- 



ven door . . Brugghe, J. vander Mc 
len. 1687. in-8*. (XIV), 256 en (2 
blz. (B. B. B.) 

Met 2 gravures door M. Boache^ opdnd 
approbaties en aan 't slot een Kalender < 
heiligen ) gezaligden enz. der CUtenser-oide. 
Een latere bewerking: Leven ^ MirakeUn en 
ncur de uitgave van , , Nevardus vam H0 
Brugge, Vandecasteele-Werbrouck. 1 851. in-j 
(B. B. B.) 

HOYNCK VAN PAPENDRECHT (C 
1686—1753. Kath. priester, kanunnik en Tkn 
generaal van den aartsbisschop van Mechek 

Historia Ecclesiae Ultrajectinae 
tempore mutatae Religionis in Fo 
derato Belgio. In qua ostenditur c 
dinaria sedis archiepiscopalis etcaf 
tuli jura intercidisse. Accedunt vai 
Monumenta huc spectantia , cum D 
sertationibus in quibus elucidani 
occurrentes difficultates Facti, etjui 
Et Refutatio instrument! appellatio 
presbyterorum Ultrajectensium k Cc 
stitutione Unigenitus . . . Mechlini^ 
L. Vander Eist. 1725. in-fol\ (K. 

Aan dit werk was weinig vroeger voonu 
gaan: Historia de rebus Ecclesiae Ultraj, 4 
op Historia.) — Met opdracht aan den "R 
dinaal-aartsbisschop van Mechelen en zeer 1 
voerige praefatio. Dan volgen verscUlleii 
approbationes. Het werk werd geschreven n 
het doel om de rechten te bestrijden^ welke e 
leden der Oude Bisschoppelijke Clerezv of d 
zoogen. Jansenisten, lieten gelden. Blz 83—17 
bevat de belangrijke appendix monumenterm 
quae in pracmissa historia Ecclesiae Ultn^ 
tensis et in subjunctis dissertationibus citmUm 
Blz. 177—208 De Refutatio instrumenti a^ 
lationis auctore L. D. M, d. i. de JeruietLiefii 
de Meyere. Dan volgen blz. 208 — 359 ^ 
disserfationes ^ bijna allen geschreven door dei 
advokaat O'Donogne. (Zie v, d, Aa i. ) 
Hoynck). — Een hoU. vertaling van dit boe 
verscheen in 1728 bij den uitgever vin bi 
latijnsche origineel: Historie der Utrechtsd 
Kerke ,^ udert den tyd der veranderde Godsdiem 
in de Vereenigde Nederlanden enz. ,, Up h 
latyn vertaalt, in-fol». (K. B.) Een andere tite 
uitgave: Utrecht, H. Besseling. 174a in-fol 
Verg. Catal, Théologie van Voorst, n». 4J 
en 4328. 

HUART (G.), Pastoor te Tongeren. 

De Wonderbaere . . Historie v; 
onse Lieve Vrouwe van Tonghere 
Mitsgaders de voorhaemste Mirakel 
door . . Nu overgheset uyt de Fn 
sche . . tale. Door . . C. de Potte 



HÜET — HUYS. 



153 



Brussel, B. Vivien. 1662. in 8«. (XIV), 
105 en (7) blz. (B. U. Leuv.) 

Met opdracht v. d. vert., voorrede en appro- 
baties. — Oorspr.: Histoire admirMe de Nostre 
Dame De Tongre: avec ses principavx MiracUs.. 
Mons. 1662. in-S». (B. U. Leuv.) 

HuET (Cd. Busken), 1826 - 1886. 

Jacques Saurin en Théodore Huet. 
Proeve van Kerkgeschiedkundige kri- 
tiek. Haarlem , A. C. Kruseman. 1855. 
in.8r (K. B.) 

Geschreven naar aanleiding van: Jacques 
Saurin, Eene bladzijde uit de geschiedenis der 
kamselwe/spreJkendheid ^ beschreven door y. y, 
vam Oosterue, Rotterdam. 1855. in-8». (K. B.), 
wiarvan een met een cNaschrift» vermeerderde 
dr. in 1869 te Utr. werd uitgegeven, in-8*. 
(K. B.) 

Huet (R). 

Zie : Geloofsgetuigen. 

Huet (P. J. L.). 
Zie: Henry (P.). 

Hugenholtz (P. H.). 

Zie: Lex'en van A. F, Lacroix. 

Hugenpoth tot den Beren- 

3LAAUW (J. B. Baron), geb. iSi6 Advor.- 
lïener&al, later Raadsheer in 't Hr- :in Voord- 
Brabant 

De kloosters in Nederland in 1861. 
Utrecht, Kemink en zoon. 1861. in- 
8*. (B. U. A.) 

In dit jaar zagen vier oplagen het licht Bij- 
lage I geeft de lijst der kloosters in Nederland 
In 1861. De derde oplaag werd met een nieuwe 
Toorrede en nieuwe bijlagen voorzien o. a. 
Bijlage V. «Brief van de Kerkvoogden in Ne- 
derland, in sommige dagbladen geplaatst, bij 
gelegenheid van het verschijnen dezer verhan- 
deling». 

Hugo (H.). 

*Het leven van den gelukzaligen 
Joannes Berchmans. Naar het Latijn, 
's Bosch, G. Mosmans. 1878. in-8". 

Ned. Bibliogr., 1878. blz. 44. 
HUGUES (P. M. A.), Redemptorist. 

'De levens en daden van Gods 
heiligen, met onderrigtingen over 
Ie hooge feestdagen des jaers. . . . 
Vutwerpen, van Dieren. 1841. in- 12". 
: 2 dln. 



Viaemsche Bibliogr.^ I. blz. 54. — ld. Ver- 
taeld onder toezicht van y, T. Beeïen. Mechelen, 
Hanicq. 1844. in-i2*. 12 A\xi.{V/aemsch€ Bibliogr. 
II. 43.) Mes^ Kath. pers^ blz. 115 vermeldt nog 
een druk: *sIIertogenbosch« Gebr. Verhoeven. 
1855. 12 d. 

HUGUET , Kath. Priester. 

De geest van Pius IX of de schoonste 
trekken uit het leven van dien groo- 
ten Paus ... 's Gravenhage , T. C. B. 
Ten Hagen. 1866. in-8*. (B. K. A.) 

Oorspr.: V esprit de Pie IX t ou les plus 
beaux traiis de la 2'ie de ce grand pape. Paris. 
1866. in-i8*. 

HULENBROUCQ (J.). 
Zie: Lei'en van den II. Fiacrus. 

HULPTAU (J.). 

'Leven van den h. vader Joannes 
a Cruce, eersten ongeschoenden car- 
meliet , en Getrouwen Medehelper der 
heilige Moeder Teresia van Jesus , 
in hare hervorming van het orden 
van O. L V. des bergs Carmelus, 
getrokken uit P. Dositheus van den 
heiligen Alexius, religieus van het- 
zelfde orden , door . . . Gent , J. B. 
Rousseau. 1854. in- 18". 

Vanderhaeghen , V. n*. 107 19. 

Leven van de Heilige Coleta, Her- 
vormster van het Orden der Heilige 
Clara^ uit verscheidene schrijvers bij- 
eenverzameld door . . . Gent, Ad. 
Rousseau en zusters. (1858.) in- 18". 
(K. B. B.) 

Met portret, voorrede en approbatie. 

Zie ook op: Chalippe (C); 

Fremaut (B.); Leven v, d, H. Amia; 
Leven v. d, H. Macharius ; Perugia 
(S. V,), 

HULSHOFF (A. A.), Secretaris der 
Doopsgezinde Sociëteit in Friesland. 

Staat der Doopsgezinde Gemeen- 
ten, behoorende tot de Friesche So- 
ciëteit, opgemaakt den 1 Januarij 
1870. Leeuwarden, C. Noë Lz., in 
plano. (B. D. A.) 

HUVS (V.), geb. 1829. Professor te Rous- 
selaere, later pastoor te Zillebeke. 

De legenden van Sinte Franciscus 

20 



154 



HUYZEN— INHOUDT. 



van Assizie . . Brussel, H. Groemaere, 
Rousselaere , Stock-Werbrouck en 
zoon. 1861. in-8'. (K. B. B.) 

Met opdracht en approbatie. ^ 3e dr. Brugge, 
K. Beyaert— Storie. 1881. in-8». (K. B. B.) 

HUYZEN (K. VAN). 

Historische Verhandeling van de 
Opkomst en Voortgang, Mitsgaders 
de Godt-geleerdheyd der Doopsge- 



zinde Christenen Afgedeeldt In twee 
Deelen. Door.. Embden, E. Tremel 
en H. van Senden, Hamborgh. Wed. 
K. de Vlieger. 1712. in 8«. (M. M.N.) 

Met opdracht en voorrede; elk deel a£c. pa- 
gineering en signatuur. Aan *t slot naamlijst der 
gebruikte schrijvers en bladwijzer. 



H. V. L. 

Zie: Roa {M. dè). 



L 



Iets over eenige protestantsche 
zendeling-genootschappen, en derzel- 
ver verrigtingen tot uitbreiding en 
instandhouding van het Christendom. 
Utrecht, J. v. Schoonhoven. 1826. 
in-8«. (K. B.) 

IGNATIUS VAN LOVOLA, Stichter 
van de orde der Jezuiten. Leeuwar- 
den, Steenbergen van Goor. 1827. 
in-8*. (K. B.) 

Met portret van Loyola. 

IMBROECK (Th. VAN), Martelaar. 
Zie: Confessie, 

IMMINK (W . A.) , Prcd. te Zeddam. 

Geschiedenis der Vestiging van de 
nieuwe Evangelische Gemeente te 
Elten, bij Cleef, voorafgegaan door 
eenige geschiedkundige herinneringen 
betreffende Elten . . . Geheel ten voor- 
deele van bovengenoemde gemeente. 
Met eene afbeelding van de Pastory 
en Bidzaal der Evangelische Ge- 
meente van Elten en grondtrekken 
van de Bidzaal. Amsterdam, H. Hö- 
veker. 1860. in-8". (B. L. L.) 

•Inhoud (Korten) van het leven 
des H. Alphonsus Maria de Liguori, 
stichter der vergadering des aller- 
heiligsten Verlossers, nevens eene be- 
schrijving zijner heiligverklaring te 
Roomen, . . . Mechelen, Hanicq. 1830. 
in-8r 

Vlaemsche Biblhgr.^ I. 56. — Latere dr. : 
M-ïcbelcn, P. J. Hanicq. 1840. Vl. Bibl^ IL 44. 



Inhoud (Zaekelyken) van het nieu- 
welings uytgekomen werk, getiteld: 
Relation des missions du Paraguai, 
naer het italiaensch werk van Mr. 
Muratori. Antwerpen, J. C. Roosen. 
1822 in-8*. (K. B.) 

Vergel. den volgenden titel. 

Inhoud (Zaekelyken) van Mura — 
toris Verhael, opzigtelyk de Missiei^ 
in Paraguai; Behelzende de wonder — 
baere beschaving en bekeering de^ 
wilden van dat land, door de Jer- 
suiten met onbeschryfiyke moeyte e^ 
gevaeren ondernomen en voltooy 
Gevolgd van een verslag over de J 
suiten: Hoe, waerom, en door wie 
dezelve vernietigd zyn geworden , 
mitsgaders de gevolgen daer-uyt onf- 
staen. Beyde stukken uyt het Fransch. 
vertaeld door U. A. . . Antwerpen, 
J. C. Roosen. 1822. in-8'. (B. K.A.) 

In-houdt Van eenighe Brieven, 

aengaende de Beroerten binnen Am- - 

sterdam onlangs voor- gevallen. Met ' 

een Discovrs aen Alle goede Patri- - 

otten, ende Liefhebbers des Vader- - 

Landts. . . Ghedruckt jbt. adres, . 1617. - 
in- 4*. 30 blz. (K. B.) 

Door Jac. Taurinus. Blz. 27—30 een vrij j 
bevig toevoegsel: Het Boeck tot den Leser,^ 
In dit jaar 3 dr. (T. n*. 1261 — 3), in een vao^ 
welke gevonden wordt een notabel Pasquii^ 
onderteekend: Abraham A, N. In *t latijn ver-^' 
taald als: Episto/ica narratio nuferi Tutmdtu:^^ 
Amstelredamensis et dissertatiuncuia super « 
Francofurti 161 7, dat ook op de Frankfortsch^ 
Mis werd verkocht. De twistschriften hierover 
T. n». 1265— 1267. 



INSTELLING— JAARBOEKJE. 



ISS 



rELLiNG (De organieke) van de 
der Jezuiten. Een ernstig woord 
eêrlands Jongelingschap, 's Gra- 
ge, H. C. Susan CHz. 1849. 
(B, U. U.) 

TRüMENTUM appellation is 

:piscopi Ultrajectensis , ad fu- 

generale Concilium a quodam 

praeferente nomen S. S. D. 

icti XIV. dato 24. Januarii 1741. 

item a Brevi Clementis XII. 

6. Octobris 1739. Ultrajecti, 

bure. 1741. in-4". (B. L. L.) 

ENDIT , By den . . Officier der 
Utrecht overghegeven Jeghens 
3us Rovenius van Deventer, 
nse Bisschop van Utrecht ; Mits- 
De Sententie van den Ed: 
dite der Stadt Utrecht, jegens 
elven gepronuncieert, op den 
artij 1640. Utrecht, A. Janssz. 
ïddenburch. 1640. in-4*. 24 blz. 

) 

ik: Na de Cofye van Wfrecht, In 
m^hage, Ghedruckt by J. Js%, Verheul, 
-4». 14 blz. (K. B.) 

lEN (JOSUA V.), 1726-1780. Pre. 
e Lillo, Veere en te Batavia. 

orische redenvoering , bij het 
:ken der Gedenknaalde ; opge- 
:er eere van Joannes van Mig- 
, den eersten en voornaamsten 
ervormer van Zeeland, op den 
December 1773 uitgesprooken... 
Ie Afbeeldsels van den heere 
[iggrode, en de Gedenknaalde 
d. Amsterdam, M. de Bruyn. 
in 8«. (K. B.) 



Met opdracht, voorrede en holl. gedichten 
van H. A. Bniining. T. de Vos, Cs. Busken en 
J. Hulk. 

Vooral belangrijk door de 16 öijlaagen , met- 
rendeels archief-stukken en andere voor de 
geschiedenis gewichtige documenten, b. v. Rech- 
ter litke Getuigenissen f nopens de eerste opkomst 
en beweegingen der zuivere Leere.^ in de jaar en 
iS2g en fjjo: getrokken uit de Depositieboeken 
deeter Stadt Veere; brieven van Maximiliaan 
van Bourgondie, en prins Willem I; brief van 
Pieter Reygersbergh over den aanslag op ^s Prin- 
sen leven ^ te Antwerpen^ geschreeven den ig 
Maart IJ82; brief van Gaspar van Vosberghen^ 
over het doorschieten van den Prins te Delft ^ 
geschreeven aldaar 10 yulU 1^84 enz. Het por- 
tret van Miggrode is gegrav. door y. Houbraken, 

IRHOVEN (W. VAN). 
Zie: Canones, 

ISEGHEM (A. VAN). 

'Levensschets van . . pater Petrus 
Bernard, priester der sociëteit Jesu. 
Aalst, Van den Bossche. 1861. in-i8*. 

Vlaemsche Bibliogr, IIL 62. 
ISINCK (A. M.). 

Zie: Emmivs ([/.). 

ISOLANIS (ISIDORUS DE), gest. 1522. 
Predikheer. 

De Wonderlijcke daden vande Sa- 
lighe Veronica de Binasco. Maghet 
uyt de H. Orden der Eremyten van- 
den H. Avgvstinvs. Beschreven inde 
Latijnsche taele door . . Ende . . over- 
geset Door . . . Aur. Knippinga . . . 
Antwerpen, J. Mesens. 1674. in-8*, 
(XIV), 256 en (10) blz. (B. B. B.) 

Met opdracht v. d. vert, voorrede en appro- 
batie. — üorspr. : InexplicabiHs mysterii gesta 
B. Veronicae virginis plaeclarissimi monasterü 
S. Marthae urbis Mediolani sub observatione 
regulae D, AugustitU interprete Isidoro de Iso- 
lanis, MediolanL 15 18. in-4*. 



J. 



RBOEK (Roomsch Katholijk). 
iet Koninkrijk der Nederlanden. 
W. A. Oukoop. 1834— 1838. 
; dln. 

mans Naamlijst^ 325. 

IBOEKJE (Kerk-historisch). 
Kalender, 
U30EKJE voor de Christelijk 



afgescheidene Gereformeerde Kerk in 
Nederland voor het jaar 1856. Kam- 
pen, S. V. Velzen. Jr. in-i2'. (B. L. L.) 

Verschijnt sedert jaarlijks. — Sedert 1867 
bevat elke jaargang een portret. Van den jaar- 
gang 1873 af had de uitgaaf plaats: *sGraven- 
hage, S. van Velzen Jr., van af 1876, Amst, 
P. van der Sluys Jr. Jaargangen 1883 en 1884 
zijn zonder portret. 



156 



JAARBOEKJE — ^JACOBUS. 



•Jaarboekje voor de Herstelde 
Evangelische Luthersche gemeente te 
Amsterdam, van October 1855 [tot 
ule*, Nov, iS6S') Amsterdam , W. H. 
Kirberger. 1855 {tot 1868) in-i2'. en 
in-8". 14 dln. 

Brinkman^ Catalogus, blz. 585. — Sedert 
1857 te Amst. bij H. T. Leepel, sedert 1865 
bij Metzier en Basting. 

Jaarboekje (Kerkelijk) voor de 
Nederlandsche Hervormden. 1853. 
Onder hoofdredactie van B. Glasius. 
Amsterdam, H. J. van Kesteren. 1853. 
in-8». (B. L. L.) 

Niet verder voortgezet. 

Jaarboekje voor de Nederlandsche 
Hervormde Kerk, voor het jaar 1869. 
Leeuwarden, H. Bokma. 1869. in-8". 
(B. L. L.) 

Niet verder voortgezet. 

Jaarboekje voor de Nederlandsche 
Hervormde Kerk, voor het jaar 1870 
[-1872.] Uitgegeven door H. M. C. 
van Oosterzee. Schiedam, H. A. M. 
Roelants. 1871-72. in-8°. (B. L. L.) 

Jaargang 1872 bij J. de Haan te Haarlem. 
Niet verder verschenen. 

J. A. B. 

Zie : Durer {H). 

Jacobi (A. f. e.) 

'Historie van den tegenwoordigen 
toestand van den godsdienst in Hol- 
land . . Vertaald met aanteekeningen. 
Hoorn. 1779. in-8". 

M. Nijhoff, Catal. 118. n». 1092. 

Jacobi (L.), jezuïet. 

Zie : Brugman {J) ; Ponte {L, de): 
Spieghel (Den). 

Jacobi (H. Schultz). 

Zie: Kalender, 

Jacobi (J. C. Schultz), 1806— 1865. 

Luth. pred. te Kuilenburg, Zutfen en Rotterdam. 

Oud en nieuw uit de geschiedenis 
der Nederlandsche- Luthersche Kerk. 
Uitgegeven door... Rotterdam, W. 
L. Stoeller. 1862- 1866. in-8^ 5 dln. 
(B. L. L.) 



Het laatste deelde bevat een levensschets van 
den schrijver door F. J. Domela Ninavcnkuh 

Geschiedenis der Evang. Luther- 
sche gemeente te Rotterdam . . Rot- 
terdam, K. Loos. 1865. in-8'. (B. 
L. A.) 

Met voorrede, uitvoerige inhoudsopgave en 
drie platen gesteendrukt door Steuerwald. Blz. 
401 en 402 bevat: Synchronistische naamlijst 
der Predikanten. 

Zie ook op : Bijdragen. 

JACOBUS A PaSSIONE DOMINI , 
Karmeliet 

De Stralen van de Sonne van den 
H. Vader en Propheet Elias dese 
eeuwe verspreydt door Duytsch-landt 
en Neder-landt. Dat is De Levens 
van eenighe Riligieusen , van de Or- 
den der Broederen, van de . . Maghet 
Maria des Berghs Carmeli, die dese 
17. Eeuw met opinie van Hcylig- 
heydt, al-daer zyn over-leden. Uyt 
verscheyde Autheurs in 't kort by-een 
vergadert; en met Fyne Platen ver- 

ciert. Luyck, H. Hoyoux . . 168 1, 

in.4*. (XIV) en 360 blz. (B. U. G.) 

Met opdracht, approbatie en voorrede. Me"^ 
12 gravures, waarvan 7 geteekend: Richarc^ 
CoUin. 

De Stralen der Sonne van denH. 
Vader en Propheet Elias Dese loo- 
pende Eeuw verspreydt door . . Ita- 
lien en Vranckryck. Dat is: De 
Levens van eenighe Religieusen, van 
dese syne Orden der Broederen van 
de . . Maghet Maria des Berghs Car- 
meli; die sedert.. 1600 tot.. 1682. 
met opinie van Heyligheyt, aldaer zyn 
over-leden. Uyt verscheyde Autheurs 
verhaelt, in 't kort byeen vei^- 
dert , en met Fyne Platen verciert . . 
Luyck, H. Hoyoux. . 1682. in-4*. 
(X) en 202 blz. (B. U. G.) 

Met opdracht^ approbatie, voorrede en 7 gra- 
vures, van welke 4 geteekend: Richard Collin. 

De Stralen van de Sonne van den 
H. Vader en Propheet Elias, dese 
loopende eeuwe, verspreydt door De 
Konin<^h rvcken van Spagnien. Dat 
is: i. L.vens van eenighe Religi- 



JAER— JANSSEN. 



157 



r van de Orden der Broederen, 
e . . Maghet Maria des Berghs 
ïli, die t'sedert.. 1600. tot., 
met opinie van Heyligheydt, 
zyn over-leden; met een by- 
sel van andere landen. Uyt 
eyde Autheurs . . by-een ver- 
, vertaelt , en met Fyne Platen 
t, door . . . Luyck, H. Hoyoux. 
In.4*. (VIII) en 332 blz.(K. B. B.) 

•pdracht, approbaties en voorrede. Met 
•av. portretten, 7 van welke met den 
d. graveur R. Collin. 

L. D. 

Vaamlijst der voornaamste Ketteren. 

i (Het Heylich) vande Predick- 
i oorden, dat is. Voor elcken 
van het jaer een cort verhael 
enen Heylighen oft Salighen 

Orden vanden H. Dominicvs 
p dien dach ghestorven is . . . 
)ck een sententie daer op pas- 

ghetrocken uyt de Gheeste- 

schriften vande H. Catharina 

>enen oft den Sal. Henricus 

Vyt de Franssche tael . . over- 

Door . . D. de Herre. . Ant- 
1, J. Mesens. 1675. Met Gratie 
Privilegie, in-8". 226 bladen 
ummerd.) (M. M. N.) 

jegrav. tiielpr. v. Fr. Houttats Jr., op- 
voorrede , approbaties en aau *t slot 
^ster der heiligen en privilege. — 
eeden Drttck. Ghendt, Erfgen. van M. 
S97. in-8*. 226 bladen. ( Vanderhaeghen^ 
1452.) De vertaler heet op den titel : 
here, 

2MIN (G.) , Kanunnik te Cassel. 
^roosL 

;SEN (ArN.), Pastoor te Diest. 

leven Van . . . Nicolaus van 
oft Esschius, Eertyts Pastoir 
et Begynhoff van Diest ge- 
, S. Catarinen-hoff, Eerst be- 
ïn in de latynsche tale, door .. 
Duyts overgeset . . door G. G. 
)ch een profytigh Tractaet van 
ycke Oeffeningen van . . Es- 
Loven, G. Denique. 1713. 
pprobatie. in-8». (K. B. B.) 

gegrav. pjrtret door J. Berterham, 
sn en voorrede. — Het oorspr. : VUa 



€t viriutes Nicolai Essckii Begginagü Dies ten sis 
Pastoris bleef in handschrift, zie: Paquot {in- 
fol*.) II, j84j waar Gheybels als vertaler ge- 
noemd wordt 

Janssen (H. Q.), 1812— 1881. Pred., 

later schoolopziener. 

St. Anna ter Muiden, beschouwd 
als plaats, sedert het ontstaan der 
stad Mude in 1 241, en als christelijke 
gemeente, van dea aanvang der 
X Vide eeuw tot op onze dagen , eene 
geschiedkundige proeve . . . Middel- 
burg, van Benthem en Jutting. 1850. 
in-S*. (K, B.) 

Met een afbeelding van het zegel van sche- 
penen en burgers en met talrijke aanteekeningen. 

De kerkhervorming te Brugge. Een 
historisch tafereel voor christenen, die 
voedzel zoeken voor den geest en 
op Gods wegen letten. Rotterdam, 
van der Meer en Verbruggen. 1856. 
in-8". 2 dln. (K. B.) 

Met voorbericht^ zes bijlagen en zeer uitvoe- 
rige registers. 

Jacobus Praepositus, Luthers leer- 
ling en vriend , geschetst in zijn lijden 
en strijden voor de Hervormingszaak 
in Nederland en in Duitschland . . . 
Amsterdam, P. N. van Kampen. 
1862. in.8-. (K. B.) 

Met voorbericht en uitvoerig register. Tegen- 
over den titel een reproductie van de titel- 
plaat van Praepositus, (waarschijnlijk in 1520 te 
Wittenberg uitgegeven): Ein schone vnd cleg lic he 
history bruder facobs probst Augusiiner ordens 
vor zeiten Prior zu Antdorff^ an gemeine 
fromme Chris tenheit, von beiden gefencknissen 
enz. Dit geschrift zelf is als eerste bijlage af- 
gedrukt blz. 289 — 313. De 2e bijlage is de brief 
door Praepositus aan Luther gezonden over d^n 
dood van Hendrik van Zutphen. — Nieuwe (titel-) 
uitgave. Amst., G. L. Funke. 1866. in-8».(B.R. A.) 

Académie d'archéologie de Bel- 
gique. Beantwoording der Prijsvraag, 
uitgeschreven door de Academie: 
«Faire connaïtre la vie de 1'hérési- 
arque Tanchelin ou Tanchelm, ex- 
poser ses doctrines et en apprécier 
1'influence sur les idees religieuses des 
Anversois au Xlle siècle» .... Waar- 
aan eene eervolle vermelding bene- 
vens eene eeremedaille is toegekend. 
Antwerpen, J. E. Buschmann. 1867. 
in.8«.. (K. B.) 



IS8 



JANSSEN— JEANCARD. 



De kerkhervorming in Vlaanderen, 
historisch geschetst meest naar onuit- 
gegeven bescheiden door . . . Arnhem, 
J. W. & C F. Swaan. 1868. in.8«. 
2 dln. (K. B.) 

Met voorbericht, alfabetische registers, terwijl 
Dl. II. bis. 61 — 315 ingenomen wordt door 
afgedrukte oorkonden. 

Petrus Dathenus. Een blik op zijne 
laatste levensjaren, vooral op zijne 
twistzaak met Oranje; naar aanleiding 
van een tal onuitgegeven brieven, 
van, aan en over hem geschreven. 
Delft, Ykema en van Gijn. 1872. in- 
S\ (B. U. A.) 

Met voorwoord van den schr. Aan het slot 
28 brieven uit de jaren 1575 tot 1586. 

— Zie ook op: Wérken. 
Janssen (Joh.), Pred. te Bergen op Zoom. 

De kerk van Bergen op den Zoom 
herstelt, en ingewyd . . .ofte Leerreede, 
Gedaan ter Inwyinge der Kerk van 
Bergen op den Zoom, op den 15 
October 1752 .. . Waar agter bijge- 
voegt is, een Kort Verhaal van de 
Overrompelinge der Stad Bergen op 
den Zoom, door de Franschen op 
den 16 September 1747. Neffens de 
Detaille van *t Guamizoen; en de 
Dispositie daags voor de Overrom- 
pelinge der Stad gemaakt Alsmede 
des Autheurs wedervaren , en de ont- 
moetinge op dien dag, en de vol- 
gende dagen. Derde druk. Bergen op 
den Zoom, J. vander Linden, H. 
Maronier. 1753. in-4'. (B. L. L.) 

Janssen (L. J. F.) 

Zie : Tafereelen, 

Janssen (N. A.), Kath. priester. 

Zie: Abelly {L.) ; Bestemming 
{Rom^s). 

Janssenboy (L.). 
Zie: Cho^put (H). 

JANSSONIUS (H.) , Pred. te Veendam. 

Zie: Koelman (y.). 
Janssoniüs (R. Bennink). 

Zie: Bennink Jofissanius, 

Jansz (P.). 

Na beter. Religions Vryheyt. Een 



korte Cronijcsche beschryvinghe va 
die Vryheyt der Religiën, t^;cn d 
dwang der Consdentien . . . Wai 
wt dat men . . sien mach ved Kej 
seren. Coninghen, ... ouden eac 
nieuwe Leeraers . . haer raet . . ene 
inzien, hoemen met Ketters handde 
sal. Dat het staelen Sweert van d 
wereltlijcke Overheyt, tot geloo 
dwang over die conscientie niet c 
streckt, enz, . . Ghedruckt s. adres. 
1609. in-4'. 2 dln. (XII), 152; 25 
en (3) blz. (B. U. A.) 

Met voorrede van den schr., eigenlijk gehe 
ten A yanst Twisck, 

Jansz (P.). 

Zie: Harthoom (S. E.). 

Jaren (Voor Drie Honderd). Volk 
bladen ter herinnering aan de schooi 
ste bladzijden uit onze gescfaiedeni 
Dl. I — in. Wagcningen, M. C. Bron 
veld. 1869— 1872. Dl. rV. Utredi: 
C. van Bentum. 1874 — 1876. in-ï 
4 dln. (B. U. U.) 

Hierin tal van bijdragen op de keikgesda 
denis betrekking hebbende. 

Jas (P.). 

Disputatio academica de Vald» 
sium secta ab Albigensibus be 
distinguenda . . . [Dissert. ina^pm 
Lugd. Batav., A. v. Benten. ife 
in-4«. (B. U. A.) 

Jaspers (G.). 

Zie : Sargent (7.). 
J. B. 

Zie: Aferg{t); Vertameiing. 

J. B. O. 

Zie: Ooms {J. B.). 

J. C. 

Zie: Levemsscktts, 

J. D. R. 

Zie : Bres {G, de)\ Monianus (R. G), 

jEANCARD, Priester. 

'Levensschets van den H. Alphon- 
sus de Liguori. S. Nikolaes, Rukaert. 
in- 12*. 2 dln. 

VlatmsclU Biblio^r., I, bU. 54. 



JEANNE->JONGHEN. 



159 



NE Pausinne, van Roomen: 
ghemaeckt, door de T'sa- 
ake van Een Protestant ende 
Tot wederlegghinghe van Ro- 
lellarmin , Caesar Baronius , 
>nd Remondy ende andere 
che Schrijvers . . Middelburgh, 
ilders voor A. vanden Vivere. 
o-S». 44 blz. (K, B.) 

s de onderteekeniDg van het Totten 
5. Ruytinck de schrijver. Aan 't slot 
'Ster vande (40) Schrijvers^ die ons 
dat de Pausinne Jeanne sy gheweest. 

TEN (De) in Nederland. Be- 
e; I". De geheime instructien 
Sociëteit Jcsu, ten dienste 
ierlandsche Jesuiten. 2". Ver- 
in een' schandelijken diefstal 
; Jesuiten, ten nadeele eener 
sche familie, gepleegd. Alles 
te bronnen geput en met be- 
rken voorzien. Utrecht, L. E. 
sn zoon. 1845. >n-8". (B. U. U.) 

Tste stuk is aan een oud V^laamsch 
leend. Met voorwoord van den uit- 
'of, Z. G, Visscher. Herdrukt in 1853. 

;, Maria, Joseph. Het wónder- 
ven van . . Anna A S. Bartho- 
ongeschoende Carmelitersse , 
"ondatersse van het Convent 
meliterssen Discalssen op den 
binnen Antwerpen . . Door 
leligieus van het selve Order, 
n Druck. Antwerpen, P. Jou- 
13. Met gratie ende Privilegie, 
i. B. B.) 

K)r M. Cabbaeu gegrav. portret en 
M van 1632 (jaar v. d. iste dr.) en 

V. P. N. 

tginsel i^Het). 

D. M. 

Munk (y. y. de). 

cus Heringa, Eliza's Zoon. 
jgraphische Schets ( 1 9 Januarij 
Utrecht, N. van der Monde. 
v8'. (K. B.) 

st der geschriften van H. en aantee- 



JOHANNES, bisschop van Hildesheim. 
Zie: Historiën. 

JOHANNES a LeVDIS. 

Zie: Leydis {Joh. a) 

JOHANNES HüSS, een voorlooper 
der Kerkhervorming, of de dood voor 
waarheid en christendom. Naar het 
Hoogduitsch. Groningen, J. B. Wol- 
ters. 1840. in-8'. (K. B.) 

Vertaald door Diest Lorgion^ — Oorspr.: 
Johannes Hust^ der Vorbote der Kirchenver- 
besserung enz. Darmstadt 1839. in-8*. 

JONGENEEL (J.), geb. 1831. Hoogleeraar 
te Deventet 

Zie: Friedrich (.?.). 

JONGH AnDR.ZOON (H. DE), Pred. te 
Oirle, Zeelst en Wintelree. 

Naam-lyst der Predikanten , Die in 
de Gemeenten , behoorende onder de 
IX. Classen van het Geldersche Sy- 
node Zedert de Hervorming der Ker- 
ken tot den Jaare 1750. het Heilig 
Euangelium bediend hebben. Waar 
agter In plaatze van een Register van 
bloote Naamen gevoegd is Een breed- 
voerige Alphabetische Naam-Lyst van 
bovengemelde Predikanten. Met aan- 
wysing van alle hunne byzondere 
Standplaatsen, zo daar als elders; 
benevens de Jaaren hunner Bedieninge 
tot aan derzelver dood toe. . . Leyden, 
H. van Damme. 1750. in-8'. (B. U. A.) 

Met voorrede. 

Vervolg van M. SoermansKerkelyk 
Register der Predikanten Van alle de 
Classen, gehorende onder het Synodus 
van Zuid-Holland , die zedert . . . 1702 
tot.. 1765. door een wettige Beroe- 
pinge ingekomen of gestorven zyn... 
Amsterdam, H. Vieroot. 1765. in- 
8». (B. U. A.) 

Met opflracht en voorbericht. 

Jonghen (H.), gest. 1669. Minder- 
broeder. 

'Onse L. Vrouwe Van Hasselt ofte 
corte Historie van haer H. Beeldt 
ende Broederschap eerst in 'tLatyn 
beschreuen door . . . Nu in 't ncder- 
duyts vertaelt door . . P. Vale . . met 



i6o 



JORDAN— JULIUS. 



een byvoeghsel van devotie. Ant- 
werpen, P. Bellerus. 1660. in-8*. 

Sfrvais Dirks, blz. 312. Met een gravure van 
Bouttats. Oorspr.: Marianum Hasseletum . . . 
Antverpiae, P. Bellerus. 1660. in-8*. 

JORDAN (S.), Hoogleeraar te Marburg. 

De Jesuitenorde , haar oorsprong , 
inrigting, bedoelingen en leer, be- 
nevens de verderfelijke aard van het 
Jesuitisme, uit het eigen wetboek der 
orde geschetst . . . Vrij naar het hoog- 
duitsch bewerkt en met eene Uitvoe- 
rige Schets van de Geschiedenis der 
Jesuitenorde vermeerderd. Amsterdam, 
Gebroeders Diederichs. 1840. in-8". 
(B. U. U.) 

De voorrede is door den vert. onderteekend: 
Mosano. — Oorspr.: Die Jesuiten und der 
Jesuitismus. Altona. 1839. in-8*. 

JORIAENSZ (Thijs), Doopsgezind Mar- 
telaar. 

Een Christelijcke Sentbrief, geschre- 
uen wter Gheuanckenisse aen alle de 
gene die om de rechte kennissejesu 
Christi en vreese Gods van dê 
stouten afgestooten en ondertredë 
zijn, tot vcrsterckinge haers ghemoets, 
enz, , , Ghedruckt js. adres. {Haar- 
lem^ Gillis Rooman?) 1579. in- 16". 
24 bladen (B. D. A.) 

Achter den eersten brief volgt bl. 11: Eene 
hertgrondelijrke ende Christelijcke Sentbrief wier 
geuanckenisse geschreuen , aen alle de gene die 
een ghelijck ghelooue met ons vercreghen hebben... 
Anno JJ7g. (Aan het slot): Ghedruckt int Jaer,.. 

nezelfde martelaar schreef nog: Een Chris- 
telijcke Sentbrief, van de Sendinghe , Inleydinghe^ 
ende coemste Jesu Christi . . . Amstelredam , 
Willem Jansz. Buys . . . 1586. (aan het slot: 
Typis Aegid. Romanni.) in-i6*. 32 bladen (B. 
D. A.) 

De B. D. A. bezit nog een zeer incompl. ex. 
van: Twee Brin>en^ den eenen van Tijs fori- 
aens gheschreuen ^ ende den ander van yob 
Jansen wi sijn gher'anghenisse gheschreuen , 
7'oor desen onses wetens noyt in den druckghe- 
weest. Met een cleyne Vorrede . . . Noch zijn hier 
by ghe7>o€cht^ vier Liedekens^ waer van die drie 
voor desen noyt in druck gheweest en zijn . . 
Ghedruckt.. 1609. in-8*. 

JOSEPH VAN JESUS MaRIA , Onge- 
schoeide Karmeliet. 

Historie Van het Leven ende Deugh- 
den van . . broeder Franciscus van het 



Kindeken Jesvs, Religieus van deH. 
Orden der Carmeliten Discalcen. Eerst* 
mael in *t Spaensch beschreuen door.., 
Ende daer naer overgheset in de 
Nederduytsche tale door eenen Reli- 
gieus der seluer Orden. Brussel, G. 
Stryckwant. 1657. >n-8". PCVI), 595 
en (t3) blz. (K. B. B.) 

Met opdracht v. d. vert.^ voorrede, approbatie 
en portret. — Oorspr.: Ilistoria de la Vida^ ^ 
Virtudes del . . . Fr. Francisco del N\no JHl 
Velesii. 1624. in-4*. Coloniae, 1628. in-8*. 

JOSSET Q. O.). 

Zie: JCerk (De R. Kath.) in Oud-Nederland. 

JOVIUS (P.), bisschop. 

Zie: Burmannus (C). 
J. P. V. M. 

Zie: Hisioria Ecclesiastica. 

Jubel-galm (Twee-hondert jaer 
gen) der XIX salige Martelaren v£ 
Gorcum. Met een kort verhael vs 
hun leven, Wonderheden, Reliquie 
ende Salig-verclaeringe. Mecheles 
J. F. Vander Eist. 1772. in-8*. m 
U. G.) 

De voorrede is onderteekend : J. P. V. G.^ 
Mejuffr. J. P. van Goethem, terwijl de^ 
leggingen van J. J. De Munck zijn. 

JüBiLÉ (Groot ende lanck 
wenscht Dry-hondert-iaerigh) Varx 
wytvermaert Alder-heylighste Sac 
ment van Mirakel, Rustende in c 
Collegiale ende Parochiale Kercfc 
van de HH. Michael ende Gud/Jj 
binnen Brussel. Brussel, M. v. Bos 
suyt. 1670. in-4*. 8 blz. (K. B.) 

Judicium Synodi Nationalis. 

Zie: Oordeel des Synodi Nationalis. 

JUGEMENT (Le) Du Consistoire c 
l'Eglise Vualonne de Middelbouri 
sur La pretanduë suspansion deSfl 
De Labadie, Pasteur; Faite par I 
Deputés du Synode Vualon, tenu 
Leyde le 14. de Septembre : Et aya» 
pretandu faire une Classe le 10. d*C 
tobre a Middelbourg. Z, afz, tiU^ 
adres en z. j, in-4'. 8 blz. (B. Th. 

JULius (Dom.). 

Zie: Protocol, 



JULIUS— KA AKEBEEN. 



i6i 



rs (G.). 

liedenis der Jezuiten, bevat- 
ien oorsprong, de ontwikke- 
sn wasdom en den invloed dier 
e orde. Vrij vertaald naar het 
litsch van ... 's Gravenhage , 
Susan C.Hz. 1849 — 185 1. in- 
In. (M. M. N.) 

net lithogr. — Oorspr. : Die Jesuiten. 
f dtr Gründung , Ausbreitung und 
^ung^ Verfassung und IVirksamkeit der 
l/t Jesu. Leipzig. 1845. iö-ï6". 

5T (Joh.), Pred. te Siegen. 

lerikaansch Methodisme in 
iland, en Robert Pearsall 
Schets uit de jongste Kerk- 
denis . . . Uit het Hoogduitsch 
)r. A. W. Bronsveld. Utrecht, 
<. en Zoon. 1876. in 8^ (B. 

oorwoord van den vert. — Oorspr.: 
lischer Methodismus und Robert Pearsall 
h'zte aus der neuesten Kirchengeschichte, 
875. iu-S*. 

US (Fr.), 1545 — 1602. Hoogleeraar 

Q. 

. . Francisci Jvnii . . . Ab ipso 
conscripta , in lucem vero edita 
ullo G. F. P. N. Meruia . . . 

alia, commemorantur hic in- 
iotatu digna , quae Belgicorum 
uum inciderunt in annos LXVI. 
lentes. Lugduni Batavorum. Ex 
ét Plantiniana, Fr. Raphelen- 
[595. in-4^ (XVI) en 72 blz. 

L.) 

oorrede van Meruia, lat. gedicht van 
en aan *t eind een lijst der geschriften 
os. 

US (Fr. J. J. A.). 
ertatio theologica inauguralis 
:ino Martyre apologeta adversus 
)s. . Lugduni Batavorum, H. W. 
Derg. 1836. in-8». (K. B.) 



Justificatie des magistraets tot 
Leyden in Hollant. Teghen de Ca- 
lumnien, ter saken vande differenten, 
tusschen henluyden ende eenighe 
vande Ghemeente aldaer, by den 
seluen, den Magistraet wat min dan 
Christelicken nagheseyt. Wtgheghaen 
(z. n, V. pi, m V. dr.) 1579. in-4". 80 
blz. (K. B.) 

Herdrukt z. n. v. pi. enz. Int Jaer isgf. 
kl. in-8*. 160 blz. ongepag. (T. nr. 212). — 
Opgenomen in de werken van den schrijver 
Dirk Volkertsz Coornhert, (Amst. by 
Colom. 1630. II. 189 — 204.) Verg. o. a. Re^ 
monstrance of Vertooch en Antwoorde der Die- 
naren, 

JVSTIFICATIE Van de Procedueren, 
by Schout, Burghermeesteren ende 
Regeerders der Stadt Haerlem, ge- 
houden in den Jare xyjg. ende zeven- 
thien, teghens eenighe overhoorighe 
ende onrustighe Persoonen, binnen 
de zelve hare Stadt. Midtsgaders 
Eenighe Copien ende Extracten , die- 
nende tot naerder verklaringhe ende 
verificatie vanden i-nhouden {sic) der 
zelver Justificatie. Haerlem , A. Roo- 
man. 1618. in-4". 92 blz. ^. B.) 

De Justificatie werd den I9den April gear- 
resteerd en den 21 sten metter Kloeke voor den 
Volcke ter Puyen van den Stadt-Huyse af-ghe- 
lesen. — Nog driemaal in 161 8 door denzelfden 
herdrukt n 1. eens met verbeterden titel en een 
lijst van Fauten op de laatste blz., in-4*. 92 
blz. (T. nr. 1388), dan een compresse dr. met 
denzelfden inhoud iu 4». 48 blz. (K. B.) en ten 
slotte Jvstificatie . . . Midtsgaders Eenighe Brie- 
vent dienende tot naerder verklaringhe van de 
zelve Jvstificatie. in-4*. 24 blz. (K. B.) In den 
laatsten dr. zijn de meeste bijgevoegde stukken 
weggelaten. 

J. V. D. L. 
Zie: Cepari. 
J. V. G. 

Zie: Historie v. h. mirak. beeld. 

J. V. K. B. 

Zie : Verhaal Van V geen. 



K. 



lG (A. H. W.). 

rten Luther door Maarten 
• beschreven . . . Alkmaar, A. 
s. 1887. in-8°. (K. B.). 

ipprobatie en voorrede. Ontleend aan: 



Janssen' s Geschichte des Deutschen Volkes en 
G. G. Evers, Martin Luther Lebens- und 
Chnracterbild von ihm selbst geteichnet. 

KAAKEBEEN (C. R), geb. 181 1. Pred. 
in de Lier. 

21 



102 



KAAKEBEEN — KEMP. 



De driehonderdste verjaardag van 
den marteldood van Arent Dirkz. 
Vos , Hervormer der Gemeente in de 
Lier (30 Mei 1570.) Met die ge- 
meente herdacht. . . 's Gravenhage , 
M. J. Visser. 1870. in-S». (B. U. U.) 

Met aanteekeniagen. 

Kaart (Kerkelijke) van het Ko- 
ningrijk der Nederlanden, voor de 
Protestantsche Kerken. 1824. Ko- 
ninklijke Stoomdrukkerij te 's Hage. 
D. Abrahams, in-plano. (B. W. L.) 

Geteekend door G. J. W. I-.eers. 

Kalender voor de Protestanten 
in Nederland. Uitgegeven door de 
Vereeniging tot beoefening van de 
geschiedenis der Christelijke Kerk in 
Nederland, onder leiding van W. 
Moll. Amsterdam, H. W. Mooij. 
1856—63. in- 12». 8 dln. (K. B.) 

Met plateu. De acht jaargangen bevatten bij- 
dragen van J. G. R. Acquoy, F.^ J. C. de Meyere, 
P. J. B. C. Robidé van der Aa, W. MoU, J. 
W. B., H. C. Rogge, F. W. G. Kemmann, H. 
Heyen, H. Roodhuyzen Jr., J. Wiarda Jr., J. 
M. Assink Calkoen, G. Paris, H. C. Lohr, W. 
R. Poolman, D. J. Andreae, A. W. Wijbrands, 

B, Tideman« J*. de Vries, J. C. Pool, H. Schultz 
Jacobi, F. C. Domela Nieuwenhuis. Als voort- 
zetting van den Kalender verscheen in 1864 
en 1865: Kerk'historisch y aar boekje, Schoon- 
hoven, S. E. van Nooten. in-12*. Meer dan twee 
jaargangen is niet verschenen. Met bijdragen 
van W. R. Poolman, J*. de Vries, W. Moll, 

C. M. Vos, J. H. C. Heyse. H. U. Meyboom, 
H. C. Lohr, J. Wiarda, W. F. Wesselink. 

Kallen (M.), jezuiet. 

Zie: Hausherr (M,), 

Kampen (N. G. van), 1776— 1839. 

Hoogleeraar. 

Zie: Geschiedenis der Christelijke Kerk. 

•Karakter-schets van wijlen . . . 
H. Ritzema van Lier, in leven. Pre- 
dikant te Cabo de Groede Hoop. 
Amsterdam, D. O. D. Linden en 
zoon. 1794. in-8". 

De Visser^ Naamlijst. II. 34. 

Karsdorp (G.). 

*Het character van P. Beets in 
leven leeraar der Doopsgezinden te 
Hamburg en Altona, en eene rede- 



voering over Openb. Il: 19. Altona, 
Gebr. Burmester. 1776. in-8*. 

Bibl, Adversaria, V. 235. 

Karssen (H.). . 

Het Christendom in Nederland tot 
op den tijd der Hervorming door . . . 
met een aanbevelend woord van G. 
H. Lamers... Winterswijk, Bulens. 
1879. in.8». (M. M. N.) 

Karsten l], A.). 

Dissertatio theologica inauguralis, 
de Origene , oratore sacro . . . Gro- 
ningae, Heredes Viduae A. S. Hoit- 
sema. (1824.) in-8*. (K. B.) 

KATE Q. J. L. ten) , geb. 1819. Pred. 
te Marken, Almkerk, Middelburg en Amsterdam. 

Zie op : Bonar [A, A,). 



Katerkamp (Th.). 

Kerkelijke geschiedenis, uit het 
hoogduitsch vertaald door J. G. Wen- 
nekendonk. Utrecht, J. R. v. Rossum. 
1835— 1838. ï'^-S**- 2 dln., 5 stukken. 
(K. B.) 

Met opdracht, approbatie en voorrede v. d. 
vert — Oorspr.: Des etsten Zeitalterx der Kir^ 
chengeschichte Abth. I( — V). Munster. 1823 — 
1835. in-8*. 

KEELHOFF (AmBR.) , Eremiet Augustijn 
te Gent. 

Geschiedenis van het klooster der . . 
Paters Eremyten Augustynen te Gent .. 
Gent, L. Hebbelynck. 1864. in-8". 
(K. B. B.) 

Met o|)dracht, approbatie en bijvoegsels; met 
tal van lithogr. en chromolithogr. 

Keersmaker (Jacob de), Martelaar. 

Zie: Boecxken, 

KEETEL (J.), Martelaar. 
Zie: Leere (Heilsame}. 

Kegelius (J.). 

Zie : Lei'en van . . S. Gummams. 

Kemmann (F. W. G.). 

Zie: ICaJender, 

Kemp (W.), Oud-katholiek priester te 
Utrecht. 

'T Mirakel, geschiedt tot Amster- 
dam, aan Agatha Leenders Stout- 



KEMP — KEMPER. 



163 



1,... Waer in verhaalt wort, 
door het aenraken van het 
deedt van . . Kornelius Johannes 
man Wuytiers, Aertsbisschop 
Jtrecht . . van een twaelef Jae- 
siekte en lammigheit terstondt 
eesen geworden. —Tot Uitrecht. 
e Origineele Copey. 1729. in-8". 

'.) 

blx. 19 wordt bericht dat dit verhaal te 
needs ia het latijn en ia het frausch was 
t. 

s eén buiten weten en tegeu den zin van 
mp uitgegeven overdruk van het op dit 
l betrekking hebbende gedeehe van zijn 
historisch Verkael van ^tgene de Kerke 
^trecht wedervaren is . . . Negende Deel. 
iy28. De Leidsche Courant van 20 Mei 
evalte een verklaring van Kemp, dat *t 
Ft ^t Mirakel enz. buiten zijn weten was 
ld en dat hij er de opsteller niet van 
et verhaal komt echter woordelijk over- 
rt den tekst van Dl. IX. blz. 52 — 84 van 
>niem verschenen /Cort Historisch Ver- 
Zie op: Verhael i^Kort Historisch) van 
. Kemp werd over zijn ontkenning on- 
iden genomen in : Historie van V Berugte 
l, geschied tot Amsterdam, . . . getrouwe' 
van woord tot woord getrokken uit het 

V Deel van *t Kort Historisch verhael^ 

V door , . W. Kemp . . Tweede Druk. Ver- 
let een Voorberigt ter zake dienende: 
\ Wed. G. Kribbcr. i72g. in-8*. Dit is 
or een tegenstander bezorgde herdruk 
hier beschreven geschrift met een scherpe 
ie* Tevens wordt daarin gemeld, dat de 
ig verstoord was over het openlijk toe- 
van den titel van aartsbisschop van 

aan Barchman Wuytiers Te voren was 
erschenen : Brief van Germanus Veri- 
tan Willebrord Kemp . . Aantoonende de 
d van het berugt Mirakel enz. Utregt, 
\. Kribber. 1729. in-8*. — 

MP (C.M. VAN der), 1799— 1861. 
rechter, later Raadsheer in het Hof in 
lag. 

t gedrag van prins Mauritsvan 
e omtrent de Remonstranten 
iigd tegen de aanmerkingen 
L Stolker. 's Gravenhage, Erve 
ierry en C. Mensing en zoon. 
in-8^ (K. B.) 

eere der Nederlandsche her- 
Ie kerk gehandhaafd tegen IJpey 
rmout (Greschiedenis der Nederl. 

Kerk.) Rotterdam, Wed. v. d. 
en Verbruggen. 1830 — 33. in- 
dln. (K. B.) 



Het werk is van Calvinistisch standpunt ge- 
schreven. Ofschoon de scherpe toon soms hin- 
derlijk is, bevat dit boek veel belangrijks vooral 
ten opzichte der Dogmatiek der Nederl. Herv. 
Kerk. 

Geschiedenis der Nationale Synode 
in 161 8 en 16 19 gehouden te Dord- 
recht, volgens de beschrijving van B. 
Glasius . • naar de waarheid der his- 
torie beoordeeld en veroordeeld . . . 
Rotterdam, van der Meer en Ver- 
bruggen. 1860 — 61. in-8*. 3 stukken. 
(B. U. U.) 

Zie ook op: Glasius (B,), 

Kemp (D. C. van der). 

Johannes Theodorus van der Kemp, 
als aan de hand der Voorzienigheid, 
langs de donkerste wegen, opgevoed, 
voorbereid en bekwaam gemaakt, 
om als zendeling op te treden, ter 
uitbreiding van het Evangelie onder 
de heidenen in Zuid-Afrika . . . Met 
Bijlagen en aanteekeningen . . . Am- 
sterdam, J. H. en G. van Heteren. 
1848. in-8*. (K. B.) 

Met gelith. portret v. d. zendeling. 

Levensgeschiedenis van den Med. 
Doctor Johannes Theodorus van der 
Kemp, Zendeling ter uitbreiding van 
het Evangelie onder de Heidenen 
van Zuid-Afrika; met aanteekenin- 
gen . . Amsterdam , J. H. en G. van 
Heteren. 1864. in-8^ (K. B.) 

Met gelith. portret. 

Kempenaer (Paul de). 

Zie: Verheiden {%). 

KEMPER (H.) , Luth. pred. te Hoorn. 

Afgedwongen Waaragtig Verhaal, 
Van de Geresene Onlusten. Onder 
de meeste der Kerkenraden in de 
Luthersche Gemeente tot Hoorn. Als 
dewelken 'er ook ten opzigte van het 
Bouwen eener Nieuwe Kerk, en om- 
trent het vervallen van een tweede 
Predikants plaats zijn voorgevallen. 
Benevens een Kort Antwoord Op 
het Verkeerd Omstandig Berigt Be- 
treffende het Beroep van een twede 



i64 



KEMPER — KERCKEN-ORDENINGHE. 



Luthers Predikant in deze Gemeente. 
Onlangs . . uitgegeven door A. F. 
Chr. Adami . . . Verstrekkende tot 
Zuivering van alle Laster . . In het 
Ligt gegeven door . . . {Hoorn,) T. 
Tjallingius. 1761. in-4*. (K. B.) 

Kemper (J. de Bosch), 1808- 1876. 

Hoogleeraar te Amsterdam. 

Dirk Rafaelsz Camphuizen, de vrije 
evangeliebelijder in het tijdvak van 
kerkelijk gezag, geschetst . . . Am- 
sterdam, E. S. Witkamp. 1872. in- 
8*. (B. U. A.) 

Met portret van Camphuizen. — Behoort tot 
eene serie volksboekjes. 

Kempher (G.), gest. 1737. 

Zie: Leydis (ƒ. dé), 

KENNEDY (H.) , Schotsch pred. te Rot- 
terdam. 

Zie: Robe (7.). 

KEPPEL (B.) , Pred. te Monnikendam. 

Alphabetische Naam-rol Der noch 
in Leeven zynde Predikanten, der 
Hervormde Kerke, Aanwyzende, wan- 
neer hunne Eerwaarden Proponenten 
zyn geworden, en op welke Plaatsen 
zy gestaan hebben, en noch tegen- 
woordig staan. Mitsgaders hunne In- 
tree- en Afscheits-Texten . . Hier is 
bygevoegt een Lyst der Geportrait- 
teerde Professoren en Predikanten der 
Gereformeerde, Luthersche, Menno- 
niten en Remonstrantse Gemeentens. 
Utrecht, Voor den Autheur. 1747. 
in-8*. (B. U. L.) 

Met voorbericht 

Kercke (De Quijnende) Der Wa- 
terlandse Doopsgesinde tot Wormer- 
veer: Ofte een Kort en waerachtig 
verhael van 't geen in de selve Ge- 
meente omtrent de Dienaeren is voor- 
gevallen. In de Jaren van 1669 tot 
het Jaer 1676 toe. . . Gedruckt voor 
d' Autheur, en zijn te bekoomen 
t* Amsterdam, By J. van Veen. 1677. 
in-4". 20 blz. (B. D. A.) 

KERCKEN-ORDENlNGE(Christelijcke) 
Der Stadt , Steden ende Landen van 
Vtrecht Ghearresteert binnen Vtrecht 



den XXVin Augusti XVIg. XII 
gegeven by de . . Staten der sch 
Provincie. . Vtrecht, S. de Roy. 161 
in-4*. (IV) en 56 blz. (K. B.) 

De voornaamste opsteller is Wtenbogai 
Hiervan bestaan nog 2 titel-uitgaven van " 
jaar. Zie T. nr. 1027 en v. d. W. nr. 130$. 

Kerckenordeninge ; Gestelt ^m 
den Nationalen Synode . . Binnu=s 
Dordrecht, inden Jare 161 8. 

16 19. Ende alsoo goet ghevon< 
ende gearresteert by de . . . Stal 
s' Landts van Vtrecht, Opden 
Augusti . . 16 19. Vtrecht, S. deR- 

1620. in-4". 20 blz. (K. B.) 

In: Gr, Utr, Placaatboek^ L 375 v.v^ 
Latere dr.: Utrecht, A.Jz. van Paddenboich. c <^ 
in-4*. 22 blz. (K. B.); Utr., A. v. Fkddenbi^Kae 
1655. (K. B.). Utr,, W. van Paddenbuigh. K ^ 
(B. U. L.), Utrecht, L van Paddenburg. K. ^f£ 
(B. U. G.) 

Kercken-ordeninge van . . 159/, 
Door ... de . . • Staten van Hollai.ii(}t 
ende West- Vrieslandt in ghestelt ^nét 
Resolutien van den selven . . Statea 
daer op ghevolght Anno 16 12. Be- 
langhende het poinct int verkiesea 
van den Kercken-Dienaren , Ouder- 
linghen ende Diakenen. Midtsgaders 
van de particuliere Kerckelijcke ende 
Classicale Vergaderinghen. Haerlem, 
A. Rooman. 161 5. in-4*. 24 blz. 
(K. B.). 

Kercken-Ordeninghe van den 
Jare 1591. Door last van de... Sta- 
ten van Hollandt.. in ghestelt, Ende 
de Resolutie van de . . Staten daer 
op ghevolght. Anno 1612. ... Delf, 
J. Andriesz. 1617. in-4*. 28 blz. (KB). 

Kercken-Ordeninghe , Ghestelt 
In den Nationalen Synode der Gere- 
formeerde Kercken . . ghehouden . . 
Binnen Dordrecht, in.. 1618. eade 
1619. Deventer, S. Wermbouts. 1625. 
in.4*. 26 blz. (B. Th. L.) 

Met approbatie der Staten van Overijssdvta 
30 Juli 1619. Herdr.: Deventer, N. Cost 1647 
in-4*. 24 blz. (B. U. L.) 

Kercken-Ordeninghe , Ghestelt 
In den Nationalen Synode . . Binnen 
Dordrecht, inde Jaren 16 18. ende 



KBRCKEN-ORDENINGHE— KERKORDENINGEN. 



165 



16 19. Ende (naer veranderinghe van 
eenighe weynighe poincten) goedt- 
ghevonden ende ghearresteert by de.. 
Staten des Furstendoms Ghelre vnd 
Graef-schaps Zvtphen. Arnhem, J. 
Jansz. 1620. in-4*. 28 blz. (K. B.) 

In: fV, V. Loon^ Gr. Gelders Placaei-boeck^ 
II. tj2. v,v, — 2 andere dr. 38 en 20 blz. 
beiden 1620 bij T. 1782 en 1783. — Arnhem, 
J. van Biesen. 1640. (B. U. G.) 

Kercken-ordeninghen (De) Der 
Ghereformeerder Nederlandtscher 
Kercken, in de vier Nationalen Sy- 
noden ghemaeckt ende ghearresteert : 
Mitsgaders Eenighe anderen in den 
Provincialen Synoden van HoUandt 
ende Zeelandt gheconcipieert ende 
besloten: VVaer by noch anderen, 
in b)^sondere vergaderinghen goet 
ghevonden , by ghevoeght zijn . . Delt, 
J. Andriessz. 16 12. in-4*. (XXIV) en 
128 blz. (K. B.) 

Met uitvoerige voorrede, waarschijnlijk van 

R. Donteclock (Zie Rogge^ Bibl, d. Contra- 

Memonstr, Geschr, i. v.) Het boek behelst de 

iLerkordeningen van Emden IS7I> Dordrecht 

X574 en 1578, Middelburg 1581, den Haag 

1586 en 1591 ) Middelburg 1591 en Utrecht 

X590. — De tweede Editie^ Delf, J. Andriesz. 

X617. in-4». (XXIV.) en 128 blz. (B. U. G.) ; Z>^ 

^ürde editU 1622. in-4*. ; De vierde Editie., Delf, A. 

<noetmg. 1640. in-4». (XXIV.) en 128 blz. 

^B. U. G.); De vijfde editie waarschijnlijk in 

1648. in-4*. 

Kercken Ordenung (Christlicke 
"und Schrifmetige) Om alle desorder 
"voor to comen, und eenicheyt, rust 
und vrede inde gereformeerde Kercke, 
an der Stadt und Omlanden van Groe- 
Jiingen toe mogen onderholden. [<?7 
-Pebr, ijps] • • • Franeker, G. vanden 
lUde. 1595. in 4*. 24 blz. (B. U. Gr.) 

Kerk (De Oud Katholieke) aan 
iet Oosteinde van Aalsmeer. Amster- 
<iam, H. ten Oever. 1861. in-8*. 
(K. B.) 

Kerk (De Oud-Katholieke) buiten 
de Waard te Utrecht. Utrecht , J. G. 
A^driessen en zoon. 1870. in-8". (B. 

tr. U.) 

Kerk (De roomsch-katholyke) in 
öud Nederland. Gelyk zy is, zyn 
TOn en zyn moest Tweede vermeer- 



derde en verbeterde druk. Amster- 
dam, J. C. van Kesteren. 1833. in- 
8°. (B. L. A.) 

Met opdracht en voorrede; door een katho- 
liek, die de in zijne kerk bestaande gebreken 
aanwijst De schr. is J. O. Joss et — De iste 
dr. evenzeer 1833. 

Kerk (De Oud-Katholieke) op het 
Begijnhof te Delft. . Delft, J. J. van 
Gessel. 1859. in-i2*. (B. L. L.) 

Door C. H. van Vlooten. 

Kerken-Ordeninge , Gestelt In 
den Nationalen Synode der Gerefor- 
meerde Kerken . . gehouden . . in . . 
16 18 ende 16 19. Waar achter ge- 
voegt zijn De Handelingen van de- 
zelve Synodus, Na dat de Uytheem- 
sche Theologanten vertrocken waren, 
gemeynelijk genaamt Post-Acta, ofte 
Na-Handelingen. Uyt het Latijn ge- 
trouwelijk in 't Nederlands overge- 
bragt. Amsterdam, G. Borstius. 1693. 
in- 12*. 38, (II) en 64 blz. (B. R. A.) 

De Post-Acta met doorloopende signatuur, 
maar met afs. tit. en pag. — Latere dr.: Rot- 
terdam, N. Topijn. 1733. in-8*. Aan *t slot nog 
eenige resoluties en plakkaten met register. 
(Rogge. Catal..^ II. 2e St blz. 3.) 

Vergel. Acta en Handelingen. 

•Kerken-Ordeningen der Gere- 
formeerde Nederl. Kerken, met een 
Voorreden van G. Nauta. 5e druk. 
Leeuwarden. 1730. in-8". 

Nevus Cat. Bibl. Franeq. 1842. blz. 147. 

Kerkhervorming (De) der XVIe 
en der XlXe eeuw , bronnen van ver- 
wachting voor de toekomst. Door 
den Schrijver van Hendrik en Maria^ 
Het Huisgezin eener Weduwe ^ enz. 
Amsterdam, G. J. A. Beijerinck. 1845. 
in-8*. (K. B.) 

De Kerkhervorming door Luther, eu de zoo- 
genaamde Duitsch-Katholieke beweging door 
Ronge in 't leven geroepen, worden hier ver- 
gelelcen. Van de laatste wordt veel heil ver- 
wacht. — De schr. is J, A. Carpentier Alting^ 
zie V. Doorninck i. v. Hendrik en Maria, waar 
onder des schrijvers geschriften het hier be- 
schrevene niet is vermeld. 

Kerkürdeningen (Oude) der Ne- 
derlandsche Hervormde Gemeenten 
(1563 — 1638) en het concept-regie- 



i66 



KERKORDENINGEN - KIST. 



ment op de organisatie van het Her- 
vormd Kerkgenootschap in het Ko- 
ningrijk Holland (1809), verzameld 
en met inleidingen voorzien . . door 
C. Hooijer. . . Zalt-Bommel, Joh. No- 
man en zoon. 1865. in-8". (K. B.) 

Met voorbericht 

Kerkvergadering (De eerste al- 
gemeene) der Duitsch Katholieke 
Kerk, gehouden te Leipzig, Paschen 
1845. Authentiek berigt. Op last der 
Kerkvergadering uitgegeven door R. 
Blum en F. Wigard. Uit het Hoog- 
duitsch. Zwijndrecht , J. Boden. 1845. 
in-8^ (B. U. A.) 

Met voorwoord. — Oorspr. : DU erste allgem, 
Kirchen-versammlung der dtutsch-kaihol, JCirche, 
Abgehalten zu Leiptig Ostern 184J — heraus' 
geg. von R. Blum und Fr, Wigard, Leipzig. 
1^5. in-8«. 

Kerkvergadering (De algemeene) 
van 1869 (en 1870). Overgezet uit 
de Civilta Cattolica. Kerkelijk goed- 
gekeurd, 's Hertogenbosch , W. van 
Gulick. (1869 — 70-) in-8*. 42 aflev. 
(K. B.) 

Kerkvergadering (De) van Trente, 
in hare geschiedenis en leer beknopt 
vooi^esteld. Ter gelegenheid dat men 
het derde eeuwfeest van dezelve wil 
vieren en de leer der R. Kerk weder 
wil aanprijzen. Utrecht, W. H. van 
Heijningen. I846. in.8^ (B. U. U.) 

De schr. volgde groot eiideels het boek van 
J. (1. F. IlauszmanD, Geschichte der heiLökum, 
u. allgem. Kirchem'ersamntiung su Trient, Esne 
Jubil&umsschrift, Stuttgart. 1846. in-8». 

Kern der Kerkelyke Historie, enz. . 
Met Figuurtjes. Dordregt, A. Blussé. 
1755. miniatuur-uitgave. 2 dln. (K. B.) 

De blads^ijden zijn 46 m.m. hoog. De ge- 
schiedenis loopt van de schepping tot het Jaar 
1 732. Sommige der kleine plaatjes geven C. F. 
Vi^alter als graveur aan. 

Keure Ende Ordonnantie ]yanéit 
Heeren van den Gherechte der stad 
Haarlem^ Tegens de stouticheyt der 
Paus-ghesinden , ende der selver Ex- 
cessen. \i6 Febr. lójo.] Haerlem, V. 
Casteleyn. 1650. in-4*. 8 blz. (K. B.) 

Herdruk in-plano, (K. B.) 



Kevre Ende Ordonnantie t^;ei 
de stouticheyt ende excessen d< 
Papisten ende Paus-gesinden [/o Feb\ 
ló^o.] Ten bevele van die vanc 
Gherechte der Stadt Leyden Gedrucl 
by Jan Jansz. van Dorp. Anno 1641 
in.4*. 8 blz. (K. B.) 

Kevre ende Ordonnantie Teghei 
de stouticheyt der Paus*gesinden, ei 
de der selver Excessen [door de r 
geering van Haarlem^ 18 Juli rójf 
Haerlem, A. Roman. 1639. in-4*. 
blz. (K. B.) 

KevR£ ende Ordonnantie [der sic 
Schoonhoven^ teghens deStoutiche] 
ende Excessen der Papisten ene 
Paus-gesinden [6 Maart ló^.] 's Gr 
ven-hage, L. Breeckevelt. 1641. i 
4». 18 blz. (K. B.) 

KEYSER Q. P. de) , geb. 1818.. Laa 
pred. te Arnhem. 

Zie: Bretscfmeider ; Worsteling; Gitscler { 
het Supplement.) 

KICIIERER. 

Berichten van den predikant, 
aangaande zijne zending tot de He 
denen. Met twee platen. Amsterdai 
J. Allart. 1805. in-8*. (K. B.) 

Kist (N. C), 1793— 1859. Hoogleea 
te Leiden. 

Disputatio inauguralis de comn 
tatione , quam , Constantino M. A. 
tore, Societas subiit christiana. 
Trajecti ad Rhenum J. Altheer.(i8 j 
in.8*. (B. L. L.) 

De christelijke kerk op aarde, ^ 
gens het bijbelsch onderwijs en 
geschiedenis. Eene door Teyler's Gro 
geleerd Genootschap bekroonde Fnj. 
verhandeling . . . Tweede vermeerde 
de uitgave. Leiden, S. en J. Lucht 
mans. 1835. ^^•8°' ^ dln. (K. B.) 

Dl. II. is geheel gewijd aan de aanteekeniii< 
gen en registers. De ie dr. is van 1830. De 
uitbreiding, die het werk gekregen heeft, geMt 
hoofdzakelijk de aanteekeningen. Den inhoud 
leert men het best kennen uit de formoleering 
der prijsvraag. Deze luidde: «Welke is dele» 
van Jezus en de Apostelen, wegens de Christ^ 
lijke Kerk op aarde, in zoo verre die op alle 



KIST— KLAGTEN. 



167 



plaatsen toepasselijk gerekend mag 
^at vloeit hieruit voort aangaande 
ig bestaan dier Kerk, derzelver be- 
t den Staat, de inrigting van den 
eerdienst en den stand en de pligten 
aan wie de leiding daarvan is toe- 
In hoe verre is men, naar luid der 
is, aan deze leer der Heilige .Schrift 
bleven ? In hoeverre beantwoordt de 
ige staat van het Christendom in het 
in meer bepaald in ons vaderland, 
!? En welke waarschuwingen, raad- 
Q wenken kunnen^ bij den toestand 
lijke Kerk in onze dagen, voor de 
:he afdeelingen derzelve, hieruit af- 
len?» 

de ter viering van het elfde 
;t der invoering van het 
lom in Nederland, en van 
tenjaardag der Kerk-hervor- 
(Met een Naschrift over 
rd). Leiden, S. en J. Lucht- 
139. ^n-8^ (B. L. L.) 

-63: Naschrift over Willebrord en 
ig des Christendoms in Nederland. 

woord aan J. H. Wensing, 
de zijn geschrift over de 
fohanna. Leiden, S. en J. 
ns. 1845. in 8*. 

'kmans Naamlijst ^ blz. 356. 

nd*s Bededagen en Biddags- 
Leiden , S. en J. Luchtmans. 
j. in-8'. 2 dln. (K. B.) 

Dl. I: Oorsprong, lotgevallen en 
rr christelijke biddagsviering, bijzon- 
herland. Dl. II: De Nederlandsche 
rven 

nes, quae Ecclesiae reique 
aespectanthistoriam,quatuor. 
Batavorum, E. J. Brill. 1853. 
U. U.) 

an Johan Roijaards , in zijne 
ig tot de Nederlandsche Her- 
werk. *s Hertogenbosch, Gebr. 
1854. in-8*. 

ns Ca tal. ^ blz. 641. 

/oering over de Grieksche 
; een getuige der goddelijke 
ligheid. Uit het latijn vertaald 
M. C. van Oosterzee. Met 
[ie aanteekeningen van den 
. 's Hertogenbosch, Gebr. Mul- 
I- in-8». 

ms Catai,^ blz. 641. 



Zie ook op : Archief; Baird\ 

Geschiedenis d. chr, kerk\ Hande- 
lingen der Z.'Holl, Synode] Monastier 
{A)\ Necrologium, 

Klaassen (Joh. A. J.). 

Marcus Minucius Felix, de eerste 
apologeet des Christendoms in de, 
latijnsche kerk. Academisch proef- 
schrift . . door . . uitgegeven na zijnen 
dood met eene voorrede van Dr. B. 
Ter Haar. Utrecht, J. L. Beijers. 
1873. inS*. (B. U. U.) 

Klagten der Gereformeerden Wree- 
delijk verdrukt in het Koningrijk van 
Vrankryk. Hier zijn bygevoegt, de 
Actes of Handelingen , van de Alge- 
meene Vergadering der Geestelijkheit 
van Vrankrijk, gehouden indenjare 
1685. nopende de Godtsdienst Met 
eenige Aanmerkingen op deselve ; 
Neffens een Verdediging van de 
Vryheeden der Gereformeerde Kerken 
van Vrankrijk. Door M. D. S. B. 
Uit het Fransch vertaalt Door F. 
H. Utrecht, Fr. Halma 1686. in- 12*. 
(XXII), 216, iio, (II) en 240 blz. 
(K. B.) 

Dit boek bestaat uit de volgende stukken: 
I, De Klagttn der Gereformeerden, Vooraf 
gaat een voorrede van den vertaler Fr, 
HcUma^ en een gedicht: Siel-sught Over 
de jammerlijcke toestant der Kercke van 
wegen de onderdruckinge des Tegen- Chris- 
tendoms» Dan volgen de Klagten. Deze 
zijn een vertaling van Les plaintes des 
Protestants cruellement opprimcs dans Ie 
royaume de Franc e, in-8*. Dit werk ano- 
nym verschenen, z. vermelding v. d. plaats 
of het jaar v. d. druk, was geschreven 
door den fi-anschen predikant J. C 1 a u d e. 
Het boek maakte grooten opgang. Het 
werd herhaaldelijk herdrukt, o. a.: Cologne, 
P. Marteau. 1686 in-8*.; Londres . J. 
Delage. 1707. in- 1 6*. Een nieuwe dr. werd 
i. 1713 bezorgd door y, Basnage, die er 
een ongeteekende voorrede voor plaatste, 
nl.: Pré/ace contenant des rcjlexions sur 
la durêe de la persécution et sur Pétat 
présent des réjormés en Franre, Cologne. 
in-8*.: de voorrede is grooter dan het 
geheele werk. Een herdruk van de uitgave 
van 1713 zag het licht onder den titel: 
Monument de familie- dédié a la mémoire 
de nos ancetres. Tableau de la persécution 
des protestants sous Ie regne de Louis XIV 
par M, Claudet alors ministre a Paris, 



i68 



KLAGTEN — KNOTTENBELT. 



Paris, G. Masson. z. j. in-S*. — Het boek 
werd streng verboden ia Frankrijk. Zelfs 
werd de engelsche vertaling (in 1686 
zagen er twee het licht) op verzoek der 
fransche regeering verbrand en de ver- 
taler en drukker tot zeer hooge geldboeten 
veroordeeld. 
II. De Actes of Handelingen. Dit stuk is 
weder in tweeën gesplitst, elk met afz. 
tit. en pagin., maar met doorloopende 
signatuur. De titel v. h. ie ^X,S&\ Klachte 
van de Algemeene Vergaderingh Van de 
Geestelykheit Van Vrankryk, Tegen de 
Lasteringen.^ . . die de zoo genaamde Ge- 
reformeerden . . hebben uitgestroit . . Door 
de gantsche Vergadering der Geestelijkheit 
aan de Koning gebragt Den XIV. July 
i68j. Uit het Fransch vertaalt. Na de 
Copye Gedrukt te Parys^ By F. Leonard. 
i68j. Het 2e st. is : Aanmerkingen Op de 
Handelingen der Algemeene Vergadering 
enz. . , In een brief van Af. D. S. B, aan 
een sijner Vritnden.^ waar achter: Ver- 
volg der Aanmerkingen . . Of Verdediging 
Van de Vryheeden der Gereformeerde Ker* 
ken van Vrankryk. Uit het Fransch vertaalt. 
De onder II genoemde stukken zullen 
wel een vertaling zijn van: Actes del As- 
semblee générale du Clergé de France de 
i68j^ concernant la religion^ avec des ré- 
flexions sur ces actes^ par Af. D. P, B» . 
La Haye, Troyel. i68j. in- 12*, Wellicht 
heeft de vert. M. D. S. B. voor M. D. P. 
B. gelezen. Van laatstgenoemd fr. geschrift 
noemt Barbier in navolging van Quérards 
Supercheries^ den predikant G au tier als 
auteur. Bij Haagt La France Protestante 
is echter onder de Gautiers niemand als 
schr. van dit werk vermeld. 

KlEYN (H. G.), Hoogleeraar te Utrecht. 

Het leven van Johannes van Telia 
door Elias. Syrische tekst en Neder- 
landsche vertaling. Academisch proef- 
schrift. . . Leiden, E. J. Brill. 1882. 
in.8*. (K. B.) 

Jacobus Baradaeüs de stichter der 
Syrische Monophysietische kerk. Aca- 
demisch proefschrift. . . Leiden , E. J. 
Brill. 1882. in-8^ (K. B.) 

Kleyn, GEB. OCKERSE (Mevr.) 
Zie: UUmann (C). 

Kloeckmoedighevt der Heylige 
Martelaren en Martelarerssen, Met 
Eenige godtvruchtige Bemerckingen 
ende Ghebeden . . . Antwerpen, J. van 
Soest. 1708. Met Gratie en Privilegie, 
in- 12*. 4 dln. (B. B. B.). 

Met voorrede. 



Kluit (H.), i 740-1812. 

Zie: Bijdragen, 

Knapp (A.). 

Het leven en karakter van Lodev 
Hofacker, in leven Predikant tel 
linghausen in Wurtemberg. Uit 
Hoogduitsch. . . Amsterdam , H. I 
veker. 1848. in- 12*. (K. B.) 

Uitgegeven door de vereeniging terbevo 
ring van christelijke lectuur. — Het ooi 
was eerst verschenen in de jaargangen 1S4 
1846 van Christoterpe ; het w^ a£Eondei 
en vermeerderd uitgegeven in iSsaenherdi 
te Heidelberg, K. Winter. 1855. in-8». (K. 

Knappert (J.), Hooglceiaar te Anu 
dam. 

De Nederlandsche Hervormde R 
in het licht van haar protestant 
beginsel. Rede gehouden . . op 
December 1882.. Leiden, S. Q.\ 
Doesburgh. 1883. Jn-8*. (B. U. U. 

KNIPPENBERGH (J.), Kath. prieste 
Helden in het Overkwartier. 

Historia ecclesiastica ducatus G 
driae , in qua Catholicae Fidei or 
in eodem Ducatu , ejusque propaga. 
ac conservatio, Episcoporum insia 
successio, Coetuum Religiosorum 
tia etc. recensentur, insertis etis 
quae in Regimine Politico memo^ 
digna acciderunt . . ad annum lyi 
Bruxellis, Fr. Foppens. 17 19. in 
(K. B.) 

Met opdracht aan den bisschop van Roermoi 
en met voorrede; aan het eind een uitroei 
register. — Het boek is voor een groot de 
een compilatie uit Pontanus e. a. Zie M9i 
I. xxm ^ Een thans zeer zeldzaam voorki 
mend vervolg zag in 1806 te Brussel bij F. 
D*ours het licht (in-4».) onder den titel: Cvi 
tinuatio Historiae ecclesiasticae ducatus Geldri 
Quondam a y. Knippenbergh ..descripta:,cn 
plectens varia, quae ab Anno ijot menwaï 
digna in Geldria acciderunt cum ali^uibus odé 
tamentis in praefat&^ Historie desideratis^ it < 
haec usque tempora perductis, (K. B.) 

Knottenbelt (W. Chr.), 1813- 

1875. Pred. te Mijnsheerenland. 

Disputatio historico-theologica d 
Columbano.. [Diss€rt, inaugur.] Lug|i 
Batav., H. W. Hazenberg et Soal 
1839. inS*. (B. U. A.) 



KNUTTEL — KOETSVELD. 



169 



TEL (W. P. C), geb. 1854. Amiv 
I de Kon. Bibliotheek. 

iiedenis en kritiek der heden- 
e oud-katholieke beweging in 
land van Juli 1870 tot Mei 
Leiden, S. C. van Doesburgh. 
1-8». (K. B.) 

itie, met nieuwen titel in den handel 
:EN (W. H. C), Pred. te Moerdijk. 

raag : Wat is te Moerdijk ge- 
Beantwoord door . . Mededee- 
r officieele bescheiden, voor- 
n van eene inleiding. Utrecht, 
eld. 1873— 1874. in.8°. 3 Stuk- 
i St. i. d. K. B.) 

(S. S. DE). 

^ttwsUencn ; Geloofsgetuigen. 

:HER (J. CHR.), Ilüügleeraar te 

hetische Historie der Gere- 
de Kerke, in Zwitzerland, 
fk, Engeland enz. de Ver- 
Nederlanden , Duitschland , 
y^e, Zevenbergen, en Poolen, 
teffens de Opkomst, Voort- 
1 Lotgevallen Van den Cate- 
; van Johannes Calvinus en 
eidelbergschen. . beschreeven 
.... door . . . Uit het Hoog- 
vertaald , En , behalve de . . 
rderingen van den . . Schryver, 
nige Aantekeningen voorzien 
i. W. Cramerus. Amsterdam, 
1763. in-8°. (B. U. A.) 

jorbericht. — Oorspr.: Ka tec hetische 
r der refor mirten Kirche. Jena. lyS^» 

^MAN (J.), 1632 — 1695. Pred. te 

>risch Verhael Nopende der 
5ten Scheuringh , en vcelerley 
o^en, met de VVcderlcggingh 
ver. Opgestelt in een Brief.. 
Hier zijn bygevoeght een 
ie over het Hoogl. I. vers 7. 
e Brieven van D. W. a Brakel, 
nt tot Leeuwaarden , dienende 
Iven eynde. Amsterdam, J. 



Boeckholt. 1683. in-12". (XXIV), 640 
{niet: 638] en (18) blz. (B. U. G.) 

Met uitvoerige voorrede. 13e Meditatie (blz. 
557 — 576) is van «Joffrouw Anna de Veer*, 
daarachter de beide brieven en de tafel. Herdr: 
Historisch verhaal enz. . Benevens eenige Hoofd- 
deelen , uit het tweede Deel genaamt der Laha- 
disten Dwalingen grondig ontdekt en 7uederleijt.. 
Tiaecde druk. Vermeerdert met eenè Voorrede 
en eenige Aanteekeningen door H. yanssonius.. 
Leeuwarden , Cr. Tresling en P. Brondsma. 1 770. 
in 8». (B. U. L.) 

Koenen (H. J.), 1809-1874. 

Adriaan Pauw. Eene bijdrage tot 
de kerk- en handelsgeschiedenis der 
zestiende eeuw . . . Amsterdam , D. 
Groebe. 1842. in-8^ (K. B.) 

Met door D. J. Sluyter gegrav. portret van 
Pauw, 3 gravures en bijlagen. 

Geschiedenis van de vestiging en 
den invloed der Fransche Vluchte- 
lingen in Nederland . . Leiden , S. en 
J. Luchtmans. 1846. in-8". (K. B.) 

Met lithogr. Inhoud: Eerste Gedeelte. Ge- 
schiedenis der fransche Protestanten , uitgeweken 
ten gevolge der herroeping des Edicts van Nan- 
tes. Tweede Gedeelte. Over den invloed, dien 
de fransche vluchtelingen op het Nederlandsche 
volk hebben gehad. — Door de Maatsch. v. 
Nederl. Lctt. met goud l)ekroond. {fVerken, 
Niemue Reeks ^ Dl. I.) 

TJit oo\i\ V Ange{^, Teissedre), 

Koester (H. M. G.), Hoogleeraar te 
Giessen. 

Zie: Berichten. 

KOETllE (F. A.). 

Luther eervol herdacht, bij de vie- 
ring van zijn drie honderd jarig lijk- 
feest. . . Uit het Hoogduitsch vertaald 
door A. Radijs. Deventer , M. Ballot. 
1846. (K. B.). 

Oorspr. : Zur Todten/eier Dr. Mart. Luthers 
am 18 Febr. 1846, I-»eipzig. 1846. in-i2». 

Koets (P. J.), iSiS— 1868. Praeceptor 
te Kuilenburg en te Katwijk. 

Leven en Marteldood van den ge- 
lukzaligen Joannes de Britto, verhaald 
door . . Amsterdam , C. L. van Lan- 
genhuysen. 1854. in-8*. (B. B. B.) 

Met approbatie en voorrede. 2e dr. 1864. 
Brinkman s Catal..^ \>\l. 654. 

Koetsveld (C. E. van), geb. • rsioy. 

Pred. te Westmaas, Berkel en Rodenrijs ,«i5chooh- 
hoven en Den Ilaag. ..•->.« ".-"«• 

22 



I/o 



KOETSVELD — KRAUSE. 



Vier kaarten voor het onderwijs 
in de bijbelsche en kerkelijke geschie- 
denis^ Groningen, J. Oomkens Jz. 
1846 en 1847. in plano. 

I. O. Test., II. N. Test. en kerkgesch. d. 3 
eerste eeuwen, III : Middeneeuwen, IV. Nieuwere 
tijd en zendingskaart. 

Zie ook: Christophilos, 

KöilLER (A.). 

De Nederlandsche Hervormde Kerk. 
Karakterschetsen en mededeelingen 
over haar tegenwoordigen toestand . . 
Uit het Hoogduitsch. Amsterdam, 
Gebr. Binger. 1857. in-8«. (K. B.) 

Het oorspr.: Die NUJerldruiische Reformirtc 
A'irc/u, etc. Erlangen. 1856. in-8». 

KöIfLER (J. N.), Pred. te Loosduinen. 

Het Irvingisme. Eene historisch- 
critische proeve. Academisch proef- 
schrift. . . 's Gravenhage, Mensing en 
Visser. 1876. in.8°. (K. B.) 

KöHNLEIN (G. L. W.). 

'Tafereelen uit de geschiedenis der 
verbreiding van het Christendom, 
vooral in Europa. Uit het Hoogduitsch 
door E. J. Diest Lorgion. Groningen, 
J. B. Wolters. 1853. in-8*. 

Brinkman^ Naamlijst. 1853. bl/. 55. Oorspr. (■): 
Erz'dhlungen aus der Gcschiihte der Au s brei- 
tHttg des Keiches Gottes in der liltcrn Zeit. 2c 
Aufl. Fraiikf. a./M. 1851. in-8*. 

Kok (J.), gest. 1788. 

Zie: Ker (Amsterdams) en opkomst; Ge- 
schiedenissen 

Koning (W. A.) 

Specimen historico-theologicum de 
Gerardi Zutphaniensis vita, scriptis 
et meritis . . [Disscrt. ifiaugur,] Traj. 
ad Rh., A. J. van Huffel. 1858. in- 
8^ (B. U. A.) 

Konijnenburg (J.), 1757— 1831. Re- 

monstr. Hoogleeraar te Amsterdam. 

Laudatio Simonis Episcopii . . . 
Amst, M. Schalekamp. 1791. in-4*. 
(B. U. A.) 

Oratie bij *t aanvaarden van het professoraat 
aan het Seminarie der Remonstranten. 

KOORDERS (D.), 1830— 1869. 

Zie : Aprii/ftiueging; Neander (A ), De kerk- 
vader J. Chrysostomus. 



K00RDERS— BOEKE (Mevr.). 

Zie: Geloofsgetuigen, 
KOOY (F. VAN). 

Geschiedenis der christelijke kerk . 
Tweede herziene en vermeerderd 
druk. Utrecht, C. van Bentum. 1882 
in-8». (K. B.) 

De ie dr. was in 1869 te Groningen bij C 
J. Reits verschenen; de 2e dr. is geheel on 
gewerkt. 

KOPPIUS (Fr.). 

Specimen theologicum, continen 
vitas ac gesta Abbatum Adwerdei 
sium . . [Dissert, inaugur.] Groninga^ 
Heredes C. M. van Bolhuis Hoitsemj 
(1850.) in.8». (K. B.) 

KORT-BEGRYP van de Historie ei 
de Mirakelen van onse Lieve Vrouw 
van Dadizeele. Den vyfden . . Drul 
Ipre, Th. F. Walwein. s,j\ in- 12 
(K. B. B.) 

Met voorrede en approbatie van 19 A** 
1763 met verwijzing naar de vroegere apf« 
baties van 161 8, 1670 en 1729. 

KoRT-BEGRYP van het I-,even er^ 
Dood van P. Paschasius Quesi^^ 
Priester van het Oratorie van Berull 
in Vrankryk. s. adres, 1720. Bft 
Approbatie, in-8". (K. B. B.) 

Door een tegenstander, met voorwoord. 

KOTZÉ Gz. (J. J.). 

Specimen historico-theologicum d< 
Lactantio . . Trajecti ad Rhenum 
Kemink et filius. 1861. in-8*. (K.B, 

Zie ook : Wet (% de), 

KovACS DE Székely-Keresztui 
(E.). 

Het Protestantisme in Hongarij 
gedurende de laatste twintig jaren . 
[Akad. proefschrift,^ Leiden, Jac 
Hazenberg C'.zoon. 1869. in-8*. (I 
U. A.) 

Krause (H.). 

'Lodewijk Jonas, predikant te Be 
lijn. Eene karakterschets. (Naar h< 
Hoogduitsch.) Met een woord vs 
aanbeveling van Dr. J. J. Prins. Lc 
den, S. C van Doesburgh. 1860. in-8 

Neder l. Bibliogr.^ 1860. blr. 60. 



KRIEGER— KRÜIJF. 



171 



EGER (W. L.). 
tedevoeringen, 

rZLER (H.). 

Strijd van het Christendom met 
Hdendom. Geschiedenis van de 
illen der christelijke kerk in 
e eerste eeuwen, voor allen, 
^langstellen in de gemeente 
unnen Heer. Naar het Hoog- 
i van . . . door A. W. van 
n. Maassluis , J. van der Endt. 
in-S*. (K. B.) 

'. : Die HeidenzeiUn des Christenihums. 
trsten Jahrhunderte der Kirche Chris fi. 
k als: Der Kam ff mi t de m f leiden/hum,^ 
1856. in-S*. 

L (E. H.). 

'^erhaal van het leven [van] Guidu de 

M (H. J.). 

'rondschets ; Ratio disiiplinae, 

NENBURG (P. J.) 

lossers {A.); Lei'cn v. G. M. Mnjella; 

>da; V. d. II. Servatius; van de H. H. 

r 

WIJK uit het klooster Maria- 
ard te Weert, 1442 — 1587, 
1 door eene bijdrage tot die 

op het jaar 1566 en een 
stukken betrekkelijk de Her- 
y te Weert 1583—84. Roer- 

J. J. Romen en zoon. 1876. 

u 

tan's CataL, blz. 675. 

JER (J. B.), geb. 1799. R.K. Pastoor 
rheiden. 

elijke Geschiedenis van het 
van Breda; dat is van het 
Brabandsch deel van het voor- 
Bisdom van Antwerpen (met 
3 van dat Bisdom en der Stad 
jlijfplaats der toenmalige Bis- 
m) ; mitsgaders van de Vierde 
'de Distrikten van Zeeland , 
ien bestanddeel van het hui- 
*>dom van Breda vormen . . 
aal , M. D. van Leeuwen. 
1878. in-8*. 4 dln. (K. B.) 

agen aan J. van Genk, bisschop van 
- Als leiddraad werd door den schr. 
Foppens^ I/ist. efisc. Anh'erp. 



KRüGTEN (H. van), Pater Redemptorist. 

'Het mirakeleus beeld van O. L. 
V. in 't Zand te Roermond en de 
waardige Johanna von Randenraedt. 
Roermond, J. J. Romen en zoon. 
1875. in-8». 

Duitsche vertaling: Das ivundertkiitige Bi ld 
von Unserer Liehen Fr au im Sand zu Roer- 
mond und die ehnoürdige Johanna von Ran- 
denraedt. Aus dem HoUdndischen übersetzt von 
A, Kary, Roennon4^ J. J. Romen en zoon. 
in-i2». 

Brinkman s CataL^ blz. 676. 

Onze Lieve Vrouw in 't Zand te 
Roermond . . opgedragen aan . . Mgr. 
Paredis, bij gelegenheid der plegtige 
Krooning van het mirakeleus beeld. 
Roermond, J. J. Romen en zonen. 
(1876.) inS*. (K. B.) 

Met kerkel. goedkeuring en twee platen. 

'Leven van Zuster Maria Rosalia, 
vroeger hofdame, later Redempto- 
ristin. 's Bosch, G. Mosmans. 1881. 
in-8*.(?) 

2e dr. in 1886. Mes, Kath. pers^ blz. 134. 

'Beknopte geschiedenis der Barm- 
hartige Zusters van den H. Karel 
Borromeus. 's Hertogenbosch. 1883. 
in.8^ (?) 

Af es, Kath. pers, blz, 154. 

'Levensschets der Eerw. Moeder 
Maria Philomena Gonzaga van de 
H. Drievuldigheid , Karmelitesse. 
's Hertogen bosch. 1885. in-8^ (?) 

Mes, Kath, pers^ blz. 134. 

KRUIJF (E. F.), Kerkelijk lïoogleeraar 
te Groningen. 

Geschiedenis van het Anglo-Katho- 
licisme. . . Door het Haagsch Genoot- 
schap tot verdediging van den Chris- 
telijken Godsdienst bekroond en uit- 
gegeven. Leiden , D. Noothoven van 
Goor. 1873. in-8*. (K. B.) 

Werken Haagsch Gen., 5de Serie. Dl. IV. 

Geschiedenis van de opkomst en 
den ondergang der Gallicaansche 
Kerk... Utrecht, Kemink en zoon. 
1883. in-8^ (K. B.) 

Met een gelithographeerd portret van J. B. 
Bossuet. Het eerste gedeelte van het boek was 



1/2 



KUIPER — LAAR. 



in 1877 gedrukt en o. d. tit.: De opkomst der 
Gallicaansche kerk door den schr. aan de Utrecht- 
sche hoogeschool verdedigd. . 

Kuiper (T.). 
Zie: Uhlhorn {G). 
KULK (T. C. V. D.). 
Zie: Hase (AT.); Oud- Katholieken 
{De), 

KuMSius (G.). 

'Bericht van den Predikant . . aan- 
gaande zijne Remotie, enz. te Nieu- 
werkerk aan d' Yssel. Rotterdam , J. 
Bal. 1795. in 8". 

De Visser^ Naamlijst. II. 195. 
KURTZ (J. H.). 

Beknopt leerboek der kerkgeschie- 
denis. Leiddraad bij het hooger onder- 
wijs. Naar het Hoogduitsch van . . . 
Utrecht, Kemink en zoon. 1857. in- 
8°. (K. B.) 

De voorrede van den vertaler is onderteekend 
J. E. V. T. d. i. y. E. V, Toorenenbergen, — 
Tweede, naar de laatste uitga^'e verbeterde ^ en 
7feel vermeerderde druk door J. E. v, Toorenen- 
bergen» ld. 1873. (K. B.) De veranderingen 
gelden vooral de vaderlandsche Kerkgeschie- 
denis. — De 3e dr. 1885. — Vertaling van: 
Abrisz der Kirchengeschichte. Mitau. 1856. in-8*. 
met als aanhangsel de inleiding uit den 3en 
dr. van het Lehrbuch der Kirchengeschichte^ 
waarin de bronnen, hulpwetenschappen en his- 
toriographie der Kerkgeschiedenis. 

KUTSCHER (F. J.). 

'Geschiedenis des Christendoms , 
der Hiërarchie en der Ketterij, vol- 
gends derzelver oorsprong, uitbreiding 
en werking in de elf eerste Eeuwen. 
Uit het Hoogd. iste Stukjcn, bevat- 
tende de eerste Afdeeling, gaande 
van Christus tot Diokletiaan , of van 
het jaar i — 300. Nymegen , J. C. 
Vieweg. 1806. in-8**. 

de Visser, Naamlijst. IV. 274. Oorspr. : 
Geschichte des Christent/tums^ der Hiërarchie 
und Kctzerei nach ihrer Entstehung etc. Er- 
furt. 1803. in-8». 

KUIJL (P. D.), 1821— 1873. Pastoor te 
Antwerpen. 



'Legende der martelaren van Ghe^^ 
SS. Dimphna en Gerebernus, ^o 
gevolgd van eene reeks wondert^ .a 
genezingen. . . Antwerpen, wede.J ^« 
Buschman. 1860. in-i2*. 

Vlaemsche Bibliogr..^ III. 54, 

Gheel vermaerd door den eerdi «^1 
der Heilige Dimphna. Geschied — 
oudsheidskundige beschryving d 

kerken gestichten en kapellen <Ji, 
oude vryheid. . Antwerpen, }• ] 
Buschmann. 1863. gr. in-8*. (K-. B. 

Opgedragen aan den kardinaal-aartsbis^s<lioi 
van België. Aan het slot tal van bijlagen, ^«raar- 
onder velen aan ongedrukte bronnen ontleend 
Met eenige platen in steendruk en een kauuf/e 

Hoboken en zijn Wonderdad/gr 
Kruisbeeld alsmede eene beschryv/n^ 
van het voormalig klooster der P.P. 
Birgittynen. Antwerpen , J. E. Busch- 
mann. 1866. in-8*. (B. U. G.) 

KUYPER (A.), lloogleeraar a. d. Vrije 
Universiteit. 

Zie: Geschiedenis der christelijke kerk; Wer- 
ken; Haemstede «•. 2^» 

KUYPERS (G.) , Pred. te Nijkerk. 

Getrouw Verhaal en Apologie ot 
Verdeediging der zaaken voorgevallen 
in de gemeente te Nieuwkerk op de 
Veluwe door. . . Amsterdam , G. Bor- 
stius. 1750. in-4*. (K. B.) 

Met voorrede. 

Oud en nieuw , of twee historische 
verhandelingen , over de wel eens 
verregaande . hartstogtelyke blyken 
van boetveerdigheid, in de eerste 
eeuwen van *t Christendom ; en de 
verscheidene beischuldigingen teegen 
de eerste Christenen ingebragt; ver- 
geleeken met het geen in deesedaa- 
gen is gebeurt. . Leiden, J. Hasebroek. 
175 1. in-4*. (K. B.). 

Met voorrede. De behandelde stof is in vct* 
band gebracht met hetgeen in die dagen Ie Nij- 
kerk voorviel. 



L. 



Laar (A. van de), Pastoor-Deken. 

. 'De H. Leonardus van Vechel, 
zijn leven en marteldood ... 's Her- 



togenbosch, Lutkie en Cranenburg. 
1872. in-8». (?) 

aMcs , Kath. pers , blx. 136. 



LABIS — LAMPE. 



173 



JIS (F. I. J.). 

ven en geschriften der Geluk- 
Maria der Engelen, uit het 
:h in het Nederduitsch gesteld 
E. V. Priester, 's Bosch, W. 
lulick. 1867. in.8°. (?) 

Kath. pers , blz. 136. — Oorspr. : Abrégé 
de Ia bienheureuse Marie des Anges^ Car- 
iéchaussce. Nouvelle éd. Touraai. 1867. 

:ORDAlRE (H. D.), 1802—1862. 

/en van den H. Dominicus. 
e, T. C. B. Ten Hagen. 1865. 
) 2 dln. 

Kath. pers blz. 136. — Oorspr.: Vie 
Dominique. Paris. 1840. in-8*. 

lenkschrift over de herstelling 
inkryk van het order der Pre- 
ren , door ... uit het fransch 
d door E. Degerickx. Gent, 
Rousseau. Z, j. in- 12°. 

irhaeghen^ V. n*. 10749. 
ON (J. B.). 

duizendjarige krijg tusschen 
en de Pausen. Een historische 

Uit het Fransch. Amsterdam, 
Binger. 1860. in-8". 

man^ Catal., blz. 687. — Oorspr.: 
ns de guerre entre Rome et les pafes. 
56o. in-i2*. 

OND (E.). 

lijdensweg der Pausen . . . Uit 
msch vertaald door A. J. van 
el . . . Amsterdam , C. L. van 
nhuysen. 1860. in-i2*. (B.K. A.) 

aanhangsel o. a. een tijdrekenkundige 

pausen. 3e Dr.: 's I lertogenbosch , P. 

loeven. 1861. in- 12". — Oorspr.: La 

'tloureuse des pa f es. Paris 1860. in- 12*. 

FONTAINE (J. DE). 

Foriney {J. IL S.), 

ORET (N, J.), Hoogleeraartel^uven. 

ilartelaren van Gorcum. . . 'sHer- 
osch, H. Bogaerts. 1867. in-8°. 
A.) 

jrtret van L. Vechel, approbatie, voor- 
2 bijvoegsels. 

RANGE (B.), gest. 1706. Minder- 
Es/ius (W.). 



LaMBRECHT (M.), gest. 1602. Bisschop 
van Brugge. 

D'leuen, doot, ende lijden der 
Heyligen , mitsgaders een Kerckelicke 
historie ghetrouwelick int corte by 
een vergaedert wt veel oude ghe- 
loouelicke schrijuers, Door . . Louen, 
J. vanden Boogaerde. 1590. in-fol. 
2 dln. (XXXII) , 497 en (7) ; (VIII), 
168 en (20) blz. (K. B. B.) 

Dl, 1 met versierden litel, privilege, opdracht., 
voorrede, heiligen-kalender en aan 'tslotalfab. 
lijst der heiligen. Dl. II (de kerkel. historie) 
met versierden titel, opdracht, uitvoerig register 
en approbatie. Vergel. het volgende. 

Historia Ecclesiastica. Oft Een 
Kerckelijcke historie, om claerlijcken 
te sien d'eendrachticheydt vande Hey- 
lighe Catholijcke Kercke . . . , oock 
tot meerder verstant vande Legenden 
oft leuen der Heylighen, ghenomen 
en by een int corte vergadert, wt 
verscheyden gelooffelijcke Legenden, 
Historiën ende oude schrijuers. T'Hant- 
werpen, H. Verdussen. 1595. in-fol". 
(VIII), 168 en (18) blz. (B. U. A.) 

Met opdracht aan de stadsregeering van Brugge 
en uitvoerig register. — Herdr.: I/istoria Ec- 
clesiastica enz. . . Ouersien en vermeerdert door . . 
II. Aubertus Le Mire.. Antwerpen^ lï. Ver- 
dussen. 1609. in-fol*- (VllI), 161 en (15) blz. 
(B. K, A.) Met door J. de Buschere gegrav. 
tit., opdracht en register. 

LAMBRECHTS (J.), Minderbroeder-Re- 
coUect. 

Het Oud Begijnhof of beknopte 
Geschiedenis van het Begijnhof van 
Hasselt door . . Hasselt , M. Ceysens. 
1886. in8^ (B. U. Leuv.) 

Met approbatie. 
LaMERS (G. H.), Hoogleeraar te Utrecht. 

Het Kongo-vraagstuk en het Chris- 
tendom in Centraal-Afrika . . Utrecht, 
Kemink en zoon. 1885. in-8". (K. B.) 

Zie ook: Karssen (H,). 

LAMFE (F. A.), 1683— 1729. Hooglee- 
raar te Utrecht en te Bremen. 

Synopsis Historiae Sacrae et Ec- 
clcsiasticae ab origine mundi ad prae- 
sentia tempora, secundum seriem 
periodorum deductae . . Traj. ad Rhe- 



174 



LAMFE — LA ROCHE. 



num, Gijsb. Paddenbu ?. 1721. in- 
8'. (B. U. G.) 

Met opdracht, voorrede eD inhoudsopgave. 

'Historia ecclesiae Reformatae in 
Hungaria et Transylvania, intcr per- 
petua certamina et afflictioncs a 
primordiis praecipue repurgatoruni 
sacrorum ad recentiora tempora per 
Dei gratiam conservatae; et monu- 
mentis fide dignissimis a viro quo- 
dam doctissimo magnam parten con- 
gesta; nunc autem accessionibus 
multis locuplcta et hoc ordine con- 
cinnata. Ultrajecti. 1728. in-4". 

Vergel. Sepp,^ blz. 196. 

Land (J. Pii. van der). 

Zie: Geloofsgetuigen. 

Lang (H.). 

De oudste geschiedenis van het 
Christendom. Uit het Hoogduitsch. 
Haarlem, A. C. Kruseman. 1865. 
in 8^ 2 dln. (G. B. R.) 

Met voorwoord v. d. vert. 

'Maarten Luther. Een profetisch 
karakter. Uit het Hoogduitsch ver- 
taald door H. F. W. Grottendieck. 
Alkmaar, P. Kluitman. 1872. in-8". 

Neder l. Bibliogr., 1872. blz. 52. — Oorspr.: 
Martin Luther ^ ein religiöses Charakterbild, 
Berlin. 1870. in-8». 

Lange (L.) , Luth. Pred. ie Gouda. 

Afgedwongen Verhael , en Verant- 
woording van . . . Opgestelt over de 
beschuldiging; van de Gecommit- 
teerdens der Amsterdammer Consisto- 
rialen, in hare soo genoemde Syno- 
dale vergaderinge , van . . 1696. tegens 
hem voorgebracht, en tegens sijne 
uytsluyting van hare Broederschap, 
als oock d'uytsluyting der twee Ge- 
meentens van Alckmaer en Gouda, 
in hare Vergadering geconfirmeert , 
en goet gekeurt . . . Door ordre van 
den E. Kerkenraed der luterse ge- 
meente in Gouda. Gouda, R. Broek- 
man. 1696. in-4". 48 blz. (B. U. G.) 

L'Ange (J. Teissèdre). 

Deux mémoires sur l'origine et 



l'influence des églises Wallonnes 
leur utilité actuelle et les moyen: 
de les maintenir par . . . et H. J 
Koenen. Amsterdam, SI. De LaChaw 

& fils. 18 13. in-8^ (K. B.) 

Langeraad (L. A. van) , P.Td. h 

Nieuwveen. 

Guido de Bray. Zijn leven enwer 
ken. Bijdrage tot de geschiedenis var 
het ZuidNederlandsche Protestanti» 
me. Academisch Proefschrift . . Zie 
rikzee^ S. Ochtman en zoon. 1884 
in.8*. (K. B.) 

Ook met nieuwen titel in den handel gebnicla 
Lans (M. J. A.) , R. K. Priester. 

Het leven van Pater Bernardl 
priester van de Congregatie des Aé 
lerheiligsten Verlossers.. Zwolle, K 
J. van Spijk. 1877. in-8*. (B. K. Aé 

Met approbatie, opdracht en voorrede. - 
Volksuitgaz'e^ door den schriji*er herzien, Mas^ 
tricht, Si. Paulusdrukkerij. 1884. in-8». — 
dr. 1885. 

LANSBERGEN (S. HOLLlNGERir 
VAN). 

Zie : Verantwoording. 

La Piedad (Fr. de). 

Tooneel der Jesuiten, Inhouden» j 
Heilsame en sekere lessen, noodt 
voor alle Vorsten en Heeren dE: 
Aerde; In 't Spaensch beschrev%i 
door . . . Toe-geëigent aen . . . Pas 
Innocentius den X. Waer by ncz3 
komen Onwedersprekelyke Stukke 
van Jesuitische grouwelen . . uit 
scheide voorname Schrijvers by * 
getrokken . . Amsterdam , J. van 
Deyster en A. Vinck. 1683. i 
(X), 468 en (4) blz. (G. B. R.) 

Met opdracht. — Oorspr. Teatro jesu^^Tii 
apoiogetico discurso, con saludables y seg'^tr^ 
doctrinas^ necessarias a los principes y seJtortf 
de la tier ra. Coimbra. 1654 in-4». ToegeschiVKe^ 
aan den dominicaan}, de Ribas. Zie Ak^ 
du Bihl. Beige. T, IV. 1846. p. 123 seq. 

La Place (P. de). 

Zie: Beschrijuinge (Warachtighe) van den 
Standt der Religie. 

La Roche (M. de). 
Zie : Steele {R). 



LA SAUSSAYE— LAURMAN. 



Ï75 



Jaussaye (D. Chantepie de). 
:rise religieuse en Hollande. 
irs et impressions . , Leyde , 
:uk & Smits. 1860. in-8\ (K. B.) 

godsdienstige bewegingen van 
tijd in haren oorsprong ge- 
Vier voorlezingen (I. Ortho- 
II. Rationalisme en Suprana- 
le; III. Methodisme en Pie- 
IV. Moderne Theologie). . Rot- 
, E. H. Tassemeijer. 1863. 
K. B.) 

:o (J. a). 
Utenhave {Joh,), 

>NDER (E. H.), Kerkelijk hoog- 
5 Utrecht 

geschiedenis der christelijke 
j, een belangrijk onderdeel der 
ijke theologie. Redevoering. . 
5 Mei 1878, uitgesproken... 
t, Dannenfelser en C*. 1878. 
B. U. U.) 

Jaga van Thorwald Kodransson 
ereisde. Een bladzijde uit de 
^enis der Christelijke Zending 
tiende eeuw, uit het oudYs- 
i vertaald en toegelicht . . . 
t, C. H. E. Breijer. 1886. gr. 
K. B.) 

len Senaat der Utr. Akad. opgedragen 
250jarig bestaan dier Akad. Na de in- 
volgt de Saga in het Oud-Yslandsch 
srlandsch, daarna de aanteekeningen , 
igen enz. 

HEM (L. van). 

orie der Miraculeuse Kercke 
ise L. Vrouwe tot Alsenberghe, 
:ht door de heylighe Elisabeth. 
erdert door Joannes den der- 
Hertogh van Brabant, Vol- 
door d'in-ghesetene van Al- 
ghe . . Brussel , G. Scheybels. 
in-24^ (XVI) en 152 blz. (K. 

jegrav. titel, opdracht en voorwoord, 
t: Brussel, J. J. Vanderborght. z. j. 
in-i2r 81 en (3) blz. (B. U. G). Met 
tie van 27 Sept. 1669. — Gent, S. So- 
765. in-i2*. {Vanderhaeghen y IV. n*. 



Latius (J.). 

De Pelagianis, et Semipelagianis, 
commentariorum , ex veterum Patrum 
scriptis, libri duo. Hodiernis contro- 
versijs dirimendis peropportuni ac 
perquam necessarij. Accesserunt Va- 
diani et Cassandri quaedam de eodem 
argumento. Hardervici, Th. Henrici. 
1617. in-4^ (VIII) en 204 blz. (B. 
R. A.) 

Met opdracht aan A. Thysius ; daarachter een 
latijnsch gedicht van J. J. Pontanus. 

LaUNOV (O. H. de), Kanunnik te 
Leuven. 

Korte Historie der SS. Martelaers 
van Gorcom. Getrocken uyt de waar- 
achtige beschryvinge van hunne Mar- 
telie, door.. Guill. Estius , en andere 
Nederlandsche Historie-Schryvers, ter 
oorsaeke Van hun twee-hondert-jaerig 
Jubilé in het Vlaemscli uytgegeven 
door . . . Loven , Drukkerye der aca- 
demie. 1772. in-8'. (K. B. B.) 

Met voorrede en approbatie. 

Lauren (B.). 

Zie: Verkoel eens Gesprecks. 
LAURMAN (M.), Pred. te Jorwert. 

Naamlyst Der . . . Predikanten , De- 
welke zedert den tydt der Reformatie 
tot in den jare 1751 der H. Dienst 
des Euangeliums, zo binnen de Stad 
Leeuwarden als ten platten Lande in 
de Dorpen, behorende onder het Re- 
sort van de . . Classis van Leeuwarden, 
hebben waargenomen. Metaanwysinge 
van hare Standplaatsen, den tydt 
harer Bedieningen, Verroepingen, 
Versterven , en andere Aantekeningen 
meer . . . Waar nog bykoomt een 
volkomen Register . . Leeuwarden , 
P. Koumans. 175 1. in-8". (K. B.) 

Met opdracht en voorbericht. 

LAURMAN (M. T.), Predikant te V^^es 
terbroek. 

Museum van Kerkelyke geschie- 
denis , en oude letterkunde : of kleine 
verhandelingen over de geschiedenis 
van de christelijke Kerk, de uitleg- 
ging , en uitlegkunde des Bijbels ; be- 



176 



LAURMAN— LEEUWEN. 



neven, bijdragen tot de oude grieksche, 
latynsche en vaderlandsche letter- 
kunde. Groningen, J.Römelingh. 1825. 
in.8«. (K. B.) 

Dit deeltje — meer is niet verschenen — 
bevat drie verhandelingen, waarvan de eerste 
tot de Kerkgeschiedenis behoort. Deze is met 
tal van aanteekeningen voorzien en heeft tot 
titel : Beknopte geschiedenis van de eerste invoe- 
ring en uitbreiding van het Christendom in de 
Nederlanden, 

Lavallke (J.). 

Geschiedenis der godsdienstige In- 
quisitien, in Italië, Spanje en Portugal 
van haar begin tot op de verovering 
van Spanje , . . . Uit het Fransch ver- 
taald. Met platen. Haarlem^ Fr. Bohn. 
18 10. in-S*. Dl. I (K. B.) 

Deel II is niet verschenen. — (^orspr.: Histoire 
des inquisitions religieuses <(*/ talie, (TEspagne 
et du Portugal , depuis leur origine jusqu'a la 
contjuète de PEspagne. Paris. 1809. in-8*. 2 dln. 

L. D. C. 

Zie Clercq [L, de). 

Le Boucher de Richemont. 

Zie: Reis. 

Le Clerc (J.). 
Zie : Clericus {%). 

Ledderhose (K. f.) 

'Het leven van Johannes Jaenicke, 
Leeraar aan de Bethlehemskerk te 
Berlijn. Met een voorwoord van Ph. 
H. A. Roentgen. (Uit het Hoog- 
duitsch). . . Zeist, J, W. Eversz. 1866. 
in-8^ 

Neder l. Bibliogr.^ 1866. blz. 12. — Oorspr.: 
yohann Jdnike der ez'ang.-lutherische Prediger, 
Berlin. 1863. in-8*. 

LEEKMAN (J.). 

'Volkome Berigt der Alkmaarsche 
Kerkzaak, Voorgevallen indenjaare 
1740. Waar in het faamroovend 
Boekje Genaamt Onderzoek der Ver- 
dediging, en eenige andere Geschrif- 
ten wederlegt , en De Eer van eenige 
Eerwaardigen en Deftige Mannen 
werdt verdedigt. Gendt, B. van der 
Ween. 1741. in-4^ 

Zeer uitvoerig verhaal van de twisten te Alk- 
maar over het bezetten van een pastoorsplaats. 



Deze litel is ontleend aan De Librye. Rotter- 
dam, A. EeVjes, N*. 5, blz. 35, waar nog 22 
vlugschriften en gedichten over deze zaak be- 
schreven zijn. — Het adres zal wel gefingeerd 
zijn ; een B, van der Ween komt niet voor bij 
Vanderhaeghen, Bibliographie Gantoise. 

LEENDERTZ (W. J.), Doopsgezind Pred. 
te Ouddorp en te Veenwouden. 

Melchior Hofmann . . . Haarlem , 
Erven F. Bohn. 1883. in 8". (B. U. A.) 

Met 9 Bijlagen, waarvan de laatste «Chro- 
nologische Lijst van Hofmanns Geschriften», 
en een register. — In : Verhandelingen rakende 
den Natuurlijken en Geofenbaarden Godsdienst, 
uitgegn'en door Teylers Godgeleerd Genootschap. 
Nietnve Serie^ El/de Deel. ie Stuk. 

Leere (Heilsame) en nutte onder- 
wysinge van enen Godvrnchtigen man 
sijn kynder jnt einde sijns leuës , jn 
schrift tó een Testamët na gelaten... 
z. adres en z, j\ in-8". 8 bladen on — 
genumm. (B. D. A.) 

Blad 2. begint: «Een Testament dat ick Jo— 
riaen Keetel jnt einde mijns leuens geschreuen 
hebbe an mijn lieue kynderen». Gedagt: i6 
Juni 1544. Aan 't slot: fi Een nye Liet». — 
Herdrukt Groeningen. . . 1634. o. cL tit: *Heyl' 
same Leere ende nutte onderwijsinge dewelcke 
Joriaen Keetel.. nae g heiaten heeft. 1544*. in- 
8». (R. D. A.) 

Leerrede, uitgesproken den i iden 
Jan. 1829, op den twee honderd en 
vijftigsten Verjaardag van de stich- 
ting der Deventersche Hervormde 
Gemeente, den uden Jan. 1579. Met 
eenige historische aanteekeningen. 
Deventer , A. J. van den Sigtenhorst. 
1829. in-8*. (M. M. N.) 

Met voorbericht v. d. schr. 1*. C. M ol h u ij s e n- 

Leers (J. f. C). 

Zie: Naamregister der Predikanten. 

Leeuw (J. C. de). 

Zie: Hinlópen (F, C). 
Leeuwen (A. H. Chr. v.), pred.te 

Ciapinge, Suerakarta en Soerabaija. 

Specimen historico-theologicum de^ 
Sacris Paschalibus in ecclesia Chris — ^ 
tiana , seculo primo et secundo. . 
Tielae, A. van Loon. 1860. in-8*^ 
(B. U. L.) 

Leeuwen (D. van). 

Zie: Perrens (F. T,) 



LEEVEN— LE LONG. 



r;; 



'EN. 
: Leven, 

'EBURE (A.). 

rvens van den H. Franciscus de Sale;; 

in eenige Religieusen. 

:nde der Martelaren van Gheel 
mphna en Gerebernus opge- 
van eene reeks wonderbare 
gen door de voorspraek der 
iphna bekomen. . Antwerpen, 
uschman. 1 860. in-8*. (K. B. B.) 

tslaande lithogr. en approbatie. Een 
. of andere bewerking: 's Bosch. 1880. 
th. pers, blz. 141.) 

:nde (De) of het leven en de 
'an den Heiligen Rumoldus, 
-Martelaar, Patroon van Me- 
gevolgd van de onderrichting 
t broederschap en van de Li- 
mden H.Rumoldus. Mechelen, 
n Velsen. 1875. in-8». (K.B.B.) 

ithogr. portret, approbatie en voorrede, 

:nde (Korte) ofte Levens der 
n Voorstellende iederen Dagh 
rs ende verdeylt in twee Dee- 
irgiert met Figueren . . . Men 
e koop, t' Antwerpen, By J. 
loveroy. 1762 en 1763. in-I2^ 

;b. l.) 

^rbericht en approbatie. 

IR (J') > Pred. bij de Kerken der Vfil- 
ima te Leiden. 

nck-schrift Aengaende de Voor- 

2r Evangelische-Kercken vande 

i van Piemont; anders Wal- 

Verdeelt in twee boecken, 

Ike^t Eerste on- wederstrevelick 

welcke t* allen tijden hare 

Licht en wel voornamelick hare 

;eweest zy . . . En *t andere. . 

al de merckelickste Vervol - 

diese . . geleden hebben . . 

|.... Uytt*et Frans vertaelt door 

S. T. S. Alles ver-rijckt met 

eten. Leyden, J. Ie Carpentier. 

n-fol°. (Lil), 371 en (11) blz. 

A.) 

dpr., portret van Leger, italiannsche 

de valleien (V. Crassus fecit , Anno 

Somer, sculp.) en gravures tusschen 



den tekst Vooraf gaan lat gedichten van A. 
v. d. Goes, M. Michaelis, C. L. M. L., D. Stu- 
artus, opdracht v. d. vertaler Oeveringius, lat. 
gedichten van A. Duircant, A. vande Graaf, 
A. V. d. Goes, Kerkel. goedkeuring, opdracht 
V. d. schr., brieven aan Karel Emanuel v. Savoye 
en a. d. Waldenzen, beide v. d. schr. en voor- 
rede. Aan 't slot de registers. — Oorspr. : ///>- 
toire générale des églises étfangéUques des vallées 
de Piémoni ou vaudoises , on ton voit la per- 
pétuité de leur discipline depuis leur origine dés 
Ie onziènu siècle jusqu^a présent, Leyde, 1669. 
in-fol». 

LEIPOLDT (W.), Predikant te Barmen. 

Geschiedenis der christelijke kerk, 
voor Katechizatien en huisgezinnen. 
Vrij naar het Hoogduitsch. Met een 
voorberigt van P. Hofstede de Groot. 
Groningen, M. Smit. 1841. in-8". 
(ie, 3e, 5e, 9e dr. K. B.) 

Op latere drukken is o. d. tit de naam van 
den vertaler, G. W. San nes, predikant te 
Vries, vermeld. De 2e dr. verscheen in 1842, 
de 3e op nieuw verbeterd en vermeerderd in 
1844, de 4e op nieuw verbeterd en vermeenlertl 
in 1847, de 5e verbeterd en vermeerderd in 
1852, de 7e in 1861, de 9e op nieuw verbeterd 
en vermeerderd en nagezien en aangevuld door 
P. Hofstede de Groot in 1874 bij Noordhoff en 
Smit, en de loe aldaar in 1882. — Oorspr.: 
Die Gesc kickte der christïicken Kircke , zundckst 
für Schulen i/«</Aa/^r^/.f. Schwelm. i834.in-8*. 

Le Long (Is.), geb. 1683. 

Historische beschryvinge van de 
Reformatie der stadt Amsterdam. . . 
Doormengt met veeleweetens waardige 
Oudtheeden van dese Landen; en in 
't bysonder van d'eerste beginselen 
van Amsterdam, ook hoedanig dese 
Stadt allengskens is groot geworden ; 
met aanwysinge van de Stichtingen 
en Afbeeldingen van alle de Kerken, 
Kapellen, Kloosters, Gasthuysen en 
andere soogenaamde Geestelyke Ge- 
bouwen, die hier eertydts geweest 
hebben, en hoedanig deselve eyiidelyk 
met de Reformatie meest zyn ver- 
timmert, of tot een ander en beter ge- 
bruyk geschikt. Alles uyt geloofwaar- 
dige Historie-Schryvers versaamelt , 
en met oorspronglyke Stukken , Brie- 
ven en Bewysen , daarvan veele nooyt 
voor desen het licht hebben gesien , 
gestaaft en opgeheldert . . . Met meer 
als 70 Koopere Plaaten verciert. Am- 

23 



1/8 



LE LONG — LEO. 



sterdam, J. van Sq)teren. 1729. in- 
fol». (K. B.) 

Na een Bericht aan den leeser volgt een ge- 
dicht van H. van den Burg; aan het slot een 
uitvoerig register. De gravures zijn zonder naam 
van graveur. Het boek schijnt den schrijver 
moeielijkheden berokkend te hebben (Zie S^ff. 
Bibliotheek^ blz. 221). 

Godts wonderen met zyne Kerke, 
vertoont in een gedenkwaardig ver- 
haal , van meest Boheemsche en Mo- 
ravische Broeders, Die het Pausdom 
ontweken zynde, nieuwelyks een Euan- 
gelische Broeder-gemeente gesticht 
hebben , in Opper-Lausnitz, te Herrn- 
huth , In 't Gebiedt . . van . . Graaf 
L. van ZinzendorflF en PottendorflF, 
enz. enz. enz. Uyt Echte Berichten 
opgestelt. . Verciert met de Af beel- 
dinge van Hernnhuth. Tweede druk, 
veel verbeetert. Amsterdam , A. Wor 
en de Erve G. Onder de Linden. 
1738. in-8*. (B. U. A.) 

Met opdracht aan graaf van Zinzendorf en 
voorrede van den schr. Daarachter een gedicht 
van J. Deknatel. De gravure «Hernnhuth* is 
zonder naam van graveur. 

Kort Historisch Verhaal, van den 
eersten oorsprong der Nederlandschen 
Gereformeerden Kerken onder 't 
Kruys; BeneflFens alle derselver Leer- 
en dienst-boeken, soo van de Neder- 
duytsche, als Fransche Gemeentens, 
en derselver Veranderingen , tot naar 
de Reformatie. Met oorsprongelyke 
Stukken voorsien ; door . . . Tot een 
Byvoegsel van het Kort Historisch 
Berigt der Publieke Schriften, van... 
Johannes Ens. Amsterdam, Wed. S. 
Schouten en Zoon. 175 1. in-4". (K. B.) 

Met voorrede, inhoudsopgave en twee bijla- 
gen. — Het bedoelde werk van Ens is: Kort 
historisch Berigt van de Publieke schriften , ra- 
kende de leer en dienst der Nederduitsche Ker- 
ken der vereenigde Nederlanden ; zynde de for- 
mulieren van Eenigheid en de Liturgie^doorgaans 
genoegd achter de Psalmboeken ^ die in dezelve 
Kerken gebruikt worden. Utr. 1733. Herdrukt 
1746, 1857, 1861. 

Naleesingen en verbeeteringen in 
eenige van myne Uytgegevene Wer- 
ken: Kort Historisch Verhaal, van 
den eersten oorsprong der Nederland- 



schen Gereformeerden Kerken 
*t Kruys; Als meede tot De Bo« 
der NederduytscheBybels, DeH 
der Reformatie van Amsterda: 
Den Spiegel Historiaal , van Lo< 
van Velthem, Ten dienste dei 
hebbers Van Kerkelyke en Werc 
Historiën , Kortelyk meedege 
Door . . . Amsterdïam , G. de ( 
1760. in-4«. (K. B.) 

Zie ook: Historie der Ev. W 

Verhaal v. d. verdreven ballingen. 

Le Mire (Aub.), 1573—1640. Ki 

te Antwerpen. 

Cort verhael van het leven v 
H. Willibrordus aertsch-bischo 
Wtrecht , . . . Met een cort v 
van het leuen van syne mede-ghe 
Antwerpen, Plantijnsche Druc 
161 3. in- 12". 36 blz. (K B.) 

Met approbatie. Van dit hoogst zeldzami 
van Le Mire of A/iraeus verscheen een 
te Haarlem bij J. Pauwelsz voor G, \ 
Cramer, 1614. kl. in-8*. 46 blz. Daar vii 
nog aan het slot (blz. 44 — 46) ; Cort verA 
het leven van den Heyligen Pipinus^de». 
Hartoch van Brabant. Het boekje « 
bekend aan Foppens, Paquot e. a. 

Zie ook op: Adriam 

Lmubrecht {M.), 

LEMMENS (AEG.), Pastoor te M 
Zie: Lei'cn v. d. il. Gudila. 

Lenfant. 

Zie: Spanhemius (F.). 

LENNEP (M. Fr. van), Pred. t 
derloo. 

Gaspar van der Heyden l 
1586... [Acad. proefschrift] 
sterdam, C. A. Spin & zoon. 
in-8^ (B. U. A.) 

Met tal van bijlagen. 

Leo van S. Jan, ióoo— löyi.Ca 
Het leven van de saelighe 
Magdalena de Pazzi, Religieus 
de Orden van onse lieve V 
des berghs Carmeli ... In 't 
verhaelt uyt de ses Boecken 
Vincentius Puccinius. . . Ghen< 
vanden Kerckhove. 1628. in-8'. ( 
192 en (4) blz. (B. U. G.) 

Met voorreile, tafel en approbatie. 



LEON— LETTRE. 



179 



Leon (B. Louis de). 

Zie: Tere sa van Jesus, 

Leporinus (M.). 

Zie: Hasenmüller (E.), 

LERIUS (Th. van), Advokaat. 

Naemlyst van de Geestelyke Op- 
pDerbestuerders der kapel en kerk van 
St. Jacobs te Antwerpen, door . . . 
X^undationes Capituli S. Jacobi Ant- 
^verpiae coUigerunt Ph. Rombouts et 
Th. van Lerius. Antwerpen, J. E. 
IBuschmann. 1863. ln-8^ (M. M. N.) 

LE ROY (A.), geb. 1838. Pred. te Venloo. 

Iets uit de geschiedenis der Protes- 
'tantsche gemeente van Venloo . . 
Xeiden, J. J. Groen. (1883.) in-8". 
<B. U. A.) 

Le Roy (J.). 

Zie: Tomel. 
Le Roy (J. J.), Pred. te Oude Tonge. 

Zie: Merle (fAubigné. 

Le Sage ten Broek (J. G.). 

Zie: Maistre (% de): Volgorde. 

LESPINASSE (E.), Waalsch pred. te Am- 
sterdam. 
Zie: Vertoog Wegens. 

Lessurios. 

Histoire de 1'ordre du Saint Sépul- 
chre, son origine, son but et sa desti- 
nation, avec appendices, relatifs a 
la fondation de Tordre et sa réorga- 
nisation par S. S. le Pape Pie IX, 
par . . . D'après la 2e édition de Tou- 
vrage allemand sur Pordre précité 
par M. J. Hermens. Maestricht, Jos. 
Russel. 1872. in-4*. (K. B.) 

Met portret van den grootmeester der orde 
en eenige platen. Lessurios is een omzetting 
van Jos. Russel. — Bewerkt naar: J. Her- 
mens^ der Orden vom heiligen Grabe. 2te Aufl. 
Köln u. Neuss. 1870. in-4». 

LESTURGEON (A. L.), geb. 181 5. Pred. 
te Oosteihesselen , Vledder en Zweeloo. 

1 567 — 1867. Menso Alting, de eer- 
ste Hervormingprediker in Drenthe, 
na 300 jaren herdacht. . . Met histo- 
rische aanteekeningen. Koevorden, 
A. Boll Az. 1867. in-8». (B. U. A.) 



Leti (Gr.). 

Het leeven van Sixtus den vyfden, 
Paus van Rome.. Uyt het Italiaansch 
vertaald, en met een naauwkeurig 
Register voorzien. Door Wm. Séwel. 
Amsterdam, Janssoons van Waes- 
berge, en Wed. van S. Swart. 1695. 
in-8«. 2 dln. (XXII), 704 en (52); (II), 
698 en (58) blz. (K. B.) 

Met 12 gegrav. platen, allen (behalve de 
eerste) met italiaansche onderschriften maar 
zonder naam van graveur. Bij dezelfden 2e dr., 
1697, in-8*. 2 dln. en 4e dr. 1722. De laatste 
«vermeerderd met eenige aenmerkelyke Stuk- 
ken». De platen zijn geheel verschillend, mis- 
sen elk onderschrift evenals den naam van den 
graveur. Tusschen den tekst zijn talrijke gra- 
vures bijgevoegd. Zoowel de eerste als de latere 
drukken zijn van een opdracht der uitgevers 
voorzien. Nog latere dr. Amst 1739 (in-8*. 2 
dln.). Over de weinige betrouwbaarheid zie men 
PeujuoU II {in-S*.) ^ygv,v. — Oorspr.: Vita di 
Sistü y, pontifice Romano. Losanna, 1669. in- 
12*. 2 dln. 

Lettre Apologetique Circulaire 
de TEglise Walone de Middelbourg ; 
A tous Messieurs Les Conducteurs 
Des Eglises Walones des Provinces 
Unies. Pour les informer au vrai de 
ses Afaires, et en porter selon Dieu 
leurs bons Avis au Synode de Fles- 
singues. Imprimé i Middelbourg par 
ordre du Consistoire de l'Eglise Wa- 
lone; chés H. Smidt. 1668. in-4". 22 
blz. (B. U. G.) 

Ondeiteekend door de Labadie en 9 ouder- 
lingen en diakenen. — Vert. : Brief Geschreren 
en gesonden van de JValsche Kerck tot Middel- 
burgh By forme van Apologie^ aen yeder van 
de Walsche Kercken der Geünieerde Provinticn ; 
Dienende omme desehe na waerheydt te in- 
formeren vande saken de voornoemde Kercke 
aengaende. . . Uyt de Frange Tale . . . overgeset. 
Middelburg h.^ door ordre van de Consistorie 
7'an de Walsche Kercke t by H. Smidt, 1668. 
in-4*. 32 blz. (H. U. G.) De vert wordt vooi^ 
afgegaan door een bericht van het consistorie 
der Waalsche Kerk te Middelburg. 

Lettre Escrite de France, Tou- 
chant les violentes persecu tions qu'on 
y fait a ceux de la Religion Refor- 
mée. Een brief Geschreven uit Vrank- 
ryk , Wegens de wreede vervolgingen 
der Gereformeerde. [5 Sept 168^, fr. 
en holl\ Z. adres, in-4^ 1 2 blz. (K. B.) 



i8o 



LEÜLIETTE — LEVEN. 



LEULIETTE (J. J.) , 1767— 1808. Iloog- 
leeraar aan de Centrale School te Versailles. 

Verhandeling over den invloed der 
kerkelyke Hervorming in de zestiende 
eeuw . . Amsterdam, J. van der Hey. 
1806. in-8". (B. L. L.) 

Vertaald door //. F.wijk. — Oorspr. : Dis- 
cours sur cetie quesfion profosce par f Institut 
natwfwl'. Que/U a été ritifluence de hi rcfor- 
matton de Lutker sur les lumitres et la situa- 
tion politique des différents états de PEurope, 
Paris. 1804. 

Leven (Het) ende Mirakelen van 
de H. Adilia, In haer leven Abdisse 
van het Adel-stift van Aedorp oft 
Orp Ie Grand in Walsch-Brabant 
Patroonersse der selve Plaetse alwaer 
sy aengeroepen wordt voor de quaele 
der quaede Oogen. Loven, J.Jacobs. 
z.j\ in.i2«. (B. B. B.) 

Leven, deughden ende mirakelen 
van den H. Petrus de Aicantara, 
Minder- broeder. Antwerpen, M. Cnob- 
baert. z. j. in.8^ (B. U. G.) 

18 gravures met holl. en lat. onderschriften. 
Z. n. V. graveur. 

•Leven (Het) van de heylige Alena, 
maegd en martelares, beschermhey- 
lige van Vorst by Brussel. Brussel, 
nationale Maetschappij . . (formaat?) 

Vlaemsi'he Bibliogr.^ I. blz. 55. 

•Leven (Het) van den H. Aman- 
dus, Bisschop van Maestricht en 
Apostolycken Ghesant naer den 
Westen. Ghendt, P. de Groesin. 1720. 
in-8». 

Vanderhaegfun ^ III. n». 2602. 

'Leven (Het) van den engelschen 
leeraer der H. Thomas van Aquinen, 
uit de orde der Predikheeren. Leu- 
ven, Fonteyn. 1857. in-18'*. 

Vlaemsche Bibliogr^ III. 58. 

•Leven van den ecrw. pater Ar- 
ChangelUS van Schotland. Gent, 
Vereecken. in- 12". en Rousselaere, 
van Hee. z. j. in-I8^ 2 dln. 

Vlaemsche Bibliogr,^ I. blz. 56. 

'Leven van den H. Arnulphus. 



Brugge, van Hee-Wante. z.j. in-i2*. 

Vlaemsche Bibliogr^ I. blz. 56. 

Leuen (Hier begint dat wonder- 
lijcke I) der gesellen des heyli- | ghen 
vaders sinte Franciscus [van Asaisi] 
Nv I eerstwerf geprët. seer scoon ö 
lesen. 'sHertogenbosch, L. Hayen. 
1514. in-8". 108 bladen met gothi- 
sche letters gedrukt. (K. B.) 

Blad I. recto een houtsnede (de H. Franciscus 
de stigmata ontvangende), blad i. verso het 
drukkersmerk. Blad 107 verso : « Hier eyndet 
dat leuen vandë gesel- | lê des heyligen vaders 
sinte fracisc' | En is geprent Tshertogêbosch 
teghê I die schole ouer bi mi LAurens hayen | 
in die kercstraet. Int iaer ons heerê | M.CCCCC. 
eiï xiiij. 1» | Daaronder het drukkersmerk. Het 
blad heeft recto en verso dezelfde houtsnêe, 
als die op den titel. 

Leven (Het) van den H. Fran- 
ciscus van Assisie, insteller van de 
orde der Minderbroeders. Rotterdam, 
P. T. Braam; 'sGravenhage, Gebr. 
J. en H. van Langenhuysen. 1850. 
in-i2«. (B. K. A.) 

Met portret. 

'Leven van den H. Franciscus 
van A88i8ie, uit het fransch. Gent, 
Van Ryckegem-Lepere. i8S5.in-i8'. 

Vlaemsche Bibliogr.^ I. 57. 

'Leven van den Heiligen Fran- 
ciscus van AssIsIe . . naer het fransch 
door den Eerw. P. E. S. V. D. H. 
Gent, C. J. Vanryckegem. 1856. in- 

Vanderhaeghen^ V. n*. 10377. 

'Leven van den H. Franciscus van 
Assisie, opgesteld door zijne mede- 
gezellen, gevolgd van de leer en 
gulden woorden van broeder Egidius. 
Vertaeld door G. C Ubaghs. Leu- 
ven, G. Peters. 1864. in-8". 

Vlaemsche Bibliögr,^ III. 56. 

'Leven van den H. Franciscus 
van Assisien. Rousselaere, van Hee. zj, 
in-I8^ 

Vlaemsche Bihliogr,^ I. 57. 

Leven (Dit is Het) S. Augustini , 

Bisschop van Iponien, ende voor- 



LEVEN (Augustinus — Bernaert.) 



i8i 



ste Leeraer der Kercke . . Hier 
>ch by ghevoecht, het Leven 
zijn Vader Patricius, ende zijn 
er Monica, t'welck van Augus- 
self int cort beschreven is . . 
en; J. Theunisz. i6oï. in-8". 
en 124 blz. (B. U. Leuv.) 

▼oorwoord v. d. uitgever. 

SVEN van den Heiligen Augusti- 
bisschop van Hippone, leeraer 
cerk. Door E S. V. D. R. Pr. 
, C. J. Vanryckegem. 1852. in- 

derhaeghen , V. n». 10358. 

CVEN van den H. AugUStinUS, 
;r der kerk. Gent, Vanryckegem- 
re. in- 18". en Rousselaere, van 

msche Bibliogr.^ I. blz, 56, 

SVEN van de H. Barbara, pa- 
esse tot eene zalige dood. Gent, 
ermeersch en Brugge, van de 
ele. in-i8'. 

msche Bibliogr.^ I. blz. 56. 

2 VEN (Het) en mirakelen van 
. Maegd en martelares Barbara, 
idere patrooners voor de biegte, 
besmettelyke ziekten en on- 
iene dood. Gent, Rousseau — 
ie. in-i8*. 

'ms€fu Bibliogr,^ I. blz. 56. 

VEN en Mirakelen van de Heilige 
ira, byzondere Patrooners tegen 
nvoorziene dood. Gent, J. en 
/ander Schelden. (1858.) in-8'. 
V B.) 

approbatie. — 2e dr. 1861. — 3e dr. 
outsnede; Gent, II. van der Schelden. ' 
in-8». (K. B. B.) 

iVEN (Het wonderbaer), de dood 
; mirakelen der moedige maeg- 
m glorierijke martelaressen, de 
.e Barbara . . en de heilige Apol- 
. . Gent, wed. Van der Schel- 
in- 12^ 

'msche Bibliogr.^ III. 55. 

SVEN en mirakelen der maegd 
artelares de H. Barbara, bene- 



vens meditatien. . enz. Met Kerkelijke 
goedkeuring. Breda, H. J. v. Wees. 
1866. in-32". 

Brinkman^ s CataL, blz. 718. 

Leven (Het) ende miraekelen Van 
de Heylige . . Martelaeren Basinus 
ende Gerulphus ende de H. Maget 
Aldegundis . . Patroonen van de . . . 
Prochie van Dronghen . . . door Fr. 
Mart. St. . . Gend , J. Snoeck — Du 
Caju. 18 13. in-i2«. (B. B. B.) 

Vroegere dr.: Ghendt, B. Manilius. 1658. in- 
8*., waar, in de approbatie, de naam is aan- 
gevuld tot: Martinus Steyt. — Ghendt, P. 
de Goesin. 1762. in-i2*, (Vander haeghen^ II. 
«•. 1200, Ilï. n*. 4162). Vergel. Leven v, d, 
H. Gerulphus. 

Leven (Het) Van de . . H. Begga, 

hertoginne van Brabant, Stighteresse 
der Beggynen. Met Een Cort Begryp 
van de Levens der . . Beggyntjes . . 
by een vergadert door eenen onbe- 
kenden Dienaer Godts. Antwerpen, 
Wed. van P. Jacobs. 171 2. in-8'. (B. 
U. G.) 

Met opdracht; een holl. gedicht: Tot den 
User,' protestatie, onderteekend: j. C. I. en 
voorrede. Aan het einde eeu Tafel der Beg- 
gyntjes, Tegenover den titel het portret der H. 
Begga, gegrav. door Th. van Merlen. 

*Leven van den achtbaren Joannes 
Berchmans. Antwerpen, van Dieren. 
in-i8*. 

Vlaemsche Bibliogr , I. 57. 

Leuen (D) van sinte { bernaert 

met I vier schoone Omeh'en die hi 
ghemaeckt heeft | op dat euagcliü 
Missus est angelus gabriel. En noch 
meer j ander schoon sermonen die hij 
ghemaect heeft. Ende noch oeck som- 
mighe| schoon ghebeden die hi maecte 
tot onser lieuer vrouwen die hi trou- 
welijck I diende als een deuoet ende 
vierich capellaen. {Onder den titel een 
groote houtsneè en daaronder:) En 
men salse vindë ThStwerpë in onser 
lieuer vrouwe pant bi die camer poorte. 
in-fol^ (X) en 170 bladen, in twee 
kolommen met gothische letters ge- 
drukt. (K. B.) 

Blad I verso : «Hier beghint die prologhe vandë 



l82 



LEVEN (Bertillia — Catharina.) 



se I uen boecken des leuens va sinte Ber | naert 
eerste abt va Clarendale | ». Op blad 134 recto, 
waar de levensbeschrijving eindigt^ wordt Ber- 
nard genoemd « eerste abt va clereual ». Be- 
halve de vier op den titel vermelde homilien, 
bevat dit boek nog vier sermoenen n.1. : 
«Opten heylighen Kerstdach* (fol. 150 verso); 
«Vandê heylighen paeschach {sic)» (fol. 152 
verso); «Van dê heylighen pinxterdach» (fol. 
159 verso); Van allen lieuen heylighen» (fol. 
161 verso). Vervolgens twee gebeden tot Maria ; 
daarna de canonisatie- bul en een brief van paus 
Alexander aan Koning Lodewijk van Frankrijk. 
Ten slotte ♦Een schoon liedeken en een lof 
van I den heylighen vader sinte Bemaert | het 
welc begint op die tien lettere des | naems 
l^mhardus na oerdinancie | En men macht 
singhen op die wijse | God groete v suyuer 
bloeme maria | maghet fijn. Oft op die wijse 
Met I vruechden willen wij singhen en loe | uen 
die triniteyt etc». Aan het einde: «Gheprêt in 
die vermaerde cuopstadt | van Antwerpê | bi mi 
Claes de graue | wonëde in onser lieuer vrou- 
we pant I bi di camer poorte. Int iaer ons hee- | 
ren. M. CCCCC. en xv. op den. xxi. | dach van 
Februarius | ». Daaronder het spaansche wapen. 
Op het laatste blad recto een groote houtsneê. 

•Leven van de H. Bertillia maegd, 
getrokken uijt de registers van de 
abdijc van Marole ; wordende geviert 
tot Brusthem in de Cappelle van 29 
Augusti. St. Truyden, J. B. Smits. 
18 18. in.8*. 

iü Visser^ Naamlijst^ VI. 394. 

'Leven van de heilige Catharina 
van Bolonje. Met platen. Doornik, 
H. Casterman. in-i8*. 

ld, in-i2«. — v/a ent SC he Bibiiogr,, II 45. 

'Leven van den H. BonifaclUS, 
aertsbisschop van Mentz en marte- 
laer; en van den Heiligen Hubertus, 
Eerste Bisschop van Luik, door den 
eerw. P. E. S. V. D. H. Gent, C. 
J. Vanryckegem. 1857. in-i6*. 

Vanderhaeghcn^ V. n». 10380. 

'Leven van den H. Franciscusde 
Borgia , derden Generael van de Soc. 
Jesu. . . Antwerpen. 1671. in-12". 

Door A. Poirters. — Zie: 7'. Doorninck,^ 
II. n«. 2193. 

'Leven van den heiligen Carolus 
BorromeUS, kardinael.. vrij gevolgd 
naer het fransch door E. S. V. D. H. 
Gent, C. J. Vanryckegem. 185 r. in- 12". 

VanJerhaeghg»,^ V. n«. 10350. 



'Leven van den H. Carolus Bor 
romeus, aertsbisschop van Milanen 
Gent, Van Ryckegem — Lepere, in i8* 

Vlaemsche Bibliogr., I. blz. 56. — ld, Rw 
selaere, Van Hee. 'm-i^* , {Vlaemsche Biblwgr 
II. 44-) 

'Leven van zyne hoogheyd Man 
ritius-Joannes-Magd. De Broglie . 
bisschop van Gent, bevattende een< 
beknopte geschiedenis der religie 11 
Vlaenderen van 1807 tot 1821. Gend 
J. J. L. Rousseau. 1844. in-i2*. 

Vander haeg ken ,^ V. n*. 10056. 

'Leven van Z. Hoogweerdighei 
Mauritius de Brogüe , bisschop va 
Gent. 1863. 

Vlaemsche Bibliogr,, III. 57. 

Leven (Wonderbaer) van den a 
ligen Pater Laurentius a Brunduaft 
Generael van 't orden der . . Cap 
cinen. Getrokken uyt het Proces zyx: 
Zalig- verklaeringe. Antwerpen, J. J 
Parys zoone. (1783.) Met goedkeu 
ringen, in.8-. (B. B. B.) 

Met door H. van Dueren gegrav. portret 

Leven van den zaligen Laurentius 
a BrundusiO Generael der . . . Pateni 
Capucienen , getrokken uit het proces 
syner Zaligverklaering. Met appro 
batie. [Z. adres, niet vóór 1783. ge 
drukt] in-8«. 16 blz. (B. U. Leuv.) 

Leven (Het) , de gevoelens en d 
bedrijven van Caivijn. Een leesbod 
voor 't algemeen. Uit het Hoogduitse! 
vertaald door G. H. Reiche . . Me 
een voorrede van H. Muntingb 
Utrecht, W. v. Ijzerworst. 1 796. in» 
(K. B.) 

De voorrede van den schr. is onderteeken<! 
y. F. IV, T, 

Leven (Het) van Jan Calvyn. Aa 

sterdam , Weytingh en van der Haan 
1842. in-S^. (B. L.) 

Met voorrede v. d. schr. en twee bijlagen 
waarvan de eerste het tesUment van Caivijn 

•Leven van de H. Catbarim 

Gent, Vanderschelden. in-i8'. 

VlasfUiche Bibliogr,. I. blz. 56. 



LEVEN (Cheverus — Edwards.) 



183 



^ van den Kardinael de Che- 
^rtsbisschop van Bordeaux, 
ere, van Hee. in-i8*. 

t/ Bibliogr,, I. 56. 

IN van . . Joannes Benedictus 
A Pastor van Willebroeck. . 
en Den 4 July 1804. Twee- 
Ie merkelyk vermeerdert. Ant- 
C Parys. zj. in-S». (B. K. A.) 

TCde. 

^^ van de heilige Clotiidi8, 
i van Frankryk, en van de 
enoveva, patroones van Parys. 
e plaat. Doornik, J. Caster- 
53. in-iS*. 

M Bibliogr., II. 45. 

(C van de H. Coleta, met 
^ene . . Grend , J. J. L. Rous- 
j6. in- 24*. 

ligkeHy V. n». 10070. 

N van de H. Margarita van 
Gent. 1852. in•I8^ 

\e Bibliogr., I. 58. 

\ (Het) van Thomas Cran- 
Kerkhervormer in Engeland, 
uit het Engelsch door Ad r. 

se.. Amsterdam, J F.Schleyer. 

S*. (K. B.) 

lit met portret v. Cranmer. Vertaald 
1832 door *t Engelsch Tractaatge- 
"tgegeven weik: Levens der Britsche 
mers vao Wickleff af tot Fox. 

(Doorluchtich endeStichtich) 
ir. Catharina Daneel8, t'Haren 
11 Religieuse in 't Clooster 
Annuntiaten Tot Loven . . . 
en, C. Woons. 1647. in-8". 
89 en (i r) blz. (B. U. G.) 

racht, voorrede, approbatie en tafel, 
t van Catharina Daneels, geteekend 
nans, gegrav. door Lommelin. Door 
idt 

N (Het godvruchtig) en zalig 
van Dirk Adrianus Detmar, 

laatstelijk Predikant te Ede. 

leels uit zijne eigene aantee- 

i bijeenverzameld. 2e dr. Am- 
H. Höveker. 185 1. in-8". 

ï». Naamlijst f 1851. blz. 57. 



Leven (Het) en karakter van den 
beroemden engelschen godgeleerde 

Dr. P. Doddridge , . . uit het Hoog- 

duitsch overgezet door . . J. W. Sta- 
tius Muller . . . Met een voorberigt , 
bevattende: Herinneringen aan den 
voornoemden leeraar, J. W. Statius 
Muller, van zijnen vriend en leerling 
J. Nieuwenhuis. . . Nijmegen , J. F. 
Thieme. 1837. 'ï^-^*- 

Het duitsche oorspr.: Leben Des D, Philipp 
Doddridge, . Frei tiach dem Englischen bear- 
beitel von Af, K. C. G, Schmidt, Greiz. 1830. 
in-SV 

*Lev£N van den H. Dominicus . . . 
Naer de uytgaeve van M. M. Weis, 
Rass en D. Ram. Met eenige aantee- 
keningen. Gend, J. J. L. Rousseau. 
(1840.) in-i2*. 

Met approbatie van 8 Aug. 1840. Vander - 
haeghen^ V. n». 10026. waar onder n». 10208 
een Lei'en van den H. Dominicus bij den zelfden 
z. j. wordt vermeld. 

Leven (Het) van den H. Donatus 
Martelaer; Patroon tegen alle schae- 
delyk Onweder, Storm-winden , Re- 
gens, Droogte, Hagel, Donder en 
Blixem. Gretrokken uyt een Fransch 
Boeksken . . gedrukt tot Luyk , in. . . 
1758. Brussel, J. B. Jorez. 1784. Met 
Approbatie, in.8^ (B. B. B.) 

Met voorrede. Vroegere drukken: Brussel, 
1764. in-i2*. (B. B B.); Brussel, 1772. in-8». 
(B. B. B.) — Oorspr.: La Vie de St. Donat^ 
Martyr . . Par Mr. FAbW' Docteur de Sor- 
bonne.,, Liege, S. Bourguignon. z. j. in-8*. 
Met approbatie van 10 April 1758. 

'Leven (Het veelbewogen) en de 
rijk gezegende arbeid van . . P. van 
DIJke . . Gereformeerd leeraar te St. 
Philipsland , medegedeeld door eenige 
vrienden. Benevens eenige brieven en 
het portret van Z. E. W. met een 
inleidend woord van D. Wijting. Bie- 
zelinge, J. Fraanje. 1885. in-8". 

Neder l. Bibliogr.,, 1885. blz. 10. 

'Leeven (Het) van . . Jonathan 
Edwards; in deszelfs leeven , Predikant 
van het Collegie van New-Jersey ; met 
uittreksels uit zyne bijzondere Schrif- 
ten en Dagboek . . Naar den tweeden 



i84 



LEVEN (Eligius — Geertruyt.) 



druk uit het Engelsch vertaald , door 
E. Nooteboom. Utrecht, W. van IJzer- 
worst. 1791. in8". 

S. de Visser, Naamlijst, I, 139. 

Xeven van den Heiligen Ellgius, 
bisschop van Noyon , gevolgd door 
het leven van den Heiligen Nicolaus 
van Tolentyn . . . door den Eerw. 
P. E. S. V. D. H. Gent, C. J.Van- 
ryckegem. 1858. in-I2^ 

Vatiderhaeghen^ V. n*. 10389. 

*Leven van de heilige Ellsabeth 
van Hongariën (weduwe), Patroones 
tegen de overstroomingen , tegen het 
zilt en andere kwade ziekten . . . 
St. Nicolaas, J. Edom. 1856. in-32*. 

Vlaemschi Bihliogr., lïl. 56. 

*Leven van de H. Eiisabeth bij- 
een vergadert door eenen Pater der 
Minnebroeders van Brussel. Antwer 
pen, 165 1. [formaat?) 

Sen'ais Dirks. hlz. 196. — Door P. Weert s. 

'Leven van de H. Eiisabeth, her- 
togin van Thuringen. Gent, Rousseau- 
Warrie. in-i8*. 

Vlaemsche Bihliogr., I. 57. 

*Leven van de heilige Ermellndis , 

patrooners van Meldert. Tienen, 
Merckx. 1840. in-i2*. 

Door K. Saelmaekers, priester. Vlaemsche 
Bihliogr., II. 48, 

Leeven (Het) van den Heiligen 
Martelaar EvermarU8, Wiens Lighaam 
rust tot Rutten by de Stad Tongeren., 
alwaer zyne Reliquien bewaart worden 
in de nieuwe Capelle, gebouwd in . . . 
1784 .. . Zonder adres en z, j. in- 
\2\ (B. B. B.) 

Met approbatie van 1627. 

Leven (Het wonderlyck ende Mi- 
racvlevs) vanden . . . H. Fiacrvs In 't 
Vlaems gheseyt den H. Friael Den 
welcken van over langhen tijt ende 
veel jaeren is besocht gheweest inde. . 
Abdye ende Clooster van Groenen- 
briele tot Ghendt . . Getrocken uyt 
de Legende der Heyligen van H. 
Rosweydus, Z. Lippeloo, ende een 



Frans Boeck geapprobeert van F. 
Laevinus Meytius . . . Ghendt, M, 
Graet. 1661. in-S'. 80 blz. (B. B.B.) 

Met opdracht v. d. schr. J. Hulenbroacq 
en approbatie. 

*Leven van den gelukzaligen Petrus 
Fourler, en van Nicolaus de Flue. 
Met eene plaat. Doornik, J. Gaster- 
man. 1852. ini8*. 

Vlaemsche Bihliogr., II. 47. — ld. VertaaU 
door P. />, Cracco. Doornik, Casterman. 1856. 
Vlaemsche Bihliogr., III. 57. 

*Leven van den zaligen FrancisCIIS 
van Hieronymo. St. Nicolaes, A. L 
Rukaert- Van Beesen. 1 8 3 1 . (formaat}) 

fd. Brugge 1853. in-i2«. — Vlaemsche Bi- 
hliogr., II. 45. 

Leven van den H. FrancitCIll de 
Hieronymo, Priester-missionaris der 
societeyt van Jesus, gevolgd vaneene 
noveen ter zijner eer. Brussel , We. J. 
J. Vanderborght. (1840.) in-i2*. (B. 
B. B.) 

Met portret en approbatie. Andere dr. (of 
andere biographie): Gent, Vereecken, in-i2'.; 
Kousselaere, van Hee. in-iS*. Vlaemsche Bi- 
hliogr. .^ I. 57. 

Leven (Het zeldsaem) vanden Hey- 
ligen Franci8CU8 de Paula. Stichter 
vande orden der Minimen ... In de 
Nederlandtsche Tale uytghegheven 
Door eenen Priester van de selve 
Orden. . . Antwerpen , A. Graet 1686. 
in.8». (XVIII), 232 en (8) blz. (B. B.B.) 

Met bede aan de H. Maagd v. d. schr. P.F. 
Cm. e. B. B. M. o., voorrede, door J. Vanden 
Sande gegrav. portret, gedicht en approbatien. 

Leven (Het) vande H. Maghet 
Geertruyt Abdisse tot Eisleben.. Ouer- 
ghestelt uyt den Latijne in neder- 
landtsche tale , door C. D. W. Hant- 
werpen. H. Verdussen. Met gratie 
ende Priuilegie. z. j\ (1607.) in-8*. 
(XXIV), 672, 3ioen(i6) blz.(B.K.A.) 

A. d. keerzijde v. d. tit. een kopergravure. 
Met opdracht v. d. vert. C. de Witie , voor- 
woord, getuigenissen aangaande de heiligt^ 
en voorrede. Aan *t slot register, lijst der druk^ 
fouten, approbatie en privilegie. De herdruk 
Den ghesant der ghedachtenisse zie op : Gkesatr ^ 

Leven (Het) van de Heylige 



LEVEN (Genoveva — Gudila.) 



185 



Palts-gravinne van Trier ge- 
lyk genaemt de Nederlandsche 
ia efiz, [jfir. afz, titelen s. adres]. 
B. B. B.) 

.e approbatie draagt geen dagteekening. 
Se eeuw , ontleend aan de Cerisiers; 
o*. 

^EN (Het) Ende Mirakelen Van- 
eylighë . . Martelaer Gerulphus. 
n vande Vermaerde Prochie 
'ronghen. Die besonderlijck . . 
de Kortsen . . aenroepen wort. 
ïuen door Mart. St. Ghendt, 
lilius. 1658. in-8*. 45 en (3) blz. 

rhaeghen^ IL n*. 1199. Door Mart. 
/ergel. Leven v. d. H. Ba sinus. 

EN (Het) van de Heylighe 
ive maget en martelaeresse , 
ïene Beschryvinge van haere 
;elen, en de plaetzen alwaer 
. Reliquien geëert worden, 
ken uyt verscheydeSchryvers.. 
licht gegeven ter oorzake van 
;en-hondert-jaerigen Jubilé naer 
dood. Brugge, C. de Moor. 
in-S». (K. B. B.) 

ravures van F. H. F., voorrede en ap- 
Het zelfde als de vertaling van Drogo? 
ar. 

EN (Wonderlyk) van de hey- 
OttoliBVe, maegd en martelae- 
Wiens heylige Reliquien he- 
in de Parochiale Kerke tot 
, Benevens vele schoone Mi- 
i die zy in haer Leven en naer 
dood gedaen heeft . . Van me- 
Irukfeylen verbetert. . Ghend , 
^n. z. j, in-4". 64 blz (B. L. L.) 

>utsneden o. d. tit. en in den tekst. — 
AH 2 edities bij denzelfden z. j. {Van- 
en^ IV. 124.) 

EN van de Heylige Godelieve, 

en Martelares. Nieuwe ver- 
ï uytgaef. Door L. J. V. R. 
C. J. Vanryckegem. 1844. in- 
»• B. B.) 

oorrede, holl. gedichten, houtsneê en 
ie. — Door L. J. Van Ryckegem, 
r het verhaal van Drogo -y zie aldaar. 

TEN (Het) van de H. Godelieve 



maget ende martelaresse: Naer den 
sin van de oude Vlaemsche Legende. 
Ghendt, Fr. Bernaert. z. j. in-4*. 

Vandtrhaeghen. III. n*. 3999. 

*Leven van de H. Godelieve, 

maegd en martelares. Rousselaere, 
van Hee. in-r8*. 

Vlaemsche Bihliogr,.^ I. 57. 

•Leven van den H. AloysiusGon- 
zaga, belyder der Societe3rt Jesu. 
Gend, Ch. De Goesin-Disbecq. 1822. 
in- 12*. 

Vanderhaeghen ^ IV. n*. 7586. 

'Leven en daden van den H. Aloy- 
sius van Gonzaga . . vertaeld door 
L. J. V. R., priester. Derde uitgaef. 
Gend, C. J. Vanryckegem. 1845. 
in-i8*. 

Vertaald door Z. J, Vanryckegem, Vander- 
haeghen^ V. n*. 10307. 

*Leven van den H. Aloysius van 
Gonzaga. Naar het Fransch. 's Bosch, 
G. Mosmans. 1878. in-8'. 

NederL Bibliogr.^ 1878. blz. 45. Een 4e dr. 
(van deze vertaling?) aldaar 1885. {Mes, Kath, 
pers, blz. 143.) 

Leven van den Godzaligen Vader 
Lodewijk van Granada , uit de orde 
van den Heiligen Dominicus .... 
Maastricht, G. A. Gulikers. (1831.) 
(Kerkelyk goedgekeurd.) in-8". (B. 
B. B.) 

'Leven van den eerbiedw. heer 
K. J. Grlmmlnck^ pastor van Caester. 
Brugge, van de Casteele. in- 12. 

Vlaemsche Bibliogr., I. 57. 

Leven (Het), Deughden ende Mi- 
rakelen van de H. Maeght Gvdlla, 
Patroonersse der Baronnye Moorssel. 
Ende oock van . . . Brussel. Wt ver- 
scheydë Autheurs by-een vergadert, 
door A. V. H. In 't licht ghebraght 
door . . Aeg. Lemmens, Pastoor [z/a»J.. 
Moorssel. Brussel, G. Scheybels. 1663. 
in I2«. (XVI), 190 en (22) blz. (B. 
U. Leuv.) 

Met gravure van A. Voet, opdracht, holl.- 
gedichten van P. de Vleschoudere en approbatie. 
Op de laatste blz. nog een gravure. 

24 



i86 



LEVEN (Gummarus — Kamphuizen.) 



Leven (t') Dcuchden ende Mira- 
culen Van . . S. 6vmmarV8 , Inghe- 
boren Patroon Van Lier, By een 
vergadert uyt diversche Autheuren 
ende schriften, door J. K. Canoniek 
van het Capittel aldaer. . Antwerpen, 
G. van Wolsschaten , 1644. met gratie 
ende privilegie. in-S». (XXXII), 288 
en (8) blz. (K. B. B.) 

Met gravure, opdracht doo»* den schr., Ju- 
docus Kegelius, onderteekend, voorrede, 
opgave van bronnen ^ tafel , holl. gedichten van 
C. Raes,, G. V. \Vols;chaten, J. Berchmansen 
H. de Pooler. Aan 't slot approbatie en privilegie. 

Leven, deugden ende mirakelen 
van den . . Heyligen GummaruS . . 
bezonderlyk geëerd . . tegen gesletend- 
heyd. Uyt diversche Autheuren ende 
Schriften. . Antwerpen, H. Bincken. 
(1774.) in.i2«. (B. B. B.) 

Met voorrede en approbatie. Herdruk van een 
uitgave van 1 744 , blijkens de eerste approbatie. 

Leven ende deughden van . . Agnes 
van Heil8bach gheestelycke dochter.. 
Door eenen Priester der selve Socie- 
teyt Antwerpen , M. Knobbaert. 1691. 
in-4". 336 en (8) blz. (B. U. L.) 

Met gegrav. portret, voorrede, register en 
approbatie. Toegeschreven aan pater Fr. Nee- 
rincq S. J. Zie Sommervogel.^ bk. 514. 

Leven (Wonderlyk) van de H. 
Maghet Hiltrudis Patronersse en fon- 
datersse der vermaerde abdye van 
Liessies, in 't fransch-Henegauw, Van 
*t Order van S. Benedictus, in het 
Diocees van Cameryk. Alwaer haere 
H. Reliquien rusten. . Loven , Druk- 
kerye der Academie. 1770. in-8" (K. 
B. B.) 

Met gegrav. portret, voorrede en approbatie. 

Leven (Het) van Johannes HuS8. 
Uit het Hoogduitsch vertaald door 
G. H. Reiche,.. Met een, over dit 
Werk, in het Voorbericht geplaatst 
oordeel van H. Muntinghe . . Rotter- 
dam, N. Cornel. 1799 in-8". (K.B.) 

Met gegrav. portrei v. Hu^^s op den tit. Door 
den schr. der levens van Calvijn , Luther enz. 
evenzoo door Reiche vertaald. Oorspr. ^?) : 
y. Hussens Lebin, Lei^zig. 1798. in-8*. 

*Leven en marteldood van Johan- 



nes H1IS8 Amsterdam, H. Höveker. 
1857. in-8« 

2e Dr. 1869. Zie Brinkman s Cata!.^ blz. 718. 

*Leven en mirakelen van den za- 
ligen Idesbaldus. St. Nikolaes, Rukaert. 
in- 12". 

Vlaemsche Bibliogr.^ !• 57- 

*Leven van den H. Vader Joannes 
a Cruce , eersten ongeschoenden Car- 
meliet. Gent, J. B. Rousseau. in- 12°. 

Vlaemsche Bihlhgr.^ I. 57. 

*Leven van den heiligen JoanneS 
a Cruce. Met platen. Doornik, Cas- 
terman. 1853. in- 18". 

Vlaemsche Bibliogr»^ II. 46. 

*Leven van den H. Joannes de Deo 

en van broeder Edmundus. Gent, 
de Busscher. 1850. 

Vlaemsche Bibliogr.^ I. 57. — ld. Gent, 
Van der Meerscli. in-i8'. (Vlaemsche Bibliogr,^ 
II. 46.) 

*Leven van den heiligen JoanneS 
de Deo en van den heiligen Franciscus 
a Paulo. Met platen. Doornik, Cas- 
terman. 1853. in- 18". 

Vlaemsche Bibliogr.^ II. 46. 

Leven ('t) van Johanna, Paus van 

Rome, Onder den Naam van Jo- 
hannes den Achtsten. Waar in haar 
zonderling gedragh uit de Oudt-heit 
wordt opgeheldert, de waarheit dee- 
zer Historie krach tigh beweert, en 
door de vermaardste Schryvers be- 
vestigt. Met kopere Platen. Amster- 
dam, Smits. 1722. in-8*. (B. U. A.) 

Het «voorbericht» is onderteekend: A. M. 
eo leert ons dat wij hier te doen hebben met 
een omwerking van den door Des Vignoles- 
bewerkten tweeden druk der fransche vertaling- 
van Spanheim's Papa foemina, (Zie op Span- 
hemius). De gravures zonder naam van graveur. 
Met bladwijzer. 

Leven (Het) Van Dirk Rafelsz 
Kamphuizen, Nooit voor dezen ge- 
drukt. Hiervoor is gevoegt het Vaars 
van P. Rabus, Op Kamphuizens 
Geestelijke Dichtkunde. Amsterdam, 
J. Rieuwertsz. 1699. in-4*. 40 blz. 
(B. D. A.) 



4 



LEVEN (Kempis — Liedwy.) 



187 



Vroegere dr.: Kolterdam, B. Bos, 1683. in- 
4«. (XII) en 28 blz. (K. B.) Nog een andere 
dr. van 1699: Amst bij de wed. P. Arentsz; 
nog latere dr.: Amst, M. Schagen, 1723. De 
beide laatste bij Rogge, Bibl. der Remonstr. 
Gesckr, blz, 284. Waarschijnlijk door P. R a b u s. 

Leven (Het) van Thomas a Kempis. 
Door G. T. St. Uit het Hoogduits 
vertaalt Haarlem , J. Nieuwenhuyzen. 
1744. in.8*. (B. U. A.) 

Uit het voorwoord van den vertaler blijkt dat 
G. Tersteegen de schrijver is. 

*Leven van den Gelukzaligen Sta- 
nislaus Kostka . Gend , J. B. Poelman. 
(1826.) in-8". 

Vanderhaeghen^ V. n*. 9189. 

'Leven van den H. Stanislas 
Kostka. Gent, Vanryckegem. Z. j, 
in-8«. 

Vanderhaeghen t V. n». 104 17. 

*Leven van den H. Stanislaus 
Kostka^ Novice van het Gezelschap 
van Jezus, 's Bosch , G. Mosmans Sen. 
1878. in-8*. 

Brinkman^ s Catal , blz. 719. 

Leuen (Dat), ende die | Passie, 
ende Verheffinghe vander heyliger 
maget | sinte Kunera die in die stadt 



Mer {sic) haer 
en die ghe- | 



vi Renen rustëde is 
tekent ende mirake 
schiet sijn en noh (sic) dagelicx ge- 
schië die | god gedaë heeft doer die 
heylighc | Maghet Sinte Kunera. {Dan 
volgt een groote houtsneè en daar- 
onder:) Dit boecxken vercooptmen 
in die stadt van Renen. Z, n, v, dr, 
en jsr. j\ in-4". 24 bladen ongepagi- 
neerd. (K. B.) 

Met tal van houtsneden. Het boekje kan niet 
vóór 15 15 gedrukt zijn, want een mirakel uit 
dat jaar wordt vermeldt blad 23 recto. 

•Leven van Bened. Jos. Labre . . . 

gestorven 16 April 1783. Gend, J. J. 
L. Rousseau. 1860. in- 12*. 

Vert. door De IVinter. V anderhaeghen ^ V. 
n». 10159. 

*Leven van den gelukzaligen Be- 
nedictus Josephus Labre, zalig ver- 
klaerd . . den 20 Mei 1860. Poperinge, 
Duclos. 1870. in- 12*. 



Vlaenische Bibiiogr., III. 55. 

*Leven (Het) van den zaligen 
Pelgrim Benedictus Joseph Labre . . 
Uit het Italiaansch. Zwolle , Thomas- 
a-Kempis-Vereeniging. 1881. in-8".(?) 

Mes , Kath. pers ^ blz. 144. 

Leven van den H. Jacobus Lacops 
geboortig van Audenaarde , Kanonik 
der orde van Premonstreit en een 
der negentien Martelaren van Gorcum. 
Brussel, Fr. Vromant 1868. in- 12". 
(B. B. B.) 

Door V. de B u c k. Met gravure en appro- 
batie. 

*Leven van Alphonse Frangois 
Lacrolx, (vertaald) uit het Evange- 
lisches Missions-Magazin van Bazel. 
Met een voorrede van P. H. Hugen- 
holtz. Rotterdam , M. Wijt en zonen. 
1863. in-8«. 

Neder L Bibiiogr.^ 1863. blz. 86. 

*Leven van Mgr. de La Motte . . 
Met platen. Doornik, H. Casterman. 
in-i8*. en in-I2^ 

Vlaemsche Bihïiogr,,^ II. 47. 

*Leven (Het) en de deugden van den 
H. Laurentius , martelaer, byzonderen 
patroon tegen kwaden brand , nage- 
latene en andere lichamelyke kwalen. 
Door P. V. S. Gent, Wed. J. Poel- 
man-De Pape. 1849. in- 12". 

Vlaemsche Bibiiogr., 11. 48. 

Leven van Jufvrouw Le Gras (Lu- 

dovica de Marillac) stichtster der 
zusters van Liefde , voorafgegaan door 
de brieven van Monseigneur Mer- 
millod . . en van Mijnheer Fiat . . 
Uit het fransch in *t nederduitsch 
gesteld door H. Rembry . . Gent , 
H. Vander Schelden. 1884. in-8^ 
(K.~B. B.) 

Leven van den H. Leodegarlus 

Bisschop van Autun en Martelaer in 
de zevende eeuw. Brussel , H. Goe- 
maere. 1859. in-8*. (B. B. B.) 

Met approbatie. 

Leven van Uedwy, die maghet 



i88 



LEVEN (Liguori — Maria.) 



van Sciedam. Delft, zonder naam van 
drukker (Jacob Jacobszoon van der 
Meer of Chr. Snellaert) 1487. in-4'. 
48 bladen met gothische letters ge- 
drukt. (K. B.) 

Blad I. recto: «Tleuen van lied wy die maghet 
va scieda». Daaronder een houtsneê, een af- 
beelding in randwerk gevende van Lidwina, 
de patrones van Schiedam. Aan het einde : 
«Hier eyndet van sommighe punten van I den 
leuen van liedewij : mer wetet dattet hier | 
noi'gentnae (sic) al gescreuen en is dat van haer 
j waere te scriuen f Voleyndt te deelff (sü) in 
hoUant Inden iare | Ons heere. M : CCCC. ende 
Lxxxvij. den der | den dach van maerte». 

De schrijver van dit werkjen is waarschijnlijk 
Johannes (xerlacus, die een bloedverwant 
van Lidwina was en geruimen tijd met haar 
samenwoonde. In de Ar/a Sanctorum April II 
268b wordt een Delftsche druk van 1447 ver- 
meld; dit is een vergissing. Zie: Aïoll^ Joh. 
Brugman. II. 131 en 132. Vergel. op Brug- 
man (Joh.) Andere drukken zijn: 

b. Delft. Zonder naam van drukker (Chr. 
Snellaert), 1490 in-4*. 48 bladen met go- 
thische letters gedrukt. (K. B.) 

Blad I. recto : «Tleuen va Liedwy die ma- 
ghet va scyedam*. Daaronder dezelfde hout- 
sneê als bij den vorige druk. Blad 48 recto : 
Hier eyndet van sommighe punten van | 
den leuen van liedwy, mer weet dattet hier | 
nerghentsnae al ghescreven is dat van haer 
I ware te scriuen. | Voleyndt te Delf In 
hollant In den ia | re ons heeren : M : CCCC. 
endexc. opsinte | Odulphos auont | » Daar- 
onder weder de afbeelding van Lidwina 
zonder randwerk. Blad 48 verso het druk- 
kersmerk. 

c. Ter Goude in Hollant, tot die Collacie 
broeders, 1496, in-4«. 38 bladen met gothi- 
sche letters gedrukt. (K. B. B.) 

Blad I. recto: cOliedwi | vanschiedam 
gheborê. Van god den heer | al wtuercoren. 
Helpt ons in alle onse lyden | Dat wij ewelyc 
moghen verblijden | Mit gode in ewicheid. 
Door vwe eerwaerdicheid», welke regels 
rondom een afbeelding van Lidwina in 
houtsneê zijn geplaatst. Blad 38 (aan het 
einde): «Voleyndet ter Goude In Hollant 
tot die Collacie | broeders Inden | iare ons 
herëM. CCCC. endexc VI. | den tienden dach 
in Junio.» | Blad i. verso en blad 38 verso 
dezelfde houtsneê. 

De drie drukken beschreven door Camp- 
bcll n*. 1123 — 25. 

Teven van den H. Alph. de 
Liguori. Turnhout, Biepols. in- 18*. 
en Antwerpen, van Dieren. in-i8*. 

Vlaemsche Bibliogr.y 1. 56. 

'Leven van den H. Alph. de Li- 
guori. . . Rousselaere , van Hee. in- 18°. 

Vlaemsche Bibliogr,^ I. 56. 



*LeV£N van Mevr. LouiM van 
Frankryk . . . karmelietersse. Gend , 
J. J. L. Rousseau. 1858. in-i8*. 

Uit 't fransch van den abt Proyard. Van' 
derhaeghen f V. n*. 10151. 

*Leven van den H. LudoviCOS IX' 

koning van Vrankryk. Gent, Van- 
ryckegem- Lepere. 1855. in-i8". 

Vlaemsche Bibliogr.^ I. 58. 

*Leven van den heiligen LudoviCUS, 
koning van Vrankryk. Uit het Fransch. 
Gent, Ad. van der Meersch. in- 18". 

Vlaemsche Bibliogr,^ III. 57. 

Leuen (Het), de bedrijven en de 
gevoelens van M. Lutiier, door den 
schryver van Calvyns leven. Een lees- 
boek voor 't algemeen. Naar de 
tweede . . uitgaave uit het Hoogduitsch 
vertaald door G. H. Reiche. Utrecht, 
W. van Ijzerworst. 1797. in-8'. (K. B.) 

Met voorrede van vert en schr. Oorspr. (?): 
Meinungen und Thaten D. Afart. Luthers, Leip- 
z»g- 1795- in-8*. 

*Leven en mirakelen van den H. 
HaciiariUS. Gent, Ad. Rousseau en 
zusters. (1861.) in-i8'. 

Door J. Hul pi au. Zie r. Doominck, II, 

'Leven van den eerbiedwaardigen 
Gerardus Maria Majeiia, leekebroeder 
van de congregatie des allerheiligsten 
verlossers, door een Pater Redemp- 
torist , uit het Fransch vertaald door 
een pater dierzelfde congregatie. Roer- 
mond, J. J. Romen en zonen. 1879. 
in-8". 

Nederl, Bibl., tSjg ; 2e dr. i883.^ief, A77/>t 
pers , bit, 144» Vertaald door P, J, Kronenburg, 

Leven (Het) van de salige maeget 
ende Martelaeresse Maria by-genaemt 
De Ellendige, Waerby gevoegtisde 
Beschryvinge van het Dorp , Parochie 
ende Heerlykheyd van S. Lambrechts- 
Woluwe, alwaer de geseyde Maeget 
word geëert. Mechelen, J. Fr. Van 
der Eist. (1769.) in-8*. (B. B. B.) 

Met voorrede en approbatie. Door J. d e 
M u n c k. — Herdr. : Brussel , 1837. ( Vlaemsche 
Bibliogr,^ II. 43.) 




LEVEN (Margareta — Odrada.) 



189 



Leven ('T) ende Doodt van de 
salighe Fiere Margareta Van Loven., 
vermoert in,. 1225. den tweeden 
September. Getrocken uyt Caesarius, 
Nlolanus^ en andere. Loven, G. Stryck- 
Mrant. 1699. in- 12*. 22 blz. (B. B.B.) 

Met opdracht, voorrede en approbatie. — 
4,de niet geheel gelijkluidende dr. : Loven , J. B. 
van de^Hacrt. 1726. in-i2». (B. B. B.) 

*Leven (Het) ende mirakelen van 
<3e H. Martelaeren. Gend , J. Snoeck. 
(18 12.) in-I 2'. 

Vanderhaeghen , V. n*. 8306. 

*LevëN van den Heiligen Martlnus, 
bisschop van Tours, gevolgd door het 
leven van den Heiligen Bavo, be- 
lyder, patroon van het bisdom van 
Gent, door den Eerw. P. E. S. V. 
D. H. Gent, C. J. Vanryckegem. 
1857. ini6'. 

Vanderhaeghen ^ V. n*. 10381. 

*L£VEN van den H. Martlnus , bis- 
schop van Tours. Rousselaere, Van 
Hee. in-i8'. 

VlaemscKe Bibliogr.^ L 58. 

Leven (Het) van Philippus He- 
lancbion, een bijvoegsel tot Luthers 
leven van denzelfden schrijver. Uit 
het Hoogduitsch vertaald door G. H. 
Reiche. Met een, over dit werk, in 
het voorbericht geplaatst oordeel van 
H. Muntinghe. Rotterdam , N. Comel. 
1799. in-8». (K. B.) 

Oorspr.: Leben Ph, Afelanchthons ^ Seitenstück 
tu LuÜurs Leben, Leipzig. 1795. in-8*. 

Leven (Het) en karakter van Phi- 
lippus MelanchtilOn , naar het Hoog- 
duitsch bewerkt. Met eene Voorrede 
van B. T. Lublink Weddik. Amster- 
dam, G. Portielje. 1842. in-8*. (K. B.) 

Met een facsimile en portret van Melanch- 
thon (steendruk van H. }. Backer naar een 
schilderij van Holbein.) — Uit de voorrede 
blijkt dat aan dit boek ten grondslag ligt: Fr. 
Galle: Versuch dner Ckarakteristik Afeianch- 
thons als Theologen und einer Entioickelung 
seines Lehrbegriffs. Halle. 1840. in-8*., het oor- 
spronkelijk werk werd echter — vooral ten 
opzichte van des Hervormers leerbegrip — zeer 
ingekort Als bijlage volgt een uittreksel uit: 
Afelanehlhon und Tübingen in 1J12 — iji8. 



Ein Beitrag %u der Gelehrten- und Re/orma- 
tionS'Geschichte des sechszehnten yahrkunderts, 
von Z. F. heijd. Tübingen, i8jg, 

'Leven en dood der dry heilige 
Japonesche Martelaren Paulus Miki, 
Joannes van Goto en Jacobus Kisai, 
van de sociëteit Jesus. Aalst , A. Bijl. 
1864. in-i8*. 

Vlaemsche Bibliogr,, IH. 56. 

•Leven van den H. Joannes Ne- 
pomilC6nil8, martelaer van het geheim 
der biecht. Rousselaere, van Hee. 
in-i8«. 

Vlaemsche Bibliogr,^ I. 57. 

*Leven van den heyligen Martelaer 
Joannes Nepomucenus. St. Nicolaas, 
A. L. Rukaert-Van Beesen. 1830. 
(formaat ?) 

Vlaemsche Bibliogr,^ II. 46. 

Leven (Het) ende Miraekelen van 
den H. Philippvs Nerlvs Stichter vande 
vergaderinghe van het Oratorie. Ghe- 
trocken uyt verscheyden zijne be- 
schreuen leuens. Door eenen Priester 
vande selue Vergaderinghe, Brvssel, 
G. Schoevaerdts. 1644. in-8». (XXIV) 
en 376 blz. (B K. A.) 

Met opdracht v. d. vertaler Joannes Ver- 
nimmen en register. — Herdrukt: Ghendt, }. 
Danckaert 1696. in-8«. (II), 328 en (8) blz. 
(B. B. B.) — Het oorspr. werk van P. J. Bacci 
was in 't italiaansch geschreven en later in *t 
lat. vertaald. 

'Leven van den H. Philippus Ne- 
rius . . uit het latijn der Bollandisten. 
Naer de fransche vertaling van den 
eerw. heer Prau. Gend , J. J. L. Rous- 
seau. 1856. in- 12". 

Vertaling door De Winter, Vanderhaeghen, 
V. n». 10140. 

'Leven van den heiligen Norbsr- 
tU8. Leuven, Peeters. in-24'. 

Vlaemsche Bibliogr,^ IlI. 57. 

'Leven (Het) der H. Oda. Door 
een Pater Redemptorist . . . 1883. 
(formaat ?) 

Door P. J. Kronenburg, il/ifj, Kath.pers^ 
blz. 144. 

Leven der Heilige Maegd Odrada . . 



190 



LEVEN (Odrovansz— Pius.) 



Byzondere patroonesse tegen kwade 
oogen , alle ziektens van menschen 
en vee. Getrokken uit eene oude be- 
rymde Levensbeschryving dezer Hei- 
lige. Door C. M. . . Meerhout , V. J. 
du Moulin. 1854. in-8«. (B. B. B.) 

Met voorwoord v. d. schr. C. Mangelschots 
en approbatie. 

Leven (Het) van den saligen 
Ceslaus van Odrovansz Van het Pre- 
dick-Heeren Ordre Broeder van den 
H. Hyacinthus . . Door eenen Priester 
van de selve Ordre. Antwerpen, P. 
Jouret. 17 14. in-8*. (B. B. B.) 

Met door P. B. Bouttatsgegrav. portret, voor- 
rede en approbatie 

*Leven en mirakelen van den H. 
Antonius van Padua. Turnhout, Bre- 
pols. in- 18". 

Vlaenische Bibliogr.^ ï. bbc. 55. 

*Leven van den Heyligen Antonius 
van Padua^ religieus van de orde van 
den heyligen Fraciscus [sic) van As- 
sisie. Gend , C. J. Vanryckegem. 1846. 
in-i2'. 

Vanderhaeghen ^ V. n». 10321. ld.\ 1859. 
Vlaemsche Bibliogr. III. 55. 

'Leven van den heiligen Antonius 
van Padua, en van andere heiligen. 
Met eene plaat. Doornik, H. Gaster- 
man. in- 18". 

Vlaemsche Bibliogr,^ II. 44. 

*Leven en mirakelen van den H. 

Antonius van Padua. Gent, J. B. 
Rousseau. z, j\ in-24'. 

Vanderhaeghen ^ V. n«. 10755. Herdr.: Gent, 
Vandermeersch. in-24*.; Gent , Rousseau- Warrie. 
1851. in-i8«. (Vlaemsche Bibliogr., I. blz. 55.) 

Leven (Het wonderlyck) van den 
grooten H. Patricius, Patriarch van 
IJrlandt, met de vreeselycke ende 
wonderlycke Historie van het Vaghe- 
vier van den selven Heylighen. Brus- 
sel, L. Marchant. 1674. in-8". (II), 
154 en (2) blz. (K. B.) 

Met kerkel. goedk. van 26 Sept. 1668. — Het 
Leven enz. . . Den achsten druck van veel grove 
druch-fouien verbetert, Antwerpen, voor W. van 
Bloemen, z. j. in- 12*. 224 (niet 252) blz. (K. 



B. H.) zonder houtsneden, met approbatie va** 
1668. — Het wonder lyk leven enz. . . Gend . . 
L. van Paemel, Z. j. in-i2*. {Vander ha eg hen^ 
V. n*. 8744.) — Met geringe wijzigingen her- 
drukt omstreeks 1820 onder den titel: Het 
wonder lyk leven van den . . heyligen Patricius. . 
Met de . . Historie 7/an het Vageimer . . als ook 
van den Eremeyt . . Verder t met fraeye plaeten. 
Antiu. y. Thys, z. j. in-i2«. (K. B.) De fraaie 
platen bestaan uit drie grove houtsneden, een 
tegenover den titel , de. anderen op den omslag, 
waarvan de laatste dezelfde is als die tegenover 
den titel. — Met kerkel. goedk. van 26 Nov. 
1656 en 26 Sept 1668. 

Leven van den H. Paulus , eremyt. 
Rousselaere, van Hee. in-i8*. 

Vlaemsche Bibliogr.^ I. 58. 

*Leven van de heylige Philomena.. 
die gevierd wordt in de kerk der 
Predikheeren. Gend , J. J. L. Rousseau. 
1839. in-I2^ 

Door pater B. Moulaert. — Vierde uytgave 
aldaar 1846 met approbaties van 1845. Vander- 
haeghen^ V. n*. ICX}2I en 10064. 

'Leven en mirakelen van de H. 
Philomena. Brussel, Vander Borght. 
in- 12*. 

Vlaemsche Bibliogr.^ I. 58. ld. Uit het Fransch 
vertaeld. Derde uitgai'e, zelfde adres, 1837, in- 
l8«. {Vlaemsche Bibliogr^, II. 47). 

'Leven van de H. Philomena , ver- 
meerderd met de wonderheden die 
door hare voorspraek in 1839 ^^ 
1843 binnen Gent gebeurd zyn.. Gent, 
Rousseau-Warrie. 1845. in- 24". 

Vlaemsche Bibliogr.^ I 58, Herdruk(?) van een 
der voorgaande. 

Leven van . . . Jozef Maria Pigna- 
teili. Eene bladzijde uit de geschie- 
denis van de opheffing en herleving 
der Sociëteit van Jezus. Naar de beste 
bronnen bewerkt door W. v. N. Lei- 
den, J. W. van Leeuwen. 1870. in- 
%\ (B. K. A.) 

Met portret van J, M. P, en voorrede, waarin 
opgaaf der bronnen. Door W. v. Nieuwen- 
hof f, S.J. 

* Leven van Plus den zevensten. 
Rousselaere, van Hee. 1837. 10-36*. 
4 dln. 

Vlaemsche Bibliogr.. I. 58. 

•Leven (Het) van Z. H. Piu8 IX. 
's Hertogenbosch, Maatschappij Kath. 



LEVEN (Quelen— Sales). 



191 



Illustratie. 1869. (Niet in den handel.) 
^ortnaat? 

Mes^ Kath, pers, blz. 144. 

*Leven van Mgr. de Quelen , aerts- 
bisschop van Parys. Gent , Rousseau- 
Warrie. in-i8*. 

Vlaenische Bibliogr.^ I. 56. 

•Leven van den H. Quintinus. 

Gent, B Manilius. 1674. in-i2*. 

Vanderhaegheti^ VI. n*. 12473. 

Leven (Het) ende glorieuse doodt 
van den H. Quiryn, Martelaer, Meest 
getrocken uyt Baronius ende Surius,... 
£russel, Wed. G. Cawe. 1777. Met 
-Approbatie, in- 12*. (B. B. B.) 

Leven van den H. Joannes Fran- 

c:iscus Regis, priester der sociëteit 

xran Jezus. Naar de beste bronnen 

bewerkt door W. v. N. Amsterdam, 

J. Beerendonk. 1868. in-i2°. (K. B.) 

Met portret. Door W. van Nieuwenhof f. S.J. 

•Leven (Het) van den Priester 
Laurentius Ricci, Lesten Generael 
der Societeyt van de gewezene Je- 
suiten, gestorven den 22 November 
1775.. tot Roomen. Vertaelt uyt het 
Fransch. Z. adres, 1776. in- 12°. 

Vert. van: La vie de Vahbé Laurent Ricci^ 
dernier général de la Compagnie de yésus tra- 
dutte de ri/alien,.. La Haye. 1776. in-8*. Ook 
in-i2«. De schr. is L. A. Caraccioli. Zie 
de Backer^ III, 179. 

Leven (Het) Van de in.. 1746 
Canonizeerde H. Catharina de Ricci 
van het heylig order der Predick- 
heeren , Getrocken uyt de tot haerder 
plechtige Canonizatie toebereyde Pro- 
cessen door eenen Priester van 't 
selve Orden , Nu uyt het Italiaens. . 
overgeset en met eenige . . aenteeke- 
ningen verlicht door E. Tafuri Van 
't selve Orden. Maestricht,J. Lekens. 
(i 747.) Met Approbatie, in-8^ (B. B. B.) 

Met voorbericht. 

•Leven enz. . . van den H. Rochus, 
byzonderen patroon tegen de peste 
en andere besmettelyke ziekten . . . 



Met eene plaat. Dendernionde, Du- 
caju-De Breyne. 1859. in-8°. 

Vlaemsche Biöliogr., III. 57. Zelfde titel: 
Gent, 1860. in-i8«. A/d.y \U. 58. 

*Leven van den gelukzaligen Alph. 
Rodriguez. Rousselaere , van Hee. in- 
i8*. {ook: Doornik, Casterman. in- 
18*. en in- 12*.) 

Vlaemsche Bibliogr.^ I. blz. 55. 

Leven van . . . Joannes Bartholo- 
maeus van Roo, Kanonik Gradueel 
en Aertspriester der Katedraele 
Kerke tot Yper. Yper, Walwein. 
(1797.) in-8^ (K. B. B.) 

Met portret gegrav. door Loabet, naar een 
schilderij van Ch. Boudens, opdracht en voor- 
rede. Door B. de Paeuw S. J. (Zie Sommer- 
vogel ^ blz. 515.) 

Leven (Het) van de H. Maeghet 
Rosaiia, Patronerse teghen de Peste. 
Beschreuen door eenen Priester der 
Societeyt Jesu. Verlicht met Beelden 
en met Poësie. Antwerpen , C. Woons. 
1658. in-8^ PCL) 222 en (18) blz. 
(B. U. G.) 

Met een gegr. titel , geteekend door Fruytiers, 
gegrav. door Fred. Bouttats, van wien nog 13 
gravures in dit boekske voorkomen, benevens 
4 ongeteekende. Door A. Poirters. — Andere 
exemplaren (B. K. A.) hebben het adres: Ant- 
werpen, Wed. van J. Cnobbaert. 1658. Met 
Gratie en Priuilegie. 

Leven (Het) van Den.... salighen 
Joannes Ruysbrochius Uyt d'Orden 
der Canoniken Regulieren van . . 
Augustinus , Eersten Prior van Groe- 
nendael in Sonien-bosch bij Brussel. . 
Door eenen Canonik van de selve 
Orden. Ghendt, A. Graet (17 17.) 
in-8«. (K. B. B.) 

Met opdracht ouderteekend : F. V. V. C. K., 
voorrede eu approbatie. 

*Leven van den gelukzaligen Jan 
van Ruysbroek, met aenteekeningen. 
Brussel, Nationale Maetschappy. 1839. 
{formaat r) 

Vlaemsche Bibliogr^ II. 46. 

'Leven van den H. Franciscus de 
Sale8. Rousselaere, van Hee. in- 18®. 

Vlaemsche Bibliogr.,^ 1. 57. 



192 



LEVEN (Samhiri— Taffin.) 



'Leven van Mgr. Ignatius-Antonius- 
Samhiri, patriarch van Antiochie en 
primaet van het Oosten. Grent, J. 
Rousseau-Warrie. 1855. (formaat?) 

Vlaetnsche Bibliogr,, II. 45. 

'Leven van den eerbiedwaardigen 
dienaar Gods Januarius Maria 8ar- 
nelli. Roermond, J. J. Romen & Zoon. 
1882. in-8*. 

Brinkman" s Catal,^ blz. 719. 

Leven (Het wonderlijck) vande 
seer h. maghet Catharina van Seneili 
religieuse der predick-heeren orden. 
Overgheset uyt het Latijn. . door 
Philips Nieuman. . Antwerpen, Fr. 
Fickaert,.. 1649. in-4*. 86 en (2) 
blz. (K. B.) 

Met houtsneden tusschen den tekst, de meeste 
geteekend : J. C. J. Vroegere dr. : Het Leven 
van de seer heylighe Maghet Catherina ttan 
Senen, Nu onlancx ottergheset wt den Latijne 
in onse Nederlandtsche tale: Door Ph, Numan. . . 
Brvessel^ y. Thimon. rjgg* in-4«. 86 blr. (K. 
B. B.) Evenzeer met houtsneden ; daar privilege 
en approbatie beiden van Aug. 1593 zijn, is 
de eerste dr. waarschijnlijk van dat jaar. 

*Leven van de seraphienschemaegd 
de H. Catharina van Senen. Turnhout, 
Glenisson. 1847. in-i8'. en Grent, 
Rousseau. 

Vlaewscke Bihliogr,, I. 56. 

'Leven van de H. Catharina van 
Senen, met eenige uittreksels uit 
hare brieven. Doornik, Casterman. 
in-i8^ 

Vlaemsche Bibliogr., I. 56. 

'Leven van de heilige Catharina 
van Senen. Roeselare, Van Hee. 
ini8*. 

Vlaemsche Bibliogr,, II. 45. 

Leven (Wonderbaer) van den Hey- 
ligen Seraphinus a Monte Granario 
leeken- broeder , van het orden der 
Minder-broeders Capucienen. Cort 
ryck, J. deLanghe, 1 768. Met Goed- 
euringen [sic), in-8^ (K. B. B.) 

Leven (Het) van den H. Serva- 
tiU8 bisschop van Tongheren ende 
Maestricht , patroon van de Parochiale 



Kercke van Grimberghen. Vergadert 
uyt verscheyde oude Schryvers door 
den Eerw. Heere G. R. P. G. Brus- 
sel, J. V. d. Velde. 1676. in-8*. jj 
en (3) blz. (K. B.) 

'Leven (Het) van den H. Serva- 
tint. Door een pater Redemptorist. 
1884. in-8«. 

Door P. J. Kronenburg. Mes , Aa/h. ptrs^ 
blz. 144. 

Leven (Het) B. Siardi abt des 

Cloosters Marien-gaerde in Vrieslandt 
der Orde van Premonstreyt. Desselfs 
vervoeringhen, ende de laetste tot 
het Clooster van onse L. Vrouwe te 
Tongerloo in Brabant. Met een aen- 
voeghsel van 't begin , oorsake , ende 
stichtinghe des Cloosters. . . te Tonger- 
loo. . THantwerpen , H. Verdussen. . 
1625. in.8». (VIII), 68 en (20) blz. (K.B.) 

Met approbatie. Uit de opdracht Tan H. Ver- 
dussen aan den abt van Tongerloo blijkt dat 
D. Mutzaerts de schrijver is. Het heet daar: 
«Het gene dan E^rw. Vader ons ghehant-reyct 
was door H. Dionysios Mutzaerts Religieus 
onder uwe ghehoorsaemheyt, hebben wy uwe 
Eerw. willen op-draghen». ^ Een auder vita 
van dezen abt van Mariengaerde vindt men 
in de door Aem. W. Wybrands uitgegeven 
Gesta Abbatum Orti Sancte Marie ^ yö — 14.6, 
(zie aldaar blz. XXII noot i.) 

Leuen (Fausti Socini en Daden.) 
Tot Rakau. {Amsterdam^ z. n. v. dr!) 
in-4*. (IV) en 26 blz. (B. R. A.) 

Volgens Rogge. Bibl, Remonstr. Geschr, blz. 
38 door J. C r e 1 1 i u s. 

*Leven (Het) van August Gottlieb 
Spangenberg, Bisschop der Evange 
lische broederkerk. Uit het Hoog- 
duitsch vertaald. Zeist, J. W. Eversz. 
1864. in-8'. Met portret. 

Neder/, Bibliogr.^ 1864, blz. 97. 

Leven Van de . . jufvrouwe Fran- 
cisca TafRn Vrouw van Hocquet etc. . . 
Naemaels Instelster . . der Religieusen 
Penitenten gezeid Capucinerssen; . . 
Gretrokken uit de oorspronkelijke aen- 
teekeningen van haere eerste Mede- 
Susters Vergadert door ' * * Priester. 



LEVEN (Theresia — Vincentius.) 



'93 



Ghendt, P. de Goestn. 1721. in-S". 
(K B. B.) 

Met portret, opdracht van J. B. O., appro- 
batie en voorrede. Vergaderd doorj. B. Ooms. 
— Een vroegere dr.: Leven enz. . . door J, B. 
O. Priester. Ghendt, P. deGoesin. 17 1 7. in- 1 2*. 
{Vanderhaeghen^ UI n*. 2587.) 

'Leven van de H. Theresia, stich- 
teres van de ongeschoende Karme- 
literssen. Rousselaere, van Hee. in- 
i8'. en Gent, Wed. Poelman. 

Nieuive uitgaef. Gent, van Ryckegem — Le- 
pere. in-i8*. Vlaemsche Bibliogr,^ ï. 58. 

'Leven van de H. Teresia, vol- 
gens de beste schryvers. Gent, Rous- 
seau-Warrie. ini2'. 

Vlaemsche Bibliogr,^ I. 58. 

'Leven (Het) van de Heylige 
Theresia, stichteres der Ongeschoende 
Carmeliten. Nieuwe uytgaef. door 
L. J. V. R. priester; Gend, C. J. 
Vanryckegem. 1844. in-r2'. 

Vonder haeg hen ^ V. n*. 10297. 

'Leven (Het) van den E^rwaar- 
digen Augustus Montagne Toplady, 
(Predikant te Broad-Hombury.) Uit 
het Engelsch vertaald. Amsterdam , 
Messchert en Höveker. 1835. in-8^ 

Sc Meijer f Naamlijst^ X. lOi, 

Leven (Het) van . . Anna de Tor- 
ree, geestelycke dochter. Overleden 
Binnen Antwerpen op den 13. Ja- 
nuarii 1698. . . Door F. V. O. C. S. 
Antwerpen, H. Verdussen. 1710. .. 
Met Approbatie, in-8^ (B. U. G.) 

Met door L. Causé gegrav. portret der non. 

Xeven van den . . . heer Petrus 

Kranciscus Valclce, pastoor te Rum- 

l>eke en deken der christenheid van 

-l^ousselaere , met eene voorafgaende 

li^eschryving van Rumbeke, dooreenen 

Icanonik van het kapittel van Brugge. 

ÏR.ousseIaere, D. van Hee. 1852. in- 18'. 

Door G. F. T a n g h e. Vlaemsche Bièliogr.^ 1. 61 . 

Leven van de salige Joanna de 
^Itloie . . Coninginne van Vranckryck 
tn Fondatersse der religieuse An- 



nuntiaten. . , Antwerpen, A, Evcraerts. 
z,j\ in.i2'. (B. B. B.) 

'Leven van de H. Joanna van Va- 
loie. Koningin van Vrankryk. Rous- 
selaere, van Hee. 1840. in-i8*. 

Vlaemsche Bibliogr,^ I. 57. 

Leven en Mirakelen van den H. 
Veronue, Patroon van Lembeek, al- 
waer hy bezonderlyk aenroepen wordt 
tegen alle pijnen en koortsen in het 
hoofd, typhus, cholera-morbus , en 
andere besmettelyke ziekten, als ook 
voor het genezen der vee- ziekten. 
Brussel, J. H. Dehou. 1849. ^O'^* 
(B. B. B.) 

Met portret en approbatie. 

'Leven van den Pastoor van Ars, 
Joannis Maria Vianney. . . *s-Bosch , 
G. Mosmans Sen. 1885. [formaat?) 

Af es, Kath. pers. blz. 143. Wellicht een ver- 
korte bewerking van het leven vfcn den ge- 
noemden door Chamirel. Zie aldaar. 

Leven (Het) van den H.Thomas 
de Vilienova vande Orden van S. 
Augrustijn Artsbisschop van Valentien. 
\Titel ontbreekt] (1660.) in-8^ 561 
en (21) blz. (B. B. B.) 

De tit. en een deel van het voorwerk van 
het ex. B. B. B. ontbreekt; de hier afgeschre- 
ven titel is ontleend aan het privilege; de ap- 
probaties zijn van 10 en 17 Febr. 1660. De 
Catalogus der B. B. B. noemt Af. Salon als 
schrijver. 

'Leeven van den heyligen Vincen- 
tlue. Insteller der Zusters van Liefde. 
Roeselaere, D. van Hee. 1833. in- 1 8'. 

ld. tweede ui/gave \ïi-i%^ , Vlaemsche Bibliogr. 
II. 47. 

Xeven (Het) van den H. Vincen- 
tlue van Paulo . . . Arnhem , J. Witz 
1850. in-I6^ 

Brinkman* s Catal.^ blz. 719. 

'Leven van den H. Vincentlue a 
Paulo., uit het fransch. Gent, J. 
Tytgat. z, j, in- 12", 

Vanderhaeghen, V. n*. 10653. — ld. 1850. 
Vlaemsche Bibliogr..^ I. 58. 

'Leven van den heiligen Vincen- 

25 



194 



LEVEN (Vincentius — Zwinglius.) — LEVENS. 



tiU8-a-PauIo. Met twee platen. Door- 
nik, H. Casterman. in-i8*. 

Vlaemscht Bibliogr.^ U. 47. 

Leven (Het Heerlijk), en Sterven 
van den . . Martelaer . . Den H. Vitus, 
Patroon Van veel Landen en Steden, 
en eertijds van de . . Stad Leeuwaer- 
den. . . Door W. F. P. Amsterdam, 
Fr. van Mectclcn. 1687. in-8*. 262. 
\niet 258] en (4) blz. (M. M. N.) 

Met titelpr. en 12 gravures zonder naam v. 
graveur; met voorrede, toaerschpmohig — waarin 
een verliandeling over de vereering der heili- 
gen — en holl gedicht van T. S. Aan 't slot 
2 holl. lofdichten, gebed, litanie en approbatie. 
Waarschijnlijk door W. Pelri. 

Leven (Het) van Jan Wiclef, Een 
bijvoegzel tot de Levens van Luther, 
Calvijn, Huss, Melanchthon enZwing- 
lius. Uit het Hoogduitsh {sic) ver- 
taald door G. H. Reiche. . Rotterdam, 
Cornel en van Baaien. 1804. in-8*. 
(B. L.) 

Met voorrcile. 

'Leven (Het) en de werken van 
John Williams, den zendeling der 
Zuid- zee eilanden. Naar het Engelsch 
door M. H. B. Met een voorberigt 
van P. van der Goot Pz. Amsterdam, 
P. N. van Kampen. 1860. in 8*. 

Nederl. Bihliogr.^ 1860. blz. 77. Vert. door 
Maria Ilenriette Hoek e. 

•Leven (Het) der H.H. WIro. 
Plechelmus en Otgcrus, door een 
Pater Redemptorist. 1886. in-8^ (?) 

Door P J. Kronenburg. Afes^ Kath. pers, 
blz. 144. 

'Leven (Het) van de H. Wlvina, 
Eerste Abdisse ende Fondatersse van 
de Edele Abdye van den Grooten 
Bygarde By Brussel, Besondere Pa- 
tronersse teghen de Peste, Pleuris en 
Cortse; teghen de Keel-pyne en 
quaede humeuren.. (Gent, P. F. de 
Goesin. 1720.) in-8*. 

Vanderhaeghen ^ III. n*. 2603 en VI n». 
13335, waar een dr. van S. Somers en wed. te 
Gent. z. j. voorkomt. 

Leven (Het) ende Miraeckelen van 
de H. WlvIna , eerste abdisse en fon- 



datersse der . . Abdye van Grooten 
Bygaerden, Alwaer rust haer weir- 
digh Lichaem, besonder Patroonersse 
tegen de Peste, Pleuris, Cortsen, 
Pyne der Kele, Geswillen, quaede 
Humeuren, ende oock tegen alle 
Quaelen van het Vee. Brussel, E. de 
Grieck. 1722. in.8*. (K. B. B.) 

Met door J. Harre wijn gegrav. i>orlret, op- 
dracht, voorrede en approbatie. 

'Leven en Mirakelen van de H. 
Wivina. Brussel. 1862. in-i6». (B.B. B ) 

Titel uit den Catal. der B. B. B. Wellicht 

vertaling van : Vie et miracUs de Sainie IVwine 

fondatrice de t Abbaye de Grand-Bigard . • . 

dafrès G. Co/yns . . Bruxelles, H. Goemaere. 

1855. in-8». (B. B. B.) 

'Leven van den heyligen Fran- 
ciscus XaverlU8, apostel van Indien. 
Nieuwe Uytgaef. Door P. F. B. B. R. 
Gend, C. J. Vanryckegem. s,j\ in-i2*. 

Door B. Bruneel. Vanderhaeghen,, V. n*. 
10324. 

'Leven van den H. Franciscus 
XaveriU8 , apostel van Indien. Nieuwe 
uitgaef. Gent, Van Ryckegem-Lepere. 
in- 12®. 

Vlaemsche Bibliogr., I. blz. 57. Zelfde titel: 
Antwerpen, Van Dieren en Van Aarsen. in- 
I2». VI. Bibliogr,, III. 56. 

Leven (Het) van Ulricus Zwinglim; 

een bijvoegzel tot de levens van 
Luther, Calvijn, Huss en Melanch- 
thon. Uit het hoogduitsch vertaald 
door G. H. Reiche. Met het portrait. 
Rotterdam, Nic. Cornel. 1802. in-8*. 
(K. B.) 

Oorspr.: Leben Zwingit s. Leipzig. z.j. in-8». 

Levens der Heilige Anna, Cle- 
mens, Cornelius, Eligius, Hubertus, 
Sebastianus , Adrianus , Antonius , 
Rochus, Barbara, Lucia, Philomena, 
Adelaidis van Schaerbeek, Maria van 
Woluwe en Joannes Ruysbroeck. Brus- 
sel, C. J. A. Greuse. 1855. in-8'. 
(B. B. B.) 

Met voorbericht en approbatie. Door V. de 
B u c k. S. J. 

'Levens der heiligen in de leegste 



LEVENS. 



195 



staten der zamenleving. Rousselaere, 
van Hee. in-i8*. 

Vlaemsche Biblicgr.^ L 59. 

^Levens der Heiligen met uitvoe- 
rige beschrijving hunner voornaamste 
deugden. Deventer, H. Horstink. 1872. 
{formaat ?) 

Mes^ Kath, pers. blz. 145. 

•Levens (De) Der Heiligen naar 
ieder dag van 't Jaar, met oeffenin- 
gen en Grebeeden, uyt de Levens- 
beschryvingen van Baillet. Keulen. 
1798. in-8*. 2 dln. 

BibL Adversaria. V. 273. 

'Levens der Heiligen voor alle de 
dagen des jaers. Gent, J. J. Rous- 
seau. z. j, in-8*. 2 dln. 

Vanderhaeghen^ V. n*. 10204. 

•Levens der Heyligen voor alle 
de dagen des jaers . . Op nieuws in 
het vlaemsch vertaeld, en vermeer- 
derd met de levens van vele Hey- 
ligen van Belgien. Gend, Wed. J. 
B. Poelman. 1841. in-8*. 2 dln. 

Door P. y. Gez'oert vertaald; dezelfde dr. 
ook in- 12*. Vander haeghen^ V. n*.9243 — 9244. 

•Levens van de heilige Adelais, 
Keizerin en van de heilige Rade- 
gondis , Koningin van Frankrijk. Met 
eene plaat. Doornik, H. Casterman. 
1853. in-i8'. 

Vlaemsche Bibliogr,, II. 44. 

•Levens (de) van de heilige Vaders 
der woestynen van het Oosten. Naar 
het Fransch. Gent, J. en H. van der 
Schelden. 1858. in-I2^ 2 dln. Met 
platen. 

Vlaemsche Bibliogr^ III. 58. 

TLevens van den heiligen Domi- 
nicus, van de heilige Clara en van 
de heilige Coleta. Met platen. Door- 
nik, H. Casterman. 1853. in-i8*. 

Vlaemsche Bibliogr., II. 45» Herdr. 1859. 
VI Bibliogr,. m. 56. 

'Levens van den heiligen Eduard, 
Koning van Engeland, en van den 
heiligen Ferdinand van Spanje. Met 



platen. Doornik, Casterman. 1853. 
in•I8^ 

Vlaemsche Bihliogr.^ II. 45. 

Levens (De) van den H. Fran- 
ciscus De Sales bisschop en prince 
van Geneven Van den H. Joannes 
Dei Stichter van het Order der Reli- 
gieusen, die de Siecken by-staen. 
Van de Saelige Joanna van Vranck- 
ryck en eenige andere, overleden in 
meyninge van Heyligheydt. Alle van 
den Derden Regel van den H. Vader 
Franciscus de Paula Instelder van het 
Order der Minimen. Vertaelt uyt de 
Fransche Legende vanhetjaer 17 19. 
Brussel, L. de Wainne. (1721.) in- 
12*. (B. B. B.) 

Met opdracht v. d. vert. A. Le Febnre 
en voorrede. — Wellicht ontleend aan Vies 
des sainis dont on fait Voffice dans le 
cour de tanncc, et de flusieurs autres saints^ 
par le P. Giry , minime. 4e édition, revue. . 
par un religieux du me me ordre. Paris. 17 19. 
in-fol«. 3 dln. 

'Levens van den heiligen Guil- 
liclmus van Aquitanië en van den 
gelukzaligen Robert van Arbuissel. 
Met eene plaat. Doornik , Casterman, 
1853. in-i8'. 

Vlaemsche Bibliogr..^ II. 45. 

'Levens van den heiligen Joannes 
de Deo en van den heiligen Fran- 
ciscus a Paulo. Met platen. Doornik, 
H. Casterman. in- 18". 

Vlaemsche Bibliogr.^ III. 58. 

Xevens van de heilige Juliana, 
en van de gelukzalige Maria der 
menschwording. Doornik , H. Caster- 
man. in-i8*. 

Vlaemsche Bibliogr..^ II. 46. 

Levens van de voornaamste Hey- 
ligen en roemweerdige Persoonen der 
Nederlanden. . Mechelen, P. J. Hanicq. 
— 1829. in- 12°. 4 dln. (B. K. A.) 

Slechts Dl. IV gezien. De Vlaemsche Bibliogr. 
II 43 vermeldt 3 uitgaven, allen z. n. v. pi. en 
z. j. en noemt P. F. De Ram als schr. 

Levens (De) van eenige Religi- 
eusen, En naementlyck van dese 



igö 



LEVENSBERICHT— LEVENSSCHETS. 



Leste Tyden, overleden inMeyninge 
van Heyligheydt, Alle van het H. 
Ordre der Minimen, Van den H. Vader 
Franciscus de Paula , Vertaelt uyt de 
leste Fransche Legende. Brussel, J. 
vande Velde. (1721.) in-i2^ (B. B.B.) 

Met opdracht v. d. vert. A. U Febure^ voor- 
rede en approbatie. Zie het oorspr. op Lei'ens 
V. d. H. Franciscus De Sales, 

•Levensbericht van Jellc Eeltjes 
Jellesma, apostel van Java. Met een 
aanbevelend woord van J. Kruijt, 
zendeling op Java. Leeuwarden , J. G. 
Wester. 1872. in-8^ 

Nederl, Bibliogr., 1872. blz. 45. 

Levensberigt van J. T. van der 
Kemp, Med. doet. en zendeling in 
Zuid-Afrika. Uitgegeven ten voordeele 
van het Nederlandsch Zendeling ge- 
nootschap. Groningen, W. Zuidema. 
1831. in- 8*. (K. B.) 

In hoofdzaak ontleend aan: Alemoir of the 
late Keverend J. T. van der Kemp^ Missionary 
in Soulh A/rica^ By order of the Directors of 
the Aïissionary Society. London, 1812, 

Levensbeschrijf (Kortbondig) van 
den H. . . Gummarus, Beschermhey- 
Jigen der stad Lier. Uyt het Latyn 
vertaeld. Vden Druk. Lier, Gebr. 
Van In. 1840. in-i2«. (B. B. B.) 

Met portret, voorrede en approbatie. — 7e 
dr. 1841. bij dezelfden. in-i2«. (B. B. B.) 

Levensbeschrijving van de . . 
Abdis der arme Clarissen-Coletinen 
van Lier, zuster Hyacintha, in de 
wereld Virgin ia Verschoeve .. Brugge, 
M. Delplace. (1873.) Met goedkeu- 
ring. in-8*. (K. B. B.) 

Door C. F. Waldack S. J. 

•Levensbeschrijving van den . . 
heer Joannes Marcellinus Darras , 
pastoor-deken van Thielt. Doornik, 
H. Casterman. 1857. in- 18". 

Viaemsche Bibliogr,. III. 58. 

'Levensbeschrijving van den hey- 
ligen Eligius of St. Eloy, by zonderen 
patroon tegen de plaeg der beesten. 
St. Nicolaas, Dalschaert-Praet. 1859. 
in-i6*. 

viaemsche Bibliogr,^ III. 58. 



•Levensbeschrijving van mijn- 
heer den kanonik Triest. . . Gend , 
P. J. Vanryckegem. 1836. in-8*. 

Vertaling door y. F, Commun van Biografkie 
de monsieur Ie chanoine Triest^ suivie tfune 
statistique de tous les itablissements qu il af on- 
dés. Gand. 1836. iii-8». Door P. de Decker. 
Vanderhacghen.^ V. n*. 9588 — 9. 

Levensbeschrijvingen van de 
Heiligen der Sociëteit van Jesus , 
mitsgaeders van den H. Martelaer 
Joannes Nepomucenus , met daerop 
toegepaste overdenkingen, en litanien, 
en gebeden. Leuven, T. Crajenschot. 
1761. in.8«. (G. B. R.) 

Met gravure (de portretten van Ignattus en 
Xaverius) van C. F. Fritzsch. 

^Levensgeschiedenis van Paus 
Pius IX, door een lid van de Ro- 
meinsche Akademie. Zwolle, Thomas 
a Kempis-Ver. 1879. in 8*.? 

Mes, Kath, ptf's, blz. 145. 

•Levensschets van den heiligen 
Amandus , apostel der Vlaanderen . . 
Zottegem. 1861. in-i8'. 

viaemsche Bibliogr.,^ III. 58. 

Levensschets van Thomas Chal- 
mers, in leven hoogleeraar en predi- 
kant in Schotland. Uitgegeven door 
de vereeniging ter bevordering van 
christelijke lectuur. Amsterdam, H. 
Höveker. 1855. in-i2*. (K. B.) 

Levensschets van.. Petrus Claver, 

van de Sociëteit van Jesus. Amster- 
dam, J. Beerendonk. 1852. in-8*. 
(B. K. A.) 

Levens-schets van . . den cardi- 
nael Van Franckeberg, overleden tot 
Breda den XI. Junii 1804;.. Me- 
chelen, T. J. van der Eist. 1804. 
in-8^ (B. U. Leuv.) 

Met portret. 

^Levensschets van Joannes Hen- 
ricus van Franckenbery , kardinaal der 
H. Roomsche Kerk, aartsbisschop 
van Mechelen . . Roermond , J. J. Ro- 
men. 1856. in-8*. 

Mes, Kath, pers^ blz. 145. 



LEVENSSCHETS. 



197 



Xevensschets (Korte) van den 
H. Gerlacus, eremyt, wiens heilige 
overblyfsels berusten . . in de paro- 
chiekerk van den H. Lambertus, te 
Horpmael door J. C, op bevel van.. 
Henricus Van Cuyck, in 1600 gedrukt, 
en in 1790 door. . den bisschop van 
Roermond. . heruitgegeven. Brussel, 
G. Adriaens. 1863. in-32*. 

Vlaemsche Bibliogr,^ III. 54. 

'Levensschets van paus Gregorius 

XVL Gent, Wed. A. J. Vander Schel- 
den, z. /. in- 12'. 

Va»(ierhaegA€n^ V. n«. 8963. Door J, J. De 
Smet. Met approbatie van 7 Nov. 1846. 

Levensschets der H. H. Maag- 
den en Abdissen Hariindis en Re- 
nildis door E. S. Luik , J. Demarteau. 
1871. in- 12*. (B. B. B.) 

Met aanhangsel. 

•Levenschets van den WelEerw. 
heer P. J. HeSSBVeld , door een zijner 
oude leerlingen. 2'. druk. Gebr. J. en 
H. van Langenhuysen. 1859. gr. in-8'. 

Brinkman^ s Catal.^ blz. 721, 

^Levensschets van den eerw. pater 
Thomas Du J^din. Grend, J. J. L. 
Rousseau. 1848. in-I8^ 

Door B. Moulaert; in *t fransch vertaald: 
Leuven. 1854. Vanderhaeghen^ V. n*. 10084. 

^Levensschets (Korte) van den 
grooten dienaer Gods Benedictus Jó- 
sephus Labre. Mechelen, Hanicq. 
1840. 

Vlaemsche Bibliogr., II. 44. 

•Levensschets van de H. H. Lam- 
bertus en Willebrordus. St. Nikolaes, 
Rukaert. in-i2*. 

Vlaemsche Bibliogr, l, 59. Zelfde titel: Me- 
chelen, Hanicq. 1839. in-i2*. {Vlaemsche Bi- 
bliogr,^ II 46.) 

•Levensschets van mevrouw Louisa 
van Frankryk, Karmelitersse. Turn- 
hout, Glénisson en Van Grenechten. 
{J^ormaatf) 

Vlaemsche Bibliogr w^ II. 47. 



•Levensschets (Beknopte) van den 

gelukzaligen Paulus van 't Kruis, 
Stichter van de Orde der Passionisten. 
Naar 't Fransch. Roermond, J. J. 
Romen. 1853. (formaat?) 

Mes^ Kaih. pers, blz. 145. 

^Levensschets van.. Pius IX, 

paus van Roomen : Pius IX als kind, 
student en priester , als prelaet , aerts- 
bisschop, kardinael en paus. Zijn 
eerste regeringstijd enz. . Brugge , H, 
Tremmery. [jaar en formaat,^) 

Vlaemsche Bibliogr,^ III. 59. 

•Levensschets van.. Hyacinthus- 
Ludovicus De Quelen, iiertsbisschop 
van Parys. Gend, J. J. L. Rousseau. 
1840. in- 12*. 

Vander haeghen^ V. n*. 10027. 

^Levensschets (Beknopte) van 

den . . . Pater J. P. Roothaan , gene- 
raal van de Sociëteit van Jezus. Am- 
sterdam, J. Beerendonk. 1853. in-8®. 

Brinkman s Catal.^ blz. 721. 

^Levensschets van monseigneur 
JoannesFranciscus Van de Velde, 
bisschop van Gend. Gend , C. J. Van- 
ryckegem. 1838. in-8'. 

Door J. L. De C 1 e r c q. Vander haeghen^ 
V. n«. 1025 I. 

^Levensschets van den . . heer 
Viany, pastor van Ars; zijne jeugd 
en studiën, zijn pastorschap te Ars, 
zijne laetste stonden, zijn dood, zijne 
begraving en mirakelen. Brugge, H. 
Tremmery. 1859. in-i2'. 

Vlaemsche Bibliogr,, II l. 59. 

Levensschets van de heylige 

Wivina . . Byzondere Patrooners tegen 
de pest, pleuris, koorts, keel- en 
oogpyn, gezwellen, kwade vochten 
of humeuren, als ook tegen alle 
kwalen van het vee. Brussel, Natio- 
nale Maatschappy ter verspreyding 
van goede boeken. 1840. in-i6*. (B. 
B. B.) 

Met porlret en approbatie. 



198 



LEVENSSCHETSEN — LEYDIS. 



'Levensschetsen van de zalige 
paters Joannes de Britto, martelaar 
van Madura, en Andreas Bobola, 
martelaar van Polen ; beiden priester- 
missionarissen der sociëteit van Jezus. 
Kerkelijk goedgekeurd. Arnhem, J. 
Witz. 1854. in-8r 

Brinkman, Naamlijst^ 1854. blz. 64. 

^Levensverhaal (Kort) van de 
heiligen en gelukzaligen der orde van 
St. Franciscus. St. Truiden, Van 
West-Pluymers. 1867. in- 12®. 

Vlaemsche Biblhgr., IIL 54. 

LEYDECKER (J.), 1656—1729. l^ed. te 
Rithem, Willemstad, Heusden en Middelburg. 

Kerckelycke Historie, Soo van het 
Oude als Nieuwe Testament: Met 
een Opschuyving der Tijd-Gordijn in 
de voornaemste Jaer-getallen , Sedert 
de Wereld-schepping tot Nu toe: uyt 
de Oudheyd opgehaeld . . Dordrecht, 
D. Goris. 1691. in 8«. (XXXII), 856 
en (34) blz. (B. U. U.) 

2 deelen met doorloopende pag. Vooraf op- 
dracht, voorrede, inhoudsopgaaf en holl. ge- 
dichten van C. Tuinman, A. Celosse en M. 
van Dalen. Aan *t einde chronolog. overzicht 
en een holl. gedicht. De kerkgeschiedenis loopi 
tot 1691. — Later herdrukt als: Adam^ Afosts 
en Christus ofte aartsvaderlijke ^ Joodsche en 
Christelijke Oudheid sedert de Wereldschepping, 
A*. lyoo. Middelburg. lyoi. Een vermeerderde 
uitgaaf bezorgde C. G. Leydecker. Groningen. 
1731 en in 1745. 

Zie ook: Brandt (C). 



Leydecker (M.), 1642— 172 i. Hoog- 

leersar te Utrecht 

Historia Ecclesiae Africanac illu- 
strata , qua Ecclesiae Africanae Origo, 
Status, variaque illius Fata et Inte- 
ritus exponuntur, et De illius Prin- 
cipiis^ Fide, Cultu, Libertate, et 
Pugna praecipue cum Schismaticis 
Donatistis disseri tur pro Ecclesiae 
Reformatae veritate et libertate. CJl- 
trajecti, G. Clerck. 1690. in-4*. 2dln. 
(B. U. A.) 

Van deel I zijn alleen de appendices ge- 
nummerd; het bevat (244), 34 en (6}blz.^deel 
n (XXVllI), 691 en (9) blz. In Dl. 1 vindt men 



een kaart van N. Afrika door A. de Winter en 
(Appendix I, blz. 6—13.) een lijst der Afrikaan - 
sche bisschoppen. Beide deelen hebben een 
opdracht, Dl. I ook een voorrede ; Dl. II wordt 
voorafgegaan door een zeer uitvoerige inhouds- 
opgave. Dl. I bevat een hollandsch gedicht op 
dit werk door N. N; Dl. II een latijnsch door 
L. V. Poll. 

De Historia Jansenismi libri VI* 
Quibus de Cornelii Jansenii vita et 
morte , nee non De Ipsius et Sequa- 
cium Dogmatibus disseritur. Traj. ad 
Rhenum, Fr. Halma. 1695. in-8'. 
(LXIV), 668 en (8) blz. (K B.) 

Met portret van Jansenius. gegrav. door G. 
v. Gouwen. — Het voorwerk bestaat uit de 
opdracht aan E. v. Weede, praefatio ad lecto- 
rem — waarin de breve van paus Innocentius 
XII tegen de Jansenisten (6 Febr. 1694) — een 
latijnsch gedicht van A. Reeland ter eere van 
Leydecker, index capitum^ ad lectorem allo- 
cutio, en: Transumptum authenticum Bullarum 
provisionis de Episcopatu Iprensi in Personam... 
Cornelii Jansenii Anno 1636. XVII. Septemb. 
Met registers. 



Zie ook op: Baselius; Box- 



hom ; Hornius (G); Toestan/ der Gc- 
reformeerden. 

LEYDIS (Joh. de), geb. 1509. Pnor 
van het Karmelieten-klooster te Haarlem. 

Chronicon Egmundanum seu An- 
nales regalium abbatum Egmunden- 
sium auctore Fr. JohannedeLeydis. — 
Accedunt praeter Theodorici a Leydis 
Breviculos Leonis Monachi Egmun- 
densis Breviculi Majores Historiam 
Comitum continentes, qui Egmundae 
sepulti. — primus edidit adjectis Ob- 
servationibus Ant. Matthaeus. Lugd. 
Batav., Fr. Haaring. 1692. in-4'. 
(XVI) en 268 blz. (K. B.) 

Met voorrede van den uitgever. De ftoieu er 
ohservationes beslaan blr. 157 — 261. Daarachter 
de index. — Vertaling: Kronyk van Eg mond 
of yaarboeken der vorstelyke Abten van Eg' 
mond^ In V Latyn beschreeven door . . yan van 
Leyden . , Vertaald door Kom. van Herk, Over- 
gesien , ven>olgt,^ en met de Vertaalinge der 
Grafschriften verrykt, door G. Kempher \ Ver- 
meerdert met ten Lyst van de Donatien , en de 
naamtn der geenen, die in et Abdye begraaven 
zyn. Met Afbeeldingen. Alkmaar, S. van Hooi- 
werf. 1732. in-4«. (K. B.) Met door J. Wan- 
delaar gegrav. opdracht, voorrede van S.Ëike- 



LEZANA — LILIENXHAL. 



'99 



r>l1. gedichten, 't laatste ondertee- 
mpher, Tafel, aanteckeniugen en 
iet 2 fraaie gravures geteekend 



(J. B. DE), 1586— 1659. Pro- 
aal der Karmelieten. 

ke en Clare bewysinghe 
•spronck voortganck levens 
hen stichtinghen verwoes- 

Cloosters En andere Ver- 
n van d* Orden der Hey- 
ghet Maria des Berghs 
Beschreven door . . Nu . . 
, en met alle troubelen 
^en en wonderbare geschie- 
dt desen tijdt toe volbracht 
Wemmers Religieus der 
n .. Antwerpen, C. Woons. 

Gratie ende Privilegie in- 
1055 en (5) blz. (K.B.B.) 

van A. Diepenbeke, gegrav. door 
[et opdracht, inleiding en uitvoe- 
Verkorte vertaling van Annales 
tici , et Kiiani Ordinis Beatissimae 
"iae de Monte Carmelo. Romae. 
tt-fol*. 4 dln. 

VD (Ch. Fr.), \i2i—\i^. 
^rip der kerkelyke geschie- 
:.. 18 14. Naar de nieuwe., 
iitgave, door A. v. Maa- 
druk. *s Bosch, J.J. Arke- 
;. in-8». 2 dln. (K. B.) 

stohe altrégce de F K^lhe, ie dr. 
herhaaldelijk herdrukt. — Een 
ling is: Kori begryp van de his- 
7V voor . Christus ; vermeerderd 
'*e^ryp van de historie der religie 
tus. I^euven, van Linthout. in-ö*. 

IS supplex imperatoriae 
caeterisque sacri imperii 
, Principibus, atque Or- 
omine Belgarum ex infe- 
ania, Euangelicae Religi- 
per Albani Ducis tyran- 
torum, in comitijsSpiren- 
)itus. Zonder adres. Anno 
. in-8^ 59 bladen (K. B.) 

braefatio begint Apolcgeticon , et 

t Belgico Germania nuf er gesta- 

ex qua dilucide ferspicitur^ quibus 

*uum et calamitatum origo et 



causa ferri eucefta debeat. Et simul calumniae, 
quibus teclesias Belgicas grauant adv er sar ij 
perspicue diluuntur. De eigenlijke supplicatio 
wordt aan het einde der narratio gevonden. 
Het geheele geschrift is afgedrukt door D. Ger- 
des in zijn: Scrinium antiquarium srve mis cel- 
lanea Groningana. Dl, Ill^jyj — 0^9, terwijl het 
eigenlijke smeekschrift door Bor /, jió^j/S 
in het Hollandsch wordt medegedeeld. In het 
jaar 1570 zagen twee drukken het licht. De 
een heeft op den titel den keizerlijken adelaar, 
de ander een fileet. De eerste telt 59 bladen, 
doorloopend, maar zeer onregelmatig gepagi- 
neerd, de tweede heeft (XVI) en 88 blz. 

*LlCHT en duisternis. Geschiedenis 
der remonstrantie in de vereenigde 
Nederlanden. Opgemaakt uit de Ne- 
derl. historie van Johan van der Sanden. 
Utrecht, J. J. H. Kemmer. 1855. in-8*. 

Rogge y Catal, Remonstr, II. blz. ii. 
LiEVRE (AUGÜSTE). 

Geschiedenis van de Protestanten 
en de Hervormde Kerken in Poitou. 
Naar het fransch van . . Arnhem , G. 
W. van der Wiel. 1859. in-8'. (K. B.) 

De voorrede is onderteekend: G. y, v, d, 
//. — Oorspr. : Histoire des Protestants et des 
Églises Riformées du Poitou. Poitiers. 1856 — 
1860. in.8*. 3 dln. 

LiEÜVVES (A. J.). 
Zie: Gamma der Vinen. 

LiGUORI (A, DE). 

^Zegepralen der Martelaren, of 
levens der vermaerdste martelaren. . 
door . . Tweede Druk. Gend , J. J. L. 
Rousseau. 1845. in-I8^ 

Vanderhaeghen .^ V. n*. 10063. — Andere 
(eerste?) dr.: Rousselaere, van Ilee. in-i2*. 
{Vlaemsche Bibiiogr. I. 19 1). 

Lil (H. van), Pred. te Schalkwijk en 
't Goij en te Maasdam. 

Het leven, de gevoelens en lot- 
gevallen van William Penn , beroemd 
Kwaker en stichter van Pennsylvanien; 
uit echte bronnen verzameld door. . 
Amsterdam, J. C. Sepp en zoon. 
1820—25. >n-8*. 2 dln. (M. M. N.) 

Zoo ook op : Spittler {L, T,), 

LiLIENTHAL (M. M.). 

Het Thooms-bloedbadt en Treur- 
Tooneel In drie Deelen beschreeven , 
waar van het eerste behelst een naau- 



2(X) 



LIMBORCII— LINDANUS. 



keurige Beschryving der Stad Thoorn, 
. . Het tweede een . . verhaal van den 
Oproer Den 17. July. 1724. voorge- 
vallen, en Het derde een omstandig 
verslag van 't schrik'lyk Bloedbadt 
Op den 7. December desselven Jaars 
aangeregt, alles uit Autentyke en 
geloofwaardige Documenten binnen 
Thoorn opgezamelt , door . . Leyden, 
C. Wishoff. 1726. in.8*. (K. B.) 

Met voorrede van den vertaler: y. C. B. 
Een Prnisser en een gegrav. portret van Rösner, 
burgemeester van Thoorn , geteekend : R. B. F. 

LlMBORCII (PH. a), 1633— 1712. Re- 
monstr. Hoogleeraar te Amsterdam. 

Historia Inquisitionis. Cui subjun- 
gitur liber sententiarum inquisitionis 
Tholosanae ab anno.. 1303 ad an- 
num 1323. Amstelodami, H. Wet- 
stenius. 1692. in-foK (XVI), 384, (18), 
397 en (19) blz. (K. B.) 

Na de opdracht en de voorrede volgt de lijst 
der schrijvers door van Limborch hoofdzakelijk 
gebniikt. De geschiedenis der inquisitie is ver- 
sierd met acht kopergravuren, op twee van 
welke men leest: A. Schooneheek del, et fee. — 
Dl. II van het werk is het liber sententiarum^ 
door den schrijver — zooals uit de voorrede 
blijkt — uitgegeven naar een authentiek hand- 
schrift uit de Archiven der Inquisitie te Tou- 
lou«e. — De I/istoire de riuquisition et son 
origine (door den abbc Afarsollier), Cologne. 
1693. in-i2*. wordt als een verkorte uitgaaf 
van Limborcirs geschiedenis beschouwd. Zie 
7'. d, Aa^ i. V. Limborch. 

Leven van Simon Episcopius eer- 
tijdts Professor der H. Theologie tot 
Leyden. . Amst., Is. Pietersz. 1693. 
in.4^ 338 en (16) blz. (B. R. A.) 

De laatste lO blz. zijn foutief genummerd 
339—348. Met fraai portret van Episcopius 
gegrav. door P. v. Gunst^ naar een schilderij 
van M. Soi^. Behalve gedrukte bronnen maakte 
de schr. gebruik van de eigenhandig geschreven 
aanteekeniugen van Simon en Rem Bisschop. — 
In 1701 verscheen: Historia vitae S. Episcopii 
... c België o in Latinum sermonem versa, etab 
Auctore aliquot in locis aucta. Amstel.^ G. Gal' 
let. in-S*. (B. R. A.) De tekst is ecnigszins ver- 
meerderd met het oog op buitenland sche lezers, 
die niet als de hollandsche, met vele bijzon- 
derheden bekend zijn. — Het oorspronkelijk 
en de vertaling zijn beide van registers voorzien. 

Kort en beknopt verhaal . . wegens 
den oorsprong en voortgang der Ge- 
schillen, In de Vereenigde Neder- 



landen, over de Predestinaatsie Met 
den aankleven der zelve. Uit het 
Latyn vertaalt. Nevens eene Voorre- 
den ter verdediging der Remonstranten 
tegen de Lasteringen van Do. Jacobus 
Fruitier, in zyn boek genaamt 5/V7«j 
Worstelingen. Amsterdam , P. Visser. 
171 5. in-S*. (K. B.) 

De uitvoerige voorrede (126 blz.) is van J. 
de Goede. Achteraan het plakkaat tegen de 
Remonstr. predikanten enz. van i Febr. 1620. 
In hetzelfde jaar 1715 verscheen een onveran- 
derde tweede dr. (B. R. A.) — Het latijnsche 
oorspr. : Relatio historica de origine et frogr es su 
controversiarum in foed. Belgio de praedestina- 
tione tractatus postitmus is gedrukt achter den 
4en dr. van v. Limborch's: Theologia christiana, 
ad praxin pietatis ac promotionem pacis chris* 
tianae unie e directa. Amst, R. et G. WetsteniL 
1715. in-fol*. De lat verhandeling is volgens 
V. d. Aa (1. V. Limborch) ook afzonderlijk ver- 
schenen te Amst 1712. in-i2*.; deze laatste 
uitgave is niet vermeld door Rogge. 

Zie ook op Brieven; Ha- 



les (7.). 

LiNCKE (H. M.), Pred. te Senn, bij 
Zwickau. 

Martinus Boos , laatst roomsch , 
katholiek pastoor te Sayn, bij Co- 
blents, in zijn merkwaardig leven, 
werken en lijden.. Arnhem, G. W. 
van der Wiel. 1857. in-S*. (K. B.) 

Vertaald door /. A. C. Reigersberg; uitgegev. 
in de Evang, BibL 

LiNDANUS (GUIL. Dam ASU.S) of Wil- 
lem van der Linden Damasz. geb. 1525 gest 
1588^ was inquisiteur, bisschop van Roermond, 
later van Gent. 

Een claer betooch vSdë oorspronck 
der Lutherie, Van die menichvuldic- 
heyt der Secten. Van die tweedrach- 
ticheyt die onder den Sectarissen es. 
Van die schade en bloetstortijnghe, 
die ter cause der Secten isgheschiet 
int Christendö vanden Jare duust vijF 
hondert zeuenthiene, tot dë Jare duust 
vijf hondert zessentzestich. Eerst ghe- 
maeckt in Latine bydê . . heer Wille 
Verlinde. . En nv in os Nederlandsche 
tale ouer ghestelt by B. Jacop vande 
Velde, Prior vanden Augustynen te 
Brugghe. . Brugghe , P. de Clerck. 
1567. Met gratie en Priuilegie voor 



LINDEBORNIÜS — LIPSIUS, 



20 C 



thien iaren. in-8*. (XXXVI) en 318 
blz. (B. U. G.) 

Na de approbatie en 't privilegie een zendt 
brief V. d, vert. a. d. regeering van Brugge; 
daarna de voorrede v. d. vert. 

LiNDEBORNlUS (J.)> c. 1630-1696. Pro- 
vicaris van het bisdom Deventer. 

Historia sive notitia episcopatus 
Daventriensis. Coloniae Agrippinae, 
J. a Metelen. 1670. in 8^ (XVI), 356 
en (2) blz. (K. B.) 

Vooraf gaan censura, approbatio^ opdracht 
en lat gedichten van Th. Mensingus , T. Hans- 
werker, H. V. Wel, C. Loots en H.Bloeroaert 

LiN DENHOUT (J. VAN 't). 
Zie: Boiiwsfeenen, 

LlNSCHOTEN (J. H. VAN). 
Zie : Ta/er eef en. 

LiPPOLD (G. H. C). 

Jammertooneelen uit de geschie- 
denis van het Pausdom. Naar het 
Hoogduitsch van.. Amsterdam, L. 
van der Vinne. 1832. in 8*. (K. B.) 

Met voorrede v. d. schr. — Oorspr. : Gidu- 
eisfenen aus d. Geschichte d, röm. Papstlhums» 
I^eipzig. 1830. in-8". 

LlPS (J. A. F.), Pastoor. 

'Beknopte Levensschets van den 
grooten wonderdoener den H. Ma- 
chutus, Bisschop in Bretagne. Vrij 
bewerkt naar . . . Bili, Surius, Guerin 
en anderen. St. Michiels Gestel. 1885. 
[formaat ?) 

Afes^ Kath, pers^ blz, 148. 

'Levensschets van de gelukzalige 
Ludwina. iste afl. (Niet in den han- 
del.) 1887. in-8*. 

Afes, Kath. pers, blz. 148. 

LiPSIUS (J.), 1547 — 1606, Hoogleeraar te 
loeiden en te Leuven. 

Diva Virgo Hallcnsis. Beneficia 

^ius et Miracula fide atque ordine 

^escripta. Antvcrpiae , J. Moretus. 

1604. ïn-4'. (VIII), 86 en (10) blz. 

<K. B.) 

Op den titel een gegrav. afbeelding van het 
Mariabeeld. Het boek bevat een gegrav. portret 
^an Lipiius op 43 jarigen leeftijd, een gegrav. 
afbeelding van de Kapel met het Mariabeeld 
^oor C. Galle, en een van Hal of Halle zon- 
der naam van graveur. Met een opdracht aan 



Guilielmus de Berges, aartsbisschop van Cam- 
brat. Aan het slot o. a. twee indulgentie-bullen 
van de pausen Nicolaas V en Clemens VIII en 
approbaties van den genoemden aartsbisschop 
en Guil. Fabricius. ^ Dit geschrift van den 
gewezen Leidschen hoogleeraar verwekte bij de 
protestanten veel ergernis. Een hollander -«4/i^^/ 
van Oos/erwijck vertaalde het (zie hieronder) 
en nam die gelegenheid te baat om het be- 
spottelijk te maken. Z'. Z?^/rö«^ schreef er legen: 
Dissertatio de idolo hallensi yusti Lipsii man^ 
gonio et phaleris exornato atque productOyy/eW 
geschrift in 1605 zonder vermelding van den 
naam des schrijvers of van de drukplaatsin-4*. 
en in- 12*. het licht zag en kort daarop in het 
hollandsch vertaald ^erd als: Verclaringhe des 
hahchen afgodts 7fan Justus Lipsius.^ wonder 
veyl ende cierlijck opghepronct ende voorts ghe- 
daen. . Af. vj C. ende V. Z. n. v. pi. in-4«., welk 
strijdschrift beantwoord werd door den Carme- 
liet A. Cochelet in zijn: Palaestrita honoris D. 
hallensis pro Justo Lipsio adversus dissertatio- 
nem mentiti idoli hallensis anonymi cuiusdam 
haeretici. . Antv., 1607. in-4». Behalve dezen 
len dr. \an Li| sius'geschrift vermeldt de ^//^//V?- 
theca Belgif a i. v. nog de volgende uitgaven: 
Paris, P. Chevalier. 1604. in-8».; nadruk van 
de vorige (B. U. Luik.). Antwerpen, J. Moretus. 
1605. in-4*. als de Antwérpsche drukvan 1604 
(B. U. L.). Antwerpen, J. Moretus. 1605. in-8". 
(K. B.). Antw., Wed. en zoon van J. Moretus. 
1616. in-4*. naar den Antw. druk van 1605. 
(K. B.) 

Een hoU. vertaling zag in 1605 te Delft bij 
Bruyn Harmanssz Schinckel het licht onder den 
titel: J. Lipsii Heylige Mag het van I/alle, Hare 
weldaden ende Miraculen ghetrowwelick ende 
ordentlirk wtgheschreven. VVt de Latijnsche in 
onse Nederlantsche tale ouergheset, deur eenen 
Liefhebber der eer e sijns eenigen Salichmakers; 
tot besfottinghe der Pauselicke Roomsche Af- 
goden ije Tot welcken eynde cleyne Annotatie {den 
text Lipsij in zijn geheel blijvende) op de kant 
gesfelt zijn: een getrouwe Vermaninghe en 
Voorreden tot den Christenen voor aen^ ende 
een Appendix ofte Aenhanghsel van Miraculen 
die wel spots waert zijn achter aen. in-4*. (XVI), 
91, (5) en 21 blz. (K. B.) Meteen gegraveerde 
afbeelding van het beeld op den titel. Ook 
hierin is de gravure van de kapel met het beeld, 
maar er is een hollandsch «Clinc- dicht» bijge- 
voegd met het opschrift: « Van de Craem-vrounwe 
van Halle». onderteekend P. V. B. Aan het werk 
van Lipsius gaan vooraf een Sonnet van P. V. B., 
de opdracht aan de regeering van Delft, onder- 
teekend door den vertaler AE. V. O., de voor- 
rede van dien vertaler en een zevental s|.otdichten 
onderteekend: A. L., D. L., D. N., P. V. B. en 
N. N. Dan volgt het werk van Lipsius met de 
kanttee keningen van den vertaler; op de laatste 
blz.: * Aende liett-vrou van Halle. Refereyn». 
Spotdicht onderteekend: D. D. De laatste 24 
blz. bevatten den appendix. Blz. 20—24 : *yusti 
Lipsij lof op sijn nieu werck laest wtghegeven 
ter eeren van onse lieve Vrouwe van Hallen^ 
ende in Nederlantsche sprake ort'ergheset.^ met 

26 



202 



LIPSIÜS— LISTE. 



noodighe Annotatien verciert* gedicht onder- 
teekend H. Don : M. et R. B, dat is : R. Don- 
teclock^ Minister et Rector Brielensis. De ver- 
taler van het boekje van Lipsius, die zichzel- 
ven aanduidt met de letters M.. V. O. is waar- 
schijnlijk Aelbrecht of A/bert van Oosterwijck, 
eerst minderbroeder in Friesland, later hervormd 
predikant te Delft Lipsius antwoordde op deze 
vertaling met Reiectiuncula sannionis cuiusdam 
batavi (te vinden achter Lipsius, Diva Siche- 
miensis). Een andere vertaling, tevens een be- 
strijding van den eersten vertaler, is de vol- 
gende : 

Die Heylighe Mag het van Halle, Doorjus- 
tus Lipsius Nare weldaden ende Mirakelen 
oordentlijck ende ghetrouwelijck beschreuen. 
Ende nv onlancx uyt den Latyne int Neder ' 
lantsche ouerghesedt. Door Philippus Numan , 
Gr ef fier der Stadt van Bruessele. Tot Bri'essel, 
By R. Velpius^ menvintse tecoope T^ Ilantinfer- 
pen^ By Hieronymus Verdussen. . . 1607. in-8*. 
(XXVX I38en(6)blz. (B. U. A.) Met de gravure 
van het beeld op den titel. Vooraf gaat de 
voorrede, welke een weerlegging is van hetgeen 
door den Delftschen vertaler was in 't midden 
gebracht, een berijmde opdracht aan de maagd 
Maria, onderteek end : A. M., een hekeldicht 
getiteld : « Wensch Tot Den Delfschen Ouer setter 
van dese Historie»^ onderteekend : N. H, V. B. 
benevens de privilegies en approbatie. De 
Bibliotheca Belgica maakt nog melding van de 
volgende druklcen: 

Brvessel, By R. Velpius, woonende in den 
gulden Arent by *t Hof, anno 1607. ^^^ P"" 
uilegie in-8». (K. B. B.) 

Brussel, H. A. Velpius, 1643. in-8*. Zonder 
het hekeldicht. (B. U. G.) Een andere bewerking 
is : Historie Van Onse Liei'e Vrouwe Van //alle, 
Gemaeckt Door Justus Lipsius, En op een 
nieuwt gecorrigeert en verbetert. Dit Boecxken 
is te bekomen.^ By den //eere Tresorier^ in de 
Kercke van Onse Lieve Vrouwe tot //alle z. n. 
v. pi. (Brussel: Jos. t'Serstevens?) en z. j. in- 
8*. (K. B. B.) Dit werk is echter een herdruk 
van het grootste gedeelte van Den pelgrim 
van //alle ofte historie van onse lin>e Vrouwe 
van //alle,, ghemaeckt door eenen priester der 
societeyt Jesu. Brussel, 1657. in-8*. De /Vijf r/V« 
is het werk van den Jezuiet A, Poirters^ die de 
stof grootendeels ontleende aan het geschrift 
van Lipsius. Een andere druk van de //istorie 
heeft een approbatie van 17 14. Vergel. Verhaal 
{Historisch) der bezonderste Mirakelen, 

In 1605 werd te Brussel bij R. Velpius een 
fransche vertaling gedrukt: «La Nostre Dame 
de Ha^. . Par . . y. Lipsius . . Traduictt du 
Latin , par M, Louis du Gardin de Mortaigne. 
in-8». (Vin), 156 en (36) blz. (K. B.) Zonder 
platen. Met een Supplément, waarin de ver- 
taler nog eenige door Lipsius overgeslagen 
wonderen meedeelt Hier mogen de herdrukken 
dezer vertaling of nieuwe vertalingen in het 
fransch en duitsch volgen, welke vermeld zijn 
in de Bibliotheca Belgica^ die o. a. een uitste- 
kende bibliograiïe van al de werken van Lipsius 
bevat: 



Bnixelles, R. Velpius, 1606. in-8*. als de 
vorige met gering verschil. (Parijs, Bibl, Nat,) 

Bnixelles, H. A. Velpius, 1625. iQ-8*. als de 
voorgaande. (Mons, Bibl. comm.) 

Bnixelles, H. A. Velpius, 1 661. in-8*. nieuwe 
fr. vertaling. (Parijs, Bibl. nat.) 

Bnixelles, Ve. Guill. Scheybels 1676. in-8*. 
herdruk van de vorige. (Weimar, Gr. Hert. 
Bibl.) 

Mons, E. de La Roche. 1697. in-8*. nieuwe 
fr. vertaling. (Lyon, Bibl. munic.) 

Bnixelles, J. t*Serstevens. 1714. in-8*. herdruk 
van de vorige. (K. B. B.) 

Bnixelles, P. de Bast. z.j. in-8*. als de vorige. 
(B. U. G.) 

Z. n. V. pi. V. dr. en z. j. in-8*. als de vorige. 
(K. B. B.) 

Bnixelles, Ch. J. A. Greuse. 1849. in-12*. 
herdruk naar de voorgaande. (B. U. G.) 

Bnixelles, Ch. J. A. Greuse. 1859, in -16*. 
herdruk van de voorgaande. (B. U. G.) 

yusti Lipsii Uns er er licben Frawen tu //a/l., 
Durch. . G. Olandum. . ubergesetzet. Publicirt 
durch U. Polentz. Erffurt, Chr. Mechler. 1627. 
in-8*. (XXIV), 306 en (46) blz. (Breslau, Univ. 
Bibl.) 

Diva Sichemiensis siue Aspricollis : 
Noua eius Beneficia et Admiranda. 
Antverpiae, J. Moretus. 1605. in-4*. 
(VIII), 69 en (11) blz. (K. B.) 

Op den titel een gegraveerde afbeelding van 
O. L. Vrouwe van Scherpen-heuvel. Vooraf 
gaan de opdracht aan de Infante Isabella en 
de voorrede. Aan het eind de approbaties; 
daarachter: Reiectiuncula Sannionis czm>sdam 
Batavi (Zie den voorgaanden titel); vervolgens 
de privilegies en het drukkersmerk. Lipsius 
ontleende dit geschrift voor een groot deel 
aan: Historie imnde mirakelen dit onlancx in 
grooten getale gebeurt zijn. . Op een plaetse 
ghenoemt Scherpenhem'el door Ph. Numan, 
Leuven. 1604. in-8*. De volgende drukken ver- 
meldt de Bibliotheca Belgica.: 

Antwerpen, J. Moretus. 1605. in-8*. (K.B. B.) 
Antwerpen, z. n. v. dr. 1605. in-4*. Nadruk 
der beide vorigen (Antw, Gem. Bibl.) 

Antwerpen, J. Moretus. 1606. in-40. (K. B.) 
Antwerpen, B. Moretus, Ve. J. Moretus en 
J. Meursius. 1620. in-4*. (B. U. U.) 

Diva Virgo Aspricollis Miracvla Eivs Praeci^ 
pva A Justo Lipsio Et Erycio /hfteano De — 
scripta. Lovanii, H. Hastenius. 1622 — 23. in-4*. x 
st (K. B. B.) Een fransche vertaling verscheen te 
Tournon, bij Guill. Linocier, waarvan de Bibl. 
Belg. twee drukken van hetzelfde jaar meldt 

LiSTE des Pasteurs , dans les églises 
Wallonnes au Royaume des Pays- 
Bas. La Haye, A. H. Bakhuyzen. 
1818. in.4^ (B. W. L.) 

Ingevo^d : Additions h la Liste des Pasteurs 
pour la continuer jusqucCa V époque de la Rêu- 
nion de Gorcum^ 1820. in-fol*. 



LIVRE — LODENSTEYN. 



203 



LiVRE Sinodal Contenant les Ar- 
ticles Résolus dans les Synodes des 
Eglises Walonnes des Provinces Unies 
du Païs-Bas. 1688. (enz.) z, adres. 
infol*. (B. U. L.) 

Deze cArticles» loopen van 1688 — 1810. 
Vóór 1688 bestaan zij slechts in handschrift: 
In het door mij gebruikte ex. heeft slechts het 
eerste st. een uz. tit. (zie boven) en verder 
ArtkUs résolus dans les Synodes des Eglises 
Wallonnes des Provinces — Unies des Pais-Bas, 

!-•• J. V, R. priester. 
Zie: Leven v, d. H. Godelieve; ld, v. d. 
H. Theresia. 

LlORENTE (J. A.) , 1756-1823. Hij 
was o. a. Secretaris-generaal der Inquisitie, 
Kanunnik van Calahorra, Staatsraad. 

Oordeelkundige geschiedenis der 
spaansche Inquisitie, sedert derzelver 
vestiging door Ferdinand V, tot aan 
de regering van Ferdinand VII bij- 
eengebragt uit de Archieven van den 
Hoogen raad der Inquisitie en uit die 
der Provinciale Regtbanken van het 
Heilig Officie,.. Ten jare 1817, uit 
het Spaansche handschrift, onder toe- 
zigrt van den Schrijver, in het Fransch 
vertaald en uitgegeven, door A. Pel- 
lier. Uit het Fransch vertaald. Am- 
sterdam, J. C Sepp en Zoon. Fra- 
neker, G. Ypma. 1821 — 23. in-8'. 3 
dln. (K. B.) 

Op de voorrede v. d. vert. volgt verkort die 
van den spaanschen schr.; daarna: Lijst van 
onmigegevene handschriften die^ bij het opstellen 
Van dit werk door den Neer L lor en te zijn ge- 
^ruikt geworden. — De Histoire critique de 
^inquisition cCEspagne verscheen te Parijs in 
1817 en 1818. in-S». 4 dhi. 

Verkorte geschiedenis der Spaan- 
sche Inquisitie, sedert derzelver ves- 
tiging door Ferdinand V, tot aan de 
^^ering van Ferdinand VII. Naar 
liet oorspronkelijke . . bewerkt door 
^^. Gallois. Met een aanhangsel be- 
Tielzende geschiedkundige berigten 
omtrent het leven en de geschriften 
"van Llorente, enz. enz. Versierd met 

liet portret en facsimile van denzel- 

ven. Naar het Fransch en Hoogduitsch. 

Franeker, G. Ypma. 1825. in-8'. 

(K. B.) 



Het aanhangsel bevat: Geschiedkundige be- 
rigten omtrent J. A. Llorente (Uittreksel uit 
Mahul's Schets, voorkomende in de Revue En- 
cychpedique^ Tom, XVIII. Mei 1823.); ontleding 
van de geschiedenis der Inquisitie, door den 
graaf de Sêgur; uittreksel uit eenen brief van 
N. Grégoire, bisschop van Blois, aan don Ramon 
Josef de Arce, aartsbisschop van Burgos en 
groot-inquisiteur van Spanje. — Een nieuwe 
uitgave zag in 1828 het licht bij J. C. v. Kesteren 
te Amsterdam, in-8». met gegraveerden titel, 
waarop een portret door J. Mulder gesneden. 
(K. B.) — Oorspr. fransch: Histoire abrégéede 
rinquisition, par L. Gallois. 4e édition^ précédée 
ttune Notice sur la vie et les écrits de Llorente 
etc. . Paris. 1823. in-i8«. 

De Paussen, als tijdelijke vorsten 
en opperhoofden der Kerk beschouwd, 
sedert de vestiging van den H- Stoel 
te Rome tot het jaar 1822. Franeker, 
G. Ypma. 1824 — 1825. in-8*. 2 dln. 
(K. B.) 

Met portret van Llorente tegenover den titel. 
Uit het fransch vertaald door Steenbergen van 
Goor, (Zie: Alphab, naamlijst van boeken,^ I790-" 
1832. i. V. Llorente.) Nieuwe dr.: Amsterdam, 
J. C. V. Kesteren. 1828. in-8». 2 dln. (K. B.) 
Daar is de geheele titel, en daarop het por- 
trer van L, door J. Mulder , gegraveerd. — 
Oorspr.: Portraits poliiiques des Papes comme 
primes temporels et comme chefs de FEglise^ 
depuis r établissement du saint-siége a Rome^ 
jusqu'en 1822, Paris, 1822, in-8*. 2 dln. 

LOCH (J. C), Luth. pred. te Groede. 

Zie: Clemefis (Fr,). 

LOCHEM (J. VAN) , Prior v. h. klooster 
Albergen. 

Zie: Albergensia. 

LODENSTEYN 0. VAN), 1620— 1677. 
Pred. te Zoetermeer, Sluis en Utrecht. 

Ontfang-Schrift van de Leeraren, 
en afgesondenen der Gemeynten, in 
de Valleyen van Piedmont, vergadert 
in Herfst-maand des voorleden Jaars 

1665. in een Synode tot Pinache in 
de Valleye van Perouse : Nopende De 
Penningen henl. uyt de Provincie 
van Utregt gedurende hunne laatste 
vervolginge in de jaren 1663. en 1664. 
tot nodig onderhoud toe-gesonden. 
Mitsgaders Een kort verhaal soo van 
hunne vorige ellenden, als Van 
hunne tegen woord igen toestand. Uyt- 
gegeven door. . Utrecht, H. Versteegh. 

1666. in-4*. 16 blz. (K. B.) 



204 



LOEFF— LORGÏON. 



LOEFF (A.). 

*De eerste prediking voor de her- 
vormden te Dordrecht, in de Augus- 
tijnen kerk na driehonderd jaar op 
dezelfde plaats herdacht. Toespraak... 
Dordrecht, C. Morksjzn. 1872. in-8*. 

Met toelichtende aanteekeningeu. Brinkman $ 
Catal.y blz. 741. 

LOEFF (G. M. C), geb. 1838. 

De Nederlandsche Kerkgeschied- 
schrijver Geeraardt Brandt. Akad. 
proefschrift. Utrecht, Kemink en zoon. 
1864. in-8^ (K. B.) 

LOEFFIÜS of LOEFFS (J.), 1603— 1685. 
Jezuiet. 

Zie: Paullinus (%), 

LOHR (H. C), Luth. pred, Ie Rotterdam. 
Zie: Geschiedenis der christelijke kerk; A'a- 
lender, 

LOMMEL (A. van), geb. 1827. Jezuiet. 

Bijdragen tot de kerkelijke geschie- 
denis van Nederland. Berigten om- 
trent de Zendelingen S. J. ten jare 
1773.. 's Gravenhage , F. C. B. ten 
Hagen. 1868. in 8'. (K. B.) 

Zie ook op: Missio. 

LOO (AdR. van), geb. 1659, Kath. 
Priester te Gent. 

De Levens der Heylige van Neder- 
lant met een kort begryp Hoe het 
Evangelie eerst in Nederlant begost 
heeft, voortgegaen is, en tot deze 
tijden gebleven : Getrocken en by een 
vergadert uyt de geloofweerdigste 
Schryvers door . . . Ghendt , M. Graet. 
1705. in4^ 2 dln. (K. B. B.) 

Met opdracht, voorrede en goedkeuring. Elk 
deel heeft alfabetisch register der heiligen. Dl. 
I I gravure en 9 gegrav. portretten, Dl. 11 5 
gegrav. portretten. 

LOOMAN (T. M.). 

'Stukken, betreffende de wreede 
vervolging en veroordeeling van Fran- 
cesco en Rosa Madiaï te Florence, 
wegens het omhelzen der Protestant- 
sche godsdienst. Amsterdam , H. Hö- 
veker. 1852. in-I8^ i— 3e Stuk. 

Brinkman' s Catal.^ blz. 745. 

'Het leven van Johannes Gossner, 



voormalig R. K. pastoor, laatst Evang. 
leeraar te Berlijn ; naar onderscheidene 
bronnen geschetst . . . Amsterdam , 
H. Höveker. 1858. in-8*. Met portret 
en facsimile. 

Brinkman s Catal,, blz. 744. 

Zie ook : Bouwsteenen ; Geloofsgetuigen ; 

Nacht en morgen. 

Loon (J. W. van). 

Beknopt chronologisch overzigt der 
Kerkgeschiedenis in synchronistisch 
verband met de wereldgeschiedenis, 
opgesteld ten dienste van lessen in 
de kerkgeschiedenis , verrijkt met eene 
kaart ^ dienende om de meest be- 
langrijke gebeurtenissen in hare onder- 
linge verhouding gezamentlijk voor 
oogen te stellen... Amsterdam, H. Hö- 
veker. 1863, in-8«. (K. B.) 

Met voorrede van den schr. De 2e. dr., ver- 
meervlerd met vele door den schr. nagelaten 
aanteekeiiiiigen en bijvoegingen en met een 
portret, verscheen in 1878 by denzelfden uil- 
gever. in-8». (K. B.) 

Loos (H), Aartsbisschop der O. B. Clerezy. 
Zie: Schets eener geschiedenis. 

LOOIJEN (A. A.). 

Zie: Warneck (G), 

LORETZ Q.). 
Zie: Batio disciplinae. 

LORGION (E. J. DIEST), geb. 1812. 
Hij stierf als Iloogleeraar te Groningen. 

Geschiedenis van de invoering des 
christendoms in Nederland : Een 
door de Tweede Klasse van he 
Koninklijk Nederlandsche Instituu 
van Wetenschappen , Letterkunde ew 
Schoone Kunsten, met het Accessit 
Bekroonde Prijsverhandeling. Leeu- 
warden , W. Eekhoff. 1842. in-8». 
(K. B.) 

Met opdracht aan Konig Willem II en met 
voorrede. — Ook afgedrukt in de Verhandt' 
linge der Tweede Klasse van het A'. N. I. Dl, 
VIII. Amst., Ipenburg en van Seldam, 1843. 
in-4*. o. d. tit.: Proeve van beantwoording der 
vraag .^ voorgesteld door de tiveede klasse van 
het K. N. /..• « Welke is de Geschiedenis der 
Invoering van hit Christendom in de Neder» 
landen, bijzonder in de Noordelijke.» 



LORGION— LOVE. 



205 



Geschiedenis van de Kerkhervor- 
ming in Friesland. Leeuwarden , W. 
Eekhoff. 1842. in-8^ (K. B.) 

Met voorrede en bijlagen. 

Geschiedkundig gedenkboek voor 
de Hervormden in Friesland; be- 
vattende eene geschiedenis van de 
invoering des christendoms in Neder- 
land, geschiedenis van de Kerkher- 
vorming in Friesland en de Neder- 
duitsche Hervormde Kerk in Friesland. 
Leeuwarden en Groningen ,. W. E^k- 
hoflF en H. R. Roelfsema. 1848. in- 8*. 
(K B.) 

'De voorbereiders der Kerkhervor- 
ming in Nederland. Groningen, H. 
R. Roelfsema. 185 1. in-8®. 30 afl. 

BrinkmafCs Catal.y blz. 298. 

'Geschiedenis der christelijke Kerk 
in Nederland; in levensschetsen. 
Groningen, H. R. Roelfsema, 1851 — 
1855. in-8*. 20 afl 

Brinkman, Naamlijst, 1852 blz. 28, 1853 
bl2. 27, 1854, blz. 27, 1855. blz. 25. 

Bonifacius, . . . Groningen, H. R. 
Roelfsema, 1855. in- 12*. (K. B.) 

Geschiedenis der Kerkhervorming 

in ons Vaderland. Voor Christenen, 

die belang stellen in de waarheid.... 

Tiel, H. C. A. Campagne. 1855. 

in-8'. (B. U. U.) 

Met gelith. portret van Pistorius. 

Geschiedenis der christelijke Kerk 
in Nederland. Eerste Deel. De Christe- 
lijke Kerk in Nederland tot aan de 
"Vestiging der Kerkhervorming. Arn- 
lem, G. W. van der Wiel 1859. 
in-8*. (K. B.) 

In de Evangelische Bibliotheek» Niet verder 
Ter^cheiien. 

Een beeld van Melanchthon, den 
meest evangelischen der Kerkhervor- 
mers . . . Haarlem , J. J. Weeveringh, 
1860. in-8«. (K. B.) 

De regte beoefening der Historische 
Theologie uitnemend geschikt ter op- 
bouwing van de Kerk der toekomst. 



Redevoering . . . den lOden October 
1860 uitgesproken ... Groningen, 
H. R. Roelfsema. 1860. in-8*. (B. U.U.) 

'Beknopte geschiedenis der kerk- 
hervorming voor jonge lieden. Haar- 
lem, Erven F. Bohn. 1867. in- 12". 

2e. goedkoop dr. 1874. Brinkmans Catal.,^ 
blz. 298. 

Kerkgeschiedenis van de Neder- 
landen . . . Groningen, J. B. Wolters. 
1875. in-8*. afl. 1—5. (K. B.) 

Niet verder verschenen. De verscheuen af- 
leveriogen be'iandelen de kerkgescliie.lenis der 
eerste 18 eeuwen. 

Zie ook : Amshoff; Balthasar 

Bekker; Geschiedenis der chr, kerk; 
J o hannes Husz; Kohnlein (G, L, W.) ; 
Schenkel (D,). 

LORGIÜN Q. J. DiEST) 

Verhandeling over Regnerus Prae- 
dinius. Groningen, J. B. Wolters. 
1862. in-8«. (B. U. A.) 

Akad. Proefschrift met dubbelen titel en porlret 
van Praedinius, gelith. door S. H. v. d. Weijer. 

LORIÉ (Fr.), gest. 1826. Pred. iii den Haag. 

*De oorzaak en de gevolgen van 
het gesloten zijn der remonstr. Kerke 
in den Hage, op den algemeenen 
dank- en bededag , des Woensdag 
den 2 Maart 1803. Verhaald door .. . 
Gedrukt voor rekening van den au- 
theur. 2, adres. (1803) in-8**. 

Jiogge^ Remonstr. Geschr,, blz. 218. 
LOTTOM (H. van) , Past. (e AmsterJam. 

Het Mirakel van Amsterdam , in 
den jare 1345; bij gelegenheid van 
het vijfde eeuwfeest, verhaald en toe- 
gelicht . . . Amsterdam. 1845. in•8^ 
(B. U. A.) 

LOUWE (P. de) , Kath. Priester. 
Zie: Begrijp, 

LovE Q.) 

'De propagatione ecclesiae ofte ge- 
schigtkundig verhaal van de voort- 
planting der kerke. Amsterdam. 
1725. in-8*. 

M. Nijhoff^ Ca tal, 203 n«. 123 5. 



2o6 



LUBLINK WEDDIK— LYDEN. 



Lublink Weddik. 
Zie: Weddik {Lublink). 

Lucas (ANDR.) , professor in *t College 
Tan S. Paulus te Granada. 

Het leven vanden H. Ignatius De 
Loyola patriarch ende fondateur van- 
de societeyt Jesu. In 't Spaens be- 
schreven door . . . Ende Overghezet 
in 't Nederduyts door . . . Fr. de 
Smidt . . . Antwerpen , C. Woons. 
1654. in-8*. (XVI), 718 en (16) blz. 
(K. B.) 

Vóór den gedr, een gegr. titel. Na de op- 
dracht een holl. gedicht, onderteekend: R. P. 
G. H. S. J. ; aan 't slot *t register. — Vert van : 
Vida de S. Ignacio de Loyola , . . Fundador de 
la CompaTït'a de Jesus. Dispuesia por el P, 
Andreo Lucas de la misma Compa^ia , . . £n 
Granada, por AnU René de Lazcarto ^ y Bart, 
de Lor eng o na ^ Ano de i6jj, in-4*. De eigen- 
lijke naam v. d. schr. is A. L. de Are o nes. 

LüDERS (G. A.). 

'Johannes Huss , en zijn tijd. Beel- 
den van geloof en ongeloof. Naar 
het Hoogduitsch door J. H. Carpen- 
tier Alting. Amsterdam, J. D. Sybran- 
di. 1857. >n-8*. 

Nieuwe titeluitgave 1860. Zie: Brinkmans 
Catal.,, 1850 — 82 blz. 751. — Oorspr.: Johann 
Husz, Cüstrin. 1854. in-8*. 

LUQUET (G. F. O.). 

'Levensschets . . . (van) Anna Maria 
Taïgi. Uit het Italiaansch vertaald, 
door een Pater Redemptorist. Gulpen. 
M. Alberts. 1862. {formaat f) 

Mes, Kath, pers. blz. 151. 

LUTHER (Dr. Mart.), in het licht 
van zijn tijd. Oorkonden uit den tijd 
der Hervorming en pas ontdekte brie- 
ven van en aan Dr. Martin Luther. 
Eene Feestgave bij het 350 jarig 
Eeuwgetijde der Kerkhervorming. Uit 
het Hoogduitsch Vertaald doorj. W. 
Th. Lublink Weddik. (Uitgegeven 
ten voordeele van het Evang. Luth. 
Weeshuis te Utrecht.) Utrecht, W. 
F. Dannenfelser. 1867. in-8*. (B. R. A.) 

Met voorbericht van L. W. Het geschrift is 
ontleend aan: *Die handschriftliche Geschkhte 
RaHeherger" s über Luther und seine Zeit» in 
1850 te Jena door Dr. Neudecker uitgegeven en 



aan: Dr, Martin Luther' s BriefweckseJielM^ 
zig in 1866 door Dr. C, H. A, Burkhardt in 
't licht gezonden. 

'Luther (Mart.) in zijn leven, 
werken en karakter, uit zijne eigene 
schriften voorgesteld, door den schrij- 
ver van: Luthers politiek enz. Met 
een voorwoord van S. K. Thodea 
van Velzen. Sneek, van Druten ea 
Bleeker. 1853. in-8*. 

Brinkman, Naamlijst,^ *853. blz. 63.^ Door 
K.vanBelkum. Goedkoope titel-uitgave, 1859. 

Lux (A. J. L. M.). 

Levensschets van den H. Willi- 
brordus. Apostel der Nederlanden, 
vermeerderd met eenige gebeden ter 
gelegenheid van het plegtig Jubilé. 
Tweede druk. 's Gravenhage, A. P. 
van Langenhuysen. 1839. kl. in-8*. 
(K. B.) 

Kerkel. goedgekeurd. De ie dr. is ook van 
1839, evenzoo de 3e. (K. B.) 

LUYCX (C. L.), Kath. Priester. 

Zie: Bode {J, de). 

LuYKEN (Jan), 1649— i 712. 

Théatre des Martyrs, Depuis la 
mort de J. Christ Jusqu'a present, 
représenté en tres belles tailles-douces, 
par . . Schau-Bühne der Martyrer, ge- 
zeichnet und in Kuppfer gestochen 
von.. Se Vend a Leyde Chez Pierre := 
vander Aa. Z. j. in-4*. oblongo. (B — 
U. J.) 

Behalve den gegrav. tit., 115 gravures ell 
met een regel fr. en dnitsch onderschrift; d« 
platen meestal (n. 1. n*. i — 104) ontleend \ 
Van Braght, (Zie aldaar). — Hiervan bcsti 
verschillende drukken o. a. Schouwtooneel de»^ 
Martelaren,, Ge'ètst door Jan Luiken, Thiatr^t 
des Martyrs , Represente en Tailles Douces . , 
Schau-Bühne der Martyrer^ Gezeicknet und in 
Kuppfer gestochen , . Te bekomen by . , M, Scha- 
gen, 1738. in-4». obl. (B. U. G.) — // teatro 
della crudelta praticata nelli piu severi tormenti 
del mondo^ cioe sin dalla crocifissione di Nostro 
Signore Gcsu Cristo. Venetia. 1696. in-4». obl. 
Met 104 kopergravures. (Zie Catal, Bibliothèqut 
Somisienne de 7urin.) 

L v. B. 

Zie : Weeghschael. 

Lyden (Het) van Jesus, als de 
Christus enz. enz, . . Mitsgaders eene 



LYDENS-GESCHIEDENIS— MAASDIJK. 



207 



1^, Van alle de Predikanten, 
edert de Hervorming, deeze 
ite (Utrecht) bediend hebben., 
gende Druk, vermeerderd en 
jrd. Utrecht, S. Alter en P. 
. . 1808. in-8«. (B. U. A.) 

aam-lijst beslaat blz. 81 — 87. 

ENS-GESCHiEDENis (De) van den 
aker en zyner eerste Navolge- 
evens een beknopt verhaal der 
fingen , Der Protestantschen 
ren van den Christen Gods- 
van deszelfs eerste Instelling 
»mme, en vooral in de Neder- 
, in de XVIde en X Vilde Eeu- 
langedaan. Ingericht, inzonder- 
tot onderwijs van de vaderland- 
tugd, en door (51) prentverbeel- 
opgehelderd. Amsterdam, P. 
li. 1778. in-8*. (B. Dr. Gobius 

t). 

;egrav. tit. vóór den gedr. en berijmde 
%, De kopergravures tusschen den tekst 
Luyken (Zie v. ^rö^^/) ontleend ; met 
Tire V. Th. Koning. De gesch. der mar- 
ler eerste twee eeuwen is in vragen en 
len behandeld. — latere dr. verschenen 
era by Fr. Bohn. 1791. in-8*. (B. Ds. 
t>benbroek) en te Rotterdam , by J. Hen- 
z, j. (1820.) Met den gegrav, titel van 
8». (K. B.) 

lüS (B), i577-i629.Pred.te'sIIer- 
ch en te Dordrecht. 

densia id est , conservatio verae 
ie, Demonstrata Ex confessio- 



nibus, cüm Taboritarum, ante CC. 
ferè annos, tum Bohemorum, circa 
tempora Reformationis , scriptis. 'Stu- 
dio et opera . . . Editio Secunda. Ro- 
terodami, J. Leonardi Berewout, 1622. 
inS*. 2dln. (XVI), 416 en (16), 368 
blz. (B. U. L.) 

Inhoud: Opdracht a. d. Staten v. HoU. (1616, 
VI Idus Martij); voorrede; Johannis Lukawitz, 
Confessio Taboritarum (blz. i — 303); Articuli 
magistrorum et sacerdotum antiquae cwitatis 
Pragensis^ per regnum Bohemiae^ sub anno . . . 
r4^2 evulgati enz. (blz. 305 ~ 368). Aeneas Silvii 
Historia Bohemica (blz. 369 — 416). Index en 
errata. Dl. II: Confessio fidei,^ f ratrum Walden- 
sium^ regi Vladislao ad Hungariam missa (\Az. 
1—34); Excusatio fratrum Waldensium ^ contra 
binas liter as Doe tor is Augustini^ da tas ad Keg e m 
(blz. 34—91); Afologia verae doctrinae^ eer urn 
qui vulgo appellantur Waldenses . , . t^8 . . . 
Ex bohemico • • . translata. Met vele belangrijke 
aanteekeningen van I«ydius. — De ie. druk 
verscheen 1616 en 1617 te Rotterdam en te 
Dordrecht [v. d. Aa). 

Zie ook: Perrin (y. F.). 



LYDIUS (].). 

Zie: Historie der beroerten; Verkael v. d. 
Voomeemste Swaricheden. 

LlJNDRAJER (Mr. P.). 
Zie: Geloofsgetuigen. 

'Lijst der Pausen , der Utrechlsche 
en onderhoorige bisschoppen en der 
Pauselijke vicarissen in Nederland. 
Amsterdam, (c. 1790) in-8*. 

F, Muller., Catal. Theol. 1857 n». 3507. 



M. 



lNDBERIGTEN voorgelezen op 
landelijksche Bedestonden van 
ederlandsch Zendeling-genoot- 
betrekkelijk de Uitbreiding van 
iristendom bijzonder onder de 
len. Rotterdam, N. Cornel, 
M. Wyt en Zonen. iS2S,ens. 
[B. K. J) 

lijnen maandelijks^ zijn niet in den 
maar worden enkel voor de leden ge- 
►e Maandberigten zijn het vervolg van 
» en Brieven voorgelezen op dt Maan- 
t Bedestonden van het Nederlandsch 
^'genootschap. Rotterdam, N. Cornel, 
J27. (B. K. J.) 



MAASDIJK (A. ChR. J. van) , Pred. te 
Katwijk a/zee, Haarlem, Katwijk a/zee (2e 
keer) en Prinsenhage. 

De oorzaken van den ondergang 
der Hervorming in België. Akade- 
misch proefschrift . . . Utrecht , W. 
F. Dannenfélser. 1865. in-8*. (K.B.) 

Eenige bijzonderheden uit het leven 
van Henri van Maasdijk, Predikant 
der VlaamschHollandsche Evangeli- 
sche Gemeente te Brussel, medege- 
deeld door zijn oudsten zoon. Met 
portret en facsimile van den ontslapen 



2o8 



MAASELAND — MALINGRÉ. 



predikant . . . Amsterdam, Höveker 
en zoon. 1873. in-8*. (K. B.) 

MAASEI.AND (A. van), R. K. Priester. 

Korte levensbeschrijvingen van 
eenige heiligen, uit alle eeuwen des 
christendoms, met eene voorafgaande 
verklaring der voornaamste feest- 
dagen van het Jaar. *s Bosch , J. J. 
Arkesteyn. 1824 — 26. in-8*. 4 dln. 
(K. B.) 

Zie ook L'Homond (Ch. Fr,), 

Maatjes (J. H.). 

'Geschiedenis der lijders en marte- 
laren onder de Gereformeerden , ver- 
volgd door de Protest, bisschoppen 
in Schotland, van 1660 — 1689. Gro- 
ningen, F. Folkcrs. 1860. in 12". 

Brinkman^ Naamlijst. l8$o. l)lz, 67. 

Maatschoen (G.). 
Zie: Schijn (//.). 

Macedoniër (De.). 

Algemeen Zendingstijdschrift onder 
redactie van Ds. H. Dijkstra. Leiden , 
D. Donner. 1883. ^;/j. in-8'*. (B. K. J.) 

Maclaine (A.). 

Zie: Mosheim {J, L.), 

MAGMN (J. S.), 1796-1888. Hij was 
o. a. Archivaris der proviiilie Drenihe. 

De voormalige kloosters in Drenthe, 
geschiedkundig beschouwd. Gronin- 
gen, J. Oomkens. 1835. in-8». (K. B.) 

Met gegrav. tit. waarop het zegel van het 
voormalige klooster Ie Assen. — 2e. zeer ver- 
meerderde dr.: Heerenveen, F. Hessel. 1846 
(K, B.) eveneens met gegrav. tit. en hetzelfde 
wapen. 

Overzigt der kerkelijke geschiede- 
nis van Drenthe. Groningen, H. 
Geertsema Jr. 1855. in 8". (K. B.) 

Met oi)dracht aan prins Frederik en voorbe- 
richt. Aan het s!ot veertig bijlagen meest uit 
ongedrukte stukken bestaande. 

MAGVRUS (ABR.). 1634— 1702. Pred. 
op Teksel. 

Almanachs Heiligen, Of History 
Der Opkomst, Voortgang en Viering, 
van alle de Heyligen , Die doorgaans 
met Roode Letters in den Almanach 



Aangewesen zyn, En door de Rooms- 
gesinde met Gods-dienstige eere ge- 
diendt worden. Jok- en Ernst-wyze 
verhandeld , . . . Vierde Druk van 
eenige fouten gezuivert. Amsterdam, 
Nic. ten Hoorn. 17 17. in 8". 

Met gegrav. titelpr., voorrede en register. 
Vroegere (eeiste?) dr.: Almanachs HeyJigen^ of 
history enz . . . zelfde adres. 1680. m-i2*. {Cat. 
Prov. Bibl. Friisl, U, blz. 859.) — Latere dr.: 
Amsterdam, 1732. in-S*. — en: Historie 7'an 
de opkomst , 7: oor t gang en viering Tan alle de 
heiligen die met roode letters in den almanach 
worden aangewezen, 5e dr. z, n. v. pi. 1805. 
in-8». [M, Xijhoff. Catal, 147 u». 1066—7.) 

MaIMBURG (L.), 1610— 1686. Jezuïet 

Historie van de Kettery der Beeld- 
stormers, En van d' overbrenging des 
Keizerrijks op de Franschen. . in't 
Nederduitsch gebracht door G. v. 
Broekhuizen. Vercierd met schoone 
Kopere Plaaten. Amsterdam, T. ten 
Hoorn. 1685.. in-4". (XL) en 412 
blz. (K. B.) 

Met voorrede. De geschiedenis loopt hier 
lot de helft der negende eeuw, om ten slotte 
in enkele bladzijden een overzicht te geven tot 
het Concilie van Trente. Rehalve de titel} r. nog 
4 platen van J. IIarre\%ijn en 2 uitslaande van 
T. Doeshurgh. — üorspr.: Histoirede THcresie 
des Iconoctastes et de la Translation de P Empire 
aux Fran\ais, Paris. 1674. in-4*. 

MAISTRE Q. de), 1 753-1 821. 

Brieven over de Spaansche Inqui- 
sitie, door den graaf., aan eenen 
russischen edelman geschreven. Ui 
het Fransch vertaald, door J. G. 1 
Sage ten Broek, 's Gravenhage, Gebr. 
Langenhuysen. 1824. in-8*. (K. B.) 

De vertaalde brieven, bestemd tot verdediging 
der van verschillende zijden aangevallen inqui- 
sitie, waren eerst in den Godsdiensti'Hend ver- 
schenen. — Oorspr. : Lettres h un gentilhomme 
russe sMr f inquisition espagnole^ Paris. 1822. 
in-8». 

MAKEBLIJDE (L.), 1564— 1630. Jezuiet. 
Zie: Ilistoiie Van Ses Glorieuse Martelaers. 

Malingré (K.). 

'Levensschets van. . I^udovicus-Jo- 
sephus Delebecque, XXIe bisschop 
van Gent. . . Met portret van den 
bisschop. Gent, C. Poelman. 1864, 
in- 12*. 

Viaemsihe Bihliogr..^ III. 59. 



MALLANTS — MANUAAL. 



209 



-ANTS (P.), Kartuizer. 

leven, devghden, mirakelen, 
'atien, van den heylighen . . . 
Fvndatevr... van het orden der 
2rs, Ghetrocken uyt verscheyde 
'S, Nu eerst in het Nederduytsch 
/en ende verciert met . . vele 

figuren. Door. . . Antwerpen, 
ons, 1673. Met Gratie ende 
ie. in-8*. (XVI), 343 en (25) 

B. B,) 

prav. titelpr., 3 gravures van P. Clou- 
in G. Bouttats e II 2 van J. vanden 
5l opdracht, holl. gedichten vanA. A. 
P. J. V. Hooch, voorrede, bladwijzer, 
ïs en privilege. 

Leven, ende Deughdcn Van- 
)dt-Salighen Dionysius van 
Cartuyser, gemeenlijck ghe- 
Den Op-ghctoghen Leeraer. 
ïrscheyde Autheuren by-een 
rt . . . Door . . . Ghcndt, Fr. 
. 1675. in-8^ (XL), 164 en 

grav. van G. Houttats, approbaties, 
J. Pii)enpoy, en holl. gedichten van 
en J. <'e Clrieck. Vanderhae^hertj II. 

>U (J. B.). 

nsschets van . . . Franciscus 
Boussen , XVIII bisschop van 
Brugge , van de Casteele z j\ 

he BibHogr.^ I. 59. 
.RBASCHI (J.), priester. 

yrische Katholyken en hunne 
i Monseigneur Ignatius An- 
>amhiri. Gent, J. Rousseau- 
[855. in-8». 

he Bibliogr., II. 99. 
T(A.) 

isschets van Wylen Do. S. G. 

met een Opdragt aan de 

:e te Delft. Gorinchem, C. 

en F. Horneer. 1795. in-8". 

r, Naamlijst. II. 151. 

N (W. C. van), geb. 1842. Iloog- 
l^iden. 

Ie Bray opsteller van de Be- 



lijdenisse des Gheloofs der Gerefor- 
meerde Kercken in Nederland,... 
Uitgegeven door de Vereeniging tot 
verspreiding van Stichtelijke Blaadjes. 
Amsterdam, Tj. van Holkema. 1885. 
in.8*. (B. U. G.) 

Mangelschots (C). 

Zie: Leiien der lï. Odrada. 

MaNGER (S. H.), lloogleeraar te 
Franeker. 

Oratio inauguralis de fatis chri.s- 
tianae religionis apud Arabos. dicta 
... A. D. VI. Januarii, 1767. Franc- 
querae, Gul. Coulon. 1767. in-fol". 
(B. U. U.) 

Mei een lat. gedicht van J. Schrader. 

Manifest. Of Verhael van het 
bedrijf der Vaudoisen. Tegens . . . den 
Hertoch van Sauoye. Getranslateert 
uyt het Frangois 1655. \Uit Parijs y 
7/ 7uli\ Z. adres, 1655. in-4". 16 
'blz. (K. B.) 

MaNNÉ (J. H.), 1679-1732. Luth. pred. 
te Arnhem en te Haarlem. 

Nauwkeurige zo theologise als his- 
torise aanmerkingen over het Werk 
der Reformatie, en over eenige op 
desselfs Tweede Eeuw-Feest verhan- 
delde Jubcl-Texten ; Mitsgaders een 
nette Beschryvinge van den Opkomst 
en Staat der Lutherse Kerken in de 
Nederlanden. By wyze van Saamen- 
spraak tussen een weetgierige lidmaat 
en een onderwyzend leeraar voorge- 
stelt. Haarlem, M. van Hulkenroy. 
17 19. in-4*. (K. B.) 

Met allegorische preut tegenover den titel, 
van A. D. L. als invenlor en A. van der Laan 
als graveur. Na de opdracht en de voorrede 
volgt een berijmde verklaring der prent door 
A. van Hulkenroy, daarna eenige andere ge- 
dichten; vóór den aanvaog van het eigenlijke 
hoek een portret van den schr. door J. Wande- 
laar, gegrav. door G. Schoute. Aan het slot 
twee registers. 

MANSSEN (J. C.) , Luth. Pred. te Kampen. 
Zie: Martelaren. 

Manuaal der Conventualen van 
St. Caecilia binnen Utrecht. Uitge 
^^y^i\ door Prof. L. G. Visscher. 

27 



2lO 



MARANDE— MARTELAARS. 



Utrecht, N. van der Monde. 1843. 
in-8*. (B. U. U.) 

MARANDE, Aalmoezeuier van den fran- 
schen koning. 

Oorsprong, en Oorzaeken der 
Jansenisterye. Met eenige Regulen en 
Onderwijzingen . . . Door ... In 't 
Boek van de Quaede Gevolgen der 
Jansenisterye. . . Vertaelt naer 't Pa- 
rysche Voorbeelt met Privilegie ge- 
drukt. Meenene, Chr. Waermont. 
1675. in-S». 32 blz. (B. U. G.) 

'Marculphus (Den heyligen) , ge- 
zeyd S. Marcoen, abt en belyder, 
voorgesteld ter aenroepinge voor de 
bedrukte Menschen . . Ofte Boekske, 
inhoudende het kort begryp van zyn 
H. Leven . . . Gend , Ch. P. de Goesin. 
(1802.) in-8». 

Vanderkaeghen ^ IV n*>. 7556. Met approbatie 
van 10 Maart 1802. — Herdr. te Gent bij J. 
B. Poelman, z. j. in- 12*. {V ander haeg ken \ , 

»•• 9397) 

MARESIUS (SaM.), 1599— 1673, laatst 
hoogleeraar te Groningen. 

Joanna Papissa restituta : Sive Ani- 
madversiones et Annotationes Histo- 
ricae, ad Davidis Blondelli . . . librum 
posthumum, anno superiori editum 
Amstelaedami sub hoc titulo, De 

Joanna Papissa His additur , Bre- 

vis Refutatio Praefationis Apologeticae 
quam Anacrisi praeiixit Stephanus 
Curcellaeus, illius editor; et Appen- 
dicis loco , Dissertatio Theologica pro 
S. S. Trinitate eidem Curcellaeo Anti- 
trinitario opposita. Groningae, J. Cöl- 
lenius. 1658. in-4". (XVI), 352 en 
(36) blz. (B. U. A.) 

Met opdracht aan de Curatoren der (jron. 
Akademie. Zie op Blonde! y Vei^el. op Histoire, 

Marets (Des). 

Zie: Histoire] Maresius (5.). 

Makgh (Het) van het selsaem leven, 
doodt ende mirakelen Van ... de H. 
Catharina von Bononien. Uyt het 
Ordre der Clan'ssen . . Uyt verscheyde 
Schryvers by een versamelt, door 
eenen Pater vande Ordre der Minder- 



broeders. Antwerpen, J. P. Robyns. 
17 12. Met Oorlof der Oversten, in- 
12*. (B. B. B) 

MaRHEINEKE (PH.) , Hoogleeraar te 
Berlijn. 

De Hervorming, voornamelijk in 
Duitschland, in haar ontstaan, hare 
ontwikkeling, uitbreiding en vestiging. 
Een volksboek naar het Hoogduitsdi 
van.. Met aanteekeningen en een ver- 
volg, behelzende de Hervorming in 
Nederland, door E. B. Swalue. Am- 
sterdam, P. N. V. Kampen. 1847. 
in-8*. (K. B.) 

Met voorrede van den vertaler. — Oontpr. 
Die Reformation, ihre Entstehung u. Verhrei- 
tung in Deutschland. Berlin« 1846. in-8*. — 
In 1853 verscheen bij P. N. v. Kampen te Am- 
sterdam: Ph. Marheineke. De Hen>orming in 
Nederland^ zijnde een aanhangsel tot hei werkje : 
De Hervorming in Duitschland . . UU het Hoog- 
duitse h vertaald door E. B, Swalue, in-S*, {Brink- 
man^ Naamlijst^ iZ^y. blz. 64.) 

MaRIUS (L.), Overste van het Begijnhof 
te Amsterdam. 

Zie: Eer (Amstelredams). 

Marnix van St. Aldegonde(F. 

VAN), 1538—1598. 
Zie: Narration. 

MaRONIER (J. H.), Remonstr. Pred. te 
Zevenhuizen, Leiden, Utrecht en Rotterdam. 

De inrichting der christelijke ge- 
meenten, vóór het ontstaan der Ka- 
tholieke Kerk. . . Bekroond en uitge- 
geven door Teylers Godgeleerd 
nootschap. Haarlem , Erven F. Boh 
1874. in-8*. (B. U. A.) 

In de: Verhandelingen rakende de natuu-^- 
lijke en geopenbaarde godsdienst, uitgeg€7*^m 
door Teylers Godgeleerd Genootschap. Nieuntfe 
Serie. Derde Deel. 2e Stuk, 

Het Kerstfeest. Een historische 
schets. VGravenhage, M. Nijhoff. 1 873. 
in.8«. (K. B.) 

Zie ook op: Tafereelen, 

Martelaars (De), in Nedefland, 
Utrecht, Kemink en zoon. 1852 — 
1854. ki. in-8*. 

De B. L. L. bezit de twee eerste nummers, 
handelende over Willem Dircksz.., «de roode 
kuiper» en n**. 2 over Joh. Voesius en Ilenr. 
Eschens. Volgens Brinkman'' s Naamlijst zijn er 
4 nummers verschenen. 



MARTELAER — MARTENS. 



211 



RTELAER (Den Delfschen), Ofte 
:e Afscheyd-Brieven Van Her- 
us Schinckel, Geschreven aen 
o'ouwe ende Kinderen, mits- 
3 het Examen en de Sententie 
i sijn Persoon gepronuncieert , 
inen deser Stede Delf geexecu- 

op den drie-ende-twintighsten 
Julius, in den Jare Vyfthien- 
rt en acht-ende-sestich. . In het 
gebracht, en met Versen vergiert. 

Mr. D. V. B. . . [Met houtsneê 
t titel,] Delf, A. Waalpot. 1652. 

(XLVIII) en 92 blz. (Eigendom 
)r. M. F. A. G. Campbell, den 

) 

lichl gezonden door Theodorus Verburch. 
orwerk heeft: titel, opdracht van Ver- 
lan E. vau Lodensteyn, holl. gedicht 
Tegularius, voorrede, en eenige latijn- 
hoU. gedichten. — Met afz. titel, maar 
p. pag. en sign. begint blz. 47 : Theodori 
Corie bekentenisse des Christelycken Ge- 
Ta de Heylige Schrift,, achtervolgende de 
inghe der oude Vaderen. . Voorma els 
vin de Latijnsche Taelbeschrez'en. Daarna 
5 extracten, het eerste uit van JKeyd,^ 
Oorlogen met het opschrift: Roonisch 
k bekeert ; de 4 overige, uit het Crimineel 
Ur Stadt Delff,^ betreffen vonnissen ge- 
tegen de volgende om het geloof ver- 
: Arien Ariensz Snijer, Henrick Fransz 
naecker, Crijn Willemsz Cleermaecker 
icob Claesz van Stockum Snijer, Pieter 
Laecken-bereyder ofte Drooch-scheerder. 

•ITELAREN (De) Der Protestant- 
Cerk. Een Volksboek voor Pro- 
tsche Christenen... Uit het Hoog- 
1 door J. C. Manssen. Kampen, 
Fels. 1846 en 1847. >^-8*. 2 
>. (B. L. A.) 

ier besproken martelaars zijn: Hendrik 
in van Essen, Lambert Thora, Hendrik 
phen , Leonhard Kaiser, Kaspar Tauber, 
!larenbach, Peter Fleisteden, Peier Speng- 
*. Jan Castellan, Mathias Weybel. — 
; Die heiligen Martyrer der evangel. 
— Aufs Neue bearbeitet u. her au sg eg. 
Volkert u. G. W. Il, Broek. Erlangen. 
;-8». 2 st. 

RTELAREN (De) en de belyders 
et geloof in de zendingen van 
ichina en van Tongking in 
er 1833. Rousselaere, van-Hee. 



Vlaemsche Bibliogr., I. 194. 

'Martelaren (De) van Gorcum. 
Een beknopt verhaal van het lijden 
der 19 nabij den Briel ter dood ge- 
brachte geloofshelden. Amsterdam , 
C. L. van Langenhuysen. 1865. in- 12*. 

Brinkman' s Catai., blz. 775. 

'Martelaren (De) van Gorkum. 
Uit het Latijn vertaald. 'sHertogen- 
bosch, G. Mosmans. 1882. in-8". 

NederL Bibliogr., 1882. bk. 58. 

'Martelaren (De) van Picpus, 
Voorafgegaan door een beknopt ver- 
slag over de Congr^atie der H. 
Harten van Jesus en Maria, 's Bosch , 
G. Mosmans. 1876. in 8*. 

Brinkman* s Ca tal., blz. 775. 

Martelaren BoECK (Roomsch) 

door bevel van Gregorius den der- 
thienden uytghegheven ende met 
authoriteyt van Vrbanvs Den Achtsten 
verbetert , Overgheset in ons Neder- 
land tsch-duytsch door... A. de Boeye.. 
Antwerpen, Wed. J. Cnobbaert. 1642. 
in-8«. (XVI), 362 {niet 364) en (46) 
blz. (B. B. B.) 

Met gravure o. d. tit v. V. Cnobbart, op- 
dracht , voorrede , approbatie en register. Een 
andere uitgaaf in hoofdzaak dezelfde vertaling 
is: Het Roomsch Martelaren-Boek , overgheset 
uyt het Latyns^ onlancks uytgegheven met au- 
thoriteyt van den Apostolycken Stoel. Ipre , 
M. de Backer. 1688. in-8». (VI), 400 en (70) 
bU. (B. U. Leuv.) Z. n. v. vertaler. Met voor- 
woord , « waerschouwinghe » , approbatie en 
uitvoerig register Veigel. op Baronius. 

'Marteldood (De) van de H. 
Stratonica en van den H. Seleucus. 
Rousselaere, van Hee. in-i8*. 

Vlaemsche Bibliogr., I 59. 

'Martelie (De) Der H. Maegd 
en martelaeresse Barbara, d'aflaeten 
haers broederschaps, enz. . . Duyn- 
kerke, N. Weins. 1760. in- 12". 

AnnaUs du Comité Flamand de France, II, 360. 

Martens (}. G. D.) 

Zie: Geloofsgetuigen. 



212 



M ARTINEl ~M ATI lESON. 



MaRTINET (J. f.) 1729— 1795. l*red.le 
Gellekum , Kdam en te Zulphen. 

Kcrkelyke geschiedenis der Wal- 
denzen tot op deezen tyd, verrykt 
met een keurig Afbeeldzel van den 
vermaarden Veldheer en Leeraar Hen- 
ricus Arnaud., . . . Amsterdam , J. Lo- 
veringh. 1765. in-8". (K. B.) 

Met opdracht aan den raad van Indie W. H. 
V. (Jssenberch en voorrede. Onder het portret 
van Arnaud: N. v. Franhendaal del. et fee. 
ijój. RU. 230 — 235 bevatten de bijlagen. 2e. dr. 
bij denzelfden 1775. in-8». (K. B.) — 3e 
dr.: Kerkelyke geschiedenis der lValdenten.^ in 
de valUijen van Picmont^ tot op het jaar jyyj 
Door . . . Dode druk. Vermeerderd met een 
kort verslag van hunne verdere lotgevallen tot 
op onzen tijd, en van den fcgemvoordigen staat 
dezer gemeenten. Door IL Rietveld. Amst., Ten 
IJrink en de Vries, 1826. in-8». (K. H.) Met 
hetzelfde portret en een kaartje van de valleien 
van Piemont met onderschrift: 1). Veelwaard 
jr. deL et sculp. Met gegraveerden titel. 

Zie ook op : Bower {A,). 

Martini (J. W.). 
'Gedagtenis van den isten Holl. Mar- 
telaar, J. Pistorius. Woerden. 1725. 
in-4". 

Ca tal. Theol. v. Voorst .^ n*. 4376. 

MaRTINUS (J^Ï^-)» 1604-1665 Pred. 
te Deinum en te (jroningen. 

't Licht in de Duysternisse der Stadt 
Groningen Uyt loutere genade Godes 
opgegaen voor vijftich jaren. Ende 
nu wederom der Christelijcken Ge- 
nieynte aldaer te gemoete gevoert in 
openbare Jubel-jaers-predicatie : Ge- 
houden 1644. op den dagh endc in 
de plaetse des eersten op-gancks; 
Volgens met eenige particulariteyten 
vermeerdert , ende ... in 't licht ge- 
geven door... Groningen, J. Claessen , 
1644. in-4'*. 40 blz. (B. U. G.) 

Aan 't eind een lijstje der predikanten na 
de hervorming te Groningen overleden of van- 
daar naar elders vertrokken. 

Marx (Fr.). 

'Korte levensschetsen van heilige 
kunstenaren on ambachtslieden. Ver- 
taeld door Hahn. Antwerpen, de 
Wever. 1839. (formaat?). 

Vuiemsche Bibliogr..^ I. 59. 



'Levensbeschryvingen van heili ^ 
echtgenooten en heilige kinder^^ 
Vertaeld door Hahn. Antwerp^/j 
1853. in-i2*. 

Vlaemsche Bibliogr., 1. 59. 
MASCULII , R. K. Priester. 

Beknopte Levens- beschryvingen der 
Roomsche Heiligen, Geschikt naar 
die order, zo als derzelver nagedag- 
tenis op ieder dag in de Roomsch 
Catholyke Kerk wordt gevierd . . . 
t'zamengesteld , door . . . Uit het 
Hoogduitsch vertaald. Zynde ieder 
Levensschets met een fraay Historisch 
Plaatje vercierd , door de... Kunstgra- 
veerder Le Clercq. Amsterdam, F. 
J. van Tetroode. z. j\ in-8*. 4 dln. 
(B. K. A.) 

Met titelgravure van C. F. Fritzsch, waarop 
het adres : Amsterdam , H. de Wit en berijmde 
verklaring van de titelplaat 

MASETTI, Pater. 

'Leven en marteldood van . . . Lui 
dovicus Flores, van Antwerpena 
Dominikaan, en een der 205 mart*, 
laren van Japonië . . . Naer het Itar, 
aansch, met eene aanteekening ov— 
de familie des martelaers, de li^ 
der oude Belgische schrijvers , die y^ 
hem gewag gemaakt hebben , en 
pauselyken brief van zaligverklari 
Mechelen, E. F. van Velsen. 18^ 
in- 12*. 

Vlaemsche Hihliogr.^ lil. 59. 
MaSTRILLUS (MaRC.) , Jciuiet 

*Reyse van Marcellus Mastrillus 

ende van XXXII Syne medeghesellen . 
als noch van XVI andere Religieuser 
nae Indien,... Beschreven by deir 
selven P. Marcellus . . . Hantwerpen. 
J. van Meurs. 1637. in-8*. 89 blz. 

Vert. door A. de B o e y e. Zie : A. de Backer 
Bibl. des Rcrri\ de la Comp. de Jcsus. L, 67a 
n». 3.. Oorspr. : M. MastrilH , . , et XXXI. 
.Sociornm ac XVI aliorum religiosorum fter is, 
Indiam. Antv., J. Meursius. 163 7. in-8*. 

Matheson (J.). 
Zie: Reed(A). 



M ATHIEU-D AIRNVAELL — M *CRIE. 



213 



MathieuDairnvaell (G. M.). 

Zie: IVeihock. 

Mathijsen (J.). 

Zie : Rosseemv Saint Hilaire. 

MaTTENS (J. NORBERTUS), KanuDnik 
te ToDgerloo. 

Onse L. Vrouwe Van Duffel. Ofte 
Van Goeden Wil dat is De Wonder- 
heden Van Maria Soo In Het Doen 
Vinden Ende Hervinden Van Haer 
Miraculeus Beeldt Als in 'T Gunstig 
Uyt-Storten Van Wonderbare Gene- 
singen. Tot Duffel. . Antwerpen, Wed. 
Jacobs. 17 17. in-8'. (B. U. G.) 

Met gegr. tiU en gravure v. h. beeld. Met 
opdracht^ voorrede| gedichten, tafel en appro- 
batie. 

MaTTHAEUS (A.), 1635— 1710. Hoog- 
leeraar te Leiden. 

Fundationes et Fata Ecclesiarum, 
praesertim, quae Ultrajecti, et in 
cjusdem suburbiis, et passim alibi 
in dioecesi. Libri duo. In quibus Chro- 
nica, Acta publica, Feudales aedium 
ConsuetudineSy et alia inedita Monu- 
menta. Lugd. Batav., S. Schouten. 
1704. in-4*. (K. B.) 

Aan het einde een door J. v. Vianen gegrav. 
an>eelding van munten van Vianen. Ten opzichte 
der kapittels van Utrecht is dit werk zeer on- 
voldoende. In plaats van de opdracht aan den 
magistraat, welke eerst voor het werk was ge- 
plaatst en nog in enkele exemplaren gevonden 
wordt, vindt men hier een voorrede van den 
schr. Zie Utr. Gr. Placaatb, I %3g. — De exem- 
plaren met de opdracht a. d. magistr. hebben 
als jaar van druk. 1703. (B. L, L.) 

Zie ook op Leidis (y, è,). 

'Matthaeus Zell, de Eerste Evan- 
gelische herder en leeraar te Straats- 
burg, en Katharina Schütz, zijne 
echtgenoot. Levensschets medegedeeld 
uit het Hoogduitsch door S. A. J. 
de RueverGroneman. Utrecht, Kemink 
en zoon. 1866. in-8". 

yederl. Bibliogr. 1866. blz. 96, 
MATTHESIUS (M. J.). 

'Dr. Maarten Luther, geschetst door 
een tijdgenoot. Naar het Hoogduitsch 
door W. F. Barbiers. Met platen en 
liet portret van den Hervormer, Am- 



sterdam, P. M. van der Made. 1858. 
in.8*. 

Neder l. Bibliogr.^ 1858. blz. 61. — Oorspr. : 
Historiën T>on Dr. Mart, Luther^s Leben in 
zeitgemdszer Bearbeitung. Nördlingen. 1857. 
in-8». 

Maurick (W: van). 

Zie: Aldendorp {G, van). 

Maurik (M. van). 
Zie: Schijn (H.). 

Mauritius (J.), gewezen Predikheer. 

Nieuw Bericht-schrift van 't Jaar 
17 10. Door de.. Overstens van de 
Academie der Oostindische Sende- 
lingen binnen Parys, Door., den 
Heer N. Charmot ingelevert aan het 
Hof van Romen , Wegens den Staat 
des Christelyken Godsdienst in China, 
nu aldaar jammerlijk . . onderdrukt , 
door de Jesuiten .. Uitgegeven door. . 
's Gravenhage , J. Kttto. 171 1. in-8°. 
(K. B.) 

Met opdracht van Mauritius , voorrede en 
inhoudsopgave. 

Mauve (W. C). 

Zie : Neander (A.\ Gesch. d. chr. godsdienst. 

M'CRIE (Th.), 1772— 1835. Hooglee- 
raar te Whitburn. 

Het Leven van John Knox, her- 
vormer van Schotland; behelzende 
een geschiedkunig overzigt van de 
Hervorming in dat land. Naar den 
derden druk, uit het engelsch van... 
vrij vertaald en gevolgd door G. J. 
F. Cramer von Baumgarten . . . Met 
een voorberigt door H. Muntinghe... 
Dl. I. Groningen, J. Oomkens. 18 18. 
in-8*. (B. U. Gr.) 

Niet verder verschenen. — Oorspr. : TAe lA/e 
of John Knox; containing Tliustrations of the 
Ilist. of the Reformation in Scotland etc. . . 
Edinb. 181 2. in-8». 2 dln; 18 14. in-8». 2 dln: 
1818. in-8». 2 dln; 1831 in-8». 2 dln; 1840. 
in-8».; Lond. 1854 m-8». 

Geschiedenis van den voortgang en 
de onderdrukking der Hervorming in 
Italië in de zestiende eeuw , door . . . 
Uit het engelsch vertaald, en met 
aanteekeningen vermeerderd door W. 
N. Munting. Dordrecht, F. Boekee. 
1832. in.8«. (K. B.) 



214 



r»y-. 



MCRIE — MEEUSE. 



Oorspr. : Jlistory of the Prot^rcss and Sup- 
pression of the Reforination in Italy ^ in the 
sixteenth Centttty ; including a Sketch of the 
Jlistory of the Reforination in the Grisons. 
Edinb. 1827. in-8». 

Geschiedenis der uitbreiding en 
onderdrukking van de Hervorminc^ in 
Spanje in de zestiende eeuw. Met 
aanmerkingen van W. N. Munting. 
Amsterdam, W. Brave Jr. 1838 — 39. 
in-8». 2 dln. (K. B.) 

Oorspr.: Jlistory of t/u Progress and Sup- 
pression of the Reformation in Spain in the i6th. 
Century. Edinb. 1829 in-8». 

'Mededeelingen van de vereeni- 
ging tot bevordering der Zendingszaak 
onder alle heidenen. Amsterdam, 
Höveker en zoon. 1853. ene, in-8*. 

Brinkmans Catai.^ blz. 780. Jaarlijks een deel 
van 12 aH. 

'Mededeelingen van het Neder- 
landsch genootschap voor de Evan- 
gelische Luthersche 2^nding. Amster- 
dam, J. M. E. Meijer. 1853. in-8*. 
n*. 1—9. 

Brinknian^s Catal., blz. 780. 

Mededeelingen van wege het 
Nederlandsche Zendelinggenootschap. 
Uitgegeven door Bestuurders van dat 
genootschap. Rotterdam , M. Wyt en 
Zonen. 1857 enz. in- 12". (K. B.) 

Jaarlijks een deel van vier afleveringen met 
portretten, teekeningen of kaartjes. Wordt voort- 
gezet. 

MEDER (H.), Pred. te Emden. 

Het derde eeuw-jubel-feest der Re- 
formatie, godsdienstplegtig gevierd... 
met eene redevoering behelzende een 
pragmatisch geschiedverhaal van deze 
merkwaardige gebeurtenis .. Emden , 
H. Woortman Jr. 18 18. in-8^ (B.U.L.) 

Meer van Kuffeler (F. C. van 

DER.). 

Het leven van Franciscus Xaverius, 
medeoprigter der Jezuitenorde , bij- 
genaamd apostel van Indië. Leyden, 
H. W. Hazenberg & Comp. 1842. 
in-8». (K. B.) 

Met portret in steendruk van Fr. Xaverius. 

Zie ook op: Hohlenberg 

{M. H.). 



Meersch (Abr. Ar. v. d.), 1720— 

1792. Remonstr. Hougleeraar te Amsterdam. 

Zie: Eusebtus; Regenboog (y.). 

Meersch (Dr. D. J. Van der.). 

Zie: Verhael der Reformatie. 

Meerten (Wed. A. B. van), geb. 

Schilperoort. 1778 — 1853. 

Het leven van Dr. Maarten Luther. 
Bewerkt inzonderheid voor jonge 
menschen. Met eene plaat. Amster- 
dam, G. J. A. Beijerinck. 1850. in-8*. 
(K. B.) 

De 90 blz. groote inleiding handelt over den 
toestand der kath. kerk vóór de Hervorming. 
Met een portret van Luther en een afbeelding 
van den Wartburg. 

Mees (Gr.), 1631- 1694. Pred. teBerli- 
kum^ Kantens, Groningen en Rotterdam. 

De laetste Weecke Des Aerdtschen 
Leevens van . . . Samuel Maresius , In 
sijn leven Professor der H. Theologie 
en Kerckelijcke Historiën in de Hooge 
Schoole , en Pastor der Fransche Ge- 
meynte in Groningen . . ontslapen den 
18. May 1673... Nevens de Origi- 
neele Copien van ^t geene de E. 
Deputaten der Synode Amptshalven 
nae Maresii doodt gedaen hebben, 
aengaende de versoeninge met de 
Heer Altingh. z. adres. 1674. in-4'. 
40 blz. (B. W. L.) 

Mees Az. (Greg.). 

Gregorius Mees (predikant te Rot- 
terdam in de XVIP eeuw) en zijn 
gezin geschetst . . . Alleen voor de 
familie gedrukt; niet in den handel. 
Rotterdam, van der Meer & Ver- 
bruggen. 1851. in-8*. (K. B.) 

Met bijlagen en facsimile. — 2e. veel ver- 
meerdenle uitgave, Rotterdam, M. Wyt en 
zonen. 1879. gr. in-8». (K. B.): Deze dr. bevat 
o. a. een portret, gegrav. door A. Vaillant naar 
een schilderij van B. Vaillant, tal van facsi- 
mile's, geslachts-registers enz. 

MEEUSE (CHR.), 1764— 1838. Pred. op 
den Hoek. 

Herinneringen uit het leven van 
wijlen . . . Chr. Meeuse in leven pre- 
dikant op den Hoek , lande van Axel. 
Door hem zelven beschreven. Met 



MEINERS— MEMOIRE. 



215 



eene Voorrede, eenige Aanteekeningen 
en Vervolg op deselve, door eenen 
Vriend des Overledenen. Met Poortret. 
Middelburg, J. Moensenzoon. 1840. 
in-8-. (K. B.) 

MEINERS (ED.) , Predikant te Emden. 

Oostvrieschlandts Kerkelyke ge- 
schiedenisse of een historisch en oor- 
deelkundig verhaal van het gene 
nopens het Kerkelyke in Oostvriesch- 
landt, en byzonder te Emden, is 
voorgevallen, zedert den tydt der 
Hervorminge, of de jaren 1519 en 
1520. Groningen, L. Groenewout 

en H. Spoormaker. 1738 — 39. in-8*. 

2 dln. (K. B.) 

Dl. I met opdracht, voorrede, holl. gedichten 
van D. Andree, J. Bril en R. Oostervelt. Aan 
't slot in DL I: Oude Bewijsstukken (^Il.^'J^^-^ 
^10) en MisceUanea quaedam Johannis a Lasco 
volgeus den schr. tot dusverre onuitgegeven. 
^et uitslaand portret van E. M., gesch. door 
O. L. C«, gegrav. door J. Schenk. Dl. II met 
'voorrede en 2 bijvoegsels (blx. 541 — 664.). Beide 
^eelen met registers. 

Mejer (O.). 

De Propaganda, voornamelijk in 
Protestantsche landen, naar officiële, 
deels tot hiertoe onbekende bronnen , 
met statistieke opgave van de Missien 
tot uitbreiding der Katholijke Kerk 
over de geheele aarde... Voor Neder- 
landers bewerkt door Johs. Hooijkaas 
Herderschee. Nymegen, H. C. A. 
Thieme JFz. 1854- in-8*. (B. U. A.) 

Met voorrede van den bewerker ; daarna volgt 
een opgave van 175 door den schr. gebruikte 
^u in den tekst aangehaalde werken. De Sta- 
ti.'^tièke Opgave, die ids aanhangsel met nieuwen 
^Uel en afzonderlijke pagineering aan het slot 
gevonden wordt, is een vertaling van: Notizia 
SiatisHca delle Missioni Cattolike in tutto il 
*Hufido Anno primo ^ Roma Coi tifi della S. 
C. Propaganda Fide, 184S. in- 12*. — 2e dr.: 
Arnhem, G. W. van der Wiel, 1862— 63.in-8«. . 
(.Uitgegeven van wege de Evangelische Maat- 
sichappij.) (K. B.) 

MELCHERS (F. A.). 

De Nationale Kerkvergadering van 
Parijs, in den jare 181 1. door... 
Amsteldam, B. J. Crajenschot. 18 14. 
in-8. (G. B. R.) 



Melder (H.). 

Zie: Geschiedenis van pausin Johanna. 

MELLINUS (ABR.) , l>red. te St. Anlhony- 
polder. 

Eerste Deel van het Groot Recht-ghe- 
voelende Christen Martelaers-Boeck ; 
ghenoechsaem vervatende Een Kercke- 
lijcke Historie van den Opgangh, 
Voortgangh, en Ondergangh der 
Vervolgingen : Ende tusschen beyden 
De Exempelen der vromer Marte- 
laren , als oock eeniger voorneemster 
Confessoren , en Reformateuren . . . 
Alles . . . by een vergadert, ende in 
order gestelt, Door . . . Dordrecht, 
Is. Jansz. Canin. 1619. in-fol*. (XIV), 
632 en (46) bladen. (K. B.) 

Met tit«lpr. en tal van houtsneden in den 
tekst. Met privilege (24 Aug. 1615), opdracht 
aan de Staten Gener. en prins Mau rits, voorrede 
onderteekend: Abraham Philips Mellen en aan 
het slot drie uitvoerige registers. Dit eerste — 
en eenige — Deel loopt tot 1520. IJ. Lydius 
nam de opdracht om het te vervolgen aan , 
maar bracht die niet ten uitvoer. Vergel. op 
GeluToen {van), 

Melun (Burggraaf de). 

Leven van Zuster Rosalia , dochter 
der liefde , uit het fransch bekroonde 
werk van . . . vertaeld door P. Cam. 
Van de Velde . . Mechelen , E F. 
Van Velsen. 1862. in-i2«. (K. B. B.) 

Met portret, voorrede en aanteekeningen. 
De wereldlijke naam van zuster Rosalia was 
Johanna Maria Rendu. — Oorspr. : K/V de la 
socur Rosalie^ fille de la Charitê. Paris. 1857. 
in-8». 

MÉMOIRE sur la Situation des Ca- 
tholiques dans les Pays-Bas, depuis 
leur émancipation en 1798 jusqu'k 
nos jours par un électeur Néerlandais. 
Amsterdam, C. L. v. Langenhuysen. 
1849. ïn-8*. 

De schrijver is Dr. J. W. Gram er, een der 
twee hoofdredacteuren van cDe Tijd». — Zie: 
Nuijens , Gesch. v, h, Ned. volk van rSrj tot op 
onze dagen III, 1 23 — De schr. klaagt over de bittere 
aanvallen, waaratm de Katholieken van de zijde 
van sommige IVotestanten bloot staan. Enkele 
exemplaren zijn in-4*. gedrukt (K. B). Hierop 
werd geantwoord in: Analyse dun poème en 
prose f in/itulc : Mêmoire sur la Situation des 
Catholitjues dans les Pays-Bas . . . par Mond ar ... 
Arnhem, P. A. de Jong, 1849. in 8». (K. B.) 



2l6 



MEMORIE— MERLE D'AUBIGNÉ. 



en in Le mémoire sur la situation des Catholiques 
dans les Pays-Bas , . , examinc par Sar se ft a . . . 
1^ Ilaye. 1849. (K.B.) Van dit laatste schijnt 
Ph. Roesgen van Flosz de schrijver te 
zijn geweest. 

Memorie ofte Kort Verhael van 
de Solemniteyten die ter Eeren Gode.s 
gehouden sijn in 't Stichten ende 
Inwyen van de Nieuwe Kercke, staende 
ende gelegen aen de Maren Tot Ley- 
den. Leyden, W. Christiaens vander 
Boxe. 1649. in-4*. 8 blz. (B. U. G.) 

Aan 't slot een bericht over de inwijding 
der duitsche kerk te Leiden op 23 Okt. 1644. 

Memorie wegens de Herrnhuthers, 
en hunne leere, zoo in't gemeen, als 
in 't byzonder te Zeist, Opge.steId 
door de Gecommitteerden van de E. 
Classis van Utrecht, omme door de 
Depp. Synodi, Uyt naam der drie 
Classen, gebragt te worden op de 
tafel van . . de . . Staten 'sLands van 
Utrecht. \UtrechL 1750.] in-foh (B. 
U. U.) 

Onderteekend : Uyt aller naam Gysbertus 
Matthias Elsnerus. 

Memorieboek (Katholyk Meye- 
rysch), behelzende de oprigting van 
het Bisdom van 's Hertogenbosch , 
BenefFens de lijst der Bisschoppen, 
zoo van Luik, Camerijk en Utrecht, 
die ons Land tot dien tijd, in het 
Kerkelijke bestuurd hebben; als ook 
de Bisschoppen van 's Hertogenbosch ; 
verders de lijst der algemeene Vica- 
rissen, zoo capitulaire als apostelijke ; 
eindelijk de lijst der Pastoors en Be- 
stuurders van iedere Kerk van het 
Bisdom , in zoo verre die bekend zijn ; 
en de namen der thans bedienende 
Capellanen, benefFens andere bijzon- 
derheden en merkwaardige Kerkelijke 
gebeurtenissen, 's Bosch, J. J. Arke- 
steyn. 1819. in- 8». (K. B.) 

Met voorbericht en aan het slot uitvoerig 
alfabetisch register. De schrijver is A n t, v a n 
Gils. 

Merg ('T) van de Historiën der 
Martelaren. Behclsendc De voornaam- 
ste Getuygenissen , Schrikkelike Von- 



nissen , Stantvastige Belijdenissen , en 
wreede Tormenten die deselve gele- 
den hebben; Beginnende met het 
Lijden van Christus, en eyndigende 
met het Jaar 1671. Alles in *t kort 
by een getrokken, uyt de groote 
Martelaars Spiegel der Doopsgesinde 
van Tileman Jansz. van Bragt , Door 
J. B(^«/). Haarlem, Iz. vander Vinne. 
[699. in-8*. (XX), 345 en (19) blz. 
(B. D. A.) 

Vooraf de voorrede en een holl. gedicht van 
F. H. N. d. i. Fr. Hoefnagel ; aan *t slot register 
en holl. gedicht van F. H. N. Uittreksel uit 
den 2den dr. v. van Braght. — Latere drukken: 
De tweede druk^ Van veele Drukfouten ge- 
zuh'erty en met ^2 Prentcerheeldingenzfcrmeer' 
derf, Amst., Wed. B. Visscher. 1722. in-8*. 
(B. D. A.) Zonder de beide gedichten, met de 
gewone prentjes uil vroegere martelaarsboeken 
(Haemstede, v. Bragt enz.). Van dezen 2endr. 
bestaat nog een andere titeluitgave : C Amsterdam^ 
By Isaak Tirion, ryjó. in-8». (K. B.) — De 
derde druk^ Van veele Drukfouten gezuwert, 
en metj2 Prenti'erbeeldingen vermeerdert^ Amst, 
P. J. Entrop, 1769. in-S». (Bib. Dr. Hoog, 
Abbenbroek). Met titelprent , waar tegenover een 
holl. gedicht van P. J. E(ntrop). 

Mergh (Het) des Levens vanden 
heylighen Bernardus. — Verlicht met 
55 Beelden. Ten koste ende aerbeydt 
van d'Abdije van B^udeloo binnen 
de Stadt van Ghendt . Vyt de Latyn- 
sche inde Nederduytsche taele over- 
gheset door H. J. B. Antwerpen, 
Wed. ende Erfgh. van J. Cnobbaert. 
1658. in-8*. (XXXII), 494 en (7) blz. 
(B. U. G.) 

Van de gravures vermelden sommigen Ph. 
Fruytiers als teekenaar en J. NeefOs als graveur. 
Met opdracht^ lofdicht en approbatie. Uit de 
approbatie van 10 Aug. 1657 blijkt dat het lat. 
oorspr. in 1653 was verschenen; de approbatie 
van 17 Aug, 1658 no^xtiX. Franciscus Fernandez 
de Velasco als vertaler. Dat o. d. tit. II. J. B. 
als vert. wordt genoemd en in de approbatie 
F. F. de V. zal zoo moeten worden verklaard, 
xlat H. J. B. de vertaler is, terwijl de prior 
F. F. de V, namens het geheele klooster de 
approbatie heeft aangevraagd. Ook de oorspr. 
lat. uitgave was op naam van het geheele 
klooster verschenen. 

MERLE D'AUBIGNÉ (J. H.),geb. 1794. 
Iloogleeraar te Geneve. 

Redevoering over de beoefening 
van de geschiedenis des Christendoms, 



MERLE D'AUBIGNÉ — MERULA. 



217 



eelfs nuttigheid voor den tegen- 
gen tijd . . Uit het fransch ver- 
Amsterdam, A. B. Saakes. 
in:.8*. (B. L. L.). 

s aanteekeniog o. d. titel vert. d. IK Bil' 
— Oorspr. : Discours sur F étude de 
f du ChrisHanisme et son utilité pour 
actuelle. Paris. 1832. in-S*. 

rhiedenis der Hervorming in de 
de eeuw. . Uit het fransch ver- 
Vermeerderd met eenige aan- 
ingen van J. J. Ie Roy.Rotterdam, 
r Meer en Verbruggen. 1837 — 
in-S*. 4 dln. (B. U. L.) 

ithogr. tegenover den titel in Dl. I. Dl. 
iet engelsch vertaald, waarin het door 
•. was uitgegeven. 2e Dr, grootendeels 
V uit het Eng» vert. verder hertien en 
vermeerderd nift alle verbeteringen en 
'Is^ die in latere oorspr, uitgaven Mijn 
d. Vertaald door J. Oudijk van Putten, 
m , Van der Meer & Verbruggen. 
J61. in-8». 5 dln. {Zie Mederl.Bibliogr. 
J61.) Het fr. oorspr: Histoire de la 
Hon au XVI sücle. Paris. 1835—47. 
dln. 

Lutheranisme en deZwitsersche 
rming of het wezenlijk verschil 
rzelver eenheid. . Uit het fransch. 
ty Kemink en zoon. 1846. in- 
U. U.) 

r.: Le Lutheranisme et la Réforme, 
44. in-8*. 

chiedenis der hervorming in 
ind. Uit het Engelsch vertaald 
Oudijk van Putten. Rotterdam, 
nr Meer en Verbruggen. 1854. 
2 dln. 

iM«jf, 18^0—82^ blz. 791. — Waar- 
c een gedeelte v. d. eng. tekst van de 
de la réformation. 

;chiedenis der hervorming in 
a ten tijde van Calvijn . . . Uit 
ansch vertaald. Met eene voor- 
aan J. J. van Oosterzee. Rot- 
I, Verbruggen en van Duijfti. 
-1864. gr. in-8*. 3 dln. 

Loope uitgaaf: Amsterdam , B. H. Blan- 
Jz. 1871—1878. gr. in-8». 7 d\n.{Brink' 
itaiogus^ blz. 791). Oorspr.: Histoire 
'formation en Europe au lemfs de Cal' 
ris. T. I— V, 1862—1868; T. VI, 1875. 
1876. T. VIII. 1878. 

^chiedenis der Kerkhervorming 



voor het christelijk gezin bewerkt 
door J. G. Verhoeff. Utrecht, J. J. 
H. Kemmer. 1868- 1870 'mV. 

Brinkman^ s Catal.,^ blz, 791. 

'Johannes Chrysosthomus . . Naar 
het Engelsch door E. J. Veenendaal. 
Harderwijk, M. C. Bronsveld. 1871. 
in.8*. 

NederL Bibliogr.,, 1871 blz. 89. 

Merleker (K. f.). 

Geschiedenis van de Staatkunde 
der Pausen door • . . Met bekorting 
uit het Hoogduitsch vertaald. Uit- 
gegeven van wege de Evangelische 
Maatschappij. Arnhem, G. W. van 
der Wiel. 1858. in 8*. (B. L. L.) 

Oorspr.: Geschichte der Politik der Pdpste, 
Hamburg. 1856. in-8». 

MERMANNIUS (ArN.) , geb. te Aalst 

Theatrum Conversionis gentium 
totius orbis; sive chronologia devo- 
catione omnium populorum , et pro- 
pagatae per universum orbem fidei, 
Christianaeque religionis descriptio. . . 
\Met drukkersmerk op den ttt\ Ant- 
verpiae, Chr. Plantinus. 1572. in-8*. 
192 en (16) blz. (B. U. G.) 

Met voorrede en opdracht 

Merxjla (Guil.). 

Zie Meruia {P.). 

MERULA (PAULUS), 1558-1607. Hoog- 
leeraar te Leiden. 

Fidelis et succincta rerum adversus 
Angelum Merulam tragice ante 47 
annos, quadriennium , et quod ex- 
currit, ab inquisitoribus gestarum 
commemoratio , auctore... Quiomnia 
strictim ex Autographis conlecta 
fixit, dicavit, sacravit, S. P. Q. Brie- 
lensi. L. M. Lugd. Batav. Apud Lud. 
Elzevirium, Bibliopolam et Acade- 
miae Lugdunensis Pedellum. Typis 
J. Nicolaii F. Dorpii. 1604. in-4*. 
(XX), iio en (2) blz. (K. B.) 

Het voorwerk van dit zeldzame boek, het 
eenige op welks titel L. Elzevier zijn waardig- 
heid van pedel der Leidsche Akademie ver- 
meldt (zie H^illems «•. ^ó) , bevat een opdracht 
S{enatui). P{ppulo), Q(ue) Brielensi, vervolgens 
verscluliende latijnsche lofdichten op den mar- 

28 



ilS 



MERULA — ^MEYER. 



telaar Meruia en enkelen op zijn biograaf; 
de dichters zijn J. Luntius, P. Bertius ^ D. Bau- 
dius, D. Heinsius, P. Scriverius, J. Meursius, 
H. Grotius. Aan het einde van het boek een 
geslachtslijst van. Meruia. — In hetzelfde jaar 
1604 zag de nog zeldzamer holl. vertaling het 
licht met den titel : /iTor/ ende getrou Verhael 
Van alle 't gene den tydt itan vier Jaeren ende 
meer^ bit/er lick deur de JCetler-meesters gehan- 
delf is tegens Angelum Merulam^,, Eerst 
gestelt in Latyn deur Paullum Merulam . . . 
Ende nu in onse Nederlandsche sprake over- 
gesel deur des sel/s Sone , Gulielmun Merulam, 
(Met drukkersmerk op den titel.) Leyden^ y. 
Claesz. van Dorp^ 1604. in-8». 212 blz. (K. B.) 
Met opdracht van den vert. aan Schout, burge- 
meesters en regeerders van den Haag. De reden 
welke P. Meruia tot het schrijven van zijn boek 
noopte, was dat de geschiedenis van A. Meruia 
in de Martelaarsboeken niet overeenkomstig de 
waarheid verhaald is. 

Tijdt-Threzoor. Ofte Kort en bon- 
dich Verhael Van den Standt der 
Kercken, Ende de Wereltlicke Re- 
gieringe; Vervateride beneffens de 
Successie der Pausen , Patriarchen , 
Eerst-Bisschoppen , Bisschoppen, etc. 
Keysers , Koningen , Vorsten, Princen, 
etc. Geestelijcke Ordens, vermaerde 
Schrijvers, Ketters, etc. Degedenck- 
waerdichste geschiedenissen over den 
gantschen Aertbodem, van Christi 
Geboorte af tot . . 1614 . . Door Paul- 
lum Merulam. . Voltrocken , ende 
vervolght van den Jare 1 200 tot . . 
1614, bij zijnen Soon Gul. Merulam. 
Leyden, Jan Claesz. van Dorp. 16 14. 
Met Privilegie voor thien Jaren, in- 
fol*. (XVI), 1132 {niet 11 38) en (66) 
blz. (K. B.). 

Voorwerk: privilegie, opdracht a. d. St Ge- 
neraal en de St. v. Holl., voorrede van G. 
Meruia, 3 lat. gedichten van A. Crusius, een 
ongenoemde en B. Meruia, errata, door Mae- 
iham gcgr. portret van P. Meruia, met vierregelig 
lat. onderschrift van D. Heinsius. Op blz. 793 
begint met nieuwen titel: Vervolghvan hei Kort 
ende Bondigh Verhael van den Standt der 
Kercken,. Door Gul. Mervlam, Op blz. 1017, 
weder met zii, titel : Tvvede Vervolch enz. . 
Beginnende . . 1614, tot . . 162^, Tsamengestelt 
Door een Beminder der Historiën , . . PJ^u ver- 
rijct met luijtlopige Registers^ tot f gehele Tijt' 
thresoor . , tot 1627. . . Leyden , J. Claesz. van 
Dorp.. 1627. Dit 13 jaren later gedrukte ver- 
volg sluit zich met doorloopende pagineering, 
maar afz. titel en signatuur aan het voorgaande 
aan. Aan *t slot uitvoerige registers en lijsten 
van pausen, bisschoppen, koningen enz. — 



Nieuwe titel-uitgave : TOd- Thresoor enz ... £ 
nu laetst door een Liefhebber der Historiemy 
bracht totten lopenden Jare 1627, Waer s 
oock de Kerkelijcke Geschillen in Nedtrlamt, « 
dese laetste Oorloghsche beroerten in Europa 
brede beschreven worden. Verrijckt met eem u 
loopich Register ,^ van alle de BysondertU g 
schiedenissen ende uytnemenste Personen^ d 
van in dit Tiid- Thresoor verhael gedaen » 
Leyden, J. Claesz. van Dorp. 1627. Met Pr 
legie voor thien Jaren . . . in-fol*. (XÏVX 11 
{niet: 1 138) en (66) bk. (B. U. U.) Zonder poit 

Zie ook op: Junius {F,). 



MEYBOOM (H. U.), geb. 1S42. Vi 
te Assen. 

Marcion en de Marcionieten, dooi 
Leiden, P. Engels en zoon. 1888. i 
8*. (K. B.) 

Zie ook op Kalender, 

Meijer (A. C). 

Zie: Salvatora da Ormea (P\ 

Meijer (D. H.). 

Johan Brentius, de Hervormer \i 
Wurtemberg. Oorspronkelijke ta 
reelen aan de geschiedenis c 
Kerkhervorming van Duitschland oj 
leend ; door.. Dordrecht, H. Lagerwc 
1859. in-8*. 

Met gegrav. titel en voorrede. 

'Luther tegenover de profeten vai 
Zwickau, eene bladzijde uit de Her 
vormings-geschifedenis van Witten* 
berg. Amsterdam, P. M. van dei 
Made. 1857. gr. in-8*. 

Brinkman's Catal.^ blz. 784. 
Meijer (G.), Priester. 

'De H. Vincentius van Paulo, in 
zijn leven en werken. Naar het Hoog 
duitsch. Amsterdam, J. S. de Haas 
1881. in.8*.(?) 

Mes^ Kath. pers. blz. 162. 
MEYER (H.), Predikant te Kcssel. 

Korte inleidinge der Kerkelyk 
geschiedenissen, van de eerste, te 
aan de agtiende eeuwe, tot dienst d< 
eerst beginnende Oeffenaars , in deca 
gebeurtenissen door . . . Met een voo 
berigt van W. Themmen... Tweec 
uitgave. Groningen, Wed. L. Groen 
wolt. 1760. in-8*. (K. B.) 



MEYER— MICROEN. 



219 



dr.: 1755* In plaats v. d. naam v. d. 
ar op den tit., de letters //. J/. V,D, Af, 

2R Q,), Pred. te Beetgum. 

Neander {A,). 

£R (L.). 
Venema {H.). 

SRE (J. C. DE). 
liender. 

!R£ (L. de), 1655 — 1730. JezuieL 

Hoynck, 

• 
Staeltirn. 

. B. 

Leven v. .?. Williams, 

AEL A SaNCTO AüGUSTINü, 
4. Karmeliet. 

Leven Van . . . Maria A. S**. 
(Alias) Petyt, Vander derden 
vande Orden der Broederen 
se L. Vrouwe Des Berghs 
, Tot Mechelen overleden den 
ember 1677 . . . Uyt haere 
t ghetrocken .... door .... 
Hoirs van Jan vanden Kerc- 
1 683 — 1 684. in-4*. 4 dln. 
[), 300 en (16); (IV), 404 en 
V), 286 en (22); (IV), 330 
blz. 

tracht, voorreden en tafels. Zie Van- 
I, Bihlhgr. Gant. II. «•. 979. Dl. 
in de B. B. B. 

Kort Begryp Van 't Leven 
)eughden Vanden Dienaer 
^r. Arnoldvs A. S. Carolo 
Drden van Onse L. Vrouwe 
ghs Carmeli. Vande Neder- 
\ Provincie. Door . . . Ghe- 
uyt een breeder Tractaet, 
1 selven , van dat Leven ende 
i , ghemaeckt , met titel Spie- 
Religieuse Volmaecktheydt, 
ïndt. Wed. van M. Graet. 
[2*. 71 blz. 

robatie van 7 Dec. 1676. Een vroegere 
:en te Mechelen in 1669. Het vol- 
le werd gedrukt te Kortryk by J. 
aert in 1677. Vanderhaeghen^ II. 



MiCHELET (J.). 

*De grondstellingen , verrigtingen 
en tegenwoordige woelingen van de 
Jesuïten. Naar het Fransch van Mi- 
chelet en Quinet vertaald naar de 
4c uitgave, door den Schrijver van 
de Wederlegging van de grondstel- 
lingen der R, K, Kerk, Amsterdam, 
G. Portielje. 1844. in-8°. 

Brinkman.^ 1833 — 1849. blz. 447. Oorspr.: 
Les Jésuitts. 4e éd. Paris. 1843. in-i2*« 

MiCROEN, Micron of Mikron (M.), 

gest. 1559. Pred. bij de Nederl. gemeente te 
Londen en te Norden. 

Een VVaerachteghe Historie, van 
Hoste (gheseyt Jooris) vander Katelyne, 
te Ghendt om het vry opentlick straf- 
fen der Afgodischer Leere , ghebrandt 
ten grooten nutte ende vertroostinghe 
aller Christenen gheschreuen. Waer 
in wt oorsaake van dien, claerlick 
ghehandelt werdt van vele stichtelicke 
ende nootweteghe stucken . . . met een 
vermaninghe tot de Ouerheyt , , , z. 
n, V. pi, en z, j, (Emden , Gillis vander 
Erven of Ciemaiius, 1556 [?]) in-8*. 
(VIII) en 120 blz. (B. U. G.) 

Met inleiding , register en voorrede gedagt 26 
Juni 1555 daaronder een (foutief) ^Distichon chro' 
nographicnm per Godfredum wingium». Hoste 
vander Katelyne stierfin 1555 als martelaar. — In 
den Catalogus va» Hulthem, IV n*. 25560 is een 
editie van 1543 vermeld. Het daar beschr. ex. 
is gelijk a. h. bovengenoemde, maar er is een 
boekje {Ghehoue, Hope ende Liefde. Hoe een 
yeghelijck hem daer daghelicx in oeffenen sal 
enz.) achter gevoegd en dat laatste heeft op den 
titel het jaartal 1543 en aan *tslot: Ghedruct 
Tanhverpen by Steuen Mierdmans ^ ï543« 

Een vvaerachtigh verhaal der t'za- 
mensprekinghë tusschen Menno Si- 
mons en Martinus Mikron vS der 
Menschwerdinghe Jesu Christi. Mit 
eener kleyner verklaringhe op den 
zeluen end anderen twistighen arti-' 
kelen, in dê naestê blade anghetee- 
kent . . . ghetrauwlick . . . beschreven , 
door... Anno 1556. in-8*. (XXXII) 
en 352 blz. (B. D. A.) 

Met voorbericht en registers. Aan *t slot : 
Ghedruckt te Embden by G. Ctematium. Anno 
ijjó. ten, 18. Junij, — Herdrukt: THant- 
werpen, By y, Troyens^ 1582. in-8». (XVI) en 



220 



MIERIS — MISSIE. 



144 bladen. (B. D. A.) — Dordrechi^ hy •,, 
P, Verhaghen, 1613. m-8». (XVI) en 127 
bladen (B. D. A.). De Catal, Theol, v. Fr. Muller, 
1857 ie. Suppl. blz. 94 n*. 874 vermeldt een 
druk van 1564 z. adres , waarschijnlijk te Emden 
gedrukt. 

Mieris (Fr. van), 1689— 1763. 
Zie: Chronykje; Weytssen {Q,), 

MiLLAR (R.), Pred. te Paisley in Schot- 
land. 

Histori van de voortplanting van 
den christelyken Godsdienst, en van 
den ondergang des Heidendoms zedert 
den beginne tot op dezen tyd ... Naar 
den derden Druk uit het Engelsch 
vertaald. Tweede uitgave. Vermeer- 
derd met eene Voorreden, waarin 
gehandelt word van de Pogingen en 
Middelen, welke de Christenen tot 
Bekeering der Heidensche Volken 
behoren aan te wenden; door J. H. 
Schacht... Amsterdam , Fr. de Kruyff. 
Utrecht, J. van Schoonhoven. 1764. 
in.4*. 2 dln. (B. D. A.) 

Met voorreden en registers. — Oorspr. History 
of the Propagation of Christianity. Edinb. 1723 
in-8*. 2 dln.; 3e dr. Londen, 1731. in-8*. 2 dln. 

MiLLER (A.). 

'Algemeene geschiedenis der chris- 
telijke kerk, van haar ontstaan tot 
het jaar 1870. Naar het Engelsch 
door H. J. Lemkes. 's-Gravenhage , 
H. C. Voorhoeve Jzn. 1879— 188 1. 
in-8*. 3 dln. 

Brinkman' s Catal,. blz. 802. 

MiLNER (J.), 1744— 1797. Leeraar bij 
de Episcopalen te Hall. 

*De Geschiedenis der Kerk van 
Christus . . . Uit het Engelsch vertaald 
door M. van Werkhoven. Haarlem, 
J. L. Augustini. 1806. in-8*. 

de Visser Naamlijst^ IV. 194. 

Geschiedenis der Kerk van Christus; 
door . . . Uit het engelsch vertaald 
door M. J. Chevallier. Amsterdam, 
J. H. den Ouden, Rotterdam, van 
der Meer en Verbrughen. 1835 — 42. 
in-8°. 10 dln. (Dl. I K. B.) 

Met voorrede van den schr. en voorbericht 
,van den vert. Oorspr.: History of the Church 
of Chris t. Cambridge 1794 — 1809. in-8». 5 dln. 

herhaaldelijk herdrukt. 



MiRAECKULEN Ghedaen door . . . 
Pater Ignacc, Stichter van Jesus Bende 
ofte van de Jesuwijten binnen der 
Stadt van Bourborch, onder 't Bis- 
dom, van St. Omer, Op den I5en 
Julij 1610. Ende Gheauthoriseert door 
den Alderweerdighsten Heere der sel- 
ver plaetse.IndeFransoyschespraecke 
Ghedruckt tot Luyck Door L. Streel.. 
Naer de Copie ghedruckt tot Door- 
nick, by C. Martin. Anno 1610. Met 
Approbatie, in-4*. 8 blz. (B. Th. L.) 

Mededeeling van J, Blaze, bisschop van St 
Omer. 

'Mirakelen door de voorsprake 
van de H. Maghet Maria in het dorp 
Kevelaer. {Gelder.) 1681. in-i2*. 

Bièi. Adversaria, V. 266. 

'Mirakelen (Dry) geschiet in de 
stadt van S. Winnox-Berghe , door 
het aenroepen van de H. Maghet- 
Maria , voor haer beeldt . . in de kercke: 
der Societe)^ Jesu binnen de selve 
stadt in.. 1631, 1633 ende 1637. 
Nieuwelyckx gheapprobeert den 2\ 
Octobris. 1656. BerghenS.-Winnox, 
P. Van Ouwen. 1656. in-4*. 16 blz. 

AnnaUs dn Comité Flamand de France, I. 
p. 292. 

'Mirakelen (Van de) gheschiet 
door de verdiensten van den H. An- 
thonius. Mitsgaders eenighe grouwe- 
lycke straffen over de ghene die den 
heylighen oft sijn beelt ghelastert ende 
bespot hebben. . Ypre , Z. Van den 
Berghe. 1628. in-8*. 

Zie : AnnaUs du Comité Flamand de France^ 
I. p. 310. 

Mirakelen van den H. Patriarch 
Ignatius de Loyola, Stichter der so- 
cieteyt Jesu. Vyt-ghegheven op 't 
hondertste jaer van sijne Salighe doodt: 
Brussel, Fr. Foppens. 1656. in-8*. 
64 blz. (K. B.) 

Missie (Wonderbaere ende ghe- 
luckighe) naer Enghelandt en Schot- 
landt , ofte Leven van . . P. Archan- 
gelus van Schotlandt , Capucyn. Mis- 



MISSIEN— MISSIVEN. 



221 



sionaris Apostolyck, Voormaels Geor- 
gius Grave van Lesley . • . . eerst 
beschreven in het Italiaens door den 
Arts-Bisschop ende Prince van Ferme, 
daer naer in 't Frans door . • Fr. 
Barraut . . ende nu in 't Vlaems door 
Gregorius van Brugghe , Capucyn Pre- 
dtcant. Brugghe, J. van der Meulen. 
1687. in-8». (XVI), 258 en (8) blz. 
(B. K. A.) 

Met voorrede v. d. vlaamschen vert. en ap- 
probatie. F. Barraut's Le Capucin Escossois 
was in 1650 te Parijs gedrukt in-12*. De schr. 
van het oorspr. is J. B. Rinuccini, aartsbis- 
schop en vorst van Firmo, gest. 1653. — Een 
andere vertaling zie op Capucyn. 

•MiSSlEN (De Katholieke). Geill. 
maandschrift in verbinding met het 
Lyonsche weekblad van het genoot- 
schap tot voortplanting des geloofs, 
's Bosch , Maatsch. « De Kath Illustra- 
tie». 1876. enz. in-4'. 

Jaarlijks 12 aüev. met houtsneden tusschen 
den tekst BrinkmatCs Caial.^ blz. 805. 

MiSSIO Foederati Belgii seu Mis- 
sionis Batavae Descriptio quam R"" 
D*" Theodorus de Cock deposito 
provicarii munere S. R. Congregationi 
obtulit A'. 1706. Nunc primum edidit 
A. van Lommei, S. J. Hagae Comitis, 
M. Nijhoff. 1879. in.8*. (K. B.) 

Missive Der . . Staten van Hol- 
iandt . . . van dato den twintichsten 
der voorleden maendt Meye, 1627. 
^en alle de Steden harer Provintie, 
tot maintenement der waere Christe- 
lijcke Ghereformeerde Religie, ende 
Vreeringhe der Remonstrantsche. Af- 
ghelesen voor den Volcke , den vijfden 
Juny^ binnen Haerlem. Haerlem , A. 
Kooman. 1627. in-4^ 4 blz. (K. B.) 

Dezelfde als de eerste van Copie van hoee 
brieven. Ook in plano gedrukt, zieT. n*. 2174 
«n P. n*. 1523. 

Missive uyt Middelburg Rakende 
het verhandelde by . . den . . Prince 
van Oranjen, in de Vergaderinge van 
de Staten^ Óp ende jegens Do Wil- 
helmus Momma, etc.\jg^edagLj Dec. 
16 j 6] Chuüraan: Amsterdam, by 



A. E. V. P. gedrukt, in-fol'. een 
blad. (B. U. G.) 

Missive (Nader, en particuliere) 
Van de . . . Kerkenraad van Rotter- 
dam , Aan de . . Kerkenraad van Am- 
sterdam, Speciael dienende tot een 
aenmaningh om doch ernstigh te 
zyn ontrent de saek wegens Dr. 
Balthazar Bekker, en de gegeve op- 
schuddingen, en ergernissen door 
het uytgeven van sijn boek de be- 
toverde Werelt genaamt, veroorsaekt. 
Amsterdam , J. Dale.. Naer de Copie 
van Rotterdam. (1692.) in-4". 4 blz. 
(K. B.) 

Missive Van de . . . Staten van 
Hollant, Ghesonden Aen alle de 
Officieren van de Steden ende platten 
Lande van HoUant ende West-Vries- 
lant, wegens 't onderhouden, of Ma- 
niement van de Placaten : Ghemaeckt 
tegens de Vergaderinghe van de Re- 
monstranten [14. Aug.\ Ghedruckt z, 
adres. 1628. in-4". 4 blz. (K. B.) 

Missiven vande Staten van Vtrecht , 
Geschreven aende Staten van HoUant 
etc. Versoeckende Krijghs-volck om 
te verhinderen eénige commotie, die 
soude mogen spruyten door het Pre- 
diken van sommige Kercken-Dienaren 
binnen de Stadt Utrecht . . . Met de 
Antwoorden daer op. Gedruckt Anno 
1660. z. adres. in-4*. 8 blz. (K. B.) 

Vermeerderde uitgaaf van den Claj^h-brief 
(zie aldaar). — In dit jaar zagen minstens 3 drukken 
het licht De titel van den een heeft 12 regels, 
van een tweeden 13 regels, en een derde 
spreekt o. d. lit. van het licentieus prediken van 
sommige Predicanten. 

Missiven (Authentique) Van . . . 
Prince van Orangien, Aen de... 
Burgemeesters, en Regeerders der 
Stadt Middelburgh in Zeelandt , Ende 
aen het Collegium Qualificatum der 
selver Stede Als mede Missiven van 
de Classis van Zuydbevelant aen . . . 
Guilhelmus Momma ende van de 
Classis van Schouwen van {lees\ aen)... 
sijii... Hoogheydt over 't Beroep van... 



222 



MODED — MOLANUS. 



Momma. Waer by gevoeght is de 
Consultatie en advys van XV. Ad- 
vocaten in Zeelandt, raeckende het 
Recht van de Gemeynte, Magistraet 
en Kerckenraedt van de respective 
Steden van Zeelandt, ontrent het 
beroep . . . van hare Predecanten, 
jegens de sustenue vande vier dassen 
der selver Provintie, met de auten- 
tique bewysen daer toe dienende. 
Ende eyndelijck Het Rechtverkerend 
Advys van XV. Advocaten van ver- 
scheyde Quartieren gebeurt, om tegen 
Christi Kerck en Classen van de 
Synode van Zeelandt raedt te geven , 
wedersproocken uyt haer eygen aen- 
gehaelde gronden, door een Lief- 
hebber van het Godlyck Kercken- 
recht. Gedruckt (Z, n.v.pL),.. 1676. 
in-4". 12 en 36 blz. (K. B.) 

Verschillende der hier voorkomende stukken 
zijn ook afzonderlijk uitgegeven. Vergel. T. 
n«. 7504—7509 en v.d.W. n». 5560—5563. 

M. M. 

Zie: Remond. 

M0DED(H.), Hervormings- prediker, hof- 
prediker van Prins Willem I. enz. 

Grondich bericht, Van de eerste 
beghinselen der Wederdoopsche Seck- 
ten , ende wat veelderleij verscheyden 
tacken, een yder met zijn aert ende 
drijuen daer wt ghesproten zijn , Item 
van haer ydele Visioenen , Droomen , 
Prophetien, sendinge, leere, groote 
twist etc. vele wt haer eyghen boecken 
ghetrocken, ende met gront der H. 
Schrift crachtich wederleyt. . Middelb., 
S. Moulert. 1603. in-8". (VIII), 340 
en (16) blz. (B. R. A.) 

Met voorrede van den schr. en opdracht aan 
de Staten Generaal. 

MOELEN (J.PZ. VAN DER). 
Zie: Historia Ecclesiastica. 

MOERBEEK (A.AZ. VAN), Doopsgez. 
Leeraar te Dordrecht. 

Zie: Mosheim (^. Zr.). 

MOERE (P. J. VAN DER). 

*De jonge Levieten van het semi- 
narie van Grent, te Wezel, te Parys 



enz., met eene voorafgaande levens^ 
schets van den Kardinael Franken- . 
berg, en een overzigt der kerkelykü» 
gebeurtenissen van.. i8ai tot 1814J 
Met eene plaet. Brussel, H. Groemaer^ 
1856. 

Vlaemsche Bibliogr, IIL 62. 

Zie ook op : Pius VII; Sme^(CZZ 




MOETON (P. J.). 
Zie: Geloofsgetuigen» 

MoLANus (J.) (Vermeulen) , 153 

1585. Leuvensch theoloog. 

Indicvlvs Sanctorvm Belgii, 
tore . . . Lovanii , H. Wellaeus. 15 
Cum priuilegio . . ad triennium. 
8*. 105 en (7) bladen. (K. B. B.) 

Met opdracht gedagt: iS7S Kalendis 
lat gedicht v. P. Bacherius , aan 't slot 
der heiligen en approbatie. Latere dr.: 
verpiae^ Ph, NuHus, 1583. in-8«. 95 en (7) 
den (K. B). Volgens Nicéron , XXVll^ _^ 
behoort dit werkjen achter de door MolaB&nJ 
bezorgde uitgaaf van Usuardi AfartyroUg^nttt^ 
Achter den dr. van dat werk Lovami , H. \^ejL 
laeus. 1568. wordt het niet gevonden. 

Natales Sanctorvm Belgii, et eoruQ. 
dem chronica recapitvlatio. Auctore... 
Duaci, Vidua P. Borremans. 1616. 
in-8-. (XXIV), 600 en (38) blz. (K. B.) 

Zoowel Noord- als Zuid-Nederlandsche hei- 
ligen worden in dit boek behandeld. Vroegere 
dr. der Natales: Lovanii, y. Afasius et Pk, 
Zangrius. ijgS' ^^^ gratia et priuilegio, iih 
8». (XVI), 310 en (21) bladen. (B. U. Lear.)- 
Een vervolg gaf A. de Raisse : Ad Natales Somc 
lorum Belgii y, Molani Auctarium. Diutdi P. 
Auroy. 1626. in-8'. (K. B.) 

MOLANUS (J. G.) , Predikant op TekseL 

Corte sommarische ende oprecht 
verhaal vande handelinghe endet'sa- 
mensprekinghe der Gereformeerde 
predicanten in 't eylandt Texel, met 
Claas Arentsz Menniste Bisschop uit 
de Nieuwe Zijp enz. gehouden aldaar, 
1649.. . inS*. (XVI) en ? blz. (B. D. A.) 

Aan *t ex. der B. D. A. van dit hoogst zeld- 
zame boekje ontbreekt titel en slot ; het telt 
(XVI) en 64 blz. De tit is ingeplakt uit den tncde- 
catalogus der boeken van Blaupot ten Cate. 
Met opdracht, voorrede en sonnet ondeiteekeod: 
Zo ghe-zaait, zo ghe-maait en een gedicht onde^ 
teekend: P. Scheltis. 



MOLENAAR— MONNIN. 



223 



ENAAR (D.). 
HaentstedCy n". 23. 

HUIJSEN (P. C), 1793— i86s.Pred. 
iter, later archivaris van Kampen. 

.L (W.), 1812— 1879. Pred. te Vuur- 
Amhem, daarna hoogleeraar te Amst. 

:hiedenis van het kerkelijk leven 
ristenen gedurende de zes eerste 
I. Amsterdam, S. J, Prins. 
-46. in.8». 2 dln. (K. B.) 

De kerkelijke maatschappij, Dl. Il: 
ibare eeredienst en kerkelijke zeden, 
nitslaande plaat. — 2e verbeterde dr. : 
D. Noothoven van Goor. 1855 — 57. in- 
In. Door bemiddeling van den heer 
» werd de plaat — afbeeldingen van 
pen behoorende tot de eeredienst der 
ristenen bevattende — zeer verbeterd. 

tekst en de aanteekeningen zijn hier 
aangevuld en het uitvoerig register aan 
e van Dl, II zeer verbeterd. 

elus Meruia , de Hervormer en 
aar des geloofs. 1530 — 1SS7... 
rdam, G. Portielje. 1851. in-8". 

) 

;egr. titel, waarop een afbeelding van 
las- Weeshuis in den Briel; tegenover 

een portret van Meruia , beiden gegrav. 
. F. Wehmeijer. Aan *t slot 19 bijlagen, 
velen destijds ongedrukt, en register. — 
Lmsterdam, G. Portielje en zoon 1855 
(Goedkoope uitgave.) z. de bijlagen, 

lithografie tegenover den tit. (B. U. A.) 

innes Brugman en het gods- 
g leven onzer vaderen in de 
de eeuw , grootendeels volgens 
rhriften geschetst. Amsterdam, 
•rtielje en zoon. 1854. in-8'. 

) 

lithogr., talrijke bijlagen, register en 
t van woorden en zegswijzen uit het 
^bruik der devoten. 

kgeschiedenis van Nederland 
Ie Hervofming . . . Arnhem, Is. 
ijhoff en zoon. 1864 — 71. in-8". 
6 stukken. (K. B.) 

bestaat uit vier stukken ; de uitvoerige 
vormen een afzonderlijk stuk. Aan de 
:e bewerking der stof gaat in dit stan- 
rk een hoogst belangrijke inleiding 
handelende over: * Begrip der Kerken 
kgeschiedenis van Nederland gedurende 
^eneettwen. Overzigt van de beiverking 
istgenoemde. Tegenwoordige staat en 



behoeften der wetenschap. Bronnen, Hulpweten' 
schappen en hulpmiddelen. Chronologische en 
zaak-verdeeling der stof De eischen der weten- 
schap aan haren bearbeider. Hare vruchtbaar- 
heid voor den beoefenaar %fan andere weten- 
schappen en voor het leven,-» Elk stuk heeft aan 
het slot een of meerdere bijlagen. Achter het 
alfabethische register volgt een 2e. register van 
stoffen, aangeduid ter nadere bewerking. Het 
derde en vierde stuk van 1)1. II en de registers 
werden uitgegeven bij Kemink en zoon te 
Utrecht 

— Zie ook op: Archief ; Geschiedenis der 
chr. kerk; Kalender. 

MOLTZER (W. L. F.). 

Feestrede over Openb. III, v'. 11 \ 
ter viering van het tweehonderdjarig 
bestaan der Hervormde gemeente te 
Waalwijk , . . . Met eenige historische 
aanteekeningen , Uitgegeven ten voor- 
deele van het Kerkelijk Fonds der 
Hervormde Gemeente van Waalwijk, 
's Hertogenbosch , H. Palier en zoon. 
1849. in.8». (B. L. L.) 

Met twee bijlagen. 

Mommen (L.), 1826— 1879. Minden 

broeder. 

'Kort Verhael der Marteldood en 
der Plegtige Heiligverklaring van de 
eerste Martelaers van Japonië . . . 
Door . . . St. Truiden , Joachims-Claes. 
(1863.) in-i8*. 

Servais Dirks , blz. 416. 

Monastiek (A.), Predikant der Val- 
leijen. 

Geschiedenis der Waldenzen van 
den vroegsten tijd tot op het jaar 
1850 .. . Uit het fransch vertaald door 
J. Oudijk van Putten. Met eene voor- 
rede van N. C. Kist . . . Rotterdam , 
Vander Meer & Verbruggen. 1851, 
in-8». 2 dln. (B. U. A.) 

Met opdracht en voorrede van den schrijver 
benevens belangrijke bijlagen o. a. III : Een 
Catechismus der Oude Waldenzen van het jaar 
iioo en IV: Belijdenis des Geloofs der oude 
Waldenzen van hetjaar 1120. Oorspr. : Histoire 
de téglise vaudoise depuis son origine et des 
Vaudois du Piemont jusqua nos jours. Geneve. 
1847. in-8*. 2 dln; ook Paris [Toulouse]. 1847. 
in-8*. 2 dln. 

MONNIN (A.), R. K. Priester. 

De Pastoor van Ars, leven van 



224 



MONTANUS— MOREION. 



Joannes-Baptista-Maria Vianney uit- 
gegeven onder toezigt van Mgr, den 
bisschop van Belley door ... 's Gra- 
venhage, T. C. B. Ten Hagen. 1864. 
in-8^ 3 dln (B. K. A.) 

Met approbatie. Oorspr.: Le curé cTArs^ etc. 
Paris, 1861. in-8". 2 dln; 2e éd. 1863. 

MONTANUS (A.), 1625— 1685. Pred. te 
Schellinkwoude, pred. en rector te Schoonhoven. 

Socininiaensche Arminianery; Ver- 
toonende den Aenvang en voortgang 
Van die Secte, door . • . : Vuyle leere 
Der Nieuwe Remonstranten, Door 
Leonardus Ryssenius: Oorsprong der 
Arminiaensche Nieuwigheden, Door 
Joannes Hoorenbeek... Schoonhooven, 
S. Knudde. 1662. in-i2*. (IV), 90 en 
232 blz. (B. R. A.) 

Het tweede stuk van dit zeldzame werkje 
begint weder met nieuwe pagineering. 

Kerkelyk Historie van Nederland. 
Door... Amsterdam, C. & J.Zwol. 
(1675.) in-i2». (XXIV), 626 en (62) 
blz. (K. B.) 

Met gegrav. tit., opdracht, lijst der aange- 
haalde schrijvers en aan *t slot uitvoerige blad- 
wijzer. Het boekje bevat niet wat de titel be- 
looft. Het handelt over de oude ketters y Michiel 
ServettiSy de Sociniaenen ^ de Arminiaenen^ de 
Remonstranten , de Vorstiaenen , de Sociniaensche 
Arminiaenen , de Geestdrijvers en Weder'doopers 
en voor 't grootste gedeelte over V Pausdom en 
Paepisten, 

MONTANUS (REGINALDUS GONSAL- 

VIUS), of Raynald Gonzalez de Montes, 
Spaansch Dominicaner monnik, omhelst de 
Hervorming. 

Der heyliger Hispanischer Inqui- 
sitie , etlicke listighe secrete Consten 
ende practijcken, ontdect ende int 
licht ghebracht. Item, Eenighe by- 
sondere Exempelen , behaluen de 
ghene die hier ende daer int Boeck 
ghestelt zijn, wt de welcke men als 
in eenighe gheschilderde Tafelen , der 
Inquisiteuren practijcken, int ge- 
bruyck ende oeffeninghe selfs insien 
ende speuren mach. Wij hebben oock 
hier by ghevoecht de ghetuijghe- 
nissen van eenighe Godsalighe Marte- 
laren, de welcke de Inquisiteuren 
met hare practijcken van ontrou ende 



afval beschuldicht ende ghedifTameert 
hebben, als sy om de belijdenisse 
des Gheloofs, met eene Christelijcke 
stantachticheyt de straffe des doots 
gheleden hadden. Eerst int Latijn 
beschreuen door . . . ende nu nieuwe- 
lick in onse Nederlantsche sprake 
ouergheset. Z, adres. Anno 1 569. in- 
8*. (IV) en 133 bladen (K. B.) 

Met hoogstbelangrijke voorrede en inhouds- 
opgave. Aan 't slot een gedicht (ontbreekt in 
dit ex.). 

De bladen, niet de bladzijden zijn genum- 
merd. De nummers 90—99 zijn overgeslagen^ 
zoodat volgens de pagineering het boek 143 
bladen telt, terwijl er in waarheid slechts 133 
zijn. — Een herdruk in-4*. zag in 1620 bij 
Aert Meuris te *sGravenhage het licht, (VII) 
en 155 blz. (K. B.) — Het latijnsche origineel 
Sanctae inquisitionis Hispanicae artis aliquot 
detectae was in 1567 te Heidelbei^ uitgekomen 
en werd nog in 1857 te Londen herdrukt Een 
andere holl. vertaling is : De fuyligfu Spaenscke 
inquisitie^ met haer looskeyt, valsckeyt ende ar ^ 
ghelisten ontdect^ . . Ende eyndelyck By een cleym 
Martelaren boecxken . . . also daer bewesen als 
den dach. Alles door , . . eersttUjck in V Latijne 
gheschreuen, Ende nu eerst door ... Af. Mavlvm' 
per turn Taphaea . . overgheset . . . Aan het einde: 
Gkedruct tot Londen, by Jan Day. . /J"^. in-8», 
(B. U. G.). Zie V. d. W. n». 201. — De CaUU. 
Le Long vermeldt (11, 196. n*. 2667) nog een 
druk te Londen, 1579. in-8*. 

'Historie vande Spaensche Inqui- 
sitie • . Wt het Frangoys in onser 
Nederduytscher Talen ouergesett, door 
J. D. R. . . Z. n, V. pL en v. dr. 
1569. in-8*. 312 blz. 

Met een voorrede van P, Dathenns^ een in- 
leiding V. d. franschen vertaler Aengaende den 
Oorspronck , ende den voortganck van d* Inqui- 
sitie van Spaengien en een register aan 't slot. 
Hetzelfde werk als 't vorige, maar naar de fr. 
vertaling Histoire de Vinquisition d'Espagne. 
1568. in-8». Ziev.d.W. n». 202. 

Zie ook op: GromveL 

MONTIJN (C. G.), 1803— 1864. Pred. te 
Middelharnis, IJsselmonde, Hoorn en Utrecht 

Geschiedenis der Hervorming in 
de Nederlanden. . . . Arnhem , G. W. 
van der Wiel. 1858— 1864. in-8*. 5 
dln. (K. B.) 

Uitgegeven in de Evangelische Bibliotheek. 

In 1868 verscheen:.. Tiveede druk. Met pcrtref. 
Uitgegeven door B. Ter Haar. Arnhem , D. A^ 
Thieme. gr. in-8». 2 dln. (K. B.). Het portret 
is gegraveerd door C. L. v. Kesteren. De voor* 



MOONEN — MORNAY. 



225 



rede van den uitgever bevat tevens een levens- 
bericht van den schrijver. 

Zie ook: Goguel (C). 

MOONEN (A.), 1644— lyiLPred-teHar- 
denberg en te Deventer. 

Naemketen der Predikanten, Die, 
van de Hervorminge der Kerken aen 
tot... 1709 toe, In de Gemeenten, 
die onder de vier Classen van het 
Overijsseische Synode behooren , Het 
Euangelium bedient hebben . . . De- 
venter, J. van Wijk. 1609 {lees: 1709.). 
in-S*. (B. U. A.) 

Met opdracht en voorrede, waarin een kort 

overzicht wordt gegeven van de geschiedenis 

der Hervorming in Overijssel. In 1807 nieuwe 

druk met denselfden titel, waaraan is toegevoegd : 

« Vervolgt tot hetjaer i8oj. Door B, G, Noord- 

ieekf Predikant te Zalck. En nu op nietnvs tot 

den tegenwoordigen tijd voortgetet. Door yok, 

Hcvgewal, Pred, te Deventer,"» Deventer, L. A. 

Karsenbergh. 1807. in-8*. 

Zie ook op: Brandt (G.). 



Moorrees (F. D. J.), pred. te Lan- 

:, Helder en Vianen. 

Geschiedenis der Kerkhervorming 
in Noord-Nederland... (Volksgeschrift 
X>ekroond door de Evangelische Maat- 
^schappij.) Tweede druk. Arnhem, 
<i. W. van der Wiel & O. 1883. in- 
9r. (K B.) 

iste Dr. i88a 

Moreion (P.), jezuïet. 

Zie: Brieven van Japonien. 

Morghenwecker (Der Francoy- 
sen). 

Zie: Eusebius Philadelfhus, 

MORINGÜS (G.), gcb. te Bommel, gest. 
1556. Kath. godgeleerde te Leuven. 

Vita Divi Avrelii Avgvstini .... 
potissima ex ipsis sanctissimi viri 
monumentis, submotis nugis, terse 
depicta. Antuerpiae ex ofHcina Mi- 
chaelis Hillenij Anno 1533 mense 
Augusto. Cum Gratia et Priuilegio. 
in-8*. 59 bladen ongenummerd (B. 
U. G.) 

Vooraf gaat een brief v. d. schr. gedagt. 5 
Oct 1531 aan Joannes Achterius, Prior en de 
patres Bethleemitani. Aan *t slot: * Ad patres 
Betkleemitas en Carmen in laudem dri'i Aurelii 
Amgustini Hipponensis Episcopi^ desumptum 



ex operibus elariseimi viri Marci Hieronymi 
Vidae. — Andere exx. hebben *t adres: Ant' 
uerpiae in aedihus Delphorum per yoan. Steels^ 
manu. ijjj mense Augusto Cum Gratia et 
Priuilegio. Alleen de tit. is herdrukt. Herdr.: 
Vita S. Avgvstini Solatio Pionnn etc. . . per 
G. Aforingvm, Addita sunt eivsdem. . Elogia et 
breues in eandem vitam Notae Ab A. San- 
der o. . Antverpiae, H. Verdussius. 1644. in-8'. 
(LXXXVIII), 263 en (1) blr. Het voorwerk 
bestaat uit opdracht, lat. gedichten van G. Ty- 
potius en P. Waghenare en de Elogia. Blz. 
215 — 263 Breves ad Vitam S. Avgvstini Notae 
door Sanderus. 

Vita Hadriani Sexti, Pontificis 
Maximi . . Louanii ex ofAcina Rutgeri 
Rescij, Mense Nouemb. 1536. in-4^ 
54 bladen ongenummerd. (K. B.) 

Aan de keerzijde v. d. tit lat. gedichten van 
C. Musius. Met opdracht aan kardinaal a Marca. 
Vergel. Burman. 

Vita Sancti Trvdonis Confessoris 
apud Hasbanos. Vita S. Eucherii 
Episcopi Aurelianensis. Vita S. Li- 
berti martyris breuiter perstricta . , . 
Eiusdem diui Trudonis vita heroico 
carmine per L. Guilielmum Lupum 
non ineliganter descripta. Lovanii. 
Apud S. ZasscnS Anno 1540. Mense 
Junio. in-4^ 24 bladen ongenummerd. 
(B. U. G.) 

Met voorwoord v. d. drukker en opdracht v. 
d. schr. aan G. Sarens, Abt van St. Trudo. 

MORNAY (PH. de), baron van La Forêt- 
sur-Sèvre, heer Du Plessis-Marly , 1549 — 1623. 
bekend fransch edelman, voorvechter der Hu- 
genoten en raadsman van Hendrik IV. 

Mysterium iniquitatis, Dat is: 
Verborghentheydt der Ongherechtic- 
heydt, Ofte Kerckelijcke Historie 
des Pausdoms, Verhandelende Alle 
de Kerckelijcke gheschiedenissen . . . 
insonderheyt alle de kerckelijcke ende 
politijcke opcomsten vorderingen ende 
voortgangen des... wereltschen Rijcke 
des Alleen-heerschenden Pausdoms... 
Mitsgaders Oock die dappere tegen- 
standen der godvruchtigen . . . begin- 
nende van de Hemelvaert Christi af 
vervolgens tot den jare 15 16 toe, 
alwaer Sleydanus sijn Kerckelijcke 

Historie begint Nu in Duytsch 

overgeset door Joh. Fenacolius . . . 
Ende door denselven vermeerdert met 

29 



226 



MOSHEIM— MOULAERT. 



een wijtlopich Register, wesende ge- 
noechsaem een cort inhout vant gan- 
sche werck, twelck inde Latynsche 
ofte Fransche editien noyt gedruckt 
is. Amsterdam , J. Evertsen Cloppen- 
burgh. 1635. in-4". (XXIV), 1047 
[n. /. I — 640, 671 — 1077] ^^ (^65) 
blz. (K. B.) 

Achter den gedrukten een allegorische gegrav. 
titel. Met opdracht v. d. vert aan de St Gen., 
den prins van Oranje en de verschillende pro- 
vincies. Daarna: Agn der Roomscfur Kercke 
Acnhangers^ voorreden. — Het oorspr. werk: 
Le mystcre (tiniquité etc. verscheen teSaumur, 
Th. Portau, 161 1. in-fol. (B. U. L.) herdrukt: 
Genève, 161 2. in-8*. 2 dln. (B. U. L.). Latijn- 
sche vertaling: Salm. 161 1. in-fol*.; 1612, in- 
8*. (B. U. G.) engelsche vert.: London, 1612. 
in-fol*. Het boek werd den isten Aug. 161 1 
door de Sorbonne veroordeeld. 

MOSHEIM (J. L. VON), Hoogleeraar 
te Göttingen. 

Onderzoek Van het gezag der Dord- 
rechtsche Synode, Strekkende om 
aentetoonen dat dit den kerkelyken 
vrede hinderlyk is ; . . . Uit bet Latyn 
vertaeld door Kornel. Westerbaen, 
W.Z. Amsterdam, B. Lakeman. 1726. 
in-8*. (K. B.) 

Met voorrede van den vertaler. Aan het einde 
wordt gevonden: Verhandeling Behelzende I, 
Eene onderzoeking en wederlegging van de be- 
schuldiging van Sociniaenery den Remonstranten 
te last gelegd; ondernomen ter gelegentheid 
van het zeggen van den Heer Mosheim in het 
voorige Onderzoek § XVI ^ XVII. II. Eenige 
van de voornaemste aenmerkingen van den zelven 
Schryver over de brieven van yan Nales , rae- 
kende d* onwettigheid der Dordrechtsche Synode, 
Door K. Westerbaen. W.Z. — Oorspr.: de 
auctoritate concilii Dordracenipaci sacrae noxia. 
Helmstadt. I727(?) in-4». — Duitsch: Beweisy 
dasz die Autoritdt d. Dordrechter Concils d. 
Verein. unter d. Protestant, hinder lich sei: Ham- 
burg. 1726. in-8*. 

Verhaal der nieuwste Chineesche 
Kerkgeschiedenissen. Uit het Hoog- 
duitsch vertaalt. Amsteldam, H. Vie- 
root. 1765. in-S". (B. U. L.) 

Oude en hedendaagsche Kerklyke 
geschiedenissen , . . . tot den aanvang 
der tegenwoordige eeuwe . . . Uit het 
latyn vertaald, en vermeerderd met 
de byvoegzels, aantekeningen en tyd- 
rekenkundige Tafels van . . . A. Ma- 



claine . . Leeraar der Engelsche Kerke 
in 's Gravenhage. Amsterdam, F. de 
Kruyff enz. 1771 — 74, in-8*. ii dln. 
(K. B.) 

Mosheim had in 175$ — 1764 uitgegeven /«• 
stitutionum ecclesiast. antiquae et recentioris 
libri IV. {Helmst. i»'4*.) De engelsche veitiling 
van Maclaine: London. 1765 — 1768. (10-4*. 2 
dln.^ werd herdrukt 176S. (in-8*. 5 dln.), 1774. 
(in-8«. 5 dln.), 1783. (in-8». 6 dln.), 179a (in- 
8«. 6 dln.), 1826. Cui-8*. 6 dln). Naar dete 
engelsche vertaling werd door Félice een fransche 
overzetting gegeven, IJ verdun, 1776. (m-8». 6 
dln.); een andere minder goede door Eiinu 
evenzeer naar deze engelsche editie bewokt: 
Maastricht, 1776. (in-8». 6 dln.). Er bestaat ook 
nog een engelsche vertaling van i9/t#r<i<9ri (Lon- 
don.) 1841. (in-8*. 4 dln); i845.(ui-8«.4d]n). 
E^n italiaansche vertaling door Roselli : Napek, 
1769. (in-4«. 10 dln.) Een Duitsche vertaling 
met de aanteekeningen van Maclaine: Ldpng 
1769—78, tin-8*. 9 dln), een andere voortgezet 
en vermeerderd door J, R. Schlegel: Heilbnnm, 
1786-89. in-8«. 7 dln. Deze holl. vertaling is 
bewerkt naar de 2e eng. editie van MachiMe^ 
ofschoon vermeerderd met aanteekeningen, welke 
in die 2e editie niet voorkomen. DL XI ronnt 
den bladwijzer. Hierbij behoort: 

Noodige ophelderingen der kerklyke geschie- 
denissen ^ tot den tyd van Constantinus den 
Gr 00 ten. Ontleend uit twee latynsche werken ^ 
over dat tydsbestek, van , . y. L» Mosheim. 
Behoorende tot des Autheurs Oude en hedeth 
daagsche kerklyke geschiedenissen. Zelfde adres. 
'774— 5. in-8«. 3 dln. De hier bedoelde beide 
werken van Mosheim zijn: Institutiones Hisiomt 
Christianae Major es. Saeculum frimum (HelmsU 
1739^ en de Rebus Christianorum ante On" 
stantinum Magnum commentarii. {Helmst. tJSj) 

Uitvoerige verhandelingen overvoer- 
naame stukken uit de vroegere en 
laatere Historie der Ketteren . . . vol- 
gens den tweeden druk , uit het Yioog- 
duitsch overgezet, door Ad. Absz. 
van Moerbeek. Utrecht, G. T. enA. 
van Paddenburg. 1776. in-8'. 2 dln. 
(K. B.) 

Beide deelen met voorreden van den schr. 
Dl. I behelst : eene volledige beschryving vt» 
de Leer en Levensivyze der Ophiten o/Slangeit 
broederen^ Dl II: eene volledige beschryving dff 
Leere en Handelwyze van den Apostel-orden. *-' 
Oorspr. (?): Versuch einer unparth. Keittf 
geschichte. Helmstadt 1746—48. in-4*. 2 dln. 

Zie ook op Brant (K.) en 



Na/es {y.). 

MOULAERT (B.), Predikheer. 

Levensschets van den . . pater 



* • 



MOULAERT- MULLER. 



227 



. Dniwé Predikheer . . . Leuven, 
eters. 1864. in-8*. (B. B. B.) 

ithogr. portret. 

ok op: Lez'en v. d. H. Philomena en 
chets. 

[JLAERT (B. C. B.). 

/en der seraphiensche maegd, 
Catharina van Senen . . door. . 
J. J. L. Rousseau. 1844. in-i2". 

'irhaeghen^ V. n«. 10053. 

Groot-Beggynhof van Gent, 
. . Gent , J. Rousseau-Warrie. 
in-i2«. (B. U. Leuv.) 

gedr. en gegrav. tit., voorrede en ap- 

• 

JLIN (J.), 1798—1856. Redacteur der 
ische Courant. 

Remonstranten te Kampen ; 
eschiedkundige schets, uit ge- 
: en ongedrukte bescheiden. . 
en, M. P. Lughten. 1853. in- 
. U. L.) 

'oorbericht en 2 bijlagen. 
Zie ook op: Aanteekeningen, 

JNIER (P. J. J.), Waalsch Pred. te 

lam. 

Exposé. 

DZAERT (D.), gest. 1635. Regulier 
ik te Tongerloo. 

erale Kerckeliicke Historie van 
egin der werelt tot . . . 1624. 
tende beneffens ende naer de 
[liedenissen des Ouden Testa- 
: Den vasten Standt der H. 
sche Kerckc; de onghebrokene 
;sie der Pausen; de Synoden 
''aderen enz, . . Vergadert Soo 
i Kerckeliicke Jaer-boccken des 
Testaments J. Saliani . . . Als 
. C. Baronius , R. Bellarminus ; 
. H, Spondanus , H. Tursellinus 
>ch verrijckt . . . met eene by- 
e Kerckeliicke Historie van 
landt, Inhoudende de Oudtheydt 
heloofs inde XVII Provinciën, 
ften der Bisdommen, Fundatien 
oosters, de Synoden, Hcylighen, 
s , ende elders andere mercke- 
daden ende gheschiedenissen... 



Door . . . Antwerpen , H. Verdussen. 
1624. in-fol*. 2 dln. Dl I: (XX), 540 

Ede pagineering begint met blz. //] , 
VIII) en 644, Dl. II: (11)^742,232 
en (46) blz. (K. B.) 

Met Tafel, approbatie en opdrachten. Ieder 
deel is in twee afdeelingen gesplitst, elk met 
afzonderlijke pagineering. De laatste afdeeling 
van Dl II handelt over Nederland en begint 
met een afzonderlijke voorrede. Dl II heeft een 
titelpr. geteekend door P. P. Rubens en gegrav. 
door J. Collaert. — In den Ca tal. Bib!. ctAnvers. 
ir Supflém..^ p. 144 n*. 9123 is vermeld: De 
Kerckelyke Historie^ van de G heboor te . . yesu- 
Christi tot... Af. DC. XX TI. Inhoudende den 
oorspronck het vervolgh en den tegenwoordig hen 
standt der H. R. Kercke: de sacressie der Pausen 
enz. . • Antw., H. Verdussen, 1622. in-fol^. 2 dln. 

Het leven van den Heylighen Nor- 
bertvs . . . eerst gestelt in *t Latijn 
uyt oude schriften, ende nu overghe- 
set door. . . [ Titel en adres ontbreken,^ 
(1629) in-4% (?), 193 en (9) blz. (B. 
U. Leuv.) 

Aan *t eenig mij bekende ex. ontbreken titel 
en voorwerk; de hier gegeven tit is ontleend 
aan de approbatie van 8 Oct. 1629. 

Zie ook op Leven B. Siardi, 

MÜHLFELD (J.). 

*De orde der Jezuiten, hare ge- 
schiedenis en zedeleer. Naar het Hoog- 
duitsch bewerkt door S. H. ten Cate. 
Zwolle, van Hoogstraten en Gorter. 
1872. in-8*. 

Nederl. Bibiiogr, 1872 blz. 70. — Oorspr.: 
Die Gesellschaft Jesu. — Königsberg. 1872. 
in-8». 

Mulder (M. H.). 

*De geschiedenis der Christelijke 
kerk in beeld en schrift. Vrij naar 
het Hoogduitsch. Met 150 plaatjes. 
Utrecht, A. H. ten Bokkel Huinink, 
1885. in-8*. 

Nederl. Bibiiogr.., 1885. blz. lO. 
MULERIUS (N.). 

Zie: Emmius {[/.), 

Muller (C). 

Zie: Gorter (D. S,). 

Muller (J. A.). 

*Kort begrip der Christelijke Kerk- 
geschiedenis . . Uit het Hoogd. Gro- 
ningen, J. Römelingh 1818. in-8*. 



228 



MULLER — MUNTINGHE. 



de Visser^ Naamlijst t VL 41 1. Oorspr.: 
Kurter Abrist der c kris tik hen Kirckengeschichte, 
5)ondershausen. 1818. in-8*. 

Muller (J. G.), Hoogleeraar te Schaff- 
hausen. * 

Gedenkwaardigheden uit de ge- 
schiedenis der Kerkhervorming in de 
zestiende eeuw. . . Uit het Hoogduitsch 
vertaald, en met Bijvoegselen van 
den Vertaler vermeerderd. Utrecht, 
Paddenburg en zoon. 1809 — 181 i. 
in-8^ 2 din. (K. B.) 

Prof. Muller gaf van 1803 — 1806 te lieipzig 
uit: Reliquien alter Zeiten^ Sitten und Meinungen, 
4 dlu. Dl. III en IV o. d. tiL: Denkwürdig- 
keiten a. d. Gesch. der Reformation. Het hier 
beschreven boek is daarvan een vertaling. De 
schr. maakte o. a. gebruik van een verzameling 
van nog niet publiek gemaakte handschriften , 
in een Bibliotheek te SchafThausen aanwezig 
en welke 185 belangrijke akten en brieven 
bevat. Ook vindt men hier een verslag van alle 
pogingen, die tot vereeniging der partijen ge- 
daan zijn. 

Muller (J. P.) , geb. 1829. Doopsgez. 

Pred. te Mensingawier, Rotterdam, Zwartsluis 
en Emden. 

Bonifacius. Eene kerkhistorische 
studie.. Amsterdam,}. Muller. 1869 — 
1870. in-8». 2 dln. (K. B.) 

Het eerste stuk v. Dl. I. was in 1869 te Lei- 
den als akad. proefschrift verdedigd. 

Die Mennoniten in Ostfriesland vom 
16. bis zum 18. Jahrhundert. Akten- 
massige kulturgeschichtliche Darstel- 
lung von , . . Erster Theil. Emden 
und Borkum, W. Haynel. Amsterdam, 
J. Muller. 18 17. (K. B.) 

Met opdracht, voorrede en 8 bijlagen. 

Muller (S.), 1785-1875. Hoogleeraar 
aan de Kweekschool der Doopsgezinden. 

De geschiedenis van het ontstaan 
en de vestiging der Algemeene Doops- 
gezinde Sociëteit ter bevordering van 
de predikdienst , uit de echte beschei- 
den opgemaakt en beschreven door. . 
Gedrukt voor rekening der Algemeene 
Doopsgezinde Sociëteit. 1861. in-8". 
(B. D. A.) 

Met voorbericht van J. G. de Hoop Scheffer 
als Scriba van de bestuurders der Sociëteit en 
12 bijlagen. 

Zie ook op: Naamlijst der Remonstr. 

Professoren. 



Muller (J. W. Statiüs). 

Zie : Leven . . . van P. Doddridge. 

MüNCK (J. J. de), 1740^1792. Apos- 
tolisch notaris. 

Gredenck-schriften dienende tot op- 
helderinge van het leven, lyden, 
wonderheden , ende duysent-jaerige 
eer-bewysinge van den heyligen... Ru- 
moldus . . patroon van Mechelen. 
Mechelen, J. Fr. van der Eist. 1777. 
in-4». (B. a. G.) 

Zie ook o^ yubel'galm ; Z«v« P.Maria 

de Ellendige; Verkoel v. d. Hostien. 

MüNSCHER (W.), Hoogleeraar te Mar- 
burg. 

Leerboek der christelyke Kerkge- 
schiedenis, ten gebruike bij voor- 
lezingen. Naar de tweede, vermeer- 
derde uitgave bezorgd door L. Wach- 
ler , . . . Uit het Hoogduitsch vertaald. 
Met eene voorrede van Joh. Clarisse. 
Amsterdam, J. v. d. Hey. 18 18. in- 
%\ (K. B.) 

Oorspr.: Lekrhuckder ckristl. Kir ckeng esc kickte, 
Neue Auflage, Marburg. 1815. 

MüNTENDAM Q.), Pred. te Uithuizen. 

Zie: Muntinghe (If.). 

MüNTlNG (W. N.), Predikant te Hoora^ 

Bijzonderheden uit de tijden der 
Hervorming; betreffende de daden, 
lotgevallen , gevoelens en het karakter 
der Hervormers. Door . . . Utrecht, 
J. G. van Terveen. 1815—24. in-8', 
2 stukken. (K. B.) 

Zie ook op: Curths (AT.); 

Gessner [G^\ ATCrie {Th,)\ Neander 
[A^\ Ullntann (C). 

Muntinghe (H.), 1752— 1824. Hoog- 
leeraar te Harderwijk en te Groningen. 

Historia religionis et ecclesiae chris- 
tianae, magnam partem ad formam 
compendii Schroeckhiani in usus lec- 
tionum adumbrata. Groningae, J. 
Oomkens. 18 18. in-8*. (K. B.) 

Herdrukt in 1832 te Leiden bij S. en J. 
Luchtmans. (B. U. L). — In 1828 verscheen 
bij J. Oomkens te Groningen een hollandsche 
vertaling onder den tilel: Handboek der ckris- 
lelijke godsdienst en kerkgesckiedenis ^ door H. 
Muntinghe ; vertaald door y, Muntendam* in-8*. 



MÜRRI— NAAMLIJST. 



229 



Zie ook op: Leven v, Calvijn; Id.v.J. 
Td, van Ph. Melanchthon; AT Cr ie. 

^RRI , Pastoor van Loretto. 

schiedkundig Verhael der Won- 
re overvoeringen van het heilige 
van Nazareth door . . Naer het 
msch vertaeld , gevolgd door de 
^gingen der Sibyllen, en ver- 
lerd met geschiedkundige en 
lienstige aenteekeningen. Door 
.. Gyselynck.. Gent, Vanryc- 
n-Lepère. 1856. in-8". (K.B.B.) 

Hthogr. en approbatie. 

JSEUM (Christelijk). Tafereelen 
e Kerkhervorming, levens- en 
terschetsen van beroemde per- 
uit de bijbelsche en kerkelijke 
iedenis enz. Uitgegeven onder 
werking van onderscheidene Ne- 
jodgeleerden. Amsterdam, D. H, 
:rt. Utrecht, N. de Zwaan. 1849 — 
in.8». 8 dln. 

jaargangen, elk van 12 nummers. Zie 
utfis Naamlijst. 1833—49 blz. 468 en 
^n's Caial., 1850— 1882 blz. 832. 

SEUM van beroemde protestanten, 
irakterschetsen en geschied- en 
icundige Berigten van de, zich 

geschiedenis van de hervorming 
et protestantendom het meest 
scheiden hebbende , personen. 
)ronkelijk in het fransch zamen- 
d door onderscheidene geleerden, 
i het licht gegeven door . . G. 
Din. Amsterdam, J. G. Bent i nek. 

in.8». Dl. I en II. i. (K. B.) 



£r is niet meer van verschenen dan de beide 
afdeelingen van Dl. I en de iste afdeeling van 
Dl. II. Blijkens de voorrede waren medewerkers 
aan het fransche origineel Willm, Boissard, 
Monod, Jung, Doin,Coquerel, Goepp, Guizot, 
Hess en Matter. . Met 25 portretten in steendruk 
van C. Motte. — Oorspr. : Musée des Protestants 
célèbres, 1821. 

MUTZENBECHER (E. H.). 

'Korte Geschiedenis , van den oor- 
sprong en voortgang der Onëenig- 
heden in de Luthersche Gemeente te 
Amsteldam. Uit het Hoogduitsch ver- 
taald. Amsterdam, C. W. Ropcke. 
1792. in-8'. 

de Visser^ Naamlijst ^ I. blz. 21$. — Vert. 
van het laatste gedeelte (?) van: Bericht der 
Algem. JCirchl. Versamml. der Ev. Luik. Ge- 
meine in Amsteldam aus dem Holldndischen mit 
einem Vorbericht^ Anmerk, und einer Geschichte 
des Urspmngs und Fortgang es der streitigkeiien 
in der Luther. Gemeine in Amsteldam von E. 
H. Mutunbecher, Lingen 1792. in-8*. Vergel. 
Berieht v. d, Gener. Kerk, vergadering. 

MüURLING (W.), geb. 1805. Hooglee- 
raar te Groningen. 

Commentatio historico-theologica , 
de Wesseli Gansfortii cum vita , tum 
meritis in praeparandasacrorum emen- 
datione, in Belgio Septentrionali. 
[DisserL acad,) Trajecti ad Rhenum, 
J. Altheer. 1831. in-8». (K. B.) 

Oratio de Wesseli Gansfortii , Ger- 
mani Theologi, principiis atque vir- 
tutibus, etiamnunc probandis et se- 
quendis, habita a. d. XVIII. M.Junii 
A. MDCCCXL . . . Amstelodami , J. 
Muller. 1840. in-8*. (K. B.) 

Zie ook op : Lesturgeon (A. L.). 



N. 



Historie v. d. H. Elisabelh. 

HAMLIJST der dienstdoende gees- 
:n in Nederland, die in het 
van het jaar 1874 in bediening 
i. 's Bosch, G. Mosmans. 1875. 
n8*. 

kmans Catal..^ blz. 835.; Verschijnt jaar- 

AMLIJST der Doopsgezinde ge- 
ten en leeraren enz. 



Zie: Naamlijst der Remonstrantsche Profes- 
soren enz. 

Naamlijst der Doopsgezinde 
Schryveren en Schriften, Beginnende 
met den Jaare 1539, en Eindigende 
met den Jaare 1745. Amsterdam, J. 
Hartig. 1745. in-8*. (B. U. L.) 

Met voorbericht en alfab. register der schrij- 
vers. — Door M. Schagen. (Zie Navorschir 
1854, blz. 269.) 

Naamlijst (Alphabetische) der 



230 



NAAMLIJST. 



EE. HH. Dienstdoende Geestelijken 
der vijf Nederlandsche Bisdommen, 
voorafgegaan van eene afzonderlijke 
en meer breedvoerige opgave der 
namen en waardigheden van de Hooge 
Geestelijkheid . . . Amsterdam , C. L. 
van Langenhuysen. 1868-74 in-8". 7 
dln. (B. U. U.) 

Naamlijst der heeren Predikanten, 
die gepredikt hebben, over den ge- 
heelen inhoud van den Bijbel, Be- 
ginnende 17 14, totden 19 November 
1767 ingesloten. Benevens de Naamen 
van al de . . . Predikanten, van de 
Waalsche en Engelsche Kerken , met 
eenige Bysonderheden raakende die 
Kerken; van het begin dat dezelve 
gestigt zyn , tot heden toe. Als mede 
het Bevestigen der Nederduitsche 
Predikanten, en door wie dezelve 
Bevestigt zyn , ook de Collecte welke 
telkens by het uytprediken van den 
Bybel gecollecteert is, benevens de 
Collecte van de Dank- Vast- en Bede- 
dagen. Middelburg, G. Clement. 
(1767.) in-8*. (B. U. A.) 

Uit de voorrede vun den uitgever leeren wij 
dat te Middelburg « den Bybel nu ten Sesden 
Maale ten Einde Gepredikt is « en d&t de lijst 
der Waalsche predikanten bezorgd is door den 
Waalschen pred. L. Appelius. 

Naamlijst der . . . Predikanten , 
welke den geheelen inhoud van den 
Bybel, in hun Weeklyksche Tour- 
beurten der Gemeente verklaard 
hebben, binnen de stad Middelburg 
in Zeeland: van den 24. November 
1767, tot den 9. September 1790. 
Middelburg, H. van Osch. 1792. 
inS*. (K B.) 

Met voorbericht. 

'Naamlijst der Hervormde pre- 
dikanten van ^sGravenhage, zoowel 
van de Hollandsche, als Hoogduit- 
sche en Fransche kerk, voor zooveel 
dezelven sedert de Reformatie bekend 
zij'n, tot op dit oogenblik, 'sHage, 
J. A. de la Vieter. 185 1. in-8". 

Brinkman^ Naamlijst ^ 1851 blz, 67. 



Naamlijst der Nederduitsche Ge- 
reformeerde Predikanten te Amster- 
dam. Sedert den tijd der Kerkher- 
vorming in den jare 1578, tot heden. 
Waar achter ook die der Waalsche 
en engelsche (Presbyteriaansche) ge- 
reformeerde predikanten. Voorafgaat 
een kort verslag van de vorming der 
Nederduitsche Gereformeerde gemeen- 
te alhier, van het jaar 1566 tot 1578, 
als ook van die der Waalsche en 
Engelsche. Amsterdam, A. B. Saakes. 
1840. in-8^ (K. B.) 

Met gegrav. portret van den eersten Herv. 
Amst. Pred. J. Kuchlinus, 

Naamlijst der pausen van het 
begin der Christelijke Kerk tot den 
tegenwoordigen tijd; benevens de jaar- 
tallen hunner regeering en eenige 
bijzonderheden op die regeering be- 
trekkelijk. Arnhem, K. van der Zande. 
1878. in-8^ (K. B.) 

'Naamlijst der Predikanten en 
Ouderlingen, door... den Koning 
benoemd tot het Synode, de Pro- 
vinciale Kerkbesturen en het Classi- 
kaal Bestuur der Hervormde Kerk in 
het Koningrijk der Nederlanden. 
Benevens de nieuwe Verdeeling der 
Classen in Ringen. Amsterdam , A. B. 
Saakes. 18 16. in-8". 

de Visser^ Naamlijst^ VI. 194. 

Naamlijst der Predikanten, Ouder- 
lingen en Diakonen, Die de Gerefor- 
meerde Nederduitsche Kerkeen Armen 
der Stad Middelburg in Zeeland be- 
diend hebben, sedert de Reformatie 
of van het Jaar 1574, tot het Jaar 
1766, ingesloten. Vernieuwde Uitgave. 
Middelburg, P. Gillissen. 1766. in-8*. 
(B. U. L.) 

Drie stukken ieder met afz. tit. ,, en pagin. 
Wat de ouderlingen betreft opgesteld door 
y, van Diepenbeek , thans door hem en — wat 
de predikanten betreft — door A. V Gra^>ezandc 
herzien. Met voorbericht van d^n uitgever , voor- 
rede van W. de Klerk en hoU. gedichten van 
J. van Diepenbeek en J. A. de Waal. 

Naamlijst der Remonstrantsche 
Professoren en Predikanten , Benevens 



NAAMLIJST. 



23Ï 



T Mennoniten , in de Vereenig- 
:derlanden: Verandert tot den 
1 January 1731. Amsterdam, 
Beek. z. j\ ini2". (B. D. A.) 

voorbericht van den uitgever. Een vroe- 
argang werd niet door mij gevonden. 
D. A. bezit hiervan de volgende jaar- 

1743 (o. d. tit. niet: Mennoniten masir, 
fzinden), 1755 (bij J. ter Beek enK.de 
. d. tit. : in en iuyten de Vereen, Nederl.\ 
759 (bij K. de Veer), 1760 — 76,1778 — 
[780 (Amst., bij J. Schooneveld) — '88 
oor *t eerst o. d. tit. : waar agter Doops* 
Kerk-nieuws) — '94, 1796, 1798 (o. d. 
en buiten de Bataa/sche Repubiik), 1800 
804, 1806, 1808 (bij M. Schooneveld en 
). d. tit.: in en buiten het Koningrijk 
t)y 1810. Daarna: 

%lijst der Doopsgezinde gemeenten en lee- 
in de vereenigde Nederlanden en eenige 
nende en nabijgelegene landen / benevens 
tind JCerknieuws. Sedert . . . 18 lo opge* 
en in orde gebragt voor den jare 18 ij. 
lam, M. Schoonevelt en zoon. 181 5. in- 
: voorbericht van A. H. van Gelder. — 
'fst der Doopsgez. Gemeenten en leeraren 
^ereenigde Nederlanden^ benevens Doops- 
Kerknieuws. Sedert... 18 rj opgemaakt . . • 
f82g. Bij dezelfden. Met voorbericht van 
er. Dit was de laatste naamlijst, daarna : 
boekje voorde Doopsgezinde gemeenten in 
tr landen. Amst., M. Schooneveld en zoon. 
n-i2*. Met voorbericht van S. Muller. 

het Kerknieuws: Doopsgezinde Menge- 

— Jaarboekje enz. . . 1838 en 1839. 
bij dezelfden. 1840. Met voorbericht 

Muller. Hierin een uitslaande tafel: 
er Doopsgezinde gemeenten in de Neder* 
en in Oost-Vriesland behoor ende tot de 
der oude Vlamingen te Groningen^ 
men /•. in . . . ijio door Hendrik Bee- 
?*, in ,. . lyjj door Tiete Popkes, 3*. 
nS4* *^^^^ Lubbert Jans Kreemer. -^ 
rkje enz. . . over. . . 1840 — 1850. Bij de- 
1850. Met voorbericht van S. Muller. 
;en zijn D, S. Gorter ^ Godsdienstige 
en de Do opsgez. Bijdragen (zie aldaar). 

AMLIJST der R. C. Capellaanen 
indelingen, welke in den be- 
des Jaars 1806 in Bediening 
1 de agt Aarts-Priesterdommen 
Jederl. Zendelingen, met een 
der Presidenten , Professooren 
leologanten , der Seminarien van 
lond en 's Heerenberg. Utrecht, 
nning 1806. in- 8". 

'isser.^ Naamlijst.^ IV. 217. Nog vond ik 
l: Naamlijst der R. K. Pastoren en 
ngen^ welke in het begin des jaars 1818 
9) in bediening zijn in de negen aarts- 



priesterdommen der Hollandsche zending, Amst., 
B. f. Crajenschot. 1818 (en 1819; in-8<>. (Zie 
de Visser^ Naamlijst VI, 355 en VIT, 18). 
Voortgezet lot 1851 door H. A. Zweers te Am- 
sterdam, zie Brinkmans Naamlijst, blz. 470. 
en Brinkman* s Catal., blz. 836. 

'Naamlijst der Roomsch-Katho- 
lijke dekens, pastoors, rectors, ka- 
pellanen en assistenten, die in de 
dekenaten van het bisdom van Haar- 
lem in bediening zijn in het laatst 
van... 1861. Amsterdam, H. A. 
Zweers. 1862. in-8*. 

Nederl. Bibliogr..^ 1862. blz. 54. 

Naamlijst der . . Roomsch-Katho- 
lyke Pastooren en Missionarissen, in 
het Aartsbisdom van Utrecht, en in 
de Bisdommen van Haarlem, De- 
venter , Leeuwaarden , Groningen , 
Middelburg, en in *t Vicariaat van 
's Hertogenbosch. Voor . . 1765. Am- 
steldam, T. Crajenschot. 1765. in-8*. 
(K. B. B.) 

De K. B. B. heeft nog: Naamlijst . . Afissio' 
narissen ^ Welke in de Vil Vereenigde Pr ovin- 
tien en Nabuurige Landen tot de Missie behoo- 
rende ^ in Bedieningen zijn in., f/y/.^en 1783.) 
Amsterdam, F. J. van Tetroode. 1777 en 1783 bij 
denzelfden. 

Naamlijst (Alphabethische) der 
voornaamste Ketteren, en vreemde 
Gezindheden , Die zig zoo in vroegere 
als latere eeuwen hebben opgedaan. 
Nevens eene beschryving der Albi- 
gensen, Waldensen, Boheemsche Broe- 
ders, enz. Met een Aanhangsel der 
byzondere Parthyen en voornaamste 
Geestelyke Orders in de Roomsch- 
Catholyke-Kerk. Met aanmerkingen 
door J. A. D. . . Dordrecht , A. Blussé 
en J. V. Hoogstraten. 175 1. in-8". 
(K. B.) 

Met voorrede van den schrijver. 

Naamlijst van alle de Predikanten 
der Nederduitsche Gereformeerde 
Kerk te Middelburg , sedert de open- 
bare invoering der Kerk-hervorming, 
Aangevangen den 20. Februarij 1574, 
tot op dezen tegenwoordigen tijd. 
Middelburg, A. P. de Winter. 1815. 
in-8^ (B. U. A.) 



232 



NAAMLIJST— NAAM-ROL. 



Namens de predikaDten is de Toorrede onder^ 
teekend door J. de Fremcry. 

Naamlijst van allen, die sedert 
de oprigting der Algemeene Doops- 
gezinde Sociëteit in 1811, hunne 
studiën aan derzelver kweekschool 
begonnen of voleindigd hebben; be- 
nevens aanwijzing van de verschillende 
standplaatsen der predikanten enz. 
Leeuwarden, W. Eekhoff. (1841.) 
in-plano. (B. D. A.) 

Naamregister der Doopsgezinde , 
Luthersche, Hersteld-Luthersche en 
Remonstrantsche Predikanten in het 
Koningrijk der Nederlanden en zijn 
Oost- en West-Indische bezittingen, 
alsmede der Hoogleeraren aan de 
seminaria; met aanwijzing hunner 
vroegere en tegenwoordige stahd- 
plaatsen; benevens de namen der 
candidaten. Amsterdam, Y. Rogge. 
1869. in 8*. (K. B.) 

Naamregister der Predikanten. 
Met de Plaatzen haarer Bedieningen; 
Gelegen onder de VII. Vereenigde 
Nederlandse Provintien, 't Landschap 
Drenthe, de Steden der Barrière in 
Braband, Vlaanderen enz. ende in 
de Oost- en West-Indien. Ook staan 
de Namen der Deputatien en Corres- 
pondenten, op het Synodus achter 
ieder Provintie; en de Namen der 
Proponenten, achter ieder Classis^ 
uitgedrukt. Verandert tot den Eersten 
January 17 17. Amsteldam, A. van 
Damme, Leyden, H. van Damme. 
in-i2*. (B. U. L.) 

Een vroegeren jaargang vond ik niet. De 
volgende jaargangen zijn mij bekend; waar 
niets vermeld is, aanwezig op de B. U. L. 
1717— 1729, 1737, 1741—46, 1750 (K. B.), 
1753—95 [1796 is niet verschenen], 1797 — 1805, 
1808 (B. U. A.), 1809— 1812 (Pr. B. F.), 1814 
(Pr. B. F.), [181 5 niet verschenen], 181 6 — 1822 
(Pr. B. F.), 1823 (wel verschenen, maar niet 
gevonden). 1824 — 1829 (Pr. B. F.), 1830 — 32, 
[1833 niet verschenen], 1834 — 36, [1837 ^^^^ 
verschenen], 1838, 1840 (niet gevonden). In 
1719 werd de titel: Naam-register der Predi- 
kanten , Af et derzelver Stand-Plaatsen^ . . . Mits- 
gaders een Naamregister der Professoren Van 
de vyf.. Hoog e Schooien. Van 171 7 — 1727 
luidt het adres: Amsteldam, A. v. Damme en 



Leyden, H. van Damme, 1728: Leiden, E eo 
D. van Damme, en Amst H. van Danme; 
1737: Leiden, H. van Damme, 1745— 1775 
Leiden, van Damme; 1776 Leiden, Lazic en 
van Damme ; 1 777 — 1 779 *3 GravcnhageJ.Thieny, 
1780 Thierry en Mensing, later Erve J. Thieny 
en C. Mensing. Een nieuwe serie begon 1843 
bewerkt door J. F. C. Leers, nl.: Mrtfwr^irilfr 
der Hervormde Predikanten in het koumgr^ 
der Nederlanden en dessel/s Oost- en West' 
Indische bezittingen^ alsmede der koogleerarm 
in de godgeleerdheid aan de hooge sekoUn m 
Athenaeen ; met euimoijting hunner vroigm 
en tegenwoordige standplaatsen, *sGravaih^e, 
Erven Thierry en Mensing. 1843. in-8** Hierm 
verschenen nog 1845, 1^47* ^^S^y 1853, iS$6, 
1859, 1861, 1864, 1867, 1868, 1870,1872, 
allen in de B. L. L. Een vervolg is Naeaih 
register der Predikanten bij de Hervormdt^ 
Evang. Luthersche,^ Herstelde LutherschetDoofi- 
gezinde en Remonstrantsche Gemeenten. . . 'iGrii- 
venhage, A. van Hoog^straten en zoon 187560 
1876 (B. L. L.), 1878 (B.U.L.). i88o(B.LL). 
Bewerkt door H. L. van Hoogstraten. 
Zie verder op Alphen {Af. JV, L. v.) en ook 
Predikanten' boek/e. 

Naam-register Van al de Pre- 
dicanten, Die t'sedert deRefonnatie 
in den jare 1578 tot heden geweest, 
of noch zyn. Waer by vertoont worden 
De Namen en Woonplaatsen van de... 
Kerken-Raad der Duytse Waelsche 
en Engelse Gereformeerde Kerken 
deser Stede {Amsterdam\ van *tjaar 
1757. Mitsgaders de Namen, Woon- 
plaatsen en Wijken der Krankbesoec- 
kers. . . Amstelredam , P. Schouten. 
js.j, in-i2*. (K. B.) 

De KB. bezit de jaargangen 1757 en 1791 
bij denzelfden. 

•Naamregisters der Nominatien 
en Beroepen van Gereformeerde Pre- 
dikanten te Amsterdam van 1578— 
1792. Met Register. Amsterdam. 
1792. in-8'. 

P. Afuller. CataU Theol. 1857 n». 4051. 

Naam-rol (Alphabetische) Der 
noch in Leeven zijnde Predikanten, 
der Hervormde Kerke , Aanwyzende 
wanneer hunne Eerwaarden Propo- 
nenten zyn geworden, en op wdkc 
Plaatzen zy gestaan hebben, en d(^ 
tegenwoordig staan. Amsterdam, J. 
Haffman. 1758. in-i2'. (B. U. A.) 

Met ongeteekend voorbericht 



NAAMROL— NAMEN. 



233 



LOL der Predikanten, In de 
ïns, de Onveranderde Augs- 
Geloofs-Beleidenisse Toege- 
de Zeven Verëenigde Neder- 
Provintien , de Generaliteit, 
America , Azia , enz. Waar 
t , welke te Antwerpen , etc. 
lebben of Beroepen zyn ge- 
Sedert ... 151 8... tot heeden 
gens het Alphabeth; en de 
r of Jaaren Hunner Beroe- 
Amsterdam , Chr. ven Essen. 
*•. (K. B.) 

Croon Jr. Vergel. v. Doorninck^ 
(J. C.), Hoogleeraar te Utrecht. 

ist of Libertijnsch ? (1572 — 
Utrecht , J. L. Beijers. 1884. 
B.) 

F en morgen. Verhalen uit 
liedenis der Evangelische 
^nder de heidenen ; (naar het 
:sch vrij vertaald) door T. 
lan. Volksuitga ve. Zwolle , 
Dijk. 1860 in-8". 

libliogr.^ 1860 blz. 77. 

(F.). 

sdenis der Kerkhervorming 
In het oorspronkelijk be- 
door de maatschappij voor 
gen der Protestanten te Ge- 
lar het fransch door J. W. 
h . . . Vermeerderd met de 
igen van Luther. Zwolle , G. 
r. 1858. in-8°. (G. B. R.) 

bericht v. d. vert. Volksuitgave. 1861, 
lerziene en verkorte uitgaaf, Amster- 
huitemaker en Co. 1877. in-8^. — 
Isioire de la Riformation. Paris. 1856. 

REGISTER. Van alle deghe- 
:erde , so Politike als Kercke- 
>t Nationael Synode van de 
tsche Ghereformeerde Kerc- 
Icke ghehouden wert binnen 
e van Dordrecht. An*. 16 18. 
it, P. Verhagen. 1618. in-4'. 

:. B.) 

ihottd als Afhceïdwghe (zie aldaar) 



zonder de prent. In *t lijstje der gedaagden is een 
fout geslopen n. 1. Bernardus Dwinglo, Predkant 
ter Goude. Dit moet zijn Dwinglo van Leiden en 
Poppitts van Gouda. Nadruk met adres : Hant' 
werpen t A. Verkoeuen, 1619. in-4*. 8 blz. (K. 
B.) Met Imprimatur ; de fout in *t lijstje is 
verbeterd. Een latijnsche uitgaaf vindt men op 
Auspidum Synodu 

NAEVIUS (J.), Augustijn. 

Den Lvsthof der Woestynen Dat 
is t'Leven van somighe Heylighen 
uyt d'Eremyten Orden van S. Au- 
gustyn. Door. . Loven , Wed. v. H. 
Hastens. 1630. in-8'. (XVIII) en 432 
blz. (B. B. B.) 

Met gegrav. tit, opdracht, voorrede^ hoU. 
gedicht van P. Waghemaker en approbaties 

Nagels (P,). 

Zie: Voshem {F. van). 

NAGTGLAS (F.), geb. 1821. Arrondisse- 
mentsijker te Middelburg. 

Dealgemeene Kerkeraad derNeder- 
duitsch. Hervormde Gemeente te Mid- 
delburg van 1574 — 1860. Met eene 
inleiding en aanteekeningen. Middel- 
burg, J. C. en W. Altorffer. 1860. 
in- 12*. (B. U. A.) 

NAIRAC (C. A.), burgemeester van Bar- 
neveld. 

Geschiedenis van de kerk te Bar- 
neveld, van 1533 tot 1795, uit oor- 
spronkelijke bronnen zamengesteld... 
Barneveld, P. Andreae Menger. 187 1. 
in-8». (B. L. L.) 

Met plattegrond en bijlage. 

Namen (De) Der Edelen ende H. M. 
Heeren Staten Generael Ghecommit- 
teerden, Soo wel Vytheemscher, als 
in-Landischer Theologanten, van Co- 
ningen , Princen , Republijcken , ende 
den geunieerden Provintien , tot desen 
Nationael Synodus te houden ghe- 
sonden, binnen Dordrecht. Anno 
161 8. Leyden, J, Marcus. Anno 1618. 
in-4». 12 blz. (K. B.) 

Herdr.: Amst., Br. Jansz. 1618. in-4*. 4 blz. — 
S. Lubberti, die eerst later ter Synode verscheen 
komt hier nog niet onder de leden voor. Vergel. 
Afbeeldinghi des Synodi Nat, en Naem-register 
van alle de ghecommitteerde, 

30 



234 



NARRATION — NEANDER. 



Narration (Vraye) et apologie 
des choses passées au Pays-bas , tou- 
chant Ie Fait de la Religion, en l'An, 
1566. Par ceus qui font profession 
de la Religion reformée audit Pays. 
Imprimé en Tan, 1567. z. adres. 
in-8*. 140 blz. (K. B.) 

Prof. FruiD heeft in de Handelingen en Mede- 
deelingen van de Maatschappij van Nederl. Liett 
te Leiden, 1867 aangetoond dat Marnix van 
St. Aldegonde de schr. is van dit stuk, dat 
door y. F, Ie Petit in zijne Grande Chronique 
de Hollande^ Zelande etc. grootendeels is afge- 
drukt als Apologie des Protestans. Ook Jean 
Crespin maakte hiervan gebruik in zijne Histoire 
des vrays Tesmoins de la verité. Prof. Fruin 
schreef de narration aan Marnix toe, vooral 
wegens de overeenkomst tusschen ditboeksken 
en eenige plaatsen uit den derden druk van 
den Bijenkorf, De heer J. J. van Toorenen- 
bergen, die de Godsdienstige en Kerkelijke ge- 
schriften van Marnix in het licht gaf, drukte 
in Dl. I (Den Haag, M. Nijhoff, 1871) ook de 
Narration af (Blz. 35^134), terwijl hij in de in- 
leiding nevens de bewijzen door Prof. Fruin 
bijgebracht nog wees op de overeenstemming 
tusschen de Narration en een ander tractaat 
van Marnix: Van de beelden afgeworpen, 

Nauta (C). 

Zie: Compendium. 

NEAL (D.), 1678- 1743. studeerde ook 
te Utrecht en te Leiden, werd pred. bij een 
Congregatie der independenten. 

Historie der Rechtzinnige Puri- 
teinen, of lotgevallen der Protestanten, 
dewelke, aan de zuivere Gronden der 
Reformatie vasthoudende, deBisschop- 
pelyke Kerk-Ceremonien inEngelandt 
godtvruchtig bestreden . . . Aanvan- 
gende met de tydt der Reformatie, 
en loopende tot . . Willem den der- 
den. In het Engelsch beschreven 
door . . En . . vertaelt, door Jan Ross. 
Rotterdam, H. Kentlink, P. Topyn, 
H. van Pelt, en A. Douci. 1752. in- 
4». 3 dln. (K B.) 

O. d. lit. een titelgravure van J. Folkema. 
Vóór d. ti^ een fraaie litelpr. van denzelfde 
met berijmde verklaring van A. Douci. O. d. 
titel pr. luidt de titel : Lotge7>allen der Protestanten 
in Eng eland t en Schotlandt, Dl. I en II bestaan 
elk uit 2 stukken , ieler met voorrede. Oorspr,: 
I/istory of the Puritans ^ or Protestant Non- 
conformists. iste dr.: 1732 — 38. in-8'. 4 dln; 
dit werk wordt door een engelsch schr. genoemd : 
the most dishonest book in our language^ 
wegens beweerde oneerlijke partijdigheid van 



N. — Dl. III met dezelfde titelpr. en titelgravmire 
geldt als aanhangsel en heeft den afz. t.it.; 
Historie van den staat en het lyden van ^fg 
Kerke van Schotlandt . . onder . . Karel öS'* 
Tweeden , en yacob den Tweeden . . van . . 1660. . 
(tot) 16S9. . door ÏV. Crookshank . . vertae/t 
door y Ross, Met opdracht en voorrede. Oorspr.; 
History of the State and Sufferings of the 
Church of Scotland from the Restoration io 
the Revolution, London. 1749. in-8*. 2 dln. 

NEANDER (A.), Hoogleeraar. 

Merkwaardigheden uit de Geschie- 
denis van het Christendom en van 
het Christelijke Leven ; . . . Uit het 
hoogduitsch vertaald door W. N. 
Munting. Leeuwarden, G. T, N. Su- 
ringar. 1829. in-8«. Dl. I. (K. B.) 

Niet verder verschenen; met gegrav. titel. — 
Oorspr.: Denckwürdigkeiten aus d. Geschichte 
d. Christenthums und d. christlichen Lebens, 
2te Auflage. Berlin, 1825 — 1826. in-8». 3 dln. 

Geschiedenis der christelijke gods- 
dienst en kerk. Uit het Hoogduitsch ^ 
vertaald. Dl. I. : Amsterdam, P. Meyer ^ 
Warnars. 1827 en Dl. II : Rotterdam,^ 

Wed. van der Meer en Verbruggen 

1830. in-8«. 2 dln. (K. B.) 

Van deze vertaling hebben slechts de eersti^s 
twee deelen het licht gezien. De Rotterdamsch^^ 
uitgever schijnt ook Dl. I te hebben herdruk T 
Dl. I en II behandelen de kerkgeschiedenis 
der eerste drie eeuwen. De naam van den ver- 
taler //. y. Spijker is o. d. tit van Dl. II. ver- 
meld. — Oorspr. Allgem. Geschichte der christ- 
lichen Religion und Kirche. Hamburg. 1825— 
1830. in-8«. 6 dln. 

Geschiedenis der christelijke gods- 
dienst en kerk. . Uit het Hoogduitsch 
vertaald door W. C. Mauve. Rotter- 
dam, van der Meer en Verbruggen. 
1849 — 1860. in-8". 9 dln. en i deel 
bladwijzer. (K. B.) 

Alle deelen van zeer uitvoerigen bladwijzer 
voordien. Dl IX, van Bonifacius VIII tot de 
Hervrorming, werd uit de nagelaten papieren van 
Neander uitgegeven door K. F. Th. Schneider. 
Zie het voorgaande. 

Geschiedenis der christelijke kerk 
onder de leiding der Apostelen. . Uit : 
het Hoogduitsch vertaald door J. - 
Meijer. Groningen, W. Zuidema. ^ 
1844-45. in-8". 2 dln. (K. B.) 

Met voorrede van den vertaler en uitvoerige ^ 
registers. — Oorspr. : Geschichte der Pflan^Hn^ 



NECROLOGIUM — NEGÜTIATIE. 



235 



undLeitung tUr ckristL Kirche durch die Apostel, 
iste Aufl. Hamburg. 1832. in-8*. 

'Gedenkwaardigheden uit de ge- 
schiedenis van het christelijk leven. 
Naar de 3e verbeterde uitgaaf. Uit 
het Hoogduitsch vertaald door V. F. 
J. Boonacker. Rotterdam, van der 
Meer en Verbruggen. 1847 — 48. in-8". 
2 din. 

Brinkman^ Naamlijst , 1833— 1 849, bl7..474. 

De heilige Bernhard en zijn tijd. . . 

Uit het Hoogduitsch vertaald, door 

R. P. Verbeek. . . Rotterdam, van der 

Meer & Verbruggen. 1850. in-8*. 2 

dIn. (B. U. A.) 

Door den vertaler opgedragen aan prof. 
Roijaards . . . Oorspr. : Der heilige Bernhard 
9dnd sein Zeitalter, Berlin. 1830. in-8'. 

De kerkvader Johannes Chrysosto- 
znus. Het leven der Oostersche Kerk 
in de vierde eeuw . . . Naar de derde, 
Scheel omgewerkte uitgave vertaald 
<)oor D. Koorders. Rotterdam , van 
<ler Meer en Verbruggen. 1852. in-8'. 
2 dln. (K. B.) 

Met voorrede van den vertaler. — Oorspr.: 
Der heil. J, Chrysostomtis u. die Kirche, be- 
jond, d, Orients in dessen Zeitalter, Berlin. 
1821— 1822 in 8». 3 dln. 

Het rijk van Christus. Naar het 
hoogduitsch van . . . door A. Fran- 
eken . . . Met eene voorrede van W. 
Franckcn Az. Rotterdam , P. C. Hoog. 
1857. ïn-8*. 2 dln. (G. B S.) 

Met uitvoerige aanteekeningeo. 
Zie ook op: Baird. 

NecrüLCXJIUM aliquot utriusque 
sexüs Romano-Catholicorum. Qui vel 
scientia, vel Pietate, vel zelo pro 
Oommuni Ecclesiae bono apud Belgas 
<^laruerunt ab anno 1600 , . usque 
ï 739. Insulis Flandrorum (Rijssel). 
J^ B. Brovellio. 1739. in-8». (B. U. L.) 

Door P. de Swert 

NECROLOGIUM (Het) der adellijke 
^bdij van O. L. Vrouw Munster te 
l^oermond, uitgegeven door J. B. 
Sivré, Archivaris van Roermond, 
ï^oermond, J. J. Romen en zonen, 
«.y. (1876.) in.8», (K. B.). 



Met een inleiding en aanteekeningen van den 
uitgever; tege